A) Aşağıda numaralarla gösterilen çeşitli olaylar ve yeryüzü şekillerinin isimleri verilmiştir.

Bunların
hangi jeolojik zamanda oluştuğunu aşağıdaki jeolojik dönemlerin karşısına rakam ile yazınız
1-Himalaya Dağları'nın oluşması
2-Egeid Karası'nın çökmesiyle Ege Denizi'nin oluşması
3-Petrol, bor yatakları oluştu
4-İskandinav Yarımadası'nın yükselmesi
5-Bakteri ve algler oluştu
6-ilk insan ortaya çıktı
7-ilk dinazorlar oluştu
8-Pangea oluştu 9-Toroslar oluştu
10-Karadeniz Marmara denizi oluştu
11-İlk Canlı türlerinin oluşması
12- Anadolu zengin linyit yatakları oluşumu
13- Anadolu, Zonguldak’ta taş kömürü yatakları oluşumu
14- Dinazor neslinin tükenmesi
15- Hersinyen ve Kalodeniyen sıradağlarının oluşumu
16- Testis Denizi’nin oluşumu
17- Atmosferin oluşması
18- Bitlis, Kırşehir gibi masif arazilerin oluşması
19-İstanbul ve Çanakkale Boğazlarının oluşması
20-Atlas ve Hint Okyanusu’nun oluşumu

a)Prekambriyen :
b)Paleozoik :
c)Mesozoik :
d)Neozoik(Tersiyer) :
e)Kuvaterner :
B. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.
1. Toros Dağları .................................................. Jeolojik Zamanda oluşmuştur.
2. Fosiller …………………………………............. kayaçların içerisinde bulunur.
3. Dünyanın derinliklerine doğru inildikçe .................................................. yoğunluk ve basınç artar.
4. Türkiye …………………………………………………………………………............. Deprem Kuşağında yer alır.
5. Yer kabuğu, .............................................................................. ve sialden oluşur.
6. Jeolojik dönemlerde yaşamış canlı türlerine ait kalıntıları inceleyen bilim
dalına .......................................... adı verilir.
7. Mantonun yerkabuğuna yakın olan üst kısmına ……………………………………………………………. denir.
8. Sial katmanının altında bulunan sima katmanın bir diğer adı da
…………………………………………………………………………………..dur.
9. Pangea’yı çevreleyen okyanusa …………………………………………………. denir.
10. Sima katmanında daha çok bulunan elementler
……………………………………………………………………………………………………..
11. Sıcaklık yeryüzün merkezine doğru inildikçe genel analmda bir artış gösterir. Her yerde aynı
olmasa da genellikle her ……………………………………. Metrede 1 santigarat derece artış gösterir.

12. Dünyada şu ana kadar tespit edilen en yaşlı kayaç türü ………………………………….olup,
……………………………………………….bölgesinde bulunur.
13. Dünya yaklaşık…………………………………………………yıl önce oluştu.
14. Yer kabuğu hareketi sonucu gerçekleşen kırılma, kıvrılma, yükselme ve çökme gibi olayların
tamamı …………………………………………………………………olarak adlandırılır.
15. Ülkemizdeki petrol ve bor yatakları da …………………………………………………..dönemde meydana
gelmiştir.
16. Türkiye’nin iç kesimleri büyük ölçüde ………………………………………döneminde göllerle kaplanmıştır
(Konya, Ankara, Çankırı, Sivas, Oltu, Olur, Narman, Kağızman, Kötek, Iğdır çevresi).
17. ………………………………………….. fay kuşağı, ülkemizdeki en uzun fay hattını ve bu hattın çevresini
oluşturmaktadır. Yaklaşık 1400 km uzunluğunda olan bu hat, …………………………….. Körfezi’nden başlar;
Marmara Denizi, Adapazarı, Düzce, Bolu, Çankırı, Erzincan ve Erzurum üzerinden doğuya uzanır.
Ülkemizde görülen yıkıcı depremlerin yarısından fazlası bu kuşakta gerçekleşmiştir.
…………………………………………. fay hattı, Kuzey Amerika’da yer alan ……………………………………….fayı gibi,
yeryüzünde en çok deprem üreten yanal atımlı faylardan biridir.
18. Türkiye’deki fay hatları, birinci derecede deprem alanları olmasının yanı sıra ülkemizdeki
başlıca……………………… su kaynaklarının bulunduğu yerlerdir.
19. Ege’nin kıyı kesimi ile Göller Yöresi’ni kapsayan ……………………………………. fay hattı çoğunlukla
doğu-batı doğrultusunda uzanan graben alanlarının sınırlarını izlemektedir.
20. Afrika kıtasının doğusundan başlayarak Arabistan Yarımadası’nın batısındaki fay hattını izleyip
Hatay-Kahramanmaraş oluğu üzerinden …………………………..Anadolu’ya uzanan fay hattıdır.
…………………………. Anadolu fay kuşağını oluşturan bu deprem bölgesi, Malatya ve Elâzığ’dan geçerek
Bingöl’e yakın bir yerde ………………………………..Anadolu fayı ile kesişmektedir.
21. İlk çiçekli bitkiler …………………………………………….dönemde, ilk insanlar ………………………………….
Dönemde ortaya çıkmıştır.
22. Levha Tektoniği Kuramını ortaya atan bilim insanının adı …………………………………………………

23. Aşağıdaki metni doldurunuz.

………………………………………………teorisine göre karalar, günümüzden yaklaşık 250 milyon yıl önce
…………………………………….. adı verilen tek parça hâlindeydi. Bu kıtayı çevreleyen okyanus ise olarak
adlandırılmaktadır. …………………’nın zamanla birbirinden uzaklaşması sonucunda kuzeyde
……………………………………. ve güneyde …………………………………….. adında iki kıta meydana geldi. Bu iki
kıta arasındaki deniz ise ……………………………………………olarak adlandırılmaktadır. Levhaların
hareketlerinin devam etmesine bağlı olarak bu kara kütleleri de çeşitli parçalara ayrıldı. Zamanla
günümüzdeki karalar, okyanuslar ve denizler ortaya çıktı. Bu hareket günümüzde de devam ettiğine
göre gelecekte kara ve denizlerin dağılışı ile bunların yerleri değişecektir.
24. Jeolojik olayların ve oluşumların tarihlendirildiği, kayaçların yaşının saptandığı çalışma alanına
…………………………………………denir.
25. Dünya'nın oluşumundan itibaren meydana gelen olaylar ve bu olaylar arasındaki ilişki, kronolojik
bir sistemle ………………………………………………….. adı verilen tablo ile gösterilir

C. Dünyanın katmanlarının kalınlıklarını yaklaşık olarak yazınız.

D. Kıtaların birbirinden ayrılmasının kanıtlarını yazınız.

E. Konveksiyonel akım nedir ? Açıklayınız.

F. Manto-Çekirdek ve Yer Kabuğunun özellikleriniz yazınız.

G. Levhalara örnek veriniz.

a) Birbirinden ayrılan levhalara örnek veriniz (4 tane)

b) Birbirini iten levhalara örnek veriniz (4 tane)

H. TEST (22 Soru)

Soru 1 : C 
Aşağıdakilerden hangisi diğerlerine göre daha önce gerçekleşmiştir?

A) Günümüzdeki iklim koşullarının belirmesi

B) Buzul ve buzul arası dönemlerin yaşanması

C) Türkiye'de Kuzey Anadolu ve Toros Dağlarının oluşumu

D) İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'nın oluşumu

E) Egeid kara parçasının çökmesiyle Ege Denizi'nin oluşumu
Soru 2: 2AA6
Geçmiş jeolojik zamanlarda, günümüzde Türkiye'nin bulunduğu alanda Tetis adında bir denizin olduğu
bilinmektedir.

Bu bilgiye kanıt olarak;

I.Anadolu Yarımadası üzerinde, dağların zirve kesimlerinde deniz ekosistemine ait fosillerin
bulunması,

II.Ege denizi kıyılarında irili ufaklı bir çok adanın bulunması,

III.Türkiye’de dağların genellikle doğu-batı yönünde uzanması

bilgilerden hangileri gösterilebilir?

A) Yalnız I.

B) Yalnız II.

C) I ve II.

D) I ve III.
 E) II ve III.
Soru 3 - B: 20605
• Dinozorların yaşaması
• Ege denizinin oluşması
• Buzul dönemlerinin yaşanması
• Alp-Himalaya Dağları'nın oluşumu
• Taş kömürü yataklarının oluşması
Yukarıdakilerden kaç tanesi dördüncü jeolojik zamanda gerçekleşmiştir?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4
E) 5
Soru 4 -D: 11164
Öğretmen bir sonraki derste levha tektoniği konusunu işleyeceğini belirterek; kendilerini bir bilim
insanı yerine koymalarını, levhaların hareketlerini destekleyen bulguları ortaya koymalarını istemiştir.
Öğrencilerin dersteki cevapları aşağıda verilmiştir.

Buna göre hangi öğrencinin verdiği cevap levha tektoniği kuramını destekler nitelikte bir
kanıt değildir?

A) Ataberk: Güney Amerika'nın doğusu ile Afrika'nın batısı birbirine oldukça uyumludur.

B) Nehir: Atlas Okyanusu'nun doğu ve batı kıyılarındaki kayaç yapısı benzerlik göstermektedir.

C) Cansu: Güney Amerika, Afrika, Hindistan, Avustralya ve Antarktika'da aynı bitki fosillerine
rastlanılmıştır.

D) Berkay: Afrika Kıtası’nın en güneyi ile Avrupa Kıtası’nın Güney kıyılarında benzer bitki örtüsüne
rastlanmıştır.
E) Cihan: Kıtaların biçimleri incelendiğinde bir yapbozun parçalan gibi birbirini tamamlamaktadır.
Soru 5-B: 11013
Yer kabuğu birbirini tamamlayan yapboz parçalarına benzeyen levhalardan oluşmuştur. Bu levhaların
hareketleri Levha Tektoniği ile açıklanır.

Buna göre aşağıdaki oluşumlar ya da coğrafi olaylardan hangisi levha tektoniği

ile ilişkilendirilemez?

A) Tektonik depremler

B) Karstik şekiller

C) Volkanik dağlar

D) Okyanus çukurları
 E) Kara ve denizlerin dağılışı

Soru 6 -B: 24697
Yapılan araştırmalar kıtaların yap boz gibi birbirini tamamlayan parçalardan oluştuğunu göstermiştir.
Bu parçalar manto üzerinde hareket halindedirler.

Bu hareketlerin temel nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilir?

A) Yer kabuğunun zayıf noktalarında volkanik faaliyetlerin görülmesi

B) Magmanın konveksiyonel akımlar şeklinde hareket etmesi

C) Levhaların manto tabakası üzerinde yükselip, alçalması

D) Yeryüzünde yaşanan iklim değişimleri

E) Yer kabuğunun sert bir yapıda olması
Soru 7-D: 11253
Aşağıdakilerden hangisinin meydana gelmesinde astenosferdeki magmada meydana gelen güçlü
konveksiyonel akıntıların etkisi yoktur?

A) Depremler

B) Kıtaların ayrılması

C) Levhaların kayması

D) İklim değişimleri
E) Volkanik dağların oluşması
Soru 8 -C: 24724

Yer kabuğunu oluşturan levhaların sınırlarında deprem ve volkanizmanın görülme ihtimali daha

yüksektir.

Buna göre haritada işaretlenen yerlerden hangisinde deprem ve volkanizmanın görülme ihtimali

daha yüksektir?

A) I

B) II

C) III

D) IV
E) V
Soru 9-E: 24592
Türkiye’nin tektonik oluşum süreci ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Toros Dağları Üçüncü Jeolojik Zaman'da oluşmuştur. 

B) Türkiye’nin bulunduğu alanda İkinci Jeolojik Zaman’da Tetis Denizi bulunmaktadır.

C) İstanbul ve Çanakkale Boğazları Kuvaterner’de oluşmuştur.

D) Zonguldak’taki taş kömürü yatakları Birinci Jeolojik Zaman'da oluşmuştur.

E) Türkiye bugünkü genel görünümünü Birinci Jeolojik Zaman’da kazanmıştır.
Soru 10-A: 24628
Aşağıdakilerden hangisi kuvaterner dönemde meydana gelmiştir?
 A) Günümüzdeki iklimlerin oluşması

B) Petrol madeninin oluşması

C) Pangea kıtasının oluşması

D) Taş kömürü yataklarının oluşması

E) Himalaya dağlarının oluşması
Soru 11-A: 24648
Aşağıda yerkürenin farklı katmanlarına ait özellikler verilmiştir.

I. Sıcaklık ve yoğunluğun en fazla olduğu katmandır.

II. Akışkan halde bulunan magma kütlesinden oluşmaktadır.

III. Yerkürenin en dış katmanını oluşturur.

Bu özelliklerin ait olduğu yerküre katmanları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?

A) Çekirdek - Manto - Yer kabuğu

B) Yer kabuğu - Manto - Çekirdek

C) Çekirdek - Yer kabuğu - Manto

D) Manto - Çekirdek - Yer kabuğu

E) Manto - Yer kabuğu - Çekirdek
Soru 12: 24593
I. Taş kömürü yatakları oluşmuştur.

II. Hersiniyen ve Kaledoniyen kıvrımları oluşmuştur .

III. Alp-Himalaya kıvrım sistemi oluşmuştur.

IV. Türkiye’nin bulunduğu alanda Tetis Denizi oluşmuştur.

Yukarıdakilerden hangileri I. Jeolojik Zaman'a (Paleozoik) ait özelliktir?

A) I ve II.

B) I ve III.

C) II ve III.

D) I ve IV.
E) III ve IV.
Soru 13: 24640
Aşağıdakilerden hangisi yerin iç yapısı hakkında bilgi vermez?
 A) Deprem dalgaları

B) Volkanik patlamalar

C) Maden kuyuları

D) Püskürük kayaçlar
E) Okyanus dalgaları

Soru 14: 24602
• İlk kara bitkileri ortaya çıkmıştır.

• Hersiniyen ve kaledoniyen kıvrımları oluşmuştur.

• Taşkömürü yatakları oluşmuştur.

Yukarıda özellikleri verilen jeolojik zaman hangisidir?

A) Paleozoyik 

B) Tersiyer

C) Mesozoyik 

D) Kuvaterner
E) Prekambrien
Soru 15: 11163
Türkiye’nin bulunduğu arazide her jeolojik zamana ait oluşumlara rastlanmaktadır. 

Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Kuzey Anadolu Dağları’nın oluşumu 3. Jeolojik Zaman’dadır.

B) Masif kütlelerin oluşumu 1. Jeolojik Zaman’dadır.

C) Taşkömürü yataklarının oluşumu 2. Jeolojik Zaman’dadır.

D) Linyit yataklarının oluşumu 3. Jeolojik Zaman’dadır.

E) Ege Denizi’nin oluşumu 4. Jeolojik Zaman’dadır.
Soru 16: 11022
Ayşe, doktora tezi için dünyayı dolaşırken kıtaların kayması teorisini destekleyici bulgular aramaktadır.

Bu bulgular arasında;    

 I. Benzer tortul tabakaların günümüzde farklı kıtalarda olduğunu,    

 II. İskandinavya yarımadasının her yıl yükseldiğini,    

 III.  Kıta kenarlarının birbirine uyumlu olduğunu,    

 Ayşe'nin gözlemlediği bulgulardan hangisi kıtaların kayması teorisini desteklemez?

A) Yalnız I 

B) Yalnız II 

C) Yalnız III

D) I ve II
E) I ve III

Soru 17: 24659
Yer kabuğu yoğunlukları ve bileşimleri birbirinden farklı iki tabakadan oluşur. Bunlardan biri; silisyum
ve alüminyum bakımından zengin olan, kıtasal (granitik) kabuk adı da verilen ...I...tabakasıdır. Bu
tabaka karalarda kalın iken okyanusların altında daha incedir. Diğeri ise silisyum ve magnezyum
bakımından zengin olan, okyanusal (bazaltik) kabuk adı da verilen ...II...tabakasıdır.

Verilen bilgideki I ve II numaralı boşluklara yazılması gereken kavramlar sırasıyla hangi seçenekte
doğru verilmiştir?

A) Sima - Manto

B) Sial - Sima  

C) Manto - Sima

D) Sial - İç çekirdek
E) Dış çekirdek - Sial
Soru 18: 11009
Dünyanın iç yapısıyla ilgili olarak;   

Yer kabuğu ile çekirdek arasında kalan katman mantodur.   

Yer kabuğu kayaçlardan oluşur.   

Mantonun üst kısmı alt kısmından sıcaktır.   

Yer kabuğunun yoğunluğu mantodan azdır.   

Çekirdeğin yapısında nikel ve demir elementleri bulunur.

yukarıdaki bilgilerden kaç tanesi doğrudur?

A) 1

B) 2

C) 3
 D) 4
E) 5
Soru 19: 20610
Aşağıdakilerden hangileri Tersiyer Dönemine ait değildir?

A) Petrol ve tuz yataklarının oluşumu

B) Şiddetli volkanik olayların yaşanması

C) Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu'nun oluşumu

D) Toros Dağları'nın oluşumu

E) İnsanların yeryüzünde yaşamaya başlaması

Soru 20: 11015
Dünya'nın oluşumundan günümüze kadar geçen süre birbirinden farklı özelliklere sahip dönemlere
ayrılmıştır. Bunlara jeolojik zamanlar denir.

Buna göre;   

I. Kıta ve okyanusların çekirdeklerinin oluşumu 

II. Alp-Himalaya dağ sisteminin oluşumu   

III. Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının oluşumu   

IV. Kaledoniyen ve Hersinyen dağ sıralarının oluşumu

Verilen bilgilerin geçmişten günümüze sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) I-II-III-IV 

B) II-I-IV-III 

C) II-III-IV-I

D) III-IV-I-II 
E) I-IV-II-III
Soru 21: 11179
İki öğrenci grubu eski oluşumlu araziler ile genç oluşumlu arazilerin özelliklerini araştırmışlardır.
I.Grup eski jeolojik dönemlerde oluşmuş arazilerin özelliklerini, II.Grup ise genç oluşumlu arazilerin
özelliklerini araştırmıştır. Öğrencilerin arazi ile ilgili tespit ettiği özellikler tabloda gösterilmiş olup her
iki grup tabloda yanlış birer tespitte bulunmuştur.

Yanlış tespit edilen özellikler aşağıdakilerin hangisinde (1.Grup - 2. Grup) sırasıyla verilmiştir?

                        

A) I - II

B) I - III

C) III - II

D) III - I
E) II - III
Soru 22: 20462
Yer kabuğunun üst katmanı olan kıtasal kabuk, ağırlığına göre magmaya gömülmüş durumdadır.
Buna göre sadece yüz ölçümleri göz önüne alındığında aşağıdaki kıtalardan hangisi magmaya daha
az gömülmüş vaziyettedir?
A) Amerika

B) Asya

C) Afrika

D) Antarktika
E) Okyanusya