İNTEGRAL FORMÜLLERİ

Tanım: İntegral Alma Yöntemlari

Türevi f(x) olan F(x) ifadesine f(x) in belirsiz integrali veya
Değişken Değiştirme Yöntemi
f(x) in ilkel fonksiyonu denir ve
Bu yöntem bir fonksiyon ve onun diferansiyelini içeren
bileşke fonksiyonların integrali alınırken kullanılır.

şeklinde gösterilir. integralinde dönüşümü yapılırsa

olur. Buradan;
İntegral Alma Kuralları
 olur.

Not:

Belirsiz integralde değişken değiştirme yöntemi
 uygulandıktan sonra sonucun ilk değişken türünde yazılması
gerekir.






 







 

 Kısmi İntegrasyon Yöntemi

integralinde
Belirsiz İntegralin Özellikleri olacak şekilde seçilir.

 Buradan;

elde edilir.

 Kısmi integralde u yu seçerken LAPTÜ yöntemini kullanabiliriz.
 Yani sırasıyla aşağıdaki fonksiyonlardan ilk gördüğümüz
diğeri olarak alınır.

 Logaritmik fonksiyon

Arc (ters trigonometrik fonksiyonlar)
Polinom fonksiyon

Trigonometrik fonksiyon
üstel fonksiyon
 Rasyonel Fonksiyonların İntegrali  şeklindeki integraller:
integrali alınacak fonksiyon in
 integrali için dönüşümü yapılır.
rasyonel fonksiyonu şeklinde ise;
Buradan olur. değişken değiştirmesi yapılır.

 için ise pay paydaya olur.

bölünür ve integrali alınır.
Verilen integralde ;
 integralinde; yazarız.
Buradan t ye bağlı rasyonel fonksiyonun integrali elde
1. Payda çarpanlarına ayrılabiliyorsa ifade basit edilir. İntegrali aldıktan sonra fonksiyonda t yerine
kesirlere ayrılır. yazılır.

2. Çarpanlarına ayrılamıyorsa ,  şeklindeki integraller:

Bu tür integrallerde üslerin tek veya çift olmasına göre
ifadesinen yararlanılarak integral alınır. 3 farklı durum vardır.

Trigonometrik Fonksiyonların İntegralleri 1. m çift n tek olsun.

Trigonometrik fonksiyonların integralini bulmak için genel şeklinde yazılır.
bir kural yoktur. Ancak belli yapıdaki trigonometrik
integraller için değişken değiştirmesi veya trigonometrik
özdeşlikleri kullabilir.
Buradan dönüşümü yapılır.
 şeklindeki integraller:
İntegrali alınacak fonksiyon sinx ve cosx in rasyonel 2. m ve n nin her ikisi de çift olsun.
fonksiyonu şeklinde ise; Bu durumda trigonometrik özdeşliklerden
değişken değiştirmesi yapılır. yararlanılır.

özdeşlikleri kullanılır.
olur.
3. m ve n nin her ikisi de tek olsun.
Verilen integralde;
Bu durumda üstü küçük olan fonksiyon parçalanır.
yazarız. Örneğin;
integralini alırken
Buradan t ye bağlı rasyonel fonksiyonun integrali elde şeklinde parçalanır.
edilir. İntegrali aldıktan sonra fonksiyonda t yerine
yazılır. daha sonra dönüşümü yapılarak sonuca
ulaşılır.
 şeklindeki integraller:
İntegrali alınacak fonksiyon tanx in rasyonel fonksiyonu 
şeklinde ise; şeklindeki integraller:
değişken değiştirmesi yapılır.
Bu tür integralleri hesaplamak için ters dönüşüm
olur. formülleri kullanılır.

integraline dönüşür.
Ters Dönüşüm Formülleri Alan Hesabı
  fonksiyonu için [a,b] aralığında
 ise eğrisi ve
doğruları ile x-ekseni arasında kalan düzlemsel
 bölgenin alanı
dir.
Belirli İntegral
Bir eğri parçasının uzunluğu, sınırladığı bölgenin alanı ve y
hacim hesaplarında kullanılır.
A
olsun.
0 a b x
integraline f fonksiyonunun
aralığında belirli integrali denir.  [a,b] aralığında ise eğrisi
ve doğruları ve x- ekseni arasında kalan
Belirli İntegralin Özellikleri düzlemsel bölgenin alanı
 dir. dir.
y
a b x

0
A
 ise

 fonksiyonu [a,b] aralığında işaret

 değiştiriyorsa, eğrisi, ve
doğruları ve x- ekseni tarafından sınırlanan düzlemsel
 bölgelerin alanları ise

 dir.
dir.

 f fonksiyonu sürekli ve tek fonksiyon ise,

dır.
a b

 f fonksiyonu sürekli ve çift fonksiyon ise,

dir.

 ve eğrileri ile ve
 ise, doğrularının sınırladığı taralı alan A ise
dir.
olur.
y

a b x
 ve eğrileri ile ve  eğrisi, ve doğruları ile y- ekseni
doğrularının sınırladığı taralı alan A ise arasında kalan bölgenin y- ekseni etrafında
döndürülmesi ile oluşan cismin hacmi V ise
olur.
dir.

A b

b
a

Hacim Hesabı
 eğrisi, ve doğruları ve x- ekseni
ile sınırlanan taralı bölgenin x- ekseni etrafında Pratik Yol 1 :
döndürülmesi ile oluşan dönel cismin hacmi V ise
integrali yarıçapı a br olan bir çeyrek
çemberin alanına eşittir.
dir.

Pratik Yol 2 :

x 2S
a b S

Parabol grafiğinde alanlar oranında ayrılır

 ve eğrileri , ve
doğruları tarafından sınırlanan taralı bölgenin x- ekseni
etrafında döndürülmesi ile oluşan dönel cismin
hacmi V ise

dir.

a b