8η ΕΝΟΤΗΤΑ: ραψωδία ε , στίχοι 165 - 310

Θέματα της Ενότητας

 Τη ζωή του Οδυσσέα στην Ωγυγία.

 Το διάλογο ανάμεσα στην Καλυψώ και τον Οδυσσέα.
 Την κατασκευή της σχεδίας από τον Οδυσσέα με τη βοήθεια της Καλυψούς.
 Την αναχώρηση του Οδυσσέα από την Ωγυγία.

Πόσες μέρες χρειάστηκε ο Οδυσσέας για να κατασκευάσει τη σχεδία του;

Πόσες μέρες ταξίδεψε στο πέλαγος ώσπου να αντικρίσει τη Σχερία;

Με ποιο τρόπο αφηγείται ο Όμηρος την ιστορία ;

Ο χρόνος στην Οδύσσεια

Ο ποιητής καθώς αφηγείται, χρησιμοποιεί το χρόνο με δύο τρόπους:

Άλλοτε αφηγείται εξαντλητικά γεγονότα που καλύπτουν μία μέρα π.χ. η

επίσκεψη της Αθηνάς-Μέντη στην Ιθάκη, για μερικές ώρες, δίνονται αναλυτικά
στη α ραψ. , στους στίχους 115έως 355 , (3η- και 4η ενότητα του βιβλίου μας).

Έχουμε δηλαδή διαστολή του χρόνου.

Ή

Άλλοτε αναφέρεται συνοπτικά σε γεγονότα που διαρκούν πολλές μέρες.

Έχουμε δηλαδή συστολή του χρόνου.

Ο χρόνος στη Ραψ. ε

Από την 8η – 11η ημέρα, ο Οδυσσέας εργάζεται επίπονα και μέσα σε 4 μέρες,
ολοκληρώνει τη κατασκευή της σχεδίας.

Την 12η μέρα ο Οδυσσέας αναχωρεί από την Ωγυγία και σύμφωνα με τις
υποδείξεις της θεάς Καλυψώς , ταξιδεύει στη θάλασσα δεκαεπτά ημέρες,
χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε συστολή του χρόνου.
Ο ποιητής αφηγείται σε ελάχιστους στίχους, συνοπτικά γεγονότα που
καλύπτουν πολλές ημέρες δηλ. «συστέλλει» το χρόνο.
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ
Ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του έπους φαίνεται ξεκάθαρα στην απάντηση
του Οδυσσέα προς την Καλυψώ.
Ο ήρωας απορρίπτει την πρόταση της Καλυψούς να γίνει αθάνατος και να ζήσει μαζί
της πάνω σε έναν επίγειο παράδεισο, επιλέγει να παραμείνει θνητός και να
επιστρέψει στην αγαπημένη του Ιθάκη και στην οικογένειά του.
Στηριζόμενος στις δυνάμεις του, ψυχικές και σωματικές και στις ικανότητές του, δεν
φοβάται να περάσει κι άλλα βάσανα αρκεί να επιστρέψει στην αγαπημένη του
πατρίδα.
Η απόφασή του πάρθηκε ελεύθερα και υπεύθυνα, χωρίς μάλιστα να γνωρίζει ότι
οι θεοί θα τον βοηθήσουν.
Ο Οδυσσέας με αυτό τον τρόπο έμεινε σταθερός στα δυο του ιδανικά : την πατρίδα
και την οικογένεια.

Απορρίπτει την άνετη ζωή που του προσφέρει η Καλυψώ και επιλέγει τον δύσκολο
δρόμο προς την Ιθάκη.

Απορρίπτει τη Θεά για τη θνητή Πηνελόπη, απορρίπτει «τον επίγειο παράδεισο» της
θεάς, την Ωγυγία για την Ιθάκη.

Ο Οδυσσέας εξυψώνεται ηθικά, διότι μένει σταθερός στα ιδανικά του, την
πατρίδα και την οικογένειά του.
Γίνεται έτσι διαχρονικό παράδειγμα προς μίμηση για τον άνθρωπο κάθε εποχής
που αντιστέκεται στις προκλήσεις και μένει σταθερά προσανατολισμένος στον
στόχο του, «στην δική του Ιθάκη!»

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Με ποια τεχνάσματα και επιχειρήματα προσπαθεί η Καλυψώ να πείσει

τον Οδυσσέα να παραμείνει μαζί της;
2. Ποια απόφαση παίρνει ο Οδυσσέας;
3. Ποια είναι τα ιδανικά του Οδυσσέα που καθορίζουν την απόφασή του;
Ποια επιχειρήματα χρησιμοποιεί για να αιτιολογήσει την απόφασή του;
4. Να χαρακτηρίσετε τον Οδυσσέα και την Καλυψώ. Ποια επίθετα
χρησιμοποιεί ο ποιητής για να χαρακτηρίσει τον Οδυσσέα;