Professional Documents
Culture Documents
Budowa atomu
Model planetarny – został przedstawiony przez Ernesta Rutherforda, który prowadził doświadczenia
polegające na bombardowaniu cienkiej folii ze złota cząstkami alfa, emitowanymi przez rad. Obserwacje te
doprowadziły fizyka do wniosku, iż cały ładunek dodatni atomu skupiony jest na niewielkich obszarze
zwanym jądrem atomowym, a wokół niego krążą elektrony. Materiał może być wykorzystany do
przedstawienia budowy atomu podczas realizowania tematów z fizyki atomowej.
Model atomu Rutherforda - model atomu oparty na rezultatach eksperymentu wprowadzał bliskie
współczesnemu modelowi założenia:
-ładunek dodatni zgromadzony jest w niewielkim a przez to bardzo gęstym jądrze gromadzącym większość
masy atomu,
-ujemnie naładowane elektrony okrążają jądro, podobnie jak planety okrążają Słońce
Model atomu Thomsona - każdy atom jest zbudowany z jednorodnej kuli naładowanej dodatnio,
wewnątrz której znajdują się ujemnie naładowane elektrony. Za pomocą tego modelu, mającego obecnie
znaczenie tylko historyczne, próbowano w sposób klasyczny wyjaśnić budowę atomu. Według Thomsona
atomy składają się z ujemnie naładowanych cząstek otoczonych przestrzenią dodatnio naładowaną.
Model "ciasta z rodzynkami" został obalony w eksperymencie ze złotą folią
Półprzewodnik samoistny
Półprzewodnik samoistny – jest to półprzewodnik, którego materiał jest wolny od wszelkich
zanieczyszczeń natury krystalicznej.
Koncentracja wolnych elektronów w tym półprzewodniku jest równa koncentracji dziur – braków elektronu
w pełnym paśmie walencyjnym. W temperaturze 0 kelwinów przyjmuje się, że nie występują w nim
elektrony, natomiast ze wzrostem temperatury rośnie ich liczba (par elektron-dziura).
Prąd elektronowy i dziurowy
Przewodnictwo elektronowe – typ n, rodzaj przewodnictwa elektrycznego, w którym elektrony są
nośnikiem ładunku elektrycznego.
W modelu pasmowym ciał stałych, krystalicznych: elektrony, które zajmują stany kwantowe w obrębie
pasma przewodnictwa, przesuwają się do sąsiednich nieobsadzonych stanów kwantowych, które znajdują
się w obrębie tego pasma, w kierunku przeciwnym do kierunku wektora pola elektrycznego.
Półprzewodnik niesamoistny
Półprzewodnik niesamoistny – istnieje, gdy w sieci krystalicznej monokryształu, zamiast atomów
pierwiastka materiału półprzewodnikowego znajduje się inny atom. Powstaje wtedy półprzewodnik
domieszkowany – inny atom jest nazwany domieszką.
Złączne p-n
Złączne p-n – złącze dwóch półprzewodników niesamoistnych o różnych typach przewodnictwa.
W obszarze typu n nośnikami większościowymi są elektrony – ujemne. W obszarze p nośnikami
Złącze niespolaryzowane:
W stanie równowagi termodynamicznej, swobodne nośniki większościowe przemieszczają się w pobliżu
styku obszarów. Spowodowane jest to różnicą koncentracji nośników. Gdy elektrony przemieszczą się do
obszaru typu p, a dziury do typu n, następuje rekombinacji z nośnikami większościowymi, które nie przeszły
na drugą stronę złącza. Polega ona na połączeniu elektronu z dziurą, powoduje unieruchomienie obydwu
swobodnych nośników.
Rekombinacja powoduje redukcję nośników, w wyniku czego w okolicy kontaktu pozostają tylko odsłonięte
jony domieszek. Jony te wytwarzają pole elektryczne, zapobiega ono dalszej dyfuzji nośników. Wynikiem
tego jest powstawanie warstwy ładunku przestrzennego w pobliżu złącza.
Polaryzacja złącza
Gdy do złącza zostanie przyłożone zewnętrzne napięcie to równowaga zostanie zaburzona.
Niezależnie od polaryzacji, dla większości złącz możemy przyjąć, że całe zewnętrzne napięcie zostanie
odłożone na obszarze zubożonym
Widmo cząsteczkowe – optyczne widmo pasmowe, emisyjne oraz absorpcyjne. Powstaje przy przejściach
pomiędzy poziomami energetycznymi swobodnych lub słabo oddziałujących między sobą cząsteczek.
Promieniowanie termiczne – promieniowanie wysyłane przez ogrzane ciała. Wszystkie ciała emitują to
promieniowanie do otoczenia oraz absorbują je z otoczenia w temperaturze wyższej od zera
bezwzględnego.
Szybkość promieniowania przewyższa szybkość absorpcji. Efektem tego jest to, że w przypadku, gdy ciało
posiada wyższą temperaturę od otoczenia to będzie się oziębiać.
Wyładowanie koronowe – ulotowe, wyładowanie elektryczne, które jest spowodowane przez jonizację
płynu otaczającego przewodnik, które pojawia się, gdy gradient potencjału przekracza pewną wartość, lecz
warunki są niewystarczające do przebicia (nagły przepływ prądu przez izolator) lub łuku (ciągłe
wyładowanie elektryczne).
Opis zjawiska:
Wyładowanie niezupełne jest procesem, w którym prąd zaczyna płynąć w neutralnym płynie, zwykle
powietrzu z elektrody ulotowej podłączonej do wysokiego napięcia. Ruch ładunków jest możliwy dzięki
jonizacji ośrodka, powodującej wytwarzanie plazmy wokół elektrody. Powstające jony unoszą ładunek
elektryczny do obszaru niższego potencjału otaczającego elektrodę zbiorczą lub rekombinują tworząc
ponownie neutralne atomy.
Jeżeli elektroda ulotowa ma bardzo mały promień krzywizny (jest zaostrzona lub ma postać cienkiego
przewodu) wokół niej wytwarza się duży gradient potencjału. W takiej sytuacji może dojść do wyładowania
w postaci iskry lub łuku elektrycznego. Jeżeli napięcie jest na tyle niskie, że nie pozwala na powstanie
kanału plazmy, ale dość wysokie, aby medium uległo częściowej jonizacji, powstaje wyładowanie
koronowe.
Korony mogą być dodatnie i ujemne. Jeżeli elektroda ulotowa jest spolaryzowana dodatnio, wyładowanie
koronowe jest dodatnie, a przy odwrotnej polaryzacji ujemne. Opis zjawisk fizycznych zachodzących w obu
przypadkach różni się. Asymetria wynika z odmiennej natury ujemnych i dodatnich nośników ładunku.
Ujemne nośniki ładunku, czyli elektrony, są bardzo lekkie, natomiast nośniki dodatnie, czyli jony, są
znacznie cięższe. W efekcie drgań termicznych występujących przy normalnym ciśnieniu i temperaturze
elektrony mogą zostać wytrącone ze swoich orbitali (funkcja falowa, dla szczególnego przypadku układu
jednego elektronu znajdującego się na jednej z powłok atomowych – równanie Schrödingera).
Promieniowanie laserowe – nie występuje w sposób naturalny w środowisku. Jest wytwarzane przez
urządzenia zwane laserami. Lasery to generatory promieniowania optycznego od 100 nm do 1 mm.
Wykorzystywane jest w nich zjawisko emisji wymuszonej promieniowania. Podstawą działania lasera jest
emisja wymuszona kwantów energii w ośrodku wzmacniającym (nazywanym również substancją laserującą
lub ośrodkiem optycznie czynnym). Działanie lasera polega na wzbudzeniu ośrodka optycznie czynnego a
następnie wyzwoleniu energii w postaci kwantu promieniowania spójnego. Promieniowanie laserowe
charakteryzuje się wysokim stopniem spójności, monochromatyczności i ukierunkowania a kąt rozbieżności
wiązki zwykle nie przekracza kilku miliradianów.
Bibliografia:
1. http://scholaris.pl/zasob/62046 [02.06.2020 r.]
2. http://home.agh.edu.pl/~kakol/efizyka/w37/main37b.html [02.06.2020 r.]
3. https://www.naukowiec.org/wiedza/fizyka/pasma-przewodnictwa_1101.html [02.06.2020 r.]
4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Z%C5%82%C4%85cze_p-n [02.06.2020 r.]