IKALAWANG MARKAHAN

Araling Panlipunan G7

PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na
hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang
akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayumpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan
na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan,
ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas
sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa
paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang
gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot
mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring
kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot
ng Kagawaran.

Ang modyul na ito ay masusing sinuri at niribisa ayon

sa pamantayan ng DepEd Regional Office 4A at ng Curriculum
and Learning Management Division CALABARZON. Ang bawat
bahagi ay tiniyak na walang nilabag sa mga panuntunan na
isinasaad ng Intellectual Property Rights (IPR) para sa
karapatang pampagkatuto.

Mga Tagasuri

PIVOT 4A CALABARZON AP G7
PIVOT 4A Learner’s Material
Ikalawang Markahan
Unang Edisyon, 2020

Araling
Panlipunan
Ikapitong Baitang

Job S. Zape, Jr.

PIVOT 4A Instructional Design & Development Lead

Alfred James A. Ellar

Content Creator & Writer

Jaypee E. Lopo & Leonardo C. Cargullo

Internal Reviewers & Editors

Lhovie A. Cauilan & Jael Faith T. Ledesma

Layout Artist & Illustrator

Jhucel A. del Rosario & Melanie Mae N. Moreno

Graphic Artist & Cover Designer

Ephraim L. Gibas
IT & Logistics

Earvin Christian T. Pelagio, Komisyon sa Wikang Filipino

External Reviewers & Language Editors

Inilathala ng: Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon 4A CALABARZON

Patnugot: Wilfredo E. Cabral
Pangalawang Patnugot: Ruth L. Fuentes
PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Gabay sa Paggamit ng PIVOT 4A Learner’s Material

Para sa Tagapagpadaloy
Ang modyul na ito ay inihanda upang makatulong sa ating mga
mag-aaral na madaling matutuhan ang mga aralin sa asignaturang
Araling Panlipunan. Ang mga bahaging nakapaloob dito ay sinigurong
naaayon sa mga ibinigay na layunin.
Hinihiling ang iyong paggabay sa ating mga mag-aaral para sa
paggamit nito. Malaki ang iyong maitutulong sa pag-unlad nila sa
pagpapakita ng kakayahang may tiwala sa sarili na kanilang magiging
gabay sa mga sumusunod na aralin.
Salamat sa iyo!

Para sa Mag-aaral

Ang modyul na ito ay ginawa bilang sagot sa iyong

pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral
habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong mabigyan ka
ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul
na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng
anomang marka o sulat ang anomang bahagi nito. Gumamit ng
hiwalay na papel sa pagsagot sa mga gawain sa pagkatuto.
2. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat gawain.
3. Maging tapat sa pagsasagawa ng mga gawain at sa pagwawasto ng
mga kasagutan.
4. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang
pagsasanay.
5. Punan ang PIVOT Assessment Card for Learners sa pahina 38 sa
pamamagitan ng akmang simbolo sa iyong Lebel ng Performans
pagkatapos ng bawat gawain.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagpadaloy kung
tapos nang sagutin ang lahat ng pagsasanay.

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa

modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang iyong guro o
tagapagpadaloy. Maaari ka ring humingi ng tulong sa iyong magulang o
taga pag-alaga, o sinomang mga kasama sa bahay na mas nakatatanda
sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami na sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas
ka ng makahulugang pagkatuto at makakukuha ka ng malalim na
pang-unawa. Kaya mo ito!

PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Mga Bahagi ng PIVOT 4A Modyul
K to 12 Learning
Nilalaman
Delivery Process
Ang bahaging ito ay naglalahad ng MELC at ninanais na
(Introduction)

Alamin resulta ng pagkatuto para sa araw o linggo, layunin ng

Panimula

aralin, pangunahing nilalaman at mga kaugnay na

halimbawa para makita ng mag-aaral ang sariling
Suriin kaalaman tungkol sa nilalaman at kasanayang
kailangan para sa aralin.

Ang bahaging ito ay nagtataglay ng mga aktibidad,

Subukin gawain at nilalaman na mahalaga at kawili-wili sa
Pagpapaunlad
(Development)

mag-aaral. Ang karamihan sa mga gawain ay umiinog

sa mga konseptong magpapaunlad at magpapahusay ng
Tuklasin
mga kasanayan sa MELC. Layunin nito na makita o
matukoy ng mag-aaral ang alam niya, hindi pa niya
Pagyamanin alam at ano pa ang gusto niyang malaman at
matutuhan.
Ang bahaging ito ay binibigyang pagkakataon ang
mag-aaral na makisali sa iba’t ibang gawain at
oportunidad sa pagbuo ng kanilang mga Knowledge
Isagawa
Skills at Attitudes (KSA) upang makahulugang
Pakikipagpalihan
(Engagement)

mapag-ugnay-ugnay ang kaniyang mga natutuhan

pagkatapos ng mga gawain sa Pagpapaunlad o D.
Inilalantad ng bahaging ito sa mag-aaral ang totoong
Linangin sitwasyon/gawain sa buhay na magpapasidhi ng
kaniyang interes upang matugunan ang inaasahan,
gawing kasiya-siya ang kaniyang pagganap o lumikha
ng isang produkto o gawain upang ganap niyang
Iangkop
maunawaan ang mga kasanayan at konsepto.

Ang bahaging ito ay maghahatid sa mag-aaral sa

proseso ng pagpapakita ng mga ideya, interpretasyon,
Isaisip pananaw, o pagpapahalaga upang makalikha ng mga
(Assimilation)
Paglalapat

piraso ng impormasyon na magiging bahagi ng kaniyang

kaalaman sa pagbibigay ng epektibong repleksiyon,
pag-uugnay o paggamit sa alinmang sitwasyon o
konteksto. Hinihikayat ng bahaging ito ang mag-aaral
Tayahin na lumikha ng mga estrukturang konseptuwal na
magbibigay sa kaniya ng pagkakataong
pagsama-samahin ang mga bago at dati ng natutuhan.

Ang modyul na ito ay nagtataglay ng mga pangunahing impormasyon at gabay sa

pag-unawa ng mga Most Essential Learning Competencies (MELCs). Ang higit na
pag-aaral ng mga nilalaman, konsepto at mga kasanayan ay maisasakatuparan sa
tulong ng K to 12 Learning Materials at iba pang karagdagang kagamitan tulad ng
Worktext at Textbook na ipagkakaloob ng mga paaralan at/o mga Sangay ng Kagawaran
ng Edukasyon. Magagamit din ang iba pang mga paraan ng paghahatid ng kaalaman
tulad ng Radio-based at TV-based Instructions o RBI at TVI.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Pagsusuri sa Katangian at Kahalagahan
WEEK
ng Kabihasnan
1 Aralin
I
Ang pag-aaral ng iba’t ibang kabihasnan at sibilisasyon ay
mahalagang bahagi ng pagpapaunlad ng kamalayan mo sa kasaysayan ng tao sa
mundo. Sa pag-aaral nito, ikaw ay nagiging mulat sa mga mahahalagang
pangyayari sa sankatauhan. Mas higit mong mauunawaan kung ano ang
nangyayari sa kasalukuyan sa iyong lipunan.
Tatalakayin sa araling ito ang konsepto ng kabihasnan at mga katangian
napapaloob sa iba’t ibang uri ng kabihasnan sa mundo. Kaugnay din nito ang pag
aaral at pagtatalakay sa iba’t ibang uri ng sibilisasyon.
Pagkatapos ng aralin, inaasahang: a) natatalakay ang konsepto ng
kabihasnan, b) natutukoy ang mga katangian ng isang kabihasyan at c) nasusuri
ang kahalagahan ng pagkaunawa sa kabihasnan at sibilisasyon.

Konsepto at mga Katangian ng Kabihasnan

A. Konsepto ng Kabihasnan
Ang salitang kabihasnan ay orihinal na tumutukoy sa kahulugan ng
“sibilisasyon” o “paninirahan sa lungsod”. Mailalarawan ang isang kabihasnan
bilang isang maunlad na kalagayan ng mga tao sa isang lipunan na
pinangangasiwaan ng isang sistematikong pamamahala at may maunlad na
ekonomiya or kalakalan.
Ayon sa tala ng kasaysayan, ang unang kabihasnan ay nalinang sa mga
ilog-lambak. Sa Asya, ang mga ilog-lambak ng Tigris, Euphrates, Huang He at
Indus Basin ay ang mga lugar na pinagmulan ng mga sinaunang kabihasnan sa
mundo.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 6
 Sa isang kabihasnan, makikita ang isang maunlad na uri ng pamumuhay
ng mga tao na may ugnayan sa iba’t ibang larangan ng panlipunang pamumuhay.
Mayroon silang sistema ng pamamahala, kultura, lalakalan, at relihiyon.
Gayundin, ang sibilisasyon ay tumutukoy sa isang lungsod, samantalang ang
kabihasnan ay may kaugnayan sa pagiging bihasa o eksperto sa pamumuhay ng
mga tao.
Sinasabi na ang sibilisasyon at kabihasnan ay nagaganap kapag ang mga
tao ay nagsisimulang matuto ng kanilang pagsulat at pagbasa na
nakapagpapatalas ng kanilang talino at humuhubog sa kanilang kakayahang
mamuhay bilang isang pamayanan. Kaakibat ng pagyabong ng kanilang talino at
kakayanan at pag unlad ng kanilang pagkatao.

B. Katangian ng Kabihasnan

Ang mga sumusunod ay ang mga katangian ng isang kabihasnan:

1. Matatag na Pamahalaang may Maunlad na Batas at Alituntunin

Masasabi nating ang isang kabihasnan ay nagtataglay ng isang matatag
na pamahalaan. Ang matatag na pamahalaan ay kakikitaan ng isang maunlad
na batas at alituntunin. Ang ibig sabihin nito, ang isang lipunang kabihasnan
ay may sistematikong batas at alituntunin na sinusunod ng mga mamamayan
upang magkaroon nang maayos na pamamalakad sa bawat paggawa at
pakikipag-ugnayan ng mga tao sa isa’t-isa.

2. Dalubhasang Manggagawa
Ang isang kabihasnan ay nagtataglay ng mga mamamayang may
kani-kanilang natatanging kakayahan. May mga tao na tinatawag na eksperto
sa larangan ng kanilang paggawa. Mayroon silang mahuhusay sa sining, sa
pagsulat, sa pangangalakal, sa pakikidigma o sa pamamahala. Sila ang nagiging
sandigan ng pag-unlad ng lipunan upang marating ang estado ng pagiging
kabihasnan.

7 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
3. Maunlad na Kaisipan

Habang umuunlad ang kanilang pamumuhay, yumayabong din ang

kanilang kaisipan. Dahil sa iba’t ibang bagay at pangyayari na kanilang
nararanasan, ang mga tao sa isang kabihasnan ay natutuhang maiangkop ang
kanilang sarili at gawain na naayon sa hinihingi ng pagkakataon o pangyayari.
Dahil dito, nahahasa ang kanilang isip upang mabigyan ng kasagutan at
solusyon ang kanilang mga nakaraang karanasan, na siyang nagpapaunlad ng
kanilang kaisipan. Ang mga natutuhan nila sa kanilang panahon ay kanilang
itinatala upang maging batayan ng karunungan ng mga susunod nilang mga
mamamayan o salinlahi

4. May Sistema ng Pagtatala

Kaugnay ng pag-unlad ng kanilang kaisipan at nang maibahagi ito sa
kanilang mga mamamayan, lumikha sila ng pamamaraan upang mapanatili ang
kanilang natutuhan sa paglipas ng panahon. Ito ang sistema ng pagtatala o
pagsusulat. Sa pamamagitan ng pagsulat ng kanilang kaalaman, nananatiling
bahagi ng kanilang kabihasnan ang kanilang natutunan, kasaysayan at mga
napagtagumpayan ng kanilang mamamayan.

D
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Sa pamamagitan ng mga larawan, pag-ugnay-
ugnayin ang mga salita na nasa ilalim ng mga ito upang makabuo ng isang
makabuluhang kwento. Gawing 3 hanggang 5 pangungusap lamang ang iyong
kwento. Isulat ito sa iyong sagutang papel.

apoy kuweba punong kahoy

mga bato mga dahon balat ng hayop

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 8
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2: Mula sa iyong natutuhan sa kabilang pahina,
magbigay ng limang (5) konseptong naglalarawan sa isang kabihasnan.

2.______________________
_

1.______________________ 3.______________________
_ _

Kabihasnan

4.______________________ 5.______________________
_ _

Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Tukuyin kung anong katangian ang binibigyang

kahulugan ng mga pangungusap sa loob ng kahon:

Naisasalin ang kanilang

karunungan at natutunan sa isa
paglipas ng panahon para sa
susunod na henerasyon.
1. _________________________________

Natututunang maiangkop
ang kanilang sarili at gawain na
naayon sa hinihingi ng
pagkakataon. 2. __________________________________

Nagkakaroon ng maayos na
pamamalakad sa bawat paggawa at
pakikipag-ugnayan ng mga tao sa
isa’t-isa.
3. ___________________________________

N ag ig in g s a n d ig a n ng
pag-unlad ng lipunan upang
marating ang estado ng pagiging
kabihasnan.
4. ___________________________________

9 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 E
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Gumuhit ng isang larawan na nagpapakita ng
katangian ng isang kabihasnan. Gawin ito sa isang malinis na papel.

Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Base sa iyong mga karaniwang nararanasan sa

kasalukuyan at sa mga natutuhan mo tungkol sa konsepto at katangian ng
kabihasnan, magbigay ng pagpapakahulugan sa mga letrang bumubuo sa
salitang kabihasnan. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Kaisipan ay yumayabong ayon sa nararanasan .

____________________________________________________________
____________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

___________________________________________________________

Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Sagutin ang mga sumusunod. Gawin ito sa iyong
sagutang papel.

Tatlong (3) konsepto na natutuhan ko mula sa aralin:

1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
3. __________________________________________________________________.
Dalawang (2) mahahalagang bagay na ayaw kong makalimutan mula sa aralin:
1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
Isang (1) impormasyon na gusto kong subukan mula sa aking natutuhan sa
araling ito:
1. __________________________________________________________________.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 10
 A
Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Basahing mabuti ang mga pangungusap. Isulat
ang salitang TAMA kung wasto ang ipinapahayag ng pangungusap at MALI
kung di-wasto. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel

__________1. Sa isang kabihasnan, makikita ang isang progresibong uri ng

pamumuhay ng mga tao na may ugnayan sa iba’t ibang larangan
ng panlipunang pamumuhay.

__________2. Ang ilog Jordan ay isa sa mga pangunahing ilog na pinagsimulaan

ng isang kabihasnan.

__________3. Habang umuunlad ang pamumuhayng mga tao, yumayabong din

ang kanilang kaisipan.

__________4. Sa pamamagitan ng pagsulat ng kanilang kaalaman, nananatiling

bahagi ng kanilang kabihasnan ang kanilang natutuhan,
kasaysayan at mga napagtagumpayan ng kanilang mamamayan.

__________5. Ang kabihasnan ay tumutukoy sa isang lungsod, samantalang

ang sibilisasyon ay may kaugnayan sa pagiging bihasa o eksperto
sa pamumuhay ng mga tao.

Gawain sa Pagkatuto Bilang 8: Dagdagan ang pahayag sa ibaba. Gawin ito sa

iyong sagutang papel.

Ang salitang kabihasnan ay ____________________________________________

_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________.

11 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Sinaunang Kabihasnan sa Asya:
WEEKS
Sumer, Indus at Tsina
2-3 Aralin
I
Ang mga sinunang kabihasnan sa Asya ang nagsilbing daluyan ng mga
pag-unlad ng pamumuhay, hanapbuhay, teknolohiya, kultura, politika
edukasyon, at relihiyon sa mga sumunod na henerasyon ng lipunan sa daigdig.

Tatalakayin sa araling ito, ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya tulad

ng Sumer, Indus at Shang. Paghahambingin din natin ang iba’t ibang
kabihasnan na ito sa Asya. Kasama rin dito ang mahahalagang ambag at
kontribusyon na nasa kasalukuyan na ating ginagamit.
Pagkatapos ng araling ito, inaasahang a) natutukoy mo ang mga
pagkakakilanlan ng bawat kabihasnang Sumer, Indus at Shang,
b) naipaliliwanag ang mga kontribusyon ng bawat kabihasnan at
c) naihahambing ang bawat kabihasnan sa isa’t-isa.
Kabihasnang Sumer (3500 BCE - 3000 BCE)
Lokasyon  Nabibilang ito sa tinatawag na Fertile Crescent.
 Matatagpuan sa Mesopotamia, ang kasalukuyang Iraq.
 Ang salitang “Mesopotamia” ay hango sa salitang Greek na
“meso” at “potamos” na ang ibig sabihin ay “pagitan” at “ilog”.
Katagiang  Lambak sa pagitan ng ilog Tigris at Euphrates, na kung saan
Pisikal ang mga ilog nito ang nagsisilbing hangganan ng kanilang
nasasakupan. May bundok sa Hilagang bahagi, tubig sa
Silangan at Kanluran, at disyerto sa Timog.
Pamayanang  Mga bayan ng Kish, Ur, Larak, Nippur at Lagash ang
Naitatag pangunahing pamayanan ng kabihasnang Sumer.
Uri ng  Ang pamumuhay ay nakasentro sa agrikultura at kalakalan.
Pamumuhay  Sila ay sumasamba sa maraming diyos at diyosa.
 Ang mga bayan ay may kani-kanilang pamumuno na hindi
nakakaisa kaya madalas ang digmaan sa pagitan ng mga
bayan.
Sistema ng  Ang paraan ng kanilang pagsulat ay tinatawag na
Pagsulat “Cuneiform” na isinusulat sa clay tablet gamit ang pinatulis
na tangkay ng damo. Ang salitang cuneiform ay galing sa
Latin na salitang cuneus na ibig sabihin ay “sinsel” at porma
na ibig sabihin ay “hugis”
Ambag at  Ang mga Sumerian ang sinasabing pinaka-unang gumamit
Kontribusyon ng gulong sa pagdadala ng mga kalakal nila sa ibang lugar.
 Paggamit ng “potter’s wheel” sa paggawa ng banga.
 Paggamit ng araro sa pagtatanim
 Paggamit ng arko o “arch” sa kanilang istruktura upang
mapanatili ang tibay nito.
 Ang sistema ng patubig o “irrigation” para sa kanilang
pananim.
PIVOT 4A CALABARZON AP G7 12
Mga Kaugnay
na
Larawan

Kabihasnang Indus (2500 BCE - 1600 BCE)

Lokasyon  Matatagpuan sa Timog na bahagi ng Asya.
 Tinatawag din “subcontinent of Asia”.

Katagiang  Lambak-ilog .ng Indus River o Indus Valley.

Pisikal  Hugis ng nakabaliktad na tatsulok.
 May nagtataasang bulubundukin ng Himalayas sa hilagang
bahagi ng rehiyon ng India.
Pamayanang  Ang Harappa at Mohenjo-Daro ay dalawang pamayanang
Naitatag naitatag sa kabihasnan ng Indus na tinatayang may
naninirahan na simula pa noong 7000 BCE .
Uri ng Pa-  Ang pangunahing ikinabubuhay ng mga mamamayan ng
mumuhay kabihasnang Indus ay pagtatanim ng palay at gulay.
 Gayundin, ang pag-aalaga ng hayop tulad ng kambing, baka
at tupa.
 Sila ay mahusay rin sa larangan ng kalakalan na ilan sa
kanilang produktong kalakal ay tela, palayok at
kasangkapang metal.
Sistema ng  Ayon sa mga eksperto, ang sinaunang mamamayan ng
Pagsulat kabihasnang Indus ay sistema ng pagsulat at wika na
tinatawag ng Harappa pictogram.
Ambag at  Sistema ng patubig o “irrigation”.
Kontribusyon  Sistema ng pagsulat at pagtimbang.
 Paghahabi ng tela at paggawa ng kasangkapang metal.

13 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Mga Kaugnay
na
Larawan

Kabihasnang Shang (1700 BCE - 1200 BCE)

Lokasyon  Matatagpuan sa silangang na bahagi ng Asya.
 Ang Tsina ang pinakamalaging Bansa sa Asya.

Katagiang  Lambak-ilog Huang He o Yellow River.

Pisikal  May Gobi Desert sa Hilaga, sa Timog-kanluran ang
bulubundukin ng Himalayas, sa timog-silangan ang South
China Sea at sa silangan ang Yellow Sea.
 Dalawa ang pinakamahalang ilog sa China ang Chang Jiang
(Yangtze) at Yellow River (Huang He).
Pamayanang  Sinasabing noong 2000 BCE ay may naninirahan ng mga tao
Naitatag sa lambak-ilog ng Huang He, hanggang sa may isang pamilya
- ang pamilyang Shang, ang naging makapangyarihan at
silang namuno sa lambak-ilog ng Huang He.
Uri ng  Ang pangunahing ikinabubuhay ng mga mamamayan ng
kabihasnang kabihasnang Shang ay pagtatanim.
Pamumuhay
 Napakahusay din nila sa larangan ng kalakalan.
 Ang istruktura ng kanilang lipunan ay isang piramide na
kung saan hari at ang kaniyang pamilya ang silang
namamahala sa lipunan. Ang ikalawang bahagi ng lipunan
ay mga Aristokrata na nagmamay-ari ng malalaking lupain.
At ang panghuli ay mga manggagawa.
Sistema ng  Ang sistema ng pagsulat sa panahon ng kabihasnan ay
Pagsulat binubuo ng 3,000 simbolo o character. Ito ay tinatawag din
Calligraphy.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 14
 Kabihasnang Shang (1700 BCE - 1200 BCE)
Ambag at  Sistema ng pagtatanim.
Kontribusyon  Sistema ng patubig o “irrigation”.
 Kasangkapang yari sa bronze, seda at porselana.
Mga Kaugnay
na
Larawan

D
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1:

Kabihasnang Sumer Kabihasnang Indus Kabihasnang Shang

15 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2: Punan ang mga hinihinging impormasyon
tungkol sa naging pagbabago at pag- unlad ng pamumuhay ng mga kabihasnang
umunlad sa Asya. Gawin ito sa iyong sa iyong sagutang papel.

Lugar na Kabihasnang Mga Unang Sistema ng

Pinagmulan ng Umusbong Pamayanang Pagsulat
Kabihasnan Umusbong

Mesopotamia

Indus Valley

China

Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Sagutan ang talahanayan sa naging pagbabago

at pag-unlad sa uri ng pamumuhay ng mga kabihasnang umunlad sa Asya.
Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Mga Kabihasnan Uri ng Pamumuhay

Sumer

Indus

Shang

E
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Tukuyin ang mga uri ng pamumuhay sa bawat
kabihasnan at ang katumbas na kahalagahan. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Mga Kabihasnan Ambag/Kontribusyon Kahalagahan sa Kasalukuyan

Sumer

Indus

Shang

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 16
Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Tukuyin ang mga pangunahing ilog sa mapa na
may malaking ambag sa paglago ng kabihasnang Sumer, Indus at Shang. Isulat
ang iyong sagot sa iyong sagutang papel.

1.____________________________ 3.____________________________

2.____________________________

4.____________________________ 5.____________________________

Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Itala ang mga impormasyong pagkakatulad at

pagkakaiba ng mga kabihasnan sa loob ng Venn Diagram. Gawin ito sa iyong
sagutang papel.

Sumer
Indus

Shang

17 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 A
Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Basahin at unawain ang bawat pangungusap.
Piliin ang letra ng tamang sagot at isulat ito sa inyong sagutang papel.

1. Alin sa mga sumusunod ang itinuturing na pinakamatanda at pinakaunang

kabihasnan sa daigdig?

A. Indus B. Shang C. Jericho D. Sumer

2. Ang sistema ng pagsulat na may 3000 simbolo o character.

A. Calligraphy B. Pictogram C. Cuneiform D. Stero

3. Ang mga sumusunod ay mga pangunahing ikinabubuhay ng mga sinaunang

kabihasnan, maliban sa ________________?

A. Pagluluto B. Pagsasaka C. Pangangalakal D. Pagtatanim

4. Alin sa mga sumusunod na sistema ng pagsulat ang nalinang sa kabihasnang

Indus?

A. Caligraphy B. Pictogram C. Cuneiform D. Stero

5. Ito ang itinuturing na pinakamahalagang kontribusyon ng Sumerian sa

kabihasnang pandaigdig.

A. Ang pagkakatuklas ng paggamit ng decimal system

B. Sistema ng pagsulat na tinatawag na Cuneiform
C. Mga seda at porselana
D. Pagtuklas ng pottery wheel

Gawain sa Pagkatuto Bilang 8: Basahin ang mga sumusunod. Ibigay ang mga

Tatlong (3) konsepto na natutuhan ko mula sa Aralin:

1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
3. __________________________________________________________________.
Dalawang (2) mahalagang bagay na ayaw kong makalimutan mula sa Aralin:
1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
Isang (1) impormasyong gusto kong subukan mula sa aking natutunan sa
Araling ito:
1. _______________________________________________________________.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 18
 Pagsusuri sa Kaisipang Asyano sa
WEEK
Impluwensya nito sa Lipunan at Kultura
Aralin 4
I
Sa paglipas ng panahon, ang mga mamamayan sa Asya ay nakabuo ng
kani-kanilang kaisipan na nakaiimpluwensiya sa paraan ng kanilang
pamumuhay. Ang mga kaisipang ito ang luminang sa kanilang pag-unlad bilang
isang kabihasnan.

Aalamin mo sa aralin na ito, ang mga kaisipang nabuo at

nakaimpluwensiya sa pamumuhay, pamamahala at kultura ng mga tao sa
lipunan.

Pagkatapos ng araling ito, inaasahang: a) natutukoy mo ang mga

katangian ng bawat kaisipang Asyano; b) natataya ang impluwensiya ng mga
kaisipang Asyano sa lipunan at kultura; at c) nasusuri ang mga epekto ng mga
impluwensiya ng mga kaisipang Asyano.

Mga Kaisipang Asyano

Sinocentrism ng China

Ang kabihasnang Tsino ay isa sa mga pinagmulan ng mga kaisipang

Asyano lalo na sa larangan ng pilosopiya, pamamahala at imbensiyon. Itinuturing
ng mga Tsino ang kanilang bansa bilang “Gitnang Kaharian” o “Zongguo” na ang
ibig ipakahulugan ay ang Tsina ang sentro ng daigdig.

Naniniwala rin sila na ang kanilang kultura at lipunan ay namumukod-

tangi sa lahat kung kayat ang tingin nila sa ibang lahi sa daigdig ay mga barbaro.
Dahil dito, hindi maaring palitan ang lahi o pamilyang pinagmulan ng kanilang
pinuno o Emperor. Hindi rin sila maaaring tanggalan ng tungkulin sa pamumuno
ng bansa dahil sa pinaniniwalaang Divine Origin ng kanilang pamilya. Kung kaya
ang kanilang Emperor ay may “mandate of heaven” na nagiging basehan ng
pagpapalit ng dinastiya sa Tsina. Ang ganitong pagtingin at kaisipan ay tinatawag
na Sinocentrism.

Divine Origin ng Emperor sa Japan

Ayon sa tala sa Kojiki noong 712 CE, ang Japan ay nabuo sa pagtatalik ng
diyos na si Izanagi at diyosa na si Izanami. Samantalang sa pagbubukas ng
kaliwang mata ni Izanami nanggaling ang araw na kinilala ng mga Hapones na
diyos na si Amaterasu Omikami. Si Amaterasu ay may apo na nagngangalang
Ninigi na nanirahan sa Kyushu. Ayon sa tradisyon, itong si Ninigi-no-Mikoto ay
may kaapu-apuhan na ang pangalan ay Jimmu Tenno na naging
kauna-unahang Emperor ng Japan. Magmula noon, sa lahi ng Tenno
nanggagaling ang mga susunod na emperor ng Japan.

19 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Dahil dito, ang kanilang Emperor ay hindi maaaring palitan ang lahing
pagmumulan ng pinuno o kaya ay tanggalan ng tunkulin sa pamumuno ng
bansa, sa pagkat naniniwala sila na may Divine Origin ang kanilang pinuno.
Bagamat sa kasalukuyan hindi na itinuturing ng mga Hapones ang kanilang
Emperor bilang diyos, nananatiling mataas ang pagtingin nila sa kanilang em-
perador.

Devaraja at Cakravartin ng India at Timog Silangang Asya

Ang kaisipang devaraja ng India ay tumutukoy sa pagkilala na ang
kanilang diyos ay nagmula at nabuo sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng
diyos ng araw, buwan, apoy, tubig, hangin, kayamanan at kamatayan. Dahil dito,
kinikilala ng mga tao ang kanilang diyos bilang pinakamataas at walang
makapapantay sapagkat hindi lamang iisang diyos ang kaniyang tinataglay. Kung
kaya ang tawag nila sa diyos na ito ay devaraja.

Sa konteksto ng relihiyong Hinduism at Buddhism, ang isang hari ay

kinikilala bilang cakravartin o ang hari ng sansinukob o ng buong daigdig.
Sinasabi na ang haring ito ay mamumuno nang makatuwiran at makapagkalinga
sa mga mamamayan at kanilang relihiyon. Sa ganitong kaisipan, itinuturing ng
mga tao na ang isang hari na cakravartin ay isang buhay na imahe ng diyos na
namumuno sa kanilang lipunan.

D
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Isiping mabuti kung ano ang pinakamalaking
impluwensya ng pamilya mo at ng iyong komunidad sa paraan ng iyong pag-isip
tungkol sa iyong lipunan. Isulat ang sagot sa loob ng kahon. Gawin ito sa iyong
sagutang papel.

____________________________
____________________________
____________________________
PAMILYA ____________________________
____________________________
____________________________
____________________________

AKO
____________________________
____________________________
____________________________

KOMUNIDAD ____________________________
____________________________
____________________________
____________________________

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 20
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2: Isulat sa loob ng kahon kung anong kaisipang
Asyano ang tinutukoy at batayan ng pinagmulan ng kaisipang ito. Gawin ito sa
iyong sagutang papel.

Kaisipang Asyano

Japan India /
China
Timog-Silangan

________________________ ________________________ ________________________

_______________________ _______________________ _______________________

_______________________ _______________________ _______________________
_______________________ _______________________ _______________________
_______________________ _______________________ _______________________
_______________________ _______________________ _______________________
_______________________ _______________________ _______________________
_______________________ _______________________ _______________________
_______________________ _______________________ _______________________
_______________________ _______________________ _______________________

Gawain sa Pagkatuto Bilag 3: Tukuyin at isulat ang mga katangiang

pagkakakilanlan ng bawat kaisipang Asyano. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Kaisipang Asyano Katangian/Pagkakakilanlan

1._________________________________________________
2._________________________________________________
Sinocentrism 3._________________________________________________

1._________________________________________________
2._________________________________________________
Divine Origin
3._________________________________________________

1._________________________________________________
2._________________________________________________
Devaraja
3._________________________________________________

1.__________________________________________________
2.__________________________________________________
Cakravartin 3.__________________________________________________

21 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 E
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Tukuyin at isulat ang mga impluwensya sa
lipunan ng mga kaisipang Asyano sa kasalukuyang panahon. Gawin ito sa iyong
sagutang papel.

Kaisipang Asyano Epekto/Impluwensya sa Lipunan

Sino Sinocentrism

Divine Origin

Devaraja

Cakravartin
Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Gamit ang cause and effect diagram sa ibaba,
tukuyin ang epekto sa pamamahala ng emperor o pinuno. Gawin ito sa iyong
sagutang papel.

Anak ng langit

Angkan ng diyos

Pinagsama-samang
diyos

Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Ibigay ang hinihingi. Isulat ang sagot sa iyong
sagutang papel.

Tatlong (3) konsepto na natutunan ko mula sa Aralin:

1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
3. __________________________________________________________________.
Dalawang (2) mahahalagang bagay na ayaw kong makalimutan mula sa Aralin:
1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
Isang (1) impormasyon na gusto kong subukan mula sa aking natutunan sa
Araling ito:
1. __________________________________________________________________.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 22
 A
Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Basahing mabuti ang mga pahayag sa ibaba.
Isulat ang hinihingi ng bawat pangungusap. Isulat ang sagot sa iyong sagutang

________1. Sa kaisipang Tsino, ito ay ang salitang Tsino na ang ibig

ipagpakahulugan ay “Gitnang Kaharian”.

________2. Sa kaisipang Hapon, siya ang itinuturing ng mga Hapones na diyos ng

araw.

________3-4. Sila ang diyos at diyosa na nagbigay bunga sa bansang Japan.

________5. Ito ay ang kaisipang Asyano na sinasabing ang pinuno ay hindi

maaaring palitan o tanggalan ng tungkuling mamuno.

________6. Ito ay nagsasabi na ang kanilang pinuno ay pinili o may pahintulot ng

langit upang mamuno.

________7. Ito ay paniniwala na ang kanilang kultura at lipunan ay

namumukod-tangi sa lahat.

________8. Ito ay tumutukoy sa pagsasama-sama ng diyos ng araw, buwan, apoy,

tubig, hangin, kayamanan at kamatayan.

_________9. Siya ang itinuturing na kauna-unahang emperor ng Japan.

_________10. Ito ang haring may pamumuno na makatuwiran at makapagkalinga

sa mga mamamayan at kanilang relihiyon.

Gawain sa Pagkatuto Bilang 8: Dugtungan ang mga pangungusap upang

makabuo ng isang makabuluhang pahayag. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Ang Mandate of Heaven ay _________________________________________________.

Ang Divine Origin ay _______________________________________________________.

Ang Cakravartin ay ________________________________________________________.

23 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
WEEK Pagtataya at Pagpapahalaga sa Kaisipang
Asyano at Sinaunang Kabihasnan sa Asya
5 Aralin
I
Tinalakay sa nakaraang aralin, ang iba’t ibang kaisipang
nakaimpluwensiya sa mga mamamayan ng Asya.

Sa araling ito naman, mas palalalimin ang pagkaunawa mo sa kaisipang

Asyano at ang halaga nito sa paghubog ng lipunan sa sinaunang kabihasnan.

Pagkatapos ng araling ito, inaasahang natataya mo ang kaisipang Asyano

sa konteksto ng pamumuno sa sinaunang kabihasnan at napahahalagahan ang
kaisipang Asyano bilang daan sa paghubog ng lipunan ng sinaunang
kabihasnan.

Halaga ng Kaisipang Asyano sa Paghubog sa

Sinaunang Kabihasnan

Matatandaan sa nakaraang aralin ang mga kaisipang naging batayan at

pundasyon sa pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan tulad ng Sinocentrism ng
Tsina, Divine Origin ng Japan at ang devaraja at cakravartin ng India at
timog-silangang Asya.
Sa Sinocentrism ng mga Tsino, sinasibing ang kanilang emperor ay
binibilang n “Anak ng Langit” o Son of Heaven” kaya ang pamumuno ng emperor
ay “mandate of heaven” o may pahintulot ng langit. Siya ay may malaking
responsibilidad ng panatilihin ang kaausan, kasaganahan at kapayapaan. Kung
hindi niya ito matupad, at naging masama at mapang-abuso ang kanyang
pamumuno, babawiin ng langit sa kanya ang pagiging emperor at papalitan ng
iba. Ito ang dahilan kung bakit nagbabago ang mga dynasty o ang pamilyang
namumuno sa sinaunang kabihasnan sa Tsina.
Sa sinaunang kabihasnan naman ng Japan, ang kanilang emperor ay
itinuturing ng may “divine origin” o lahing nagmula sa diyos. Kung kaya hindi
katulad ng emperor ng Tsino, ang emperor ng Japan ay hindi maaaring alisan ng
kapangyarihan sa pamumuno at tanging ang lahi lamang ng emperor ang may
tungkuling mamunno sa Japan. Sa kasalukuyan, ang emperor ng Japan ay
nananatiling simbolo ng pagkakaisa at kapayapaan sa buong bansang Japan.

At sa huli, sa konteksto ng Hinduism at Buddhism, ang cakravartin ay

tumutukoy sa hari ng sansinukob. Sinasabi na ang haring ito ay nagtataglay ng
pangakong pamumuno na may katuwiran at pagkalinga sa mga mamamayan at
sa kanilang relihiyon. Ang mga halimbawa nito ay sina: Haring Asoka na dating
mandirigma na tumalikod sa karahasan at sumuporta sa Buddhism at ang hari
ng Khmer na si Jayavarman II na nasa pagkalinga at pag-iingat ni Shiva, ang isa
sa mga diyos sa Hinduism.
PIVOT 4A CALABARZON AP G7 24
 D
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Mula sa iyong nabasa sa kabilang pahina,
ilarawan at isulat ang katangian ng namumuno sa bawat kabihasnang Asyano.
Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Kaisipang Asyano Katangian ng Sinaunang Namumuno

Sinocentrism

Divine Origin

Devaraja

Cakravartin

Gawain sa Pagkatuto Bilang 2: Basahing mabuti ang mga pahayag sa kahon.

Isulat kung sino ang tinutukoy na pinuno ng bawat pahayag. Gawin ito sa iyong
sagutang papel.

Siya ay namumuno sa bisa ng

Mandate of Heaven ______________________________________

Siya ay namumuno dahil siya ay

galling sa lahi ng diyos ______________________________________

Siya ay namumuno bilang hari

ng sansinukob ______________________________________

Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Isulat ang mga tungkuling nakaatas sa mga

pinuno na nakasulat sa kahon. Gamitin ang tsart sa ibaba sa pagsagot. Gawin ito
sa iyong sagutang papel.

Uri ng Pinuno Tungkulin ng Sinaunang Namumuno

Emperor ng China

Emperor ng Japan

Cakravartin

25 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 E
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Ibigay ang epekto o impluwensya ng bawat
kaisipang Asyano sa paghubog ng lipunan. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Epekto sa Paghubog ng Lipunan

Sinocentrism

Divine Origin

Cakravartin

Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Gamit ang isang katawan ng tao, itala ang isang
mabuting namumuno na may kakayahang mahubog ang isang lipunan.

Ako bilang
pinuno

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 26
Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Pumili ka ng isang kaisipang Asyano at
ipaliwanag kung bakit ito ang napili mo. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Paliwanag:
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________

Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Isulat

ang TAMA kung wasto ang tinatalakay na pangungusap at MALI kung hindi.
Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.

___________1. Ang Emperor ng Japan ay hindi maaaring alisan ng kapangyarihan

sa pamumuno.

___________2. Ang Son of Heaven ay hindi rin maaring alisin sa kapangyarihan at

pamumuno.

___________3. Ang Devaraja is tumutukoy sa iisang diyos lamang subalit

maraming kapangyarihan.

___________4. Ang Cakravartin ay tumutukoy sa hari ng sansinukob.

___________5. Ang Emperor ng Tsina ay nanggaling sa lahi ng diyos.

A
Gawain sa Pagkatuto Bilang 8: Sagutinang mga sumusunod na pahayag. Isulat
ang sagot sa iyong sagutang papel.

Tatlong (3) konsepto na natutunan ko mula sa Aralin:

1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
3. __________________________________________________________________.
Dalawang (2) mahahalagang bagay na ayaw kong makalimutan mula sa Aralin:
1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
Isang (1) impormasyong gusto kong subukan mula sa aking natutunan sa
araling ito:
1. __________________________________________________________________.

27 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
WEEKS Pagtukoy at Pagsusuri ng Ginampanan ng
Kababaihan sa Sinaunang Kabihasnan
6-7 Aralin
I
Ang kasaysayan ay nagpapatunay sa mahalagang gampanin ng mga
kababaihan sa pag-usbong at pag-unlad ng isang kabihasnan o lipunan.
Maaalala sa ilang mga aralin sa paaralan ang katangi-tanging ambag ng
kababaihan sa pagbuo ng tahanan at lipunan.
Tatalakayin sa araling ito ang ang kalagayan at bahaging ginampanan ng
kababaihan mula sa sinaunang kabihasnan at noong ikalabing-anim na siglo.
Ilalatag din ang pag-aaral ng paniniwalang Asyano na may kinalaman sa
kababaihan, posisyon at tunkulin nila sa tahanan, at panlipunang gawain.
Pagkatapos ng araling ito, inaasahang a) natutukoy mo ang gampanin ng
kababaihan sa sinaunang kabihasnan; b) natataya ang kalagayan ng mga
kababaihan sa sinaunang kanihasnan: at c) nasusuri ang kalagayan at
gamapaning ito ng mga kakaihan sa sinaunang kabihasnan.

Kababaihan sa Sinaunang Kabihasnan Sa Asya

Kababaihan sa Paniniwalang Asyano
Sa sinaunang kabihasnan sa Asya, ang mga tao ay may pinaniniwalaang
mga diyosa. Isa sa mgapatunay dito ay ang mga petroglyph sa hilagang Asya na
naglalarawan ng mga hayop at mga babaeng shaman na may sungay. Sa
Mesopotamia, mayroon silang Inanna ng diyosa ng pag-ibig at kaligayahan. Sa
Japan ay may diyosa ng araw na si Amaterasu Omikami.

Sa Timog-Silangang Asya, ang mga kababaihan ay pinaniniwalaang may

kakayahang makipag-ugnayan sa mga espiritu. Dahil dito ay iginagalang at
ikinararangal ang mga babae, subalit kinatatakutan rin sapagkat maaari nilang
gamitin ang kapangyarihang ito upang makapanakit ng ibang tao.
Posisyon at Tungkuling Pantahanan ng Kababaihan
Ang mga kababaihan ay isang mahalagang bahagi sa loob ng tahanan. Sa
sinaunang panahon sa Mesopotamia, ang babae ay ikinakasal hindi lamang
sa lalaking mapapangasawa kundi sa buong pamilya ng lalaki. Samantalang sa
lumang Vedic (1500BCE-800BCE) sa India, ang mga kakababaihan mula sa
Kshatriya lamang ang maaaring mamili ng sariling mapapangasawa.
Sa Timog-Silangang Asya, ang mga lalaki ay nagbabayad ng bride price para sa
kanilang mapapangasawa.

Sa sinaunang Tsina, ayon sa ideolohiya ang Confucianism, ang mga babae

ay may tungkulin sa bawat yugto ng kanilang buhay, kasama na rito ang
pagsilbihan ang kanilang asawang lalaki at ang pamilya nila.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 28
 Sa maraming sinaunang lipunang Asyano, ang pangunahing tungkulin ng
kababaihan ay ang magsilang ng anak. Maari din silang maging concubine ng
isang lalaking may mataas na antas ng buhay sa lipunan.

Panlipunang Gawain ng Kababaihan

Sa mga kasaysayan ng mga sinaunang lipunan sa Asya, ang mga
kababaihan ay may mga gampanin lamang sa loob ng tahanan at limitado ang
pagkakaroon ng mga tungkuling Panlipunan.

Sa Hilagang Asya, sa mga kababaihan nakaatas ang pagtitipon at

paghahanda ng pagkain at mga gawaing may kinalamang sa pagpapalaki ng mga
anak tulad ng paghahabi at pagpapalayok. Samantalang ang kababaihang walang
anak ay maaring mangaso. Sa Mesopotemia, ang kababaihan ay maaaring
makilahok sa kalakalan sa pahintulot ng asawa. Sa Babylonia ang kababaihan ay
maaaring maging high priestress. Sa Japan, hinihikayat ang kababaihang
mamuno sa paniniwalang sila ay makapagdadala ng kapayapaan.

Bagamat limitado ang gampanin ng mga kababaihan sa lipunan, makikita

naman natin na malaki ang kanilang gampaning pangrelihiyon.

D
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Pagnilayan ang isang kasabihan sa loob ng
speech balloon. Ipaliwanag ang iyong pananaw ukol sa kasabihang ito. Isulat ang
sagot sa iyong sagutang papel

“Sa likod ng tagumpay at

kabiguan ng isang lalaki ay
isang babae”

_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________

29 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2: Itala ang kalagayan ng mga kababaihan sa bawat
kabihasnan. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.

Kabihasnan Kalagayan ng kababaihan

Mesopotamia

India

Tsina

Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Itala ang mga gampanin at tungkulin ng mga

kababaihan sa bawat kategorya ng kabihasnan. Gawin ito sa iyong kuwadeno
gamit ang tsart sa ibaba.

Kategorya Tungkulin ng kababaihan

Paniniwala

Posisyon sa tahanan

Panlipunang Gawain

E
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Gumuhit ng larawang nagpapakita ng kalagayan
ng kababaihan noon at ngayon. Gawin ito sa isang malinis na bond paper.

Kababaihan Noon Kababaihan Ngayon

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 30
Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Magbigay ng tungkulin ng mga kababaihan na
may kaugnayan sa relihiyon sa kasalukuyang panahon. Gawin ito sa iyong
sagutang papel

______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
_____________________
Panrelihiyong _____________________
_____________________
gampanin ng mga _____________________
kababaihan _____________________
_____________________

Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Magtanong sa iyong ina, kapatid na babae o

tiyahin tungkol sa karaniwang tungkulin o gampanin sa pamilya o lipunan. Itala
ang sagot sa iyong sagutang papel.
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Lumikha ng isang tula na patungkol sa

kalagayan at tungkulin ng kababihan sa paniniwala, pamilya at lipunan sa
kasalukuyang panahon. Isulat ito sa isang malinis na papel.

A
Gawain sa Pagkatuto Bilang 8: Sagutin ang mga sumusunod na tanong.
Kumpletuhin ang mga pangungusap. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

1. Malaki ang gampanin ng mga kababaihan sa sa

2. Mahalaga ang gampanin ng kababaihan sa

sa sinaunang kabihasnan.

31 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
 Pagpapahalaga sa Kontribusyon ng mga
WEEK Sinaunang Lipunan sa Asya
8 Aralin
I
Ang mga sinunang kabihasnan sa Asya ay may malalim na ambag sa
kasalukuyang panahon. Sila ang nagsilbing batayan at inspirasyon sa ugnayan
ng iba’t ibang sibilisasiyon sa daigdig. Babalikan sa huling araling ito ang mga
kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan sa iba’t ibang salik ng pamumuhay
ng mga tao sa lipunan.
Pagkatapos ng araling ito, inaasahang natutukoy mo ang mga natatanging
kontribusyon ng sinaunang kabihasnan sa Asya at nabibigyang pagpapahalaga
ang mga kontribusyon nito sa kasalukuyang panahon.

Kontribusyon ng mga Sinaunang Lipunan

Kanlurang Asya
Lipunan/
Natatanging Kontribusyon
Kabihasnan
 Cuneiform - isa sa pinakaunang sistema ng pagsusulat.
 Epic of Gilgamesh - kauna-unahang akdang pampanitikan
(2000 BCE).
 Sexagesimal - sistema ng pagbibilang batay sa numerong 60
na naging batayan ng oras.
Sumer
 12 buwan - ang dami ng buwan o month sa isang taon.
 Gulong o Wheel - paggamit ng gulong sa transportasyon.
 Araro - kagamitan sa pagsasaka.
 Layag - bahagi ng bangka na isang transportasyong
pantubig.
 Code of Hammurabi - katipunan ng 232 batas tungkol sa
iba’t ibang aspeto ng pamumuhay sa Mesopotamia.
Babylonia  Hanging Gardens of Babylon - ipinatayo ng haring Chaldean
na si Nebuchadnezzar II para sa asawang si Reyna Amytis.
Itinuturing na isa sa Seven Wonders of the Ancient World.

 Iron (metal) - natuklasan nila na mas matigas kaysa tanso o

Hittite
bronze.

 Consonantal language - modernong sistema ng pagsulat na

Phoenician walang patinig. Ito ang pinagmulang sistema ng pagsulat ng
Greek, Latin, Arabic at ilang alpabetong Asyano.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 32
Timog Asya
Lipunan/
Natatanging Kontribusyon
Kabihasan
 Sanskrit - ito ang pinag-ugatan ng maraming wikang
Indo-European.
 Vedas - katipunan ng sagradong teksto mula sa
sinaunang India.
 Mahabharata - itinuturing na pinakadakila at
India (Indus) pinakamahabang akdang pampanitikan sa mundo.
 Bhagavad Gita - isang dakilang tulang Hindu.
 Ramayana - naglalaman ng mahahalagang turo ng
Hindu.
 Ayurveda - itinuturing na isa sa pinakamatandang
sistema o agham sa panggagamot.

Silangang Asya

Lipunan/
Natatanging Kontribusyon
Kabihasan
 Apat na Dakilang Imbensyong Tsino - papel, pulbura,
woodblock printing at magnetic compass.
 Civil Service Examination - nagpasimula sa pagkakaroon ng
pagsusulit sa mga nais manilbihan sa pamahalaan.
 Acupuncture - sistema ng panggagamot sa pamamagitan ng
pagtuturok ng karayom
Tsina  Great Wall of China - pinatayo ni Emperador Shi Huangdi
noong Qin Dynasty (220BCE) bilang pananggalang laban sa
mga tribong lagalag mula sa hilaga ng China.
 Mahahalagang pilosopiya at paniniwala - Confucianism,
Taoism, Legalism, feng shui.
 Mga kagamitan - wheelbarrow, water clock, chopsticks,
abacus, payong, saranggola.
 Haiku - isang uri ng maikling tula na may taludturang 5-7-5 na
naglalarawan ng isang pangyayari sa kalikasan
 Makura no sosbi - isang aklat ng mga anekdota, obserbasyon,
saloobin at tala ngtalaarawan ni Sei Shonagon.
Japan
 Genji Monogatari - pangunahing obra na fiction ng panahong
Heian at unang nobela sa daigdig.
 Bonsai - pagpapatubo ng binansot na punongkahoy.

33 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
Silangang Asya

Lipunan/
Natatanging Kontribusyon
Kabihasan
 Ikebana - masining na pag-aayos ng bulaklak, dahon at
tangkay.
Japan  Buljo jikji simche yojeol - pinamatandang nananatiling aklat na
inilimbag sa pamamagitan ng movable metal printing.

D
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Tukuyin ang sinaunang kabihasnan na
mayroong kontribusyong ipinakikita sa larawan. Isulat ang sagot sa iyong
sagutang papel.

____________________________________

____________________________________

____________________________________

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 34
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2: Punan ang mga hinihinging detalye sa loob ng
tsart ukol sa mahahalaga at dakilang akda mula sa mga kabihasnan. Gawin ito
sa iyong sagutang papel.

Lipunan/
Pamagat ng Akda Nilalaman ng Akda
Kabihasan

Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Ipaliwanag ang mga sumusunod na konsepto.

Gamitin ang tsart sa ibaba. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Kategorya Paliwanag

Ayurveda

Acupuncture
Code of Hammurabi

E
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Gumuhit ng tatlong bagay na makikita sa loob
ng inyong bahay na maiuugnay sa kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan
at lipunan. Gawin ito sa isang malinis na bond paper.

Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Pumili ng dalawang kontribusyon at ipaliwanag

ang kahalagahan nito sa kasalukuyang panahon. Isulat ang sagot sa iyong
sagutang papel

Kontribusyon: _______________________
Bakit mahalaga: _____________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

Kontribusyon: _______________________
Bakit mahalaga: _____________________________________________________________
_______________________________________________________________________________

35 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Inyong tahanan, maghanap ng sampung bagay
na na maiuugnay sa mga kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan. Tukuyin
kung anong kabihasnan iyon.

Gulong ng bike ni kuya Kabihasnang Sumer

Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Tukuyin kung anong kabihasnan ang

pinagmulan ng mga salitang nasa ibaba. Isulat ang KS kung kabihasnang Sumer,
KI kung Kabihashang Inus, KT kung kabihasnang Tsina, H kung Hititte, B kung
Babylonia, P kung Phoenician, at J kung Japan. Isulat ang sagot sa iyong
sagutang papel.

______ 1 Pulbura ______ 11 Sunskrit

______ 2 Gulong ______ 12 Haiku
______ 3 Bonsai ______ 13 Acupuncture
______ 4 Code of Hammurabi ______ 14 Sexagesimal
______ 5 Iron ______ 15 Mahabbarata
______ 6 Vedas
______ 7 Ayuveda
______ 8 Ikebana
______ 9 Taoism
______ 10 Wika ng Greek

A
Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Basahin ang mga sumusunod. Ibigay ang
hinihingi ng bawat pahayag. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Tatlong (3) konsepto na natutunan ko mula sa aralin:

1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
3. __________________________________________________________________.
Dalawang (2) mahalagang bagay na ayaw kong makalimutan mula sa aralin:
1. __________________________________________________________________.
2. __________________________________________________________________.
Isang (1) impormasyong gusto kong subukan mula sa aking natutunan sa
araling ito:
1. __________________________________________________________________.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 36
 PIVOT 4A CALABARZON AP G7 37
1. KT 9. KT 1. MALI 1. TAMA
2. KS 10. P 2. TAMA 2. MALI
3. J 11. KI 3. TAMA 3. TAMA
4. B 12. J 4. MALI 4. TAMA
5. H 13. KT 5. TAMA 5. MALI
6. KI 14. KS
7. KI 15. KI
8. J
Week 8 Weeks 6-7 Week 5
1. Zongguo 1. D 1. TAMA 1. Sistem ng Pagtatala
2. AmaterasuOmikami 2. A 2. MALI 2. Maunlad na Kaisipan
3. Izanagi 3. A 3. TAMA 3. Matatag na Pamahalaang
4. Izanami 4. B 4. TAMA may Maunlad na Batas at
5. MALI Alituntunin
5. Divine origin 5. C
4. Dalubhasang Manggagawa
6. Mandate of heaven
7. Sinocentrism
8. Devaraja
9. Jimmu Tenno
10. Cakravartin
Week 4 Weeks 2-3 Week 1
Susi sa Pagwawasto
 Personal na Pagtataya sa Lebel ng Performans para sa Mag-aaral
Pumili ng isa sa mga simbolo sa ibaba na kakatawan sa
iyong naging karanasan sa pagsasagawa ng mga gawain. Ilagay
ito sa Hanay ng LP o Lebel ng Performans. Basahin ang

-Nagawa ko nang mahusay. Hindi ako nahirapan sa pagsagawa nito. Higit na

nakatulong ang gawain upang matutuhan ko ang aralin.

-Nagawa ko nang maayos. Nahirapan ako nang bahagya sa pagsasagawa

nito. Nakatulong ang gawain upang matutuhan ko ang aralin.

-Hindi ko nagawa o nahirapan ako nang labis sa pagsasagawa nito. Hindi ko

naunawaan ang hinihingi sa gawain. Kailangan ko pa ng paglilinaw o
dagdag kaalaman upang magawa ko ito nang maayos o mahusay.
Gawain sa Pagkatuto
Week 1 LP Week 2 LP Week 3 LP Week 4 LP
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 1 Pagkatuto Blg. 1 Pagkatuto Blg. 1 Pagkatuto Blg. 1
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 2 Pagkatuto Blg. 2 Pagkatuto Blg. 2 Pagkatuto Blg. 2
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 3 Pagkatuto Blg. 3 Pagkatuto Blg. 3 Pagkatuto Blg. 3
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 4 Pagkatuto Blg. 4 Pagkatuto Blg. 4 Pagkatuto Blg. 4
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 5 Pagkatuto Blg. 5 Pagkatuto Blg. 5 Pagkatuto Blg. 5
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 6 Pagkatuto Blg. 6 Pagkatuto Blg. 6 Pagkatuto Blg. 6
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 7 Pagkatuto Blg. 7 Pagkatuto Blg. 7 Pagkatuto Blg. 7
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 8 Pagkatuto Blg. 8 Pagkatuto Blg. 8 Pagkatuto Blg. 8

Week 5 LP Week 6 LP Week 7 LP Week 8 LP

Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 1 Pagkatuto Blg. 1 Pagkatuto Blg. 1 Pagkatuto Blg. 1
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 2 Pagkatuto Blg. 2 Pagkatuto Blg. 2 Pagkatuto Blg. 2
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 3 Pagkatuto Blg. 3 Pagkatuto Blg. 3 Pagkatuto Blg. 3
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 4 Pagkatuto Blg. 4 Pagkatuto Blg. 4 Pagkatuto Blg. 4
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 5 Pagkatuto Blg. 5 Pagkatuto Blg. 5 Pagkatuto Blg. 5
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 6 Pagkatuto Blg. 6 Pagkatuto Blg. 6 Pagkatuto Blg. 6
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 7 Pagkatuto Blg. 7 Pagkatuto Blg. 7 Pagkatuto Blg. 7
Gawain sa Gawain sa Gawain sa Gawain sa
Pagkatuto Blg. 8 Pagkatuto Blg. 8 Pagkatuto Blg. 8 Pagkatuto Blg. 8

Paalala: Magkaparehong sagot ang ilalagay sa LP o Lebel ng Performans sa mga gawaing

nakatakda ng higit sa isang linggo o week. Halimbawa: Ang aralin ay para saWeeks 1-2,
lalagyan ang hanay ng Week 1 at Week 2 ng magkaparehong ,, ?.

PIVOT 4A CALABARZON AP G7 38
 Sanggunian

Blanco, R., Sebastian, A., Golveque, E., Jamora, A., Capua, R., Victor, A., Balgos,
S., Del Rosario, A., & Mriano, R. 2014. Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng
Pagkakaiba. Department of Education: Eduresoruces Publishing, Inc.

Cruz, R.M., dl Jose M., Mangulaban, J., Mercado, M., & Ong, J.A. 2015. Araling
Asyano: Tungo sa pagkakakilanlan. Quezon City: Vibal Group Inc.

Department of Education. 2020. Most Essential Learning Competencies (MELC).

Mateo, G., Jose, R., Camagay, M., Miranda, E. 2008. Asya: Pag-usbong ng
Kabihasnan - Batayang Aklat sa Araling Panlipunan. Department of
Education: National Program Support for Basic Education. Quezon City:
Vibal Publishing House, Inc.

39 PIVOT 4A CALABARZON AP G7
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Department of Education Region 4A CALABARZON
Office Address: Gate 2, Karangalan Village, Cainta Rizal
Landline: 02-8682-5773 locals 420/421
Email Address: lrmd.calabarzon@deped.gov.ph