NTEGRAL FORMLLER

Tanm:

ntegral Alma Yntemlari

Trevi f(x) olan F(x) ifadesine f(x) in belirsiz integrali veya

f(x) in ilkel fonksiyonu denir ve

Deiken Deitirme Yntemi

Bu yntem bir fonksiyon ve onun diferansiyelini ieren
bileke fonksiyonlarn integrali alnrken kullanlr.

eklinde gsterilir.

integralinde
olur. Buradan;

ntegral Alma Kurallar

olur.

Not:

dnm yaplrsa

Belirsiz integralde deiken deitirme yntemi

uygulandktan sonra sonucun ilk deiken trnde yazlmas
gerekir.

Ksmi ntegrasyon Yntemi

Belirsiz ntegralin zellikleri

olacak ekilde

Buradan;
elde edilir.

integralinde
seilir.

Ksmi integralde u yu seerken LAPT yntemini kullanabiliriz.

Yani srasyla aadaki fonksiyonlardan ilk grdmz
dieri
olarak alnr.

Logaritmik fonksiyon
Arc (ters trigonometrik fonksiyonlar)
Polinom fonksiyon
Trigonometrik fonksiyon
stel fonksiyon

Rasyonel Fonksiyonlarn ntegrali

integrali iin
Buradan

dnm yaplr.

olur.
iin

eklindeki integraller:
integrali alnacak fonksiyon
in
rasyonel fonksiyonu eklinde ise;
deiken deitirmesi yaplr.

ise pay paydaya

olur.

blnr ve integrali alnr.

Verilen integralde ;

integralinde;

yazarz.

1.

Payda arpanlarna ayrlabiliyorsa ifade basit

kesirlere ayrlr.

2.

arpanlarna ayrlamyorsa ,

Buradan t ye bal rasyonel fonksiyonun integrali elde

edilir. ntegrali aldktan sonra fonksiyonda t yerine
yazlr.

ifadesinen yararlanlarak integral alnr.

Trigonometrik Fonksiyonlarn ntegralleri

eklindeki integraller:
Bu tr integrallerde slerin tek veya ift olmasna gre
3 farkl durum vardr.
1.

Trigonometrik fonksiyonlarn integralini bulmak iin genel

bir kural yoktur. Ancak belli yapdaki trigonometrik
integraller iin deiken deitirmesi veya trigonometrik
zdelikleri kullabilir.

m ift n tek olsun.

eklinde yazlr.

Buradan

eklindeki integraller:
ntegrali alnacak fonksiyon sinx ve cosx in rasyonel
fonksiyonu eklinde ise;

2.

deiken deitirmesi yaplr.

dnm yaplr.

m ve n nin her ikisi de ift olsun.

Bu durumda trigonometrik zdeliklerden
yararlanlr.
zdelikleri kullanlr.

olur.
3.

Verilen integralde;
yazarz.
Buradan t ye bal rasyonel fonksiyonun integrali elde
edilir. ntegrali aldktan sonra fonksiyonda t yerine
yazlr.

m ve n nin her ikisi de tek olsun.

Bu durumda st kk olan fonksiyon paralanr.
rnein;
integralini alrken
eklinde paralanr.
daha sonra
ulalr.

eklindeki integraller:
ntegrali alnacak fonksiyon tanx in rasyonel fonksiyonu
eklinde ise;
deiken deitirmesi yaplr.
olur.
integraline dnr.

dnm yaplarak sonuca

eklindeki integraller:
Bu tr integralleri hesaplamak iin ters dnm
formlleri kullanlr.

Ters Dnm Formlleri

Alan Hesab

fonksiyonu iin [a,b] aralnda

ise
erisi
ve
dorular ile x-ekseni arasnda kalan dzlemsel
blgenin alan
dir.

Belirli ntegral
y

Bir eri parasnn uzunluu, snrlad blgenin alan ve

hacim hesaplarnda kullanlr.

A
olsun.
0

integraline f fonksiyonunun

aralnda belirli integrali denir.

Belirli ntegralin zellikleri

[a,b] aralnda
ise
erisi
ve
dorular ve x- ekseni arasnda kalan
dzlemsel blgenin alan
dir.

dir.
y
a

ise

fonksiyonu [a,b] aralnda iaret

deitiriyorsa,
erisi,
ve
dorular ve x- ekseni tarafndan snrlanan dzlemsel
blgelerin alanlar
ise

dir.
dir.

f fonksiyonu srekli ve tek fonksiyon ise,

dr.

f fonksiyonu srekli ve ift fonksiyon ise,

dir.

ise,

ve
erileri ile
ve
dorularnn snrlad taral alan A ise

dir.
olur.
y

ve
erileri ile
ve
dorularnn snrlad taral alan A ise

erisi,
ve
dorular ile y- ekseni
arasnda kalan blgenin y- ekseni etrafnda
dndrlmesi ile oluan cismin hacmi V ise

olur.
dir.
a
b

A
b

Hacim Hesab

erisi,
ve
dorular ve x- ekseni
ile snrlanan taral blgenin x- ekseni etrafnda
dndrlmesi ile oluan dnel cismin hacmi V ise
dir.

Pratik Yol 1 :
integrali yarap a br olan bir eyrek
emberin alanna eittir.

Pratik Yol 2 :

x
a

2S

Parabol grafiinde alanlar

ve
erileri ,
ve
dorular tarafndan snrlanan taral blgenin x- ekseni
etrafnda
dndrlmesi ile oluan dnel cismin
hacmi V ise
dir.

orannda ayrlr