Должина на кружен лак, плоштина и

делови на круг

Кратко потсетување:
Кружница е затворена крива линија во рамнината чии точки лежат на исто растојание од
некоја точка О која се нарекува центар на кружницата. Растојанието на секоја точка од
кружницата од нејзиниот центар се нарекува радиус r. Периметарот на кружницата
се пресметува со формулата: L=2rπ
Круг е геометриско тело кое го сочинуваат кружницата и нејзините внатрешни точки. Кругот е
одреден со кружницата к (О, r). Тoчката О е центар, а r е полупречник на кругот К(О, r).
Површина (плоштина) на кругот се пресметува со формулата: P=r2π

Доколку кругот се подели на 6 делови од 60о, секој од тие делови е

рамностран триаголник.

Дефиниција:

Делот од кружницата ограничен со две точки кои лежат на неа се

πrα
вика кружен лак. Кружен лак се пресметува со l= 180 каде што r е
радиусот и α e централен агол или аголот што го завзема кружниот
лак.

Кружен исечок е плоштината формирана од кружниот лак и двата

радиуси кои го формираат аголот, или површината што е зафатена
2
со еден централен агол. Се пресметува со P= π360
r α
, а може и да се
lr
употреби и оваа формула P= 2 доколку е познат кружниот лак.

Делот од кругот ограничен со кружницата и една нејзина тетива се

нарекува кружен отсечок. Плоштината на кружен отсечок е
еднаква на разликата од плоштината на кружниот исечок и
плоштината на триаголникот впишан во него. Се пресметува со:

P=P2-P1,
или
2 2
P= π360
r α r √3
−
4

Начини за пресметување на кружен лак:

Задача 1: Да се пресмета должината на кружниот лак чиј центален

агол е α=60о, а r=10cm.
 1
Веднаш се воочува дека аголот од 60ое 6 од кругот.

Оваа задача може да се реши и по горенаведената формула:

πrα π ∙ 10 ∙60 3,14 ∙ 600 1884
l= = = = =10,46
180 180 180 180

или може да се реши и користејки:

1 1 10 π
l= ∙ 2 rπ = ∙2 ∙ 10 π =
6 6 3
=10,46

1 1
Каде што се користи 6 бидејки 60о е 6 од кругот.

Задача 2: Да се пресмета должина на кружен лак, ако централниот

агол е α=50о46’ и r=2.5m.
46
α=50о+( 60 )о=50,76о (Аголот мора да се претвори од степени и
πra 3,14 ∙2,5 ∙ 50 ,76 o
минути во децимали).l= 180
=
180
=2,215 m

Начин на пресметување на кружен исечок:

Да се пресмета кружен исечок ако централниот агол е α=60о, а

r=10cm
 2
1.Начин: со формулата P= π ∙360
r ∙α

3,14 ∙ 102 ∙ 60 3,14 ∙ 6000 18.840

P= = = =52,33
360 360 360

l ∙r
2.Начин: со формулата P= 2

За овој начин потребно е да го знаеме l.

π ∙ 10 ∙60 3,14 ∙ 600 1.884
l= = = =¿ 10,46
180 180 180

10,46 ∙10 104,6

P= = =52,3
2 2
2
πra
Бидејки l= 180 и P= π360
r a
можеме да го скратиме P во

π r 2 a π r α ∙ r = l∙ r
P= =
360 180 ∙ 2 2

3.Начин:
1 100∙ 3,14
P= π ∙ 102= =52,3. Овој начин е само возможен бидејќи
6 6
1
централниот агол е α=60о и тоа ни укажува дека е 6 од кругот.

Начин на пресметување на кружен отсечок:

1. Пресметај ја плоштината на кружниот отсечок со централен

агол од 60о и r=12cm.
 π r 2 α r 2 √3 π ∙122 ∙60 122 √ 3
P= 360 − 4 = 360 − 4 =¿
3,14 ∙8640 144 ∙ 3
= 360 − 4 √ =75,36−62,35=13,01 cm2
Или може да се реши без π и без корени така што само ке се
скрати равенката.
2 2 2 2
P= π360
r α r √3 π ∙12 ∙60 12 √ 3
−
4
=
360
−
4
=24 π −36 √ 3=¿

=12(2 π −3 √ 3) cm2

Делот од рамнината ограничен со две концентрични

кружници се вика кружен прстен.
Ако R и r се радиуси на кружниците тогаш
P=(R2-r2)π

Пресметај ја плоштината на кружниот прстен формиран со

опишаната и вшишаната кружница на рамностран триаголник
со страна a=2dm.
 h=r+R
h 3 r+R √3
=sin 60= √ =
a 2 a 2
3 a 3 a 3 a √3
3 r= R= √ R= √ r=
2 2 3 6

Оттука произлегува дека:

2 2
a √3 a √3 3 a 2 3 a2 12 a2 3 a2
P=π (( ) ( ) ) (
3
−
6
=π
9
− ) (
36
=π
36
−
36 )
=¿

4 a2−a 2 a2 22 2
¿ π∙ =π ∙ =π ∙ =π cm
12 4 4

Задачи:

Задача 3: Да се одреди централниот агол α ако должината на лакот

е l=2m, а r=3m.

Задача 5: Пресметај ја должината на кружниот лак и плоштината на

кружниот исечок што одговараат на страната на правилниот
петоаголник впишан во кружница со радиус r=6cm.

Задача 6: На цртежот е даден рамностран триаголник со страна

a=6dm. Пресметај плоштината и приметарот на шрафианиот дел од
триаголникот.
Изработиле: Борис Чаушевски, Милан Илиќ, Тео Туџарски, Горазд
Милошевски II-2