BİTKİLER

Merhaba arkadaşlar manyak bir biyoloji konu anlatımı ile yine birlikteyiz.. Bu

dersimizde sınıflandırma ana konumuzun yavru konu başlığı olan bitkilerin
sınıflandırılması konusunu ele alıyoruz. Bitkiler aleminde neler olup bitiyor, bitkiler
kaça ayrılır? neye göre sınıflandırılırlar ben de sizin gibi merakla ve heyecanla
bekliyorum gelişmeleri.. =)

Okuma yazma bilen her vatan evladının yukarıdaki şekilden anlayacağı üzere
bitkileri ilk etapta üçe ayırmışısız bunlardan birincisi hem damarsız hem de
tohumsuz olan bitkilerdir (ciğer otu, kara yosunu gibi) ikincisi damarlı ama
tohumsuz bitkilerdir (eğrelti otu gibi) üçüncü olarak da elimizde hem damarlı hem
de tohumlu olan bitkiler mevcut bunlara örnek olarak mısır,buğday,kiraz,armut,çam
verilebilir. Elbette bunları da kendi içinde açıklayıp eğer alt sınıfları varsa yine sınıf
sınıf izah edeceğiz.

1) DAMARSIZ TOHUMSUZ BİTKİLER: Hem damarsız (yani kan damarı değil

iletim demeti demek istiyorum) hem de tohumsuz (yani üremek için tohum
taslağına ihtiyacı yok bununla yeni birey meydana gelmiyor) bitkilerdir.

 İletim demetleri bulunmaz (yani damarları yoktur)

 Gerçek kök gerçek gövde ve yaprak yoktur bunlar yerine toprağa rizoit yapısıyla
tutunurlar
 Çiçekleri olmaz tohum da oluşturamazlar
 Üremeleri eşeyli ve eşeysiz üremenin peşpeşe gerçekleştiği METAGENEZ
(dölalmaşı veya döl değişimi) şeklinde olur
 Kara yosunları , ciğer otları en bilmemiz gereken damarsız tohumsuz
bitkilerdir.
2) DAMARLI TOHUMSUZ BİTKİLER: Damarları olmasına rağmen tohum oluşumu
gözlenmeyen bitkilerdir

 Bu bitkilere en güzel örnek eğrelti otlarıdır

 Gerçek yaprak ve kökleri yoktur
 Toprak altı gövde yapısı görülmektedir (rizom adı verilir)
 Damarlı tohumsuz bitkiler sporla çoğalır metagenez görülür yani eşeyli üremeyi
eşeysiz üreme takip eder.
 Nemli ve rutubetli bölgelerde yaşamayı severler
 Eğrelti otu,kibrit otu ve at kuyruğu bitkileri en bilmemiz gereken 3 örneğidir.
3) DAMARLI TOHUMLU BİTKİLER: Günlük hayatta sıklıkla gördüğümüz
bitkilerdir.. Elma,buğday,kestane,hurma,çilek vb.

 Gerçek kökleri gövde ve yaprakları vardır

 Çiçek ve tohum oluşturururlar.
 Tohum taslaklarının açıkta veya meyve içerisinde olmasına göre açık tohumlular
ve kapalı tohumlular olarak iki kısımda incelenirler.
 A) Açık Tohumlu Bitkiler:

 Tohumları açıkta olup meyve ile örtülü değildir.

 Yaprakları 4 mevsim yeşil kalabilir.
 Tamamen odunsu olan bu bitkilerin yaprakları genelde iğne şeklindedir.
 En meşhur grubu kozalaklılardır.
 Çam Ladin Göknar Servi Sedir ve Ardıç kozalaklı bitkilere örnektir.
 Bunun dışında da Sikas, Ginkgo ve Sekoya açık tohumlu kozalaksız
bitkilerdendir.
B) Kapalı Tohumlu Bitkiler:

 Tohumları yumurtalıktan gelişen meyve içerisinde yer alır.

 Çiçekli olmaları ve meyveli olmaları önemli özelliklerindendir.
 Açık tohumlu bitkilerden daha gelişmiştirler.
 Otsu odunsu veya çalı formunda olabilirler
 Bazıları tek yıllık bazıları çok yıllık bitkilerdir
 Bitkiler alemini büyük oranda kapalı tohumlu bitkilerden oluşmaktadır.
 Buğday , Elma , Armut , Çilek , Muz , Orkide , Kivi.. vb çok sayıda tek yıllık veya
çok yıllık otsu/odunsu örneği vardır.
 Yapraklarında damarlar birbirine yakın ve paralel uzanıyorsa paralel damarlı
yapraklar, ağsı görünüyor ve bu şekilde dağılmışsa ağsıdamarlı yaprak denir.
 Gövdeden çıkan kökler saçak şeklinde her yöne hemen hemen aynı kalınlıkta
dağılmışsa saçak kök, bir tane kalın kökün etrafından ince kökler çıkmışsa kazık kök
olarak isimlendirilir.
Sevgili Arkadaşlar Yeni Müfredat Kapsamında Kapalı Tohumlu Bitkiler Çeneklerine
Göre Tek Çenekli Çift Çenekli Şeklinde Ayrılmadığından Bu Noktadan İtibaren
Sadece Bilgi Verici Olarak Paylaşıyorum Sınavlarda %99 Karşınıza Gelmemesi
Gerekir.
 Kapalı tohumlu bitkileri tohumlarındaki çenek sayısına göre 2 ye ayırıyoruz çenek
nasıl birşeydir anlamadım diyorsanız aşağıdaki resime bir bakın derim.

A) TEK ÇENEKLİ BİTKİLER (MONOKOTİLEDON)

 Embriyolarında tek çenek yaprağı bulunmaktadır

 Büyük çoğunluğu tek yıllık otsu bitkilerden oluşur
 Saçak kök şeklinde kök yapıları vardır
 İletim demetleri dağınık dizilmiştir.
 Yaprakları şerit şeklinde ve paralel damarlıdır ve uzun yapraklardır
 Kambiyum bulunmaz
 Mısır, lale , buğday , arpa , orkide tek çenekli bitkilere örnektir.
B) ÇİFT ÇENEKLİ BİTKİLER (DİKOTİLEDON) 

 Embriyolarında iki çenek yaprağı bulunmaktadır

 Yaprak yapısı genellikle ağsı damarlanma şeklindedir
 İletim demetleri düzenli bir dizilim gösterir
 Kambiyum dokusu bulunur (kambiyum enine kalınlaşmayı sağlar)
 Tek yıllık veya çok yıllık olabilirler
 Otsu veya odunsu olabilirler
 Genelde kazık kök yapısı görülmektedir.
 Bakla,fasulye,elma,kiraz,domates çift çenekli bitkilerdir.
Bitkilerin sınıflandırılması konusunu da böylece bitirdik arkadaşlar bir
sonraki biyoloji konu anlatımımızda hayvanlardan bahsedeceğiz. Omurgasız ve
omurgalı hayvanların biyoloji dersimizde önemli bir yeri var üstelik YGS ve LYS de
bu konu başlığından şimdiye dek yüzlerce soru soruldu ama biz konuyu en güzel
şekilde öğreneceğimizden dolayı // inşallah =) // sıkıntı kalacağını sanmıyorum.

Bir önceki biyoloji konu anlatımımız olan Protista ve Mantarlar Alemi Biyoloji Konu
Anlatımı [Ali DAĞDELEN] başlıklı dersimizde ali hoca biyoloji, mantarlar alemi ve
protista alemi hakkında bilgiler verilmektedir.