LỜI TÁC GIẢ DALE HOW THIS BOOK WAS

CARNEGIE WRITTEN AND WHY

“ĐẮC NHÂN TÂM” BY DALE CARNEGIE
RA ĐỜI NHƯ THẾ NÀO?

Trong 35 năm đầu thế kỷ hai During the first thirty-five years of the
mươi, các nhà xuất bản ở Mỹ đã twentieth century, the publishing houses
in trên 200.000 đầu sách khác of America printed more than a fifth of a
nhau. Hầu hết chúng đều nhàm million different books. Most of them
chán và thất bại về doanh thu. were deadly dull, and many were
financial failures. “Many,” did I say? The
Giám đốc một trong những nhà
president of one of the largest publishing
xuất bản lớn nhất trên thế giới
houses in the world confessed to me that
cho tôi biết rằng dù nhà xuất
his company, after seventy-five years of
bản của ông đã có bảy mươi lăm
publishing experience, still lost money on
năm kinh nghiệm song vẫn thất seven out of every eight books it
bại 7 trên 8 đầu sách đã in trong published.
năm.
Why, then, did I have the temerity to
Như vậy, tại sao tôi vẫn quyết write another book? And, after I had
tâm viết cuốn sách này và sau written it, why should you bother to read
khi hoàn tất, tôi còn tâm đắc đọc it?
đi đọc lại rất nhiều lần? Fair questions, both; and I'll try to answer
them.

I have, since 1912, been conducting

Từ năm 1912, tôi giảng dạy
educational courses for business and
nghệ thuật kinh doanh ở New
professional men and women in New
York. Ban đầu, với kinh nghiệm
York. At first, I conducted courses in
thực tế, tôi dạy học viên cách
diễn thuyết trước công chúng.
public speaking only - courses
designed to train adults, by actual
experience, to think on their feet and
express their ideas with more clarity,
more effectiveness and more poise,
both in business interviews and before
groups.

Sau đó, tôi nhận thấy các học
viên cần được hướng dẫn cách
diễn đạt hiệu quả, đặc biệt là
nghệ thuật ứng xử với con
người, trong kinh doanh cũng
như giao tiếp xã hội hàng ngày.
But gradually, as the seasons passed, I
realized that as sorely as these adults
needed training in effective speaking,
they needed still more training in the
fine art of getting along with people in
everyday business and social contacts.

Tôi nghĩ rằng, chính bản thân I also gradually realized that I was
tôi cũng cần tự nhìn lại mình. sorely in need of such training myself.
Suy nghiệm về thời gian đã qua, As I look back across the years, I am
tôi tự nhận thấy bản thân đã có appalled at my own frequent lack of
rất nhiều lần xử sự thiếu tế nhị. finesse and understanding. How I wish
Nếu cách đây 20 năm mà được a book such as this had been placed in
đọc một quyển sách dạy cách my hands twenty years ago! What a
ứng xử tốt thì có lẽ tôi đã khác priceless boon it would have been.
đi rất nhiều.

Cư xử sao cho đẹp lòng người Dealing with people is probably the
nhưng không thiệt phần mình là biggest problem you face, especially if
cả một nghệ thuật. Điều đó đòi you are in business. Yes, and that is
hỏi sự nhạy cảm, tinh tế trong
giao tiếp hàng ngày, đặc biệt là
trong quan hệ kinh doanh. Điều
này đúng với tất cả mọi người
thuộc mọi tầng lớp, giai cấp
trong xã hội.
Theo một nghiên cứu được tiến
hành dưới sự bảo trợ của Viện
Carnegie thì ngay cả trong lĩnh
vực kỹ thuật công nghệ, thành
công về tài chính của một người
thường chỉ có 15% là do khả
năng chuyên môn, 85% còn lại
tùy thuộc vào nhân cách, sự
khéo léo, tế nhị trong giao tiếp
và khả năng quản lý, lãnh đạo.
also true if you are a housewife,
architect or engineer.
Research done a few years ago under
the auspices of the Carnegie
Foundation for the Advancement of
Teaching uncovered a most important
and significant fact – a fact later
confirmed by additional studies made
at the Carnegie Institute of
Technology. These investigations
revealed that even in such technical
lines as engineering, about 15 percent
of one's financial success is due to
one’s technical knowledge and about
85 percent is due to skill in human
engineering-to personality and the
ability to lead people.

Trên 1.500 kỹ sư đã đến với các For many years, I conducted courses
lớp học do tôi giảng dạy tại Câu each season at the Engineers’ Club of
lạc bộ các kỹ sư Philadelphia và Philadelphia, and also courses for the
Viện Kỹ thuật điện Hoa Kỳ. Lý New York Chapter of the American
do họ đến với lớp học này là vì Institute of Electrical Engineers. A
họ nhận ra rằng những người total of probably more than fifteen
được trả lương cao nhất trong hundred engineers have passed through
ngành cơ khí không phải là my classes. They came to me because
những người thông thạo nhất về they had finally realized, after years of
máy móc mà chính là những
người có trình độ kỹ thuật kết
hợp với khả năng giao tiếp
thông minh và tinh tế, có khả
năng lãnh đạo, biết khơi dậy
lòng nhiệt tình và biết động viên engineering, accountancy, architecture
mọi người một cách tốt nhất.
observation and experience, that the
highest-paid personnel in engineering
are frequently not those who know the
most about engineering. One can for
example, hire mere technical ability in
or any other profession at nominal
salaries. But the person who has
technical knowledge plus the ability to
express ideas, to assume leadership,
and to arouse enthusiasm among
people-that person is headed for higher
earning power.

Rockefeller cũng từng nói rằng: In the heyday of his activity, John D.
“Nếu có thể mua được khả năng Rockefeller said that “the ability to
đối nhân xử thế thì tôi sẵn sàng deal with people is as purchasable a
dốc hết hầu bao của mình vì đây commodity as sugar or coffee.” “And I
chính là điều quan trọng hơn will pay more for that ability,” said
bất cứ điều gì khác trên đời”. John D., “than for any other under the
sun.”

Wouldn’t you suppose that every

college in the land would conduct
courses to develop the highest-priced
ability under the sun? But if there is
just one practical, common-sense
course of that kind given for adults in
 even one college in the land, it has
escaped my attention up to the present
writing.

Cách đây khá lâu, trường Đại The University of Chicago and the
học Chicago và các trường United Y.M.C.A. Schools conducted a
của Hội Công giáo Mỹ đã tiến survey to determine what adults want
hành một cuộc thăm dò trong to study.
hai năm với 156 câu hỏi để tìm That survey cost $25,000 and took two
hiểu xem những người trưởng years. The last part of the survey was
thành muốn học hỏi điều gì made in Meriden, Connecticut. It had
nhiều nhất. Trong danh sách đó been chosen as a typical American
có những câu như: Công việc và town. Every adult in Meriden was
nghề nghiệp của bạn là gì? Mối interviewed and requested to answer
quan tâm của bạn là gì? Thời 156 questions - questions such as
giờ rảnh bạn làm gì? Thu nhập “What is your business or profession?
của bạn ra sao? Những sở thích, Your education? How do you spend
ước mơ của bạn? Những vấn đề your spare time? What is your income?
khó khăn của bạn trong cuộc Your hobbies? Your ambitions?
sống? Ngoài công việc, học tập, Your problems? What subjects are you
bạn quan tâm đến điều gì most interested in studying?” And so
nhất?... on.

Kết quả cuộc thăm dò cho thấy That survey revealed that health is the
mọi người quan tâm nhiều prime interest of adults and that their
nhất đến sức khỏe, tiếp theo đó second interest is people; how to
là cách ứng xử sao cho họ được understand and get along with people;
người khác quý trọng, tin tưởng
và nghe theo.
Với mong muốn huấn luyện,
đào tạo những học viên ở
Meriden một khóa học về nghệ
thuật giao tiếp ứng xử, những
giảng viên đã cố gắng tìm kiếm
một vài quyển sách để có thể
làm tài liệu giảng dạy nhưng
thật ngạc nhiên là không hề có
một quyển sách nào được viết
về đề tài này cả.
Không thể tìm ở đâu ra một
cuốn sách để làm giáo trình,
thế là tôi bắt tay vào viết một
quyển sách như vậy. Trước khi
viết, tôi đã bỏ nhiều thời gian để relations.
lục tìm và tham khảo rất kỹ
những vấn đề mình đang quan
tâm trên các sách báo, tạp chí,
những câu chuyện và hồ sơ ghi
chép các vụ kiện tụng trong gia
đình và xã hội, các tác phẩm
kinh điển của những triết gia và
how to make people like you; and how
to win others to your way of thinking.
So the committee conducting this
survey resolved to conduct such a
course for adults in Meriden. They
searched diligently for a practical
textbook on the subject and found-not
one. Finally they approached one of the
world’s outstanding authorities on
adult education and asked him if he
knew of any book that met the needs of
this group. “No,” he replied, "I know
what those adults want. But the book
they need has never been written.”
I knew from experience that this
statement was true, for I myself had
been searching for years to discover a
practical, working handbook on human
Since no such book existed, I have
tried to write one for use in my own
courses.
And here it is. I hope you like it.
In preparation for this book, I read
everything that I could find on the
subject - everything from newspaper
những nhà tâm lý học nổi tiếng columns, magazine articles, records of
trên thế giới... the family courts, the writings of the
old philosophers and the new
psychologists.

Thậm chí tôi còn thuê cả một In addition, I hired a trained researcher
nhà nghiên cứu chuyên nghiệp to spend one and a half years in various
dành ra hơn một năm rưỡi trời libraries reading everything I had
để tìm đọc tất cả những gì có missed, plowing through erudite tomes
trong các thư viện mà tôi đã bỏ on psychology, poring over hundreds
sót, đào bới trong những bài học of magazine articles, searching through
về tâm lý, rà soát hàng trăm bài countless biographies, trying to
báo, tìm kiếm không biết bao ascertain how the great leaders of all
nhiêu là tiểu sử với nỗ lực tìm ages had dealt with people.
hiểu cách mà các nhà lãnh đạo
kiệt xuất của mọi thời đại đã đối
xử với những người xung quanh
họ như thế nào.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng
đọc về gương thành công của
nhiều nhân vật xuất chúng như
Julius Caesar(1), Thomas
Edison(2)
... Tôi còn nhớ, chỉ riêng
Theodore Roosevelt, chúng tôi
đã tìm
We read their biographies, We read the
life stories of all great leaders from
Julius Caesar to Thomas Edison.
I recall that we read over one hundred
biographies of Theodore Roosevelt
alone. We were determined to spare no
đọc đến hơn 100 bài tư liệu về
cuộc đời ông.
Cá nhân tôi đã trực tiếp phỏng
vấn rất nhiều người thành công,
trong đó có những nhân vật nổi
tiếng thế giới thuộc nhiều lĩnh
vực: nhà phát minh vĩ đại
Marconi, Edison… nhà lãnh đạo
chính trị xuất chúng như
Franklin D. Roosevelt, James
Farley, nhà kinh doanh tài năng
Owen D. Young, ngôi sao màn
bạc Clark Gable, Mary
Pickford, nhà thám hiểm Martin
Johnson... để cố tìm ra những bí
quyết thành công mà họ đã ứng
dụng trong cách đối nhân xử
thế.
Từ tất cả những tài liệu thu thập From all this material, I prepared a
được, tôi đã chuẩn bị một bài
viết ngắn có tên là “Đắc nhân
tâm - Nghệ thuật đối nhân xử
thế và thu phục lòng người”.
Bài viết này chỉ “ngắn” ở giai
time, no expense, to discover every
practical idea that anyone had ever
used throughout the ages for winning
friends and influencing people.
I personally interviewed scores of
successful people, some of them world-
famous inventors like Marconi and
Edison; political leaders like Franklin
D. Roosevelt and James Farley;
business leaders like Owen D. Young;
movie stars like Clark Gable and Mary
Pickford; and explorers like Martin
Johnson - and tried to discover the
techniques they used in human
relations.
short talk. I called it “How to Win
Friends and Influence People”. I say
“short.” It was short in the beginning,
but it soon expanded to a lecture that
consumed one hour and thirty minutes.
đoạn đầu nhưng không lâu sau For years, I gave this talk each season
đó được phát triển thành một bài to the adults in the Carnegie Institute
giảng kéo dài trong vòng một courses in New York.
tiếng rưỡi đồng hồ.

Khi kết thúc bài giảng, tôi đề I gave the talk and urged the listeners
nghị các học viên thể nghiệm to go out and test it in their business
những kinh nghiệm, những and social contacts, and then come
nguyên tắc mà họ đã học vào back to class and speak about their
trong công việc và cuộc sống experiences and the results they had
của họ và khi quay trở lại lớp achieved. What an interesting
trong buổi học sau, mỗi học assignment! These men and women,
viên sẽ trình bày những trải hungry for self- improvement, were
nghiệm và kết quả mà họ đạt fascinated by the idea of working in a
được. Tôi đã thật sự bất ngờ, thú new kind of laboratory - the first and
vị và đồng cảm với những câu only laboratory of human relationships
chuyện xúc động và những điều for adults that had ever existed.
bổ ích mà các học viên kể lại.

Đây không phải là một quyển
sách bình thường nằm lặng
yên trên giá. Nó trưởng thành
theo thời gian như sự phát triển
của một đứa trẻ. Nó “lớn lên và
phát triển” vượt ra khỏi những
kinh nghiệm của hàng triệu
người qua các thời đại đầy biến
This book wasn’t written in the usual
sense of the word. It grew as a child
grows. It grew and developed out of
that laboratory, out of the experiences
of thousands of adults.
động của rất nhiều nền văn hóa
khác nhau.

Lúc khởi đầu cách đây nhiều Years ago, we started with a set of
năm, chúng tôi đã in những rules printed on a card no larger than a
nguyên tắc ứng xử đó trên một postcard. The next season we printed a
tấm thẻ bằng kích cỡ tấm bưu larger card, then a leaflet, then a series
thiếp. Một năm sau, chúng tôi of booklets, each one expanding in size
phải in trên một bưu thiếp lớn and scope. After fifteen years of
hơn, sau đó là một tờ giấy khổ experiment and research came this
lớn… Dần dần những nguyên book.
tắc đó cứ tăng lên và được in
thành một loạt những quyển sổ
tay nhỏ. Sau 15 năm nghiên cứu
và trải nghiệm, quyển sách này
chính thức được hoàn thiện và
ra đời.

Những điều được trình bày The rules we have set down here are
trong quyển sách này không chỉ not mere theories or guesswork. They
đơn thuần là những lý thuyết work like magic. Incredible as it
hay những lý luận cảm tính, chủ sounds, I have seen the application of
quan. Những kinh nghiệm này these principles literally revolutionize
thật sự có một phép lạ và từng the lives of many people.
làm thay đổi cuộc đời của rất
nhiều người đã ứng dụng nó.
Trong lớp học của tôi có một vị To illustrate: A man with 314
giám đốc quản lý 314 nhân viên. employees joined one of these courses.
Trước đây, ông thường xuyên For years, he had driven and criticized
ép buộc, chỉ trích và trách mắng and condemned his employees without
nhân viên của mình. Hầu như stint or discretion.
chẳng bao giờ ông có được thái Kindness, words of appreciation and
độ dịu dàng, những lời động encouragement were alien to his lips.
viên, khuyến khích nhân viên. After studying the principles discussed
Nhưng ngay sau khi nghiên cứu in this book, this employer sharply
những nguyên tắc được đề cập altered his philosophy of life. His
trong quyển sách, ông đã thay organization is now inspired with a
đổi hoàn toàn triết lý sống của new loyalty, a new enthusiasm, a new
mình. Mọi nhân viên trong công spirit of teamwork. Three hundred and
ty ông như được thổi một luồng fourteen enemies have been turned into
sinh khí mới, làm việc với một 314 friends. As he proudly said in a
sự trung thành cao độ, lòng speech before the class:
nhiệt tình hăng hái và một tinh “When I used to walk through my
thần đồng đội mạnh mẽ - establishment, no one greeted me. My
điều mà trước đây chưa hề có. employees actually looked the other
Điều tuyệt vời nhất là ông đã way when they saw me approaching.
biến 314 con người mà ông từng But now they are all my friends and
xem như những kẻ chống đối even the janitor calls me by my first
trở thành 314 người bạn thật sự name”.
của mình. Ông tự hào kể lại:
“Trước đây mỗi lần đến công
ty, tôi chẳng hề được ai chào
đón. Các nhân viên thường nhìn
về phía khác khi thấy tôi đến
gần. Nhưng bây giờ tất cả thực
sự đều là bạn tôi, ngay cả người
bảo vệ gác cổng cũng chào tôi
một cách rất thân mật”.

Người quản lý này đã đạt được
nhiều thành công hơn, nhiều
niềm vui hơn – và quan trọng
hơn cả là ông đã tìm thấy được
hạnh phúc trong công việc và
cuộc sống.
This employer gained more profit,
more leisure and - what is infinitely
more important - he found far more
happiness in his business and in his
home.

Cũng nhờ ứng dụng hiệu quả Countless numbers of salespeople have
những nguyên tắc trong quyển sharply increased their sales by the use
sách mà rất nhiều nhân viên of these principles. Many have opened
kinh doanh đã tăng đáng kể up new accounts - accounts that they
doanh số của mình. Nhiều người had formerly solicited in vain.
phát triển thêm được những Executives have been given increased
khách hàng mới - những khách authority, increased pay. One executive
hàng mà trước đó họ hoàn toàn reported a large increase in salary
vô vọng trong việc xây dựng because he applied these truths.
mối quan hệ. Các lãnh đạo cấp Another, an executive in the
cao thì được thăng chức, tăng Philadelphia Gas Works Company, was
lương. Những buổi học về nghệ slated for demotion when he was sixty-
thuật ứng xử không những đã five because of his belligerence,
thay đổi được nhiều người bảo because of his inability to lead people
thủ, có định kiến hay chống đối, skillfully. This training not only saved
những người thiếu hòa đồng him from the demotion but brought
thoát khỏi nguy cơ bị sa thải mà him a promotion with increased pay.
còn giúp họ nhận được lòng tin
On innumerable occasions, spouses
và được giao phó những trọng
attending the banquet given at the end
trách cao hơn. Những cách ứng
of the course have told me that their
xử này không những giúp hàn
homes have been much happier since
gắn lại những rạn nứt trong các
their husbands or wives started this
mối quan hệ xã hội, công việc
training.
mà còn tạo nên những tình cảm
tốt đẹp, làm thăng hoa hạnh
phúc gia đình.

Hầu hết các học viên đều rất
kinh ngạc về những kết quả tựa
như phép màu mà họ đã đạt
được. Nhiều học viên đã điện
thoại đến nhà tôi cả vào ngày
chủ nhật vì không thể chờ đến
48 tiếng đồng hồ nữa để chia sẻ
những trải nghiệm mà họ vừa
khám phá được.
People are frequently astonished at the
new results they achieve. It all seems
like magic. In some cases, in their
enthusiasm, they have telephoned me
at my home on Sundays because they
couldn’t wait forty-eight hours to
report their achievements at the regular
session of the course.

Một học viên quá xúc động One man was so stirred by a talk on
trước một bài tham luận đến these principles that he sat far into the
mức ngồi lại thảo luận với các night discussing them with other
học viên khác đến tận 3 giờ members of the class. At three o’clock
sang mới ra về. Anh ta quá phấn in the morning, the others went home.
khích và hồi hộp trước những But he was so shaken by a realization
nhìn nhận về lỗi lầm của bản
thân và trước những cảm nhận
cuộc sống có thêm nhiều ý
nghĩa, thế giới đầy những điều
mới mẻ, đầy những cảm hứng
đang chờ đợi mình đến nỗi anh
thao thức, không thể ngủ được
trong nhiều đêm liền.
of his own mistakes, so inspired by the
vista of a new and richer world opening
before him, that he was unable to sleep.
He didn’t sleep that night or the next
day or the next night.
Who was he? A naive, untrained
individual ready to gush over any new
theory that came along? No, Far from
it. He was a sophisticated, blasé dealer
in art, very much the man about town,
who spoke three languages fluently and
was a graduate of two European
universities.
While writing this chapter, I received a
letter from a German of the old school,
an aristocrat whose forebears had
served for generations as professional
army officers under the Hohenzollerns.
His letter, written from a transatlantic
steamer, telling about the application of
these principles, rose almost to a
religious fervor.
Another man, an old New Yorker, a
Harvard graduate, a wealthy man, the
owner of a large carpet factory,
 declared he had learned more in
fourteen weeks through this system of
training about the fine art of
influencing people than he had learned
about the same subject during his four
years in college. Absurd? Laughable?
Fantastic? Of course, you are
privileged to dismiss this statement
with whatever adjective you wish. I am
merely reporting, without comment, a
declaration made by a conservative and
eminently successful Harvard graduate
in a public address to approximately
six hundred people at the Yale Club in
New York on the evening of Thursday,
February 23, 1933.

Giáo sư nổi tiếng William “Compared to what we ought to be,”

James của trường Đại học said the famous Professor William
Harvard nói rằng: “So với tất cả James of Harvard, “compared to what
những gì chúng ta đã hành xử, we ought to be, we are only half awake.
chúng ta chỉ mới “tỉnh ngộ” có We are making use of only a small part
nửa phần mà thôi. Chúng ta mới of our physical and mental resources.
chỉ sử dụng một phần nhỏ Stating the thing broadly, the human
những khả năng thể chất và tinh individual thus lives far within his
thần vốn có. Con người thường limits. He possesses powers of various
dễ thỏa hiệp, bằng lòng với sorts which he habitually fails to use,”
chính mình và sống trong các Those powers which you “habitually
giới hạn tự đặt ra mà chúng fail to use”! The sole purpose of this
cách rất xa so với khả năng thật book is to help you discover, develop
sự của mình. Rất nhiều khả and profit by those dormant and unused
năng lớn lao đã không được assets.
dùng đến!” Và, mục đích duy
nhất của quyển sách này là giúp
các bạn phát hiện, phát triển và
tận dụng những tiềm năng đang
còn ngủ yên, chưa được khai
thác trong chính con người bạn!

Theo tiến sĩ John G. Hibben, “Education,” said Dr. John G. Hibben,

nguyên Hiệu trưởng Đại học former president of Princeton
Princeton: “Thước đo sự giáo University, “is the ability to meet life’s
dục của một con người chính là situations.”
khả năng ứng xử của anh ta
trước những tình huống của
cuộc sống”.

Nếu như bạn đọc xong ba If by the time you have finished
chương đầu của quyển sách mà reading the first three chapters of this
vẫn chưa cảm thấy mình tiếp book - if you aren’t then a little better
nhận được những kiến thức và equipped to meet life’s situations, then
kinh nghiệm tốt hơn để ứng I shall consider this book to be a total
dụng vào những tình huống thực failure so far as you are concerned.
tế cuộc sống của bạn thì tôi xem
đó là một thất bại hoàn toàn.
Và, như vậy, quyển sách này
không còn cần thiết cho bạn
nữa.
Bởi vì “mục đích tối thượng của For “the great aim of education,” said
giáo dục”, như Herbert Spencer Herbert Spencer, “is not knowledge but
nói, “không phải là kiến thức - action.”
mà là hành động”.
Và - đây chính là một quyển And this is an action book.
sách của hành động!

DALE CARNEGIE DALE CARNEGIE

1936 1936
ĐỂ QUYỂN SÁCH NÀY
MANG ĐẾN KẾT QUẢ
TỐT NHẤT
1. Một yêu cầu rất quan trọng để 1. If you wish to get the most out of
bạn đạt được hiệu quả cao nhất this book, there is one indispensable
từ quyển sách này là: Một khao
khát mãnh liệt, một quyết tâm
mạnh mẽ muốn thay đổi, muốn
cải thiện khả năng đối nhân xử
thế và hoàn thiện chính mình.
Để có được một khát khao mãnh
liệt như vậy, hãy nghĩ rằng việc
hiểu biết và vận dụng thành
công những nguyên tắc này sẽ
giúp bạn có một cuộc sống giàu
có về tinh thần lẫn vật chất, có
được thành công và hạnh phúc
hơn. Bạn cũng có thể tự lặp đi
lặp lại rằng: “Uy tín, giá trị và
hạnh phúc của tôi phần lớn tùy
thuộc vào khả năng ứng xử của
tôi với mọi người xung quanh”.
NINE SUGGESTIONS ON HOW
TO GET THE MOST OUT OF
THIS BOOK
requirement, one essential infinitely
more important than any rule or
technique. Unless you have this one
fundamental requisite, a thousand rules
on how to study will avail little, And if
you do have this cardinal endowment,
then you can achieve wonders without
reading any suggestions for getting the
most out of a book.
What is this magic requirement? Just
this: a deep, driving desire to learn, a
vigorous determination to increase
your ability to deal with people.
How can you develop such an urge? By
constantly reminding yourself how
important these principles are to you.
Picture to yourself how their mastery
will aid you in leading a richer, fuller,
happier and more fulfilling life. Say to
yourself over and over: "My
popularity, my happiness and sense of
 worth depend to no small extent upon
my skill in dealing with people.”

2. Bạn nên đọc nhanh toàn bộ
quyển sách để có được cái
nhìn tổng quát về nội dung
chính. Sau đó, bạn đọc lại thật
kỹ từng chương. Về lâu dài,
điều này sẽ tiết kiệm được thời
gian, giúp bạn có được sự thay
đổi lớn trong nội tâm và thu
được những kết quả mỹ mãn.
2. Read each chapter rapidly at first to
get a bird's-eye view of it. You will
probably be tempted then to rush on to
the next one. But don’t - unless you are
reading merely for entertainment. But
if you are reading because you want to
increase your skill in human relations,
then go back and reread each chapter
thoroughly. In the long run, this will
mean saving time and getting results.

3. Trong khi đọc, bạn nên dừng 3. Stop frequently in your reading to
lại suy ngẫm về điều vừa đọc, tự think over what you are reading. Ask
hỏi xem bằng cách nào và khi yourself just how and when you can
nào thì có thể ứng dụng từng gợi apply each suggestion.
ý thiết thực đó.

4. Hãy chuẩn bị sẵn bút màu, 4. Read with a crayon, pencil, pen,
bút chì, bút mực, thước hay magic marker or highlighter in your
một vật gì có thể dùng để đánh hand. When you come across a
dấu. Khi bạn tìm thấy một ý suggestion that you feel you can use,
tưởng mà bạn nghĩ là có thể ứng draw a line beside it. If it is a four-star
dụng ngay được, hãy tô màu, suggestion, then underscore every
gạch dưới hay đánh dấu theo sentence or highlight it, or mark it with
cách riêng của bạn, hoặc dán “****.” Marking and underscoring a
một mảnh giấy nhỏ làm dấu. book makes it more interesting, and far
Điều này sẽ giúp cho việc đọc easier to review rapidly.
sách trở nên thú vị hơn. Ngoài
ra, khi cần đọc lại, bạn sẽ nhanh
chóng tìm thấy những điểm cần
quan tâm một cách dễ dàng hơn.

5. Tôi có quen biết một giám 5. I knew a woman who had been
đốc hành chính của một công ty office manager for a large insurance
bảo hiểm. Tất cả các hợp đồng concern for fifteen years. Every month,
bảo hiểm phát hành hàng tháng she read all the insurance contracts her
bà đọc qua đều giống hệt nhau. company had issued that month. Yes,
Thế nhưng cứ hết tháng này she read many of the same contracts
sang tháng khác, suốt mười lăm over month after month, year after
năm đương chức, bà ấy đã đọc year. Why? Because experience had
không sót một hợp đồng nào. taught her that that was the only way
Tại sao thế? Bởi vì kinh nghiệm she could keep their provisions clearly
đã dạy cho bà biết rằng, đây là in mind.
cách tốt nhất để bà luôn nhớ
được rõ ràng những điều khoản
trong đầu.
Tôi đã từng mất gần hai năm I once spent almost two years writing a
ròng rã để viết một quyển sách book on public speaking and yet I
về cách diễn thuyết trước công found I had to keep going back over it
chúng nhưng thỉnh thoảng tôi from time to time in order to remember
vẫn phải đọc lại để nhớ những what I had written in my own book.
gì chính tôi đã viết trong quyển The rapidity with which we forget is
sách của mình.
Vì vậy, nếu muốn có được lợi
ích thực sự lâu dài từ quyển
sách này, tôi đề nghị bạn nên
đọc đi đọc lại nhiều lần. Sau khi suffice. After reading it thoroughly,
đọc thật kỹ lưỡng, mỗi tháng
bạn nên dành một vài giờ để
xem lại quyển sách và đặt nó ở
vị trí dễ nhìn thấy nhất trên bàn
làm việc của mình. Hãy luôn
nhớ rằng việc ứng dụng những
nguyên tắc đã học chỉ có thể trở
thành thói quen một khi chúng
ta có một kế hoạch thực hành,
ứng dụng, có ghi nhận và điều
chỉnh thật sát sao và liên tục.
astonishing.
So, if you want to get a real, lasting
benefit out of this book, don’t imagine
that skimming through it once will
you ought to spend a few hours
reviewing it every month, Keep it on
your desk in front of you every day.
Glance through it often. Keep
constantly impressing yourself with the
rich possibilities for improvement that
still lie in the offing. Remember that
the use of these principles can be made
habitual only by a constant and
vigorous campaign of review and
application. There is no other way.

6. Học một ý tưởng, cách thức 6. Bernard Shaw once remarked: “If
mới là một quá trình tích cực và you teach a man anything, he will
chủ động. Chúng ta cần phải never learn.” Shaw was right. Learning
học bằng thực hành. Cho nên, is an active process. We learn by doing.
nếu muốn làm chủ các nguyên So, if you desire to master the
tắc trong quyển sách này thì bạn principles you are studying in this
cần phải thực hành. Bạn hãy tận book, do something about them.
dụng mọi cơ hội để ứng dụng Apply these rules at every opportunity.
những điều đã học được. Nếu If you don’t you will forget them
không làm thế bạn sẽ nhanh quickly. Only knowledge that is used
chóng quên đi. Chỉ những kiến sticks in your mind.
thức được ứng dụng mới được
khắc ghi thật sự vào trong trí
nhớ.
Tuy nhiên, tôi biết không phải You will probably find it difficult to
lúc nào cũng có thể dễ dàng apply these suggestions all the time. I
ứng dụng những nguyên tắc know because I wrote the book, and yet
này. Tôi biết rõ điều đó bởi vì frequently I found it difficult to apply
chính tôi vẫn thường thấy khó everything I advocated. For example,
ứng dụng những điều mà tôi đã when you are displeased, it is much
biết vào cuộc sống hàng ngày easier to criticize and condemn than it
như tôi đã từng dự định. Ví dụ, is to try to understand the other
khi bạn không hài lòng với ai thì person’s viewpoint. It is frequently
bạn thường có khuynh hướng easier to find fault than to find praise. It
phê phán và chỉ trích hơn là tìm is more natural to talk about what you
cách hiểu hoàn cảnh và quan want than to talk about what the other
điểm của người ấy. Thường thì person wants. And so on, So, as you
tìm thấy sai lầm dễ dàng hơn read this book, remember that you are
tìm thấy điều đáng để khen ngợi not merely trying to acquire
và nói về điều bạn muốn dễ information. You are attempting to
dàng hơn là nói về điều người form new habits. Ah yes, you are
khác muốn, v.v. Cho nên, khi attempting a new way of life. That
đọc quyển sách này, ngoài việc will require time and persistence and
tìm kiếm những ý tưởng, thông daily application.
tin mới, bạn còn cần tìm cách
tạo nên những thói quen mới,
thực hiện một cách sống, cách
ứng xử và suy nghĩ mới. Điều
này đòi hỏi thời gian và phải có
sự quyết tâm, kiên trì tập luyện
hàng ngày.

Như vậy, nếu bạn thường xuyên So refer to these pages often. Regard
đọc đi đọc lại quyển sách this as a working handbook on human
này và xem đó như một cẩm relations; and whenever you are
nang về cách cải thiện những confronted with some specific problem
mối quan hệ với con người và - such as handling a child, winning
xã hội, quyển sách sẽ rất hữu your spouse to your way of thinking, or
ích cho bạn. Mỗi lúc bạn đối satisfying an irritated customer -
diện với một vấn đề phức tạp - hesitate about doing the natural thing,
như mắc một lỗi lầm trong ứng the impulsive thing. This is usually
xử, bị một đồng nghiệp hay một wrong. Instead, turn to these pages and
người bạn hiểu sai, khi cần đối review the paragraphs you have
xử với một đứa bé ngỗ nghịch, underscored. Then try these new ways
hòa giải những bất đồng trong and watch them achieve magic for you.
đời sống gia đình hay phải làm
hài long một khách hàng đang
bực bội - thì bạn nên ứng dụng
linh động những nguyên tắc đó.
Tôi nghĩ rằng chắc chắn chúng
sẽ đem lại những kết quả kỳ
diệu cho bạn.

7. Bạn có thể đề nghị một người 7. Offer your spouse, your child or
bạn hay người thân quan sát some business associate a dime or a
mình và có thể tặng người đó dollar every time he or she catches you
một món quà nhỏ mỗi lần người violating a certain principle. Make a
ấy bắt gặp bạn vi phạm một lively game out of mastering these
nguyên tắc ứng xử nào đó. rules.
Hãy biến việc thực hành những
nguyên tắc này thành một trò
chơi sinh động, thú vị.

8. Có lần, chủ tịch một ngân 8. The president of an important Wall

hàng nổi tiếng ở Wall Street nói Street bank once described, in a talk
về hệ thống câu hỏi tự kiểm tra before one of my classes, a highly
rất hiệu quả mà ông dung để tự efficient system he used for self-
điều chỉnh cách ứng xử của improvement.
mình. Mặc dù trình độ học vấn This man had little formal schooling;
không cao nhưng ông đã trở yet he had become one of the most
thành một trong những nhà tài important financiers
chính uy tín nhất ở Mỹ. Ông thú in America, and he confessed that he
nhận rằng, hầu hết mọi thành owed most of his success to the
công mà ông có được đều là nhờ constant application of his homemade
thường xuyên ứng dụng phương system. This is what he does,
pháp đó. Dưới đây là nguyên I’ll put it in his own words as
văn lời tâm sự của ông: accurately as I can remember:
“Đã bao năm qua tôi giữ một “For years I have kept an engagement
quyển sổ ghi chép mọi cuộc hẹn book showing all the appointments I
mà tôi phải thực hiện trong had during the day. My family never
tuần. Gia đình tôi không bao made any plans for me on Saturday
giờ có kế hoạch nào cho tôi vào night, for the family knew that I
buổi tối thứ bảy vì họ biết tôi devoted a part of each Saturday
luôn dành thời gian này cho cho evening to the illuminating
quá trình “khai sáng”, tự kiểm process of self-examination and review
điểm và nhìn nhận lại bản thân and appraisal. After dinner I went off
mình. Sau khi ăn, tôi mở quyển by myself, opened my engagement
lịch hẹn và suy nghĩ về mọi cuộc book, and thought over all the
phỏng vấn, thảo luận và gặp gỡ interviews, discussions and meetings
đã diễn ra trong tuần và tự hỏi that had taken place during the week.
mình: I asked myself:
“Tôi đã phạm những sai lầm ‘What mistakes did I make that time?’
gì?”
“Tôi làm được điều gì đúng và ‘What did I do that was right—and in
tôi có thể hoàn thiện hơn việc what way could I have improved my
đó bằng cách nào?” performance?’
“ Tôi học được những bài học ‘What lessons can I learn from that
gì từ kinh nghiệm này?” experience?’
Tôi luôn cảm thấy rất khó chịu “I often found that this weekly review
trong những lần tự kiểm hàng made me very unhappy. I was
tuần đó và thường rất ngạc frequently astonished at my own
nhiên trước những lỗi lầm hay blunders. Of course, as the years
sơ xuất ngu xuẩn của mình. Tuy passed, these blunders became less
nhiên, theo ngày tháng, những frequent. Sometimes I was inclined to
lầm lỗi này đã dần dần ít hẳn đi. pat myself on the back a little after one
Đôi khi, tôi cũng có dịp tự khen of these sessions. This system of self-
thưởng mình khi không nhận analysis, self-education, continued
thấy lỗi lầm nào. Cách tự phân year after year, did more for me than
tích và kiên định tự giáo dục any other one thing I have ever
mình liên tục từ năm này sang attempted.
năm khác đã giúp ích cho tôi
nhiều hơn bất cứ điều gì khác.
Nó không chỉ giúp tôi nâng cao “It helped me improve my ability to
khả năng ra quyết định hiệu quả make decisions—and it aided me
mà còn giúp tôi rất nhiều trong enormously in all my contacts with
mọi mối giao tiếp. Tôi không thể people. I cannot recommend it too
có lời khuyên nào tốt hơn thế”. highly.”
Bạn cũng có thể dùng một hệ Why not use a similar system to check
thống câu hỏi tương tự để kiểm up on your application of the principles
tra cách ứng dụng những discussed in this book? If you do, two
nguyên tắc được đề cập trong things will result.
quyển sách này. Làm như vậy First, you will find yourself engaged in
bạn sẽ có hai điều lợi. Thứ nhất, an educational process that is both
bạn sẽ thấy mình tham dự vào intriguing and priceless.
một quá trình tự rèn luyện, tự Second, you will find that your ability
học hỏi, tuy vất vả nhưng rất có to meet and deal with people will grow
ý nghĩa và có giá trị lâu dài với enormously.
bản thân. Thứ hai, bạn sẽ thấy
khả năng ứng xử của mình với
mọi người sẽ ngày càng hoàn
thiện.

9. Bạn có thể dùng một cuốn sổ 9. You will find at the end of this book
nhỏ để ghi lại diễn tiến những several blank pages on which you
hiệu quả mà bạn đã ứng dụng từ should record your triumphs in the
quyển sách này. Bạn hãy ghi application of these principles. Be
thật kỹ, cụ thể tên người, thời specific. Give names, dates, results.
điểm và kết quả. Làm như thế Keeping such a record will inspire you
sẽ thôi thúc bạn cố gắng hơn to greater efforts; and how fascinating
nữa, những ghi chú này sẽ trở these entries will be when you chance
thành những kỷ niệm rất thú vị upon them some evening years from
khi bạn ngẫu nhiên đọc lại nó now!
trong một buổi tối thảnh thơi
nào đó ở nhiều năm sau…
Tóm lại, để đạt được hiệu quả In order to get the most out of this
tốt nhất từ quyển sách này, book:
bạn nên:
a. Phát triển niềm khao khát sâu a. Develop a deep, driving desire to
sắc và mạnh mẽ là sẽ làm chủ master the principles of human
cho bằng được những nguyên relations,
tắc kỳ diệu về cách ứng xử
trong mối quan hệ giữa người
với người.
b. Đọc nhanh để nắm tổng quát b. Read each chapter twice before
và sau đó đọc từng chương thật going on to the next one.
kỹ trước khi đọc chương tiếp
theo.
c. Khi đọc, bạn nên thường c. As you read, stop frequently to ask
xuyên dừng lại để chiêm yourself how you can apply each
nghiệm và tự hỏi xem làm thế suggestion.
nào để có thể ứng dụng từng
nguyên tắc vào cuộc sống hàng
ngày của mình.
d. Gạch dưới mỗi ý tưởng hay
và quan trọng.
e. Đọc lại quyển sách này vào
thời gian rảnh mỗi tháng.
f. Tận dụng mọi cơ hội để ứng
dụng những nguyên tắc này.
Hãy dùng quyển sách như một
cẩm nang giúp bạn giải quyết
những vấn đề hàng ngày.
g. Tạo nên một trò chơi thú vị
cho việc thực tập của mình
bằng cách tặng một người thân
nào đó một món quà nhỏ mỗi
khi người ấy bắt gặp bạn vi
phạm một trong những nguyên
tắc.
h. Mỗi tuần hãy kiểm tra lại
những tiến bộ mà bạn đạt được.
Tự hỏi xem mình đã phạm
những sai lầm gì, đạt được
những tiến bộ gì, rút ra được
những bài học gì cho tương lai.
i. Ghi lại thời gian và cách thức
cụ thể mà bạn đã ứng dụng
những nguyên tắc này vào cuốn
sổ nhỏ.
d. Underscore each important idea.
e. Review this book each month.
f. Apply these principles at every
opportunity. Use this volume as a
working handbook to help you solve
your daily problems.
g. Make a lively game out of your
learning by offering some friend a
dime or a dollar every time he or she
catches you violating one of these
principles.
h. Check up each week on the progress
you are making. Ask yourself what
mistakes you have made, what
improvement, what lessons you have
learned for the future.
i. Keep notes in the back of this book
showing how and when you have
applied these principles.
PHẦN MỘT PART O N E
NGHỆ THUẬT FUNDAMENTAL
ỨNG XỬ TECHNIQUES IN HANDLING
CĂN BẢN PEOPLE

1
1
“IF YOU WANT TO GATHER
“MUỐN LẤY MẬT THÌ
HONEY, DON’T KICK OVER
ĐỪNG PHÁ TỔ ONG”
THE BEEHIVE”

Ngày 07 tháng 05 năm 1931. On May 7, 1931, the most

Tiếng huyên náo và tiếng chân chạy sensational manhunt New York
rầm rập trên đường phố New York. City had ever known had come to
Cảnh sát đang rượt đuổi một tên tội its climax. After weeks of search,
phạm nguy hiểm. Cuối cùng, sau rất “Two Gun” Crowley - the killer,
nhiều nỗ lực và quyết tâm, cảnh sát the gunman who didn’t smoke or
đã tóm được Crowley “Hai Súng”, drink - was at bay, trapped in his
một tên giết người hàng loạt, ngay sweetheart’s apartment on West
tại nơi mà hắn không ngờ đến: nhà End Avenue.
người yêu của hắn trên đại lộ West
End.

Một trăm năm mươi cảnh sát và mật One hundred and fifty policemen
vụ bao vây tòa nhà cao nhất, nơi hắn and detectives laid siege to his top-
ẩn náu. Họ chọc thủng mái nhà, floor hideway. They chopped holes
phun khói và bố trí cả súng máy tại in the roof; they tried to smoke out
các cửa sổ của những cao ốc xung Crowley, the “cop killer,” with tear-
quanh. Âm thanh chát chúa của gas. Then they mounted their
những tràng súng máy và sung ngắn machine guns on surrounding
vang lên liên tục trong hơn một giờ
đồng hồ. Bên trong căn phòng ở
tầng cao nhất ấy, Crowley ẩn người
sau những chiếc ghế bành độn bông
dày, quyết liệt chống trả lực lượng
cảnh sát bằng những tràng súng liên
thanh. Nhưng cuối cùng, tên tội
phạm có tài thiện xạ này cũng phải
đầu hàng.
Cảnh sát trưởng New York, ông E.
P. Mulrooney nhấn mạnh rằng tên
Crowley “Hai Súng” là một trong
những tên tội phạm nguy hiểm và
tàn ác nhất trong lịch sử tội phạm ở
thành phố đông dân nhất nước Mỹ
này. Một điểm rất đáng lưu ý về
con người Crowley là: “Chỉ một lý
do cỏn con, thậm chí không cần
có lý do nào, hoặc đơn giản để giải
sầu, hắn cũng có thể chĩa súng vào
người khác và bóp cò”. Tuy nhiên,
đó là suy nghĩ của cảnh sát. Riêng
buildings, and for more than an
hour one of New York’s fine
residential areas reverberated with
the crack of pistol fire and the rut-
tat-tat of machine guns. Crowley,
crouching behind an over-stuffed
chair, fired incessantly at the police.
Ten thousand excited people
watched the battle. Nothing like it
had ever been seen before on the
sidewalks of New York.
When Crowley was captured,
Police Commissioner E. P.
Mulrooney declared that the two-
gun desperado was one of the most
dangerous criminals ever
encountered in the history of New
York. “He will kill,” said the
Commissioner, “at the drop of a
feather.”
But how did “Two Gun” Crowley
regard himself? We know, because
while the police were firing into his
apartment, he wrote a letter
tên tội phạm máu lạnh này lại không addressed “To whom it may
nghĩ như thế. Khi bên ngoài cảnh sát concern,” And, as he wrote, the
tìm mọi cách để bắt hắn thì trong blood flowing from his wounds left
phòng, Crowley đang viết một bức a crimson trail on the paper. In this
thư. Bức thư còn dính vệt máu đỏ. letter Crowley said: “Under my
Và, đây là những gì Crowley đã coat is a weary heart, but a
viết: “Dưới lớp áo này là một trái kind one - one that would do
tim mệt mỏi nhưng dịu dàng - một nobody any harm.”
trái tim không hề làm tổn thương
ai”.

Đọc những dòng này, ai chẳng thấy A short time before this, Crowley
lòng mình xúc động nhưng sự thật had been having a necking party
thì lại trái ngược với những gì hắn with his girlfriend on a country road
viết. Chỉ vài giờ trước đó, Crowley out on Long Island. Suddenly a
đã nã súng vào một cảnh sát giao policeman walked up to the car and
thông khi anh ấy chặn xe hắn để said: “Let me see your license.”
kiểm tra bằng lái. Khi viên cảnh sát Without saying a word, Crowley
ngã gục xuống, Crowley đã nhảy ra drew his gun and cut the policeman
khỏi xe, chộp khẩu súng ngắn của down with a shower of lead. As the
nạn nhân và lạnh lùng bồi thêm một dying officer fell, Crowley leaped
phát nữa vào thân hình đang run rẩy out of the car, grabbed the officer’s
hấp hối. revolver, and fired another bullet
into the prostrate body. And that
was the killer who said: “Under my
coat is a weary heart, but a kind

Crowley bị kết án tử hình. Trên ghế
điện ở nhà tù Sing Sing, hắn còn
ngụy biện rằng: “Phải chăng đây là
sự trừng phạt mà tôi phải chịu vì đã
giết người? Không! Đây là sự trừng
phạt mà tôi phải chịu chỉ vì tôi cần
tự bảo vệ mình”.
Thật kỳ lạ là một kẻ thủ ác rõ ràng The point of the story is this: “Two
như vậy lại không chịu nhìn nhận tội Gun” Crowley didn’t blame himself
lỗi của mình.
one - one that would do nobody any
harm.’
Crowley was sentenced to the
electric chair. When he arrived at
the death house in Sing Sing, did he
say, “This is what I get for killing
people”? No, he said: “This is
what I get for defending myself.”
for anything.
Is that an unusual attitude among
criminals? If you think so, listen to
this:
“I have spent the best years of my
life giving people the lighter
pleasures, helping them have a
good time, and all I get is abuse, the
existence of a hunted man.”
That’s Al Capone speaking. Yes,
America’s most notorious Public
Enemy- the most sinister gang
leader who ever shot up Chicago.
Capone didn’t condemn himself.
 He actually regarded himself as a
public benefactor - an
unappreciated and misunderstood
public benefactor.
And so did Dutch Schultz before he
crumpled up under gangster bullets
in Newark.
Dutch Schultz, one of New York’s
most notorious rats, said in a
newspaper interview that he was a
public benefactor. And he believed
it.

Tôi có trao đổi thư từ qua lại với I have had some interesting
Lewis Lawes, viên cai ngục nhà tù correspondence with Lewis Lawes,
Sing Sing (là nơi giam giữ những who was warden of New York’s
tên tội phạm nguy hiểm nhất ở New infamous Sing Sing prison for
York). Lewis Lawes tâm sự: “Rất many years, on this subject, and he
hiếm phạm nhân ở Sing Sing tự xem declared that “few of the criminals
mình là người xấu. Họ nghĩ họ cũng in Sing Sing regard themselves as
là những con người bình thường bad men.
như anh và tôi. Họ có thể kể cho anh They are just as human as you and
nghe tại sao họ phá một két sắt hay I. So they rationalize, they explain.
nhanh tay bấm cò súng. Hầu hết bọn They can tell you why they had to
họ đều tìm cách đưa ra những lý lẽ crack a safe or be quick on the
dối trá để bào chữa cho những hành trigger finger. Most of them
vi phạm pháp và vô lương tâm của attempt by a form of reasoning,
mình. Họ kiên quyết cho rằng không fallacious or logical, to justify their
có lý do gì để bỏ tù họ cả”. antisocial acts even to themselves,
consequently stoutly maintaining
that they should never have
been imprisoned at all.”

Nếu như Al Capone(3), “Hai Súng” If Al Capone, “Two Gun” Crowley,

và những tay anh chị thuộc các băng Dutch Schultz, and the desperate
đảng xã hội đen không bao giờ thừa men and women behind prison
nhận tội ác tày trời của mình thì liệu walls don’t blame themselves for
những con người bình thường có dễ anything, what about the people
dàng tự nhìn nhận những sai lầm hết with whom you and I come in
sức đời thường của mình không? contact?

John Wanamaker, người sáng lập John Wanamaker, founder of the

chuỗi cửa hàng bán lẻ mang tên ông, stores that bear his name, once
từng thừa nhận rằng: “Cách đây ba confessed: “I learned thirty years
mươi năm, tôi hiểu rằng mắng nhiếc ago that it is foolish to scold. I have
người khác là ngu ngốc. Tôi đã gặp enough trouble overcoming my own
nhiều rắc rối tưởng như không thể limitations without fretting over the
chịu đựng trước khi hiểu được một fact that God has not seen fit to
sự thật hiển nhiên là Thượng đế trao distribute evenly the gift of
cho mỗi người một đặc điểm riêng, intelligence.”
không ai giống ai. Và, chính vì vậy,
tôi không thể đòi hỏi mọi người
hành xử giống nhau và mọi người
đều biết tự phê phán mình khi họ
làm một điều gì đó không tốt”.

Quả là Wanamaker tài ba đã sớm rút Wanamaker learned this lesson

ra được bài học đó trong khi tôi phải early, but I personally had to
mất cả một phần ba thế kỷ mày mò blunder through this old world for a
tìm kiếm mới bắt đầu hiểu ra rằng third of a century before it even
có đến 99% trong chúng ta không began to dawn upon me that
bao giờ tự phê phán mình vì bất cứ ninetynine times out of a hundred,
điều gì, cho dù chúng ta có sai people don’t criticize themselves
lầm đến đâu đi nữa. for anything, no matter how wrong
it may be.

Chỉ trích là vô bổ, nó chỉ gây ra thái Criticism is futile because it puts a
độ chống đối và bào chữa. Chỉ trích person on the defensive and usually
còn có thể trở nên nguy hiểm vì nó makes them strive to justify
chạm vào lòng kiêu hãnh cố chấp themselves. Criticism is dangerous,
của con người, gây tổn thương tới ý because it wounds a person’s
thức về tầm quan trọng của họ và precious pride, hurts their sense of
kết cuộc chỉ tạo nên sự tức giận, importance, and arouses
căm thù. Chỉ trích còn gây phản ứng resentment.
chối bỏ trách nhiệm, đồng thời phát
sinh tâm lý chán nản và nhụt chí
trong khi lỗi lầm vẫn không được
giải quyết.

B. F. Skinner, nhà tâm lý học nổi B. F. Skinner, the world-famous

tiếng thế giới đã chứng minh qua psychologist, proved through his
thực nghiệm rằng một con thú nuôi
được khen vì hành vi tốt sẽ học
nhanh và nhớ tốt hơn một con thú bị learn much more rapidly and retain
trừng phạt vì hành vi xấu. Những
công trình nghiên cứu gần đây cho
thấy phát hiện này cũng đúng với
con người.
Nhà tâm lý học lỗi lạc Hans Selye
cho biết: “Nỗi sợ bị lên án ở con
người cũng lớn như việc khao khát
được tán thưởng”.
George B. Johnston ở Enid,
Oklahoma, là người phụ trách về an
toàn lao động cho công nhân trong
một công ty thiết kế. Trách nhiệm
quan trọng của ông là làm sao cho
các công nhân đội nón bảo hộ mỗi
khi họ làm việc ở công trường. Ông
experiments that an animal
rewarded for good behavior will
what it learns far more effectively
than an animal punished for bad
behavior. Later studies have shown
that the same applies to humans. By
criticizing, we do not make lasting
changes and often incur resentment.
Hans Selye, another great
psychologist, said, “As much as we
thirst for approval, we dread
condemnation,”
The resentment that criticism
engenders can demoralize
employees, family members and
friends, and still not correct the
situation that has been condemned.
George B. Johnston of Enid,
Oklahoma, is the safety coordinator
for an engineering company, One of
his responsibilities is to see that
employees wear their hard hats
whenever they are on the job in the
field. He reported that whenever he
kể lại rằng, mỗi khi bắt gặp công came across workers who were not
nhân không đội nón bảo hộ, ông wearing hard hats, he would tell
thường dung quyền lực ép buộc họ them with a lot of authority of the
phải tuân theo quy định. Họ miễn regulation and that they must
cưỡng chấp nhận. Thế nhưng ngay comply. As a result he would get
khi ông quay lưng, họ lại cất nón đi. sullen acceptance, and often after
he left, the workers would remove
the hats.
Sau khóa huấn luyện tại trung tâm He decided to try a different
chúng tôi, ông quyết định thử một approach. The next time he found
cách tiếp cận khác. Khi thấy một vài some of the workers not wearing
công nhân không đội nón bảo hộ, their hard hat, he asked if the hats
ông hỏi họ phải chăng chiếc nón were uncomfortable or did not fit
không thích hợp hay có điều gì đó properly. Then he reminded the
không ổn. Sau đó ông nhắc rằng khi men in a pleasant tone of voice that
làm việc họ nên đội nón bảo hộ để the hat was designed to protect
khỏi bị tổn thương hay gặp nguy them from injury and suggested that
hiểm khi có sự cố ngoài ý muốn xảy it always be worn on the job. The
ra. Kết quả là số công nhân chấp result was increased compliance
nhận đội nón đã tăng lên mà không with the regulation with no
có sự phản đối hay thái độ khó chịu resentment or emotional upset.
nào nảy sinh.

Có thể dễ dàng tìm thấy vô số thất You will find examples of the
bại do tính cách hay phê phán chỉ futility of criticism bristling on a
trích của con người trong suốt chiều thousand pages of history, Take, for
dài lịch sử của mọi dân tộc. Bản example, the famous quarrel
chất con người là thế. Những kẻ gây between Theodore Roosevelt and
ác, chê trách người khác không bao President Taft - a quarrel that split
giờ tự chê trách và nhìn lại mình.
Và, những lời chỉ trích giống như
chim bồ câu đưa thư, bao giờ cũng
quay trở về nơi xuất phát. Có một
điều rất nguy hiểm là những người
mà ta chỉ trích, lên án, chắc chắn
đều sẽ tìm lý lẽ tự biện hộ cho mình
và kết án ngược lại chúng ta.
(Phần này có vẻ được dịch tóm lược
theo ý)
the Republican party, put Woodrow
Wilson in the White House, and
wrote bold, luminous lines across
the First World War and altered the
flow of history. Let’s review the
facts quickly. When Theodore
Roosevelt stepped out of the White
House in 1908, he supported Taft,
who was elected President. Then
Theodore Roosevelt went off to
Africa to shoot lions. When he
returned, he exploded. He
denounced Taft for his
conservatism, tried to secure the
nomination for a third term himself,
formed the Bull Moose party, and
all but demolished the G.O.P. In the
election that followed, William
Howard Taft and the Republican
party carried only two states -
Vermont and Utah. The most
disastrous defeat the party had ever
known.
Theodore Roosevelt blamed Taft,
but did President Taft blame
himself? Of course not, With tears
in his eyes, Taft said: “I don’t see
ho I could have done any
differently from what I have.”
Who was to blame? Roosevelt or
Taft? Frankly, I don’t know, and I
don’t care. The point I am trying to
make is that all of Theodore
Roosevelt’s criticism didn’t
persuade Taft that he was wrong. It
merely made Taft strive to justify
himself and to reiterate with tears in
his eyes: “I don’t see how I could
have done any differently from
what I have.”
Or, take the Teapot Dome oil
scandal. It kept the newspapers
ringing with indignation in the early
1920s. It rocked the nation! Within
the memory of living men, nothing
like it had ever happened before in
American public life. Here are the
bare facts of the scandal:
Albert B. Fall, secretary of the
interior in Harding’s cabinet, was
entrusted with the leasing of
government oil reserves at Elk Hill
and Teapot Dome - oil reserves that
had been set aside for the future use
of the Navy. Did secretary Fall
permit competitive bidding? No sir.
He handed the fat, juicy contract
outright to his friend Edward L.
Doheny. And what did Doheny do?
He gave Secretary Fall what he was
pleased to call a “loan” of one
hundred thousand dollars. Then, in
a high-handed manner, Secretary
Fall ordered United States Marines
into the district to drive off
competitors whose adjacent wells
were sapping oil out of the Elk Hill
reserves.
These competitors, driven off their
ground at the ends of guns and
bayonets, rushed into court - and
blew the lid off the Teapot Dome
scandal. A stench arose so vile that
it ruined the Harding
Administration, nauseated an entire
nation, threatened to wreck the
Republican party, and put Albert B.
Fall behind prison bars.
Fall was condemned viciously -
condemned as few men in public
life have ever been. Did he repent?
Never! Years later Herbert Hoover
intimated in a public speech that
President Harding’s death had been
due to mental anxiety and worry
because a friend had betrayed him.
When Mrs. Fall heard that, she
sprang from her chair, she wept, she
shook her fists at fate and
screamed: "What! Harding betrayed
by Fall? No! My husband never
betrayed anyone. This whole house
full of gold would not tempt my
husband to do wrong. He is the one
who has been betrayed and led to
the slaughter and crucified.”
There you are; human nature in
action, wrongdoers, blaming
everybody but themselves. We are
all like that. So when you and I are
tempted to criticize someone
tomorrow, let’s remember Al
Capone, “Two Gun” Crowley and
Albert Fall. Let’s realize that
criticisms are like homing pigeons.
They always return home.
 Let’s realize that the person we are
going to correct and condemn will
probably justify himself or herself,
and condemn us in return; or, like
the gentle Taft, will say: “I don’t
see how I could have done any
differently from what I have.”

Vào buổi sáng ngày 15 tháng 4 năm On the morning of April 15, 1865,
1865, Tổng thống Abraham Lincoln Abraham Lincoln lay dying in a
bị John Wilkes Booth ám sát trong hall bedroom of a cheap lodging
căn phòng của một nhà trọ bình dân house directly across the street from
đối diện với con đường đi từ nhà hát Ford’s Theater, where John Wilkes
Ford. Booth had shot him. Lincoln’s long
body lay stretched diagonally
across a sagging bed that was too
short for him. A cheap reproduction
of Rosa Bonheur’s famous painting
The Horse Fair hung above the bed,
and a dismal gas jet flickered
yellow light.
Nhìn Lincoln bằng ánh mắt kính As Lincoln lay dying, Secretary of
trọng lẫn tiếc thương sâu sắc, Bộ War Stanton said, “There lies the
trưởng Quốc phòng Stanton thốt lên: most perfect ruler of men that the
“Đây là nhà lãnh đạo tuyệt vời nhất world has ever seen.”
của thế giới tự cổ chí kim”.
Bí quyết nào đã tạo nên những thành What was the secret of Lincoln’s
công của Lincoln trong vai trò lãnh success in dealing with people? I
đạo như thế? Theo tôi, chính cách studied the life of Abraham Lincoln
ông đối xử với mọi người đã giúp for ten years and devoted all of
ông nhận được những tình cảm đặc three years to writing and rewriting
biệt và lòng tin yêu hết mình của họ. a book entitled Lincoln the
Tuy nhiên, tính cách đó không phải Unknown. I believe I have made as
do trời phú mà chính là do ông rèn detailed and exhaustive a study of
luyện mà có. Lincoln’s personality and home life
as it is possible for any being to
make. I made a special study of
Lincoln’s method of dealing with
people.

Ít ai biết rằng trước đây, anh chàng Did he indulge in criticism? Oh,
Lincoln khi còn ở thung lũng Pigeon yes. As a young man in the Pigeon
Creek bang Indiana không chỉ thích Creek Valley of Indiana, he not
chỉ trích cay nghiệt mà còn thường only criticized but he wrote letters
viết những bức thư và bài thơ chế and poems ridiculing people and
nhạo người khác rồi rải ra đường dropped these letters on the country
cho mọi người cùng đọc. Cũng ít ai roads where they were sure to be
biết rằng, luật sư xuất sắc Lincoln ở found. One of these letters aroused
Springfield, bang Illinois, rất hay resentments that burned for a
phê phán công khai đối thủ của lifetime.
mình bằng các bài viết đăng trên Even after Lincoln had become a
những tạp chí địa phương. Sự kiêu practicing lawyer in Springfield,
ngạo và ngông cuồng đó có thể sẽ Illinois, he attacked his opponents
còn kéo dài hơn nữa, nếu như không openly in letters published in the
có một ngày… newspapers. But he did this just
once too often.

Đó là một ngày mùa thu năm 1842, In the autumn of 1842 he ridiculed
chàng trai trẻ hiếu thắng đã chế giễu a vain, pugnacious politician by the
một chính khách kiêu ngạo tên là name of James Shields. Lincoln
James Shields bằng một bài viết lamned him through an anonymous
không ký tên đăng trên tạp chí letter published in Springfield
Springfield. Cả thành phố cười nhạo Journal. The town roared with
James. Thế là, James sục sôi căm laughter. Shields, sensitive and
phẫn. Bằng mọi giá, ông ta phải tìm proud, boiled with indignation. He
cho ra kẻ viết bài báo nọ. Ông phi found out who wrote the letter,
ngựa đuổi theo Lincoln và ném găng leaped on his horse, started after
thách Lincoln đấu kiếm vì danh dự. Lincoln, and challenged him to
Lincoln không thích đấu kiếm, thậm fight a duel. Lincoln didn’t want to
chí ông đã từng đấu tranh chống lại fight. He was opposed to dueling,
hủ tục này, nhưng trong hoàn cảnh but he couldn’t get out of it and
đó, ông không thể tránh né nếu save his honor.
muốn bảo toàn danh dự.

Lincoln được phép chọn vũ khí. Vì He was given the choice of

có cánh tay rất dài nên ông chọn
thanh trường kiếm của kỵ binh và
học đấu kiếm cấp tốc từ một người
bạn tốt nghiệp trường West Point.
Đến hẹn, ông và James ra một
bãi cát bên sông Mississippi. May
weapons. Since he had very long
arms, he chose cavalry broadswords
and took lessons in sword fighting
from a West Point graduate; and,
on the appointed day, he and
Shields met on a sandbar in the
mắn thay, vào phút cuối, những
người giúp việc của họ đã giúp cả
hai cái đầu đang hừng hực sát khí
hiểu ra mọi việc và chấm dứt được
cuộc đọ kiếm một mất một còn.
Chỉ đến khi đối diện với ranh giới
giữa sự sống và cái chết của chính
mình và người khác Lincoln mới
thấy trải nghiệm đó khủng khiếp
như thế nào. Cuộc đấu kiếm chết
người bất thành đó đã dạy ông một
bài học vô giá về cách cư xử với
người khác. Từ đó trở đi, Lincoln
không bao giờ viết thư lăng mạ bất
kỳ ai, không bao giờ chế nhạo ai và
gần như không bao giờ chỉ trích
ai về bất cứ điều gì nữa.
Trong suốt cuộc nội chiến ở Mỹ,
Lincoln đã từng đề cử các viên
tướng McClellan, Pope, Burnside,
Hooker, Meade cầm đầu đạo quân
Potomac. Mỗi vị tướng đều từng
phạm những sai lầm khủng khiếp
khiến cho Lincoln nhiều lần rơi vào
tình thế tuyệt vọng. Một nửa đất
nước kịch liệt lên án những viên
Mississippi River, prepared to fight
to the death; but, at the last minute,
their seconds interrupted and
stopped the duel.
That was the most lurid personal
incident in Lincoln’s life. It taught
him an invaluable lesson in the art
of dealing with people.
Never again did he write an
insulting letter. Never again did he
ridicule anyone. And from that time
on, he almost never criticized
anybody for anything.
Time after time, during the Civil
War, Lincoln put a new general at
the head of the Army of the
Potomac, and each one in turn -
McClellan, Pope, Burnside,
Hooker, Meade - blundered
tragically and drove Lincoln to
pacing the floor in despair. Half
the nation savagely condemned
tướng bất tài này. Chỉ riêng Lincoln these incompetent generals, but
luôn tỏ thiện chí và không hề chỉ Lincoln, “with malice toward none,
trích bất kỳ ai trong số họ. Một with charity for all,” held his peace.
trong những câu ông thường hay nói One of his favorite quotations was
là: “Chúng ta không nên kết án “Judge not, that ye be not judged.”
người khác để chính mình không bị
kết án”.

Khi bà Lincoln và nội các của ông
lên án gay gắt người dân miền Nam,
Lincoln đã khuyên rằng: “Đừng chỉ
trích họ. Vì có thể, chúng ta cũng sẽ
hành xử như thế trong những hoàn
cảnh tương tự”.
And when Mrs. Lincoln and others
spoke harshly of the southern
people, Lincoln replied: “Don’t
criticize them; they are just what we
would be under similar
circumstances.”

Có đôi lần, suýt nữa chính Lincoln
cũng lên tiếng chỉ trích người khác.
Nhưng ông đã không chỉ trích mặc
dù ông hoàn toàn có lý do chính
đáng để làm điều đó.
Yet if any man ever had occasion to
criticize, surely it was Lincoln.
Let’s take just one illustration:

Trận Gettysburg diễn ra trong ba The Battle of Gettysburg was

ngày đầu tháng 7 năm 1863. Đêm 4
tháng 7, tướng Lee, thuộc quân đội
miền Nam, bắt đầu rút quân về phía
Nam trong khi cơn bão mang đến
những trận mưa như trút nước. Phía
trước ông và đoàn quân bại trận là
fought during the first three days of
July 1863. During the night of July
4, Lee began to retreat southward
while storm clouds deluged the
country with rain. When Lee
reached the Potomac with his
dòng sông Potomac đang thét gào, defeated army, he found a swollen,
nước cuồn cuộn sủi bọt trắng xóa. impassable river in front of him,
Phía sau là một đạo quân liên minh and a victorious Union Army
chiến thắng đang rượt đuổi. Lee bị behind him. Lee was in a trap. He
kẹt ở giữa và hầu như không còn couldn’t escape. Lincoln saw that.
đường thoát. Từ bộ chỉ huy, Lincoln Here was a golden, heaven-sent
lập tức nhận ra đây là cơ hội vàng để opportunity - the opportunity to
bắt gọn đạo quân của tướng Lee và capture Lee’s army and end the war
chấm dứt chiến tranh. Thế là, immediately. So, with a surge of
Lincoln ra lệnh cho tướng Meade high hope, Lincoln ordered Meade
ngừng triệu tập hội đồng chiến tranh not to call a council of war but to
mà lập tức lên đường tấn công Lee. attack Lee immediately. Lincoln
Lincoln đã chuyển lệnh bằng điện telegraphed his orders and
tín và sau đó còn cử một đặc phái then sent a special messenger to
viên đến gặp Meade yêu cầu phải Meade demanding immediate
hành động ngay lập tức. action.

Nhưng tướng Meade đã làm gì? Ông And what did General Meade do?
ta làm ngược lại lệnh của tổng He did the very opposite of what he
thống: triệu tập cuộc họp hội đồng was told to do. He called a council
chiến tranh. Không chỉ có vậy, ông of war in direct violation of
ta còn do dự kéo dài thời gian, rồi Lincoln’s orders. He hesitated. He
đánh điện tín từ chối mệnh lệnh của procrastinated. He telegraphed all
Lincoln. Sáng hôm sau nước rút, manner of excuses. He refused
tướng Lee vượt sông Potomac với point-blank to attack Lee. Finally
lực lượng toàn vẹn. the waters receded and Lee escaped
 over the Potomac with his
forces.

Lincoln tức giận điên người, ông Lincoln was furious, “ What does
gào lên với Robert – con trai mình: this mean?” Lincoln cried to his
“Trời ơi! Cha không thể hiểu nổi! son Robert. “Great God! What does
Chúng ta chỉ cần chìa tay ra là tóm this mean? We had them within our
gọn tất cả. Vậy mà tất cả những gì grasp, and had only to stretch forth
cha nói và làm đều không thể khiến our hands and they were ours; yet
cho quân đội tấn công ngay vào kẻ nothing that I could say or do could
địch. Trong hoàn cảnh thuận lợi đó, make the army move. Under the
bất kỳ viên tướng nào cũng có thể circumstances, almost any general
đánh bại Lee. Nếu cha có ở đó, có lẽ could have defeated Lee. If I had
cha đã đánh tướng Meade ngay một gone up there, I could have
trận”. whipped him myself.”

Trong nỗi cay đắng và thất vọng tột
cùng, Lincoln viết thư cho Meade.
Thời kỳ này, Lincoln cực kỳ bảo thủ letter. And remember, at this period
và rất khó thay đổi suy nghĩ của
mình. Chính vì thế bức thư Lincoln
viết cho Meade vào năm 1863 chứa
đầy những lời lẽ trách móc nặng nề
nhất:
“Tướng quân thân mến!
Tôi không tin là ông không nhận ra
hiểm họa trong việc để Lee chạy
thoát vừa rồi. Ông ta gần như đã
In bitter disappointment, Lincoln
sat down and wrote Meade this
of his life Lincoln was extremely
conservative and restrained in his
phraseology. So this letter coming
from Lincoln in 1863 was
tantamount to the severest rebuke.
“My dear General,
I do not believe you appreciate the
magnitude of the misfortune
involved in Lee’s escape. He was
nằm trọn trong tay chúng ta. within our easy grasp, and to have
Và nếu bắt được Lee, cuộc nội chiến closed upon him would, in
này có thể đã kết thúc. Thế mà, ông connection with our other late
đã để vuột mất cơ hội ngàn vàng và successes, have ended the war. As it
cuộc chiến này không biết sẽ còn is, the war will be prolonged
kéo dài đến bao giờ. Nếu thứ Hai indefinitely. If you could not safely
tuần trước ông không thể chiến attack Lee last Monday, how can
thắng Lee trong những điều kiện you possibly do so south of the
thuận lợi như thế thì bây giờ và về river, when you can take with you
sau, ông có thể làm gì để tấn công very few – no more than two-thirds
được Lee ở phía Nam con sông, of the force you then had in hand?
trong khi ông chỉ còn 2/3 lực lượng It would be unreasonable to expect
mà ông đã từng có? Chẳng có lý and I do not expect that you can
do gì tôi có thể hy vọng ông xoay now effect much. Your golden
chuyển được tình hình. Ông đã hoàn opportunity is gone, and I am
toàn đánh mất cơ hội ngàn năm có distressed immeasurably because of
một. Tôi không thể diễn tả được it”.
nỗi thất vọng và tức giận của tôi lúc
này đối với ông!”.

Các bạn nghĩ Meade đã làm gì khi What do you suppose Meade did
đọc bức thư này? when he read the letter?

Meade đã không làm gì cả vì ông ta Meade never saw that letter.

không bao giờ được đọc bức thư đó! Lincoln never mailed it. It was
Đơn giản bởi vì Lincoln đã không found among his papers after his
gửi nó đi. Người ta tìm thấy nó death.
trong những tập hồ sơ của Lincoln
sau khi ông qua đời.

Theo phỏng đoán của tôi – chỉ là My guess is—and this is only a
phỏng đoán thôi – sau khi viết bức guess—that after writing that letter,
thư này, Lincoln đã nhìn ra ngoài Lincoln looked out of the window
cửa sổ và nhẹ nhàng tự nhủ: “Khoan and said to himself,
đã! Có thể mình không nên vội vã “Just a minute. Maybe I ought not
như vậy. to be so hasty.
Chẳng khó gì khi ta ngồi ở đây It is easy enough for me to sit here
trong cảnh bình yên của Nhà Trắng in the quiet of the White House and
để ra lệnh cho Meade tấn công. order Meade to attack; but if I had
Nhưng giả sử ta đang ở Gettysburg been up at Gettysburg, and if I had
tuần vừa rồi, tận mắt nhìn thấy cảnh seen as much blood as Meade has
máu đổ kinh hoàng như Meade seen during the last week, and if my
đã nhìn thấy, tai nghe tiếng la hét ears had been pierced with the
kêu gào của những đồng đội đang screams and shrieks of the wounded
hấp hối như Meade đã nghe, thì có and dying, maybe I wouldn’t be so
lẽ ta cũng sẽ không còn muốn tấn anxious to attack either. If I had
công nữa. Và hơn nữa, nếu như ta Meade’s timid temperament,
có tính nhút nhát, do dự của Meade, perhaps I would have done just
có lẽ ta cũng sẽ làm đúng như điều what he had done. Anyhow, it is
ông ta đã làm. Dẫu sao, sự việc đã water under the bridge now. If I
rồi, nước đã chảy qua cầu. Nếu bức send this letter, it will relieve my
thư này được gửi đi, ta sẽ hả giận feelings, but it will make Meade try
phần nào nhưng Meade có thể tìm to justify himself. It will make
cách tự bào chữa hoặc quay lại kết him condemn me. It will arouse
án ta. Điều đó sẽ gây ra những phản hard feelings, impair all his further
ứng tiêu cực, cản trở năng lực của usefulness as a commander, and
Meade sau này với tư cách là tổng
tư lệnh và biết đâu, tai hại hơn nữa
là vì thế mà ông ta có thể bị buộc
phải rời khỏi quân đội. Đây là một
sai lầm rõ ràng và chắc chắn Meade
sẽ tự nhận ra sau này”.
Có lẽ chính vì những suy nghĩ như
vậy mà Lincoln gạt bức thư qua một
bên. Ông đã học từ kinh nghiệm cay
đắng rằng những lời phê phán và chỉ
trích gay gắt hầu như bao giờ cũng
mang đến kết quả tiêu cực.
Theodore Roosevelt kể lại rằng, khi
phải đối diện với những vấn đề rắc
rối, ông thường ngả người ra ghế và
ngước nhìn bức chân dung khổ lớn
của Lincoln treo trong phòng làm
việc của mình ở Nhà Trắng rồi tự
hỏi: “Lincoln sẽ làm gì nếu trong
hoàn cảnh này? Ông sẽ giải quyết
vấn đề như thế nào?”.
perhaps force him to resign from
the army”.
So, as I have already said, Lincoln
put the letter aside, for he had
learned by bitter experience that
sharp criticisms and rebukes almost
invariably end in futility.
Theodore Roosevelt said that when
he, as President, was confronted
with a perplexing problem, he used
to lean back and look up at a large
painting of Lincoln which hung
above his desk in the White House
and ask himself, “What would
Lincoln do if he were in my shoes?
How would he solve this problem?”
The next time we are tempted to
admonish somebody, let’s pull a
 five-dollar bill out of our pocket,
look at Lincoln’s picture on the bill,
and ask. “How would Lincoln
handle this problem if he had it?”

Đại văn hào Mark Twain từng có Mark Twain lost his temper
lần viết thư cho một người làm ông occasionally and wrote letters that
tức điên rằng: “Điều mà anh cần turned the Paper brown. For
làm lúc này là một giấy phép để tự example, he once wrote to a man
mai táng. Anh chỉ cần thông báo, tôi who had aroused his ire: “The thing
sẽ lo được ngay”. Một lần khác, ông for you is a burial permit. You have
viết thư cho một nhà xuất bản về only to speak and I will see that you
việc người sửa bản in muốn chỉnh get it.” On another occasion he
sửa lỗi chính tả và cách chấm câu wrote to an editor about a
của ông: proofreader’s attempts to “improve
“Sau này đừng có mà sửa gì trên my spelling and punctuation.” He
những tác phẩm của tôi và bảo tay ordered: “Set the matter according
sửa bản thảo ấy hãy giữ lại những ý to my copy hereafter and see that
tưởng điên rồ trong cái đầu tệ hại the proofreader retains his
của hắn cho đến chết đi”. Việc viết suggestions in the mush of his
những bức thư nặng tính chỉ trích, decayed brain.”
mỉa mai thậm tệ như thế làm cho The writing of these stinging letters
Mark Twain cảm thấy dễ chịu hơn. made Mark Twain feel better. They
Những lời lẽ cay nghiệt đó giúp ông allowed him to blow off steam, and
giải tỏa được cơn giận. Nhưng may the letters didn’t do any real harm,
mắn là chúng không gây thiệt hại gì because Mark’s wife
bởi một điều đơn giản là phu nhân secretly lifted them out of the mail.
của Mark Twain đã kín đáo giữ tất
cả chúng lại. Những lá thư đó không
bao giờ đến tay người nhận.
Có người nào bạn đang muốn họ
thay đổi và sửa mình để tiến bộ hơn
không? Tôi hoàn toàn ủng hộ việc
này. Nhưng tại sao lại không bắt đầu all in favor of it, but why not begin
từ bản thân mình? Thay đổi chính
mình là một việc có ích và thực tế
hơn nhiều so với việc thay đổi người
khác và khả năng thành công cũng
cao hơn rất nhiều. Khổng Tử từng
nói: “Đừng chỉ trích mái nhà hàng
xóm nhiều tuyết trong khi cửa nhà
mình lại không sạch”.
(Đoạn này không được dịch)
They were never sent.
Do you know someone you would
like to change and regulate and
improve? Good! That is fine. I am
on yourself? From a purely selfish
standpoint, that is a lot more
profitable than trying to improve
others - yes, and a lot less
dangerous. “Don’t complain about
the snow on your neighbor’s roof,”
said Confucius, “when your own
doorstep is unclean.”
When I was still young and trying
hard to impress people, I wrote a
foolish letter to Richard Harding
Davis, an author who once loomed
large on the literary horizon of
America. I was preparing a
magazine article about authors, and
I asked Davis to tell me about his
method of work. A few weeks
earlier, I had received a letter from
someone with this notation at the
 bottom: “Dictated but not read.” I
was quite impressed. I felt that the
writer must be very big and busy
and important. I wasn’t the slightest
bit busy, but I was eager to make an
impression on Richard Harding
Davis, so I ended my short note
with the words: “Dictated but not
read.”
He never troubled to answer the
letter. He simply returned it to me
with this scribbled across the
bottom: “Your bad manners are
exceeded only by your bad
manners.” True, I had blundered,
and perhaps I deserved this rebuke.
But, being human, I resented it. I
resented it so sharply that when I
read of the death of Richard
Harding Davis ten years later, the
one thought that still persisted in
my mind - I am ashamed to admit-
was the hurt he had given me.

Nếu như bạn muốn bị ai đó oán hờn If you and I want to stir up a
dai dẳng hàng chục năm trời và resentment tomorrow that may
thậm chí có khi đến lúc chết bạn vẫn rankle across the decades and
còn bị thù hận thì hãy tặng cho endure until death, just let us
người ấy những lời phê phán, chỉ indulge in a little stinging criticism
trích cay độc, cho dù bạn biết chắc - no matter how certain we are that
chắn những lời chỉ trích đó là đúng. it is justified.

Thực ra, con người rất hiếm khi suy When dealing with people, let us
xét đúng sai rõ rang bằng lý trí. Con remember we are not dealing with
người thường hay hành xử theo cảm creatures of logic. We are dealing
xúc, thành kiến và nhất là cộng thêm with creatures of emotion, creatures
lòng kiêu hãnh vốn có của mình bristling with prejudices and
nữa. motivated by pride and vanity.

Lối chỉ trích gay gắt đã khiến cho
Thomas Hardy, một trong những
tiểu thuyết gia lừng lẫy của văn học
Anh phải vĩnh viễn từ bỏ việc viết
tiểu thuyết. Cách phê bình cực đoan
cũng từng đẩy Thomas Chatterton,
nhà thơ Anh, đến chỗ tự sát.
Bitter criticism caused the sensitive
Thomas Hardy, one of the finest
novelists ever to enrich English
literature, to give up forever the
writing of fiction. Criticism drove
Thomas Chatterton, the English
poet, to suicide.

Benjamin Franklin, một người thô lỗ Benjamin Franklin, tactless in his

khi còn trẻ, đã trở thành một nhà
ngoại giao tài năng đến mức được
chọn làm đại sứ Mỹ ở Pháp. Khi
được hỏi về bí quyết thành công,
ông đáp: “Tôi không nói xấu ai mà
chỉ nói những điều tốt đẹp tôi được
biết về họ”.
youth, became so diplomatic, so
adroit at handling people, that he
was made American Ambassador to
France. The secret of his success?
“I will speak ill of no man,” he
said. And speak all the good I know
of everybody.”
Bất cứ người thiếu suy nghĩ nào Any fool can criticize, condemn
cũng có thể chỉ trích, oán trách và and complain - and most fools do.
than phiền người khác. Và hầu hết But it takes character and self-
những người thiếu suy nghĩ đều làm control to be understanding and
thế. Nhưng phải là người biết tự chủ forgiving.
và có một tâm hồn bao dung, rộng
lượng mới có thể hiểu và biết tha
thứ cho người khác.

Vĩ nhân thường biểu lộ sự vĩ đại của “A great man shows his greatness,”
mình trong cách đối xử với những said Carlyle, “by the way he treats
con người nhỏ bé. Câu chuyện dưới little men.”
đây là một minh chứng cụ thể.

Bob Hoover là phi công lái máy bay Bob Hoover, a famous test pilot and
trình diễn nổi tiếng ở Mỹ. Trong
một lần bay thử, khi ông vừa cất
cánh và lấy được độ cao thì cả hai
động cơ của chiếc máy bay đột ngột
ngừng hoạt động. Nhờ kinh nghiệm
và tài năng khéo léo, ông đã đưa
được máy bay đáp xuống đất. Mặc
dù không có thiệt hại về nhân mạng
nhưng chiếc máy bay gần như hư
hỏng hoàn toàn.
frequent performer at air shows,
was returning to his home in Los
Angeles from an air show in San
Diego. As described in the
magazine Flight Operations, at
three hundred feet in the air, both
engines suddenly stopped. By deft
maneuvering he managed to land
the plane, but it was badly damaged
although nobody was hurt.

Hành động đầu tiên của Hoover sau Hoover’s first act after the
khi đáp khẩn cấp là kiểm tra bình emergency landing was to inspect
nhiên liệu của máy bay. Đúng như
điều ông đã phỏng đoán, bình xăng
của chiếc máy bay cánh quạt thời
Thế chiến thứ hai đó không hề chứa
xăng - mà thay vào đó là đầy dầu
phản lực. Sở dĩ máy bay khởi động
lúc đầu được là nhờ phần xăng còn
sót lại trước đó.
Khi trở về sân bay, ngay lập tức ông
đi tìm người thợ máy đã phục vụ
máy bay của ông. Anh chàng thợ
máy trẻ tuổi đang lo sợ và hối hận
đến mức gần như cuồng trí. Khi
Hoover đến gần, gương mặt thất
thần và hoảng sợ của anh ta ràn rụa
nước mắt. Anh ta biết mình vừa gây
nên một lỗi lầm không thể tha thứ:
làm hỏng một chiếc máy bay rất đắt
tiền và suýt chút nữa đã giết chết ba
mạng người.
Người ta có thể tưởng tượng một
cơn nổi giận lôi đình và những lời
mắng nhiếc thậm tệ từ người phi
công tài ba đầy long kiêu hãnh sắp
sửa trút xuống người thợ máy đó.
Nhưng không, Hoover đã dùng đôi
the airplane’s fuel. Just as he
suspected, the World War II
propeller plane he had been flying
had been fueled with jet fuel rather
than gasoline.
Upon returning to the airport, he
asked to see the mechanic who had
serviced his airplane. The young
man was sick with the agony of his
mistake. Tears streamed down his
face as Hoover approached. He had
just caused the loss of a very
expensive plane and could have
caused the loss of three lives as
well.
You can imagine Hoover’s anger.
One could anticipate the tongue-
lashing that this proud and precise
pilot would unleash for that
carelessness. But Hoover didn’t
scold the mechanic; he didn’t even
tay to lớn của mình ôm choàng vai criticize him. Instead, he put his big
người thợ máy ấy và nói: “Tôi tin arm around the man’s shoulder and
chắc rằng anh sẽ không bao giờ lặp said, “To show you I’m sure that
lại sai sót này nữa. Để minh chứng you’ll never do this again, I
cho lòng tin của tôi đối với anh, tôi want you to service my F-51
muốn rằng sáng mai anh tiếp tục tomorrow.”
chuẩn bị cho chiếc F-51 của tôi”.
Tôi tin rằng bạn có thể hình dung sự
xúc động và cảm kích vô bờ bến của
người thợ máy đối với Hoover sau
nghĩa cử bao dung đó.

Cha mẹ thường có xu hướng trách Often parents are tempted to

mắng con cái. Tuy nhiên, trước khi criticize their children. You would
bạn la mắng con mình lần sau, xin expect me to say “don’t.” But I will
hãy đọc bài “Cha đã quên”. Bài viết not, I am merely going to say,
này xuất hiện lần đầu trong tờ báo “Before you criticize them, read
People’s Home Journal. one of the classics of American
journalism, ‘Father Forgets.’ ” It
originally appeared as an editorial
in th People's Home Journnl. We
are reprinting it here with the
author’s permission, as condensed
in the Reader’s Digest:

“Cha đã quên” là một sáng tác ngắn “Father Forgets” is one of those
viết ra trong giây phút cảm xúc chân little pieces which - dashed of in a
thành, tác động mạnh mẽ vào nhiều moment of sincere feeling - strikes
độc giả đến mức được yêu cầu in lại an echoing chord in so many
hàng năm. Ngay sau khi xuất hiện
lần đầu, bài viết nổi tiếng này đã
được đăng trên khắp các tờ báo
nước
CHA ĐÃ QUÊN
W. Livingston Larned
Con trai yêu quý, con hãy nghe
những lời ân hận của cha đây. Cha
đã lẻn vào phòng con khi con đang
readers as to become a perenial
reprint favorite. Since its first
appearance, “Father Forgets" has
been reproduced, writes the author,
W. Livingston Larned, “in hundreds
of magazines and house organs, and
in newspapers the country over. It
has been reprinted almost as
extensively in many foreign
languages. I have given personal
permission to thousands who
wished to read it from school,
church, and lecture platforms. It has
been ‘on the air’ on countless
occasions and programs. Oddly
enough, college periodicals have
used it, and high-school magazines.
Sometimes a little piece seems
mysteriously to ‘click.’ This one
certainly did.”
FATHER FORGETS
W. Livingston Larned
Listen, son: I am saying this as you
lie asleep, one little paw crumpled
under your cheek and the blond
chìm vào giấc ngủ trẻ thơ. Nhìn kìa,
một tay con đặt dưới gò má, những
lọn tóc hung đẫm mồ hôi bám chặt
vào vầng trán ẩm ướt. Chỉ cách đây
vài phút thôi, khi cha ngồi trong
phòng đọc sách và xem lại bài viết
của mình, nỗi hối hận chợt dâng
ngập hồn cha. Và cha đã chạy ngay
đến phòng con để nói lời xin lỗi.
curls stickily wet on your damp
forehead. I have stolen into your
room alone. Just a few minutes ago,
as I sat reading my paper in the
library, a stifling wave of remorse
swept over me. Guiltily I came to
your bedside.
These are the things I was thinking,
son: I had been cross to you.

Con ơi, cha đã tức giận, quát mắng I scolded you as you were dressing
khi con cầm khăn lau mặt qua quýt for school because you gave your
trong lúc thay quần áo đi học, lúc face merely a dab with a towel.
con để đôi giày dơ bẩn hay thấy con I took you to task for not cleaning
vứt vật dụng lung tung trong nhà. your shoes. I called out angrily
when you threw some of your
things on the floor.

Cha luôn chăm chăm nhìn thấy toàn At breakfast I found fault, too. You
là lỗi lầm của con. Buổi sáng cha spilled things. You gulped down
thấy con không ngăn nắp khi ngủ your food. You put your elbows on
dậy, lại còn ăn uống vội vàng và lấy the table. You spread butter too
một lúc quá nhiều thức ăn vào đĩa. thick on your bread. And as you
Vì chỉ nhìn thấy lỗi lầm nên khi con started off to play and I made for
chào cha xin phép ra ngoài chơi, my train, you turned and waved a
cha chỉ cau mày và trả lời cộc lốc hand and called, “Goodbye,
Daddy!” and I frowned, and said in
không chút thiện cảm: “Hừm! Liệu reply, “Hold your shoulders
mà về sớm đấy!” back!”

Buổi chiều, cha cũng tức giận với
những sơ suất của con. Khi thấy đôi late afternoon. As I came up the
vớ của con rách, cha đã làm con
phải mất mặt trước bạn bè khi lôi
con về nhà. Con thật sự đã làm cha
rất giận dữ vì đã không tiết kiệm,
không chịu giữ gìn những món đồ
mà cha đã phải vất vả làm việc và
dành dụm mua cho con.
Then it began all over again in the
road I spied you, down on your
knees, playing marbles. There were
holes in your stockings. I
humiliated you before your
boyfriends by marching you ahead
of me to the house.
Stockings were expensive - and if
you had to buy them you would be
more careful!

Imagine that, son, from a father!

Do you remember, later, when I
Khi cha đang đọc báo, con rụt rè was reading in the library, how you
bước tới ngước nhìn cha với ánh came in timidly, with a sort of hurt
mắt ngây thơ trong sáng, cha lại look in your eyes? When I glanced
quát lên: “Mày muốn cái gì?” Và up over my paper, impatient at the
trái tim cha đã xúc động biết dường interruption, you hesitated at the
nào khi con chỉ im lặng chạy đến, door. “What is it you want?” I
vòng đôi tay bé bỏng ôm cổ cha thật snapped. You said nothing, but ran
chặt với tất cả yêu thương trìu mến across in one tempestuous plunge,
rồi lại chạy biến thật nhanh ra and threw your arms around my
ngoài. neck and kissed me, and your small
arms tightened with an affection
 that God had set blooming in your
heart and which even neglect could
not wither. And then you were
gone, pattering up the stairs.

Con thương yêu! Well, son, it was shortly afterwards

Con có biết không, tờ báo đã rời that my paper slipped from my
khỏi tay cha trong yên lặng và một hands and a terrible sickening fear
nỗi sợ hãi lẫn đau xót nghẹn ngào came over me. What has habit been
xâm chiếm cõi lòng cha. Cha đã làm doing to me? The habit of finding
gì thế này? Cha đã biến mình thành fault, of reprimanding - this was my
một người cha suốt ngày chỉ xăm xoi reward to you for being a boy. It
tội lỗi của con mình. Một người cha was not that I did not love you; it
chỉ toàn tìm kiếm những cái xấu của was that I expected too much of
con để chê trách - và đây lại là phần youth. I was measuring you by the
thưởng mà cha dành cho con như là yardstick of my own years.
một đứa trẻ ư? Cha chỉ muốn con
phải thế này thế nọ, cha chỉ muốn
con phải cư xử như người lớn. Cha
đã đo con bằng cây thước dành cho
một người trưởng thành, bằng cả
những năm tháng tuổi đời và sự trải
nghiệm già dặn của cha.

Con yêu của cha!

Trong khi cha nhìn con bằng đôi
mắt già cỗi và muộn phiền, đầy
thành kiến, soi mói ấy, cha chẳng
thèm biết đến những cái tốt, điều And there was so much that was
hay và sự chân thành, hồn nhiên good and fine and true in your
trong tư chất của con. Trái tim nhỏ character. The little heart of you
bé của con nồng ấm và to lớn như was as big as the dawn itself over
ánh rạng đông đang tặng bao tia the wide hills. This was shown by
nắng ấm cho những ngọn đồi bao la. your spontaneous impulse to rush in
Con đã hồn nhiên lao vào hôn chúc and kiss me good night.
cha ngủ ngon mà không hề vướng
bận việc cha đã la mắng con cả
ngày và hằn học với con vì những lý
do không chính đáng.

Con thương yêu! Nothing else matters tonight, son. I

Cha không thể đợi thêm được nữa. have come to your bed-side in the
Cha phải nhanh chóng bước đến darkness, and I have knelt there,
bên con, quỳ xuống cạnh chiếc ashamed!
giường nhỏ bé và nhìn gương mặt
thơ ngây của con trong giấc ngủ với
một niềm ân hận vô cùng.
Có thể, con còn quá bé bỏng để hiểu It is a feeble atonement; I know you
những cảm xúc đang tràn ngập lòng would not understand these things
cha. Cha hứa với con, ngay từ giây if I told them to you during your
phút này, cha sẽ trở lại là người cha waking hours. But tomorrow I will
đích thực và luôn biết trân trọng be a real daddy! I will chum with
tình yêu của con ngay cả trong you, and suffer when you suffer,
những giây phút nóng giận bừng and laugh when you laugh.
bừng. Cha sẽ là người bạn trung
thành của con, sẽ đau khổ khi con
gặp bất hạnh, sẽ cười vui khi con
gặp may mắn, sung sướng. Cha sẽ I will bite my tongue when
cắn chặt môi để không thốt ra impatient words come.
những lời gắt gỏng mỗi khi con quỷ
giận dữ trỗi dậy trong lòng cha.
Cha sẽ tự bảo mình rằng con vẫn I will keep saying as if it were a
còn bé bỏng. ritual: “He is nothing but a boy - a
little boy!”
Ôi, hình như cha đã nhìn đứa con I am afraid I have visualized you as
thơ dại của cha như nhìn một con a man. Yet as I see you now, son,
người trưởng thành thực sự. Giờ crumpled and weary in your cot, I
đây, nhìn con cuộn mình trong chăn see that you are still a baby.
và mệt mỏi ngủ yên trên chiếc
giường bé xíu, cha chợt
nhận ra rằng con chỉ là một đứa trẻ
thơ ngây. Sáng sáng, con vẫn Yesterday you were in your
nũng nịu trong vòng tay trìu mến mother’s arms, your head on her
của mẹ. Mái tóc tơ mềm mại của shoulder.
con còn vướng víu trên bờ vai mẹ,
cần được che chở trong cảm giác
được yêu thương. Vậy mà, cha đã I have asked too much, too much.”
đòi hỏi ở con quá nhiều…

Tôi đã đọc bài viết này nhiều lần mà Instead of condemning people, let’s
lúc nào cũng nguyên vẹn cảm xúc try to understand them. Let’s try to
như lần đầu tiên. Rồi tôi tự hỏi đã figure out why they do what they
bao nhiêu lần trong đời, tôi cũng do. That’s a lot more profitable and
giận dữ vô cớ với những người xung intriguing than criticism;
quanh. and it breeds sympathy, tolerance
Hãy thông cảm, thấu hiểu mọi người and kindness. “To know all is to
thay vì oán trách họ. Hãy đặt mình forgive all.”
vào vị trí của họ để hiểu tại sao họ
lại có những hành xử như vậy. “Biết
mọi thứ cũng có nghĩa là tha thứ
mọi thứ.”

Như Tiến sĩ Johnson nói: “Ngay cả
Chúa Trời còn không xét đoán một
người cho đến phút cuối cùng của
cuộc đời họ”. Vậy tại sao bạn và tôi
lại làm điều đó?
As Dr. Johnson said: “God Himself,
sir, does not propose to judge man
until the end of his days.”
Why shoul you and I?

* Những người bạn gặp trên đường đời sẽ ảnh

hưởng đến cuộc sống của bạn. Dù tốt hay xấu,
họ cũng tặng bạn những kinh nghiệm sống hết
sức tuyệt vời. Chính vì thế, đừng nên lên án,
chỉ trích hay than phiền ai cả. Thậm chí, nếu
có ai đó làm tổn thương bạn, phản bội bạn hay
lợi dụng lòng tốt của bạn thì xin hãy cứ tha thứ
cho họ. Bởi vì có thể, chính nhờ họ mà bạn học
được cách khoan dung.
* Chỉ trích một người là việc không khó. Vượt
lên trên sự phán xét ấy để cư xử rộng lượng, vị
tha mới là điều đáng tự hào.

NGUYÊN TẮC 1: KHÔNG CHỈ TRÍCH, PRINCIPLE 1 - DON’T CRITICIZE,

OÁN TRÁCH, HAY THAN PHIỀN CONDEMN OR COMPLAIN
Bạn thân mến,
Tớ là Nguyễn Mạnh. (FB: https://www.facebook.com/MrNguyenManh)
Rất vui khi bạn đọc đến trang này, như vật mình cũng thấy được rằng
bạn cũng giống như tớ, là người thực sự đam mê đọc sách.
Đọc sách đúng là đứng trên vai người khổng lồ.
Mình là dân học ngoại ngữ, Tiếng Pháp, môn ngoại ngữ thứ 2 là Tiếng
Anh nên việc dùng Tiếng Anh cũng ok.
Dân trong nghề, mình hiểu rằng đọc một cuốn sách được dịch lại sẽ có
những nội dung bị thay đổi rất nhiều, nên nếu có bản gốc bên cạnh thì
mình hiểu vấn đề càng sâu sắc hơn.
Chính vì vậy mình tạo ra eBook song ngữ này giúp các bạn trang bị
thêm cho kho tàng kiến thức của bạn một vũ khí siêu hạng hơn.
Đầu tiên mình tính đặt nội dung song ngữ kiểu trên-dưới liên tiếp, nhưng
ngẫm lại thấy rằng song ngữ 2 cột thì trải nghiệm vẫn thích thú hơn.
Mong bạn có thể góp ý thêm nên như thế nào.
Đây là phần 1 của cuốn sách kinh điển Đắc Nhân Tâm, mình gửi tặng
bạn. Hãy cho mình biết bạn có muốn nhận Full cuốn sách song ngữ này
không? Vui lòng đăng ký tại: https://MrManh.com/sach-song-ngu
Tại sao mình lại làm thủ tục đăng ký rườm rà này? À phải rồi, vì mình
muốn biết bạn thực sự có cần nó không. Nếu bạn không cần, nghĩa là
mình cũng không phải hoàn thiện nó cũng như những cuốn khác nữa.
Nếu bạn thực sự cần và cổ vũ mình mạnh mẽ, mình hứa sẽ tạo ra nhiều
eBook song ngữ chất lượng.
Chúc bạn thành công!
Nguyễn Mạnh
P/s: à nhớ kết bạn với mình trên Facebook nhé.