Aralin

g
Panli
punan
Quarter 3 -
Module 1
Paglakas
ng
Europe

Learning Area - Grade 8

Alternative Delivery Mode
Quarter 1 – Module 1: Paglakas ng Europe
First Edition, 2020

Republic Act 8293, section 176 states that: No copyright shall subsist in any
work of the Government of the Philippines. However, prior approval of the government
agency or office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such
work for profit. Such agency or office may, among other things, impose as a condition
the payment of royalty.

Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand names,
trademarks, etc.) included in this book are owned by their respective copyright holders.
Every effort has been exerted to locate and seek permission to use these materials from
their respective copyright owners. The publisher and authors do not represent nor claim
ownership over them.

Published by the Department of Education – Division of Gingoog City

Division Superintendent: Jesnar Dems S. Torres, PhD, CESO VI

Development Team of the Module

Author/s: Angeline M. Esconde

Reviewers: Norebel A. Balagulan, Phd, Elvira Ruvi U. Camocamo
Illustrator: Jay Michael A. Calipusan
Layout Artist: Jay Michael A. Calipusan

Management Team

Chairperson: Jesnar Dems S. Torres, PhD, CESO VI

Schools Division Superintendent

Co-Chairpersons: Conniebel C.Nistal ,PhD

Assistant Schools Division Superintendent

Pablito B. Altubar
CID Chief

Members Norebel A. Balagulan, PhD,EPS – AralingPanlipunan

Himaya B. Sinatao, LRMS Manager
Jay Michael A. Calipusan, PDO II
Mercy M. Caharian, Librarian II
Mercy M. Caharian, Librarian II
Printed in the Philippines by
Department of Education – Division of Gingoog City

Office Address: Brgy. 23,National Highway,Gingoog City

Telefax: 088 328 0108/ 088328 0118
E-mail Address: gingoog.city@deped.gov.ph

8
Araling Panlipunan 8
Quarter 1 - Module 1
Paglakas ng Europe
This page is intentionally blank
 Tala ng mga Nilalaman

Paunang Salita.............................................................................................................................................i
Alamin..............................................................................................................................................................i
Pangkalahatang Panuto:..........................................................................................................................ii
Mga Icon ng Modyul na ito..................................................................................................................ii
Subukin............................................................................................................................................................iii
Panimulang Pagtataya:.........................................................................................................................iii

Aralin 1
Pag-usbong ng Bourgeoisie, Merkantilismo, National Monarchy ....
Alamin........................................................................................................ 1
Gawain 1: Complete me!.........................................................................1
Tuklasin ...................................................................................................2
Gawain 2: 4 Pics in 1 Word!....................................................................2
Suriin.......................................................................................................... 3
Pag-usbong ng Bourdeoisie....................................................................3
Pagyamanin...............................................................................................3
Gawain 3: ...............................................................................................3
Suriin.......................................................................................................... 4
Pag-iral ng Merkantilismo........................................................................4
Epekto ng Merkantilismo.........................................................................4
Pagyamanin...............................................................................................4
Gawain 4:................................................................................................4
Tuklasin......................................................................................................5
Pag-iral ng Merkantilismo........................................................................5
Mga Dahilan ng pagyabong ng Monarkiya..............................................5
Isaisip......................................................................................................... 6
Gawain 5 Hagdan ng Pag-unawa…........................................................6
Isagawa......................................................................................................7
Gawain 6: Let me Tell you! ….................................................................7

Aralin 2:
Pag-usbong ng Renaissance, Simbahang Katoliko at Repormasyon
at Kontra-Repormasyon............................................................................................................8
Balikan........................................................................................................8
Gawain 1: Tama/ Mali ….........................................................................8
Alamin........................................................................................................ 9
Gawain 2: Choose me right ….................................................................9
Tuklasin......................................................................................................10
Gawain 3: Word Hunt …..........................................................................10
Suriin ......................................................................................................... 10
Ano ang Renaissance ….........................................................................10
Mga Ambag ng Renaissance sa iba-ibang larangan …...........................11
Sa Larangan ng Sining at Panitikan….....................................................11
Sa Larangan ng Pinta…..........................................................................11
Sa Larangan ng Aghan sa Panahon ng Renaissance…..........................12
 Ang Repormasyon…...............................................................................13
Kontre Repormasyon…...........................................................................13
Pagyamanin ...............................................................................................14
Gawain 7: …............................................................................................15
Isaisip ........................................................................................................ 16
Gawain 8: Contrast- Compare Map…......................................................16
Isagawa ......................................................................................................17
Gawain 9: Tayain Mo!…...........................................................................17

Buod.................................................................................................................................. 17
Pagtatasa.................................................................................................................... 18-20
Susi sa Pagwawasto........................................................................................................ 21
Sanggunian....................................................................................................................... 22
This page is intentionally blank
Paunang Salita
Ang mga pagbabago ng kamalayan mula sa Panahong Medieval and
nagpasimula sa pag-usbong ng makabagong daigdig. Ang mga pangyayari sa
paglakas ng Europe, paglawak ng kapangyarihan nito at ang pagpakamulat sa mga
bagong kaalaman atideya ay nagdala ng transpormasyon sa Europe at bumago sa
buong daigdig.
Sa module na ito at tutuklasin mo ang pangyayari sa transpormasyon ng
daigdig tungo sa pagbuo ng pandaigdigang kamalayan. Iuugnay mo ang mga ito sa
kasalukuyan upang makabuo ng mga bagong kaalaman na mkatutulong sa
pagharap sa pagbabago ng daigdig.

Alamin

Nagmula sa Europe ang pinakamayang mga bansa sa daigdig. Malaki ang bahaging
ginampanan nila upang mapanatili ang ktayuan ng Europe bilang isa sa pinkamaunlad na
kontinenente sa daigdig. Kalian nga ba nagsimula ang paglakas ng mga mangangalakal na
malaki ang nagging bahagi sa paglakas ng Europe sa bahaging ito ng kasaysayan.

Handa ka na ba? Tara na at lakbayin ang daan patungo sa karunungan!

Nakapaloob sa modyul na ito ang araling:

Paglakas ng Europe
Sa Araling ito, inaasahang matutuhan mo ang mga sumusunod:

1. Nasusuri ang pagusbong ng:

a. Bourgeoisie
b. Merkantilismo
c. National Monarchy
d. Renaissance
e. Simabahang Katoliko
f. Repormasyon at Kontra-Repormasyon
i
Pangkalahatang Panuto
Ito ang magiginggabaysapaggamit ng modyulnaito:
1. Basahin at unawainnangmabuti ang bawatbahagi ng modyul at sundin ang
mgadireksiyon o panutohabangbinabasa ang materyales.
2. Sagutin ang lahat ng mgakatanungan.
3. Maglaan ng sapatnaorassapagsagot ng mgakatanungan.
4. Gawingkasiya-siya ang bawatpanahonsapaggamit ng modyul.

Mga Icon ng Modyul na ito

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat
mong matutuhan sa modyul.
Alamin

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na

ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung
Subukin
nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang bahaging ito ng
modyul.
Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang
matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
Balikan aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala

sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang
Tuklasin kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin,
gawain o isang sitwasyon.

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan
Isagawa kang maunawaan ang bagong konsepto at mga
kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay

at malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa paksa.
Suriin
Maaari mong iwasto ang mga sagot mo sa
pagsasanay gamit ang susi sa pagwawasto sa
huling bahagi ng modyul.
Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan
ang patlang ng pangungusap o talata upang
Pagyamanin maproseso kung anong natutuhan mo mula sa
aralin.
Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa
iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o
Isaisip kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng
buhay.

ii
 Subukin

Upang masubok ang iyong dati nang alam tungkol sa nilalaman ng Modyul na ito, sagutin
ang panimulang pagtataya. Isulay ang letra ng wastong sagot sa bawat bilang. Bigyan
pansin ang mga aytem na hindi mo nasagot at subuking muling sagutan ang nasabing mga
aytem habang ginagamit ang Modyul na ito.

1. Ano ang tawag nga mga mamamayan sa medieval France na binubuo ng artisan at
mangangalakal?
a. Merkaantilismo
b. Panginoon maylupa
c. Knights
d. Bourgeoisie

2. ang bourgeoisie ay mamamayan ng anong bayan?

a. Bayan sa England
b. Bayan sa Spain
c. Bayan sa Medieval france
d. Bayan sa US

3. Ano-anu ang dalawang uri ng bourgeoisie?

a. artisan at mangangalakal
b. Panginoong may lupa at karpintero
c. Mangangalakal at Panginoong may lupa
d. Wala sa nabangit.

4. Sinong manggagawa ng partikular na gamit o pandekorasyon?

a. Karpentero
b. Banker
c. Shippower
d. Artisan

5. Saan matatagpuan ang mga bourgeoisie?

a. Pantalan
b. Simbahan
c. Bahay
d. Pamilihan

6. Hindi nakatali ang bourgeoisie sa panginoong may lupa dahil sa?

a. Ang kanilang yaman ay  nanggaling sa industriya at kalakalan.
b. Ang kanilang yaman ay buwis nga bayan.
c. Ang kanilang yaman ay mula sa mga pagtatanim.
d. Wala sa nabanggit.

7. dito nanggagaling ang yaman ng bourgeoisie.

a. Pamilihan
b. Barter
c. Lupa
d. Industriya at Kalakalan

8. Saan nagmula ang kapangyarihan ng bourgeoisie?

a. kayamanan at pakikipag-alyansa ng hari laban sa landlord.
b. Pangangalakal sa ibang bansa
c. Pakikipag alyansa sa ibang bansa
d. Wala sa nabanggit.
iii
9. Ano ang uri ng pamahalaan sa kanlurang europe na kung saan ito ay nasa
pamumuno ng hari?
a. Awtoritarismo
b. national monarchy
c. Aristokrasya
d. Oligarya

10. Ito ay isang uri ng pamahalaan kung saan ang emperador ang namamahala sa
kapangyarihan bilang pinuno ng estado at pinuno ng pamahalaan ang kanyang
kapangyarihan ay hindi limitado sa pamamagitan ng saligang batas o batas.
a. ganap na monarkiya
b. limitadong monarkiya
c. Legal na monarkiya
d. Buo na monarkiya

11. Marami ang bahaging ginampanan ng hari sa bansa, alin dito ang hindi kasali?
a. Lumakas ang kapangyarihan ng hari
b. Napalawak ang mga teritoryo
c. Nagtatag ng sentralisadong Pamahalaan
d. Nagpabaya sa mga sundalo

12. Ano ang tawag sa mga Katolikong tumiwalag mula sa Simbahang Katoliko sa Rome?
a. Knights
b. Genisis
c. Orthodox
d. Protestante

13. Anong tawag sa paraan ng pagpapatawad na ipinagkaloob ng Simbahan sa

kaparusahan ng kasalanan?
a. Indulhensiya
b. Pagpapako sa krus
c. Pagluhod sa loob ng simbahan sa isang araw
d. Pagaalay ng tupa

14. Sino ang mongheng German na tumuligsa sa pagbebenta ng indulhensiya at

naglunsad ng Repormasyon?
a. Martin Luther
b. Marus Luther
c. Luther
d. Marthin Luther

15. Sinong haring nagtalaga sa sarili bilang pinuno ng Simbahan ng England?

a. Gregory VII
b. Henry VII
c. Charles V
d. Luther

16. Siya ang paring Espanyol na nagtatag ng Society of Jesus.

a. Romano
b. Aleman
c. Loyola
d. Luther

iii
17. Siya ang papa na nagpataw ng ekskomunikasyon kay Luther.
a. Gregory VII
b. Henry VII
c. Charles V
d. Papa Leo X

18. Saang bansa nagsimula ang Repormasyon?

a. Germany
b. France
c. Italy
d. Spain

19. Saan nagpupulong-pulong ang mga kinatawan ng Simbahang Katoliko upang

balangkasin at patatagin ang mga katuwaran at paniniwala ng Simbahan?
a. Italy
b. Germany
c. Cathedral
d. Vatican

20. Saan itinatatag ang Simbahang Anglican?

a. Angeles
b. Rome
c. England
d. United States

iii
This page is intentionally blank
 Aralin 1 Pag-usbong ng Bourgeoisie,
Merkantilismo, National Monarchy

Alamin

Sa kalagayang panlipunan ng Pilipinas, pinaniniwalaan na ang may pinakamaliit na bilang

na porsyento ng populasyon ay ang mga mayayaman na siyang nagmamay-ari ng malaking
lupain at kumpanya. Samantala, ang masa naman ang siyang halos bumubuo sa kabuuang
populasyon na kadalasang unaasa sa mga programang inilunsad ng pamahalaan. Ngunit
huwag nating kaligtaan na sa ating lipunan ay mayroong ding tinatawag na middle class o
mga propesyunal sa iba’t ibang larangan. Sa kasalukuyan ang mga middle class na ito ay
kilala bilang mga propesyunal na guro, doktor, inhinyero, abugado at iba pa. Sino naman
kaya sa naging kasaysayan ang mga middle class o bourgeoisie sa Europa? Sila ba ay
propesyunal o mangangalakal? Masasagot sa modyul na ito ang katanungang iyan.

Gawain 1: COMPLETE ME!

A. Kumpletohin ang pangalan na tinutukoy. Isulat ang mga akmang letra sa patlang.
Gawin ito sa Answer Sheets.

1. B O __ R G __ O I __ I E - mamamayan sa medieval france na binubuo ng artisan at

mangangalakal
2. R __ P O __ M __ __ Y O __ - kilusang humihingi ng reporma laban sa
pagmamalabis at maling gawain ng Simbahang Katoliko
3. __ R __ I __ __ N - naninirahan sa nabuong pamayanan
4. I __ A __ __ - dito nagpulong ang mga kinatawan ng Simbahang Katoliko upang
balangkasin at patatagin ang mga katuwaran at paniniwala ng Simbahan
5. L __ T __ E __ - mongheng German na tumuligsa sa pagbebenta ng indulhensiya at
naglunsad ng Repormasyon

Tuklasin
Gawain 2: 4 pics in 1 Word!

__ ___ ___ ___ ___ ___

K B E A N R
https://www.bdo.com.ph/news-and-articles/The-International-Banker-Nestor-Tan-CEO-of-the-
Year-Asia-Award
https://www.freepik.com/premium-photo/accountant-banker-calculating-balance-finances-
investment-economy-saving-money-insurance-concept_1228311.htm
https://www.bbva.com/es/coaching-financiero-que-es-y-como-ayuda-a-mejorar-las-finanzas/
https://kryptomoney.com/become-a-crypto-trader-today-with-bitcoin-banker/

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

I S P O H REW
https://www.thedrive.com/the-war-zone/28529/japanese-ship-owner-disputes-u-s-claims-about-
tanker-attack-as-fears-of-conflict-loom
http://www.thephchronicles.com/2019/08/the-first-filipino-made-roro-ship.html?m=1
https://newsbeezer.com/greeceeng/the-legendary-ship-owner-gerasimos-agoudimos-died/
http://www.dailymirror.lk/political-gossip/their-precious-vote-produces-the-second-ship-owner/261-
99663

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

R A I S T NA
https://academiamag.com/artistan-gets-students-together-beautify-walls-lahore/
https://www.flickr.com/photos/152955308@N02/44880685382
https://www.123rf.com/profile_artistan
https://www.alamy.com/artistan-holding-her-handmade-works-of-art-in-the-lost-barrio-shopping-
district-of-tucson-az-image224423889.html

Suriin
 PAG-USBONG NG BOURGEOISIE
Ang terminong bourgeoisie ay iniuugnay sa mga mamamayan ng mga bayan sa
medieval france na binubuo ng mga artisano at mangangalakal. Ang mga artisano ay ang
mga mangagawang may kasanayan sa paggawa ng mga kagamitang maaaring may
partikular na gamit o pandekorasyon lamang. Sa uring panlipunan, mas mataas sa kanila
ang mga landlord o panginoong maylupa. Ang terminong bourgeoisie ay ginamit upang
tukuyin ang gitnang uri ng France at ng iba pa pang mga bansa sa Europe.
Sa huling bahagi ng ika-17 siglo, naging isang makapangyarihang puwersa ang
bourgeoisie sa Europe. Binubuo sila ng mga mangangalakal, banker (nagmamay-ari o
namamahala ng bangko), mga shipowner (nagmamay-ari ng barko), mga pangunahing
mamumuhunan at mga negosyante.
Sa ika-17 at ika-18 siglo, sinuportahan ng bourgeoisie ang mga prinsipyo ng
konstitusyonalidad at likas na karapatan (natural right) laban sa banal na karapatan (divine
right). Ang likas na karapatan ay unibersal na karapatan gaya ng karapatang mabuhay ng
may kalayaan. Ang banal na karapatan ay nagtatakda na ang hari ay hindi napapasailalim
sa anumang kapangyarihan dahil ang kapangyarihan niya ay nanggagaling sa diyos.
Samantala, ang konstitusyonalidad ay isang kondisyon kung saan ang isang tao,
grupo ng tao o bansa ay kumikilos batay sa isinasaad ng konstitusyon o saligang batas. Ang
liberalismo ay paniniwalang nag-ugat sa Europe na binibigyang-diin ang karapatan ng
indibidwal. https://mendeleevap.wordpress.com/2013/03/13/aralin-21-mga-salik-sa-paglakas-ng-europe/

Pagyamanin
Gawain 3:Tayain Mo!
Panuto: Sagutin ang tanong sa mga kahon. Isulat ang sagot sa ibabang bahagi
ng katanungan.

Sa Panahong Medyebal sino- Sa panahon nganyun sino-

sino and itinuturing kabilang Katangian ng mga bourgeosie sino na ang itinuturing na mga
sa pangkat ng bourgeoisie? bourgeoisie?

 __________________  __________________  __________________

 __________________  __________________  __________________
 __________________  __________________  __________________
 __________________  __________________  __________________
 __________________  __________________  __________________

Dahilan ng kanilang paglakas

 __________________
 __________________
 __________________
 __________________
 __________________

3
 Suriin

PAG-IRAL NG MERKANTILISMO
Ang Merkatilismo ay isang sistema na ang pangunahing mga layunin ang politikal.
Ang mga layuning ito ay ang magkaroon ng malaking kitang magbibigay-daan upang ang
hari ay makapagpagawa ng mga barko, mapondohan ang kanyang hukbo, at magkaroon ng
pamahalaang katatakutan at rerespetuhin ng buong daigdig. Ang doktrina ng bullionism ay
sentral sa teorya ng merkantilismo. Sa ilalim ng doktrinang ito, ang tagumpay ng isang
bansa ay masusukat sa dami ng mahahalagang metal sa loob ng hangganan nito.
Isang elemento ng merkantilismo na nakatulong sa pagkabuo at paglakas ng mga
nation-state ay ang tinatawag na nasyonalismong ekonomiko. Ibig sabihin nito, kayang
tustusan ng isang bansa ang sarili nitong pangangailangan. Kaakibat ng merkantilismo ang
konsepto ng paternalismo. Isa itong sistema ng pamamahala kung saan ang pamahalaan ay
namamahala naq parang ama sa kanyang mamamayan. Link source:
https://mendeleevap.wordpress.com/2013/03/13/aralin-21-mga-salik-sa-paglakas-ng-europe/

Epekto ng Merkantilismo
Yumaman ang Spain dahil sa kolonya nito sa Central at South America. Humantong
sa labanan sa dagat Dinagdagan ang mga produktong galing sa ibang bansa at itinataas din
ang butaw. Umunlad ang komersyo sa France dahil ipinatupad ni Jean Baptiste Colbert ang
merkantilismo. Pinahintulutan ni Queen Elizabeth I ang East India Company na palaganapin
ang komersyo sa Asya at kalapit-bansa sa Silangan.

Ipinairal ang mga batas tulad ng Navigation Acts upang madagdagan ang salapi at
kapangyarihan ng bansa. Nililimitahan ng batas na ito ang pagbibili ng askul at tabako sa
England lamang. Mapupunta ang tubo nito sa mga mangangalakala na Ingles lamang. Link
source: https://www.slideshare.net/jaredram55/paglakas-ng-europe-merkantilismo-14911651

Pagyamanin

Gawain 4:
Sagutin ang sumusunod na mga katanungan.

1. Batay sa mga kaisipan at konseptong naipahayag sa teksto, ano ang kahulugan ng

merkatilismo?
2. Sa iyong palagay, ano ang mga naging layunin ng merkantilismo?
3. Paano nakatulong ang merkantilismo sa paglakas ng Europe?
4. Sa ating komunidad, meron bang merkantilismo sa kasalukuyan? Patunayan.
5. Maging mas epektibo kaya kong ang sistemang merkantilismo ang gamitin sa ating
bansa? Sa Daidig? Bakit?

4
 Tuklasin

PAGTATATAG NG NATIONAL MONARCHY

Malaki ang naitulong sa pagtatatag ng national monarchy o pambansang
monarkiya sa paglakas ng Europe. Matatandaan na sa panahon ng piyudalismo, walang
sentralisadong pamahalaan. Mahina ang kapangyarihan ng hari. Ang hari ay itinuturing
lamang na pangunahing panginoong maylupa.
Subalit nagbago ang katayuan ng monarkiya sa tulong na mga bourgeoisie. Ang hari
na dating mahina ang kapangyarihan ay unti-unting namayagpag. Bilang resulta, ang
katapatan ng mamamayan ay lumipat mula sa panginoong maylupa tungo sa pamahalaan
na may kakayahang protektahan sila. Handa silang magbayad ng buwis para sa
proteksiyong ito.
Sa pamamagitan ng buwis, nagkaroon ng pondo ang hari upang mag-bayad ng mga
sundalo. Dahil dito, nakalaya ang hari mula sa proteksiyon na dating ibinibigay ng mga
knight ng panginoong maylupa.

Mga Dahilan ng Pagyabong ng Monarkiya

Sa huling bahagi ng Kalagitnaang Panahon, unti-unting lumakas ang kapangyarihan
ng mga hari. Samantala, ang mga panginoong may-lupa at ang mga maharlika ay nawalan
ng kapangyarihan.
Ang mga sumusunod ay mga salik o dahilan sa paglakas ng monarkiyang nasyonal
at paghina ng panginoong may-lupa.
Una, ang krusada. Maraming mga panginoon ng may-lupa ang nahalina na sumama
sa krusada. Nang hindi na nakabalik ang mga ito sa kanilang mga estado, humina at
nabawasan nang malaki ang kanilang bilang sa Europa.
Ikalawa, dahil sa malawakang paggamit ng salapi at paggamit ng buwis na
ibinabayad ng mga mamamayan ay nakapagtatag ng sundalong hukbo ang mga
tagapamahala ng mga bayan at lungsod. Sa ganitong kalagayan ay hindi na sila umaasa sa
mga panginoong may-lupa sa pagtatanggol ng kaharian.
Ikatlo, nagkaroon ng pagkakataon ang mga mangangalakal at mga alipin na bumili
ng ng kalayaan ng kanilang bayan at sarili mula sa mga panginoong may-lupa. Bukod dito,
nais ng mga mangangalakal at ng mga alipin na mapasailalim at mapamunuan ng isang hari
kaysa sa isang panginoong may-lupa sapagkat binigyan sila nito ng hari ng proteksiyon,
sistemang batas, at pananalapi.
Ikaapat, ang pagkakaroon ng isang wika ng isang lugar. Ang mga mamamayan na
may magkakatulad na wika ay nagkaroon ng higit na pagkakaisa at naging matapat sa
kanilang estado at sa hari nito.( https://mendeleevap.wordpress.com/2013/03/13/aralin-21-mga-
salik-sa-paglakas-ng-europe/)

5
 Isaisip

Gawain 6: Hagdan ng Pag-unawa!

Itala mo sa ladder diagram ang mga kaganapan na nagbunsod sa pagyabong ng national

monarchy.

PAGTATAG NATIONAL MONARCHY

6
 Isagawa

Sa Panahong Medieval, maraming ginawa ang boergesis para sila ay maging

umunlad sa kanilang larangan. Maging ang mga hari, panginoong maylupa, kights at
sundalo ay may kanya-kanyang tungkulin sa kanilang bansa. At iyon ang naging
dahilan kung bakit sila ay matugumpay at kinikilalang isa sa pinakamayamang bansa
sa buong daigdig.
Ngayon, bilang isang bata, ano ang iyong magagawa upang mka tulong sa iyong
pamilya, sa pamayanan at sa Pilipinas lalo na sa nangyari sa buong daigid. Isulat
ang iyong sagot sa loob ng kahon.

Ang aking magagawa...

Sa aming pamilya Sa pamayanan… Sa bansa…

ay…

7
 Pag-usbong ng Renaissance at
Aralin 2 Simbahang Katoliko, Repormasyon at
Kontra-Repormasyon

Balikan

Balikan natin ang nakaraang paksa kung natatandaan pa ninyo ito.

Gawain 1: Tama/Mali
1) Ang merkantilismo ay isang sistemang ekonomiko na nakabatay sa konseptong ang
yaman ng bansa ay nasa dami ng kanyang ginto at pilak.
2) Ang doktrinang nationalism ay sentral sa teorya ng merkantilismo.
3) Bagama’t kadalasang ikinakatergorya bilang patakarang pang-ekonomiya, ang
merkatilismo ay isang sistema na ang pangunahing mga layunin ay politikal.
4) Sa merkantilismo, dapat tiyakin ng pamahalaan na mas marami ang inaangkat kaysa
iniluluwas.
Kung mas marami ang kalakal na iniluluwas kaysa inaangkat, mas maraming ginto at
pilak ang papasok sa bansa.

8
 Alamin

Gawain2: Choose me right.

Piliin sa loob ng kahon ang Pangalan na ipinapakita sa larawan.

Galileo Galilei Johannes Kepler Mona Lisa

Madona of the Goldfinch Desiderus Erasmus

https://www.biogra
1. phy.com/scholar/er
asmus

4.

https://en.wikiped
ia.org/wiki/Mona_
Lisa
2.
rg/wiki/Joh
annes_Ke
pler

5.
g/madonna-of-
the-goldfinch-by-
raphael
3. http://www.seasky.org/
space-
exploration/astronomer
s-galileo-galilei.html

9
 Tuklasin

Gawain3: Word Hunt

Maghanap ng mga salitang nasa loob ng puzzle box. Ito ay merong limang (5) salita na nauugnay sa
ating bagong paksa.

A N A B I A B A B A K
C B P U T Y H Y P U I
G D A M T T J T I N T
R E N A I S S A N C E
K V I N F I L K T T A
Z C T I V N R X A K L
X K I S C I U D S A I
D E K T Z N T G A S W
R I A A A G H A M A A
F O N F E K M Z O L N

Suriin

Sa bahaging ito ng aralin ay iyong pag-aaralan ang pagsilang ng Renaissance sa huling

bahagi ng ika-14 na siglo.
Sa Gawain 1 natin unang nakikila ang terminong Renaissance, ito ang nangangahulugang
‘muling pagsilang’. Sa bahaging ito any malalaman mo kung ano-ano mga pangyayari
nagpa-usbong sa Renaissance? Saan ito nagsimula? Sino-sino ang ang sikat na
personalidad sa panahong ito? Ano-ano naman ang kanilang ambag? Bakit ang
Renaissance ay isa sa mga naging dahilan sa paglakas ng Europe?

Ano ang Renaissance?

Isang salitang Pranses na ang ibig sabihin ay “rebirth o revival” o muling pagsilang, muling
pag-usbong, muling pagkabuhay. Ang Renaissance ay tumutukoy sa panahon ng
kasaysyan mula 1350 hanggang 1600 AD na ang pangunahing katangian ay ang muling
pagkapukaw ng interes sa mga klasikal na kultura ng Greece at Rome.

Pag-usbong ng Renaissance

Dahil sa pag-unlad sa agrkultura bunga ng mga pagbabago sa kagamitan at pamamaraan

sa pagtatanim, umunlad ang produksiyon as Europe noong Middle Ages. Humantiong ito sa
paglaki ng populasyon at pagdami ng pangangailangan ng mamamayan na natugunan
naman ng maunlad na kalakalan. Noong ika-11 hanggang ika-12 na siglo, umunlad ang
mga ito bilang sentrong pangkalakalan sa pagitan ng Asya at Europe. Ilan sa mga lungsod-
estadong umusbong ay ang Milan, Florence, Venice, Mantua, Ferrara, Padua, Bologna at
Genoa. Ang yaman at industriya. Sa katunayan, kung nangangailangn ng pera ang Papa,
hari, o panginoong maylupa, nanghihiram sila sa mga mangngalakal at banker ng mga
lungsod-estado na ito. Ang mga Medici sa Florence ay halimbawa ng isang pamilya ng
mangangalakaw at banker. (Araling Panlipunan Kasaysayan ng Daigdig, Pahina 300)
 10
MGA AMBAG NG RENAISSANCE SA IBA-IBANG LARANGAN

Sa Larangan ng Sining at Panitikan

Giovanni Boccaccio-
Francesco Petrarch- “Decameron” isandaang
“Ama ng Humanismo” (100) koleksyon ng mga
nakakatawang salaysay

https://www.theparisreview.org/blog/20
https://en.wikipedia.
19/10/09/giovanni-boccaccios-one-and-
org/wiki/Petrarch
only-good-book/

William Shakespeare- Desiderius Erasmus-

Ang “Makata ng mga Ang “Prinsipe ng mga
Makata” Humanista”

https://www.history.com/topics/b https://www.biography.com/scho
ritish-history/william- lar/erasmus
shakespeare

Niccolò Machiavelli- Miguel de Cervantes-

Ang Mayakda ng “The Ang Mayakda ng
Prince” nobelang “Don Quixote
de la Mancha”

holar/niccolo-machiavelli https://www.britannica.com/
biography/Miguel-de-
Cervantes

Sa Larangan ng Pinta

Michelangelo
Estatwa ni David
Buonarotti-
unang obra
maestra ay ang
estatwa ni David

holar/niccolo-machiavelli /wiki/David_(Michelang
elo)

11
 Leonardo da Vinci –
isang pintor,
arkitekto, iskultor,
inhinyero, imbentor,
siyentista, musikero,
at pilosoper

https://www.biography.com/
The Last Supper- Hindi https://www.biography.com/
news/leonardo-da-vinci-
news/leonardo-da-vinci- malilimutang obra maestra genealogy
genealogy ni Leonardo da Vinci

Raffaello Santi or
Sanzio da Urbino-
kilala bilang “Ganap na La Belle
Pintor’’, “Perpektong Jardinière (1507)
Pintor”

world/10-greatest-artworks-
https://www.biography.com/ raphael-seraphic-genius-
news/leonardo-da-vinci- renaissance-ranked-1047047
genealogy

Sa Larangan ng Agham

Nicolaus Copernicus-
inilahad ang teoryang https://www.biography.
Heliocentric: “Ang pag-ikot com/news/isaac-
newton-biography-facts
ng daigdig sa aksis nito,
kasabay ng ibang planeta at
umiikot din ito sa paligid ng
araw.”

https://www.britannica.
com/biography/Nicolau Sir Isaac Newton –Ang higante ng
s-Copernicus siyentipikong Renaissance. Sang-
ayon sa kaniyang Batas ng
Universal Gravitation, ang bawat
https://www.univer planeta ay may kaniya-kaniyang
setoday.com/4875 lakas ng grabitasyon at siyang
6/galileo-facts/
dahilan kung bakit nasa wastong
lugar ang kanilang pag-inog.
Ipinaliwanag niya na ang
grabitasyong ito ag dahilan kung
bakit bumabalik sa lupa ang isang
bagay na inihagis pataas.
Galileo Galilei- isang astronomo at
matematiko. Malaki ang naitulong ng
kaniyang naimbentng teleskopyo para
mapatotohanan ang Teoryang
Copernican.

12
Ang Repormasyon
Ang repormasyon ay kilusang ibinunsod ang malaking pagbabago ng tao tungkol sa
relihiyon. Naglalayon itong baguhin ang pamamalakad sa simbahan.Dito nagsimula ang
paghihiwalay ng mga Protestante sa Simbahang KatolikoTomano, sinimulan nila an
pagbabago sa sariling relihiyon nang hindi binabago ang kanilang doktrina.

Martin Luther, isang mongheng Augustinian at naging Propesor ng

Teolohiya sa Unibersidad ng Wittenberg ang nabagabag at nagsimulang
magduda nang mabasa niya ang kaibahan ng katuruan ng Simbahan sa
katuruan ng Bibliya tungkol sa kaligtasan… “Ang pagpapawalang sala ng
Diyos sa mg a tao ay nagsisimula sa pananampalataya, at naging ganap sa
pamamagian ng pananamplataya” (Romans 1:17). Ang pag-aalinlanagn at
pagdududa ni Martin Luther sa bias at kapangyarihan ng mga relikya ay
kaniyang napattunayan sa pagdalaw niya sa Rome noong 1571.
https://www.brita Ang nagpasiklab n galit ni Luther ay ang kasuklam suklam na Gawain ng
nnica.com/biogr
aphy/Martin- mga simbahan, ang pagbibinte ng idulhensiya. Ito ay isang kapirasong papel
na nagsasaad at nagpapalabas na ang grasya ng Diyos ay maaraing ipagbili at bilhin para
Luther
sa kapatawaran at kaligtasan ng tao.
Ang hindi pagsang-ayon ni Luther sa patakran ng Simbahan tungkol sa pagkamit ng
indulhesiya, ang nagtulak sa kaniya para ipaskil sa pintuan ng simbahan, noong ika-31 ng
Oktobre,1517 an kaniyang “Siyamnapu’t limang Proposisyon” (Nintey-five these).
Ipinanganak si Luther noon NObyembre 10, 1483, sa Eisleben, Germany. Ang Kaniyang
ama, si Hans Luther ay isang magsasaka ba naging minero ng tanso, samantalang ang ina
niyang si Margareth Linderman ay mula sa isang pamilyang kabilang sa gitnang uri.
Kumalat sa iba-ibang bayan ng Alemanya ang kapangyarihan ni Luther. Noong taong 1529,
nagbigay ang mga sumusuportang estado at baying Aleman ng isang protestasyon- na
siyang pinagmulan ng salitang Protestante. Sila ay nga sumasalungat sa mamamayang
Katoliko at sa emperador ng Banal na Imperyong Romano. Pagkatapos ng ilang taong alitan
ng Protestante at Katoliko Romano na humantong sa digmaan, ito ay tinapos ni Charles V
sa pamamagitan ng paglagda sa Kapayapaang Augsburg noong 1555. Nasasaad sa
kasunduan na kilalanin ng mga hari o namumuni ang malayang pagpigil ng relihiyon ang
kanilang nasasakupan. (Modyul ng Mag-aaral Araling Panlipunan Kasaysayan ng
daigdig, pahina 309-310)

Kontre-repormasyon
Bago nagsimula ang Repormasyong Pretestante, nagsikap ang mga pinunong Katoliko na
maituwod ang mga maling pamamaraan ng Simbahan. Si Papa Gregpry VII (1037- 1085),
na lalolng kilala sa una niyang pangalang Hilderbrand, ang nagpasimuno ng tatlong
pagbabago sa Simbahan.
1. Pagbabawal sa mga pari na mag-asawa upang malayo sa suliranin ng pamilya at
nang mailaan ang buong sarli sa paglilingkod sa Diyos.
2. Pag-aalis ng simony.
3. Pagbabawal sa mga tauhan na tumanggap ng pagtatalaga sa anumang tungkulin sa
SImbahan sa kamay ng isang hari o pinuno.
Upang harapin ang hamon ng Protestantismo, isang malakas na kilusan ang sinimulan ng
mga tapat na Katoliko upang paunlarin ang Simbahang Katoliko. Tinawag ang kilusang ito
na Catholic Reformation o Counter Reformation.Isinagawa ito ng Konseho ng Trent,
Inquisition at ng mga Samahan ng mga Heswita (Society of Jesus). (Modyul ng Mag-aaral
Araling Panlipunan Kasaysayan ng daigdig, pahina 311)

13
Epekto at Kahalagahan ng Repormasyon

Malaki ang pagbabagong naganap sa Simbahang KAtoliko noong ika-14 hanggang 17

dabataon, kung saan maraming ga gawi at turo ng Simbahan ang tinuligsa ng mga
repormista particular sa imoralidad at pagmamalabis ng Simbahan. Naging tanyag ang
pangalangan Martin Luther bilang “Ama ng Himagsikang Protestante” na siyang namuno sa
paglaban sa ,ga depekto ng Simbahan. Ang kanilang layunin ay hindi upang sirain ang
Simbahang Katoliko kundi upang maging bukas ang Simbahan sa mga pagbabago o
reporma. Hindi nagustuhan ng Papa at ng mga kawani ng Simbahan ang pagtatagumpay ng
Luther kaya’t tinapatan nila ito ng Council of Trent, Inquisitin, at Society of Jesus na
naglalayong pagbutihin ang pananampalatayang KAtoliko.

Ang walang tigil na iringan sa pagitan ng Simbahang KAtoliko at Protestante, at patuloy na

pagpapalaganap ng paniniwala at adhilain ay nagdulot ng sumusunod na epekto:

 Nagkaroon ng dibisyong panrelihiyon sa Europe kung saan ang hilaga ay naging

mga Protestante samantalang ang timog naman ay nanatiling Katoliko;
 Sa kadahilanang maraming mga turo ng SImbahang Katolko na iba sa aral ni Kristo,
at iba pang pagmamalabis ng mga par, marami ang humiwalay s SImbahang
KAtoliko at nagtatag ng mga sekta ng Protestante tulad ng Calvanism, Lutheranism,
Methodist, Angelican, Presbyterian, at iba;
 Gumawa ng aksyion ang Simabhang KAtoliko hinggil sa mga suliraning
pangrelihiyon na kanilang hinarap upang muling mapanumbalik ang dating tiwala ng
mga tagasunod nito at pagbutihin ang pananampalatayang KAtoliko. Ang ilan sa
mga repormang kanilang ginawa ay ang pagpapawalang bisa ng seremonya na
tumutukoy sa pagebebenta at pagbibili ng opisyo ng Simbahan at ang pagbabawal
sa pagtatalaga ng mga hari o karaniwang pinuno sa Simbahan;
 Ang taliwas na ideya ng dalawang malaking relihiyon sa Europe (Katoliko at
Protestante) ay nagbunga sa mahabang panahon ng digmaang panrelihiyon at;
 Ang pagpapanumbali ng katuruang espirituwal sa Kristiyanismo, ang pagpalaganap
ng Bibliya, at ang doktrina ng kaligtasan base sa Bibliya. Isinasaad ditto na ang
kaligtasan ay makakamit hindi sa pagsapi sa Simbahan kundi sa pagtanggap at
pagtitiwala kay Kristo. (Modyul ng Mag-aaral Araling Panlipunan Kasaysayan ng
daigdig, pahina 312- 313)

14
 Pagyamanin

Gawain 7:

Ano ang naging bunga ng Kontra- Repormasyon?

Anu-ano ang naging epekto ng Repormasyon?

Mabuti ba o masama ang naging epekto ng Repormasyon? Patunayan

Ano ang mahalagang aral na iniwan ng Repormasyon sa mga tao?

15
 Isaisip

Gawain 8: Contrast- Compare Map

Punan ang hinihinging mga imporamsyon. Pagkatapos, makipag[alitan ka ng papel sa iyong

kamag-aaral. Suriin ang gawa ng bawat isa at magbigay ng reaksiyon sa kasagutan ng
iyong kamag-aral.

KONTRA-
REPORMASYON
REPORMASYON

Paano sila nagkakatulad?

__________________________________
__________________________________
______

PAGKAKAIBA AYON SA

________________________ ________________________
________________________ ________________________
DAHILAN
________________________ ________________________
__ __

________________________ ________________________
________________________ NANGUNA ________________________
________________________ ________________________
__ __

________________________ ________________________
________________________ TURO/ARAL ________________________
________________________ ________________________
__ __

________________________ ________________________
________________________ BUNGA/ ________________________
________________________ PAMANA ________________________
__ __

16
 Isagawa

Gawain 9: Tayain Mo!

Suriin ang sumusunod na pahayag. Itanong mo sa iyong sarili kung ginawa mo o hindi ang mga
Gawain nakatala. Itala mo rin ang iyong dahilan at mungkahi sa mga gawaing ito.

GAWAIN GINAWA DI-GINAWA DAHILAN/MUNGKAHI

1. Pagbasa ng Bibliya
2. Pagdalo sa mga
Gawain ng relihiyon
(e.g., pagsisimba)
3. Pagsasabuhay ng
mga ral ng
kinabibilangang
relihiyon
4. Pagrespeto sa
pananampalatay ng
iba
5. Pakikipagpalitan ng
ideya at aral sa mga
taong may ibang
relihiyon

Buod
Ang mga Europeo ay may malalaking paniniwala na ang ginto at pilak ay
makakatulong para sa kanilang adhikain maging makapangyarihan at maunlad. Ang
merkantilismo ay isang sistemang pang-ekonomiya na lumaganap sa Europa na
naghahangad ng pagkakaroon ng maraming ginto at pilak bilang tanda ng kayamanan at
kapangyarihan ng bansa. Ang pera o salapi ay higit na naging mahalaga bilang
pinagkukunan ng kapangyarihan sa panahong iyon kaysa sa lupa.

Ang mga bansang sumunod sa sistemang merkantilismo ay higit na marami ang

iniluwas na produkto kaysa sa inangkat na produkto mula sa mga kolonya ng bansa.
Sa pagkawala ng kapangyarihan ng mga panginoong maylupa, ang hari ang nagsilbing
pinuno at nagpatingkad sa pagtatatag ng monarkiyang nasyonal. Malaki ang
ginampanan ng salapi sa pag-unlad ng monarkiyang nasyonal sapagkat ang mga
mamamayan ay nagkaroon ng pagkakataon na bilhin ang kanilang kalayaan mula sa
kanilang panginoong maylupa.

Sa pagtatatag ng monarkiyang nasyonal nabago ang pamumuhay ng mga kanluranin

sa gawaing pang-ekonomiya sapagkat ang kabuhayan ay hindi lamang nakatuon sa lupa
kundi higit na naging malawak at aktibo na kinabibilangan ng iba’t ibang pangkat sa lipunan.

17
 Pagtatasa: (Post-Test)

Upang masubok ang iyong dati nang alam tungkol sa nilalaman ng Modyul na ito, sagutin
ang panimulang pagtataya. Isulay ang letra ng wastong sagot sa bawat bilang. Bigyan
pansin ang mga aytem na hindi mo nasagot at subuking muling sagutan ang nasabing mga
aytem habang ginagamit ang Modyul na ito.

1. Ano ang tawag nga mga mamamayan sa medieval France na binubuo ng artisan at
mangangalakal?
a. Merkaantilismo
b. Panginoon maylupa
c. Knights
d. Bourgeoisie

2. ang bourgeoisie ay mamamayan ng anong bayan?

a. Bayan sa England
b. Bayan sa Spain
c. Bayan sa Medieval france
d. Bayan sa US

3. Ano-anu ang dalawang uri ng bourgeoisie?

a. artisan at mangangalakal
b. Panginoong may lupa at karpintero
c. Mangangalakal at Panginoong may lupa
d. Wala sa nabangit.

4. Sinong manggagawa ng partikular na gamit o pandekorasyon?

a. Karpentero
b. Banker
c. Shippower
d. Artisan

5. Saan matatagpuan ang mga bourgeoisie?

a. Pantalan
b. Simbahan
c. Bahay
d. Pamilihan

6. Hindi nakatali ang bourgeoisie sa panginoong may lupa dahil sa?

a. Ang kanilang yaman ay  nanggaling sa industriya at kalakalan.
b. Ang kanilang yaman ay buwis nga bayan.
c. Ang kanilang yaman ay mula sa mga pagtatanim.
d. Wala sa nabanggit.

7. dito nanggagaling ang yaman ng bourgeoisie.

a. Pamilihan
b. Barter
c. Lupa
d. Industriya at Kalakalan

8. Saan nagmula ang kapangyarihan ng bourgeoisie?

a. kayamanan at pakikipag-alyansa ng hari laban sa landlord.
b. Pangangalakal sa ibang bansa
c. Pakikipag alyansa sa ibang bansa
d. Wala sa nabanggit.
18
9. Ano ang uri ng pamahalaan sa kanlurang europe na kung saan ito ay nasa
pamumuno ng hari?
a. Awtoritarismo
b. national monarchy
c. Aristokrasya
d. Oligarya

10. Ito ay isang uri ng pamahalaan kung saan ang emperador ang namamahala sa
kapangyarihan bilang pinuno ng estado at pinuno ng pamahalaan ang kanyang
kapangyarihan ay hindi limitado sa pamamagitan ng saligang batas o batas.
a. ganap na monarkiya
b. limitadong monarkiya
c. Legal na monarkiya
d. Buo na monarkiya

11. Marami ang bahaging ginampanan ng hari sa bansa, alin dito ang hindi kasali?
a. Lumakas ang kapangyarihan ng hari
b. Napalawak ang mga teritoryo
c. Nagtatag ng sentralisadong Pamahalaan
d. Nagpabaya sa mga sundalo

12. Ano ang tawag sa mga Katolikong tumiwalag mula sa Simbahang Katoliko sa Rome?
a. Knights
b. Genisis
c. Orthodox
d. Protestante

13. Anong tawag sa paraan ng pagpapatawad na ipinagkaloob ng Simbahan sa

kaparusahan ng kasalanan?
a. Indulhensiya
b. Pagpapako sa krus
c. Pagluhod sa loob ng simbahan sa isang araw
d. Pagaalay ng tupa

14. Sino ang mongheng German na tumuligsa sa pagbebenta ng indulhensiya at

naglunsad ng Repormasyon?
a. Martin Luther
b. Marus Luther
c. Luther
d. Marthin Luther

15. Sinong haring nagtalaga sa sarili bilang pinuno ng Simbahan ng England?

a. Gregory VII
b. Henry VII
c. Charles V
d. Luther

16. Siya ang paring Espanyol na nagtatag ng Society of Jesus.

a. Romano
b. Aleman
c. Loyola
d. Luther

19
17. Siya ang papa na nagpataw ng ekskomunikasyon kay Luther.
a. Gregory VII
b. Henry VII
c. Charles V
d. Papa Leo X

18. Saang bansa nagsimula ang Repormasyon?

a. Germany
b. France
c. Italy
d. Spain

19. Saan nagpupulong-pulong ang mga kinatawan ng Simbahang Katoliko upang

balangkasin at patatagin ang mga katuwaran at paniniwala ng Simbahan?
a. Italy
b. Germany
c. Cathedral
d. Vatican

20. Saan itinatatag ang Simbahang Anglican?

a. Angeles
b. Rome
c. England
d. United States

20
 Susi sa Pagwawasto

Aralin 1 Aralin 2

Pre- Test Gawain 1

1. D 1. Tama
2. C 2. Mali
3. A 3. Tama
4. D 4. Mali
5. D 5. Tama
6. A
7. D Gawain 2
8. A 1. Desiderus Erasmun
9. B 2. Johannes Kepler
10. B 3. Galileo Galilei
11. D 4. Mona Lisa
12. D 5. Madona of Goldfinch
13. A
14. A Gawain 3
15. B 1. Panitikan
16. C 2. Renaissance
17. D 3. Sining
18. A 4. Agham
19. A 5. Pinta
20. C

Gawain 1: Complete Me!

1. Bourgeosie
2. Repormasyon
3. Artisan
4. Italy
5. Luther

Gawain 2: 4 pics n 1 Word

a. Banker
b. Shipower
c. Artisan

21
Sanggunian:

Modyul ng Mag-aaral sa Araling Panlipunan Kasaysayan ng Daigdig, Uang Edition

2014

Mga Sanggunian sa Internet:

https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6054
https://www.slideshare.net/jaredram55/paglakas-ng-europe-merkantilismo-14911651
https://mendeleevap.wordpress.com/2013/03/13/aralin-21-mga-salik-sa-paglakas-ng-europe/

22
This page is intentionally blank
For inquiries and feedback, please write or call:

Department of Education – Division of Gingoog City

Brgy. 23, National Highway, Gingoog City
Telefax: 088-328-0108 / 088328-0118
E-mail Address: gingoog.city@deped.gov.ph