Betonarme - 1 Bölüm5.3

Prof. Dr.
Cengiz DÜNDAR
TABLALI KESİTLER
Betonarme inşaatın monolitik özelliğinden dolayı,

döşeme ve kirişler birlikte çalışırlar. Bu nedenle kesit hesabı
yapılırken, döşeme parçası kirişin basınç bölgesine rastlıyorsa,
o döşeme parçası da kesite dahil edilir. Bu şekilde elde edilen
kesit “Tablalı Kesit” olarak adlandırılır.
Tablalı kirişlerin kesit hesabında, yapısal çözümleme ve
kesit hesapları için gerekli eylemsizlik momentlerinin hesabında
göz önüne alınacak tabla genişliği, aşağıda gösterildiği gibi
hesaplanmalıdır.
İNŞ 307- Betonarme 1 Ders Notları / Prof Dr. Cengiz DÜNDAR–Arş. Gör. Duygu BAŞLI
Ancak, gövde dışına taşan tabla genişliği, her bir yanda,
tabla kalınlığının altı katından ve komşu kiriş gövde yüzüne olan
uzaklığın yarısından fazla olamaz. Yukarıda kullanılan lp , kirişin iki
moment sıfır noktası arasındaki uzunluğudur. Kesin hesap
yapılmayan durumlarda,
lp = 1.0(l) (tek açıklıklı, basit mesnetli kiriş)
lp = 0.8(l) (Sürekli kiriş kenar açıklığı)
lp = 0.6(l) (Sürekli kiriş iç açıklığı)
lp = 1.5(l) (Konsol kiriş)
alınabilir. Burada (l) kirişin hesap açıklığıdır.
Tablalı kesitlerde, eşdeğer basınç gerilmesi derinliği çoğu
kez tabla derinliğinden küçüktür, k1c < hf. Bu gibi durumlarda
basıncın etkidiği alan dikdörtgen olduğundan, çekme bölgesinde
kalan kesitin geometrisi önemli olmadığından, taşıma gücü
dikdörtgen kesitler gibi hesaplanabilir.
Bazı kesitlerde, k1c > hf olabilir. Bu durumda T biçimindeki
alanı (Acc) ve bu alanın ağırlık merkezini (x) hesaplamak gerekir.
Basınç dağılımı dikdörtgen olduğundan, beton basınç bileşkesi,
hesaplanan alan, gerilme şiddeti 0.85fcd ile çarpılarak bulunur.
Çözüm:
Söz konusu kutu kesitin çekme bölgesinde kalan bölümünün
geometrisi önemli olmadığından, bu kesit T-kesitine
dönüştürülebilir.
Kesitin çalışma biçimi tayini;
Tablalı kesitlerdeki basınç gerilmeleri çok büyük bir alana
yayıldığından, basınç kapasiteleri yüksektir. Bu nedenle tablalı
kesitlerde genelde “denge üstü” duruma rastlanmadığından,
dengeli donatı oranı dikdörtgen kesitlerdeki kadar önemli değildir.
Gereken durumlar için dengeli donatı oranı, genel ilkeler temel
alınarak hesaplanabilir.
DEĞİŞİK GEOMETRİYE SAHİP KİRİŞLER
(i) Donatısı değişik düzeylere yayılmış kesitler

a) c için bir varsayım yapılır.
b) Birim deformasyon dağılımından donatıdaki birim uzama ve
kısalmalar bulunur ve bunlar aracılığı ile donatıdaki kuvvet hesaplanır.
c) Beton basınç bileşkesi hesaplanır. Fc=0.85 fcd Acc , burada Acc;
k1c ile sınırlanan alandır.
d) F=0 şartı kontrol edilir.
e) Denge sağlanmıyorsa c için yeni bir kabul yapılır ve (b) ye
gidilir.
f) Denge sağlanıyorsa kesit ağırlık merkezine göre iç kuvvetlerin
momenti hesaplanır.
(ii) Kesit geometrisi değişik olan kesitler
Değişik geometriye sahip kirişlerin taşıma gücü, aynı ilke
ve yöntemler kullanılarak hesaplanır. Önemli olan basıncın etkidiği
alanın geometrisidir. Çözümde bu alan olabildiğince üçgen ve
dikdörtgenlere ayrılmalı ve tablalı kesitler için önerilen yöntem
kullanılmalıdır.
Çözüm:
Basınç altındaki trapez kesit iki üçgen ve bir dikdörtgene
ayrılır. Üçgenlerin derinliği k1c ve genişliği ise k1c/3 tür.
Dikdörtgenin derinliği k1c ve genişliği 65- (2k1c/3) olur.
KESİT HESABI (BOYUTLANDIRMA VE DONATI HESABI)
Kesit hesabı genelde iki aşamada yapılır.
a) Kesit ön tasarımı: Bu aşamada kesitin boyutları belirlenir.
Donatı hesaplanması gerekmez.
b) Kesin tasarım: Kesit tesirleri altında kesit boyutlarının
kontrolü ve donatı hesabını içerir ve hesaplanan donatı
detaylandırılır.
Donatının sınırlandırılması:
Sünek davranışın sağlanabilmesi için b olmalıdır. TS500
de sünek davranışın sağlanabilmesi için donatı oranı 0.85b ile
sınırlandırılmıştır. Yani m olmalıdır (m=0.85b). Bu şartı
sağlamanın tek amacı sünek davranışın sağlanmasıdır.
Yukarıdaki donatı oranı koşuluna uyan kirişlerde aşırı
deformasyonlar oluşabileceği gözlemler ve deneysel araştırmalar
sonucunda görülmüştür. Bu nedenle ''Kullanabilirlik sınır durumu''
da göz önünde bulundurularak donatı için ikinci bir sınırlamada
getirilmiştir (l).
Özet olarak, kesit hesabı yapılırken donatı oranının m
olarak bilinen maksimum değeri geçmesine kesinlikle izin
verilmez. Ancak bu donatıya yakın bir donatı bulundurulduğunda
sehim kontrolü gerekir. Eğer donatı oranı l ile sınırlandırılırsa
hem süneklik tam olarak sağlanmış olur hem de sehim kontrolüne
gerek kalmaz.
Donatı oranı l ve m arasında olduğunda sehim kontrolü
zorunludur.
Kesit hesabı yapılırken, donatı oranı m ve l ye karşı olan
Km, Jm ve Kl, Jl değerlerinin bilinmesinde büyük yarar vardır.
Dikdörtgen kesitli kirişler için m değerleri çizelgedeki b değerleri
0.85 ile çarpılarak bulunur.
Gevrek kırılmayı önlemek amacı ile donatı için bir üst sınır
getirilmişti (m). Bundan başka donatı için bir alt sınır getirilmesi de
gerekmektedir. Çünkü donatısı az olan kirişler ani ve gevrek
kırılmaya sebep olurlar. Bunu önlemek için, çatlayarak çekme
bölgesindeki beton katkısını yitirmiş donatılı bir kirişin taşıma
gücünün, en az donatısız kirişin çatlama dayanımına eşit olması
gerekir.

Betonarme - 1 Bölüm5.3

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Betonarme - 1 Bölüm5.3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Prof. Dr.

Betonarme inşaatın monolitik özelliğinden dolayı,

(i) Donatısı değişik düzeylere yayılmış kesitler

You might also like