วิธีสรงนํา้ พระบรมสารีริกธาตุครับ

ในห้อง 'แจกฟรี ' ตั้งกระทูโ้ ดย หนึ่ ง99999, 15 เมษายน 2009.

1. ติดต่อ หนึ่ง99999

สรงนํา้ พระธาตุ
การสรงนํ้าพระบรมสารี ริกธาตุ และ พระธาตุ เป็ นประเพณี ความเชื่อดั้งเดิมมาแต่โบราณ ที่นิยม
กระทําเป็ นประจําทุกปี เปรี ยบเสมือนการได้สรงนํ้าพระพุทธเจ้าหรื อพระอรหันต์ท้ งั หลาย
โดยทัว่ ไปจะกระทําในวันสําคัญทางพระพุทธศาสนา หรื อ วันงานเทศกาลประจําปี เช่น
สงกรานต์ เป็ นต้น และวิธีปฏิบตั ิในการสรงนํ้า ก็จะแตกต่างกันไป แล้วแต่ความเชื่อและความ
ศรัทธาของแต่ละท้องที่น้ นั ๆ หรื อ แล้วแต่บุคคล

เมื่อได้ประมวลวิธีการต่างๆ ตามที่ได้พบเห็นมา มีดว้ ยกัน 2 ลักษณะ ดังนี้

1.สรงนํา้ องค์ พระบรมสารีริกธาตุหรื อพระธาตุโดยตรง
วิธีน้ ีแบ่งออกได้เป็ น 2 วิธีการ คือ
1.1 อัญเชิญองค์พระธาตุลงบนผ้าขาวบาง ซึ่งขึงอยูบ่ นปากภาชนะรองรับนํ้า ทําการสรงนํ้าโดย
ค่อยๆ รดสรงลงบนองค์พระธาตุ วิธีการนี้น้ าํ จะไหลผ่านองค์พระธาตุ ซึมลงสู่ ผา้ ขาวและไหล
รวมสู่ ภาชนะที่รองรับด้านล่าง
1.2 ใส่ น้ าํ ที่จะใช้สาํ หรับสรงองค์พระธาตุ ลงในภาชนะ ค่อยๆช้อนองค์พระธาตุลงในภาชนะ
เมื่อสรงเสร็จแล้วจึงอัญเชิญขึ้นจากนํ้า (* สําหรับวิธีน้ ี ไม่ให้สนใจว่าองค์พระธาตุจะลอยหรื อจม
เพราะไม่ใช่การลอยนํ้าทดสอบพระธาตุ ซึ่งอาจเข้าข่ายปรามาสองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
หรื อพระสาวกองค์น้ นั ๆได้)
วิธีการที่ 1.2 ทั้งนี้ เมื่อทําการสรงนํ้าเป็ นที่เรี ยบร้อยแล้ว พึงอัญเชิญองค์พระธาตุข้ ึน แล้วซับให้
แห้ง ก่อนจะอัญเชิญบรรจุลงในภาชนะตามเดิม

2.สรงนํา้ ภาชนะหรื อสถานทีบ่ รรจุองค์ พระบรมสารีริกธาตุหรื อพระธาตุ

วิธีการนี้นิยมใช้สาํ หรับสรงนํ้าพระบรมธาตุเจดียโ์ ดยทัว่ ไป, เจดียบ์ รรจุพระธาตุที่ปิดสนิท หรื อ
ต้องการความสะดวกรวดเร็ว ในกรณี ที่มีผรู ้ ่ วมสรงนํ้าเป็ นจํานวนมาก โดยการตักนํ้าที่ใช้สาํ หรับ
สรง ราดไปบนพระเจดีย ์ ทีใ่ ช้ ในการสรง

นํ้าที่นาํ มาใช้ในการสรงพระบรมสารี ริกธาตุ และ พระธาตุน้ นั มีวธิ ีการเตรี ยมคล้ายกับการ

เตรี ยมนํ้า เพื่อใช้สาํ หรับสรงนํ้าพระพุทธรู ป ซึ่งการจะเลือกใช้แบบใดนั้น ก็ข้ ึนอยูก่ บั ความเชื่อ
และเหตุผลของแต่ละบุคคล รวมถึงความสะดวกในการจัดหาด้วย เมื่อทําการสรงเสร็จแล้ว นํ้าที่
ผ่านการสรงองค์พระธาตุ นิยมนํามาประพรมเพื่อเป็ นสิ ริมงคล เสมือนหนึ่งนํ้าพระพุทธมนต์ ซึ่ง
นํ้าที่ใช้ในการสรงพระบรมสารี ริกธาตุ และ พระธาตุน้ นั แบ่งออกเป็ น 2 แบบ ดังนี้
1. นํ้าสะอาดบริ สุทธิ์
มีผอู ้ ธิบายว่า สาเหตุท่ีตอ้ งใช้น้ าํ บริ สุทธิ์ในการสรงนํ้าองค์พระธาตุน้ นั เนื่องจากว่า องค์พระธาตุ
นั้น เกิดมาแต่ผบู ้ ริ สุทธิ์ ธาตุเหล่านั้นจึงเป็ นของบริ สุทธิ์ ไม่สมควรจะเอาสิ่ งใดๆก็ตาม เจือปนลง
ไปแปดเปื้ อนองค์พระธาตุ แต่อีกเหตุผลกล่าวว่า ในนํ้าหอมหรื อดอกไม้ อาจมีสารใดๆก็ตามเจือ
ปน จนอาจทําให้องค์พระธาตุหมองลงได้
2. นํ้าสะอาดเจือด้วยสิ่ งบูชา
นํ้าลักษณะนี้นิยมใช้สรงนํ้าพระธาตุโดยทัว่ ไป นัยว่าได้ถวายเป็ นอามิสบูชาต่อองค์สมเด็จพระ
สัมมาสัมพุทธเจ้า หรื อ พระอรหันตสาวกทั้งปวง ซึ่งสิ่ งบูชาที่เจือลงในนํ้าก็แล้วแต่ความชอบ
และความเชื่อในแต่ละท้องถิ่น ยกตัวอย่างเช่น นํ้าหอม นํ้าอบ ดอกไม้ กลีบดอกไม้ หรื อ ฝัก
ส้มป่ อย เป็ นต้น

คําอาราธนาพระธาตุออกสรงนํา้
โย สนฺ นิสินโน วรโพธิมูเล มารํ สเสนํ สุ ชิต ํ วิเชยฺย
สมฺ โพติมาคจฺฉิ อนนฺ ตญาโณ โลกุตฺตโม ตํ ปณมามิ พุทธํ
สาธุ โอกาสะ ข้าแต่องค์พระมหาชินธาตุเจ้า วันนี้กเ็ ป็ นวันดีดิถีอนั วิเศษ เหตุวา่ สมณะศรัทธา
และมูละศรัทธาผูข้ า้ ทั้งหลาย ทั้งภายในและภายนอก ภายในอันมี.................. ภายนอกมี
..................... (ถ้าจะออกชื่อประธานในที่น้ นั ก็ให้เติมเข้า ภายในหมายถึงบรรพชิต ภายนอกคือ
คฤหัสถ์) ก็ได้ขวนขวายตกแต่งน้อมนํามา ยังทีปบุปผาลาชาดวงดอก ข้าวตอกดอกไม้และลํา
เทียน เพื่อจักว่าขอนิมนั ตนายังองค์พระมหาชินธาตุเจ้า เสด็จออกไปอาบองค์สรงสระ วันสันนี้
แท้ดีหลี (ถ้านิมนต์ไปด้วยเหตุใดที่ไหน ก็ให้เปลี่ยนไปตามเรื่ องที่นิมนต์ไป) ขอองค์พระมหาชิน
ธาตุเจ้า จงมีธรรมเมตตาเอ็นดูกรุ ณา ปฏิคคหะรับเอายังทีปบุปผาลาชาดวงดอก ข้าวตอกดอกไม้
และลําเทียนแห่งสมณะศรัทธา และมูลศรัทธา ผูข้ า้ ทั้งหลายว่าวันสันนี้แท้ดีหลี
อิท ํ โน ทีปปุปผาลาชทานํ นิมตฺ ตนํ นิพฺพานปจฺจโย นิจฺจฯํ

คําขอโอกาสสรงนํา้ พระธาตุ
(ก่อนจะสรงนํ้าพระธาตุให้ยกขันนํ้าหอมขึ้นใส่ หวั แล้วผูเ้ ป็ นหัวหน้าว่าคําขอโอกาสดังนี้)
โย สนฺ นิสินโน วรโพธิมูเล มารํ สเสนํ สุ ชิต ํ วิเชยฺย
สมฺ โพติมาคจฺฉิ อนนฺ ตญาโณ โลกุตฺตโม ตํ ปณมามิ พุทธํ
สาธุ โอกาสะ ข้าแต่องค์พระมหาชินธาตุเจ้า วันนี้กเ็ ป็ นวันดีดิถีอนั วิเศษ เหตุวา่ สมณะศรัทธาและ
มูลศรัทธาผูข้ า้ ทั้งหลาย ก็ได้ขวนขวายตกแต่งน้อมนํามา ยังทีปบุปผาลาชาดวงดอก ข้าวตอก
ดอกไม้ ลําเทียนและนํ้าสุ นโธทกะ เพื่อว่าจะมาขออาบองค์สระสรงยังองค์พระมหาชินธาตุเจ้าว่า
สันนี้แท้ดีหลี โดยดัง่ ผูข้ า้ จักเวนตามปาฐะ
สาธุ โอกาส มยํ ภนฺ เต ทีปปุผาลาชทานํ อเภขฺ ขอสาธารณ
สพฺพโลกิยโลกุตฺตร มคฺ คผล นิพฺพานปจฺจโยโหตุ โน นิจฺจ ํ ฯ

บูชาพระธาตุ
พระบรมสารี ริกธาตุ ถือว่าเป็ นปูชนียวัตถุที่ทรงด้วยคุณค่า ทั้งทางด้านประวัติศาสตร์ และศาสนา
ทั้งยังเป็ นสิ่ งที่สูงค่า ควรแก่การเคารพบูชาอย่างสู งสุ ด หากท่านผูใ้ ดมี หรื อเก็บรักษาไว้ ขอให้
ท่านจงเก็บรักษาและบูชาด้วยความเคารพ เนื่องจากพระบรมสารี ริกธาตุน้ นั หาได้ยาก และยัง
เป็ นสิ่ งที่ประเสริ ฐสุ ดในไตรภพที่มนุษย์และเทวดาพึงสักการะ
วิธีบูชาพระบรมสารีริกธาตุ
การจะบูชาพระบรมสารี ริกธาตุน้ นั ก่อนอื่นต้องชําระล้างร่ างกาย ทําจิตใจ ให้สะอาดผ่องใส
จัดหาดอกมะลิใส่ ภาชนะบูชา ตั้งสักการะ ณ ที่ประดิษฐานพระบรมสารี ริกธาตุ
แล้วจุดธูปและเทียน ตั้งใจให้เป็ นสมาธิ กราบ 3 ครั้ง แล้วจึงตั้งนะโม 3 จบ กล่าวคําบูชาพระบรม
สารี ริกธาตุ
คํากล่าวบูชาพระบรมสารีริกธาตุ มีอยูม่ ากมายทั้งภาษาบาลี และภาษาไทย แต่ที่พบเห็นกันอยู่
โดยทัว่ ไป และกระทําได้โดยง่ายนั้นคือ
คํากล่าวพรรณนาพระบรมสารี ริกธาตุ
" อะหัง วันทามิ ทูระโต
อะหัง วันทามิ ธาตุโย
อะหัง วันทามิ สัพพะโส "
*คํากล่าวอัญเชิญพระบรมสารี ริกธาตุ ก็สามารถนํามาใช้กล่าวบูชาได้เช่นกัน*
การบูชาพระธาตุน้ นั นอกเหนือจากการบูชาด้วย "อามิสบูชา" เช่น การบูชาด้วยดอกไม้ ธูปเทียน
และ เครื่ องหอมต่างๆแล้ว การบูชาด้วยการ "ปฏิบตั ิบูชา" ซึ่งเป็ นวิธีที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัม
พุทธเจ้าทรงสรรเสริ ญ เป็ นอีกวิธีการหนึ่ง ที่นิยมปฏิบตั ิควบคู่ไปด้วย ในการบูชาซึ่งพระบรม
สารี ริกธาตุ และพระธาตุท้ งั หลาย โดยทัว่ ไปนิยมปฏิบตั ิตามแนวอริ ยมรรค 8 ประการ สรุ ปโดย
ย่อได้แก่
1. การบูชาด้ วยศีลซึ่งศีลเป็ นพื้นฐานและเป็ นที่ต้ งั มัน่ แห่งการทําความดี เป็ นเกราะป้องกันความ
ชัว่ ทั้งปวง ไม่ทาํ ให้จิตใจเศร้าหมอง ทําให้เกิดความพร้อมต่อการปฏิบตั ิสมาธิ (สัมมาวาจา
สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ)
2. การบูชาด้ วยสมาธิ ซึ่งการสวดมนต์ภาวนา นัง่ สมาธิ ดูลมหายใจเข้า-ออก เป็ นการฝึ กความ
เข้มแข็งของจิต ให้มีกาํ ลังในการพิจารณาหลักธรรมต่างๆได้ตามความเป็ นจริ ง (สัมมาวายามะ
สัมมาสติ สัมมาสมาธิ)
3. การบูชาด้ วยปัญญา คือการใช้ปัญญาพิจารณาหลักความเป็ นจริ ง ตามหลักไตรลักษณ์
(สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ)

นอกจากนี้ การบูชาพระธาตุยงั ได้ ประโยชน์ ในด้ านเป็ นอนุสติ 10 อีกด้ วย ดังนี้คือ

พุทธานุสติ คือ การระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า (พระบรมสารี ริกธาตุ)

ธัมมานุสสติ คือ การระลึกถึงคุณของพระธรรม (ธรรมที่ทาํ ให้อฐั ิกลายเป็ นพระธาตุ)
สั งฆานุสสติ คือ การระลึกถึงคุณของพระสงฆ์ (พระสงฆ์สาวกธาตุ)
สี ลานุสสติ คือ การระลึกถึงศีลของตน (ผลของศีลที่ทาํ ให้อฐั ิกลายเป็ นพระธาตุ)
จาคานุสติ คือ การระลึกถึงทานของตน (ผลของทานที่ทาํ ให้อฐั ิกลายเป็ นพระธาตุ)
เทวตานุสสติ คือ การระลึกถึงคุณที่ทาํ บุคคลให้เป็ นเทวดา (เทวดารักษาพระธาตุ)
มรณานุสสติ คือ การระลึกถึงความตายที่จะมาถึงตน (แม้พระอริ ยเจ้าก็ตอ้ งตาย)
กายคตาสติ คือ ระลึกทัว่ ไปในกาย ให้เห็นว่าไม่งาม น่าเกลียด (เมื่อตายแล้วก็เหลือเพียงกระดูก)
อานาปานสติ คือ การระลึกถึงสติกาํ หนดลมหายใจเข้าออก (ผลของสมาธิที่ทาํ ให้อฐั ิกลายเป็ น
พระธาตุ
อุปสมานุสสติ คือ การระลึกถึงคุณพระนิพพาน แดนพระนิพพานที่พระอริ ยเจ้าได้กา้ วล่วง

สําหรับบ้านที่มีพระบรมสารี ริกธาตุไว้บูชาอยูแ่ ล้วคงจะทราบดี เป็ นที่น่าแปลกคือ พระบรม

สารีริกธาตุน้ัน สามารถเพิม่ หรื อลดจํานวนได้ เอง โดยสามารถเสด็จไปไหนมาไหนเองก็ได้
แม้วา่ จะเก็บไว้ในภาชนะที่ปิดสนิทดีสักเท่าใดก็ตาม โดยเชื่อกันว่าหากไม่ดูแลรักษาเอาใจใส่
ประดิษฐานไว้ในที่ไม่สมควร หรื อขาดการถวายความเคารพแล้ว พระบรมสารี ริกธาตุอาจเสด็จ
หายจากสถานที่น้ นั ๆ ก็เป็ นได้ โดยทางตรงกันข้าม หากได้รับการปฏิบตั ิบูชาดี ผูส้ ักการบูชา มี
กาย วาจา ใจ สะอาดบริ สุทธิ์ อยูใ่ นศีลธรรม พระบรมสารี ริกธาตุกอ็ าจเพิ่มจํานวนได้เช่นกัน

วิธีอญั เชิญโดยทัว่ ๆไปมีดังนี้

1. จัดที่บูชาให้สะอาด
2. ตั้งพานมะลิบูชา (ถ้ามี)
3. นํานํ้าสะอาดใส่ ขนั สัมฤทธิ์ต้ งั ไว้หน้าที่บูชา (ตามวิธีโบราณ)
4. ชําระล้างร่ างกายให้สะอาด
5. ทําจิตใจให้ปลอดโปร่ ง มีสมาธิ
6. สมาทานศีล
7. ระลึกถึงพระพุทธคุณ (ตั้งนะโม 3 จบ แล้วสวดสรรเสริ ญพระพุทธคุณ อิติปิโสฯ)
8. สวดคาถาอัญเชิญพระธาตุ ดังนี้

อัชชะตัคเค ปาณุเปตัง พุทธัง ธัมมัง สังฆัง สะระณังคะโต อัสสามิมะหันตา ภินนะมุคคา จะ

มัชฌิมา ภินนะตัณฑุลา ขุททุกะ สาสะปะมัตตา เอวัง ธาตุโย สัพพัฏฐาเน อาคัจฉันตุ สี เสเม ปะ
ตันเต หรื อ " อิติปิโส วิเสเสอิ อิเสเส พุทธะนาเมอิ อิเมนา พุทตังโสอิ อิโสตัง พุทธะปิ ติอิ "

วันอาสาหฬบูชา ณ วัดใหม่ยายแป้นวันที่ ๑๘กรกฎคมถึง ๒๓ ตุลาคม ๒๕๕๓

หนึ่ง99999, 15 เมษายน 2009
2. ติดต่อ natspdo
ผมสรงนํา้ ทั้งผอบเลยครับเพราะไม่ ย่ ุงยาก ใช้ ได้ กบั พระธาตุทุกองค์ ครับ จะมีขนาดเล็กเป็ นไข่
ปลา เช่นพระธาตุพระแม่กวนอิม หรื อขนาดใหญ่อย่างพระอรหันตธาตุพระสี วลี ก็เหมาะสมและ
ไม่ตอ้ งกังวลว่าท่านจะเสด็จหายไปตามนํ้าหรื อไม่ ครับ
อนาคตกําหนดได้ดว้ ยปัจจุบนั กําลังใจ ความสําเร็จ เริ่ มจากใจตนเอง
natspdo, 15 เมษายน 2009

3. ติดต่อ ภัทรอังคาร
ขอบพระคุณนะค่ะ พรุ่ งนี้จะทําการสรงนํ้าพระบรมสารี ริกธาตุ พระธาตุ พระบูชาต่างๆ รู ปหล่อ
ครู บาอาจารย์ อยูพ่ อดีเลย ขอบคุณสําหรับข้อมูลจะได้เพิ่มความระมัดระวัง เพื่อไม่ให้เกิดเป็ น
การปรามาศโดยรู ้เท่าไม่ถึงการณ์ มีประโยชน์มากเลยค่ะ
ขอชาติน้ ีเป็ นชาติสุดท้าย ตายเมื่อไหร่ ขอถึงซึ่งพระนิพพาน
ภัทรอังคาร, 17 เมษายน 2009

•o
•