Planet Dili Redktr Planetary Gear Reducer PDF Free

PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
PLANET DİŞLİ REDÜKTÖR TASARIMI
LİSANS TEZİ I
Yavuzalp ÖZCAN/ 09244054
Çalışmayı Yöneten: Prof. Dr. Numan Behlül BEKTAŞ
OCAK 2014
DENİZLİ
LİSANS TEZİ I SINAV SONUÇ FORMU
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Bölümü 09244054 nolu

öğrencisi Yavuzalp ÖZCAN tarafından hazırlanan “PLANET DİŞLİ REDÜKTÖR
TASARIMI” başlıklı tez tarafımızdan okunmuş, kapsamı ve niteliği açısından bir
Lisans Tezi I olarak kabul edilmiştir.
Tez Danışmanı : Prof. Dr. Numan Behlül BEKTAŞ (PAÜ)

(Jüri Başkanı)
Jüri Üyesi :
Jüri Üyesi :
Jüri Üyesi :
ONAY
Yukarıdaki imzaların adı geçen öğretim üyelerine ait olduğunu onaylarım.
Prof. Dr. Nazım USTA

Mühendislik Fakültesi Makine Bölümü
Bölüm Başkanı
Bu tezin tasarımı, hazırlanması, yürütülmesi, araştırmalarının yapılması ve
bulgularının analizlerinde bilimsel etiğe ve akademik kurallara özenle riayet
edildiğini; bu çalışmanın doğrudan birincil ürünü olmayan bulguların, verilerin ve
materyallerin bilimsel etiğe uygun olarak kaynak gösterildiğini ve alıntı yapılan
çalışmalara atfedildiğine beyan ederim.
İmza :
Öğrenci Adı Soyadı : Yavuzalp ÖZCAN

ÖNSÖZ / TEŞEKKÜR
Bu çalışmada 1 MW’lık 3 kademeli bir planet dişli redüktörün, hesapları ve tasarımı

yapılmıştır. Bu çalışmanın gerçeklenmesinde katkıda bulunan, çalışmamın
hazırlanması sırasında engin bilgi ve tecrübeleri ile yol gösteren değerli hocam
Prof.Dr. Numan Behlül BEKTAŞ’a, tüm yardımlarını benden esirgemeyen
Makine Mühendisi Ali YAŞA’ya ve bu zamana kadar beni yetiştiren ve her zaman
yanımda olan aileme teşekkürü bir borç bilirim.
Ocak 2014 Yavuzalp ÖZCAN

(Makine Mühendisliği Öğrencisi)
v
İçerik
1. GİRİŞ .................................................................................................................. 1
1.1. Tezin Amacı ................................................................................................. 1
1.2. Literatür Özeti ............................................................................................. 1
1.3. Hipotez ......................................................................................................... 1
2. REDÜKTÖR....................................................................................................... 1
2.1. Tarih Boyunca Dişliler ............................................................................... 1
2.2. Hareket İletiminde Metal Dişlilere Geçiş ve Redüktörler ......................... 2
2.3. Dişli Çark Sistemlerinin Amaçları ............................................................. 2
2.4. Redüktörlerde Önemli Değişkenler ............................................................ 3
2.5. Redüktörlerin Sınıflandırılması.................................................................. 3
2.6. Redüktör Türleri.......................................................................................... 3
3. PLANET DİŞLİ SİSTEMLERİ ........................................................................ 4
3.1. Genel ............................................................................................................ 4
3.2. Planet Dişli Sistemlerinin Üstünlükleri ve Sakıncaları ............................. 4
3.2.1. Planet Dişlilerin Üstünlükleri:.............................................................. 4
3.2.2. Planet Dişlilerin Sakıncaları ................................................................. 5
4. HESAPLAR ........................................................................................................ 6
4.1. Başlangıç Değerleri ..................................................................................... 6
4.2. Birinci Kademe ............................................................................................ 6
4.2.1. Devir Sayısı ve Diş Sayısı .................................................................... 6
4.2.2. Modül Hesabı ....................................................................................... 6
4.3. İkinci Kademe.............................................................................................. 8
4.3.1. Devir Sayısı ve Diş Sayısı .................................................................... 8
4.3.2. Modül Hesabı ....................................................................................... 8
4.4. Üçüncü Kademe ........................................................................................ 10
4.4.1. Devir Sayısı ve Diş Sayısı .................................................................. 10
4.4.2. Modül Hesabı ..................................................................................... 10
4.5. Kolların Ezilme Durumları İçin Kontrolleri ............................................ 13
4.5.1. Birinci Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü ................ 13
4.5.2. İkinci Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü .................. 13
4.5.3. Üçüncü Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü ............... 14
4.6. Perno Hesapları ........................................................................................ 15
4.6.1. Birinici Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı ....................................... 15
4.6.2. İkinci Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı .......................................... 16
4.6.3. Üçüncü Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı ....................................... 17
4.7. Mil Hesapları ............................................................................................. 19
4.7.1. Giriş Mili Kritik Çap Hesabı .............................................................. 19
4.7.2. Birinci Ara Milin Kritik Çap Hesabı .................................................. 21
4.7.3. İkinci Ara Milin Kritik Çap Hesabı ................................................... 23
4.7.4. Çıkış Milin Kritik Çap Hesabı ........................................................... 25
4.8. Rulman Hesapları ..................................................................................... 28
4.8.1. Birinci Kademe Planet Dişli Rulman Hesabı ..................................... 28
4.8.2. İkinci Kademe Planet Dişli Rulman Hesabı....................................... 28
4.8.3. Üçüncü Kademe Planet Dişli Rulman Hesabı ................................... 29
4.8.4. Giriş Mili Rulman Hesabı .................................................................. 29
4.8.5. Birinci Ara Mil Rulman Seçimi ......................................................... 29
4.8.6. İkinci Ara Mil Rulman Seçimi ........................................................... 30
4.8.7. Çıkış Mili Rulman Seçimi .................................................................. 30
5. AYNI DEĞERLERE SAHİP NORMAL REDÜKTÖR ............................... 31
vi
5.1. Başlangıç Değerleri ................................................................................... 31
5.2. Birinci Kademe .......................................................................................... 31
5.2.2. Modül Hesabı ..................................................................................... 31
5.3. İkinci Kademe............................................................................................ 32
5.3.2. Modül Hesabı ..................................................................................... 33
5.4. Üçüncü Kademe ........................................................................................ 34
5.4.2. Modül Hesabı ..................................................................................... 34
6. PLANET DİŞLİ İLE NORMAL REDÜKTÖR KARŞILAŞTIRILMASI . 36
7. PLANET DİŞLİ REDÜKTÖR KATI MODEL ............................................ 37
8. PLANET DİŞLİ VE NORMAL REDÜKTÖR KATI MODEL .................. 38
KAYNAKLAR ......................................................................................................... 41
EKLER ...................................................................................................................... 42
vii
SEMBOL LİSTESİ
; Malzeme Çekme Dayanımı

; Malzeme Akma Sınırı
F ; Kuvvet
; Burulma Momenti
; İşletme Faktörü
; Sağlamlaştırma Faktörü
; Yüzey Faktörü
; Çentik Faktörü
; Gerilme Yığılma Faktörü
; Hız Faktörü
; Yük Dağılım Faktörü
q ; Çentik Duyarlılık Faktörü
P ; Basınç
; Emniyetli Ezilme Değeri
; Emniyetli Yüzey Basıncı Değeri
; Yüzey Basıncı Değeri
S ; Emniyet Katsayısı
; Perno Çapı
 ed ; Tam Değişken Eğilme Gerilmesi Değeri
k ; Kesme Gerilmesi Değeri
 ; Kayma Gerilmesi
; Tam Değişken Burulma Gerilmesi
; Dalgalı Burulma Gerilmesi
 em ; Emniyetli Kayma Gerilmesi
 em ; Dişliler İçin Emniyetli Gerilme Değeri
; Kesit Alanı
d ; Çap
d ; Mil Çapı
L 10 ; Rulman Ömür değeri (Milyon Devir)

C ; Dinamik Yük Sayısı
r ; Yarıçapı
viii
Z ; Diş Sayısı
L ; Uzunluk
b ; Genişlik
n ; Sayısı (Adedi)
; Diş Güneş Diş Sayısı
; İç Güneş Diş Sayısı
i ; Redüksiyon Oranı
; Giriş Devri
; Çıkış Devri
iTOP ; Toplam Redüksiyon Oranı
V ; Dişli Çevre Hızı
mn ; Normal Modül
 ; Diş Genişliği Katsayısı
; Teğetsel Kuvvet
ix
ŞEKİL LİSTESİ
Şekiller
Şekil 1- Planet Dişli Sistemi ............................................................................ 4

Şekil 2- Planet Dişli Katı Modeli-1.................................................................. 37
Şekil 5- Planet Dişli ile Normal Redüktör Katı Model Karşılaştırması-1........ 38
x
ÖZET
PLANET DİŞLİ REDÜKTÖR
Dişli çarklardan oluşan güç ve hareket aktaran makine elemanlarıdır. Tarih

boyunca mühendislerin, bilim adamlarının üzerinde sürekli uğraştığı mükemmel
tasarımlardır.
İmalatlarının gittikçe daha kolay yapılabilmesinden ötürü, planet dişli kademeleri

gün geçtikçe makina sanayiinde daha çok kullanılır olmuşlardır. Genelde büyük
güçlerin veya tahrik mili ile çıkış mili arasında aşırı büyük çevirme oranı isteyen
yerlerde kullanılır. Belirtilmesi gereken en önemli fonksiyonları, bir redüktör içinde
devir sayılarının üst üste konulup ayarlanması, hareket ve momentin bir kaç yöne
dağıtılabilinmesidir.
Anahtar Kelimeler: Planet Dişli Redüktör
xi
1. GİRİŞ
1 MW giriş gücüne ve 30 d/d’lık bir giriş devrine sahip 3 kademeli yükseltici
bir redüktörde 3. Kademe sonunda 1500 d/d’ lık bir devir elde edilip, bu devir
sayesinde jeneratörler aracılığıyla enerji üretimi yapılabilmesi planlanmıştır.
1.1. Tezin Amacı

Planet dişli redüktörlerin normal redüktörlerden farkını tasarımsal ve
matematiksel açıdan kanıtlayarak, normal redüktörler ile arasındaki farkları daha net
ortaya koymak.
1.2. Literatür Özeti

tasarımlardır. 3000 yıl öncesine kadar dişli çark düzenlerinden yararlanıldığı bazı
arkeolojik kalıntı ve varsayımlarından anlaşılıyor. Bu tarihlerde daha çok büyük taş
blokların taşınmasında manivela ve eğik düzlem düzenleri kullanılmaktaydı. Dişli
çark yöntemi de bu düzenlerle beraber kullanılmış, daha sonraları tahtadan yapılmış
bu düzenler hareket ve yük iletiminde kullanılmış.
1.3. Hipotez
30 min-1’lik devir ile sisteme alınan 1MW’lık gücü planet dişli sistemiyle 1500
min-1 ’lik devire çıkartıp, elektrik enerjisine dönüştürülmek üzere jeneratöre iletecek
bir dişli kutusu tasarımı yapılabilir.
2. REDÜKTÖR
Vites kutularıyla birlikte dişli çark düzeneklerinin paralel dişli dizilerinin bir
elemanı olan redüktörler, yapısal bakımdan, gövde içine yerleştirilmiş dişli çarklar,
miller, yataklar v.b. gibi parçalardan oluşan sistemlerden oluşuyor. Akademik olarak
tanımı ise elektrik motorlarının yüksek dönüş hızlarını makineler için gerekli olan
dönüş hızlarına düşürmek için tasarlanan kapalı dişli düzenekleridir.
2.1. Tarih Boyunca Dişliler

1
tasarımlardır. 3000 yıl öncesine kadar dişli çark düzenlerinden yararlanıldığı bazı
arkeolojik kalıntı ve varsayımlarından anlaşılıyor. Bu tarihlerde daha çok büyük taş
blokların taşınmasında manivela ve eğik düzlem düzenleri kullanılmaktaydı. Dişli
çark yöntemi de bu düzenlerle beraber kullanılmış, daha sonraları tahtadan yapılmış
bu düzenler hareket ve yük iletiminde kullanılmış.
Bu düzenlerde bir diş profili olarak yoktu. Ancak çarklar üzerindeki girinti ve
çıkıntıların birbirlerini öteleme ile etkiledikleri gözlenmiştir. Yine de geometrik bir
büyüklük olarak çevre taksimatı yani dişler arasındaki mesafe, hatveyi zorunlu olarak
görebiliriz. Bu tip düzenleri bugün dahi Anadolu’nun çeşitli yörelerinde görmek
mümkündür. Klasik çağ Avrupa’sında ‘Galili Galileo’nun ve Hint, Arap
yarımadalarında özellikle hareket için kullanılmış dişli çark düzenlerinde artık bir
teknoloji görülebilir.
2.2. Hareket İletiminde Metal Dişlilere Geçiş ve Redüktörler

Metal dişlilere geçiş 19.yüzyıl sanayi devrimi ile oldu. Metalurji ve
mekanikteki ilerlemeler sayesinde yepyeni malzemelerle üretilen dişliler, günümüzde
endüstrinin vazgeçilmez bir parçası oldu. Daha sonraki sanayileşme hareketlerinde,
ilk maden ocaklarında geniş çapta kullanım alanı bulmuş ve sanayinin başlangıcı
sayılabilecek buhar kuvvetinin makineye uygulanması ile gerçek teknolojisini
bularak, hemen hemen yaşantımızın bir parçası olarak en geniş anlamda günümüze
kadar gelmiştir.
Dişli hareket demektir ve o olmasaydı bir çok hareket dururdu. Redüktör

farklı güç ve hız iletiminde kullanılan dişlilerden oluşan bir sistem olarak geliştirildi.
Ve makina imalatının vazgeçilmez bir elemanı oldu.
2.3. Dişli Çark Sistemlerinin Amaçları

Redüktör de bir dişli çark sistemidir. Bu yüzden de kullanım amaçları aynıdır.
Bu amaçları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
 Çeşitli konumlarda bulunan miller arasında devinim ve güç iletmek,
 Çeşitli dönme yönleri elde etmek,
 Küçük bir hacimde büyük bir çevrim oranı elde etmek,
2
 İki döndürülen elemandan oluşan sistemlerde bu iki eleman arasında devinim
bakımından bağımsızlık sağlamak.
2.4. Redüktörlerde Önemli Değişkenler

Tüm dişli düzeneklerinde olduğu gibi redüktörlerde de çevrim oranı ile
beraber dönme yönü de önemlidir. Bu bakımdan döndüren ve döndürülen
elemanların dönme yönleri birbirine göre ters olduğu durumda (-) işareti, aynı yönde
olduğu durumda (+) işareti ile gösterilir.
Redüktörlerde sistemi oluşturan herhangi bir dişlinin diş sayısı çevrim oranını
etkiler. Bu kural tüm paralel dişli dizileri için geçerlidir. İki dişliden oluşan bir
düzenek birey olarak kabul edilirse, redüktörü oluşturan düzeneklerin sayısı, hızın
kaç kez değiştiğini yani redüktörün kademelerini gösterir.
2.5. Redüktörlerin Sınıflandırılması

Günümüzde redüktörler çeşitli firmalar tarafından standart boyutlarda
üretilerek piyasaya sürülmektedir. Redüktör tiplerinin seçiminde çevrim oranı, verim,
boyut ve ağırlık gibi faktörleri gözönünde tutmak gerekir. Redüktörlerin
sınıflandırılması ise aşağıdaki gibi yapılır;
 Aşama sayısına göre; 1,2 ve daha fazla kademeli redüktörler,
 Kullanılan dişli çeşidine göre; konik dişlili, silindirik dişlili, sonsuz vida
düzenekli ve birden fazla çeşidin bir arada kullanıldığı redüktörler.
2.6. Redüktör Türleri

 Sonsuz Dişli
 Helisel
 Ayna-Mahruti
 Paralel Dişli
 Planet
3
3. PLANET DİŞLİ SİSTEMLERİ
3.1.Genel
Planet "gezegen" demektir. İsmindende görüldüğü gibi planet dişliler tıpkı
gezegenler gibi hem kendi eksenleri, hemde güneşin etrafında bir yörüngede
dönerler.
Bu sistemde kullanılan dişliler ya silindirik veya konik dişlilerdir. Aşağıda

silindirik planet dişlilerin en fazla kullanılan düzeni Şekil. 1.1 de gösterilmiştir. Bu
sistem basit bir planet sistemidir ve Güneş-Planet, Çember ve Kovan diye dört
elemandan oluşmuştur.
Şekil 1: Planet Dişli Sistemi

İmalatlarının gittikçe daha kolay yapılabilmesinden ötürü, planet dişli kademeleri
gün geçtikçe makina sanayiinde daha çok kullanılır olmuşlardır. Genelde büyük
güçlerin veya tahrik mili ile çıkış mili arasında aşırı büyük çevirme oranı isteyen
yerlerde kullanılır. Belirtilmesi gereken en önemli fonksiyonları, bir redüktör içinde
devir sayılarının üst üste konulup ayarlanması, hareket ve momentin bir kaç yöne
dağıtılabilinmesidir.
3.2.Planet Dişli Sistemlerinin Üstünlükleri ve Sakıncaları
3.2.1. Planet Dişlilerin Üstünlükleri:

Aşağıda verilmiş olan üstünlüklerin hepsinin bir anda gerekmesi ve yapılması
imkansızdır. Fakat gerekli olan yerlerde kullanılır ve yararları görülür.
4
 Genelde birden fazla planet olduğundan ve iletilen kuvvet için aynı anda
çalıştıkların-dan normal Kademedeki dişlilere göre daha küçük
modüllüdürler.
 Ağırlıkları ve boyutları normal mekanizmalara göre küçüktür. Genelde bu

oran normal mekanizmaların yarısı veya üçte biri kadardır.
 Normalde tahrik mili ile çıkış mili aynı eksen üzerindedir. İstenilirse eksenler
kaydırılabilir.
 Planet sistemlerinin randımanları, normal dişli mekanizmalarından daha

yüksektir. Fakat çok büyük çevirme oranlarında randıman düşer.
 Redüktör içinde devir sayıları ayarlanabilir.
 Redüktör içinde güç, moment veya hareket bir kaç yöne dağıtılabilinir.
3.2.2. Planet Dişlilerin Sakıncaları

 Büyük hızlarda planetler büyük santrafüj kuvvetleri doğururlar ve
yataklandırma ve yağlama problemleri olur.
 Planet kutusu küçük olduğundan çabuk ısınır.
5
4. HESAPLAR
4.1.Başlangıç Değerleri
P = 1MW;
ng = 30 d/d
i12= 2; ise i12ger = i12 + 1 = 2 + 1 = 3
i23= 2,5; ise i23ger = i23 + 1 = 2,5 + 1 = 3,5
i34= 4; ise i34ger = i34 + 1 = 4 + 1 = 5
4.2. Birinci Kademe

ng = 30 d/d;
ziç = 28;
kp1 = 3;
i12= 2;
Malzeme “36NiCrMo16”
Rm = 1300 mPa;
Sertlik “56 HRC”
4.2.1. Devir Sayısı ve Diş Sayısı

i12 = = 2= = 56
= +2× = 14
= = - 90 d/d
= ×( ) = + 120 d/d
4.2.2. Modül Hesabı

 Diş Dibinden Kırılma Durumu İçin Modül Hesabı
mn = √
 
=1
 = 10
6
Z = 14
kp1 = 3;
= 9550 ×  320 kNm  320000000 Nmm
3 adet planet olduğu için;

= = = 106666667 Nmm
m = 40 mm seçilirse;
V1 = π × d0 × n1 = π × m × z × n1 = π × 40 × 14 × 120
V1 = 21115,02 d/d  3,51 m/s
= 1,22
=3
b =  × m = 10 × 40 = 400 ise = 1,8
 = ×
= 0,8
= 0,88
=2
= 1,5
m = 40 mm ise;
r = 0,38 × m = 0,38 × 40 = 15,2 mm
q = 0,94
= 1 + q ×( - 1) = 1+ 0,94 × (1,5-1) = 1,47
 = 0,7 × Rm = 0,7 × 1300 = 910 mPa
 = × 910  435 mPa
mn = √  28,47 mm
 Yüzey Basıncına Göre Modül Hesabı
mn = √

= 1,
 = 10
Z = 14
7
= 18,
= Nmm
E = 210000 mPa
= 0,9
= 30 HRC = 30 56 = 1680 mPa
= = = 1866 mPa
mn = √  22,10 mm
mn, "32 mm" olarak seçilir.
4.3.İkinci Kademe
niç = 90 d/d;
ziç = 24;
kp2 = 3;
i12= 2,5;
Rm = 1300 mPa;

İ23 = = 2,5 = = 60
= +2× = 18
= = 315 d/d
= ×( ) = 540 d/d

mn = √
 
8
=1
 = 10
Z = 18
kp = 3;
= = = 35555555 Nmm
V2 = π × d0 × n2 = π × m × z × n2 = π × 20 × 18 × 540
V2 = 407150,4 d/d  6,78 m/s
= 1,44
=3
b =  × m = 10 × 20 = 200 ise = 1,8
 = ×
= 0,8
= 0,88
=2
= 1,5
m = 20 mm ise;
r = 0,38 × m = 0,38 × 20 = 7,6 mm
q = 0,94
= 1 + q ×( - 1) = 1+ 0,94 × (1,5-1) = 1,47
 = 0,7 × Rm = 0,7 × 1300 = 910 mPa
 = × 910  435 mPa
mn = √  19,18 mm
mn = √

= 1,
 = 10
9
Z = 14
= 1,8
= Nmm
E = 210000 mPa
= 0,9
= 30 HRC = 30 56 = 1680 mPa
= = = 1866 mPa
mn = √  13,38 mm
4.4.Üçüncü Kademe
niç = 315 d/d;
ziç = 18;
kp3 = 3;
i34= 4;
Rm = 1300 mPa;

i34 = =4= = 72
= +2× = 27
= = 1575 d/d
= ×( ) = 1260 d/d

mn = √
 
10
=1
 = 10
Z = 27
kp3 = 3;
= = = 11851851Nmm
V3 = π × d0 × n3 = π × m × z × n3 = π × 10 × 18 × 540
V3 = 475008,8 d/d  7,91 m/s
= 1,51
=3
b =  × m = 10 × 10 = 100 ise = 1,7
 = ×
= 0,85
= 0,88
=2
= 1,5
m = 10 mm ise;
r = 0,38 × m = 0,38 × 10 = 3,8 mm
q = 0,92
= 1 + q ×( - 1) = 1+ 0,92 × (1,5-1) = 1,46
 = 0,7 × Rm = 0,7 × 1300 = 910 mPa
 = × 910  466 mPa
mn = √  11,32 mm
mn = √

= 1,
 = 10
11
Z = 27
= 1,8
= Nmm
E = 210000 mPa
= 0,9
= 30 HRC = 30 56 = 1680 mPa
= = = 1866 mPa
mn = √  6,8 mm
12
4.5.Kolların Ezilme Durumları İçin Kontrolleri
4.5.1. Birinci Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü

 Zorlama
2 Mb
Ft 
d
= Nmm
r = 672 mm
2  320000000
Ft  = 476190 N
2  672
Ezilecek bölge üç tane olduğu için;
476190
Ft = =158730 N
3
Ft
P
A
158730
P = 13,22 MPa
100  120
 Dayanım
Re 235
Pem = = =117,5 MPa
S 2
Pem ≥ P
13,22 mm  117,5 mm Emniyetlidir.
4.5.2. İkinci Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü

 Zorlama
2 Mb
Ft 
d
= Nmm
r = 525 mm
2  106666667
Ft  = 203174 N
2  525
203174
Ft = = 67724 N
3
13
67724
P = 10,58 MPa
80  80
 Dayanım
Re 235
Pem = = =117,5 MPa
S 2
Pem ≥ P
4.5.3. Üçüncü Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü

 Zorlama
2 Mb
Ft 
d
= Nmm
r = 225 mm
2  35555555
Ft  = 158024 N
2  225
158024
Ft = = 52674 N
3
52674
P = 15,04 MPa
70  50
 Dayanım
Re 235
Pem = = =117,5 MPa
S 2
Pem ≥ P
14
4.6.Perno Hesapları
4.6.1. Birinici Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı

 Zorlama
2 Mb
Ft 
d
= Nmm
r = 672 mm
2  320000000
Ft  = 476190 N
2  672
Perno Sayısı Üç Olduğu İçin;

F
FPERNO =
3
476190
FPERNO = =158730 N
3
FPERNO 158730
K = 
S0 S0
 Dayanım
Malzeme C40 seçilirse;
Rm = 630 MPa
Kb  K y  K S
 em    TD
KÇ  S
100 mm çap Kabul Ederek
K b = 0,77
K y = 0,92
Ks= 2
K ç =1,4
 TD = 1,6   DD
 TD = 1,6  189 = 302,4 MPa
 DD = 0,3  Rm
 DD = 0,3  630 =189 MPa
15
0,77  0,92  2
 em   302,4 = 153,01 MPa
1,4  2
 K   em ise;
158730
= 153,01 Mpa
S0
S0 = 1037,38 mm 2
 d2
S0 = = 2187,26 mm2
4
d = 36,34 mm
36,34 mm  100 mm Emniyetlidir.
4.6.2. İkinci Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı

 Zorlama
2 Mb
Ft 
d
= Nmm
r = 525 mm
2  106666667
Ft  = 203174 N
2  525

F
FPERNO =
3
203174
FPERNO = = 67724 N
3
FPERNO 67724
K = 
S0 S0
 Dayanım
Rm = 630 MPa
16
Kb  K y  K S
 em    TD
KÇ  S
80 mm Çap kabul ederek

K b = 0,75
K y =0,9
K s =2
K ç =1,4
 TD = 1,6   DD
 TD = 1,6  189 = 302,4 MPa
 DD = 0,3  Rm
 DD = 0,3  630 =189 MPa
0,75  0,9  2
 em   302,4 = 145,8MPa
1,4  2
67724
= 145,8 Mpa
S0
S0 =464,4 mm 2
 d2
S0 = =464,4 mm2
4
d= 24,31 mm
4.6.3. Üçüncü Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı

 Zorlama
2 Mb
Ft 
d
= Nmm
r = 225 mm
2  35555555
Ft  = 158024 N
2  225
17
F
FPERNO =
3
158024
FPERNO = = 52674 N
3
FPERNO 52674
K = 
S0 S0
 Dayanım
Rm = 630 MPa
Kb  K y  K S
 em    TD
KÇ  S
70 mm Çap kabul ederek
K b = 0,75
K y =0,8
K s =2
K ç =1,4
 TD = 1,6   DD
 TD = 1,6  189 = 302,4 MPa
 DD = 0,3  Rm
 DD = 0,3  630 =189 MPa
0,75  0,8  2
 em   302,4 = 129,6 MPa
1,4  2
52674
= 129,6 Mpa
S0
S0 = 406,43 mm 2
 d2
S0 = = 406,43 mm2
4
d= 22,74 mm
18
4.7. Mil Hesapları
4.7.1. Giriş Mili Kritik Çap Hesabı
32  S   M 2  M 2 
d =3    b    e*  
   Re  
   ed  
Eğilme "0" olduğundan dolayı;
d= √ √
Malzeme 42CrMo4 seçilirse;

Re = 560 MPa
S = 1,5
d= √ √ = 196,27 mm
d =200 mm
4.7.1.1.Giriş Çoklu Kama Hesabı

Standartlarda 200 mm çap için uygun ölçü bulunmadığı için kama ölçüleri
standardı baz alarak uydurulmuştur.
14x200x220
n = 14
b = 22 mm
L = 250 mm
diç = 200 mm
ddış = 220 mm
 Zorlama
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
2  320000000
= = 41,55 MPa
200 14  22  250
P= ( )
= = 91,4 MPa
19
 Dayanım
= = 186,6 MPa

41,55 MPa  186,6 MPa Emniyetlidir.
= 373,3 MPa
P
4.7.1.2.Çıkış Çoklu Kama Hesabı

Standartlarda 200 mm çap için uygun ölçü bulunmadığı için kama ölçüleri
standardı baz alarak uydurulmuştur.
14x200x220
n = 14
b = 22 mm
L = 250 mm
diç = 200 mm
ddış = 220 mm
 Zorlama
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
= = 41,55 MPa
P= = = 91,4 MPa
( )
 Dayanım
= = 186,6 MPa
20

= 373,3 MPa
P
4.7.2. Birinci Ara Milin Kritik Çap Hesabı
32  S   M 2  M 2 
d =3    b    e*  
   Re  
   ed  
d= √ √

Re = 560 MPa
S = 1,5
d= √ √ = 136 mm
d =140 mm alınır.

TS 147/16 standartlarından 12x140x160 kaması seçilir.
n = 12
b = 20 mm
L = 200 mm
diç = 140 mm
ddış = 160 mm
 Zorlama
21
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
= = 31,74 MPa
P= = = 63,49 MPa
( )
 Dayanım
= = 186,6 MPa

= 373,3 MPa
P

n = 12
b = 20 mm
L = 200 mm
diç = 140 mm
ddış = 160 mm
 Zorlama
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
= = 31,74 MPa
P= = = 63,49 MPa
( )
 Dayanım
22
= = 186,6 MPa

= 373,3 MPa
P
4.7.3. İkinci Ara Milin Kritik Çap Hesabı
32  S   M 2  M 2 
d =3    b    e*  
   Re  
   ed  
d= √ √

Re = 560 MPa
S = 1,5
d= √ √ = 94,35 mm
d =100 mm alınır.

n = 10
b = 16 mm
L = 100 mm
diç = 102 mm
23
ddış = 112 mm
 Zorlama
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
= = 43,57 MPa
P= = = 116,19 MPa
( )
 Dayanım
= = 186,6 MPa

= 373,3 MPa
P

n = 10
b = 16 mm
L = 100 mm
diç = 102 mm
ddış = 112 mm
 Zorlama
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
= = 43,57 MPa
24
P= = = 116,19 MPa
( )
 Dayanım
= = 186,6 MPa

= 373,3 MPa
P
4.7.4. Çıkış Milin Kritik Çap Hesabı
32  S   M 2  M 2 
d =3    b    e*  
   Re  
   ed  
d= √ √

Re = 560 MPa
S = 1,5
d= √ √ = 65,42 mm
d =72 mm alınır.
25
TS 147/16 standartlarından 10x72x82kaması seçilir.
n = 10
b = 12 mm
L = 50 mm
diç = 72 mm
ddış = 82 mm
 Zorlama
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
= = 54,86 MPa
P= = = 131,68 MPa
( )
 Dayanım
= = 186,6 MPa

= 373,3 MPa
P
4.7.4.2. Çıkış Çoklu Kama Hesabı

TS 147/16 standartlarından 10x72x82kaması seçilir.
n = 10
b = 12 mm
L = 50 mm
diç = 72 mm
ddış = 82 mm
 Zorlama
26
Ft 2 M b 2M b
= = =
S0 d  S0 d  n  b  L
= = 54,86 MPa
P= = = 131,68 MPa
( )
 Dayanım
= = 186,6 MPa

= 373,3 MPa
P
27
4.8.Rulman Hesapları
4.8.1. Birinci Kademe Planet Dişli Rulman Hesabı

Çap 100 mm için 100x180x63 ölçülerinde 33220 seri çift sıralı konik
makaralı rulman seçildi.
4 adet rulmanın TOT düzeninde yataklanması uygun görüldü.
Fa = 115546 N
Fr = 317460 N
Fa
= 0,363  e =0,43 ise F=Fr (C=429000 N)
Fr
3, 333
106  429000 
Lh =   = 38497 saat ≥ 30000 saat
60  120  317460  4 
4.8.2. İkinci Kademe Planet Dişli Rulman Hesabı
Çap 80 mm için 80x170x61,5 ölçülerinde 32316 seri çift sıralı konik makaralı
rulman seçildi.
Fa = 73949 N
Fr = 203174 N
Fa
= 0,363 > e =0,35 ise F=0,4.Fr + Y.Fa (C=380000 N, Y=1,7)
Fr
F = 0,4 x 203174 + 1,7 x 73949 = 206983 N
3, 333
106  380000 
Lh =   = 42785 saat ≥ 30000 saat
60  300  206983 4 
28
4.8.3. Üçüncü Kademe Planet Dişli Rulman Hesabı
Çap 70 mm için 70x150x54 ölçülerinde 32314 seri çift sıralı konik makaralı
rulman seçildi.
Fa = 42256 N
Fr = 116099 N
Fa
= 0,363 > e =0,35 ise F=0,4.Fr + Y.Fa (C=297000 N, Y=1,7)
Fr
F = 0,4 x 116099 + 1,7 x 42256 = 118279 N
3, 333
106  297000 
Lh =   = 44440 saat ≥ 30000 saat
60  820  118279  4 
4.8.4. Giriş Mili Rulman Hesabı

Çap 200 mm için 240x360x56 ölçülerinde NU1048 seri silindirik makaralı
rulman seçildi.
2 adet rulmanın sabit yatak, serbest yatak mantığı ile yataklanması uygun
görüldü.
Mile herhangi bir Fa veya Fr etkimediği için hesap yapılmaya ihtiyaç
görülmedi.
4.8.5. Birinci Ara Mil Rulman Seçimi

Çap 140 mm için 180x300x73 ölçülerinde 29336 seri küresel makaralı
eksenel rulman ve 180x280x46 ölçülerinde 6036 seri sabit bilyalı rulman seçildi.
2 adet rulmanın ayarlanabilir yatak mantığı ile yataklanması uygun görüldü.
Fa gelmemesi durumunda yataklamanın boşalmaması için çap 140’a göre
gerdirme için yarıklı somun kullanıldı.
Fa = 346638 N
Fr = 0 N
F=Fa (Eksenel rulman olduğu için)
29
(C=1000000 N)
3, 333
106  1200000
Lh =   = 33161 saat ≥ 30000 saat
60  90  346638 
4.8.6. İkinci Ara Mil Rulman Seçimi

Çap 92 mm için 130x270x85 ölçülerinde 29426 seri küresel makaralı eksenel
rulman ve 130x280x58 ölçülerinde 6326 seri sabit bilyalı rulman seçildi.
Fa =221847 N
Fr = 0 N
(C=765000 N)
3, 333
106  765000
Lh =   = 33036 saat ≥ 30000 saat
60  315  221847
4.8.7. Çıkış Mili Rulman Seçimi

Çap 56 mm için 85x180x58 ölçülerinde 29417 seri küresel makaralı eksenel
rulman ve 80x170x39 ölçülerinde 6317 seri sabit bilyalı rulman seçildi.
Fa =126768 N
Fr = 0 N
(C=735000 N)
3, 333
106  735000 
Lh =   = 37347 saat ≥ 30000 saat
60  1575  126768 
30
5. AYNI DEĞERLERE SAHİP NORMAL REDÜKTÖR
5.1. Başlangıç Değerleri

P = 1MW;
ng = 30 d/d
i12= 2; ise i12ger = i12 + 1 = 2 + 1 = 3
i23= 2,5; ise i23ger = i23 + 1 = 2,5 + 1 = 3,5
i34= 4; ise i34ger = i34 + 1 = 4 + 1 = 5
5.2. Birinci Kademe

ng1 = 30 d/d
i12ger = 3;
z1 = 28;
z2 = z1 i12ger = 28 3 = 84

mn = √
 
=1
 = 10
z1 = 28
 320000000 Nmm
V1 = π × d0 × n = π × m × z × n = π × 45 × 28 × 90
V1 = 356256,6 d/d  5,9 m/s
= 1,61
= 2,65
b =  × m = 10 × 45 = 450 ise = 1,8
 = ×
= 0,8
= 0,88
31
= 1,5
m = 45 mm ise;
r = 0,38 × m = 0,38 × 45 = 17,1 mm
q = 0,94
= 1 + q ×( - 1) = 1+ 0,94 × (1,5-1) = 1,47
 = 0,7 × Rm = 0,7 × 1300 = 910 mPa
 = × 910  217,9 mPa
mn = √  43,27 mm
mn = √

= 1,
 = 10
z1 = 28
= 18
= Nmm
E = 210000 mPa
= 0,9
= 30 HRC = 30 56 = 1680 mPa
= = = 1866 mPa
mn = √  22,08 mm
5.3. İkinci Kademe

ng2 = 90 d/d
i23ger = 3,5;
z3 = 24;
z4 = z3 i12ger = 24 3,5 = 84
32
mn = √
 
=1
 = 10
z3 = 28
 × i23ger = 91428571 Nmm
V2 = π × d0 × n = π × m × z × n = π × 25 × 24 × 90
V2 = 593761,6 d/d  9,89 m/s
= 1,64
= 2,75
b =  × m = 10 × 25 = 250 ise = 1,8
 = ×
= 0,8
= 0,88
= 1,5
m = 25 mm ise;
r = 0,38 × m = 0,38 × 25 = 9,5 mm
q = 0,94
= 1 + q ×( - 1) = 1+ 0,94 × (1,5-1) = 1,47
 = 0,7 × Rm = 0,7 × 1300 = 910 mPa
 = × 910  217,9 mPa
mn = √  30,5 mm
mn = √

= 1,
33
 = 10
z3 = 24
= 18
= 91428571 Nmm
E = 210000 mPa
= 0,9
= 30 HRC = 30 56 = 1680 mPa
= = = 1866 mPa
mn = √  15,81 mm
5.4. Üçüncü Kademe

ng3 = 315 d/d
i34ger = 5;
z5 = 18;
z6 = z5 i34ger = 18 5 = 90

mn = √
 
=1
 = 10
Z5 = 18
 × i34ger = 18285714 Nmm
V3 = π × d0 × n = π × m × z × n = π × 12 × 18 × 315
V3 = 1068769 d/d  17,81 m/s
= 1,76
= 3,05
34
b =  × m = 10 × 12 = 120 ise = 1,8
 = ×
= 0,85
= 0,88
= 1,5
m = 12 mm ise;
r = 0,38 × m = 0,38 × 12 = 4,56 mm
q = 0,92
= 1 + q ×( - 1) = 1+ 0,94 × (1,5-1) = 1,46
 = 0,7 × Rm = 0,7 × 1300 = 910 mPa
 = × 910  233,1 mPa
mn = √  20,3 mm
mn = √

= 1,
 = 10
z3 = 18
= 18
= 18285714 Nmm
E = 210000 mPa
= 0,9
= 30 HRC = 30 56 = 1680 mPa
= = = 1866 mPa
mn = √  11,06 mm
35
6. PLANET DİŞLİ İLE NORMAL REDÜKTÖR KARŞILAŞTIRILMASI
Planet Dişli Redüktör Normal Redüktör

ziç1 = 28
z1 = 28
zdış1 = 56
z2 = 84
zplanet1 = 14
ziç2 = 24
z3 = 24
zdış2 = 60
z4 = 84
zplanet2 = 18
ziç3 = 18
z5 = 18
zdış3 = 72
z6 = 90
zplanet3 = 27
mn1 = 30 mn1 = 45
mn2 = 20 mn2 = 32
mn3 = 12 mn3 = 22
Mb1 = 106,666,667 Nmm Mb1 = 320,000,000 Nmm
Mb2 = 35,555,555 Nmm Mb2 = 91,428,571Nmm
Mb3 = 11,851,851 Nmm Mb3 = 18,285,714 Nmm
36
7. PLANET DİŞLİ REDÜKTÖR KATI MODEL
Şekil 2: Planet Dişli Katı Modeli-1
37
8. PLANET DİŞLİ VE NORMAL REDÜKTÖR KATI MODEL
Şekil 5: Planet Dişli ile Normal Redüktör Katı Model Karşılaştırması-1
38
39
40
KAYNAKLAR
Can, A. Ç., 2006: Makine Elemanları Tasarımı, İstanbul.
Şekercioğlu, T., 2011: Makina Elemanları Ders Notları ve Çzöümlü Problemler,
Denizli.
Türkdemir, K., 2005: Teknik Resim I-II, Denizli.
Türkdemir, K., 2005: Makina Konstrüksiyon Temel İlkeleri, Denizli.
Türkdemir, K., 2005: Standart Makina Elemanları, Denizli.
Yüksel, M. ve Meran, C., 2010: Malzeme Bilgisine Giriş, Denizli.
Kutay, M.Güven., 2010: Dişli Çarklar – Planet Dişliler, İstanbul.
41
EKLER
EK A.1 İmalat Resimleri

EK A.2 Montaj Resmi-1
EK A.3 Montaj Resmi-2
42

Planet Dili Redktr Planetary Gear Reducer PDF Free

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Planet Dili Redktr Planetary Gear Reducer PDF Free

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

PLANET DİŞLİ REDÜKTÖR TASARIMI

Çalışmayı Yöneten: Prof. Dr. Numan Behlül BEKTAŞ

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Bölümü 09244054 nolu

Tez Danışmanı : Prof. Dr. Numan Behlül BEKTAŞ (PAÜ)

Prof. Dr. Nazım USTA

Öğrenci Adı Soyadı : Yavuzalp ÖZCAN

Bu çalışmada 1 MW’lık 3 kademeli bir planet dişli redüktörün, hesapları ve tasarımı

Ocak 2014 Yavuzalp ÖZCAN

; Malzeme Çekme Dayanımı

L 10 ; Rulman Ömür değeri (Milyon Devir)

Şekil 1- Planet Dişli Sistemi ............................................................................ 4

PLANET DİŞLİ REDÜKTÖR

Dişli çarklardan oluşan güç ve hareket aktaran makine elemanlarıdır. Tarih

İmalatlarının gittikçe daha kolay yapılabilmesinden ötürü, planet dişli kademeleri

Anahtar Kelimeler: Planet Dişli Redüktör

1.1. Tezin Amacı

1.2. Literatür Özeti

2.1. Tarih Boyunca Dişliler

2.2. Hareket İletiminde Metal Dişlilere Geçiş ve Redüktörler

Dişli hareket demektir ve o olmasaydı bir çok hareket dururdu. Redüktör

2.3. Dişli Çark Sistemlerinin Amaçları

 Çeşitli konumlarda bulunan miller arasında devinim ve güç iletmek,

 Çeşitli dönme yönleri elde etmek,

 Küçük bir hacimde büyük bir çevrim oranı elde etmek,

2.4. Redüktörlerde Önemli Değişkenler

2.5. Redüktörlerin Sınıflandırılması

 Aşama sayısına göre; 1,2 ve daha fazla kademeli redüktörler,

2.6. Redüktör Türleri

Bu sistemde kullanılan dişliler ya silindirik veya konik dişlilerdir. Aşağıda

Şekil 1: Planet Dişli Sistemi

3.2.Planet Dişli Sistemlerinin Üstünlükleri ve Sakıncaları

3.2.1. Planet Dişlilerin Üstünlükleri:

 Ağırlıkları ve boyutları normal mekanizmalara göre küçüktür. Genelde bu

 Planet sistemlerinin randımanları, normal dişli mekanizmalarından daha

 Redüktör içinde devir sayıları ayarlanabilir.

3.2.2. Planet Dişlilerin Sakıncaları

 Planet kutusu küçük olduğundan çabuk ısınır.

4.2. Birinci Kademe

4.2.1. Devir Sayısı ve Diş Sayısı

4.2.2. Modül Hesabı

3 adet planet olduğu için;

 = × 910  435 mPa

 Yüzey Basıncına Göre Modül Hesabı

mn, "32 mm" olarak seçilir.

4.3.1. Devir Sayısı ve Diş Sayısı

4.3.2. Modül Hesabı

 = × 910  435 mPa

 Yüzey Basıncına Göre Modül Hesabı

mn, "25 mm" olarak seçilir.

4.4.1. Devir Sayısı ve Diş Sayısı

4.4.2. Modül Hesabı

 = × 910  466 mPa

 Yüzey Basıncına Göre Modül Hesabı

mn, "12 mm" olarak seçilir.

4.5.1. Birinci Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü

4.5.2. İkinci Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü

4.5.3. Üçüncü Kademe Kolun Ezilme Durumuna Göre Kontrolü

4.6.1. Birinici Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı

Perno Sayısı Üç Olduğu İçin;

4.6.2. İkinci Kademe Perno Kesit Alanı Hesabı

Perno Sayısı Üç Olduğu İçin;