Volvo Motor

Motor
İçindekiler
Genel
Motor
Yağlama ve yağ sistemi
Yakıt sistemi
Emme ve egzoz sistemi
Soğutma sistemi
Kumanda sistemi
D13A motorun Euro 3 konfigürasyonunda arıza kodları
Genel
D13A motor
Farklı pazar ihtiyaçlarından dolayı bu açıklamanın bazı bölümlerine göre birtakım farklılıklar olabilir.
D13A, Volvo tarafından FM ve FH kamyonlar için yeni tasarlanmış 13 litrelik bir motor olup, 2005 yılı
sonbaharında piyasaya sürülecektir. Bu motor, turbo kompresör, ara soğutucu ve elektronik kumandalı
yakıt enjeksiyonu (EMS — Motor Yönetim Sistemi) özelliklerini içeren, altı adet düz ve doğrudan
enjeksiyonlu dizel motordur. Beş farklı güç çıkışı ile sunulacaktır: 360 hp, 400 hp, 440 hp, 480 hp ve
520 hp.
D13A, tamamen yeni bir tasarımdır ancak tevzi tahrik dişlisi arkada olan, tek parçalı silindir kapağı,
üstten eksantrik, birim enjektörler ve VEB ya da EPG tipi motor freni ile donatılmış D9/D16C motorların
temel ilkelerine dayanmaktadır.
D13A modeli motor Euro 3 için emisyon gerekliliklerini karşılamaktadır ve motorun Euro 4 emisyon
gerekliliklerini karşılaması için 2006 yılında çevre ile ilgili daha fazla geliştirme yapılacaktır.
Bu motor, seçime bağlı açık ya da kapalı karter havalandırması ile donatılmıştır. Kapalı karter
havalandırması yağ damlacıkları riskini ortadan kaldırmaktadır ve hassas ortamlarda nakliye için pek
çok pazarda aranılan bir özelliktir.
Motorun komple tanımlamasının (D13A440) anlamı şudur:
D= Dizel
13= Litre olarak silindir hacmi
A = Kuşak
440 = Varyant (beygir gücü olarak güç çıkışı)
Motor tanımlaması
Farklı motor varyantları tanımlaması için, külbütör kapağının solunda iki etiket (1 ve 2) bulunmaktadır.
Motor sistemi verileri (parça numarası da dahil) ayrıca kumanda ünitesinin arkasındaki bir etikete (3)
basılmıştır. Motor seri numarası (4) motor bloğunun en üstüne yakın bir yerde sol tarafa basılmıştır ve
motor bloğu döküm tarihi ve diğer veriler (5) de döküm üzerinde yine aynı tarafta belirtilmiştir.
Etiket 1 içeriği: şasi numarası (araç), motor seri numarası ve barkodları.
Etiket 2 diğer bilgilerin yanı sıra aşağıdakileri içerir:
Enjektör türü: 1 = motor E3 tipi birim enjektörlere sahiptir

Egzoz freni:
VEB = Volvo Motor Freni
EPG = Egzoz freni
Motor modeli: EC01 = Euro 3 emisyon seviyesi
Motor
Silindir kapağı
Silindir kapağı tek parça döküm demir olarak dökülmektedir, bu da üstten eksantrik mili için sağlam bir
yatak temeli oluşturmaktadır.
Eksantrik mili, değiştirilebilir yatak kovanlarıyla donatılmış yedi yatay yarma yatak mesnedinden imal
edilmiştir. Arka yatak mesnedi yatak kovanı, eksenel yatak olarak da tasarlanmıştır.
Soğutma suyu termostat yuvası, doğrudan silindir kapağına işlenmiştir ve ön sağ tarafta (A)
bulunmaktadır.
Her bir silindirin, silindir kapağının bir tarafında ayrı bir giriş odası bulunmakta ve diğer tarafta ayrı
egzoz odaları bulunmakta olup, bu çapraz akışlı bir motor (B) sağlamaktadır.
Birim enjektör yakıt kanalı, uzunlamasına olarak silindir kapağına açılmıştır ve her bir birim enjektör
(C) çevresinde makineyle açılmış halka şeklinde odacıklara sahiptir.
Ön kısımda külbütör kol mekanizmasına yağ basıncı sağlayan bir kanala açılan bir tıpa (D)
bulunmaktadır.
Bir kanal (E) yağlama yağını eksantrik miline ve külbütör koluna taşımaktadır. Kanal, silindir kapağının
sol tarafında ortadan delinmiştir.
Birim enjektörler her bir silindirin merkezinde dört valf arasına dikey olarak yerleştirilmiştir ve
kelepçelerle (B) yerlerinde tutulmaktadır. Her bir birim enjektörün alt kısmı, tabanı oyuk ve üst
kısmında bir O-halka bulunan bakır bir manşonla soğutma suyu rakoruna karşı tutulmaktadır. Her bir
enjektör çevresindeki halka şeklindeki boşluk, enjektördeki iki O-halkayla kapatılmaktadır.
Maksimum soğutma için, silindir kapağındaki soğutma suyu boşluklarında, silindir kapağının alçak ve
en sıcak kısımlarından soğutma suyunu geçmeye zorlayan bir yatay duvar bulunmaktadır.
Valf mekanizması, çift giriş valfi ve egzoz valfine sahiptir. Egzoz valfleri çift valf yayına (A) sahipken,
giriş valfleri tek yaya (C) sahiptir. Valfler çiftler halinde, külbütör kolunun hareketini eksantrik milinden
valf çiftlerine aktaran gezer valf köprüleri ile bağlanmaktadır. Valfler üç oluklu ve eşleşen valf
kovanlarına sahip yeni türdendir. Kovan şekli, valfin kılavuzu içinde dönmesine imkan tanır. Daha iyi
ısı direnci ve iletim için, egzoz valfi başlıklarında daha fazla malzeme bulunmaktadır ve giriş valflerine
göre daha küçük çapa sahiptirler.
Valf kılavuzları, dökme demir alaşımından yapılmaktadır ve tüm valfler gövde için etkin yağ keçesine
sahiptir.
Valf yuvaları sertleştirilmiş özel çelikte üretilmektedir ve değiştirilebilirler ancak frezelenemezler.

Silindir bloğu
Silindir bloğu dökme demirden imal edilmiştir ve tek parça halinde dökülmüştür.
Blok, yağlama yağı sistemi için uzunlamasına delinmiş iki kanala sahiptir. Bloğun solunda ana
yağlama yağı haznesi bulunmakta ve sağ tarafta piston soğutma haznesi bulunmaktadır. Her iki kanal,
bloğun ön kenarında O-halkalı tapalarla kapatılmıştır. Arka kenarda, piston soğutma haznesi tevzi
dişlisi kapağı ile örtülmekte ve ana yağlama yağı haznesi, motor tevzi dişlilerine yağ sağlayan dökme
kanala açılmaktadır.
Her bir silindirdeki bloğun çıkıntılı şekli motor bloğuna iyi burulma dayanımı ve iyi ses yalıtımı
sağlamaktadır.
Dikey kesit, blokta silindir gömleğini ve soğutma gömleği konumunu göstermektedir.
Ana yatak başlıklarının yanlış yönde takılmasını önlemek için, asimetrik dökme tırnaklarla (1) ve motor
bloğundaki karşı yuvalarla (2) doğru konuma kılavuzlanırlar. Ana yatak başlıkları yumrulu demirden
üretilmektedir ve ayrı monte edilmektedir. Yanlış montajı önlemek için, motorun önünden arkasına
doğru 1, 2, 3, 5 ve 6 sayıları ile numaralandırılmış ve işaretlenmiştir. Orta ve en arkadaki ana yatak
başlıkları benzersiz şekle sahiptir ve işaretlenmeleri gerekmemektedir.
Takviye çerçevesi ve yağ karteri

Silindir bloğundaki vibrasyonları düşürmek ve bu şekilde motor gürültüsünü azaltmak amacıyla, bloğun
alt kısmına takılı bir takviye çerçevesi (1) bulunmaktadır. Takviye çerçevesi, 6 milimetre kalınlığında
çelik sacdan imal edilmiş ve bloğun alt yüzeyine (A) cıvatalarla tutturulmuştur.
Standart yağ karteri (2) kalıplanmış plastiktendir (kompozit), ancak özel uygulamalar için preslenmiş
çelik varyantı bulunmaktadır.
Plastik karter contası, tek parça olarak üretilen ve en üst kenardaki bir olukta bulunan lastik bir şeritten
oluşmaktadır. Karter, 22 adet yay baskılı çelik vidayla (B) yerinde tutulmaktadır. Plastik karterin yağ
tahliye tapası (C), değiştirilebilir bir çelik takviyeye vidalanmaktadır.
Çelik sac karterle motor bloğu tabanı arasında, lastik çenelerle yerinde tutulan bir düz lastik conta
bulunmaktadır. Çelik karter, plastik karter gibi aynı türden yay baskılı çelik vidalarla tutulmaktadır,
ancak vidalar biraz daha kısadırlar.
Sızdırmazlık contası
D13 motor, verimli ısı giderme için ıslak silindir gömleklerine sahiptir. Motor bloğu ile aralarında
sızdırmazlık için lastik halkalar bulunur. En üst halka, gömlek bileziğinin (A) hemen altında bulunur.
Gömleğin silindir kapağı contasına karşı gelen sızdırmazlık yüzeyi konvekstir. D13 motorda, silindir
gömleği kılavuzları gömlek omzunun üzerindedir.
Alt conta, motor bloğunun (B) oluklarındaki üç O-halkadan oluşur. Bu halkalar farklı kauçuk
bileşiklerden oluşur ve yanlış montajı önlemek için renk koduna sahiptir. İki üst (siyah) O-halka EPDM
kauçuktan üretilmektedir ve bu nedenle soğutma suyuna dayanıklıdır ve en alttakiler (mor) flüorlu
kauçuktandır ve yağa dayanıklıdır.
Silindir kapağı, motor bloğu ve silindir gömlekleri arasındaki conta (C) çelikten üretilmektedir ve
soğutma suyu ile yağlama yağı kanallarına karşı sızdırmazlık sağlamak için vulkanize kauçuk geçme
parçalara sahiptir. Silindir kapağı montajı sırasında lastik contaları korumak için, contalar silindir
kapağının kayabileceği bir dizi konveks kabartma alanlara sahiptir. Bu kabartma alanlar, silindir
kapağının aşağı sıkılması ile düzleşmektedir.
Silindir kapağı, bloğa doğru olan kılavuzlar

Silindir kapağının montajı için herhangi bir özel alet gerekli değildir. Silindir kapağının montajını
kolaylaştırmak ve motor bloğuna tam olarak doğru şekilde yerleştirilmesini sağlamak için, motorun
solunda üç kılavuz rondela bulunur - ikisi motor bloğunda (1) ve birisi silindir kapağındadır (2). Bu
rondelalar silindir kapağının yanlamasına konumunu belirlerken, tevzi dişlisi kapağı (3) uzunlamasına
konumu belirler. Bu şekilde, silindir kapağı hem yanal hem de uzunlamasına doğru şekilde
konumlandırılabilir.
Silindir kapağındaki konveks kabartma, lastik conta geçme parçalarına hasar vermeden kapağın conta
üzerinde hareket edebileceği anlamına gelmektedir.
Piston, silindir gömleği ve krank kolu

D13A; 440, 480 ve 520 güç modellerinde dövülmüş, sert çelik pistonlara sahiptir. 360 ve 400 güç
modellerinde alüminyum pistonlar bulunmaktadır. Pistonlar yağ soğutmalıdır. Piston (A) iki basınç
segmanı ve bir yağ segmanına sahiptir. Üst basınç segmanının (1) kesiti trapezoid şeklindedir
(Keystone tipi). Alt basınç segmanının (2) dikdörtgen şeklinde bir kesiti vardır. Alttaki yağ segmanı (3)
yaylıdır.
Tüm piston segmanları işaretler yukarı bakacak şekilde monte edilmektedir, bu yüzden yağ
segmanlarını monte ederken işaretler yukarı bakmalıdır.
Silindir gömlekleri (B) değiştirilebilir türdendir. Santrifüj dökme demir alaşımdan elde edilmektedirler.
Her bir gömleğin içi çapraz şekilde honlanmıştır (4). Gömlek yüzeyinin son ince işlemesi plaka
honlama (5) denilen bir yöntemle gerçekleştirilir; bu yöntemle ilk işlemeden kalan en keskin uçlar
düzeltilir.
Krank kolları (C) alt kısımda (büyük uç) flambaj adı verilen bir yöntemle dövülmekte ve ayrılmaktadır.
Üst uç (küçük uç), oyulmuş bir kanaldan (7) yağlanan ve piston mili için preslenmiş bir burca (6)
sahiptir. Büyük ucun iki parçası dört vida ile tutturulmaktadır ve her bir krank kolu her iki kısımda (8)
007'den 999'a etiketlenmiştir. Krank kolları, doğru monte edilmelerini sağlamak amacıyla FRONT (ön)
olarak işaretlenmiştir.
Kam mili ve valf mekanizması

D13A'da bir üstten eksantrik ve dört valf sistemi bulunmaktadır.
Eksantrik, endüksiyonla sertleştirilmiştir ve arka yatağın eksenel basınç yatağına sahip olduğu yedi
yatak bulunmaktadır. Rulman yatakları ve yatak gövdeleri değiştirilebilir. Her bir şaft yatağı arasında
üç kam bulunmaktadır: Giriş kamı, enjeksiyon kamı ve egzoz kamı (önden itibaren sırayla). Kam mili,
tevzi dişlilerindeki bir dişliden (1) tahrik almaktadır. Ses ve titreşimi en aza indirmek için, kam tevzi dişli
çarkının dışına bir hidrolik titreşim amortisörü (2) takılmıştır. Eksantrik mili endüktif sensörü için,
titreşim amortisöründe ayrıca tevzi göstergeleri (diş) bulunmaktadır.
Resim A, bir çift egzoz valfi için valf mekanizması kesitini göstermektedir. Emiş valfleri için benzer bir
prensip bulunmaktadır.
VEB (Volvo Motor Freni) ile donatılmış motorlar, külbütör koluna entegre hidrolik fonksiyonuna sahiptir.
Her bir külbütör kolu, valfleri açan bir kayar valf köprüsü (3) ile çalışır. Külbütör (4), külbütör milindeki
(5) yataklara bir burçla (6) tutturulur. Eksantrikle olan temas, bir silindirle (7) ve bir bilya soketi (8)
üzerinden valf köprüsü vasıtasıyla sağlanır.
Resim B, en öndeki yatak gövdesinin önünde (10) eksantriğin (9) ön ucundaki üst ölü merkez (TDC)
ve valf açıklığı ile enjektör zamanlama ayarları için eksantrik işaretlerini göstermektedir. İşaretler
motorda bulunan motor freni tipinin EPG ya da VEB olmasına göre farklılık göstermektedir.
EPG versiyonu: TDC ve 1-6 arası rakamlar.

VEB/EPGC tasarımı: TDC, 1-6 arası rakamlar ve V1-V6 arası işaretler.
Krank mili, titreşim amortisörü, volan

Krank mili kalıpta basılmış olup, endüksiyonla sertleştirilmiş yatak yüzeyine ve oyuk kalıplara sahiptir.
Krank mili, değiştirilebilir yatak kovanlarına (1) sahip yedi ana yatakta yataklanmıştır. Orta ana yatağın
(B) hilal şeklinde dört puldan (2) oluşan bir eksenel yatağı bulunmaktadır.
Ön uçta (A) sızdırmazlık, ön krank mili flanşına karşı teflon keçelerle (3) sağlanmaktadır. Arkada (C),
krank mili dişlisindeki frezelenmiş yüzeye (5) karşı başka bir teflon keçe (4) bulunmaktadır. Dişli, krank
miline bir kılavuz pim (6) ve iki vidayla (7) tutturulmuştur. Arka krank mili flanşında, flanş ve dişli
arasında sızdırmazlık sağlayan bir O-halka (8) için oyuk bulunmaktadır.
Krank milinin yağlanması, motor bloğundan her bir ana yatağa (1) giden ayrı kanallarla yapılmaktadır.
Ana yatak pimleri, komple delinmiş yağlama kanallarına (2) sahiptir ve orta pim dışındaki her bir ana
yatak piminden, sonraki krank pimine açılmış bir kanal (3) bulunur.
Volan amortisörü hidroliktir ve doğrudan krank mili ön flanşına vidalanmaktadır. Amortisör ayrıca,
klima (AC) kompresörü ve alternatöre tahrik sağlayan çok oluklu kayış kasnağını taşımaktadır.
Amortisör yuvasında (4) dökme demir bir segman (5) şeklinde atıl bir ağırlık bulunmaktadır; bu ağırlık,
burçlar (6) üzerinde serbestçe dönmektedir. Atıl ağırlık ve yuva arasındaki boşluk yüksek viskozitede
silikonla doldurulur. Krank mili dönerken, pistonun güç strokları ile krank milinde burulma darbeleri
oluşur. Yüksek viskoz silikon yağı, krank milinin darbeli dönüşü ile atıl ağırlığın düzgün dönüşü
arasındaki hareketleri sarsıntısız hale getirerek burulma gerilimini azaltmaktadır. Krank mili üzerindeki
kayış kasnağı, ses yalıtımı sağlayan bir kapağa sahiptir.
Volan (7) ve ara dişli (8), krank mili arka flanşına 14 x M16 vidalarla (9) tutturulmaktadır. Volan, krank
miline dişli çarkla aynı kılavuz pimleriyle (10) tutturulur. Motor kumanda sistemi endüksiyonlu volan
konum sensörünün dış kenarında açılmış oyuklar (12) bulunmaktadır. Volan halka dişlisi (11) volana
doğru çekme yapmaktadır ve değiştirilmesi mümkündür.
Motor vites kutusu

Motor tevzi dişlileri, D9A ve D16C motorlarında da olduğu şekilde, motorun arka kısmındaki 6 mm
kalınlığında çelik bir plaka (1) üzerinde bulunmaktadır.
Tevzi dişlisi plakası birkaç vida ile yerinde sabitlenmektedir ve motor bloğu ve silindir kapağı ile
arasında silikon bulunmaktadır. Tevzi dişlisi plakasına, motor bloğuna bakan bir oyuk işlenmiştir ve
oyuk dışındaki plakaya ince silikon sürülmüştür.
Tevzi dişli plakasında, kam mili dişlisini doğru monte etmek için kam mili dişlisindeki (A) işaretlerle
bağlantılı olarak kullanılan matkap delikleri bulunmaktadır.
Krank mili dişlisi ve çift avara dişli doğru montaj için hizalama işaretlerine (B) sahiptir.
Not: Tevzi dişlisi plakasını sökmeden önce, özel bir alet takılmalıdır, tamir talimatlarına bakın.
1. Tevzi dişlisi plakası

2. Krank mili dişlisi
3. Avara dişlisi, çift
4. Motor güç çıkışı dişlisi (ek ekipman)
5. Avara dişlisi, ayarlanır
6. Kam mili dişlisi
7. Tahrik dişlisi, hava kompresörü
8. Tahrik dişlisi, hidrolik direksiyon ve yakıt besleme pompası
9. Avara dişli, hidrolik direksiyon ve yakıt besleme pompası
10. Tahrik dişlisi, yağlama pompası
11. Endüktif kam mili sensörü için dişli volan damperi
Motor vites kutusu avara dişlisi
A: Önceki tasarımlar. Hidrolik direksiyon servosuna ve yakıt pompasına tahrik sağlayan küçük avara
dişlisi, ikiz sıralı bilyalı yatakta (1) çalışır ve bir vidayla (2) sabitlenir. Bu vida volan karteri, şaft ve tevzi
dişlisi plakasından geçmekte ve motor bloğuna vidalanmaktadır. Avara dişlisi mili ile tevzi dişlisi
plakası arasında sızdırmazlık bir O-ringle (3) ve avara dişlisi mili ile volan karteri arasında sızdırmazlık
silikonla sağlanmaktadır.
B: Alt avara dişli, iki birleşik dişli çarktan oluşmaktadır. Dişli, bir göbek (4) üzerine önceden takılmıştır
ve iki konik makaralı yatak (5) üzerinde çalışmaktadır. Kılavuz manşon (6), tevzi dişli plakası
üzerindeki avara dişliyi tespit etmektedir.
Bu avara dişli iki dişli çarkı, yataklar ve göbekle birlikte komple bir tertibattır ve dağıtılmaması gerekir
ancak komple bir parça olarak değiştirilebilir .
C: Ayarlanabilir avara dişli, göbek (8) üzerinde bir burçta (7) çalışır. Burç ve baskı pulu (9), motor
bloğu ile tevzi dişli plakası arasından geçen bir kanal (10) vasıtasıyla basınçla yağlanır. Göbeğin alt
kısmındaki bir kılavuz pim (11), iki avara dişli arasındaki boşluğu sabit tutar. Bu nedenle, ayarlama
sırasında yalnızca eksantrik dişlisinin boşluğunun ayarlanması gerekir.
D: Sonraki tasarımlar. Hidrolik direksiyon servosuna ve yakıt pompasına tahrik sağlayan küçük avara
dişlisi, ikiz sıralı bilyalı yatakta (1) çalışır ve bir vidayla (2) sabitlenir. Avara dişlisi mili ile tevzi dişlisi
plakası arasında sızdırmazlık bir O-ringle (3) sağlanmaktadır.
Kapaklar
Her ikisi de dökme alüminyumdan iki tevzi dişlisi kapağı bulunmaktadır. Üst tevzi dişlisi kapağında (A)
karter havalandırması için entegre bir yağ kapanı bulunur. Alt kapak (B) kombine bir vites kutusu ve
volan karteridir ve arka motor bağlantıları için bağlantı noktalarına sahiptir. Volan karterinin, tevzi dişli
plakasına göre konumu belirleyen iki kılavuz manşonu bulunmaktadır.
Her iki kapakla tevzi dişlisi arasındaki sızdırmazlık, sızdırmaz bileşimle sağlanmaktadır. Kapaklar
arasındaki sızdırmazlık, üst kapaktaki oyuğa yerleştirilen bir lastik şerit (1) ile sağlanmaktadır. İki lastik
yastık (2), silindir kapağına karşı sızdırmazlık sağlar. Üst tevzi dişlisi kapağı sızdırmazlığı ayrıca, lastik
şerit ve tevzi dişlisi plakası arasındaki mafsalda sızdırmaz bileşimle sağlanmaktadır.
Volan karterinde lastik tapalı iki delik bulunmaktadır. Deliklerden birisi motoru döndüren krank aleti (3)
içindir ve diğer delikten volan (4) konumunu belirten bir işaret okunabilir.
Kapak (C), motordan tahrikli güç çıkışı bağlantısını kapatır.
Motordan tahrikli güç çıkışı

Motordan tahrikli çıkış mili olan ek bir ekipman volan katerinin arkasına monte edilebilir. Çıkış mili, alt
avara dişlinin dış dişli çarkından tahrik almaktadır ve dişli dişleri avara dişli yatağı uç plakasındaki bir
delikten yağlanmaktadır.
Çıkış milinin, hidrolik pompa veya mekanik kalkış gibi farklı varyantları bulunmaktadır. Resimde takılı
halde bir hidrolik pompa görülmektedir.
650 Nm'dan daha büyük bir tork çıkış mili gerekli ise (maksimum 1000 Nm), ek çıkış mili dişli çarkı,
krank mili dişlisi ve çift avara dişlinin dişli çarklarının sertleştirilmiş dişlerle değiştirilmesi gereklidir.
Motor montajı
Motor, braketlerdeki şasiye vulkanize lastik geçme parçalarla monte edilir. Ön montaj (A), alüminyum
kamaların perçinlendiği bir çapraz kiriş (3) üzerinde dayanan iki lastik titreşim amortisörüne (2) sahip
bir dökme çelik karşılama kolundan (1) oluşur. Karşılama kolu, çapraz kirişe (3) bağlı lastik tamponlar
(5) üzerine dayanan dökme çelik yaya (4) vidalanmıştır ve motor bloğunun ön taraflarına monte edilen
braketlere vidalanmıştır.
İki arka montaj parçasının (B) her biri iki parçadan oluşmaktadır. Braketler (6) kombine vites kutusu ve
volan karterine cıvatalarla tutturulmuştur. Kauçuk damperli braketler (7), şasi elemanların çevresinde
iç tarafa cıvatalanmıştır.
Yağlama ve yağ sistemi

Motor, arka kısımda bulunan ve motor krank milinden tahrik alan bir dişli pompa vasıtasıyla basınçla
yağlanmaktadır. Motor bloğuna iki uzunlamasına yağ kanalı açılmıştır — ana yağlama kanalı (yağ
haznesi) ve piston soğutma yağ haznesi. Yağlama yağını tevzi dişlilerine taşımak için, ana yağlama
yağı haznesi dökme kanalda sonlanmaktadır. Motor bloğu ve silindir kapağına ortadan açılan bir
kanal, yağlama yağını VCB valfine ve delinmiş külbütör kolu şaftına taşıyarak, buradan yağ
kanallarının kam mili yataklarını ve külbütör kolu yataklarını yağlamasını sağlamaktadır.
Yağ filtresi yuvası motorun sağ tarafına vidalanmıştır ve iki tam akış filtresi ve bir bypas filtresine
sahiptir. Yağ soğutucusu, aynı tarafta motor bloğu soğutma gömleğinde bulunmaktadır.
Motorda yağ akışını motor bloğundaki altı valf, pompa ve yağ filtresi yuvası düzenlemektedir.
A: Redüksiyon valfi
B: Emniyet valfi
C: Yağ soğutucusu için termostat valfi
D: Tam akış filtresi bypas valfi
E: Piston soğutma açış valfi
F: Piston soğutma kumanda valfi
Piston soğutma valfleri (E) ve (F), filtre yuvasına tapa bağlantılıdır ve değiştirilemezler. Redüksiyon
valfi (A) yağ pompasına entegre edilmiştir ve ayrı bir parça olarak değiştirilemez.
Yağlama sistemi, prensip

Yağ, süzgeçten (1) plastik boruya (2) yağ karterinden çekilir ve yağlama yağı pompasına (3) verilerek
buradan yağ basınç borusu vasıtasıyla (4) motor bloğu haznelerine ve kanallarına gönderilir. Yağ
daha sonra yağ soğutucusundan (5) filtre yuvasına (6) gider. Tam akış filtreleri (7) ile süzüldükten
sonra yağ bir bağlantı borusundan motor bloğundaki ana yağlama haznesine (8) geçer ve tüm motor
yağlama noktalarına ve CCV, Kapalı Karter Havalandırması varsa ayırıcı türbine (9) dağıtılır. Valf
mekanizmasının yağlanması, VCB valfine (10) kadar oyulmuş bir kanaldan gerçekleşir. EPG'li
motorlarda bu valf bir bağlantı parçası ile değiştirilir.
Harici boru, tam akış filtresi (7) ile süzülen yağı kullanarak hava kompresörü (11) ve turbo kompresörü
(12) yağlamak için kullanılır.
Bypas filtresinden (13) gelen iyi süzülmüş yağ piston soğutma yağı ile karıştırılarak, motor bloğundaki
piston soğutma yağı haznesine gönderilir. Buradan yağ, nozüllerden (14) pistonların altına doğru
püskürtülür.
A: Redüksiyon valfi — yağ basıncını doğru seviyede tutar.

B: Emniyet valfi — yağ pompası, filtre ve yağ soğutucusunu, yağ viskozitesi yüksek olduğunda
aşırı basınca karşı korur
C: Yağ soğutucusu termostat valfi — yağ sıcaklığını optimum değere düzenler
D: Tam akış filtresi taşma valfi — yağ filtresi tıkalı ise, filtreyi bypas geçerek açar ve yağın
geçmesine izin verir
E: Piston soğutması için açma valfi — yağ basıncı önceden ayarlı açma basıncına ulaştığında
piston soğutma devresini tamamlar
F: Piston soğutma kontrol valfi — piston soğutma kanallarına yağ akışını düzenler
Yağ pompası ve yağ soğutucu

Yağlama yağı pompası, motorun arka ucunda bulunan bir dişli pompasıdır ve dört vida ile arka ana
yatak başlığına tutturulmuştur. Yağ pompası doğrudan krank mili dişlisinden (1) tahrik alır. Pompanın
gürültüsünü azaltmak için bir helezon dişli bulunmaktadır ve şaftları alüminyumdan üretilmiş pompa
yuvasına yerleştirilmiş yataklara monte edilmektedir. Basınç düşürme valfi (2) yağ pompasına monte
edilmiştir ve yağlama yağı basıncını kontrol eder.
Emme sistemi iki parçadır ve yağ karterinde süzgeçli bir plastik boru (3) ve çelik ya da alüminyumdan
bir borudan (4) oluşur. Plastik boru takviye çerçevesine vidalanmıştır. Metal borunun sızdırmazlığı iki
uçta lastik contalarla sağlanmıştır ve kullanılan yağ karterinin türüne ve nasıl monte edildiğine bağlı
olarak iki uzunlukta mevcuttur. Basınç borusu (5) çelikten yapılmıştır ve motor bloğu yatağına bağlanıp
lastik contalarla sızdırmazlık sağlanmıştır.
Yağ filtresi yuvasından bir bağlantı borusu, yağı ana yağlama yağı haznesine taşır.
Yağ soğutucusu (6) doğrudan yağ soğutucusu kapağına (8) vidalanmıştır ve akış plakasından dolayı
(7) tamamen soğutma suyu ile kaplanmıştır.
Piston soğutma sistemi

Burada, valf (E) açıldığında ve valf (F) piston soğutma yağı haznesine yağ akışını dengelediğinde
piston soğutma sistemi için yağ akışını göstermektedir. Piston soğutma nozüllerinin konumu
ayarlanarak, yağ akışının giriş deliğinden piston soğutma alanına geçmesi sağlanmaktadır.
Bir kumanda valfiyle piston soğutma akışını düzenleyerek, motor devrinden bağımsız olarak sabit akış
sağlayan optimize bir piston soğutma sistemi elde edilir.
Yakıt sistemi
D13A yakıt sistemi, elektronik olarak (EMS vasıtasıyla) kontrol edilmektedir. Yakıt enjeksiyonu, her bir
silindir için yüksek basınçlı olmak üzere, birim enjektörleri vasıtasıyla gerçekleştirilir. Yüksek basınç,
külbütör milleri ve üstten eksantrik vasıtasıyla mekanik olarak üretilmektedir. Yakıt miktarı ve
enjeksiyon noktası, birkaç sensörden sinyal alan motor elektronik kumanda ünitesi (EECU) vasıtasıyla
elektronik olarak kumanda edilmektedir.
Resimde yakıt sisteminin ana bileşenleri görülmektedir.
1. Süzgeç, depo seviye göstergesi

2. Besleme pompası
3. Yakıt filtresi muhafazası
4. Su ayırıcılı ön filtre
5. Havalandırma valfi
6. Yakıt filtresi
7. Taşma valfleri
8. Birim enjektör
9. Silindir kapağındaki yakıt kanalı
10. Motor elektronik kumanda ünitesi soğutma sarımı
D13A motorda, yakıt filtresi muhafazasının üzerinde bir el pompası bulunmaktadır.
Yakıt besleme sistemi, prensip

Yakıt, besleme pompası (1) vasıtasıyla bir süzgeçten (2) geçerek depo ilavesine girmekte ve motor
elektronik kumanda ünitesini (16) soğutan soğutma sarımından (6) geçerek yakıt filtresi muhafazasına
(3) inmektedir. Burada, yakıt bir çek valf (11) ve su ayırıcılı (13) bir ön filtreden (4) geçer. Çek valfin
görevi motor kapatıldığında veya elle pompalama yaparken yakıtın depoya geri dönüşünü önlemektir.
Besleme pompası (1), yakıtı yakıt filtresi muhafazasına (3) ve ana süzgeçten (5) geçerek silindir
kapağındaki uzunlamasına yakıt rayına (9) gidecek şekilde pompalar. Bu ray, silindir kapağındaki her
bir enjektörün çevresindeki halka biçimli bir kanal üzerinden bütün birim enjektörleri (8) besler. Taşma
valfi (7), enjektöre gelen yakıt besleme basıncını kontrol eder.
Silindir kapağı yakıt rayından (9) dönen yakıt, taşma valfi (7) vasıtasıyla yakıt filtresi yuvasına (3)
döner. Yakıt filtresi muhafazasındaki kanalda, dönen yakıt ve depodan gelen yakıt karışır ve besleme
pompası girişine çekilir (emme tarafı).
Besleme pompasında iki valf bulunmaktadır. Emniyet valfi (14), yakıt filtresinin tıkandığı zaman olduğu
gibi basınç çok yüksek olduğunda, yakıtın besleme yönünde geriye akmasını sağlamaktadır. Manuel
yakıt pompası (12) kullanıldığında çek valf (15) açılır ve yakıt elle daha kolay pompalanabilir.
Yakıt filtresi yuvasında (3) bütünleşik bir hava alma valfi (10) bulunmaktadır. Motor çalıştırıldıktan
sonra yakıt sisteminin havası otomatik olarak alınır. Sistemdeki hava, az bir miktar yakıtla birlikte,
borudan depoya (2) geri akar.
Filtreleri değiştirirken, yakıt filtresi vidaları çıkarıldığında buradan yakıt sızıntısı olmasını önlemek için
valf konilerini (17 ve 18) kapatın. Filtreleri değiştirirken filtrenin havasının alınması filtre yuvasındaki
valfler (17 ve 19) ve hava alma valfi (10) tarafından kontrol edilmektedir.
Yakıt filtresi yuvasında, yakıt filtresinden sonra besleme basıncını ölçen bir yakıt basıncı sensörü (20)
bulunmaktadır. Besleme basıncı, arıza kodu kitapçığında verilenden düşükse gösterge panelinde bir
arıza kodu görülür. Yakıt filtresi muhafazasındaki fişli çıkış (21), harici bir basınç sensörü veya
göstergeyle besleme basıncı ölçümlerini kontrol etmek içindir.
Su ayırıcısında (13), sistemde su varsa sürücüye bir sinyal gönderen bir seviye sensörü (22) bulunur.
Tahliye, direksiyon kolunundaki bir kolla (23) yapılır. Bu kol, motor elektronik kumanda ünitesinden bir
komut vasıtasıyla elektrikli tahliye vanasını (24) açar.
Tahliye işleminin aktif hale gelmesi için, aşağıdaki koşulların karşılanması gereklidir:
su ayrıcısındaki seviye sensörü (3) yüksek su seviyesi göstermelidir

motor kapatılmış/kontak anahtarı sürüş konumunda olmalıdır
araç hareketsiz olmalıdır
el freni çekili olmalıdır
Tahliye işlemi sırasında motor çalıştırılırsa, tahliye işlemi durdurulacaktır. Yakıtta su var göstergesi
uyarı seviyesinin üstünde olduğu sürece gösterge panelindeki uyarı yanmaya devam edecektir.
Ek aksesuar olarak su ayrıcının alt kısmına monte edilen bir yakıt ısıtıcısı (25) bulunmaktadır.
El pompası (12) yakıt filtresi yuvasında bulunmaktadır ve yakıt sisteminin boşaltılması durumunda
(motor durmuşken) yakıt pompalamak için kullanılır.
Not: Motor çalışırken el pompası kullanılmamalıdır.
Yakıt sistemi, parçalar

Yakıt sistemi parçalarının bir kısmı D9A ve D16C motorlarında kullanılan parçalarla aynı veya bunlara
benzerdir.
A: Birim enjektörleri, daha hassas enjeksiyon için iki solenoid valfe sahip yeni tip (E3) enjektörlerdir.
B: Yakıt filtresi braketinde, sistem boşaltılmışsa yakıtı ileri pompalamak için kullanılan bir el pompası
(1) ve motor kapatıldığında yakıtın depoya geri dönmesini önlemek için bir çek valf bulunmaktadır.
Elektrik bağlantıları (2), su ayırıcısındaki (5) seviye sensörü (3) ve tahliye vanası (4) içindir.
Ön filtre (6), yakıtı besleme pompasına gitmeden önce , yani emme tarafındadır. Ana filtre (7), yakıtı
besleme pompasından sonra süzer, yani basınç tarafındadır.
C: Yakıt besleme pompası dişli türüdür ve direksiyon servo pompasına (8) monte edilir. Besleme
pompası ortak bir mille (9) direksiyon servo pompasından tahrik almaktadır. İki pompa arasındaki
sızdırmazlık için, servo direksiyon pompasının flanşında bulunan bir yive oturan bir O-halka (10)
kullanılmaktadır. Pompalar arasındaki güç iletimi yüzer uçla (11) yapılmaktadır.
Pompa yuvası (12) ve kapak (13) dökme demirden üretilmiştir. Tahrik dişlisi şaftı ve pompa çarkı iğneli
yataklarda çalışmaktadır (sırasıyla 14 ve 15). Pompa emniyet valfi (16) pompa muhafazasında
bulunmaktadır ve çek valf (17) pompa flanşlı ucundadır.
Pompa tahrik şaftından sızan yakıt bir kanal (18) vasıtasıyla pompanın emme tarafına geri çekilir.
D: Motorun sol tarafındaki soğutma bobini, besleme pompasının emme tarafından aldığı yakıtı
kullanarak motor elektronik kumanda ünitesini (EECU) soğutur.
E: Silindir kapağındaki taşma valfi (19) birim enjektörlere yakıt sağlayan ve aynı zamanda bunları
soğutan düşük basınç sistemindeki basıncı kontrol eder. Taşma valfinde, yakıt sistemi için bütünleşik
bir hava alma valfi bulunur.
Birim enjektörleri
D13A motorda, daha hassas enjeksiyon için iki solenoidli valfe sahip yeni tip birim enjektörler
bulunmaktadır. Bu, daha iyi yanmayı sağlayıp, parçacık emisyonunu azaltmakta ve daha temiz egzoz
üretmektedir.
Birim enjektörler her bir silindirin merkezinde dört valf arasına dikey olarak yerleştirilmiştir ve
kelepçelerle (1) yerlerinde tutulmaktadır. Alttaki enjektör parçası soğutma gömleğine karşı bakır
manşon (2) ve O-halkayla (3) tutturulmaktadır. Her bir enjektörün çevresindeki halka şeklindeki yakıt
temin odasının (4) sızdırmazlığı iki adet O-halkayla (5 ve 6) sağlanmıştır.
Bir birim enjektör başlıca üç parçadan oluşur:
A. Pompa bölümü
B. Valf bölümü (Aktüatör)
C. Zerrecik püskürtme bölümü
Valf bölümünde iki solenoid valfi bulunmaktadır — atık valfi (7) ve iğneli valf (10), bunlara ait solenoid
sarmalları (sırasıyla 8 ve 9) ve dönüş yayları.
Doldurma aşamasında pompa pistonu yukarı hareket eder ve silindir kapağı yakıt rayından birim
enjektöre yakıt basılır.
Atık fazında pompa pistonu aşağı iner ve yakıt tekrar silindir kapağı yakıt rayına basılır. Bu sırada
solenoid valf sarmallarında akım yoktur ve atık valfi açıktır; bu yüzden zerre püskürtücüye giden yakıt
kanalında basınç meydana gelmez.
Basınç oluşturma aşamasında atık valf solenoid sarmalı elektrik akımından enerji alır ve atık valfi
kapanır. Bu, yakıt kanalında (13) yüksek basınç oluşmasına neden olur. Basınç ayrıca iğneli valf
arkasındaki odada (14) da yükselir ve iğneli valf pistonunu (11) engeller ve iğneli valfin (10) nozül
pimini (12) açmasını önler.
İstenilen yakıt basıncı elde edildikten sonra, enjeksiyon aşaması başlar. İğneli solenoid valfi sarmalı
elektrik akımını alır ve iğneli valfi (10) açar. Bu, yüksek basınç altındaki yakıtı iğneli valf pistonuna
serbest bırakır ve nozül pimi (12) açılır. Zerreciklere ayrılan yakıt, aşırı yüksek basınçla motor yanma
odasına püskürtülür.
Yakıt enjeksiyonu tekrar atık valfinin açılmasıyla durur ve pistondaki (11) basınç hızlı bir şekilde
düşerek, nozül pimi (12) kapanır.
Enjeksiyon işleminin tamamı motor yönetim sistemi (EMS) tarafından kumanda edilmektedir.
Enjektör elektrik konektöründe (15) üç işaret bulunmaktadır — parça numarası (16), ayar kodu (17) ve
üretim numarası (18). Bir veya daha fazla enjektör değiştirirken, motor elektronik kumanda ünitesi yeni
enjektör ayar kodu ile programlanmalıdır, çünkü her bir enjektör eşsizdir ve motor optimal yakıt
enjeksiyonu ve mümkün olduğunca düşük emisyon için ayarlanmıştır. Ayar kodu, VCADS Pro'nun
parametre programlama bölümü yardımıyla programlanır. Programlamanın yalnızca değiştirilen belirli
bir enjektör veya enjektörler için gerçekleştirilmesi gereklidir.
Emme ve egzoz sistemi

Hava girişi ve hava filtresi
Hava girişi tamamen plastikten üretilmiştir ve kabinin arka duvarının arkasında bulunur. Kabin ve şasi
parçaları arasındaki bağlantı kendinden sızdırmazlıklı lastik körükler (1) vasıtasıyladır. Alt bağlantı
borusunun zemininde su tahliyesi için bir lastik vana (2) bulunmaktadır. Lastik körüklere bir emniyet
ağı (3) eklenmiştir. Hava kompresörü ve temiz hava giriş tarafı arasındaki bağlantı bir boru ve lastik
körüklerden (4) oluşmaktadır.
Filtre muhafazası da plastikten imal edilmiş olup kabinin arkasındaki şasi braketine takılmıştır. Filtre
kartuşu (5) emdirilmiş kağıttan imal edilmiştir ve her iki ucunda da sabit kauçuk sızdırmazlıklar
bulunmaktadır. Sızdırmazlıklar filtre kartuşları için kılavuz görevi de görmektedir. Filtre kartuşu uygun
servis aralıklarında ve uyarı lambası (6) yandığında değiştirilmelidir. Zor şartlar altında çalışırken, ek
bir filtre (7) takılabilir.
Filtre yuvası ile türbo kompresör arasındaki boruda, hava sıcaklığı ve düşük basınç için kombine bir
sensör (8) bulunmaktadır. Filtre tıkanmaya başlarsa, sensör motor elektronik kumanda ünitesine bir
sinyal gönderir ve gösterge panelinde bir uyarı lambası (6) yanar.
Marş elemanı
Kışların soğuk geçtiği pazarlar için, opsiyonel bir ekipman olarak bir elektrikli ön ısıtıcı (1)
bulunmaktadır. Sürücü kontak anahtarını ön ısıtıcı konumuna çevirdiğinde ve motorun soğutma suyu
sıcaklığı +10°C altında olduğunda ön ısıtıcı aktive olur. Ön ısıtma ve ısıtma sonrası süre motor
elektronik kumanda ünitesi tarafından belirlenmektedir. Eleman açıldığında, gösterge panelinde ön
ısıtma sembolü görülür.
Şemada motor soğutma suyu sıcaklıklarına göre saniye olarak bağlantı süreleri görülmektedir. Bunun
avantajı marş süresinin daha kısa olması ve egzozda daha az beyaz duman görülmesidir.
Ön ısıtma elemanı işletme rölesi, akü kutusunda bulunmaktadır.

Egzoz manifoldu ve turbo kompresör
Egzoz manifoldu üç parça halinde ısıya dayanıklı dökme demirden imal edilmiştir. Mafsallar manşon
contalı kayar türdendir. Silindir kapağı ve manifold flanşları arasında grafit kaplamalı contalar bulunur.
Turbo kompresör Map Width Enhancement tasarımına sahiptir, yani hava girişi iki alana ayrılmaktadır
— iç ve dış alan — ve halka şekilli bir boşlukla bağlanmaktadır. Turbo kompresör tasarımı düşük ve
yüksek devirlerde verimlilik sağlar.
Bypass valfi
Bypass valfi, motorun şarj havası hacmini düzenler ve yüksek güç çıkışında turbo kompresör hızını
düşürür. Gerekli olması durumunda, egzoz gazlarının bir kısmı türbin rotorundan geçmeden doğrudan
egzoz borusuna yönlendirilecek şekilde kumanda açılır.
Tanımlama
Turbo kompresörde, bir tanıtıcı işaret bulunmaktadır. İki turbo kompresör modeli bulunmaktadır.
bypass valfli olan

bypass valfsiz olan
AVU düzenlemeli kumanda

Bypass valfi, bir basınç kutusuna (kumanda) bağlıdır. Kumanda, araç basınçlı hava sisteminden gelen
basınçlı havayla çalışan AVU valfi tarafından kontrol edilir. Şarj havası basıncını ölçen bir basınç
sensörü, giriş borusunda bulunmaktadır. Şarj havası basıncı doğru parametre değerlerinde değilse,
motor kumanda ünitesi, kumandayı kontrol eden AVU valfine bir PWM (Darbe Genişliği Modülasyonlu)
sinyali gönderir.
Kelebek
520hp ve 480hp gücündeki D13A motorlarında basınçlı hava tahrikli bir egzoz valfi bulunmaktadır ve
egzoz basınç düzenleyicisinin yanında düzenleyici gövdesinde bir "Kelebek" bulunmaktadır. Bu
sürgünün, açık ve kapalı olmak üzere iki konumu bulunmaktadır ve hava valfi üzerinden kumanda
ünitesi tarafından kontrol edilir. Sürgü, egzoz basınç düzenleyicisiyle birlikte çalışır ve daha az basınç
düşüşüne, dolayısıyla daha düşük sıcaklıklara olanak sağlar.
1. Sürgü yuvası
2. Kontrol silindiri
3. Braket/ısı kalkanı
4. Egzoz basınç düzenleyicisi
5. Sürgü hava valfi
6. AVU valfi
AVU valfi
EPG motor freni ve turbo kompresör bypass valfi, araç basınçlı hava sisteminden alınan basınçlı
havayla kontrol edilir ve klima pompasının altında motorun sağ tarafındaki AVU (Hava Valfi Ünitesi)
olarak bilinen hava valfi tarafından düzenlenir.
AVU valfi, PWM (Darbe Genişliği Modülasyonlu) tipindedir ve temel olarak bir solenoid valf, bir hava
valfi ve bir baskılı devre kartından oluşmaktadır. Basıncı kademesiz olarak 0,5 ile 7,5 bar aralığında
düzenler.
Valf, her frenleme gücü için farklı basınç bırakan entegre redüksiyon valflerine sahiptir. Bağlantıyla
motor kumanda ünitesinden alınan bir PWM sinyali ile düzenleme yapılmaktadır. Egzoz freninin
değişen hava ihtiyaçlarını karşılamak için, motor kumanda ünitesi AVU valfine bir PWM (Darbe
Genişliği Modülasyonlu) sinyali gönderir ve sinyal darbe genişliğiyle (yüzde olarak) basınç silindirine
uygulanan çıkış hava basıncı belirlenir.
Normal sürüş koşullarında, AVU valfinde güç yoktur. AVU valfi, egzoz basınç düzenleyicisini ayarlar ve
turbo kompresör kumandasının basınçlı havasını düzenler. Kelebek sürgüsü hava silindiri kendi hava
valfine sahiptir.
AVU valfi, bypass valfli ve bypass valfsiz turbo kompresör için iki modelde mevcuttur:
A) İkiz portlu AVU valfi: hem EPG hem turbo kompresör bypass valfine kumanda eder.
B) Tek portlu AVU valfi: sadece EPG'yi (turbo kompresörde bypass valfinin olmadığı
motorlarda) düzenler.
AVU valfine, motor yönetim sistemi (EMS) tarafından kumanda edilmektedir. AVU valfine basınçlı
hava sisteminden hortum (1) üzerinden hava sağlanır ve EPG'ye hortumla (2) ve turbo kompresör
kumandasıyla (baypas valfi) hortum (3) üzerinden hava verilir.
Motor freni
Kamyon için ne tür motor freni gücü gerekli olduğuna bağlı olarak farklı sistemlerin kombine
edildiği farklı motor freni konfigürasyonları bulunmaktadır.
EPG (ATR) motor freni

EPGC motor freni
VEB motor freni
VEB+ motor freni
Motor freninin elektrikli kumandası
Motor freni gücü sürücü ayarlarına bağlıdır. Frenleme etkisi, farklı motor freni kombinasyonlarına göre
değişiklik göstermektedir.
EPG motor freni

EPG (Egzoz Basıncı Düzenleyici) motor freni — ayrıca ATR olarak adlandırılır — egzoz borusunda
turbo kompresörden sonra bulunan bir sürgüden oluşur. Sürgü kapatıldığında egzoz tepme basıncı
egzoz frenlemesi ile yükselir ve motor üzerindeki yükü arttırarak kamyonu frenler.
EPGC motor freni

EPGC, yalnızca I-vites değiştirme şanzımanlı araçlarda, VEB motor frenlemesi istenmediğinde
kullanılır.
EPGC (Egzoz Basıncı Düzenleyici Sıkıştırma) motor freni, motor frenleme fonksiyonu açısından EPG
sistemi ile özdeştir. Buradaki C, motorun bir kompresyon freniyle donatıldığını ancak sadece vites
küçültürken motor hızını azaltmak için kullanıldığını gösterir.
VEB motor freni

VEB (Volvo Motor Freni) iki sistemden oluşur: egzoz basıncı düzenleyici (EPG/ATR) ve VCB (Volvo
Kompresyon Freni) egzoz valfleri için özel külbütör kollarına, ek kam lobları için özel bir kam miline ve
külbütör millerinde yağ basıncı için bir kumanda valfine sahiptir. Kompresyon freninin motor üzerindeki
frenleyici etkisi aşağıdaki şekilde elde edilir:
Egzoz valfi açılarak sıkıştırma stroku sırasında daha fazla hava sıkıştırılması için emme stroku
sırasında içeri daha fazla hava alır.
Egzoz valfi, kompresyon strokundaki TCD'den hemen önce açılır ve kompresyonu patlatır ve
bu sayede güç strokunun gücünü azaltır.
Egzoz basınç ayarlayıcı, egzoz sisteminde karşı basınç oluşturur. Karşı basınç, kompresyon
freninin frenleme gücünü artırmaktadır.
VEB+ motor freni

VEB+, VEB motor freninin daha gelişmiş halidir. VEB+ motor freni, iki kombine sistemden oluşur:
EPG-freni
VCB (Volvo Kompresyon Freni)
Egzoz basınç düzenleyicisinin, kompresyon freninin etkisini güçlendiren bir karşı basınç yaratmasıyla
birlikte çalışırlar.
Frenleme etkisi, kompresyon stroku sırasında, pistonun gazları sıkıştırması ile elde edilir. Gaz pedalı
bırakıldığında, yakıt püskürtülmez ve piston silindirin üst kısmına doğru yükselirken yanma meydana
gelmez. Güç stroku sırasında, yanma olmadığı göz önünde bulundurularak sıkıştırılan gazlar pistonu
aşağıya doğru bastırarak biraz sürüş gücünün oluşmasını sağlar. Kompresyon stroku sırasında
sıkıştırma etkisi ile güç stroku sırasındaki tahrik gücü aşağı yukarı aynı olduğundan, herhangi bir
frenleme kuvveti ortaya çıkmaz.
Kompresyon freni, gaz pedalına basılmıyor olsa bile güç stroku sırasında pistona uygulanan gücü
ortadan kaldırarak çalışır ve bu sayede motor frenlemesi sırasında kompresyon stroku frenleme gücü
kullanılır.
Kompresyon freni ile EPG freninin birlikte çalışması sayesinde kompresyon stroku frenleme gücü daha
da artırılır.
Kompresyon frenlemesi, motora, egzoz valfleri için özel külbütör kolları ve külbütör milindeki yağ
basıncını kontrol eden bir valf takılması suretiyle mekanik olarak elde edilir. Kompresyon freninin
motor üzerindeki frenleyici etkisi aşağıdaki şekilde elde edilir:
Egzoz valfi açılarak sıkıştırma stroku sırasında daha fazla hava sıkıştırılması için emme stroku
sırasında içeri daha fazla hava alır.
Egzoz valfi, kompresyon strokundaki TDC'den hemen önce açılır ve kompresyonu deler ve bu
sayede güç strokunun etkisini azaltır.
EPG freni, egzoz kolektörü borusunda karşı basınç oluşturur ve emme stroku sırasında giren
hava basıncını arttırır. Karşı basınç kompresyon freni gücünü artırmaktadır.
EPG motor freni altı konumda ayarlanabilir:

Anahtar Yardımcı frenler
konumları
0 (kapalı) Yardımcı fren yok
A Otomatik kademesiz
kontrol
1 40%
2 70%
3 100%
1
B Tam frenleme gücü
1
Yalnızca otomatik şanzımanlar için geçerlidir
Motor freni — şematik görünüm

Parça listesi
Parça Açıklama
A14 Kumanda ünitesi, EMS (motor yönetim sistemi)
A16 Kumanda ünitesi, ECS (elektronik kumandalı süspansiyon)
A17 VECU kumanda ünitesi (araç kumanda ünitesi)

Parça listesi
A19A/A19C Kumanda ünitesi, GECU (vites kolu)
A21 EBS kumanda ünitesi (elektronik kumandalı fren sistemi)
A24 Kumanda ünitesi, ABS'siz römork veri modülü
A27 LCM kumanda ünitesi (dış aydınlatma)
A33 Takograf
B04 Sensör, motor devri, krank mili
B12 Sensör, takograf/hızölçer
B13-20 Sensör, tekerlek hızı
B25 Sensör, gaz pedalı
B29 Sensör, şasi düzeyi, arka aks, sol taraf
B37 Sensör, doldurma havası basıncı ve doldurma havası sıcaklığı
B55-58 Sensör, hava körüklerinde hava basıncı
B119 Sensör, yağ sıcaklığı ve yağ seviyesi
F41 Sigorta, motor solenoid valfleri, elektrikli yakıt pompası
S07 Anahtar, motor freni
S24 Geciktirici saplı sivici
S58 Konum anahtarı, debriyaj pedalı, NO
S59 Konum anahtarı, fren pedalı, NO
XO3 Römork konektörü, 7-pimli, 24 S

Parça listesi
Y37/Y37A Solenoid süpap bloğu, motor freni/egzoz basıncı regülatörü (ATR)
Y37B Solenoid valfi bloğu, (Kelebek)
Y39 Solenoid süpap, VEB (Volvo motor freni)
Egzoz basıncı regülatörü, EPG

Bkz. Motor freni — şematik görünüm.
Egzoz basıncı regülatörü (külbütör kapağındaki ön motor tanımlaması etiketinde EPG olarak
adlandırılır) turbo kompresörün türbin yuvasıyla doğrudan bağlantılı olarak yerleştirilir ve iki görevi
bulunur:
1. Rölanti sırasında, motoru egzoz manifoldunda karşı basınç oluşturarak sıcak tutar.
2. Gaz pedalı serbest bırakıldığında, bir egzoz freni görevi yapar.
Egzoz basıncı regülatörü bir sürgü yuvası (1), bir sürgü (2) ve bir pnömatik silindirden (3)
oluşmaktadır. Sıkıştırılmış hava araç pnömatik sisteminden alınır ve D13A'da yeni tip olan hava valfi
ünitesi (AVU) tarafından düzenlenir — bu valfin, tahliye valfi bulunan ve bulunmayan turbo
kompresörler için iki varyantı bulunmaktadır.
Resimde normal sürüş sırasındaki durum görülmektedir. AVU valfi elektrik akımı almadığında, sürgü
(2) tamamen açıktır ve egzoz serbest geçer.
EPG/EPGC egzoz basıncı regülatörü
Anahtar (S07)
İki konum.
Anahtar konumları Motor freni
0 (kapalı) 0%
1 100%
Elektrikli kumanda
Anahtar 1. konumda iken gaz pedalı (B25) bırakıldığına motor freni aktif hale gelir.
Anahtar ve gaz pedalından gelen veriler, veri bağlantıları (J1939 ve J1708/J1587) üzerinden araç
elektronik kontrol ünitesi (A17) aracılığıyla motor elektronik kumanda ünitesine (A14) iletilir. Motor
ECU'su, tam kumanda basıncını (750 kPa) egzoz basıncı regülatörüne gönderecek olan kumanda
valfine (Y37) bir PWM sinyali (Darbe Genişlik Modülasyonlu) gönderir. Regülatör F41 sigortası ile
besleme voltajı alır.
Koşullar
Debriyaj pedalı (S58) basılı olmamalıdır .
Motor devri 900 d/dak üzerinde olmalıdır (Motor devir sensörü, B04).
Hız göstergesi (B12) 5 km/s üzerinde bir hız göstermelidir.
ABS/EBS tekerlek sensörleri (B13–20) teker kilitlenmesi göstermemelidir.
Vites kolu boş konumda olmamalıdır. (A19A: Geartronic/Powertronic, A19C: I-vites
değiştirme)
Fren redüksiyonu
Eğer araç EBS (Elektronik Fren Sistemi) veya havalı süspansiyonla teçhiz edilmişse, araç üzerindeki
yük göstergesi EBS: B29 Havalı süspansiyon : B55-58aracın yüklü olup olmadığını kontrol eder.
Bunun amacı yardımcı frenlerle frenleme esnasında arka tekerleklerin kilitlenmesini önlemektir: araç
yüzsüz olduğunda, yardımcı frenleme gücü azaltılır.
Araç, damperli araç (yarı römork) ise ve ABS fonksiyonu ile donatılmamışsa, yardımcı frenin tam
güçte çalışması için araç üzerindeki römork soketine römork aydınlatma kablosu takılmalıdır.
EPG/EPGC geciktiricili egzoz basıncı regülatörü
Anahtar (S24)
Eğer araç geciktirici ile teçhiz edilmişse, motor freni, geciktiriciyle birlikte aynı şekilde işlev görür,
ancak 2 konumlu anahtar geciktirici anahtarıyla (S24) değiştirilir.
Geciktirici anahtarının, araç özelliklerine bağlı olarak bir dizi farklı konumu bulunur. Egzoz basıncı
regülatörü anahtarla tüm frenleme koşullarında aktive edilir.
Farklı frenleme etkilerinde egzoz basıncı regülatörüne gelen kumanda basıncı için, teknik özelliklere
bakın.

konumları
kontrol
1 40%
2 70%
3 100%
1
1
Elektrikli kumanda
Anahtar, bu konumlardan birisindeyken, gaz pedalı (B25) bırakıldığında motor freni aktif hale gelir.
Not: A konumu hariç, bkz. Yardımcı frenlerin kademesiz otomatik kontrolü.
kontrol ünitesi (A17) aracılığıyla motor elektronik kumanda ünitesine (A14) iletilir. Motor elektronik
kontrol ünitesi, bütün anahtar konumlarındaki egzoz basıncı düzenleyicisine tam kontrol basıncı (750
kPa) iletecek olan kontrol valfine (Y37) bir PWM sinyali (Darbe Genişliği Modülasyonu) gönderir.
Düzenleyici, F41 sigortası ile besleme voltajı alır.
Yardımcı frenlerin kademesiz otomatik kontrolü

Geciktirici anahtar A pozisyonundayken, egzoz basıncı regülatörü yalnızca fren pedalına (S59)
basılması ile aktif hale gelir.
A pozisyonunda frene basıldığında, motor ECU'sundan kontrol valfine bir PWM (Darbe Genişlik
Modülasyonlu) sinyal gönderilir, buradan da egzoz basıncı regülatörüne kumanda basıncı gönderilir.
Kumanda basıncı, fren pedalına ne kadar sert basıldığına bağlı olarak değişiklik (50-750 kPa)
göstermektedir; bu da, frenleme gereksinimine göre egzoz freni gücünün ayarlanabileceği anlamına
gelmektedir.
Fren pedalına ne kadar sert basıldığı ile ilgili bilgiler, veri hattı ile araç elektronik kumanda ünitesinden
motor elektronik kumanda ünitesine gönderilir.
%40—100 yardımcı fren

Frenleme gücü, egzoz basıncı regülatörüne gelen farklı kumanda basınçlarıyla kontrol edilir. İstenen
frenleme etkisi (anahtar konumu) motor ECU'suna gönderilir; buradan da sıkıştırılmış hava kumanda
valfine bir PWM (Darbe Genişlik Modülasyonlu) sinyal gönderilir.
Tam frenleme gücü

B pozisyonu (yalnızca otomatik şanzımanlı araçlarda bulunmaktadır) bir yay pozisyonudur. Çubuk B
konumuna ayarlandığında, tam yardımcı frenleme devreye girer ve otomatik şanzıman frenleme
konumuna geçer.
Şanzımanın frenleme durumu, daha yüksek motor devriyle motor freni üzerinde daha iyi frenleme
etkisi elde etmek amacıyla vitesin doğru motor devrine düşürüldüğü anlamına gelir. Bu durum, gaz
veya debriyaj pedalına basılana kadar veya diğer koşullar değişmediği sürece devam eder.
Koşullar
değiştirme)
Frenli Sürüş
A konumunda, Frenli Sürüş (frenleme yoluyla hız kontrolü), istenen hızda geciktirici saplı anahtarı
üzerindeki SET+/- butonuna basarak kullanılabilir. Değer, araç kumanda ünitesinde kaydedilir ve hız
aşıldığında yardımcı fren aktif hale gelir. Gaz pedalı bırakılmalı ve rölanti anahtarı aktif olmamalıdır.
Fren redüksiyonu
Yük göstergesi, araç yüksüz ise fren gücünü azaltarak hareket eder. Bunun amacı, yardımcı frenlerle
frenleme esnasında arka tekerleklerin kilitlenmesini önlemektir. Fren redüksiyonu, motor ECU'sundan
egzoz basıncı regülatör kumanda valfine gönderilen PWM sinyal vasıtasıyla kontrol edilir. Bu sinyal
daha sonra egzoz basıncı regülatörüne hangi kumanda basıncının gönderileceğine karar verir.
Araç bir damperli araç (yarı römorkör) ise ve ABS fonksiyonu ile donatılmamışsa, yardımcı frenin
çalışması için araç üzerindeki römork soketine (X05) römork aydınlatma kablosu takılmalıdır.
VEB motor freni

VEB (Volvo Motor Freni), iki motor freni fonksiyonundan oluşan Volvo motor freni sisteminin adıdır:
normal egzoz freni (EPG) ve bir kompresyon freni (VCB), motor valf mekanizmasına entegredir.
VEB'li bir motor iki ek loblu egzoz kamlarına, egzoz valfleri için özel külbütör kollarına ve külbütör kolu
mekanizmasına yağ basıncını düzenleyen bir kumanda valfine (VCB valfi) sahiptir.
Kumanda valfi, silindir 3 ve 4 arasındaki silindi kapağında bulunur. Giriş, motor bloğundaki dikey
yağlama yağı kanalına ve çıkış ise külbütör kolu miline bağlıdır.
Araçta VEB bulunuyorsa, bu külbütör kapağının solundaki ön motor tanımlama etiketinde belirtilir.
Eksantrik mili ve çıkış külbütörü

VEB'li bir motordaki kam mili (1) normal egzoz kam lobuna (2) ek olarak her egzoz kamının üzerinde
bir şarj kam lobu (3) ve bir dekompresyon kam lobuna (4) sahiptir. Egzoz külbütör kolu, kompresyon
freni etkinleştirildiğinde valf açıklığını azaltan bir pistona sahiptir ve bu sayede külbütör kolu kamdaki
küçük ek loblardan etkilenmekte ve giriş stroku bitiminde ve sıkıştırma stroku başlangıcında egzoz
valfini kısa bir süre açmaktadır.
Külbütörlerin (5) her birinde bir geri dönüşsüz valf (7) ve bir külbütör pistonu (8) bulunur. Piston,
külbütör milinden yağ basıncı etkisi altındadır ve aşağı inerek valf açıklığını azaltmaktadır. Bir yaylı
tırnak (6), külbütörü valf köprüsüne dayalı olarak yerinde tutar. Valf açıklığı, valf köprüsüne yerleştirilen
şimlerle (9) ayarlanır. Külbütör milinden yağ, geri dönüşsüz valfe bir kanaldan (10) girer. Geri
dönüşsüz valf (7) yay yüklü bir piston (11), bir yay (12) ve bir bilyadan (13) oluşmaktadır.
A: Motor çalışırken, kumanda valfi yağ basıncını düşürür.

Külbütör milindeki düşük basınç, yayın pistonu (11) aşağı itmesine izin verir. Pistondaki pim bilyayı
(13) yuvasından (14) dışarı iterek, geri dönüşsüz valfte yağın her iki yönde akmasına izin verir.
Böylece külbütör pistonu (8) üzerinde fazla yağ basıncı oluşması engellenir.
Bu durumda, egzoz valfleri kam üzerindeki ek fren kamı loblarından etkilenmemektedir.
B: Motor kompresyon freni kullanarak fren uygulandığında , kontrol valfi yağ sistemine giden yağ
basıncını artırır.
Yüksek basınçta piston (11) hareket eder ve böylece yay (12) bilyayı (13) yatağına (14) doğru itebilir.
Külbütör pistonu (8) üzerindeki yağ artık bilyayı geçip akamaz ve bu nedenle külbütör pistonu (8)
üzerine baskı uygulayarak pistonun inip valf açıklığını ortadan kaldırmasını sağlamaya çalışır.
Ek kam lobları (3 ve 4) külbütör hareketini daha da etkiledikçe, egzoz valfleri aşağı itilir ve sırasıyla
kompresyon (kompresyon stroku esnasında egzoz borusundaki karşı basınç yardımıyla silindir içine
daha fazla hava zorlar) ve dekompresyon (güç stroku esnasında kompresyonu serbest bırakır)
uygular.
Böylece külbütör mili pistonu üzerindeki basınç, süpap açıldığında külbütör miline geri itmez, basınç
sınırlayıcı bir valf bulunur (15).
Kumanda valfi
Kumanda valfi, külbütör mekanizmasına giden yağ basıncını düzenler ve kendisi motor elektronik
kumanda ünitesinden bir solenoid valfi ile kontrol edilir.
Nötr
Aşağıdaki resim, VCB valfini nötr konumda göstermektedir; yani motor durmuş, solenoid bobin (9)
enerjisiz ve valf sürgüsü (3) kilitleme segmanına (1) karşıdır.
1. Kilit segmanı
2. Manşon
3. Valf sürgüsü
4. Denge yayı
5. Bilya tutuculu yay yatağı
6. Valf bilyası
7. Silindir
8. Rot
9. Solenoid bobini
10. Piston
11. Elektrik bağlantısı
12. Akış kontrolü için basınç düzenleme deliği
13. Dönüş deliği
14. Kalibrasyon deliği
15. Külbütöre yağ akışı deliği
Normal sürüş
Normal motor çalışması sırasında, solenoid bobinine (9) enerji verilmez. Solenoid valfi regülasyon
modundadır ve delikten (15) külbütöre yağ gönderirken, yağın kalibrasyon deliğinden (14) akmasına
ve dönüş deliğine (13) gitmesine izin verir. Bu da, külbütör miline olan yağ basıncını 1 bara (100 kPa)
indirir, bu kam mili yataklarını ve valf mekanizmasını yağlamak için yeterlidir.
Volvo Motor Freninin Aktivasyonu

Motor çalışırken ve VEB aktive edildiğinde, solenoid bobini (9) enerji alır ve valf sürgüsü (3) —
tamamen açık — uç konuma sürülerek, yakalanan yağ hidrolik kilit görevi görür. Tam yağ basıncı
külbütör miline iletilir ve kompresyon freni devreye girer.
VEB devreden çıkartma

Motor çalışırken ve motor freni serbest bırakıldığında, solenoid bobinin (9) enerjisi gider. Külbütör
milindeki yüksek basınçlı yağ, valf sürgüsünün (3) hızlı bir şekilde hareket etmesine ve yağ dönüş
bağlantısının (13) açılarak yağın dışarı akabilmesine izin verir. Yağ basıncı 1 bara (100 kPa)
düştüğünde, valf sürgüsü düzenleme konumuna döner.
Motor sıkıştırma freni sırasında valfin açılması

VEB aktive edildiğinde egzoz valfinin açılma prensibinin nasıl işlediği görülmektedir.
A: Motor çalışırken ve külbütör milinde yağ basıncı düşükken, hidrolik pistona basınç etki etmez.
Egzoz valfi açıklığı yaklaşık 1,7 mm'dir ancak yaylı tırnağın külbütör ile valf köprüsünü temas halinde
tutması nedeniyle, külbütör silindiri egzoz kamındaki alt lobun üstündedir. Bu nedenle, alt loblar valfleri
etkilememekte ve kapalı kalmaktadır.
B: Burada VEB aktive edilmiştir. Yağ basıncı hidrolik pistonu aşağı indirmiş ve valf açıklığını ortadan
kaldırmıştır. Külbütör makarası şimdi egzoz kamı zemin halkasıyla temas halindedir.
C: Burada şarj lobu külbütör silindirini iterken nasıl göründüğü görülmektedir. Alt lob valfi hızlı ve kısa
süreli olarak açar. Dekompresyon lobu külbütör silindiri altından geçerken benzer bir hızlı valf açma
işlemi görülür.
VEB
Anahtar (S07)
Üç konum.
Not: 3 konumlu anahtar yalnızca manüel şanzımanlar için geçerlidir.
Anahtar konumları Motor freni
0 (kapalı) 0%
1 50%
2 100%
Elektrikli kumanda
Anahtar 1. konumda iken gaz pedalı (B25) bırakıldığına VCB aktif hale gelir. Egzoz basıncı
regülatörü, %50 yardımcı fren elde etmek amacıyla düşürülmüş bir basınçta aynı anda aktif hale gelir.
regülatörü, %100 yardımcı fren elde etmek amacıyla tam basınçta aynı anda aktif hale gelir.
kumanda ünitesi, kontrol valfine (Y39) külbütör milinde yağ basıncının artırılması için bir sinyal (-) ve
ayrıca egzoz basıncı regülatörü kontrol valfine (Y37) bir PWM (Darbe Genişlik Modülasyonlu) sinyal
gönderir. Her iki kontrol valfi F41 sigortası üzerinden besleme voltajı alır.
Koşullar
Yağ sıcaklığı 60 °C değerinin üzerinde olmalıdır.
değiştirme)
Şarj basıncı 50 kPa'dan az olmalıdır.
Fren redüksiyonu
Yüksüz araçlar için, VCB kapanır ancak egzoz basıncı regülatörü aktiftir.
Eğer taşıt yüklü değilse, güç göstergesi VCB'nin devreye girmesini engeller. Bunun amacı, yardımcı
frenle frenleme esnasında arka tekerleklerin kilitlenmesini önlemektir.
Araç bir damperli çekici (yarı römorkör) ise ve ABS fonksiyonu ile donatılmamışsa, yardımcı frenin
çalışması için araç üzerindeki römork soketine römork aydınlatma kablosu takılmalıdır.
Otomatik şanzıman ve/veya geciktirici ile VEB

Anahtar (S24)
Eğer araç geciktirici veya otomatik şanzımanla teçhiz edilmişse, motor freni, yavaşlatıcıyla birlikte,
aynı şekilde işlev görür ancak 3 konumlu anahtar geciktirici anahtarıyla (S24) değiştirilir.
Geciktirici anahtarının, araç özelliklerine bağlı olarak bir dizi farklı konumu bulunur.
VCB, A, 2, 3 ve B konumlarında aktiftir.
Egzoz basıncı regülatörü, farklı kumanda basınçlarına sahip anahtarla tüm frenleme koşullarında
aktive edilir.
Farklı frenleme etkilerinde egzoz basıncı regülatörüne gelen kumanda basıncı için, teknik özelliklere
bakın.

konumları
kontrol
1 40%
2 70%
3 100%
1
1
Elektrikli kumanda
düzenleyicisi, %40 yardımcı fren elde etmek amacıyla düşürülmüş bir basınçta aynı anda aktif hale
gelir.
düzenleyicisi, %70 yardımcı fren elde etmek amacıyla tam basınçta aynı anda aktif hale gelir.
düzenleyicisi, %100 yardımcı fren elde etmek amacıyla tam basınçta aynı anda aktif hale gelir.
kumanda ünitesi, kontrol valfine (Y39) külbütör milinde yağ basıncının artırılması için bir sinyal (-) ve
ayrıca egzoz basıncı regülatörü kontrol valfine (Y37) bir PWM (Darbe Genişlik Modülasyonlu) sinyal
gönderir. Her iki kontrol valfi F41 sigortası üzerinden besleme voltajı alır.
Yardımcı frenlerin kademesiz otomatik kontrolü

Geciktirici anahtarı A pozisyonundayken, egzoz basıncı regülatörü ve VCB yalnızca fren pedalına
(S59) basılması ile aktif hale gelir.
A pozisyonunda fren yapıldığı zaman, motor kumanda ünitesinden sırayla kontrol valfi (Y37) ve kontrol
valfi (Y39)'a sinyal gönderilir.
Kontrol valfi (Y37) ise kontrol basıncını egzoz basıncı regülatörüne gönderir. Fren pedalına ne
kadar sert basıldığına bağlı olarak kontrol basıncı farklılık (50-750 kPa) göstermektedir.
Gerekli frenleme gücüne bağlı olarak VCB aktiftir veya aktif değildir. Gerekli frenleme gücü,
fren pedalına ne kadar sert basıldığına bağlı olarak kontrol edilmektedir.
Fren pedalına ne kadar sert basıldığı ile ilgili bilgiler, veri hattı ile araç elektronik kumanda ünitesinden
motor elektronik kumanda ünitesine gönderilir.
%40–100 yardımcı fren

Frenleme gücü, egzoz basıncı regülatörüne gelen farklı kumanda basınçlarıyla kontrol edilir. İstenen
frenleme etkisi (anahtar konumu) motor ECU'suna gönderilir; buradan da sıkıştırılmış hava kumanda
valfine bir PWM (Darbe Genişlik Modülasyonlu) sinyal gönderilir.
VCB, konum 1 hariç tüm konumlarda aktiftir.
Tam frenleme gücü

B pozisyonu (yalnızca otomatik şanzımanlı araçlarda bulunmaktadır) bir yay pozisyonudur. Çubuk B
konumuna ayarlandığında, tam yardımcı frenleme devreye girer ve otomatik şanzıman frenleme
konumuna geçer.
Şanzımanın frenleme durumu, daha yüksek motor devriyle motor freni üzerinde daha iyi frenleme
etkisi elde etmek amacıyla vitesin doğru motor devrine düşürüldüğü anlamına gelir. Bu durum, gaz
veya debriyaj pedalına basılana kadar veya diğer koşullar değişmediği sürece devam eder.
Koşullar
Yağ sıcaklığı 60 °C değerinin üzerinde olmalıdır.
değiştirme)
Şarj basıncı 50 kPa'dan az olmalıdır.
Frenli Sürüş
A konumunda, Frenli Sürüş (frenleme yoluyla hız kontrolü), istenen hızda geciktirici saplı anahtarı
üzerindeki SET+/- butonuna basarak kullanılabilir. Değer, araç kumanda ünitesinde kaydedilir ve hız
aşıldığında yardımcı fren aktif hale gelir. Gaz pedalı bırakılmalı ve rölanti anahtarı aktif olmamalıdır.
Fren redüksiyonu
Yüksüz araçlar için, VCB kapanır ancak egzoz basıncı regülatörü aktiftir.
Eğer taşıt yüklü değilse, güç göstergesi VCB'nin devreye girmesini engeller. Bunun amacı, yardımcı
frenle frenleme esnasında arka tekerleklerin kilitlenmesini önlemektir.
Araç bir damperli çekici (yarı römorkör) ise ve ABS fonksiyonu ile donatılmamışsa, yardımcı frenin
çalışması için araç üzerindeki römork soketine römork aydınlatma kablosu takılmalıdır.
VEB+ motor freni

Yukarıda açıklandığı gibi kompresyon freni, emme stroku sırasında ve kompresyon stroku TDC'ye
gelmeden hemen önce egzoz valflerini açar, dolayısıyla kompresyon strokunun frenleme gücünü
kullanarak çalışır. Bu, iki parçalı ekstra frenleme kamlı özel bir kam mili, frenleme külbütör mili ve
külbütör miline giden yağ basıncını düzenleyen bir kontrol valfi yardımıyla mekanik olarak elde edilir.
Kumanda valfi silindir 3 ve 4 arasındaki silindi kapağında bulunur. Giriş, silindir bloğundaki yağ
kanalına ve çıkış külbütör kolu miline bağlıdır. Araçta VEB+ bulunuyorsa, bu valf kapağının solundaki
ön motor tanımlama etiketinde belirtilir.
Daha önceki VEB sistemine kıyasla, mekanik yükler artık iki külbütör kolu tarafından paylaşılmaktadır.
Yani mekanik gerilim fazla artırılmadan frenleme gücü artırılabilmektedir. VEB+ sisteminin kullanılması
gaz akışını da artırdığından ve dolayısıyla daha fazla gaz püskürtme memesini soğutacağından,
memeleri üzerindeki termal gerilim de azalır.
Eksantrik mili ve çıkış külbütörü
1. Kam mili
2. Şarj lobu
3. Dekompresyon lobu
4. Egzoz külbütörü
5. Pompa pistonu
6. Güç pistonu
7. Geri dönüşsüz valf
8. Piston
9. Yay
10. Fren külbütörü
11. Egzoz lobu
VEB+ özellikli bir motordaki eksantrikte (1), her silindir için dört kam, emme kamı, enjeksiyon kamı,
egzoz kamı ve fren kamı bulunur.
Frenleme kamı iki parçadan oluşur: şarj parçası (2) ve egzoz valflerini kaldıran ve güç vuruşunun güç
vermesini önleyip, frenleme gücünün tam olarak kullanılmasını sağlayan dekompresyon parçası (3).
Egzoz külbütör milinin (4) içinde, pompa pistonu (5) ve güç pistonu (6) olmak üzere iki pistonun yanı
sıra bir çek valf (7), bir piston (8) ve bir yay (9) bulunur. Güç pistonu, doğrudan egzoz valfi kaliperinin
üzerinde bulunur. Kaliperin üzerine basan ve egzoz valflerini açan, güç pistonudur. Pompa pistonu,
doğrudan fren külbütör milinin (10) altında bulunur. Fren külbütör mili, pompa pistonunu aşağıya iter.
Egzoz külbütör mili (4), fren külbütör mili (10) egzoz külbütör milinin üzerinde yer alacak ve yağ
basıncı yeterince yüksek olduğunda, her iki külbütör mili ve fren külbütör mili arasındaki açıklık, pompa
pistonunun aşağıya itilmesini sağlayacak şekildedir. Pistonlar da bir yağ kanalı ile birbirine bağlıdır.
Pompa pistonu aşağıya basıldığında, pistonun altındaki yağ güç pistonuna basılır. Aynı anda çek valf
kapanır ve yüksek basınç, güç pistonunu aşağıya doğru bastırarak egzoz valflerinin açılmasını sağlar.
Normal motor çalışması
1: Kontrol valfi yağ basıncını düşürür; basınç, külbütör milinde yaklaşık 1 bardır. Çek valf (7) pistonun
(8) yayla (9) ileri itilmesiyle açık tutulur. Yağ kanalları dolar ancak düşük basınç, pompa pistonunu (5)
üst konumuna itemez. Fren külbütör mili (10), egzoz valfi külbütör miline (4) temas etmez. Bu
durumda, egzoz valfleri fren kamı üzerindeki ek fren kamı loblarından etkilenmemektedir.
Kompresyon freni
2: Kontrol valfleri yağ basıncını, sistem yağ basıncı seviyesine yükseltir; külbütör milinde basınç 2
barın üzerindedir. Piston (8) geri hareket eder ancak çek valf (7) yağ akışıyla açık tutulur. Yüksek
basınç pompa pistonunu üst konumuna itebilir. Pompa pistonu (5) üst konumuna itildiğinde, fren
külbütör mili (10) ile egzoz külbütör mili (4) arasındaki açıklık azalır.
3: Yağ basıncı pompa pistonunu (5) üst konumuna iter ve pistonun arkasındaki bölmeyi doldurur. Yağ
sistemi doldurduğunda ve artık akış olmadığında, çek valf (7) kapanır. Fren külbütör mili (10) iki lobdan
birine hareket ettiğinde, pompa pistonu aşağıya itilir ve pistonun arkasındaki yağ, güç pistonuna (6)
basınç uygular. Piston aşağı itilir ve egzoz valfleri açılır. Çek valf (7), egzoz valfleri açıkken yüksek yağ
basıncı ile kapalı kalır.
4: Egzoz valfleri kapandıktan sonra ve fren külbütör mili artık pompa pistonuna basınç
uygulamadığında, güç pistonunu (6) aşağıya iten yağ, yeniden pompa pistonuna (5) döner. Daha
sonra, bir önceki döngü sırasında sızan yağın geçişine izin vermek için çek valf (7) açılacağından
sistem tekrar dolar.
Deaktivasyon (normal motor çalışmasına dönüş)

5: Külbütör milindeki yağ basıncı yaklaşık 1 bara düştüğünde deaktivasyon meydana gelir. Piston (8),
çek valfi (7) açarak, yağın yeniden külbütör miline akmasını sağlar. Pompa pistonunun yayı, pompa
pistonunu (5) yeniden alt konumuna bastırır ve fren külbütör mili (10), pompa pistonuyla temas
edemez.
Kumanda valfi
Kumanda valfi külbütör mekanizmasına giden yağ basıncını düzenler ve kendisi motor kumanda
ünitesinden (EECU) bir solenoid valfi ile kontrol edilir.
Nötr
Aşağıdaki şekilde, VCB valfi nötr konumda gösterilmektedir. Yani motor çalışmıyordur. Solenoid
bobininde (9) enerji yoktur ve valf sürgüsü (3), kilit halkasına (1) kadar kalkmıştır.
1. Kilit segmanı
2. Manşon
3. Valf sürgüsü
4. Denge yayı
5. Bilya tutuculu yay yatağı
6. Valf bilyası
7. Silindir
8. Rot
9. Solenoid bobini
10. Piston
11. Elektrik bağlantısı
12. Akış kontrolü için basınç düzenleme deliği
13. Dönüş deliği
14. Kalibrasyon deliği
15. Külbütöre yağ akışı deliği
Normal sürüş
Normal motor çalışması sırasında, solenoid bobinine (9) enerji verilmez. Solenoid valfi düzenleme
modundadır ve delikten (15) külbütöre yağ gönderirken, yağın kalibrasyon deliğinden (14) akmasına
ve dönüş deliğine (13) gitmesine izin verir. Bu da yağ basıncını 1 bara (100 kPa) indirir; bu değer,
eksantrik yataklarını ve valf mekanizmasını yağlamak için yeterlidir.
VEB+ sisteminin aktivasyonu

Motor çalışırken ve VEB+ aktive edildiğinde, solenoid bobini (9) enerji alır ve valf sürgüsü (3) —
tamamen açık — uç konuma sürülerek, yakalanan yağ hidrolik kilit görevi görür. Tam yağ basıncı
külbütör miline iletilir ve kompresyon freni devreye girer.
VEB+ kapalı
Motor çalışırken ve motor freni serbest bırakıldığında, solenoid bobinin (9) enerjisi gider. Külbütör
milindeki yüksek basınç, valf sürgüsünün (3) hızlı bir şekilde hareket etmesine ve yağ dönüş
bağlantısının (13) açılarak yağın dışarı akabilmesine izin verir. Yağ basıncı 1 bara (100 kPa),
düştüğünde, valf sürgüsü düzenleme konumuna döner.
Ara soğutma
D13A motorda havalı bir ara soğutucu bulunmaktadır. Ara soğutucu, soğutucu radyatörün önünde
bulunur ve giriş sıcaklığını yaklaşık 150°C düşürür. Bu sayede motor girişinde sıcaklık daha düşüktür
ve yanma daha temizdir. Bu sayede çok daha düşük NOx — elde edilerek, düşük egzoz emisyonu
gereksiniminin mutlak şartı karşılanır.
Giriş hava sıcaklığının düşürülmesi hava yoğunluğunu da arttırır ve motora daha fazla hava girerek,
daha fazla yakıt enjektör edilmesine imkan tanır. Bu da motor gücünün daha yüksek olmasını sağlar.
Soğuk hava ayrıca pistonlardaki ve valflerdeki gerilimi de düşürmektedir.
Karter havalandırması
Bazı yanma ürünleri pistonlardan ve piston segmanlarından geçtikten sonra kartere girdiği için (―yan
üfleme‖), karter havalandırılmalıdır. D13A motor modelinin yeni bir özelliği, kapalı devre karter
havalandırması ile sipariş edilebilmesidir ve bu sayede pek çok pazarda bir çevre gerekliliği olan yağ
damlacıkları riski ortadan kaldırılır.
Kapalı karter havalandırması (CCV)

Yeni karter havalandırma sistemindeki ana parça, doğrudan motorun soluna monte edilen bir
seperatördür (A). Motor yağlama sistemindeki yağ, seperatörü tahrik etmek için bir yağ kanalından bir
türbini (3) tahrik eder. Türbin, motorun normal çalışması sırasında yaklaşık 8000 devirle dönen bir dizi
disk (5) ve bir tahrik şaftına (4) bağlıdır. Seperatörün yanında, basınç çok düşerse türbine yağ akışını
kapatan diyaframlı (7) bir basınç regülatörü (6) bulunur.
Üst tevzi dişlisi kapağındaki yağ kapanları ve külbütör kapağından (Açık karter havalandırmasına
bakınız) geçtikten sonra, karter gazları bir hortum bağlantısı (1) vasıtasıyla seperatörün tepesindeki
girişe beslenir ve döner disklerin ortasından seperatöre girer. Yağ ve daha ağır parçacıklar santrifüjle
çevreye savrulur ve türbine tahrik veren yağla birlikte tekrar yağ karterine iner.
Temiz gazlar, konektör (2) yardımıyla seperatörden turbo kompresör girişi tarafına yönlendirilir.
Açık karter havalandırması

Açık karter havalandırması, üst tevzi dişlisi kapağında (1) ve külbütör kapağında (2) iki yağ kapanına
ve karter gazlarını dışarı taşıyan harici bir boruya (3) sahiptir.
Tevzi dişli kapağındaki yağ kapanı, avara dişlinin merkezindeki karterden (4) bağlantıya sahip bir
labirent şeklinde tasarlanmıştır. Avara dişlinin dönüşü, burada nispeten yağsız bir alan
oluşturmaktadır.
Külbütör kapağındaki yağ kapanı, ayrılan yağ için üç tahliyeli (6) dökme bir kanaldan (5) oluşmaktadır.
Soğutma sistemi
Burada soğutma sisteminin dış detayları ve soğutma suyunun sirkülasyonu görülmektedir. Soğutma
suyu termostatı yuvası, doğrudan silindir kapağında oluşturulmaktadır.
1. Radyatör
2. Genleşme tankı
3. Basınç valfi dahil üst doldurma kapağı
4. Ön doldurma kapağı
5. Seviye sensörü
6. Kabindeki ısıtıcı
7. Soğutma suyu termostatından radyatöre bağlantı
8. Sıcaklık sensörleri
9. Soğutma suyu pompası
10. Hava kompresörü
11. Motor ısıtıcı bağlantısı (dizel tahrikli)
12. Motor ısıtıcısı bağlantısı (220 V, soketli)
13. Üre tankı ısıtma bağlantısı
14. Soğutma suyu tahliye tapası
15. Radyatör tahliye tapası
16. Şanzıman soğutma bağlantısı
Soğutma suyu, soğutma suyu pompası (1) ile soğutma suyu kapağına (yağ soğutucusu kapağı)
vidalanmış yağ soğutucusuna (3) pompalanır. Soğutma suyunun bir kısmı delikten (2) silindir gömleği
alt soğutma ceketine giderken, büyük kısmı delikten (4) devam ederek silindir gömleği üst soğutma
ceketine gider. Buradan soğutma suyu kanallardan (5) geçerek silindir kapağına gider.
Silindir kapağı, etkin ısı transferi için soğutma suyunun en sıcak bölgelerden geçmesini gerektiren
yatay bir bölme duvarına sahiptir.
Soğutma suyu, ardından radyatör veya bypas borusu (7) vasıtasıyla soğutma suyunu soğutma suyu
pompasına geri çeviren termostattan (6) geçer. Soğutma suyunun izlediği rota motor sıcaklığına
bağlıdır.
Hava kompresörü (8) ve şanzıman soğutma, harici borular ve hortumlarla bağlanır ve pompa emme
tarafına dönüş verilir.
Soğutma suyu pompası ve termostat

Soğutma suyu devridaim termostatı piston tipidir ve açma ile kapamayı kontrol eden, sıcaklığa duyarlı
bir balmumu gövdesine sahiptir. Termostat, soğutma suyu sıcaklığı 82 ºC'ye ulaştığında açmaya
başlar.
A: Termostat kapalı durumda (soğuk motor).
B: Termostat açık durumda (sıcak motor).
C: Soğutma suyu pompası alüminyum bir gövdeye (1) sahiptir. Pompanın arkasında soğutma suyu
dağıtımı için kanallar bulunurken, ön kısmında bir plastik pervane (2), şaft contası (3), yatak (4) ve
kasnak (5) bulunur. Şaft yatağı, kalıcı yağla yağlanmış kombine rulmanlı yataktır. Şaft contası ve yatak
arasında kasnağın (7) arkasında dışa açılan bir havalandırılmış alan (6) bulunmaktadır. Pompanın (8)
arka kısmı motor bloğuna vidalanmıştır.
Not: Sızıntı deliği çevresinde kurumuş soğutma suyu kalıntısı oluşabilir. Soğutma suyu kalıntısı
oluşması, soğutma suyu pompasının normal bir fonksiyonudur ve motor soğutma suyu pompasının
değiştirilmesini gerektirmemektedir.
Tahrik kayışları
D13A motor, her ikisi de çok oluklu tipte (Poli-V) iki tahrik kayışına sahiptir.
İç kayış, klima kompresörünü (AC) ve alternatörü (A) tahrik eder. Dıştaki kayış, fanı (F) ve soğutma
suyu pompasını (WP) tahrik eder. Her iki kayış da otomatik kayış gerdiriciye (T) sahiptir. Dış kayışla
soğutma suyu pompası kasnağını doğru bir şekilde hizalamak için bir kuyruk kasnak ta (I)
bulunmaktadır.
Soğutma suyu vantilatörü

Motorda, motor sıcaklığını düzenleyen ve sürücü kabini klimasının parçası olan bir soğutma vantilatörü
bulunmaktadır.
Soğutma vantilatörü, elektrikli açma ve kapamalı viskoz tiptendir (transmisyon sıvısı olarak silikon
yağlı viskoz vantilatör). Açma ve kapama, kavrama ünitesi (2) vasıtasıyla motor elektronik kumanda
ünitesinden sinyal alan bir elektro mıknatıs (1) vasıtasıyla olmaktadır. Bu tür vantilatörün avantajı,
mevcut soğutma gereksinimine göre vantilatör devrinin daha iyi ayarlanmasıdır.
Vantilatör devri farklı parametrelerden etkilenmektedir. Aşağıdaki sistem, soğutma gerektiğinde motor
kumanda ünitesi vasıtasıyla ek vantilatör devri talep etmektedir.
Soğutma suyu sıcaklığı

Pnömatik sistem
Klima (AC) sistemi
Şarj hava sıcaklığı
Geciktirici
EECU sıcaklığı
Not: Daima en yüksek devri isteyen sistemin talebi karşılanır. Motor elektronik kumanda ünitesi
(EECU), hangi sistemin en yüksek önceliğe sahip olacağını ve vantilatörün hangi hızda döneceğini
belirler.
Vantilatörün ana parçaları şunlardır:
1. Solenoid
2. Kavrama ünitesi
3. Debriyaj karteri 
4. Dış kapak
5. Tahrik plakası
6. Valf
7. Yatak, kavrama karteri
8. Vantilatör şaftı
9. Yatak, elektro mıknatıs
10. Sensör tekerleği, devir sensörü
11. Dönüş kanalı, silikon yağ
12. Besleme kanalı, silikon yağ
13. Saklama odası
14. Tahrik odası
Tahrik plakası vantilatör şaftına kalıcı olarak tutturulmuştur ve her zaman vantilatör kasnağının
devriyle aynı devirde dönmektedir. Kavrama karteri vantilatöre vidalanmıştır ve vantilatör şaftında
çalışır ancak şafta göre dönmekte serbesttir.
Vantilatör fonksiyonu
Resim A'da elektro mıknatısa enerji verildiğinde, örneğin rölantideyken, vantilatör durumu
görülmektedir. Elektro mıknatıs, valfi besleme kanalında kapalı tutan bir manyetik alan oluşturur ve
silikon yağı dış saklama odasında toplanır.
Resim B'de, elektro mıknatısa enerji verilmediğinde ne olduğu görülmektedir. Silikon yağ şimdi tahrik
odasına akarak tahrik plakası flanşları ile kavrama karterindeki arasındaki boşlukları doldurur. Silikon
yağın yüksek viskozitesi bir sürtünme etkeni olarak görev görmekte ve kavrama karterini de
beraberinde çekerek, fan devrini yükseltmektedir. Merkezkaç gücü, silikon yağını dönüş kanalı
vasıtasıyla saklama odasına geri göndermektedir. Bu ise valfler kapanır kapanmaz, tahrik odasında
yağ beslemesi miktarının düştüğü ve vantilatör devrinin azaldığı anlamına gelir.
Vantilatör kumandası
Vantilatör devri, motor elektronik kumanda ünitesi (EECU) tarafından kontrol edilmektedir ve kendisine
bağlı sıcaklık sensöründen etkilenmektedir.
Vantilatöre gelen kontrol sinyali elektro mıknatısa enerji verir ve bu şekilde yağ odası ve besleme
kanalı arasındaki valf devreye girer. Kumanda sinyali PWM (Darbe Genişlik Modülasyonlu)
türündendir ve vantilatör devri darbe genişliği ile kontrol edilmektedir. PWM darbeleri ne kadar uzun
olursa, vantilatör o kadar yavaş döner. Sürekli olarak vantilatör devri hakkında kumanda ünitesine bilgi
gönderen bir takometre sensörü vantilatörde bulunmaktadır.
EECU kontrollü vantilatörün bir Arıza önleyici mekanizması bulunmaktadır. Vantilatörde veya
bağlantılarında bir elektrik arızası olursa, vantilatör mümkün olan en yüksek devirde tam bağlı olarak
çalışacaktır. Bunun amacı bir elektrik arızası oluşmasına karşın motorun aşırı ısınmasını önlemektir.
Bazı durumlarda, örneğin soğuk iklimlerde, bir arıza durumunda fan tamamen devre dışı bırakılabilir
ve olası en düşük devirde çalışabilir.
Sürücü, gösterge panelinde sarı bir ışıkla uyarılır ve fan ya da bağlantılarında bir elektrik arızası
olduğu belirtilir.
Not: Motorun her çalıştırılışında, vantilatör dönmeye başlar ve motor soğuksa, vantilatör rölanti devrine
geçmeden önce yaklaşık 2 dakika çalışır.
Soğutma suyu sıcaklığı

Soğutma suyu sıcaklığı, soğutma suyu fanı devrine kumanda eden en önemli parametredir. Bunun
amacı dengeli bir soğutma suyu sıcaklığı elde etmektir. Hedeflenen herhangi bir soğutma suyu
sıcaklığı için, minimum bir vantilatör devri bulunmaktadır. Bu, vantilatör olası komutlara karşı daha
yüksek bir devirde çalışmaya hazır olacak şekildedir. Rölanti devrinden başlatılırsa, vantilatörün
hızlanma süresi çok uzundur.
Pnömatik sistem
Araç ECU'su vasıtasıyla, sıkıştırılmış hava sistemi vantilatörün çalıştırılmasını isteyebilir. Vantilatör,
kompresör sistemi şarj ederken hava kompresörü soğutma bobininin sıcaklığını düşürmek üzere aktif
hale gelir. Bu fonksiyonun amacı, sıkıştırılmış havanın kurutucuya girmeden önce soğutulmasını
sağlamaktır. Fonksiyonun aktif hale gelmesi için, aşağıdaki koşulların karşılanması gereklidir:
Hava kompresörü şarj ediyor olmalıdır (hava kurutucusu tarafından araç elektronik kumanda
ünitesinden kontrol edilir).
Motor devri belirli bir seviyenin üzerinde olmalıdır.
Araç hızı belirli bir seviyenin altında olmalıdır.
Emme sıcaklığı belirli bir seviyeyi aşmalıdır.
Klima (AC) sistemi

Klima sisteminin fanın çalışmasını istemesi için, araç hızı, çevre sıcaklığı ve motor devri belirtilen
gereksinimleri karşılamalıdır ve klima aktif halde olmalıdır. Klima sistemindeki basınç çok yüksekse
araç hızı, çevre sıcaklığı ve motor devrine bakmaksızın sistem fanın çalıştırılmasını isteyebilir. Bu
fonksiyonun amacı klimanın doğru şekilde çalışmasını sağlamaktır.
Şarj hava sıcaklığı

Alınan hava sıcaklığının belirli bir seviyeyi aşması ve istenilen motor torkunun belirli bir seviyeyi
aşması durumunda, alınan hava sıcaklığı fanın çalıştırılmasını talep eder. Motor freni aktif hale
geldiğinde alınan hava sıcaklığı etkilenebileceği için, motor freninin ardından fanın aktif hale gelmesi
talebinde bir gecikme olur.
Geciktirici
Geciktirici, soğutmayı arttırmak için fanın aktif hale getirilmesini isteyebilir.
Kompakt geciktirici
Fan aktivasyonu talebi aşağıdaki koşulların karşılanmasını gerektirir:
Geciktirici aktif olmalıdır.

Geciktirici aktive edildikten sonra 40 saniye boyunca araç hızı 0 km/s'den yüksek olmalıdır.
Transmisyon mili devri belirli bir seviyenin üstünde olmalıdır.
Soğutma suyu sıcaklığı veya geciktirici yağı sıcaklığı belirli seviyelerin üzerinde olmalıdır.
Powertronic geciktirici
Fan aktivasyonu talebi aşağıdaki koşulların karşılanmasını gerektirir:
Geciktirici aktif olmalıdır.

Şanzıman yağı sıcaklığı belirli bir seviyenin üzerinde olmalıdır.
veya
Geciktirici yağı sıcaklığı belirli bir seviyenin üzerinde olmalıdır.

veya
Zaman birimi başına geciktirici yağı sıcaklığı artışı belirli bir seviye üzerinde olmalıdır.
EECU sıcaklığı
Uç koşullarda, EECU ünitesi içerisindeki sıcaklık belirli bir seviyeyi geçerse, EECU fanın aktif hale
gelmesini isteyebilir.
Farklı parametre değerlerinin fan devrini nasıl etkilediği hakkında daha fazla bilgi için, Teknik Özellikler
Grup 20'ye bakın.
Kumanda sistemi
Motor kumanda sistemi
D13A'nın yakıt sistemi enjeksiyon miktarı ve enjeksiyon zamanlaması açısından elektronik olarak
kontrol edilmektedir. Bu sisteme EMS (Motor Yönetim Sistemi) adı verilmektedir. Motor yönetim
sistemi burada kısaca açıklanmıştır.
Sistemin ana parçası, motorun solunda bulunan ve titreşim amortisörü lastiği ayağına monte edilen
motor elektronik kumanda ünitesidir (EECU). Kumanda ünitesi, yakıt miktarını ve enjeksiyon
zamanlamasını kontrol etmek için gaz pedalından sürekli bilgiye ve motordaki bir dizi sensörden
sinyale ihtiyaç duymaktadır. Motor sensörlerinin kablo bağlantılarının tamamı DIN standart
konektörlerine sahiptir.
Motor kumanda sistemi sensörleri (bazıları çift fonksiyonludur):
1. Su ayırıcısı seviye sensörü — su ayrıcısı muhafazasında bulunur.

2. Yağ seviyesi/sıcaklığı sensörü — yağlama yağı karterinde bulunur. Konektörü karterin sol
tarafına takılmış kombine sensör.
3. Yakıt basıncı sensörü — filtre yuvasında bulunur.
4. Soğutma fanı elektro mıknatısı ve devir sensörü — soğutma fanı göbeğinde bulunur.
5. Soğutma suyu seviyesi sensörü — genleşme tankında bulunur.
6. Soğutma suyu sıcaklığı sensörü — silindir kapağının ön kenarında bulunur.
7. Alınan hava basıncı/sıcaklık sensörü — giriş borusunda bulunan kombine sensördür.
8. Kam mili pozisyon sensörü — üst tevzi dişlisi kapağında bulunur.
9. Hava düşük basınç/sıcaklık sensörü — giriş hava filtresi yuvasının temiz tarafında bulunan
kombine sensördür.
10. Volan konumu ve hız sensörü — volan karterinin üstünde bulunur.
11. Yağ basıncı sensörü — motor bloğu ana yağlama haznesinde bulunur.
12. Karter basıncı sensörü — motor bloğunun sol tarafında bulunur.
Kumanda ünitesinde bir atmosfer basıncı sensörü ve sıcaklık sensörü bulunmaktadır.
Elektronik kontrollü çalıştırma fonksiyonu
Marş motoru
EMS-kontrollü marş motoru
D13A motorun yeni bir özelliği, motor elektronik kumanda ünitesinin (EECU) araç elektronik kumanda
ünitesi (VECU) ve bir marş rölesi vasıtasıyla marş motorunu kontrol edilebiliyor olmasıdır. Ayrıca diğer
kumanda ünitelerinden bilgileri alır ve tüm etkilenen kumanda üniteleri izin veriyorsa, çalıştırmaya izin
verir.
Marş motoru fonksiyonları ve teknik özelliklerinin açıklaması için, ―Marş motoru, açıklama‖ Grup 33'e
bakın.
Motor kabloları ve topraklama
Sensörler ve motor kablo demeti arasındaki tüm kablo bağlantıları motor kablolarında
gruplandırılmıştır.
İki topraklama noktası bulunmaktadır — motor montajının sağ arka tarafında ve alternatörün sol
tarafında.
D13A motorun Euro 3 konfigürasyonunda arıza kodları

Genel
MID:
Message Identification Description (kumanda ünitesinin adı).
PID:
Parameter Identification Description (parametrenin adı (değer)).
PPID:
Proprietary Parameter Identification Description (parametrenin Volvo’ya özgü adı (değer)).
SID:
Subsystem Identification Description (parça adı).
PSID:
Proprietary Subsystem Identification Description (parçanın Volvo’ya özgü adı).
FMI:
Failure Mode Identifier (arıza türünün adı).
MID 128 Arıza kodu tipleri

Tüm arıza kodu tipleri (FMI) arızanın derecesine ve ciddiyetine bağlı olarak belirli koşullarda uyarı
lambaları yakmaktadır. İlgili arıza kodlarına ilişkin bilgiler FMI bilgileri arıza tespit bilgileri bölümünde
bulunmaktadır. Arıza kodunun anlamları kumanda ünitesinin iç tasarımına göre de farklılık gösterebilir.
Aşağıdaki açıklamalar en yaygın anlamları göstermektedir.
Aktif/Pasif
Aktif bir arıza kodu, kontrol edilen parça veya sistemde tanılama fonksiyonunun en son kontrolünde
arıza olduğu anlamına gelir.
Pasif bir arıza kodu, arızanın en son tanılamada bulunmadığı anlamına gelir. Pasif arıza kodları
arızanın devam ettiğini ancak örneğin gidip gelen bir bağlantıdan dolayı, arızanın görünmediğini
belirtir.
Arıza kodu tablosu
Arıza kodu Nedeni
FMI 0, çok yüksek Değer, önceden belirlenen bir değeri aşarsa atanır.
değer
FMI 1, değer çok Değer, önceden belirlenen bir değerin altında kalırsa atanır.
düşük
FMI 2, hatalı veri Bir sensör, kumanda ünitesinin diğer motor sensörlerinden alınan
değerleriyle karşılaştırarak kontrol ettiği makul olmayan bir değer
gönderirse, atanır.
FMI 3, elektrik Daha yüksek voltaja kısa devre durumunda atanır. Kumanda ünitesi,
arızası elektrik devresinde aşırı yüksek voltaj gösterir.
FMI 4, elektrik Şasiye kısa devre durumunda atanır. Kumanda ünitesi, elektrik
arızası devresinde aşırı düşük voltaj gösterir.
FMI 5, elektrik Bir açık devre durumunda atanır. Kumanda ünitesi, elektrik devresinde bir
arızası açık devre belirtir.
FMI 6, elektrik Aşırı akım tüketimi durumunda atanır. Kumanda ünitesi aşırı yüksek akım
arızası tüketimi gösterir.
FMI 7, mekanik Bir mekanik parça beklenen aktiviteyi gerçekleştirmediğinde atanır.

arıza Kumanda ünitesi bunu diğer sensör değerlerini örneğin konum sensör
değerlerini kontrol ederek belirler.
FMI 8, mekanik Sinyal kalitesi parazite maruz kalıyorsa atanır. Kumanda ünitesi net ve
veya elektrik arızası temiz bir sinyal almıyor.
FMI 9, iletişim Bir sinyal kayıp olduğunda atanır. Kumanda ünitesi, veri hattı vasıtasıyla
hatası diğer kumanda ünitelerinden sinyal almıyor.
Arıza kodu Nedeni
FMI 10, mekanik Yanlış bir değer durumunda atanır. Kumanda ünitesi uzun süredir
veya elektrik arızası değişmeyen bir değer okumuştur.
FMI 11, bilinmeyen Örneğin bir sinyal eksik olduğunda veya mümkün olmayan değerler
arıza taşıyan sinyaller olması durumunda atanır.
FMI 12, parça Başka bir kumanda ünitesi veya sensörden yanlış bir yanıt alındığında
arızası atanır.
FMI 13, hatalı Kalibrasyonda hata olması durumunda atanır.

kalibrasyon
FMI 14, bilinmeyen Fonksiyonel bir arıza durumunda atanır.

arıza
Araç Verileri Dökümü

Araç Verileri Dökümü panelinde görünen bilgiler, bir arıza kodu etkinleştirildiği zamandaki değerleri
genel olarak verir. Bu değerler (arıza kodu öncesi, sırasında ve sonrası), bir sorunun araştırılmasını
kolaylaştırabilir. Mekanik bir arıza belirten bir arıza kodu atandığında Araç Verileri Dökümü kumanda
ünitesine kaydedilir. Ayrıca, emisyonla ilgili herhangi bir arıza kodu atandığında da Araç Verileri
Dökümü kaydedilir. Bu yasal bir gerekliliktir.
Örnek:
Bir değer, bir arıza kodu aktif hale gelmeden önce veya sonra bir alarm limitine çok yakınsa, etkilenen
filtre ve sıvı kirli olabilir. Bir değer, arıza kodu etkinleşmeden önce ani olarak artar veya azalırsa,
sistemde bir bozukluğun göstergesi olabilir.
Uyarı sinyalleri
Ekran
Ekran, arıza kodunun anlamını açıklayan tanımlayıcı bir metin görüntüler. Ayrıca sayısal arıza kodunu
(örneğin MID128, PID94, FMI5) görmeyi tercih etmek de mümkündür. Ayrıca ekranda arıza kodunun
aktif yada pasif olduğunu, kaç kez tespit edildiğini ve tespit edildiği en son zamanı belirlemek de
mümkündür.
Uyarı lambaları ve sesli uyarıcı
1. Sarı Sarı lamba, motorda bir arıza olduğu anlamına gelir ancak motor hasarına neden
lamba olması ihtimal dahilinde değildir. Öte yandan, arıza motor fonksiyonlarına ve aracın
sürülebilirliğine etki edebilir.
2. Motorda ciddi bir arıza olduğunda kırmızı lamba yanar. Çeşitli durumlarda, motoru
Kırmızı korumak için güç düşürülür. Belirli durumlarda araç hızı çok düşük olduğunda motor
lamba kapatılır. Pek çok durumda, araç kapatılmadan önce araç hızının düşürülmesi için
kumanda ünitesi motor gücünü azaltacaktır.
3. Mavi Gerçekten bir arıza kodu olduğu anlamına gelmeyebilecek bilgiler içeren bir arıza
lamba kodu görüldüğünde, örneğin sürücü motoru çalıştırmaya çalışırken otomatik şanzıman
boşta değilse, mavi lamba yanar. Lamba yandığında, ekranda açıklayıcı bir metin
görülür.
4. Sesli Motorda ciddi bir arıza olduğunda bir uyarı sesli uyarı duyulur. Sesli uyarı ile birlikte
uyarı genelde bir kırmızı lamba yanar.
Motor koruma
Motoru önemli hasarlardan korumak için çeşitli motor koruma türleri mevcuttur
Güç düşürme
Motor tam güçte çalıştırıldığında hasar verebilecek bir arıza oluşursa güç düşürme durumu görülür.
Araç tamir için bir servise götürülebilir.
Güç düşürme harici faktörler, yüksek rakımda sürüş gibi, motoru etkilediğinde de görülebilir. Egzoz
sıcaklığının çok yükselmesini önlemek için, düşük motor devirlerinde güç azaltılabilir. Turbo
kompresörün aşırı devir yapmasını önlemek için, yüksek motor devirlerinde güç azaltılabilir. Bu bir
arıza değildir ve dış koşullar değiştiğinde güç azaltışı tekrar tam güce çevrilir. Genellikle, arıza tespiti
için aracın servis götürülmesi gerekmemektedir.
Motor kapanır
Çalıştırılmaya devam ederse motora hasar verecek bir arıza oluşursa motor kapatılır. Motor kapatma,
araç hızı 5 km/s altına düşünceye kadar gerçekleşmez. Bu arıza kodu aktif olduğu sürece motor
yeniden çalıştırılamaz. Aracın bir servise çekilmesi gerekecektir.
Emisyonla ilgili arızalar

Motor emisyonları kumanda ünitesi tarafından izlenmekte ve emisyonlar yasal gereklilikleri
karşılamazsa arıza durumu belirtecek şekilde bir arıza kodu oluşturmaktadır.
Motor emisyonlarını etkileyebilecek bir arıza belirtildiğinde, bir arıza kodu oluşturulur ve ekranda sarı
lamba (2) yanar.
Kendini silen arıza kodları

Pek çok arıza kodu kendi kendini silmektedir, yani bir arıza kodu oluşup ardından pasif hale gelirse,
kumanda ünitesinden otomatik silinmektedir. Arıza kodu pasif kalmaya devam ederse, yani sistem
veya parçada birkaç sürüş çevrimi ardından veya bir dizi ısınma çevrimi ardından yada belirli bir süre
arıza yoksa, kumanda ünitesi hafızasından arıza kodu silinecektir.
Bu aşağıdaki üç yolla yapılmaktadır:
1) Arıza kodu 40 sefer hatasız ısınma çevriminden (WUC, Warm Up Cycle) sonra silinir — AB'de arıza
kodu 100 saat arızasız çalışmadan sonra silinecektir; bu örneğin araç hızıyla ilgili arıza kodları için
geçerlidir.
2) Arıza kodu pasif olduğunda hemen silinir; bu örneğin çalıştırma sırasında otomatik şanzımanın
boşta olmaması gibi arıza kodları için geçerlidir.
3) Arıza kodu 400 gün pasif kaldıysa silinir.
21035-4 Motor parçaları, transferi
Not: Parçaları yeni motora transfer etmeden önce iyice temizleyin, hasarlı olup olmadıklarına ve
düzgün çalışıp çalışmadıklarına bakın.
Yeni sızdırmaz contalar ve conta bilezikleri kullanın.
Yeni motordaki tapaları ve kapakları eski motora takın.
Eski motordan çıkartma
1
Eski kontrol ünitesini bağlayın ve parametreleri kaydedin.
Termostat fanı
2
Motor yağının boşaltılmış olduğunu kontrol edin.
Sökün:
Braketli fan halkaları.

Fan hız sensöründen gelen konektör. Kablo bantlarını sökün.
Termostat fan kilit somunlarını ve termostat fanını fan göbeğinden sökün.
Not: Fan dik tutulmalıdır.
Fan kayışı.
Fan kayışı kasnağını, fan göbeğinden sökün.
Silindir bloğundan, fan göbeği (FM).
Silindir bloğundan fan göbeği ve ara parçası (FH).
Gerekiyorsa su pompası tahrik diskini değiştirin, cıvataları spesifikasyonlara göre sıkın.
Alternatör
4
Sökün:
Alternatör kayışı.
Alternatör kayışı gergisi.
Alternatör kablosu.
Alternatör.
Kompresör
5
Sökün:
Braketli kompresörden soğutma halkası ve basınç borusu.

Braketten kompresör emme borusu.
Kompresör soğutma suyu hortumları.
Yağlama yağı hortumu.
Kompresör.
Marş motoru
Marş moturunu çıkartın, kabloları işaretleyin.
Debriyaj
7
Debriyajı çıkartın. Bkz. 41103-3 Tahrik plakası, değiştirilmesi (Şanzıman çıkartılmış halde),
grup 41.
Volan
Volanı çıkartın, bkz. 21621-3 Volan, değiştirilmesi, grup 21.

Volan yatağını çıkartın, bkz. 21607-3 Volan yatağı, değiştirilmesi, grup 21.
Termostat muhafazası (yalnızca RET-TH geciktiricili araçlar)
Eski motor
Yeni motor
Sökün:
Valf boruları ve braketler.

Eski motordan kapak (3), bağlantı hortumu (2), termostat (1) ve termostat muhafazası (4).
Yeni motordan kapak, termostat ve bağlantı borusu.
Soğutma suyu borusu, soğutma suyu hortumları, kelepçeler ve braketler.
Kontrol valfi (yalnızca "Kelebekli" araçlar için)
10
Eski motor
Not: Hava hortumlarını işaretleyin. Kontrol valfini ve nipelleri sökün.
Karter havalandırması (CCV-C)
11
Ayırıcı, borular ve hortumlar.
Not: Yeni motordaki kapağı eski motora aktarın.
Su ayırıcısı ve filtre
12
Sökün:
Su ayırıcısı sensörüne giden kablolar.

Filtre muhafazasından su ayırıcısı filtresi.
Filtreden su ayırıcının alt bölümü.
Sızdırmazlık.
Not: Şasiyi yıkayın ve temiz basınçlı havayla temizleyin.
13
Not: Seviye sensörü üzerindeki birikintiler, su ayırıcısının işlevini etkilemez; bu nedene bağlı olarak su
ayırıcının değiştirilmesi gerekli değildir.
14
Alt kısımdaki boşaltma deliğinin tıkalı olmadığından emin olun.
Diğer
15
Sökün:
Turbo şarj hava borusu (3).

Alt soğutma suyu borusu (4).
Pozitif ve toprak kablolu marş motoru (2).
Volan karterinden soğutma suyu borusu (1).
Yağ karterinden seviye çubuklu seviye çubuğu borusu (6)
Yağ karterinden ve giriş borusundan yağ doldurma borusu (5).
Servo pompasına giden emme borusu (7).
Not: Boruda yağ kalmış olabilir.
Ara kavramalı servo ve yakıt pompası (8).
Yeni motora montaj
Diğer
16
Takın:
Ara kavramalı servo ve yakıt pompası (8) ve yeni salmastra rondelası. Spesifikasyonlar, grup
21'de belirtilen torkla sıkın.
Servo pompasına giden emme borusu (7).
Yağ karterine ve giriş borusuna yağ doldurma borusu (8).
Yağ karterine seviye çubuklu seviye çubuğu borusu (6)
Yeni conta bileziği ile volan muhafazasına soğutma suyu borusu (1).
Pozitif ve toprak kablolu marş motoru (2).
Yeni conta bileziği ile alt soğutma suyu borusu (4).
Turbo şarj hava borusu (3).
17
Not: Araçta "Kelebek" yoksa, fazla hava borusu, silindir bloğunda kesilir.
Su ayırıcısı ve filtre
18
Takın:
Su ayırıcı alt bölümüne yeni conta. Contayı, motor yağı ile yağlayın.
Yeni filtrenin alt bölümü. Filtre contasını motor yağı ile yağlayın. Kapağı, eski motora aktarın.
Filtre üzerindeki talimatlara uygun olarak filtreyi, filtre muhafazasına.
Su ayırıcısı sensörüne giden kablolar.
Karter havalandırması
19
Kapalı karter havalandırmalı (CCV-C) araçlarda aşağıdakileri takın:
Ayırıcı, borular ve hortumlar.
Açık karter havalandırmalı (CCV-O) araçlarda aşağıdakileri takın:
Karter havalandırması borusu.
Not: Yeni motordaki kapağı eski motora aktarın.
Termostat muhafazası (yalnızca RET-TH geciktiricili araçlar)
20
Yeni motor
Eski motor
Takın:
Yeni motora, bağlantı borusu (2), kapak (3), yeni termostat (1) ve termostat muhafazası (4).
Eski motora termostat, kapak ve bağlantı borusu.
Soğutma suyu boruları, soğutma suyu hortumları, kelepçeler ve braketler.
Uyarı
Motor hasarını önlemek için yeni motorun termostat muhafazasından yeni termostat takılı
olduğunu ve motorun ön tarafından bağlantı borusunun (2) kapağa (3) takılı olduğunu kontrol
edin.
Kontrol valfi (yalnızca "Kelebekli" araçlar için)
21
Yeni motorda nipeli çıkartın. Kontrol valfi ve hava borularını takın. Yeni bir nipel (1) ve yeni contalar
eklenmiştir
Volan
22
Volan yatağını takın, bkz. 21607-3 Volan yatağı, değiştirilmesi, grup 21.
Volanı takın, bkz. 21621-3 Volan, değiştirilmesi, grup 21.
Debriyaj
23
Debriyajı takın. Bkz. 41103-3 Tahrik plakası, değiştirilmesi (Şanzıman çıkartılmış halde), grup
41.
Kompresör
24
Takın:
Yeni yağ keçesi ile kompresör. Spesifikasyonlar, grup 21'de belirtilen torkla sıkın.
Yağlama yağı hortumu.
Kompresör soğutma suyu hortumları.
Brakete kompresör emme borusu.
Braketli kompresöre soğutma halkası ve basınç borusu.
Alternatör
25
Takın:
Alternatör.
Alternatör kablosu.
Alternatör kayışı gergisi.
Alternatör kayışı. Bir çekme kolu kullanın. Kayışın, oluklarda düzgün biçimde durduğundan
emin olun.
Not: Kayışlarda çatlak ve sürtünme olup olmadığını kontrol edin.
Termostat fanı
26
Takın:
Fan göbeğini ve ara parçasını silindir bloğuna. Spesifikasyonlar, grup 21'de belirtilen torkla
sıkın.
Not: Sırasıyla FH ve FM araçlar için farklı durumları kontrol edin.
Fan göbeğinde fan kayışı kasnağı.

Fan kayışı. Bir çekme kolu kullanın. Kayışın, oluklarda düzgün biçimde durduğundan emin
olun.
Not: Kayışlarda çatlak ve sürtünme olup olmadığını kontrol edin.
Yeni kilit somunlarıyla fan göbeğine termostat fanını. Spesifikasyonlar, grup 21'de belirtilen
torkla çapraz düzende sıkın.
Fan hız sensörü için konektör. Bağlama kayışlarını kullanarak bağlayın.
Üst ve alt braketli fan halkası.
Not: Halkanın termostat fanına ortalandığından emin olun.
27
Yeni kontrol ünitesine bağlayın ve kayıtlı parametreleri indirin.
21038-5 2102-19-05-01 Motor, revizyon tezgahına takılması
ve sökülmesi
Not: Resimler farklı varyantlar için kullanılmaktadır. Bu nedenle üzerinde çalıştığınız varyanta göre
bazı farklılıklar bulunabilir. Ancak şekillerdeki temel bilgiler her zaman için doğrudur.
Özel Aletler: 9986485, 9998547, 88800345, 88800046, 88800066, 88800117
Kurulum
1
Kablo demetini klipsle birlikte sensörlerden ve motor kumanda ünitesinden sökün.
2
Servo pompasından servo borusunu sökün.
Yakıt borularını sökün. Motor kumanda ünitesini soğutma bobiniyle sökün.
4
Yakıt hatları ve hava hatlarından kelepçeleri sökün.
Not: Yakıt hattı bağlantılarını yapın.
5
Plakayı (A) ve tespit elemanını (B) motor bloğuna oturtun.
Özel Aletler: 88800117, 88800345
6
Kaldırma aletini takın. 88800066 parça numaralı kaldırma takımının cıvatalarını 80±10 Nm torkla sıkın.
Özel Aletler: 9998547, 88800046, 88800066
7
Motoru tespit elemanı ile birlikte revizyon sehpasına yerleştirin (A).
Özel Aletler: 9986485
8
Kaldırma takımlarını motordan ayırın.
Sökülmesi
9
Kaldırma aletini takın. 88800066 parça numaralı kaldırma takımının cıvatalarını
Özel Aletler: 9998547, 88800046, 88800066
10
Motoru, bağlantı parçasıyla birlikte revizyon standından kaldırın.
11
Bağlantı parçasını motordan sökün. Cıvatalarını yerlerine yerleştirin.
12
Kelepçeleri yakıt boruları ve hava hatlarına takın.
13
Motor kumanda ünitesini takın, yakıt borularını ve hava hatlarını yeni sızdırmaz pullarla bağlayın.
14
Servo borusunu takın.
15
Kablo demetini takın ve yakıt filtresini bağlayın. Kablo klipslerini takın.
21070-1 Motor, sökülmesi
Özel Aletler: 9988201, 9996049, 9998547, 9998554, 9999856, 9999954, 88800046, 88800066
1
Kabini yatırın.
Uyarı
Park freninin çekili olduğundan emin olun!
2
Akünün negatif bağlantısını keserek araca giden bütün elektrik gücünü kesin.
Soğutma suyunu uygun bir kaba boşaltın. 9996049 numaralı tahliye hortumunu kullanın.
4
Şasinin üst kısmında sağ ve sol tarafta bulunan ve hava filtresi yuvasının arkasında bulunan gürültü
kalkanlarını sökün.
5
Turbo ve hava filtresi yuvası arasındaki giriş borusunu (1) sökün.
Hava filtresi yuvasını (2) sökün.
Toprak bağlantısını (3) sağ arka motor bağlantısından sökün.
Sağ taraftaki tüm soğutma suyu hortumlarını (4) sökün.
Not: Alttaki hortumu unutmayın.
Soğutma suyu seviye sensörünü (5) ayırın.
Sağ ve soldaki fan halkası vidalarını sökün.
Ön ısıtıcıyı (6) ve ara soğutucuya giden hortumları sökün. Hiçbir kabloyu sökmeden ön ısıtıcı elemanı
bir kenara hareket ettirin.
Fan davlumbazını (7) sökün.
Hava sevk kelebeğini (8) sökün ve bir kenara bırakın.
Hava kurutucusuna (9) giden besleme hattını sökün.
Ara soğutucu ve hava filtresi yuvası arasındaki şarj havası hortumunu (10) sökün.
Marş motoru artı kablosunu ve motor bloğuna giden toprak kablosunu sökün (11).
6
Direksiyon servo sistemindeki (12) sıvıyı uygun bir kaba boşaltın.
Egzoz basıncı ayarlayıcıya giden hava hortumunu (13) sökün.
Şasini altında sol tarafta bulunan gürültü kalkanını sökün.
Motorun altına uygun bir kap koyun ve servo direksiyon pompası emme ve basınç hortumlarının (14)
bağlantısını kesin.
Yakıt hortumlarını (15) filtre braketinden ayırın.
Yağ seviye borusunu ve yağ doldurma borusunu (16) sökün.
Not: Yağ karteri borusunu sökmeyin.
Kompresör tahliye deşarjından (17) hava hortumunu sökün.

Hiçbir hortumu gevşetmeden direksiyon servo deposunu (18) gevşetin.
Klima kompresörünü ve alternatör tahrik kayışını gevşetin. Tahrik kayışını klima kompresöründen (19)
kaldırıp çıkartın. Klima kompresörü solenoid valf kablosunu sökün. Klima kompresörü montaj
cıvatalarını sökün ve basınç borularını gevşetmeden dışa katlayın.
Şanzımanın altındaki gürültü kalkanını sökün.
Transmisyon şaftı ön üç montaj cıvatalarını (20) sökün. Transmisyon şaftını şasinin sağ tarafına
bağlayın.
Derbiyaj servosu (21) vidalarını sökün.
İtme kolunu debriyaj kolundan ayırın.
Servoyu çekip çıkarın ve bir kenara bırakın.
Not: Hiçbir hortumu gevşetmeyin.
Debriyaj karteri alt pim cıvatarını (22) sökün.

Parça krikosunu şanzıman sabitleme elemanı ile birlikte hazırlayın.
Debriyaj yuvası pim cıvatalarından (23) kalan somunları sökün.
Özel Aletler: 9988201 9999856 9999954 9998554
Hava hortumunu ve şanzımanın yaklaşık 15 cm geri çekilmesini engelleyen elektrik kablo

bağlantılarını kesin.
Şanzımanı motorun kaldırmasını önlemeyecek kadar geri çekin.
8
Motoru kaldırma takımıyla kaldırın.
Uyarı
Kaldırma aleti motorun ağırlığından başka ağırlıkları taşıyamayacağı için şanzıman takılıyken
motoru kaldırmayın.
Özel Aletler: 9998547 88800046 88800066
9
Ön motor bağlantısından (24) ve ön stabilizatör kapağından cıvataları sökün.
Arka motor bağlantılarının (25) cıvatalarını sökün.
10
Motoru dikkatlice kaldırarak çıkartın.
Not: Klima hortumunun sıkışmadığından emin olun..
Motoru standa yerleştirin.

21072-1 Motor, takılması
Özel Aletler: 9988201, 9998547, 9998554, 9999856, 9999954, 88800046, 88800066
Motoru kaldırma takımıyla kaldırın.
Özel Aletler: 9998547 88800066 88800046
Motoru bağlayın. Motor ön montaj yastığını kılavuz pime takın. Ön ve arka tutturma yerlerini sıkın.
Not. Motoru arka motor montaj yastıklarının bir miktar (yaklaşık 1 mm) üzerinde asılı tutun. Vidaları
çapraz sıkın ve son olarak grup 20'deki Teknik Özelliklere göre torkla sıkın.
Kaldırma ekipmanını sökün.

3
Şanzımanı takın.
Özel Aletler: 9988201 9999856 9999954 9998554
Zil muhafazasının üst yarımına (23) somunları takın ve torkla sıkın.

Kaldırma ekipmanını sökün.
Kalan zil muhafazası somunlarını takın (22) ve torkla sıkın.
Debriyaj servosunu (21) takın.
Tahrik milini (20) takın ve belirtilen torkla sıkın, bkz. grup 4.
Servo direksiyon rezervuarını (18) ve vites değiştirme kablolarını takın. Kumandalar üzerindeki kapağı
sıkıştırın.
Kompresör boşaltma ve emme (17) için boruları takın.
Yakıt besleme borularını (15) takın.
Elektrik kontaklarını kablo kanallarına (3) takın.
Servo direksiyon pompa emme ve basınç hortumlarını (14) takın.
Egsoz basıncı regülatörüne (13) hortumu takın.
Fan kılıfını (7) takın.

Kabloları ve ön ısıtıcı plakasını (6) takın.
Yağ çubuğu borusunu (16) takın.
Ara soğutucu üst hortumu için (6) kelepçe takın.
Sağ taraftaki tüm soğutma suyu hortumlarını (4) takın.
Besleme hattını hava kurutucuya (9) takın.
Ara soğutucu alt hortumunu (10) takın.
Marş motoru kablolarını (11) takın.
Gaz kesme kelebeği muhafazasını (8) takın.
Motorun sağ arka bağlantısına toprak bağlantısını (3) takın.
Hava filtresi muhafazasını (2) takın. Elektrik kontağını unutmayın.
Turbo ve hava filtresi muhafazası arasına emme borusunu (1) takın. Hortumu kompresöre bağlamayı
unutmayın.
Turbonun üzerine kalkanı takın.
Ses saptırıcıları, şasi üzerinde sağ ve sol tarafa ve hava filtresi muhafazasının arkasına takın.
6
Servo direksiyon tankına sıvı doldurun.
7
Soğutma suyunu doldurun.
Yeni veya yenilenmiş motora motor yağı doldurun.
8
Yakıt sisteminin havasını alın.
9
Motoru çalıştırıp herhangi bir sızıntı olup olmadığını kontrol edin.
21002-2 Silindir kompresyon testi
Özel Aletler: 9988539, 9990006, 9990185, 9990262, 9996400, 9998248, 9998249, 9998599
1
Külbütör milini çıkarın, bakınız 21440-1 Külbütör mili, çıkartılması.
2
Silindir kapağındaki yakıtı yakıt kanalından boşaltın.
3
Dikkat
Ünite enjektörlerinin çevresini iyice temizleyin.
Ünite enjektörleri çatalının vidalarını sökünüz.
Ünite enjektör konektörünü sökün.
9990006 parça numaralı çektirme aletini ünite enjektörüne takın. Çektirme aleti çatalını ünite
enjektöründeki oluğa yerleştirin ve yan taraftaki vidayı kullanarak kolu kilitleyin. Vidasını ünite
enjektörünün bilyalı soketine doğru sıkarak çektirme aletini tespit edin. 9996400 parça numaralı sürgü
çekici, 9990262 parça numaralı adaptöre takın ve ünite enjektörünü çıkarın.
Özel Aletler: 9990006 9990262 9996400
4
Sökülen ünite enjektörüne 9998249 parça numaralı koruyucu manşonu takın.
Eğer gerekiyorsa, ünite enjektörü bakır manşonlarını 9808570 no'lu fırça ve 9808616 no'lu uzatma ile
temizleyin. Bu aletler 9998599 no'lu kitte bulunmaktadır.
6
9998248 numaralı altı adaptörü silindir kapağına takın.
7
9990185 parça numaralı kaldırma aletini kullanarak külbütör mili köprüsünü takın.
Külbütör mili deformasyonunu önlemek ve kılavuz pimlerin kam mili destek yataklarına doğru
oturmasını sağlamak için bütün külbütör mili köprüsü üzerindeki cıvataları eşit biçimde sıkın. Sıkma
şemasına göre külbütör mili köprüsünü torkla sıkın. Bkz. Spesifikasyonlar.
Not: Egzoz külbütör pistonlarının geçici tespit elemanlarını sökün (VEB ile donatılmış motorlarda
geçerlidir).
VCB kontrol valfini veya adaptörünü EPG motorlara takın. VCB kontrol valfi cıvatalarını sıkmadan
önce conta bileziğinin düzgün biçimde yerleştirildiğini kontrol edin.
9
Valf boşluğunu kontrol edin, bakınız 21414-3 Valfler ve ünite enjektörleri, ayarlanması.
10
9988539 numaralı basınç test aygıtını birinci silindir üzerindeki 9998248 numaralı adaptöre bağlayın.
Manometrenin ibresi durana kadar (maksimum basınç), marş motora ilk hareketi veriniz. Kalan
silindirler için bu işlemleri tekrarlayın.
Uyarı
Marş motoruyla motor marş edilirken park freni çekili olmalıdır. Motorun istek dışı çalışmasını
önlemek için kumanda ünitesi sigortasını sökün ve aracın viteste olmadığından emin olun.
Not: Marş motorunu 60 saniye aralıkla ve bir seferde 10 saniyeden uzun olmayacak şekilde
çalıştırınız.
Özel Aletler: 9988539 9998248
11
VCB kontrol valfi veya EPG motorlarının üzerindeki adaptör cıvatalarını sökün.
Valfle külbütör mili şaftı arasındaki kumanda valfini ve boruyu sökünüz.
12
Külbütör milinin bükülmesini engellemek için külbütör mili köprüsündeki cıvataları eşit olarak adım
adım sökün.
Cıvataları sökün ve 9990185 numaralı kaldırma takımını kullanarak külbütör mili köprüsünü dikkatlice
kaldırın.
13
9998248 numaralı adaptörleri bütün silindirlerden sökün.
14
Yeni O-halkalar takın.

Ünite enjektörünü kapağıyla birlikte monte ederek valf yayları arasında ortalayın.
15
Vidayı torkla sıkın, bakınız Spesifikasyonlar.
Ünite enjektörü konektörünü takın. Belirgin bir tıklama sesi duyana kadar konektörü itin.
16
Külbütör milini takın, bakınız 21442-1 Külbütör mili, takılması.
17
Yakıt sisteminin havasını alın, bkz. 23003-3 Yakıt sistemi, hava alma.
18
Arıza kodlarını kontrol edip silin.
21112-3 2119-03-03-04 Kam mili yatak braketleri,
değiştirilmesi
Kam mili sökülmüştür

Not: Üretimde takılan yatak braketleri silindir kapağıyla birlikte işlenmiştir ve bir silindir kapağından
diğerine aktarılamaz. Bir yatak braketi hasar görmüşse, yedek parça kitini (7 yatak kovanı) takın. Tüm
yatak kovanları değiştirilmelidir.
Alt yatak braketlerinin tamamını sökün.
2
Temas yüzeylerini temizleyin.
3
Yatak kovanlarını çift olarak 1–7 işaretleyin.
4
Yatak braketleri 1 ve 7 için kılavuz pimleri takın.
Yatak braketleri 2-6 için silindir kapağına 2 kılavuz pimi takın. Kılavuz pimlere hasar vermemek için bir
plastik tokmak kullanın.
5
Yeni alt yatak braketlerini takın.
Not: Alt yatak braketlerine doğru boşlukların takıldığından emin olun.
6
Alt yatak braketleri:
1 ve 7'nin kılavuz pimler çevresinde döndürülebildiğini kontrol edin.

2-6'nın yana hareket ettirilebildiğini kontrol edin.
Not: Yatak braketlerinin konumu, kam mili tarafından belirlenir. Takarken kam milinin serbest dönüp
dönmediğini kontrol edin. Gerekirse ayar yapın.
21184-5 Silindir kafası, revizyon bölümünden çıkartılması ve takılması
Not: Aynı resimler farklı varyantlar için kullanıldığından, çalışmakta olduğunuz varyantla ilgili bazı
detaylarda farklılıklar olabilir. Ancak çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 9986485, 9996239, 88800003, 88800058
Diğer Özel Ekipmanlar: 1159794
Montaj
1
Emme manifoldunu silindir kapağından sökün, bakınız 25103-3 Emme monifoldu contaları,
değiştirilmesi.
Bağlama düzeneğini (A) 88800058 ve kaldırma zincirlerini (B) 9996239 silindir kapağına takın.
Özel Aletler: 88800058 9996239
3
Silindir kapağını bakım standına (A) 9986485 takın.
Kaldırma zincirlerini sökün.
Sökülmesi
4
Kaldırma zincirlerini (B) 9996239 takın.
Silindir kapağını bakım standından sökün (A).
5
Bağlama düzeneğini (A) 88800058 ve kaldırma zincirlerini (B) 9996239 silindir kapağından çıkarın.
Özel Aletler: 88800058 9996239
6
Silindir kapağının temas yüzeylerini temizleyin.
Emme manifolduna yeni conta takıp emme manifoldunu silindir kapağına takınız, bakınız 25103-3
Emme monifoldu contaları, değiştirilmesi.
21171-4 Silindir kapağı, basınç testi (birinci)
Silindir kapağı sökülmüştür
Not: Resimler farklı varyantlarla birlikte kullanılmaktadır. Bu nedenle resimlerde gösterilen detaylarla
üzerinde çalıştığınız araç arasında farklılıklar olabilir. Ancak şekillerdeki temel bilgiler her zaman için
doğrudur.
Özel Aletler: 9809696, 9990106, 9990107, 9996662, 9998266
1
Emme manifoldunu sökün.
2
Egsoz manifoldunu sökün.
3
Silindir kapağı üzerindeki temas yüzeylerini temizleyin.
Aşağıdakileri takın:
9809696 ve 9998266 parça numaralı sızdırmazlık plakalarını, silindir kapağı cıvatalarını ve

M16 somunlarını kullanarak silindir kapağına takın.
9990107 parça numaralı bağlantı diskini, termostat muhafazası kapağındaki yerine takın
M12x1,5 tıpasını sıcaklık sensörü deliğine takın.
9990106 parça numaralı sızdırmazlık plakasını silindir kapağının yanına takın
9996239 parça numaralı vinç
Özel Aletler: 9809696 9990106 9990107 9996239 9998266
4
9996662 numaralı basınç göstergesini bağlayın. Basınç göstergesinin hortumunu bağlantı diskine
bağlayın. Redüksiyon valfini kullanarak basıncı 100 kPa değerine ayarlayın.
Stop valfini 2 dakika kapatın. Basıncın düşmemesi gerekmektedir.
5
Düşürme valfinde tekerin vidalarını sökerek silindir kapağındaki basıncı düşürün.
Silindir kapağını 70 derecelik bir su banyosuna daldırın.
Özellikler:
+70
7
Basınç testi aletine bir hava temin borusu takın. Düşürme valfi musluğunu açın.
8
Basıncı 50 kPa 'ya ayarlayın ve basıncı 1 dakika tutun.
Özellikler:
50 kPa 1 dakika
9
Basıncı 150 kPa 'ya yükseltin.
Durdurma valfini kapatın ve basıncın düşük düşmediğini veya görülebilir hava kabarcığı olup
olmadığını 2 dakika sonra kontrol edin.
Özellikler:
150 kPa 2 dakika
10
Düşürme valfinde tekerin vidalarını sökerek silindir kapağındaki basıncı düşürün.
11
Silindir kapağını su banyosundan çıkartın.
12
Bütün sızdırmazlık pullarını sökün.

Silindir kapağındaki bütün suyu havayla temizleyin.
Not: Yakıt kanallarına daha fazla özen gösterin.

Yakıt kanallarına kir girmediğinden emin olun; aksi taktirde enjektör üniteleri hasar görebilir.
13
Silindir kapağındaki ve egsoz manifoldundaki temas yüzeylerini temizleyin.
Bütün temas yüzeylerini temizleyin.
14
Yeni contalar kullanarak egzos manifoltunu takın.

Resimde işaretlenen yüzeylere (A), ince bir tabaka grafit macunu sürün.
Contayı dişi uca yerleştirin ancak sonuna kadar bastırmayın - kendi ucuyla tıpanın çıkıntısı arasında
küçük bir boşluk bırakın.
Boru parçalarını birlikte, dikkatlice takın.
Not. Volvo tarafından onaylanan grafit macunu kullanın.
Not. Manşonların egzos manifoltunun dışarı çıkan parçasına tam oturduğundan emin olun.
15
Yeni bir piston termostatını, yeni sızdırmazlıkla birlikte termostat yuvasını takın.
16
Döner fırça ile emme manifoltunun içini temizleyin.
Not: Eski keçeleri atın.
Contanın sızdırmazlık yüzeyine ince bir tabaka sızdırmazlık macunu uygulayın.

Yeni keçe takın.
Not: Yeni contanın takılırken fazla gerilmemesine ve düzgün takılmasına dikkat edin.
Sızdırmazlığın uygulanmasından sonra 20 dakika içerisinde emme manifoldu takılmalı ve torkla
sıkılmalıdır.
Emme borusunu silindir kapağına tekrar takın ve Spesifikasyonlar, grup 20'de belirtilen torkla sıkın.

21132-3 Silindir kapağı, değiştirilmesi
Soğutma suyu boşaltılmıştır
Not: Şekiller farklı varyantlarla tekrar kullanıldığı için bazı detaylar söz konusu varyanttan farklılıklar
gösterebilir. Şemalardaki asıl bilgi gene de daima doğrudur.
Özel Aletler: 9990006, 9990262, 9996400, 9990185, , 9996239, 9996966, 9998249, 9998251,
9998264, 88800014
1
Ana şalteri kapatarak araç enerjisini kesin.
Soğutma suyu hortumunu termostat kapağından ayırın ve bir yana doğru katlayın.
Termostat muhafazası kapağını ve termostatı çıkartın.
Uyarı
Sıcak soğutma suyuna dikkat edin!
3
Fan halkası braketi vidalarını sökün.
Silindir başlığından ayrılana kadar soğutma borusunu biraz dışarı çekin.
Termostat muhafazasının altındaki soğutma suyu sıcaklık sensörü konektörünü sökün.
5
Yakıt filtresi muhafazası nipelinin ve taşma valfinin etrafını temizleyin.
Yakıt filtresi muhafazasındaki rakoru ve silindir kapağının ön ucundaki yakıt borusu bağlantısını açın.
Yakıtın, uygun bir toplama kabına boşalmasına izin verin.
Yakıt filtresi yuvası nipelini sıkın.
6
Kompresör basınç borusu üzerindeki rakor somunlarını gevşetin. Basınç borusu kelepçelerini, giriş
manifoldundan çıkartın.
7
Karter havalandırma borusunu valf kapağından sökün.
Valf kapağını sökün.
8
Kam mili konum sensörünü sökün.
Not: Şimleri saklayın.
9
Kabloları ve lastik kelepçeleri, giriş manifoldu ve karışım odasından sökün.
10
Turbo kompresör ve hava filtresi muhafazası arasındaki boruyu sökün.
11
Hava emişi esnek hortumunu çıkatın.
Hava filtresi muhafazasını volan muhafazasına bağlayan vidayı sökün. Hava filtresi yuvasını kabin
mandalı çapraz elemanına tutturan cıvataları çıkartın. Hava filtresi muhafazasından sensör
konektörünü sökün.
Hava filtresi muhafazasını sökün.
12
Soğutucu borusu kelepçelerini, elektrik kablolarını volan muhafazasından ve üst tevzi dişlisi
kapağından sökün.
Soğutma suyu borusunu braketten çıkartın.
Braketi volan muhafazasından sökün.
13
Tevzi dişlisi üst kapağını sökün.
Not: Contaların motorun içine düşmediğinden emin olun.
14
Turboyu sökün, bkz. 25518-2 Türbo şarjör, değiştirilmesi.
15
Silindir kapağı üzerindeki yakıt hattı bağlantısının etrafını dikkatlice temizleyin. Banjo cıvataları yakıt
hattından sökün.
Not: Borulardaki ve silindir kapağındaki açıklıklardan pislik girmemesi için buraları korumaya alın.
16
Ön ısıtıcıya giden kabloları çıkartın.
17
Yağ doldurma borusu ekini, giriş borusundan çıkartın. Yağ doldurma borusunu bir yana taşıyın.
18
Şarj havası soğutucu ve karıştırma bölmesi arasındaki üst şarj havası hortumunu çıkartın.
19
Volan karterinden tapaları sökün. 88800014 parça numaralı krank aletini takın.
1. silindirdeki piston, volan üzerinde TDC, 0° konumuna gelene kadar volana krank yapın.
20
Külbütör milini sökün, bkz. 21440-1 Külbütör mili, çıkartılması
21
Valf çatallarını işaretleyip sökün.
22
Birim enjektörlerinin elektrik bağlantılarını kesin.
Kablo tesisatını kumanda valfine sabitleyen kablo bağını sökün.
Kabloları sabitleyen plastik tapaları kablo bağını kesmeden sökün.
Kablo kanalını silindir kapağına tutturan cıvataları çıkartın. Kabloları dikkatlice silindir kapağından
çıkartın.
23
Not: Birim enjektörlerinin çevresini iyice temizleyin.
Birim enjektörü çatallarındaki cıvataları çıkartın.
24
9990006 parça numaralı çektirme aletini enjektöre takın. Çektirme aletinin çatalını, enjektördeki oluğa
yerleştirin ve kolu, vidalar yana gelecek şekilde kilitleyin. Vidasını enjektörün mafsal yuvasına doğru
sıkarak çektirme aletini sabitleyin. 9996400 parça numaralı sürgülü çekici, 9990006 parça numaralı
adaptörle birlikte takın ve enjektörü çıkartın.
Özel Aletler: 9990006 9996400 9990262
25
Sökülen birim enjektörüne 9998249 parça numaralı koruyucu manşonu takın.
26
Kalan birim enjektörleri için aynı işlemleri tekrarlayın.
27
Kam mili dişlisini ve titreşim amortisörünü tekrar takın.
28
Kam mili yatak kapaklarını sökün.
29
Kam milini 9998264 parça numaralı kaldırma takımı ile dikkatlice kaldırın.
30
Sonraki versiyon
Eski versiyon
Tevzi dişlisi plakası, sonraki versiyon:Tevzi dişlisi plakası için olan cıvataya ulaşılacak ve
çıkartılabilecek şekilde krank milini döndürün.
Rölanti dişlisi göbeğinin üstündeki cıvataları sökün.
Tevzi dişlisi plakası, eski versiyon:Tevzi dişlisi plakası için olan cıvatalara ulaşılacak ve çıkartılabilecek
şekilde krank milini döndürün.
Rölanti dişlisi göbeğinin üstündeki cıvataları sökün.
Diğer silindir kapağı cıvatasını tevzi dişlisi plakasından çıkartın.
31
Silindir kapağının cıvatalarını sökün.
32
Yağın, soğutma suyu kanallarının içine girmesini önlemek için silindir kapağının içinde bulunan
oluklardaki yağı silin.
33
İki adet 9996239 parça numaralı kaldırma zinciri takın.
Not: Silindir kapağının sızdırmaz yüzeylerini korumak için silindir kapağı ve zincirlerin arasında pullar
kullanın.
Silindir kapağını çok dikkatli bir biçimde kaldırın.
34
Silindir kapağının contasını sökün.
9996966 parça numaralı baskı aletini kullanarak silindir gömleklerini sabitleyin.
35
Kaldırma zincirlerini yeni silindir kapağına alın. Parçaları aktarın, bkz.: 21177-4 Silindir kapağı,
parçaların aktarılması
36
Önceki versiyon – rondelasız manşon.
Sonraki versiyon – rondelalı manşon.
Silindir kapağına hangi tür bakır manşonlar takıldığını kontrol edin.
37
Silindir kapağı cıvatalarını yeniden kullanmadan önce temizleyin.
Silindir kapağı cıvatalarını temizlerken, hiçbir zaman cıvatalar üzerinde döner tel fırçalar, telli el
fırçaları veya benzer aletler kullanılmamalıdır. Cıvatalardaki fosfat kaplama hasar görerek korozyona
karşı koruma azalabilir.
Not: Silindir kapağı cıvataları, 5 seferden daha fazla kullanılmamalıdır. Zımbayla işaretleyin.
38
Baskı aletlerini çıkartın.

Silindir bloğunu, tevzi dişlisi kapağını ve tevzi dişlisi plakasını iyice temizleyin.
Silindir bloğu ve silindir kapağı üzerindeki kılavuz rondelaların temiz ve paslanmamış olup
olmadıklarını kontrol edin.
Yeni bir silindir kapağı contası takın.
Not: Contanın doğru takıldığından ve tüm deliklerin ortalandığından emin olun.
39
Soğutma borusuna yeni conta takın.
40
Tevzi dişlisi plakası içindeki oluğun yan tarafına ∅2 mm kalınlığında bir şerit halinde Volvo onaylı
dolgu macunu uygulayın, bkz. Spesifikasyonlar.
Not: Tüm silindir kapağı cıvatalar ve tevzi dişlisi plakasından geçen tüm cıvatalar, bir dizide takılır.
Silindir kapağı, dolgu macunu sürüldükten sonra 20 dakika içinde takılmalı ve sıkılmalıdır.
41
Silindir kapağını, silindir kapağı contasına değene kadar dikkatlice indirin. Kılavuz rondelaların (1)
doğru yerleştirilmiş olduğunu kontrol edin. Silindir kapağını tevzi dişlisi plakasının üzerine bastırın.
Soğutma suyu borusundaki contanın silindir kapağına takılırken hasar görmediğinden emin olun.
Avara dişlisi ve tevzi dişlisi plakasından bir cıvata geçirin. Cıvatayı 28 Nm torkla sıkın.
42
24, 26, 28 ve 30 no'lu konumlara 4 silindir kapağı cıvatası yerleştirin. Cıvataları bu torkla sıkın: 25 +10/–
5 Nm.
Tevzi dişlisi plakasından 45° açıyla geçen cıvatayı gevşetin. Aksi taktirde, silindir kapağı cıvataları
sıkıldığında cıvatanın kırılma riski vardır.
43
Kalan silindir kapağı cıvatalarını takın.
Silindir kapağı cıvatalarını, sıkma şemasına göre tork ve açıyla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
44
Volan karterindeki tapayı sökün ve 88800014 parça numaralı hareket ettirme aletini takın.
45
Sonraki versiyon
Eski versiyon
Tevzi dişlisi plakası, sonraki versiyon:Cıvataların motora düşmesini engellemek için, bir bez parçasını
volan karterinin içine itin.
Cıvataları (1) tevzi dişlisi plakasına takın. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Tevzi dişlisi plakasındaki cıvata deliğine avara dişlisi deliğinden ulaşılabilecek şekilde motoru
döndürün. Cıvatayı (2) takın ve torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Kalan avara dişlisi cıvatalarını (3) göbeğe takın. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Not: Bez parçasını kaldırın.
Tevzi dişlisi plakası, eski versiyon:Cıvataların motora düşmesini engellemek için, bir bez parçasını
volan karterinin içine itin.
Cıvataları (1) tevzi dişlisi plakasına takın. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Tevzi dişlisi plakasındaki cıvata deliklerine avara dişlisi deliğinden ulaşılabilecek şekilde motoru
döndürün. Cıvataları (2) takın ve sıkın, bkz. Spesifikasyonlar
Kalan avara dişlisi cıvatalarını (3) göbeğe takın. Belirtilen torka sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Dikkat
İçinde bez parçası varken kesinlikle motoru marş ettirmeyin.
46
Kam mili alt yatak kovanlarını takın ve motor yağıyla yağlayın.
47
Kam milini dikkatlice yerine kaldırın.
48
Üst yatak kovanlarını yatak başlıklarına yerleştirin. Yatak kovanlarını yağlayın.
Yatak kapaklarını ilgili yatak braketlerine takın.
49
Yatak braketlerinin sağ tarafına cıvataları (2) takın. Sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Kılavuz manşonu korumak için 7 no'lu yatak braketine 9992669 numaralı mandreli yerleştirin.
Yatak braketlerinin sol tarafına daha kısa ek cıvtalar (1) takın. Külbütör mili köprüsü kılavuz
manşonlarına cıvata takmayın. Cıvataları torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Her sıkma işleminden sonra kam milini çevirin. Kam mili rahatça dönmüyorsa, son sıkılan yatak
kapağını kontrol edin.
Ekstra cıvataları ve mandreli çıkarın.
50
Birim enjektörlerine, yeni O-halkalar takın.
Not: Sonraki versiyon: Her zaman rondelayı değiştirin.

Uyarı
Birim enjektörlerden herhangi birisi temizlenirken, hiçbir durumda enjektör nozüllerinde döner tel
fırçalar, el tipi telli fırçalar veya benzer aletler kullanılmamalıdır. Enjektör deliklerinin hasar
görmesi veya tıkanması ve güç iletiminde sorunlara neden olması riski bulunmaktadır.
Gerekirse, parafin veya benzerine batırılmış bir bez kullanın.
51
Birim enjektörleri çatalla takın.

Cıvataları yağlayın. Cıvataları takın. Cıvataları torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
52
Kam mili işaretinin (TDC) yatak kapağı üzerindeki işaretlerin arasında olduğundan emin olun.
Volanın 0°'de olup olmadığını kontrol edin.
53
Kam mili dişlisini takın, tevzi dişlisi plakasındaki işarete dikkat edin.
Salınım amortisörünü, ara pulu ve cıvataları takın ve cıvataları torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
54
Kam mili dişlisi ve ayarlanabilir avara dişli arasındaki boşluğu kontrol edin.
Kam mili dişlisindeki dişlerden birisine karşı bir külbütör göstergesi takın ve dişliyi ileri ve geri hareket
ettirin. Kavrama göstergesindeki değeri okuyun ve buradaki değerle karşılaştırın: Spesifikasyonlar.
Gerekirse ayar yapın.
Not: Avara dişlisinin ölçüm sırasında kilitlendiğinden emin olun.

Diğer Özel Ekipmanlar: 9999683 9999696
55
Külbütör kolu milini takın, bkz. 21442-1 Külbütör mili, takılması
56
Şarj havası sensörüne kontak parçasını takın.
Kablo geçiş bağlama parçasındaki oluğa yeni bir conta bileziği takın.
Kabloları dikkatlice silindir kapağına sokun.
Birim enjektör kontak parçaları ile solenoid valfi kontak parçalarını bağlayın.
Belirgin bir tıklama sesi durulana kadar kontak parçalarını itin.
57
Kabloları kontrol valfinin üzerinde sabitlemek için Volvo tarafından önerilen yeni bağlantı bantlarını
takın.
58
Tevzi dişlisi kapağı, tevzi dişlisi plakası ve silindir kapağının temas yüzeylerini temizleyin.
59
Üst tevzi dişlisi kapağına yeni contalar takın.
Buna uygun sızdırmaz bileşim sürün, bkz. Spesifikasyonlar.
Not: Tevzi dişlisi kapağı, sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonraki 20 dakika içinde takılmalıdır.
60
Üst tevzi dişlisi kapağını takın.
Cıvataları oval deliklere takın. Çok fazla sıkmayın.
9998601 ve 9998628 parça numaralı pres takımlarını takın. Tevzi dişlisi kapağını, gerekli seviyeye
inecek şekilde aşağıya itin.
Diğer cıvataları takın. Sıkma şemasına göre torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Özel Aletler: 9998601 9998628
61
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi muhafazası arasındaki bağlantıda (A) bulunan sızdırmazlık
macununun fazlasını temizleyin.
62
Kam mili dişlisindeki bir diş, üst tevzi dişlisi kapağındaki kam mili sensörü deliğinin ortasına gelecek
şekilde motoru döndürün.
63
88800031 parça numaralı takımı kullanarak kam mili dişli tekerleğine olan uzaklığı ölçün.
1. Çıkma yok = ayar şimi yok.

2. Bir çıkma = bir ayar şimi.
3. İki çıkma = iki ayar şimi.
64
Kam mili pozisyon sensörüne doğru sayıda ayar pulu takın.
65
Valfleri ve birim enjektörlerini ayarlayın, bkz. 21414-3 Valfler ve ünite enjektörleri, ayarlanması.
66
Yeni contalı yakıt hattı içi oyuk vidalarını, silindir kapağının ön kenarına ve sol tarafına takın.
67
Ön ısıtıcı kablosunu takın (motorda eğer ön ısıtıcı varsa).
68
Marş elemanı ve şarj havası soğutucusu arasına şarj havası hortumunu takın.
69
Kompresör basınç borusunu ve krank karteri havalandırma geri besleme borusunu emme borusuna
bağlayan cıvataları takın.
70
Turboyu takın, bkz. 25518-2 Türbo şarjör, değiştirilmesi.
71
Hava filtresi yuvasını takın.
Sensör için kontak parçasını takın.
72
Emme borusunu turbo kompresör ile hava filtresi muhafazası arasına takın.
73
Yağ doldurma borusunu, giriş manifolduna takın. Hortum kelepçesini sıkın.
74
Cıvataları, fan halkası braketine, sol ve sağ taraflara takın.
75
Kontak parçasını sıcaklık sensörüne bağlayın.
76
Valf kapağındaki temas yüzeyini temizleyin, sızdırmaz contayı kontrol edin ve hasar görmüşse
yenisiyle değiştirin.
Tevzi dişlisi muhafazası ve silindir kapağı arasındaki temas yüzeyine (A) 2 mm kalınlığında hat halinde
dolgu macunu uygulayın.
Not: Valf kapağının, dolgu macunu sürüldükten sonra 20 dakika içinde takılması gerekmektedir.
77
Valf kapağını takın.
Belirtilen torka sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Karter havalandırma borusunu takın.

Silindir kapağı, parçaların aktarılması
Özel Aletler: 9998251, 9996239
Soğutma suyu tıpasını (A) sökün.

Emme borusunu (B) sökün.
Kılavuz rondelayı (C) sökün.
Termostat yuvasını (D) ve termostatı (E) sökün.
Valf kapağı braketini (F) sökün.
2
Sıcaklık sensörünü (G) sökün.
Egsoz manifoldunu (H) sökün.
3
Kaldırma zincirini yeni silindir kapağına alın.
4
Enjektör deliğine koruyucu tıpaları takın.
5
Termostatı ve termostat yuvasını yeni bir sızdırmazlıkla birlikte takın. Spesifikasyonlar, grup 20'de
belirtilen değere göre torkla sıkın.
6
Yeni sızdırmazlık macunu kullanarak sıcaklık sensörünü takın.
7
Valf kapağı braketini takın.
8
Sızdırmazlık macunu kullanarak egzos manifoltunu takın.
Yeni contalar kullanarak egzos manifoltunu takın.
Not: Contaları, grafit yüzeyi silindir kapağına gelecek şekilde takın.
Manifolt cıvatalarını şemada gösterilen şekilde torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar grup 20.
9
Kılavuz rondelayı takın.
Not: Rondelanın hasarsız ve temiz olduğundan emin olun.
10
Yeni sızdırmazlık macunu kullanarak soğutma suyu tapasını takın.
11
Bir dairesel fırça kullanarak emme borusu oyuğunu temizleyin.
Not: Eski sızdırmazlık macunu tamamen temizlenmelidir.
Sızdırmazlık oyuğuna ince bir kat sızdırmazlık macunu uygulayın.

Yeni keçe takın.
Not: Yeni keçenin takılırken çok fazla çizilmemesini ve oyuğa tam olarak oturmasını sağlayın.
Sızdırmazlığın uygulanmasından sonra 20 dakika içerisinde emme borusu takılmalı ve torkla
sıkılmalıdır.
Emme borusunu silindir kapağına takın ve belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar, grup 20.

21122-1 Silindir kapağı, sökülmesi
gösterebilir. Şemalardaki asıl bilgi gene de daima doğrudur.
Özel Aletler: 9990006, 9996400, 9990185, 9996049, 9996239, 9996966, 9998249, 9998251,
9998264, 88800014, 9990262
Uyarı
El freninin çekilmiş ve vitesin boşa alınmış olup olmadığını kontrol edin.
Hava filtresi yuvasının arkasında, sağda ve solda bulunan ses kesici bölmeleri çıkartın.
2
Ana şalteri kapatarak araç enerjisini kesin.
3
Soğutma suyunu uygun bir kaba boşaltın. 9996049 numaralı boşaltma hortumunu kullanın.
4
Soğutma suyu hortumunu termostat kapağından çıkarıp bir kenara koyun.
Termostat yuvası kapağını ve termostatı sökün.
Uyarı
Sıcak soğutma suyuna dikkat edin!
5
Fan halkası braketini sökün.
6
Bypass borusu cıvatalarını sökün. Soğutma borusu sabitleme cıvatalarını çıkartın. Silindir başlığından
ayrılana kadar bypass borusunu biraz dışarı çekin.
Termostat muhafazasının altındaki soğutma suyu sıcaklık sensörü konektörünü sökün.
7
Yakıt filtresi muhafazası nipelinin ve taşma valfinin etrafını temizleyin.
Yakıt filtresi muhafazasındaki rakoru ve silindir kapağının ön ucundaki yakıt borusu bağlantısını açın.
Yakıtın, uygun bir toplama kabına boşalmasına izin verin.
Yakıt filtresi yuvası nipelini sıkın.
8
Karter havalandırma borusunu ve valf kapağını sökün.
9
10
Emme borusundan kabloları ve lastik kelepçeleri sökün.
11
Turbo ve hava filtresi muhafazası arasındaki boruyu sökün.
12
Hava emme bölümünden esnek hortumu sökün.

Hava filtresi yuvasını volan karterine tutturan cıvatayı çıkartın. Hava filtresi yuvasını kabin mandalı
çapraz elemanına tutturan cıvataları çıkartın. Hava filtresi muhafazasından sensör konektörünü sökün.
Silindir kapağına daha iyi ulaşabilmek için hava filtresi yuvasını yan tarafa taşıyın.
13
Soğutucu borusu kelepçelerini, elektrik kablolarını ve basınçlı hava borularını, volan muhafazasından
ve üst tevzi dişlisi kapağından sökün.
Soğutuu borusunu yağ soğutucu kapağından sökün.
Hava borusu kelepçelerini çıkarın. Boruyu bir yana koyun.
14
Not: Contaların motorun içine düşmediğinden emin olun.
15
Kompresörü sökün, bakınız 25518-2.
16
Kompresör basınç borusu üzerindeki rakor somunlarını gevşetin. Basınç borusu kelepçelerini sökün.
17
Silindir kapağı üzerindeki yakıt hattı bağlantılarının etrafını iyice temizleyin. İçi boş cıvataları yakıt
hattından sökün.
Not: Borulardaki ve silindir kapağındaki açıklıklardan pislik girmemesi için buraları korumaya alın.
18
Pozitif bağlantıyı ön ısıtıcıdan sökün.
19
Yağ doldurma borusu ekini, giriş borusundan çıkartın. Yağ doldurma borusunu bir yana taşıyın.
20
Üst şarj havası hortumunu çıkartın.
21
Volan karterindeki tapaları sökün. Döndürme aletini takın, parça no.:88800014.
1. silindirdeki piston, volan üzerinde TDC, 0° konumuna gelene kadar volana krank yapın.
22
Kontrol valfi çevresini temizleyip kurulayın.
Solenoid valfinden elektrikli konektörü çıkartın.
Kablo bağlantılarını sökün.
23
Külbütör milindeki VEB kontrol valfini ve boruyu çıkartın.
24
Yaylı plakayı, kam mili yatağı kapağından çıkartın (VEB motorları için).
25
Milin eğilmemesi için, külbütör milindeki cıvataları mil boyunca kademeli olarak gevşetin.
26
Cıvataları söküp 9990185 parça numaralı kaldırma aletini takın. Aleti, üzerinde çalışılan motor tipine
ayarlayın.
Not: VEB için, külbütör köprüsü kaldırıldığında pistonların düşmemesi için kablo bağı veya benzer şey
kullanarak pistonları egzoz külbütör millerine sabitleyin.
Pistonlar ve külbütör milleri birlikte eşlenir. Külbütör milleri ve pistonlarda bir, iki ya da üç nokta zımba
işareti birbirini tutmalıdır.
Külbütör mili köprüsünü dikkatli şekilde kaldırın.
27
Valf çatallarını işaretleyip sökün.
28
Birim enjektörlerinin elektrik bağlantılarını kesin.

Kablo tesisatını kumanda valfine sabitleyen kablo bağını sökün.
Kabloları sabitleyen plastik tapaları kablo bağını kesmeden sökün.
Kablo kanalını silindir kapağına tutturan cıvataları çıkartın. Kabloları dikkatlice silindir kapağından
çıkartın.
29
Not: Birim enjektörlerinin çevresini iyice temizleyin.
Birim enjektörü çatallarındaki cıvataları çıkartın.
30
9990006 parça numaralı çektirme aletini enjektöre takın. Çektirme aletinin çatalını enjektördeki oluğa
yerleştirin ve kolu vidayla yan tarafa kilitleyin. Vidasını enjektörün mafsal yuvasına doğru sıkarak
çektirme aletini sabitleyin. 9996400 parça numaralı sürgü çekici, 9990262 parça numaralı adaptörle
birlikte takıp enjektörü çıkarın.
Özel Aletler: 9990006 9990013 9990262
31
Koruyucu kılıf, parça no.9998249 'u çıkartılan birim enjektörüne takın.
32
Birim enjektörünün çıkartıldığı silindir kapağı deliğine koruyucu tapa takın, parça no.9998251 .
Kalan birim enjektörleri için aynı işlemleri tekrarlayın.
33
Kam mili dişlisini ve titreşim amortisörünü tekrar takın.
34
Kam mili yatak kapaklarını sökün.

35
Km milini dikkatlice kaldırın ve bunun için kaldırma takımını kullanın, parça no.9998264.
36
Eski versiyon.
Sonraki versiyon.
Tevzi dişlisi plakasındaki cıvataya ulaşılacak şekilde krank milini döndürün ve cıvatayı çıkartın.
Rölanti dişlisi göbeğinin üstündeki vidaları sökün.
Silindir kapağı cıvatalarını tevzi dişlisi plakasından çıkartın.
37
Kalan silindir kapağının cıvatalarını sökün.
38
Yağın, soğutma suyu kanallarının içine girmesini önlemek için silindir kapağının içinde bulunan
oluklardaki yağı silin.
39
İki kaldırma zinciri takın, parça no.9996239.
Not: Silindir kapağının sızdırmaz yüzeylerini korumak için silindir kapağı ve zincirlerin arasında pullar
kullanın.
Silindir kapağını çok dikkatli bir biçimde kaldırın.
40
Silindir kapağının contasını sökün.
Silindir gömleğini sabitleyin; bunun için sıkma takımını kullanın, parça no.9996966.
41
Döndürme takımını sökün.
21124-1 2111-02-01-01 Silindir kapağı, takılması
Not: Servis literatüründeki şekiller farklı motor varyantları için kullanıldığından, bazı detaylar söz
konusu varyanta göre farklılık gösterebilir.
Ancak şekillerdeki temel bilgiler her zaman için doğrudur.
Özel Aletler: 9990185, 9992669, 9996239, 9996966, 9998264, 9998599, 9998601, 9998628,
9999683, 9999696, 88800014, 88800031
Diğer Özel Ekipmanlar: 1159794, 1159797
Bakır manşonda hiçbir eski rondela kalmadığını kontrol edin.
2
Ünite enjektörü bakır manşonlarını 9808570 parça numaralı fırça ve 9808616 parça numaralı uzatma
ile temizleyin. Bu aletler 9998599 numaralı kitte bulunmaktadır.
Bakır manşonların temiz olduğunu kontrol edin.
İyi temizlenmemiş olan bakır manşonlar sızıntıya yol açabilir.
Uyarı
Birim enjektörleri temizlerken, enjektör nozüllerinde döner tel fırçalar, el tipi telli fırçalar veya benzer
aletler kesinlikle kullanılmamalıdır. Enjektör jetlerinin hasar görmesi veya tıkanması ve güç kaybına
neden olması riski bulunmaktadır.
Gerekiyorsa, bunun yerine parafin veya benzerine batırılmış bir kumaş kullanın.
3
Silindir kapağı cıvatalarını yeniden kullanmadan önce temizleyin.
Silindir kapağı cıvatalarını temizlerken, hiçbir zaman döner tel fırçalar, telli el fırçaları veya benzer
aletler kullanılmamalıdır. Vidalardaki fosfat kaplama hasar görerek korozyona karşı koruma azalabilir.
Not: Silindir kapağı cıvataları, 5 seferden daha fazla kullanılmamalıdır. Zımbayla işaretleyin.
Pres aletini çıkartın.
Silindir bloğunu, silindir kapağını, tevzi dişlisi kapağını ve tevzi dişlisi plakasını dikkatli temizleyin.
Motor bloğu ve silindir kapağı üzerindeki kılavuz rondelaların temiz ve paslanmamış olup olmadıklarını
kontrol edin.
Yeni silindir kapağı contası yerleştirin.

Not: Tüm contaların, delikleri merkeze gelecek şekilde yerleştirilmiş olup olmadıklarını kontrol edin.
5
Soğutma borusuna yeni conta takın.
6
Tevzi dişlisi plakası içindeki oluğun yan tarafına ∅2 mm kalınlığında bir şerit halinde Volvo onaylı dolgu
macunu uygulayın Spesifikasyonlar .
Not: Tevzi dişlisi plakasına sırayla tüm silindir kapağı cıvatalarını ve vidalarını takın.
Silindir kapağı, dolgu macunu sürüldükten sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
Silindir kapağını, silindir kapağı contasına değene kadar dikkatlice indirin. Kılavuz pulların (1) doğru
yerleştirilmiş olduğunu kontrol edin. Silindir kapağını tevzi dişlisi plakasının üzerine bastırın.
Soğutma suyu borusundaki contanın silindir kapağına takılırken hasar görmediğinden emin olun.
Avara dişli göbeğine ve tevzi dişlisi plakasına cıvata takın. Vidayı 28 Nm sıkın.
Özellikler:
28 Nm
+10
24, 26, 28 ve 30 no'lu konumlara 4 silindir başlığı cıvatası yerleştirin. Cıvataları 25 Nm. kuvvetine /–
5 sıkın.
Tevzi dişlisi plakasından 45° açıyla geçen cıvatayı gevşetin. Aksi taktirde, silindir kapağı cıvataları
sıkıldığında vidanın kırılma riski vardır.
Özellikler:
+10
25 /–5 Nm
9
Kalan silindir kapağı cıvatalarını takın.
Silindir kapağı cıvatalarını, sıkma şemasına göre tork ve açıyla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
10
11
Vidaların motora düşmesini engellemek için, bir bez parçasını volan karterinin içine itin.
İçinde bez parçası varken kesinlikle motoru çevirmeyin.
Not: Sadece, önceden kilitleme macunu sürülmüş yeni vidalar kullanın.
Cıvataları (1) tevzi dişlisi plakasına takın. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
Tevzi dişlisi plakasındaki cıvata deliklerine avara dişlisi deliğinden ulaşılabilecek şekilde motoru
döndürün. Cıvataları (2) takın ve sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
Kalan avara dişlisi cıvatalarını (3) göbeğe takın. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
12
Kam mili alt yatak kovanlarını takın ve motor yağıyla yağlayın.
13
Kam milini dikkatlice yerine kaldırın.
14
Üst yatak kovanlarını yatak başlıklarına yerleştirin. Yatak kovanlarını yağlayın.
Yatak başlıklarını doğru yatak braketlerine takın.
15
Yatak braketlerinin sağ tarafına cıvataları (2) takın. Sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
Kılavuz manşonu korumak için 7 numaralı yatak braketine 9992669 numaralı mandreli yerleştirin.
Yatak braketlerinin sol tarafına daha kısa ek cıvtalar (1) takın. Külbütör mili köprüsü kılavuz
manşonlarına cıvata takmayın. Cıvataları buna göre torkla sıkın Spesifikasyonlar .
Her sıkma işleminden sonra kam milini çevirin. Kam mili rahatça dönmüyorsa, sıktığınız en son yatak
Ekstra cıvataları ve mandreli çıkarın.
16
Birim enjektörlerine, yeni O-halkalar takın.
Not: Sonraki versiyon: Rondelayı değiştirin.
17
Birim enjektörleri çatalla takın.
Cıvataları yağlayın. Cıvataları takın. Cıvataları torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
18
Kam mili işaretinin (TDC) yatak kapağı üzerindeki işaretlerin arasında olduğundan emin olun.
19
Kam mili dişlisini takın, tevzi dişlisi plakasındaki işarete dikkat edin.
Titreşim amortisörünü, ara pulu ve cıvataları takın. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .

20
Kam mili dişlisindeki dişlerden birisine karşı bir külbütör göstergesi takın ve dişliyi ileri ve geri çevirin.
Kavrama göstergesindeki değeri okuyun ve buradaki değerle karşılaştırın: Spesifikasyonlar . Boşluk
eğer belirtilen spesifikasyonları sağlamıyorsa, ayarlanabilir orta dişliyi gevşetin ve şekilde gösterildiği
gibi orta dişliyle kam mili dişlisinin arasına kalınlık mastarı yerleştirin.
Orta dişlinin vidalarını torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
Boşluğu tekrar kontrol edin. Gerekirse ayar yapın.
Not: Avara dişlisinin ölçüm sırasında kilitlendiğinden emin olun.
Özel Aletler: 9999683, 9999696
21
Külbütör kolu milini takın, bkz. 21442-1 2146-02-01-01 Külbütör mili, takılması
22
Şarj havası sensörüne elektrik kontak parçasını takın.
Kablo lastik rondelasındaki yivin içine yeni bir conta bileziği takın.
Kabloları dikkatlice silindir kapağına sokun.
Birim enjektör konektörlerini ve solenoid valf konektörünü bağlayın.

Belirgin bir tıklama sesi duyana kadar konektörleri itin.
23
Kabloları kontrol valfinin üzerinde sabitlemek için Volvo tarafından önerilen yeni bağlantı bantlarını
takın.
24
Tevzi dişlisi kapağı, tevzi dişlisi plakası ve silindir kapağının temas yüzeylerini temizleyin.
25
Üst tevzi dişlisi kapağına yeni contalar takın.
Buna uygun sızdırmaz bileşim sürün, bkz. Spesifikasyonlar .

Not: Tevzi dişlisi kapağı, sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
26
Üst tevzi dişlisi kapağını takın.
Vidaları oval deliklere takın. Çok fazla sıkmayın.
9998601 ve 9998628 parça numaralı baskı aletlerini takın. Tevzi dişlisi kapağını düzleşene kadar
aşağı bastırın.
Diğer cıvataları takın. Sıkma şemasına göre torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
Özel Aletler: 9998601, 9998628
27
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi kapağı arasındaki bağlantıda (A) bulunan sızdırmazlık macunununun
fazlasını temizleyin.
28
şekilde motoru döndürün.
29
88800031 parça numaralı aleti kullanarak kam mili dişlisine olan uzaklığı ölçün.
1. Çıkma yok = ayar pulu yok.

2. Bir çıkma = bir ayar pulu.
30
Kam mili sensörünü, ayarlama pullarını uygun sıralamayla yerleştirerek takın.
31
Valfleri ve ünite enjektörlerini ayarlayın, bkz. 21414-3 2140-05-03-01 Valfler ve ünite enjektörleri,
ayarlanması .
32
Yeni contalı yakıt hattı içi oyuk vidalarını, silindir kapağının ön kenarına ve sol tarafına takın.
33
Ön ısıtıcı kablosunu takın (motorda eğer ön ısıtıcı varsa).
34
Karışım odası ve şarj havası soğutucusu arasına şarj havası hortumunu takın.
35
Kompresör basınç borusunu ve krank karteri havalandırma geri besleme borusunu emme borusuna
bağlayan vidaları takın.
36
Turboyu takın, bkz. 25518-2 2551-03-02-02 Türbo şarjör, değiştirilmesi .
37
Hava filtresi muhafazasını takın.
Sensör konektörünü takın.
38
Emme borusunu turbo kompresör ile hava filtresi muhafazası arasına takın.
39
Yağ filtresini giriş borusu üzerine takın. Hortum kelepçesini sıkın.
40
Fan halkası bağlantısının sağ ve sol tarafına vidaları takın.
41
Konektörü sıcaklık sensörüne bağlayın.
42
Valf kapağının üzerindeki temas yüzeyini temizleyin, contayı kontrol edin. Hasarlı ise yeni contayla
değiştirin.
Tevzi dişlisi kapağı ve silindir kapağı arasındaki temas yüzeyine (A) 2 mm kalınlığında dolgu macunu
uygulayın.
Not: Zamanlama dişlisi kapağı, sızdırmazlık macunu uygulandıktan 20 dakika sonra takılmalıdır.
43
Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
44
Termostat ve contanın yerinde olduğunu kontrol edin. Termostat muhafazası kapağını takın.
45
Vidaları soğutma suyu borusuna takın.
46
Soğutma suyu hortumunu termostat muhafazası kapağına takın.
47
48
Yakıt sisteminin havasını alın, bkz. 23003-3 2309-05-03-01 Yakıt sistemi, hava alma .
Dökülenleri temizleyin.
49
Uyarı
El freninin çekilmiş ve vitesin boşa alınmış olduğundan emin olun.

Motoru çalıştırın ve fonksiyon kontrolü ve sızıntı kontrolü yapın.
Motoru yaklaşık 5 dakika düşük devirde çalıştırarak silindir dengeleme sisteminin, yakıt enjektörleri için
uygun yakıt miktarını ayarlamasını sağlayın.
Not: Silindir dengeleme işleminin gerçekleşmesi için, PTO gibi güç tüketen parçaların bağlanmamış
olması gereklidir.
50
Ses saptırıcıları tekrar takın.
Kabini indirin.
21131-5 Soğutma suyu tapası, silindir kapağı, değiştirilmesi (tek)
Sökülmesi
2
3
Takılması
5
6
21165-3 Valf kapağı contası, değiştirilmesi (birincisi)
Not: Servis literatüründe resimler farklı varyantlar için kullanıldığından, çalışma sırasında bazı
ayrıntılar farklı olabilir. Ancak resimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Krank karteri havalandırma hortumunu serbest hale getirin.
Valf kapağında kablolar varsa çıkartın.
Valf kapağındaki contayı çıkartın.
2
Valf kapağını temizleyin. Valf kapağı contası yuvasına özellikle dikkat gösterin.
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi muhafazası arasındaki bağlantıda (A) bulunan sızdırmazlık
macununu temizleyin. Bir kazıyıcı kullanın.
Not: Tüm dolgu macunlarının temizlenmesi ve hiçbir kalıntı olmaması önemlidir.
3
Valf kapağına yeni bir conta takın.
Üst tevzi dişlisi muhafazası ve silindir kapağı arasındaki eşleşme yüzeylerine (A) Ø 2 mm kalınlıkta
dolgu macunu damla halinde uygulayın.
Not: Valf kapağının, sızdırmazlık macununun sürülmesinden sonraki 20 dakika içinde takılması
gerekmektedir.
4
Valf kapağını takın ve TÜM vidaları doğru konuma takın ancak henüz sıkmayın.
5
Torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
6
Karter havalandırma hortumunu takın.
Kablolar varsa valf kapağına bağlayın.

21105-5 Valf yuvası, değiştirilmesi (bir)
Tek valf yuvası
Uyarı
Koruyucu gözlük kullanın!
Süpap yuvasını değiştirirken:
Not: Farklı tipte süpaplar ve süpap yuvaları bulunmaktadır. Bu tipler karma olarak kullanılabilir. Süpap,
parça numarasına bakarak tanımlanır.
2
3
4
5
Not: Süpap kılavuzunu koruyun.
6
Uyarı
8
Uyarı
Yanık riski.
Yatağı soğutmak için kuru buz ya da benzerini kullanın.
10
Uyarı
Koruyucu eldiven takın! Donarak yaralanma riski.
11
Uyarı
Süpap yuvasını 7 noktasından tespit aracı olarak kullanın.

21201-2 2129-03-02-02 Conta, soğutma suyu kapağı yağ
soğutucusu, değiştirilmesi
Not: Resimler farklı birkaç varyant için kullanılmaktadır. Bu nedenle bazı ayrıntılar üzerinde çalıştığınız
varyanta göre farklılık gösterebilir. Ancak şekillerdeki temel bilgiler her zaman için doğrudur.
Özel Aletler: 1159794 , 9996049, 88800022
Uyarı
Park freninin çekili olduğundan emin olun.
Kabini kaldırın.
2
Ana şalteri kapatarak tüm elektrik gücünü kesin. Ardından akünün negatif kutbunu sökün.
3
Sağ taraftaki ses kesici bölmeyi sökün.
9996049 parça numaralı tahliye hortumunu radyatör tahliye nipeline takın. Soğutma suyunu boşaltın.
Turbo kompresör ve hava filtresi yuvası arasındaki boruyu sökün.
6
Kelebekle birlikte.
Egzoz basıncı düzenleyicisinden hortumu sökün.
Not: Hortumu, kontrol silindirinden (Kelebek) sökün.
7
Kelebeksiz.
Düzenleyici yuvası ile turbo kompresör arasındaki kelepçeyi sökün. Düzenleyici yuvasını turbo
kompresörden sökün. Düzenleyici yuvasını şasiye yerleştirin.
8
Yağ dönüş borusunu turbo kompresörden sökün.
9
Yağ basıncı borusunu turbo kompresörden sökün. Konektörü yağ filtresi braketinde yerinde bırakın.
10
Turbo kompresörün altındaki alınan hava borusu ve hortumunu sökün.
11
Turbo kompresörü egzoz manifoldundan ayırın.
12
Silindir kapağından egzoz manifoldunu çıkartın.
13
Soğutma suyu borusunu, yağ soğutma kapağından ayırın.
14
Yağ filtresi yuvasıyla yağ soğutucusu kapağı arasındaki arka borunun vidasını sökün.
Yağ filtresi yuvasıyla yağ soğutucusu kapağı arasındaki ön boruyu sökün.
15
Yağ soğutucusu kapağını sökün. Arka boruyu sökün. Kapağı çalışma tezgahına koyun.
16
Contayı sökün. Kapak ve conta oluklarını temizleyin.
Su pompası muhafazasındaki contayı değiştirin.
17
Conta oluğuna ince bir kat Volvo onaylı dolgu macunu sürün.
18
Dolgu macununu, parmağınızla ince bir film halinde yayın.
19
Yeni contayı takın.
Not: Yeni contanın takılırken fazla gerilmemesine ve oluğa düzgün oturmasına dikkat edin.
Soğutma suyu kapağı takılmadan önce dolgu macunu kurumuş olmalıdır.
20
Conta takılırken hareket etmeyecek şekilde silikonun kurumasını bekleyin.
21
Arka boruya yeni conta takın. Contalara sabunlu su sürün. Boruyu kapağa takın.
22
Contalara sabunlu su sürün. Boruyu yağ filtresi yuvasına yerleştirin. Kapağı motor bloğuna takın.
88800022 parça numaralı montaj aletini kullanarak kapağı su pompası muhafazasına doğru bastırın.
Vidaları belirtilen torka kadar sıkın.
Özel Aletler: 88800022, 1159794
23
Soğutma suyu borusunu yeni bir O-ringle kapağa takın.
24
Yağ filtresi yuvasıyla yağ soğutucusu kapağı arasındaki ön boruyu yeni bir contayla takın.
25
Yağ filtresi yuvasıyla yağ soğutucusu arasındaki arka boruya vidayı takın.
26
Egzoz manifoldunu çıkartın ve contaları sökün.
Eski contaları çıkartın. Silindir kapağının ve egzoz manifoldunun temas yüzeylerini temizleyin.
27
Temas yüzeylerine grafit macun sürün. Egzoz manifolduna contaları takın.
Contalara grafit macun sürün. Egzoz manifoldunu birleştirin.
28
Yeni contalar kullanarak egzoz manifoldunu takın. Manşonların, egzoz manifoldundaki girintilere
düzgün biçimde oturduğundan emin olun. Tork planındaki sırayla vidaları belirtilen torka kadar sıkın.
29
Turbo kompresörü yeni conta ve yeni kilit somunlarıyla takın. Kilit somunlarını belirtilen tork değerinde
sıkın.
30
Yağ dönüş borusunu yeni contalarla turbo kompresöre takın. Vidaları belirtilen şekilde sıkın.

31
Bir yağ kutusu kullanarak turbo kompresöre yeni motor yağı doldurun. Yağ basıncı boru rakorunu
doldurun.
32
Yağ basıncı borusunu yeni bir conta ile turbo kompresöre takın. Vidaları belirtilen şekilde sıkın.
33
Turbo kompresörün altına alınan hava borusu ve hortumunu takın.

Vidaları belirtilen torka kadar sıkın.
34
Düzenleyici yuvasını turbo kompresöre takın. Düzenleyici ile turbo kompresör arasına kelepçeyi takın.
Düzenleyici yuvasını doğru konuma çevirin. Kelepçe vidalarını sıkın.
35
Dikkat
Önce hava hortumunda ve hava borusunda gevşek nesneler olmadığını kontrol edin.
Hortumu, egzoz basıncı düzenleyicisine takın.
Hortumu kontrol silindirine takın.
36
Turbo kompresör ile hava filtresi yuvası arasına boruyu takın.
37
Soğutma suyu ilave edin. Doldurma kapağını sıkın.
38
Negatif kabloyu bağlayın ve şalteri açık duruma getirerek ana elektrik beslemesini açın.
39
Uyarı
Park freninin çekili ve vitesin boşta olduğundan emin olun.
Motoru çalıştırıp fonksiyon ve kaçak testlerini yapın. Soğutma suyu seviyesini kontrol edin.
Gerekiyorsa takviye yapın.
40
Sağ taraftaki ses kesici bölmeyi takın.
41
Kabini indirin.
21231-3 2129-03-03-02 Göbek tıpası, değiştirilmesi
Tapada, merkezinden yaklaşık 8 mm'ye bir 8 mm'lik delik (A) delin. Metal yongalarının soğutma
kanallarına girmemesi için delgi macunu kullanın.
2
Deliğe tornavida ya da benzeri bir alet sokun ve kanırtarak tapayı çıkartın. Tapa yuvasını dikkatlice
temizleyin.
3
Dolgu macunu kullanarak yeni tapayı takın ve pim ve çekiçle vurarak yerine takın. Tapanın yüzeyinin,
etraftaki yüzeyle tam hizalı olması gerekmektedir. LOCTITE 572 dolgu macunu kullanın.

21233-3 2125-03-03-01 Volan karteri, değiştirilmesi
Volan ve hava filtresi muhafazası sökülmüş ve soğutma

suyu boşaltılmıştır
Özel Aletler: 9990166, 9996239, 9998601, 9998628, 88800060
1
Ana şalter ile tüm elektrik akımını kesin.
3
Kelebeksiz.
Kelebekle birlikte.
Egzoz basınç düzenleyici ile hava sevk kelebeği yuvasını sökün ve şasi üzerine yatırın.
4
Kelepçeleri ve kablolama ile hava filtresi göstergesi arasındaki kabloları, volanı ve kam mili
sensörlerini ve marş motorunu sökün.
5
6
7
Kam mili sensörünü tevzi dişlisi üst kapağından ayırın.
8
56111-2 konusuna göre kompresörü sökün.
9
Soğutucu borusu kelepçelerini, kabloları ve basınçlı hava borularını, volan muhafazasından ve üst
tevzi dişlisi kapağından sökün.
Soğutucu borusunu yağ soğutucu muhafazasından sökün.
Hava borusu kelepçelerini sökün ve boruyu yan tarafa alın.
10
11
12
21706-1 konusuna göre yağ karterini sökün.
13
Dikkat
Lastik contaların motorun içine düşmediğinden emin olun.
14
Motor braketi vidalarını sökün.
15
16
88800060 no'lu desteği motorun her iki yanına takın.
17
Motoru yavaşça desteğin üzerine indirin. Kaldırma boyunduruğunu çıkarın.
18
19
20
21
22
23
24
Zamanlama dişlisi plakası geçme yüzeyini temizleyin.
25
Volan karterine, Spesifikasyonlara göre dolgu macunu sürün. Dolgu macunu, volan karterindeki ara
yatak desteğine de uygulanmalıdır.
Not: Volan muhafazası, sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
26
Volan yatağını takın. Cıvataları, Spesifikasyonlar; Grup 20'de belirtilen torkla sıkın.
Zinciri sökün.
Fazla sızdırmazlık macununu silin.
27
Not: Volan muhafazasındaki sızdırmazlık bölgesini ve krank miline bakan sızdırmazlık yüzeyini iyice
temizleyin.
28
Plakayı krank miline takın ve vidayla sabitleyin
Not: Vidaları sıkmadan önce, plakanın krank mili iç kılavuzuna tam oturduğundan ve krank milinin
karşısına dik geldiğinden emin olun.
29
Keçe bileziği, bir plastik montaj halkası ile birlikte gelir. Plastik halka hem nakliye sırasında koruyucu
hem de montaj aleti olarak işlev görür.
Dikkat
Plastik halka, conta takılmadan önce çıkarılmamalıdır.
30
Ara segmanı, plastik halkalı contayı ve daha sonra kapağı, kolla birlikte takın.
Not: Saplama üzerindeki ara segman keçenin ne kadar uzağa yerleşeceğini belirler.
31
Kolu çevirerek keçeyi yerine bastırın.
Kapak en alta oturduğunda, keçe doğru konuma gelmiş olur.
32
Aleti ve plastik halkayı çıkarın.
33
Motor montajını şasi elemanına takın. Spesifikasyonlar, Grup 20'de belirtilen torkla sıkın.
Boruları bir araya toplamak için yeni kablolar takın.
34
Sol ve sağ motor braketlerini, volan muhafazasına takın. Spesifikasyonlar, Grup 20'de belirtilen torkla
sıkın.
35
Motoru, sol ve sağ taraftaki desteklerin sökülebileceği şekilde, 20-30 mm kaldırın.
36
Motoru dikkatlice indirin ve cıvataları motor montajına takın. Spesifikasyonlar, Grup 20'de belirtilen
torkla sıkın.
37
38
21708-1 konusuna göre yağ karterini takın.
39
Servo pompası cıvatalarını Spesifikasyonlar, Grup 20'ye göre torkla sıkın.
40
56111-2 parça numaralı kompresörü takın.
41
42
Hortum, kablo ve boru kelepçelerini takın.
Volan muhafazası braketini takın.
Soğutma suyu borusunu yeni bir conta kullanarak yağ soğutucu muhafazasına takın.
Hava hattını ve kelepçelerini takın.
43
44
Kelebeksiz.
Kelebekle birlikte.
Hava sevk kelebeğini turbo kompresöre monte edin. Yuvayı işaretlere uygun olarak yerleştirin ve
kelepçeyi sıkın.
45
Tevzi dişlisi kapağı ve tevzi dişlisi plakasının geçme yüzeylerini temizleyin.
Contaları değiştirin.
46
Üst tevzi dişlisi muhafazasına Spesifikasyonlar, grup 20'ye göre dolgu macunu sürün.
Not: Tevzi dişlisi üst kapağı, sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
47
Tevzi dişlisi kapağını takın.
Oval deliklere vida takın. Çok fazla sıkmayın.
9998601 ve 9998628 parça numaralı pres aletini takın. Tevzi dişlisi kapağını, gerekli seviyeye inecek
şekilde aşağıya itin.
Diğer vidaları takın. Şemada belirtilen torkla sıkın, bkz Spesifikasyonlar Grup 20.
Fazla sızdırmazlık macununu silin.
Özel Aletler: 9998601, 9998628
48
Kam mili pozisyon sensörünü takın.
49
88800031 parça numaralı aleti kullanarak kam mili dişlisine olan uzaklığı ölçün.

50
Valf kapağı contası oluğuna çok dikkat edrek valf kapağını temizleyin.
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi kapağı arasındaki bağlantıda (A) bulunan dolgu macununu
temizleyin. Bir kazıyıcı kullanın.
Not: Tüm dolgu macununu temizleyin. Dolgu macunu kalmadığından emin olun.
51
Valf kapağı contasını kontrol edin. Hasarlı contaları değiştirin.
Tevzi dişlisi üst kapağı ve silindir kapağı arasındaki temas yüzeyine (A) 2 mm kalınlığında bir çizgi
halinde dolgu macunu uygulayın.
Not: Valf kapağının, dolgu macununun sürülmesinden sonra 20 dakika içinde takılması gerekmektedir.
52
Valf kapağını takın ve Spesifikasyonlar, Fonksiyon grubu 20'de belirtilen torkla sıkın. Karter
havalandırma borusunu takın.
53
21235-3 Volan mahfazası salgısı, kontrolü
Debriyaj sökülmüştür
Not: Resimler farklı versiyonlar için kullanıldığından, komponentler arasında fark olabilir. Resimlerdeki
esas bilgiler daima doğrudur.
Özel Aletler: 9999683, 9999696, 9999876, 88800014
1
Motor volanını ve volan mahfazasını temizleyin.
Motor volanına mıknatıslı tutucu kullanarak salıncak tipi bir gösterge bağlayın ve komparatör ucunu
volan mahfazasının dıştaki flanşına yerleştirin (eksenel salgı). Ölçülen değeri okuyun. Salıncak tipi
gösterge bulunan manyetik tutucuyu volanın karşı tarafına yerleştirin. Değerleri, Spesifikasyonlar, grup
20'de verilenlerle karşılaştırın. Ölçümü en az dört yerde tekrarlayın.
Özel Aletler: 9999683 9999696
3
Tıpayı volan muhafazasından sökün ve 88800014 parça numaralı hareket ettirme aletini takın.
Manyetik standı volan sabitleyin ve kadran göstergesinin ucunu, volan karterinin iç flençine (radyal
oynama) yerleştirin. Volanı döndürün ve değerleri okuyun.
Değerleri Özellikler grup 20'de verilenlerle karşılaştırın.
Özel Aletler: 9999876 9999696
5
Volan mahfazasının blok ile eşleşme yüzeyinde ve volanın krank mili ile eşleşme yüzeyinde
değerlerden herhangi birini aşıp aşmadığını kontrol edin. Bunu, volan mahfazasını değiştirmeden önce
yapın.
6
Hareket ettirme aletini çıkartın ve tapayı volan kapağına tekrar takın.
21311-3 2131-03-03-01 Pistonlar ve silindir gömlekleri,
değiştirilmesi (Tamamı)
Kapaklar ve karter sökülmüştür

Silindir gömleği O-ringleri florin-kauçuk
maddesinden imal edilmiştir.
Florin kauçuk maddesi yüksek sıcaklıklara
(300 °C'nin üzeri) maruz kaldığında
hidroflorik asit açığa çıkabilir. Hidroflorik
asit son derece paslandırıcı bir maddedir!
Ciltle teması ciddi korozif yanıklara

neden olabilir.
Gözlere sıçraması korozif yanıklara
neden olabilir.
Dumanın solunması gırtlak ve
akciğerde hasara neden olabilir.
Uyarı
Hararet, kesme işlemi veya alev nedeniyle

önceden yüksek sıcaklıklara maruz kalmış
olan motorlarda çalışırken son derece
dikkatli olunmalıdır.
Silindir gömleği O-ringleri sökme işlemi
sırasında kesinlikle yakılmamalı veya
kontrolsüz ortamlarda yakılarak imha
edilmemelidir.
Her zaman neopren eldivenler

(kimyasal madde taşımada
kullanılan onaylı eldivenler) ve
koruyucu gözlük takın.
Sökülen O-ringleri aşındırıcı asitlerle
aynı işleme tabi tutun.
Temizleme işlemi için asla basınçlı
hava kullanmayın.
Küller dahil olmak üzere tüm artıklar
son derece aşındırıcı olabilir.
Tüm artıkları plastik kutulara koyun
ve kutulara uyarı metinleri yapıştırın.
Eldivenleri çıkarmadan önce mutlaka
akan bir su altında yıkayın.
Not: Servis literatüründeki şekiller farklı motor modelleri için kullanıldığından dolayı bazı detaylar söz
konusu modele göre farklılık gösterebilir.
Ancak resimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 9989876, 9990158, 9996394, 9996395, 9996599, 9996606, 9996645, 9996966,
9998511, 9992479, 88800314, 88800014, 88800083
Sökme
1
Boru ve süzgeci takviye şasisinden sökün.

Çaprazlama basınç borusunu sökün.
Pompadan basınç borusunu sökün.
Takviye şasisini sökün.
Uyarı
Takviye şasisininde keskin kenarlar bulunduğundan koruyucu eldiven takın!
2
Volan muhafazasındaki tapayı sökün ve 88800014 parça numaralı aleti takın. Krank milini, sökülecek
bağlantı çubuğunun cıvatalarına erişilebilecek kadar döndürün.
3
Piston soğutma jeti memesini çıkartın ve vidaları atın.
4
Ana yatak başlığı ve yatak kovanlarını sökün.
Piston ve bağlantı kolunu sökün.

6
Silindir gömleğini bloktan çekerek çıkarın.
Özel Aletler: 9992955, 9996394, 9996395, 9996645
Silindir gömleği conta bileziklerini sökün.
8
Pistondan yay halkayı sökün ve piston pimini bastırarak çıkartın. Pistonu bağlantı kolundan ayırın.
9
Silindir bloğundaki sızdırmazlık yüzeyi ve conta bileziği oluğunu temizleyin. Sızdırmazlık yüzeylerine
zarar verebilecek sıyırıcılar ya da diğer araçları kullanmayın.
Montaj
10
Motor bloğundaki gömlek yuvasında hasar olup olmadığını kontrol edin. Yeni bir gömlek muhafazası
kesmeniz gerekiyorsa, bkz. 21307-3 2139-05-03-01 Silindir gömleği yuvası, frezelenmesi (ilk freze) .
Silindir gömleğini, conta bileziği olmadan takın. Silindir kovanını iki bağlama takımı ile takın ve 20
Nm'ye sıkın.

Özellikler:
20 Nm
11
9989876 numaralı kadranlı göstergeyi, 9992479 numaralı kadranlı gösterge tutucusuna takın. Kadranlı
göstergenin takılı olduğu tutucuyu silindir gömleğine yerleştirin.
Kadranlı göstergeyi sıfırlayın, motor bloğunun yüzüne doğru birkaç milimetrelik ön yükleme yapın.
Özel Aletler: 9989876, 9992479
12
Silindir gömleği ile motor bloğunun yüzü arasındaki yüksekliği ölçün.
Gömlek yüksekliğini, karşılıklı iki diyagonal konumda ölçün.
Her iki ölçümün ortalamasını hesaplayın.
Blok yüzeyi üzerinde doğru gömlek yüksekliği için, bkz. Spesifikasyonlar .
Gömleğin blok yüzeyinin üstündeki yüksekliği belirtilen toleranslar dışındaysa, gömlek yuvasının
frezelenmesi gerekmektedir. Silindir gömleği yuvası, frezelenmesi (ilk) bölümüne bakınız.IMPACT:
Grup 2139.
Not: Sızdırmazlık yüzeyinde her zaman en yüksek noktada ölçüm yapın.
Keçeli kalem kullanarak gömleğin motor bloğundaki konumunu işaretleyin; bu sayede montaj sırasında
doğru konuma takılabilir.
Kalan silindir gömlekleri için aynı işlemleri tekrarlayın.
13
Baskı kelepçelerini çıkartın.

Silindir gömleğini bloktan çekerek çıkarın.
Silindir gömleklerini, varsa şimlerle birlikte daha önceki ile aynı sırada yerleştirin.
Özel Aletler: 9992955, 9996394, 9996395, 9996645
14
Gömlek sızdırmazlık halkalarını motor bloğuna takın.
Not: Mor renkli sızdırmazlık contası en alta takılır.
15
Eğer gömleğe bir pim takılmışsa, motor bloğu gömlek muhafazasına bir kat sızdırmazlık macunu
sürülmelidir.
Not: Ayarlama ara parçası ile silindir gömleğinin bileziği arasına sızdırmazlık macunu sürülmemelidir.
16
Not: Sızdırmazlık macunu sürüldükten sonra, gömlek 20 dakika içinde takılmalıdır.

Eğer silindir kapağı 20 dakika içinde takılamaz ve torkla sıkılamazsa, iki pres aleti kullanarak gömleğin
motor bloğuna sabitlenmesi ve 20 Nm'ye sıkılması gerekir.
Özellikler:
20 Nm
17
Silindir kapağı cıvatalarından (A) birini takın. 9996599 numaralı baskı aletlerini uygun bir ara
parçasıyla (B) silindir gömleğinin üzerine yerleştirin ve 9998511 numaralı levye aletiyle silindir
gömleğine basın.
Özel Aletler: 9996599, 9996963, 9998511
18
Not: İki farklı tip çelik piston bulunmaktadır
Farklı çelik pistonlar, pistonun alt tarafındaki piston soğutma yağ kanalları açısından farklıdır, resme
bakınız.
İki farklı versiyonda çelik pisfonun fonksiyonu eşdeğerdir ve her iki versiyon da aynı motorda
karıştırılabilir.
19
Piston pimi ve piston burcunu motor yağıyla yağlayın.
20
Üzerinde FRONT işareti bulunan bağlantı kollu pistonu bağlantı koluna takın, pistondaki ok aynı yöne
bakmalıdır.
Piston pimine bastırın.
Not: Piston pimi üzerine basıldığında büyük zorlama olmadan kolayca girmelidir. Direnç çok fazlaysa,
piston ısıtılmalıdır.
Bağlantı kolu piston piminde serbestçe dönmelidir.
Yay halkaları takın.
21
Piston segmanlarını takarken, piston segmanı kerpetenlerini kullanın.
Yağ keçesi ile ilgili olarak, yaydaki boşluk keçe boşluğunun karşısına çap boyunca oturtulmalıdır.
Not: Tüm piston segmanları (ve yağ süzgeci) harflerle veya delikli işaretlerle işaretlenmiştir. Bu
işaretler yukarı bakmalıdır.
22
Piston ve piston segmanlarını motor yağıyla yağlayın.
Piston segmanı boşluklarının radyal olarak yer değiştirdiğinden emin olun. Piston segmanı
boşluklarının birbiriyle eşit mesafede olması gerekir.
23
Pistonu bağlantı kolu ile takın. Bir piston halkası kompresörü kullanın (A) 88800314.
Pistonu takarken bastırma aletlerini (B) 9996966 geçici olarak kaldırın. Piston pozisyondayken
bastırma aletini takın.
Özel Aletler: 88800314, 9996966
24
Biyel yatağı kovanlarını ve krank mili yatağını motor yağıyla yağlayın. Bağlantı kolu kapağını takın.
Doğru oturup oturmadığını kontrol edin.
Bağlantı kolu kapağını işaretlere göre takın ve torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
25
Piston soğutma memesini temizleyin ve hasar görmediğinden emin olun. Piston soğutma jeti
memesine yeni bir vida takın.
Not: Yalnızca kilitleme bileşiği ile hazırlanmış yeni vidaları kullanın.
Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
26
Takviye şasisini takın. Yeni vida kullanın.
Uyarı
27
Çaprazlama basınç borusunu yeni cıvatalar ve contalarla birlikte takın.
Tüm takviye şasisi cıvatalarını torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
Boru ve süzgeci yeni contalarla takviye şasisine takın.
Not: Cıvataya kilitleme sıvısı sürün.
28
88800014 parça numaralı hareket ettirme aletini sökün ve tapayı tekrar takın.
21307-3 Silindir gömleği yuvası, frezelenmesi (ilk freze)
Gömlek sökülmüştür. Şim dahil
Not: Servis literatüründeki şekiller farklı motor modelleri için kullanıldığından dolayı bazı detaylar söz
konusu modele göre farklılık gösterebilir. Ancak çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 9809772, 9812524, 9989876, 9992479
1. Besleme manşonu (dikey besleme)

2. Tespit vidası
3. Ölçü segmanı
4. Elektro mıknatıs
5. Kilit köşebendi
6. Besleme segmanı (yatay besleme)
7. Merkezi rulman
8. Mil
9. Kesme çeliği
10. Anahtar (elektromıknatıs)
11. Krank
2
Silindir gömleğini çıkarın. Bkz. 21311-3 Pistonlar ve silindir gömlekleri, değiştirilmesi (Tamamı).
Bloktaki gömlek yuvasını temizleyin.
Yeni silindir gömleğini sızdırmazlık halkaları olmadan bloğa takın. Silindir gömleğini iki baskı aleti
kullanarak 20 Nm'ye sıkılmış halde tutun, bkz. 21311-3 Pistonlar ve silindir gömlekleri, değiştirilmesi
(Tamamı).
Özellikler:
20 Nm
9989876 numaralı kadranlı göstergeyi, 9992479 numaralı kadranlı gösterge tutucusuna takın. Kadranlı
göstergeyi ve tutucuyu silindir gömleğine yerleştirin.
Silindir bloğu yüzeyine doğru birkaç milimetrelik ön yükleme yaparak, kadranlı göstergeyi sıfırlayın.
5
Silindir gömleği ve motor bloğunun yüzü arasındaki yüksekliği ölçün.
Dört çaprazlamasına karşı konum arasında gömleğin yüksekliğini ölçün.
Ölçümlerin ortalamasını alın.
Not: Sızdırmazlık yüzeyinde her zaman en yüksek noktada ölçüm yapın.
Keçeli kalem kullanarak gömleğin motor bloğundaki konumunu işaretleyin; bu sayede montaj sırasında
doğru konuma takılabilir.
Baskı aletlerini çıkartın.
Silindir gömleğini silindir bloğundan çekerek çıkarın. Silindir gömleği elle dışarı çekilemezse, bkz.
21311-3 Pistonlar ve silindir gömlekleri, değiştirilmesi (Tamamı).
7
Silindir yüksekliğini ayarlamak için kullanılan şimler üç kalınlıkta bulunur:
0,20 mm
0,30 mm
0,50 mm
8
Silindir bloğu yüzeyi üzerinde doğru gömlek yüksekliğini elde etmek için, ayar şimi kalınlığını göz
önünde bulundurarak, silindir gömleğinin ne kadar frezelenmesi gerektiğini hesaplayın, (bkz.
Spesifikasyonlar) aşağıdaki örneği kullanın.
Not: Her zaman üst tolerans bandına ulaşmaya çalışın.
Gömlek yatağını mümkün olduğunca az biçimde işleyin, mümkün olduğunca az ayarlama şimi
kullanın.
Örneğin:
Spesifikasyonlara göre blok 0,21

yüzeyinin üzerindeki gömlek
yüksekliği
- Ölçülen değer 0,12
Fark (mm) 0,09
Ayarlama şiminin kalınlığı 0,20
- Fark 0,09
İşlem (mm) 0,11
9
Uygun boyutlu bir kesme takımı seçin ve bunun hasarsız olduğunu kontrol edin.
Kilit çubuğunu yukarıda tutun ve kesiciyi takın. Dişli kenar, elektromıknatısa ve R işaretli mil tarafındaki
merkez rulmana doğru gelmelidir.
10
Bitişik silindirlerin gömlekleri takılı ise, 9809772 numaralı ara parçası kullanılmalıdır.
Ara parçası yüksekliği 4 mm'dir. Silindir gömleğinin ateşleme tarafı daha yüksekse, bitişik gömlek
sökülmelidir.
Not: Segman ve silindir bloğu yüzünün temiz olduğundan emin olun.

11
İşleme aletini, silindirin merkezine göre biraz sapmış olacak şekilde yerleştirin.
12
Anahtaru 1 konumuna getirerek, elektro mıknatısın etkinleştirilmesini sağlayın. Kesme çeliğinin gömlek
yuvasından rahatça geçebilmesini sağlayacak şekilde besleme manşonunu vidalayın.
13
Kilit çubuğunu aşağı bastırın ve merkez rulmanı gömlek yuvası duvarının karşısına, duvarla arasında
en yüksek mesafede yerleştirin.
Kilit çubuğunu bırakın ve anahtarı konum 1 ve konum 2 arasına getirin.
Not: Anahtarın tam olarak 2 konumunun üstüne çıkmasına izin vermeyin. Aksi takdirden mıknatıslama
kuvveti kaybolacaktır.
14
Yatay besleme halkasını sabit tutarken krankı saat yönünde döndürerek takımı ortalayın.
Bu aşamadan sonra, daha önce silindirim merkezine göre çıkıntı yapacak şekilde konumlandığından,
alet takımı gömlek yuvasının çevresinde hareket edebilecektir.
Merkez makara gömlek yuvası duvarı ile temasını kaybederse, merkez makara tekrar temas edene
kadar, yatay besleme halkasını sabit tutarken krankı ters yönde (saat yönünün tersine) çevirin.
Takımın hareketi engellenene ve merkezleme makarası, gömlek duvarı ile hafif biçimde temas edene
kadar çevirmeye devam edin.
15
Takım düzgün biçimde ortalandığında, anahtarı 1 konumuna getirin.
16
Kilitleme çubuğunu aşağı bastırın ve kesme çeliğini, gömlek duvarına ulaşmadan gömlek rafı
yüzeyinden geçecek şekilde hareket ettirin.
17
Kesici, gömlek yuvası yüzüne hafifçe temas edene kadar krankı ve dikey besleme manşonunu çevirin.
Sıfırlayın ve ölçme halkasından değeri okuyun.
18
Kilit köşebendini aşağı bastırın ve kesiciyi, ucu gömlek yuvasının köşesinden (iç çap) çok az içeri
girecek şekilde ilerletin.
19
Kesicinin gömlek yuvasını işlemeye başlaması için dikey besleme manşonunu saat yönünde çevirin.
Not: Kesicinin tüm yüzeyde eşit biçimde çalıştığını kontrol etmek için ilk kesmede 0,05 mm'den fazla
beslemeyin. Daha sonra en fazla 0,15 mm besleme kullanın.
20
Yatay besleme halkasını sabit tutarken krankı saat yönünde çevirerek gömlek yuvasını frezeleyin.
Daha sonra kesici, gömlek rafını, iç çaptan, gömlek rafı dış duvarına doğru işleyecektir.
Krankı dikkatlice döndürün ve kesici gömlek rafı duvarına yaklaştığında halkanın parmaklarınız
arasında bir kaymasına izin verin. Bu sayede, kesici duvara tam yaklaşmışken durdurma mümkün
olacaktır.
Not: Krankı saat yönünün tersine çevirmeye çalışmayın, aksi takdirde kesici hasar görür.
İstenen sonuç sağlanana kadar işlemi tekrarlayın.
21
Anahtarı konum 2 'ye getirip elektromıknatısı açın ve alet takımını sökün.

22
Gömlek yuvasını iyice temizleyin.
Yeni silindir gömleğini conta bileziği olmadan ama seçilen şimle birlikte takın ve 3– 5 noktasına göre
blok yüzeyi üstündeki yüksekliği kontrol edin.
Not: Silindir gömleğini baskı aletleriyle tutun.
23
Silindir gömleğinin, silindir bloğu yüzeyi üzerindeki yüksekliği tolerans dahilindeyse, gömleği
sızdırmazlık halkaları ile takın, bkz. 21311-3 Pistonlar ve silindir gömlekleri, değiştirilmesi (Tamamı).
21377-3 Silindir gömleği yuvası, frezelenmesi
En yakın şanzıman plakası ve şim
Özel Aletler: 9992479, 9992955, 9996394, 9996395, 9996645, 9996966
Diğer Özel Ekipmanlar: 9809771, 9809772, 9812524, 9989876
Üç altıgen başlı vidayı sökerek, freze kesicisinin altındaki plakayı çıkartın.
Freze takımına uzatmayı takın ve iyice sıkın.

Ara segmanı iyice temizleyin ve motor bloğuna takın. Cıvataları sıkın.
Frezeleme ve şim takma işlemleri için bkz. 21307-3 Silindir gömleği yuvası, frezelenmesi (ilk freze).

21451-4 Külbütör kolu burçları, kontrolü
varyanta göre farklılık gösterebilir. Şemalardaki asıl bilgi gene de daima doğrudur.
Özel Aletler: 9989876, 9998511, 9999696
Külbütör burçları
9999696 numaralı manyetik standı 9989876 numaralı kadran göstergesi ile birlikte, kadran göstergesi
sondası, külbütör kolu manşonunun (kam mili parçasıyla temas etmeyen külbütör kolunda) ortasına
gelecek şekilde yerleştirin.

2
Külbütör mili üst tarafındaki yağ tabakası seyrelecek şekilde külbütörü sallayın.
Kadranlı göstergeyi sıfırlayın.
3
Külbütörün altına, külbütör milinin yanına 9998511 numaralı kolu yerleştirin ve külbütörü yukarı doğru
bastırın. Kadranlı gösterge değerlerini okuyun.
İzin verilen azami yatak oynaması için Spesifikasyonlar, grup 20'ye bakın. Oynama spesifikasyonda
belirtilen değerden daha büyükse, külbütör kolunu değiştirin ve külbütör milini kontrol edin. Bkz.
21444-4 Külbütör kolları, değiştirilmesi (tümü), grup 21.
Diğer külbütör aksamlarını da aynı şekilde kontrol edin.
Külbütör makarası burcu
4
Burç ile mil arasındaki yağ filmi incelinceye kadar, makarayı birkaç tur çevirin.
Not: Makara tutukluk yaparsa, külbütör kolu değiştirilmelidir.
9989876 numaralı kadranlı göstergeyi, 9999696 numaralı manyetik standa yerleştirin. Manyetik standı
külbütör üzerine yerleştirin.
Kadranlı gösterge ucunu, makara merkezine dikey yaslanacak şekilde ayarlayın.
Kadranlı göstergeyi 2-3 mm ön yüke ayarlayın.
Not: Komparatörün ucunun ön gerilime ayarlandığından ve her iki yönde hareket edebildiğinden emin
olun.

Külbütör kolu ile makara arasına bir tornavida yerleştirin.

Makarayı mümkün olduğu kadar dışa bastırın. Test komparatöründeki değeri okuyun.
7
Kör bir alet yardımıyla ruloyu mümkün olduğunca içe itiniz. Aynı zamanda, kadranlı gösterge
değerlerini okuyun.
Manşon ve şaft arasında izin verilen azami oynama için Spesifikasyonlar, grup 20'ye bakın. Oynama
spesifikasyonda belirtilenden daha büyükse, külbütör kolunu değiştirin. Bkz. 21444-4 Külbütör kolları,
değiştirilmesi (tümü), grup 21.
21442-1 2146-02-01-01 Külbütör mili, takılması
1
Kaldırma aracını külbütör mili üzerine yerleştirin. Motor tipi için uygun olan aracı kullanın.
2
Valf kaliperi ve kam mili kollarını motor yağıyla yağlayın.
Külbütör köprüsünü takın. Kaldırma aletini çıkartın.
Külbütör köprüsü üzerindeki vidaları, külbütör mili bükülmeyecek şekilde, her seferinde azar azar sıkın.
Kam mili yatak yuvalarındaki kılavuz manşonlarına tam olarak oturduğundan emin olun.
Cıvataları, Spesifikasyonlar; Grup 20'de belirtilen torkla sıkın.
Egzoz külbütör mili pistonlarındaki kablo bağlarını ya da benzerlerini çıkartın.
3
Kontrol valfi silindir kafası etrafını silip kurulayın. Silindir kapağı ve külbütör mili yağ kanallarında
yabancı madde olup olmadığını kontrol edin.
4
Borudan VEB kontrol valfine giden bütün yağ kalıntılarını kurulayın.
Külbütör milindeki deliği yağlayın.
Boruya yeni contalar takın ve boruyu kontrol valfine bastırın.
Not: Sızdırmazlık contalarının tam olarak oturduğundan emin olun.
6
VEB kontrol valfi altına yeni bir sızdırmazlık contası takın.
Boruyu dikkatli şekilde külbütör miline doğru itin ve VEB kontrol valfini takın.
Not: Sızdırmazlık contalarının düzgün takıldığından ve hasar görmediğinden emin olun.
Kontrol valfini Spesifikasyonlar'a uygun torkla sıkın, Grup 20'ye bakın.
VEB kontrol valfi kablolarının üzerindeki kablo bağlantılarının hasar görmediğinden emin olun.
Hasarlılarsa yeni kablo bağları takın.
7
Yay plakasını takın
8
Valf ve ünite enjektörlerini Valfler ve ünite enjektörleri, ayarlanması bölümüne uygun olarak ayarlayın,
bkz. Grup 214.
9
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi kapağı arasındaki bağlantıda (A) bulunan sızdırmazlık macununu bir
kazıyıcıyla temizleyin
Not: Tüm macunların temizlenmesi ve kalıntı olmaması önemlidir.
10
Valf kapağındaki temas yüzeyini temizleyin, contayı kontrol edin ve hasar görmüşse yenisiyle
değiştirin.
Tevzi dişlisi kapağı ve silindir kapağı arasındaki temas yüzeyine 2 mm kalınlığında sızdırmazlık
macunu uygulayın.
Not: Tevzi dişlisi kapağı, sızdırmazlık macunu uygulandıktan 20 dakika sonra takılmalıdır.
11
Valf kapağını sızdırmaz contasını ve valf kapağını takın.
Belirtilen torkla Spesifikasyonlar, Grup 20'ye göre sıkın.
Krank karteri havalandırma borusunu takın.
12
Akünün eksi kutbunu tekrar bağlayın.
Ana şalteri açın.
21440-1 2146-01-01-01 Külbütör mili, çıkartılması
Not: Resimler farklı varyantlar için kullanılmaktadır. Bu nedenle, bazı ayrıntılar üzerinde çalıştığınız
varyanta göre farklılık gösterebilir. Ancak, çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 9990185, , 1159797
Uyarı
Park freninin çekili olduğundan emin olun.
Kabini yatırın.
2
Aracın elektrik bağlantısının kesildiğinden emin olun (ana şalter kapalı durumda).
Negatif akü kutbunun bağlantısının kesildiğinden emin olun.
3
Karter havalandırma borusunu çıkartın ve bir kenara koyun.
Valf kapağını ve valf kapağı sızdırmaz contasını çıkartın.
4
Yay plakasını sökün.
5
VEB kontrol valfi tutma vidalarını sökün ve kenara çekin. VEB kontrol valfi ve külbütör mili arasındaki
boruyu çıkartın.
6
Kırılmamasını sağlamak için mil boyunca külbütör üzerindeki vidaları gevşetin.
Vidaları çıkartın ve bir kaldırma aracı takın. Motor tipine uygun aracı kullanın.
Külbütör köprüsünü dikkatli şekilde kaldırın.
Not: külbütör köprüsü kaldırıldığında pistonların düşmemesi için egzoz külbütörleri içindeki pistonları
kablo bağları veya benzeriyle sağlamlaştırın.

21444-4 Külbütörler, değiştirilmesi (tamamı)
Not: Resimler birkaç farklı varyant için kullanılmaktadır. Bu nedenle bazı ayrıntılar, üzerinde
çalıştığınız varyanta göre farklılık gösterebilir. Ancak şemalardaki temel bilgiler daima doğrudur.
Tüm külbütörleri ve fren kollarını külbütör milinden sökün.
Not: VEB+ için: pistonları egzoz külbütörlerine lastik şeritler veya benzeri malzemelerle sabitleyin,
böylelikle külbütör köprüsü kaldırıldığında pistonlar düşmeyecektir.
2
Hasarlı ya da yıpranmış tüm külbütörleri ve fren kollarını kontrol edin ve değiştirin, bkz. Spesifiasyonlar
grup 20.
3
Külbütörleri, fren kollarını ve külbütör milini motor yağıyla yağlayın.
Bir yağ tenekesi kullanın ve memeyi yağ kanalı deliğine yerleştirin. Yağ pompalanırken silindiri
döndürün ve yağın silindirin her iki yanından akıp akmadığını kontrol edin.
4
Tüm külbütörleri ve fren kollarını külbütör miline takın.
Kolların külbütör mili üzerinde bükülmediğinden emin olun.
21417-5 Subap kılavuzu aşınma kontrolü
all
Özel Aletler: 9989876, 9999696
1
Süpap keçelerini, süpap kılavuzlarından çıkartın.
Valf diskleri yukarı doğru olacak şekilde silindir kapağını yerleştirin.
3
Kılavuza yeni bir subap takarak subap gövdesinin ucunun subap kılavuzunun kenarıyla aynı seviyede
olmasını sağlayın.
9989876 parça numaralı kadran göstergesini ve 9999696 parça numaralı manyetik standı kullanın.
Ölçme saatinin ucunu, süpap diskinin kenarına doğru yerleştirin.
Valfi, emme portu yönünde ileri ve geri hareket ettirin. Ölçülen değeri okuyun ve Spesifikasyonlar, grup
20'de belirtilen değerle karşılaştırın.
Özel Aletler: 9989676 9999696
5
Tüm valf kılavuzlarını kontrol etmek için aynı işlemleri uygulayın.
Ölçülen değer, Spesifikasyonlar, grup 20'de belirtilen değeri geçiyorsa süpap kılavuzlarını değiştirin.
21415-5 Supap kılavuzları, değiştirilmesi (bir silindir kapağı)
gösterebilir. Ancak temel bilgiler her zaman için doğrudur.
Özel Aletler: 9809726, 9809729, 9990176, 9996159, 88800062, 88800147
Sökülmesi
Aşağıdaki tabloya uygun araçlar kullanın ve bunları silindir kapağına takın.
Pres takımı 9990176
Hidrolik pompası 9809726
Hidrolik silindir 9809729
Pim 9996159
Pim zımbası 88800147
Özel Aletler: 9809726 9809729 9990176 9996159 88800147

2
Valf kılavuzlarını bastırarak çıkartın
Uyarı
Montaj
3
Silindir kapağını sıcak suyla ısıtırken, valf kılavuzlarını da örneği kuru buz ile soğutun.
4
Silindir kapağındaki valf kılavuzu deliğini motor yağıyla yağlayın.
Aşağıdaki tabloya uygun araçlar kullanın ve bunları silindir kapağına takın.
Pres takımı 9990176
Hidrolik pompası 9809726

Hidrolik silindir 9809729
Pim 9996159
Pim zımbası 88800062
Özel Aletler: 9809726 9809729 9990176 9996159 88800062
Takım durana kadar valf kılavuzlarını silindir kapağı yüzeyine doğru bastırın. Bu sayede doğru
yüksekliğe ulaşabilirsiniz. Ölçüyü kontrol edin, bkz.Spesifikasyonlar.
Uyarı
7
Kalan valf kılavuzları için aynı işlemi tekrarlayın.
8
Takımları silindir kapağından sökün.
9
Silindir kapağı yağ ve yakıt kanallarını hava üfleterek temizleyin.
21418-3 Valf ayağı keçeleri, değiştirilmesi
Külbütör mili çıkarılmış
Özel Aletler: 9990006, 9990210, 9990262, 9996400, 9998249, 9998599, 888800011, 88800014,
88800151
1
Ana şalteri kapatarak tüm elektrik gücünü kesin.
Ardından akünün negatif kutbunu sökün.
2
Silindi kapağı yakıt kanalından yakıtı boşaltın.
3
Birim enjektörden konektörü ayırın.
4
Not: Sökülecek birim enjektörün çevresini iyice temizleyin.
Birim enjektörün tespit çatalından vidayı çıkartın.
9990006 parça numaralı çekme aletini enjektöre takın.

9996400 numaralı sürgülü çekici 9990262 numaralı adaptörle uygulayın ve enjektörü sökün.
Özel Aletler: 9990006 9990262 9996400
5
Birim enjektöre 9998249 numaralı koruma manşonu uygulayın.
Birim enjektör konumuna 9990210 numaralı aleti takın ve iyice sıkın.

Motor krank milini, ilgili silindir çifti için üst ölü merkeze (TDC) döndürün.
Not: Süpaplar çıkartılırken her pistonun TDC'de olması gerekmektedir. Bunun amacı, süpapların
silindirin içine düşmesini engellemektir.
Uyarı
Uygun silindirin valf yaylarını basıtın. 9990210 numaralı aleti kullanın.
Valf tutucuları ve valf yaylarını sökün.

9
Eski valf sızdırmazlıklarını sökün.
10
Temiz bir bez kullanarak süpap gövdesi ve süpap kılavuzunu iyice temizleyin.
11
Valf gövdesine yeni bir valf keçesini döndürerek takın. 888800011 numaralı aleti kullanın.
Not: Süpap keçesi, kuru halde takılmalıdır.
12
Valf kılavuzuna valf keçesini takmak için 888800151 numaraı aleti kullanın.
Not: Takım, farklı motorlara takılabilecek şekilde tasarlandığından, ters döndürülebilir. Takımın zarar
görmemesi çin bir plastik ya da lastik çekiç kullanın.
Not: Süpap keçesinin, sonuna kadar itilerek keçenin alt tarafının valf kılavuzu çevresiyle temas
ettiğinden emin olun.
13
Uyarı

Valf yayını ve germe kovanını takın. Bir plastik tokmak kullanarak valf halkalarını yerlerine hafifçe
vurarak yerleştirin.
14
Uyarı
Kam mili dişlisine parmaklarınızı sıkıştırma riski vardır.
Süpap yayı kompresörünü, ilgili silindir çifti için bir sonraki silindire hareket ettirin ve yukarıdaki
işlemleri tekrarlayın. Ardından motoru döndürerek bir sonraki silindir çiftinin TDC'de olmasını sağlayın.
İşlemleri tekrarlayın. Son silindir çiftiyle devam edin.
Not: Süpaplar çıkartılırken her pistonun TDC'de olması gerekmektedir. Bunun amacı, süpapların
silindirin içine düşmesini engellemektir.
15
9998580 numaralı koruma manşonunu takın ve 9808570 numaralı fırça ve 9808616 numaralı uzatma
derimini kullanarak birim enjektörün bakır manşonunu temizleyin. Bu aletler 9998599 numaralı kitte
mevcuttur.
Not: Çok dikkatli biçimde temizleyin.
Uyarı
Birim enjektörlerden herhangi birisi temizlenirken, hiçbir durumda enjektör nozüllerinde döner tel
fırçalar, el tipi telli fırçalar veya benzer aletler kullanılmamalıdır. Enjektör jetlerinin hasar görmesi
veya tıkanması ve güç kaybına neden olması riski bulunmaktadır.
Gerekirse, parafine veya benzerine batırılmış bir bez kullanın.
16
Yeni O-ringleri birim enjektöre takın.
17
Birim enjektör kapağıyla takılmalıdır ve konektör valf yayları arasına ortalanmalıdır.
Cıvatayı torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
18
Elektrik konektörünü takın. Belirgin bir tıklama sesi duyana kadar konektörü itin.
21414-3 Valfler ve ünite enjektörleri, ayarlanması
VEB bulunan motorlar
Not: Servis kitapçıklarındaki resimler çeşitli motor varyantları için kullanıldığından, resimler ve üzerinde
çalıştığınız araç arasında farklar olabilir.
Ancak çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 88800014, 88800232
Volan karteri altındaki tapayı sökün ve 88800014 numaralı döndürme aletini takın.
2
Fren külbütör mili yaprak makaslarının vidalarını gevşetin. Yaprak makasları yerlerinde bırakın.
3
Valfleri, birim enjektörlerini ve motor freni kavrama kolunu ayarlamak için motoru normal dönüş
yönünde bir sonraki kam mili işaretine (örneğin 5/E6) kadar çevirin.
Not: 1-6 işaretleri giriş valfleri ve birim enjektörlerin ayarlanması içindir. E1-E6 işaretleri, egzoz
valflerinin ve motor freni kavrama millerinin ayarlanmasında kullanılır.
Emme valfleri, ayarlanması
4
Kaliper ve kavrama kolu baskı manşonu arasındaki valf açıklığının (yukarıdaki örnekte 5/E6
konumundaki 5 numaralı silindirde) burada verilen değerlere uygun olduğunu kontrol edin:
Spesifikasyonlar.
Gerekiyorsa, valf açıklığını aşağıdaki gibi ayarlayın:
Giriş valflerinde doğru valf açıklığı elde edecek şekilde ayarlayın (yukarıdaki örnekte 5 numaralı
silindirde ve 5/E6 konumunda). Ayarlama vidası B'yi sabit tutmak için bir alet kullanın ve açık bir
anahtarla kilit somunu A'yı sıkın. Bkz. Spesifikasyonlar.
Valf açıklığını yeniden ölçün.
Not: Ayarlanan valfleri ve birim enjektörleri / fren kavrama kollarını takip edebilmek için bir ayar
tamamlandığında işaretleme kalemiyle bir işaret koyun.
Birim enjektörü, ayarlanması
Birim enjektörleri kavrama kolundaki vidayı gevşetin ve sıfır açıklığa ayarlayın (yukarıdaki örnekte 5
numaralı silindirde ve 5/E6 konumunda). Vidaları buna göre torkla sıkın: Spesifikasyonlar.
Ayarlama vidası B'yi sabit tutmak için bir alet kullanın ve açık bir anahtarla kilit somunu A'yı sıkın. Bkz.
Spesifikasyonlar.
Egzoz valfları, kontrolü

6
Kaliper ve kavrama kolu baskı manşonu arasındaki valf açıklığının (yukarıdaki örnekte 5/E6
konumundaki 5 numaralı silindirde) burada verilen değerlere uygun olduğunu kontrol edin:
Spesifikasyonlar
Manşonu devrilmeyecek şekilde çevirin.
Egzoz valfleri, ayarlanması

7
Dikkat
Kilitleme vidasını sıkarken ya da gevşetirken valf kaliperini sabitleyerek, valf gövdesinin

bükülmesini önleyin.
Valf açıklığının ayarlanması gerekirse, kilit vidasını ve şimi çıkartın. Ölçüm değerine bağlı olarak yeni
şimin kalınlığını hesaplayın. Şimi takın ve kilit vidasını belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Valf boşluğunu kontrol edin ve kalınlık mastarını yerinde bırakın.
Motor freni kavrama kolu, kontrolü
8
Yerinde olan kalınlık masdarı, egzoz valfı boşluğunu ortadan kaldırmalıdır.
88800232 kullanarak külbütor mili silindiri ile kam mili arasındaki fren külbütör mili boşluğunu kontrol
edin. Aralığın doğru olup olmadığını kontrol edin, bkz. Spesifikasyonlar.
Not: Sadece fren külbütör mili boşluğunun kontrol edilmesi, valf sisteminin bozulmamış olduğu düzgün
çalışan bir motorda yapılabilir.
Not: Kontrol edilen değer Spesifikasyonlardaki değerden farklıysa, aşağıda belirtilen şekilde ayarlayın,
aksi takdirde 11 noktasına gidin.
Fren külbütör milleri, ayarlama
9
Not: Kalınlık masdarını yerinde bırakın.
Fren kavrama kolu kilit somunu A'yı gevşetin ve ayarlama vidasını B 0,5 - 1 tur saat yönünde
döndürün.
Kam mili ve fren külbütör mili silindiri arasına 88800232 yerleştirin. 88800232 kalınlık, bkz.
Spesifikasyonlar.
Ayarlama vidası B'yi, temas edene kadar sıkın ve daha sonra valf kaliperinin aşağı itilmesi ve egzoz
valfının hafifçe açılması için yarım tur daha döndürün. Motor freni mekanizması artık yüklüdür ve tüm
parçaların yerinde olduğu varsayılır.
Ayarlama vidası B'yi, 88800232 içeri ve dışarı biraz çabayla itilebilecek halde olana kadar gevşetin.
Kilit somunu A'yı belirtilen torkla sıkarak ayarlama vidasını B kilitleyin, bkz. Spesifikasyonlar
10
Kilit somunu sıkıldıktan sonra, kam mili ile fren külbütör mili silindiri arasındaki boşluğu kontrol edin.
Kalınlık mastarını kaldırın. Spesifikasyonlar
11
Motoru, kam milinde bir sonraki işarete gelinecek şekilde döndürün (yukarıdaki örnekte 3/E2) ve ilgili
valfleri, birim enjektörlerini ve motor freni kavrama kolunu kontrol edin/ayarlayın.
12
Diğer valfleri, fren kollarını ve birim enjektörleri aynı şekilde ayarlayın.
13
Fren külbütör mili yaprak makaslarının vidalarını belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
21405-5 Valfler, sökülmesi ve takılması (bir silindir)
Not: Resimler farklı varyantlar için kullanılmaktadır. Bu nedenle bazı ayrıntılar, üzerinde çalıştığınız
varyanta göre farklılık gösterebilir. Ancak çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 9990210, 88800011, 88800151
Sökme
1
Silindir kapağı temizleyin.
Tekrar kullanılacaklarsa, subapları işaretleyin.
2
Subap yaylı kompresörünü birim enjektöre takın.
Uyarı
Subap yayını bastırarak tutturun. Bir plastik tokmak kullanarak yaylı plakaya hafifçe vurun.
Subap gövdesinin halkalarını ve subap yayını sökün.

4
Subap keçelerini, subapı çıkartın.
Montaj
5
Yeni bir subap takın.
Not: Subap gövdesini yağlayın.
6
Temiz bir bez kullanarak subap gövdesi ve subap kılavuzunu iyice temizleyin.
Subap gövdesine yeni bir subap keçesini döndürerek takın. 888800011 parça numaralı aleti kullanın.
Not: Subap keçesi, kuru halde takılmalıdır.
8
Subap gövdesi keçesini subap kılavuzuna takmak için 888800151 parça numaralı takımı takın.
Not: Takım, farklı motorlara takılabilecek şekilde tasarlandığından, ters döndürülebilir.

Takıma hasar vermemek için plastik veya lastik çekiç kullanın.
Not: Subap keçesinin, sonuna kadar itilerek keçenin alt tarafının subap kılavuzu çevresiyle temas
ettiğinden emin olun.
Uyarı
Subap yayını ve germe kovanını takın. Bir plastik tokmak kullanarak subap halkalarını yerlerine hafifçe
vurarak yerleştirin.
10
Bir sonraki subap için bu prosedürü tekrar edin.
21513-3 2154-06-03-04 Kam mili aşınması, incelenmesi
Not: Servis literatüründeki şekiller farklı motor varyantları için kullanıldığından dolayı bazı detaylar söz
konusu varyanta göre farklılık gösterebilir. Şemalardaki asıl bilgi gene de daima doğrudur.
1
Ana şalteri kapatarak tüm elektrik gücünü kesin.
Volan muhafazasından tıpayı çıkartın ve krank aracını takın.
3
Hasar tipleri emme, egzoz (hatta varsa fren) ve enjeksiyon arasında birbirinden ayrılmıştır.
4
Şekil 1a: Enjeksiyon lobunda kabul edilebilir aşınma (sadece renk değişimi)
Şekil 1b: Enjeksiyon lobunda kabul edilemez hasar (tırnakla hissedilebilen, milimetreleri bulan hasar)
Şekil 1c: Enjeksiyon lobunda kabul edilemez hasar (tırnakla hissedilebilen, milimetreleri bulan hasar)
Şekil 2a: Emme/egzoz/fren lobunda kabul edilebilir aşınma (sadece renk değişimi)
Şekil 2b: Emme/egzoz/fren lobunda kabul edilebilir aşınma (sadece renk değişimi)
Şekil 2c: Emme/egzoz/fren lobunda kabul edilemez hasar (tırnakla hissedilebilen, milimetreleri bulan
hasar).
Krank aracını kullanarak kam milini döndürün. Kam mili çenelerinde aşınma ve yüzeylerde hasar olup
olmadığını kontrol edin.
Şekil 1a, 2a ve 2b'de, motorun çalışmasını etkilemeyecek çizgi örnekleri görülmektedir. Bu tür çizgiler
bulunan kam millerinin değiştirilmesine gerek yoktur.
Şekil 1b, 1c ve 2b'de, tekrar kullanılmaması gereken ciddi hasar görmüş kam mili örnekleri
görülmektedir. Kam mili değiştirilirken, kam loblarındaki hasara karşı gelen külbütör milleri
değiştirilmelidir.
5
Krank aletini sökün. Volan muhafazasını takın.
21503-3 Kam mili zamanlaması, kontrolü
Not: Servis literatüründeki şekiller farklı motor varyantları için kullanıldığından dolayı bazı detaylar söz
konusu varyanta göre farklılık gösterebilir. Şemalardaki asıl bilgi gene de daima doğrudur.
Özel Aletler: 88800014 9999683 9999696
Volan karterinden tapaları sökün. Hareket ettirme aletini takın ve kam milinde TDC işaretine ve
volanda 0°'ye çevirin.
2
1 numaralı silindir için giriş valflerini sıfır boşluğa ayarlayın.
3
Kadranlı gösterge standını silindir bloğuna takın ve kadran ibresini valf flencine karşı yerleştirin.
Gösterge ayarını sıfıra ayarlayın.
Not: Gösterge ayarı için boşluk olduğundan emin olun.
Özel Aletler: 9999683 9999696
Volanı bir tur sıfır işaretine ve ardından biraz daha 6° TDC'ye çevirin. Kadranlı göstergeyi okuyun ve
değeri teknik özelliklerle karşılaştırın. Bkz.
Spesifikasyonlar Grup 21.
5
1 numaralı silindir için giriş valflerini spesifikasyonlara göre ayarlayın.
6
Hareket ettirme aletini sökün ve tapaları volan karterine geri takın.
21522-2 Kam mili, değiştirilmesi
Not: Servis kitapçıklarındaki resimler çeşitli varyantlar için kullanıldığından, resimler ve üzerinde
çalıştığınız araç arasında farklar olabilir. Ancak resimlerdeki temel bilgiler her zaman aynıdır.
Özel Aletler: 9990185, 9992669, 9998264, 9999683, 9999696, 88800014
Uyarı
Araç gücünün kesilmiş ve park freninin çekilmiş olduğundan emin olun.
Kabini yatırın.
2
Sağ ve sol taraftaki ses kesici bölmeleri sökün.
3
Hava filtresi muhafazasının arkasından ses kesici bölmeyi sökün.
4
Turbo kompresör ve hava filtresi muhafazası arasındaki boruyu sökün.
5
Hava filtresi muhafazasından sensör konektörünü sökün.
Hava emişini esnek hortumunu çıkatın.
Hava filtresi muhafazasını volan muhafazasına bağlayan vidayı sökün.
Hava filtresi yuvasını kabin kilidi çapraz elemanına tutturan vidaları çıkartın.
Hava filtresi muhafazasını sökün.
6
Karter havalandırma borusunu çıkartıp bir yana koyun.
7
Kompresör emme borusunu sökün.
8
Volan karterinden tapaları sökün. 88800014 parça numaralı krank aletini takın.
1 numaralı silindir pistonu volan üzerindeki üst ölü noktaya (TDC) 0° gelene kadar volanı döndürün.
9
Salınım amortisörünü ve kam mili dişlisini sökün.
10
Kontrol valfi (VEB ve VEB+)/bağlantı muhafazası (EPG) vidalarını çıkarıp bir kenara koyun.
Kontrol valfi/bağlantı muhafazası ve külbütör mili arasındaki boruyu çıkartın.
11
VEB+ motorları için: Yaylı plakayı, kam mili yatağı kapağından çıkartın.
12
Kırılmasını önlemek için, külbütör milinin üzerindeki cıvataları mil boyunca kademeli olarak gevşetin.
Cıvataları sökün ve kaldırma aletini takın. Aleti, üzerinde çalışılan motor tipine ayarlayın.
Külbütör mili köprüsünü dikkatli şekilde kaldırıp çıkarın.
Not: VEB ve VEB+ motorlar için: Külbütör mili köprüsü kaldırıldığında pistonların düşmemesi için
egzoz külbütörleri içindeki pistonları kablo bağları veya benzeriyle sağlamlaştırın.
Not: VEB için ayrıca aşağıdakiler de geçerlidir: Pistonlar ve külbütör kolları eşlenmiştir. Külbütör milleri
ve pistonlar arasında bir, iki veya üç zımba işareti birbirini tutar.
Ancak VEB+ motor tipinde, külbütör milleri ve pistonlar birbirini tutmaz.
13
Kam mili yatağ başlıklarını sökün.
Not: Yatak başlıklarının işaretli olduğunu kontrol edin.
14
Kam milini 9998264 parça numaralı kaldırma takımını kullanarak dikkatlice kaldırın.
15
Rulman yataklarını yatak braketinden çıkartın.
Rulman yataklarını ve yatak braketlerini kontrol edin.
16
Alt yatak kovanlarını, yatak braketlerine takın ve motor yağıyla yağlayın.
17
Yeni kam milini dikkatlice yerine kaldırın. Kaldırma aletini çıkartın.
18
Üst yatak kovanlarını, motor yağıyla yağlayın ve bunu yatak başlıklarına takın.
Not: Yalnızca yatak kovanının kam miline temas eden yüzeyine yağlama yağı sürün.
Yatak kapağı ve yatak kovanı arasındaki yüzey kuru olmalıdır.
19
Yatak kapaklarını ilgili yatak braketlerine takın.
Kılavuz manşonu korumak için, 7 numaralı yatak braketine bir mandrel takın.
20
Kam milini sıkın, bkz.. Spesifikasyonlar.
Her sıkma işleminden sonra kam milini çevirin. Kam mili rahat dönmüyorsa, en son sıktığınız yatak
Not: Külbütör mili daha sonra takılır.
21
7 numaralı yatak braketinden mandreli çıkartın.

22
Kam mili işaretinin (TDC) yatak kapağı üzerindeki işaretlerin arasında olduğunu kontrol edin.
23
Kam mili dişlisini, tevzi dişlisi kapağı üzerindeki işaretle hizalı olacak şekilde takın.
Salınım amortisörünü takın ve vidaları torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
24
Kam mili dişlisinin tek dişine külbütör göstergesini dayayın. Avara dişliyi sabit tutarken dişliyi ileri geri
çevirin.
Külbütör göstergesindeki değeri okuyun ve buradaki değerle karşılaştırın: Spesifikasyonlar.
Özel Aletler: 9999683 9999696
25
Boşluk Spesifikasyonlar ile uyumlu değilse:
Tevzi dişlisi kapağını sökün, bkz. 21515-2 Tevzi dişlisi (üst) kapağı, değiştirilmesi.
Ayarlanabilir avara dişlisini gevşetin ve avara dişli ile kam mili kasnağı arasına 0,10 mm kalınlık
mastarı takın, bkz. Spesifikasyonlar.
Avara dişlisinin vidalarını torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Not: Boşluğu doğru biçimde ayarladıktan sonra, kalınlık mastarını çekip çıkartmak zor olacaktır.
Boşluğu bir kez daha sıkın, bkz. adım 24.
Tevzi dişlisi kapağını takın, bkz. 21515-2 Tevzi dişlisi (üst) kapağı, değiştirilmesi.
26
Kaldırma aracını külbütör mili üzerine yerleştirin.
27
Valf kaliperi ve kam mili loblarını motor yağıyla yağlayın.
Külbütör mili köprüsünü takın. Kaldırma aletini çıkartın.
Mili bükmeyecek şekilde cıvataları külbütör mili köprüsü boyunca yavaş yavaş sıkın.
Not: Külbütör mili köprüsünün, kam mili yataklarındaki kılavuz manşonlarına doğru bir şekilde
yerleştirildiğinden emin olun.
Cıvataları torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
VEB ve VEB+ motorlar için: Egzoz külbütör mili pistonlarındaki kablo bağlarını vs. çıkartın.
28
VEB motor.
VEB ve VEB+ motorlar için: Yaylı plakayı kam mili başlığına takın.
Not: VEB motorlar için: Cıvataları torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.

VEB+ motor.
Not: VEB+ motorlar için: Vidaları sıkmayın.

Yaylı plaka cıvatalarını sıkarken bkz. 21414-3 Valfler ve ünite enjektörleri, ayarlanması.
29
Silindir kapağını kontrol valfi için silerek temizleyin.
Silindir kafası ve külbütör mili yağ yollarında kir olmadığından emin olun.
30
Külbütör mili deliğini yağlayın.
Boruya yeni conta takın. Boruyu kontrol valfine/bağlantı yuvasına bastırın.
Not: Keçenin doğru hizalanmış olduğundan emin olun.
31
Kontrol valfine/bağlantı yuvasına yeni bir keçe takın.
Boruyu külbütör miline dikkatli şekilde itin. Kontrol valfini/bağlantı yuvasını takın.
Not: Contaların doğru yerleştirildiğinden ve zarar görmediğinden emin olun.

Kontrol valfini sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
32
Kontrol valfi/bağlantı yuvası kablo bağlantılarının hasar görmediğinden emin olun.
Eskisi hasar görmüşse yeni kablo bağlantısıyla değiştirin.
33
Valfleri ve ünite enjektörlerini ayarlayın, bkz. 21414-3 Valfler ve ünite enjektörleri, ayarlanması.
34
Volan karteri, tevzi dişlisi plakası ve silindir kapağının temas yüzeylerini temizleyin.
35
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi muhafazası arasındaki bağlantıda (A) kalan sızdırmazlık macununu
Not: Tüm contanın temizlenmesi ve hiçbir kalıntı olmaması önemlidir.
36
Valf kapağının temas yüzeylerini temizleyin.
Contayı kontrol edin. Hasarlıysa, yeni contayla değiştirin.
Tevzi dişlisi muhafazası ile silindir kapağı arasındaki temas yüzeyine (A) Ø2 mm kalınlıkta dolgu
macunu sürün.
37
Valf kapağını takın. Tork programına göre sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
38
Hareket ettirme aletini sökün ve tıpaları volan muhafazasına tekrar takın.
39
Kompresör emme borusunu takın.
40
Hava filtresi yuvasını takın.
Sensör konektörünü bağlayın.

41
Hava emişi esnek hortumunu takın.
42
Turbo kompresör ile hava filtresi muhafazası arasındaki emme borusunu takın.
43
Yeterli miktarda soğutma suyu doldurun.
44
Aracın güç bağlantısını tekrar yapın.
45
Uyarı
Vitesin boşta olduğundan ve park freninin çekili olduğundan emin olun.
Motoru çalıştırıp, kaçak ve fonksiyon kontrolü yapın.
Motor soğutma suyu seviyesini kontrol edin. Gerekiyorsa yağ ilave edin.
46
Ses kesici bölmeyi takın.
47
Kabini indirin.
21571-3 Keçe, tevzi dişlisi muhafazası üst, değiştirilmesi
Hava filtresi yuvası, sökülmüş
Özel Aletler: 9996049, 9998601, 9998628, 88800014, 88800031
Bağlama parçası
1
Ana güç kaynağını kapatarak aracın elektriğini kesin.
Silindir bloğuna bir tahliye hortumu yerleştirin. Genleşme tankının kapağını sökün ve soğutma suyunu
boşaltın.
3
Krank karteri havalandırma hortumunu gevşetin.
Valf kapağında kablolar varsa çıkartın.
Valf kapağındaki contayı çıkartın.
4
Egzoz fren hortumlarını ayırın.
Hava hortumu kelepçelerini çıkarın.
5
Kompresör emme borusunu sökün.
Hava emme borusu braketini sökün.
7
Soğutma suyu borusu kelepçelerini, elektrik kablolarını ve basınçlı hava borularını, volan karterinden
Braketi volan karterinden sökün.
Soğutma suyu borusunu yağ soğutucusu kapağından sökün.
Hava borusu kelepçelerini çıkartın. Boruyu bir yana koyun.
8
Üst tevzi dişlisi kapağını ve contaları sökün.
Not: Contaların motorun içine düşmemesine dikkat edin.
Bağlama parçası
9
Volan karteri, tevzi dişlisi plakası ve silindir kapağının temas yüzeylerini temizleyin.
10
Yeni contaları takın.
Ø 2 mm kalınlıkta dolgu macunu sürün, bkz. Spesifikasyonlar.
Not: Tevzi dişlisi muhafazası, sızdırmazlık macunu sürüldükten sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
11
Üst tevzi dişlisi muhafazasını takın.
Cıvataları oval deliklere takın. Çok fazla sıkmayın.
9998601 ve 9998628 parça numaralı baskı aletlerini takın.
Tevzi dişlisi muhafazasını silindir kapağı ile aynı seviyeye gelecek şekilde bastırın.
Diğer cıvataları takın. Sıkma şemasına göre torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
Dolgu macununun fazlasını kurumadan önce silin.
Aletleri sökün.
Özel Aletler: 9998601 9998628
12
Volan karterindeki tapayı sökün ve 88800014 parça numaralı hareket ettirme aletini takın. Motoru
döndürerek salınım amortisörünün bir dişinin, kam mili konum sensörüyle aynı hizada olduğunu
kontrol edin.
13
Titreşim amortisörünün bir dişinin, kam mili sensörünün yanında olduğunu kontrol edin. Resimde
görüldüğü gibi 88800031 ölçüm aletiyle kam mili sensörünün pozisyonunu kontrol edin:
Dışarı çıkan kenar yoksa = pul konmaz

Bir kenar dışarı çıkıyorsa = bir pul
İki kenar dışarı çıkıyorsa = iki pul
14
Hareket ettirme aletini sökün ve tıpayı volan muhafazasına tekrar takın.
15
Soğutma suyu borusu kelepçelerini, elektrik kablolarını ve basınçlı hava borularını, volan karterine ve
üst tevzi dişlisi kapağına takın.
Braketi volan karterine takın.

Soğutma suyu borusunu yeni conta kullanarak yağ soğutucusu kapağına takın.
Hava borusunu ve kelepçeleri takın.
16
17
Valf kapağını temizleyin. Valf kapağı contası yuvasına özellikle dikkat gösterin.
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi muhafazası arasındaki bağlantılarda (A) dolgu macunu kalmışsa
kazıyıcıyla temizleyin.
Not: Tüm macunların temizlenmesi ve kalıntı olmaması önemlidir.
18
Valf kapağına yeni bir conta takın.
Üst tevzi dişlisi kapağı ve silindir kapağı arasındaki bağlantılara (A) Ø2 mm kalınlıkta çizgi halinde
dolgu macunu sürün.
19
Valf kapağını takın. Tork sıkma şemasına göre sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
20
Karter havalandırma hortumunu takın.
Kablolar varsa valf kapağına takın.
21
Yeterli miktarda soğutma suyu doldurun.
21507-3 Sızdırmazlık macunu, tevzi dişlisi plakası, değiştirilmesi
Tevzi dişlisi sökülmüştür
Tevzi dişlisi plakasını sökmeden önce tevzi dişlisi plakası kılavuz deliklerine iki adet 9998267 parça
numaralı kılavuz pim takın.
Not: Tevzi dişlisi plakası tekrar takılmadan önce bu kılavuz pimler gevşetilmemeli veya hareket
ettirilmemelidir.
2
Kompresör saplama vidasını sökün.
3
Tevzi dişlisi plakasını sökün.
4
Tevzi dişlisi plakasının her iki yanını temizleyin.
5
Motor bloğu ve silindir kapağı üzerindeki temas yüzeylerini temizleyin. Motor bloğu tarafındaki oyuktaki
sızdırmazlık macununu temizleyin.
6
Tevzi dişlisi plakasına resimde gösterilen şekilde 2 mm kalınlığında sızdırmazlık macunu sürün, bkz.
Spesifikasyonlar, grup 20.
Not: Sızdırmazlık macunu, tevzi dişlisi plakasının dışındaki oyuğa sürülmelidir. Böylece, fazla macun
oyuktan aşağı akarak daha iyi bir sızdırmazlık sağlanır.
Tevzi dişlisi plakası, sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
7
Tevzi dişlisi plakasını takın.
Not: Sadece, önceden kilitleme macunu sürülmüş yeni vidalar kullanın.
Vidaları, verilen sıraya göre belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar grup 20.
Artan sızdırmazlık macununu kurumadan önce temizleyin.

8
Kompresör saplama vidasını, yeni bir sızdırmazlık halkası ve yeni bir vidayla takın.
9
Tevzi dişlisi plakasındaki kılavuz pimleri sökün.
21531-3 Tevzi dişlileri, değiştirilmesi (tamamı)
Motor karteri ve yağ karteri sökülmüştür
Not: Resimler farklı varyantlar için kullanılmaktadır. Bu nedenle bazı ayrıntılar, üzerinde çalıştığınız
varyanta göre farklılık gösterebilir. Ancak çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 1159794, 9999683, 9999696
Kam milinin TDC'de olduğunu kontrol edin.
2
Ara dişlisini (1) sökün.
Pivot piminden conta bileziğini sökün.
Krank mili dişlisini (2) sökün.

Conta halkasını, krank mili muylusundaki yivden çıkarın.
Çift ara dişliyi (3) ve ayarlanabilir ara dişliyi (4) çıkartın.
Not: Çift ara dişlisi ayrılmamalıdır.

Salınım amortisörünü ve kam mili dişlisini (5) sökün.
Tevzi dişlisi plakasından kompresör saplamasını çıkarın.

Conta halkasını değiştirin ve yeni kilitleme vidasıyla saplamayı takın. Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi
Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar bölümüne göre torkla sıkın.
4
Krank miline yeni bir conta halkası takın.
Krank mili pimine doğru krank mili dişlisinin temas yüzeyine yağ uygulayın.
Krank mili dişlisini takın.
5
Baskı rondelasıyla ayarlı ara dişlisini takın.
Cıvataları elle sıkın.
6
Kam milinin TDC'de olduğunu kontrol edin.
7
Kam mili dişlisini takın.
Tevzi dişlisi plakası üzerindeki işaretin, kam mili dişlisi üzerindeki işaret arasında olduğundan emin
olun.
Salınım amortisörünü kam mili dişlisine takın. Vidaları Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar,
Spesifikasyonlara göre sıkın.
8
Ara dişli ve kam mili dişlisi arasına 0,1 mm kalınlık masdarı takın. Ara dişliyi, kalın masdarının
çıkartılması zor olacak şekilde ayarlayın.
Cıvataları elle sıkın.
9
Külbütör göstergesinin uç noktası, ayarlaanbilir ara dişlisinin iş kısmında olacak şekilde 9999696
numaralı manyetik bölümü ve 9999683 numaralı külbütör göstergesini takın.
Ayarlanabilir dişliyi her iki yöne çevirerek boşluğu kontrol edin. Kadranlı göstergedeki boşluğu okuyun.
Doğru değerler için Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlara bakın.
Ara dişlinin ayarlı vidalarını Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlara göre
torkla sıkın. 1159794 numaralı tork anahtarını kullanın.
Aleti çıkartmadan önce boşluğu bir kez daha kontrol edin.
Özel Aletler: 9999683 9999696 1159794
10
Çift ara dişliyi tevzi dişlisi plakasına yeni vidalarla takın. Ara dişlisi işaretinin, krank mili dişleri
üzerindeki işaretler arasında olup olmadığını kontrol edin.
Vidaları Fonksiyon Grubu 20, Bilgi Tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlara göre sıkın.
11
Ara dişlisi pivot pimine yeni bir sızdırmazlık halkası takın.
12
Alternatif 1
Ara dişlisini, tevzi dişlisi plakasına takın.
13
Alternatif 2
Vidaları Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a göre torkla sıkın.
21511-3 Zamanlama Dişli Plakasının ayarlanması
Tevzi dişlisi kapağı sökülmüştür
Not: Servis dokümanlarındaki şekiller bir motor varyantından diğerine yeniden kullanıldıkları için, bazı
detaylar orijinal tasarımla karşılaştırıldığında farklılıklar gösterebilirler. Ancak yine de resimdeki temel
bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 9996401, 9998267, 9999683, 9999696
1
Motor bloğunun tabanına iki adet 9996401 parça numaralı kol takın.
Not: Kolların düz ve çapaksız olduklarından ve başka bir hasarları bulunmadığından emin olunuz;
çünkü bunlar motor blokunun birbirlerine değen yüzeylerine zarar verebilirler.
Tevzi dişlisini 9996401 numaralı kolların üzerine gelecek şekilde takın.

Not: Hem zamanlama dişli plakasından ve hem de motor bloku yüzeyinden bütün silikon sızdırmaz
kalıntılarını dikkatlice temizleyiniz. Aynı zamanda zamanlama dişli plakasından bütün silikon sızdırmaz
kalıntılarını ve pislikleri de temizleyiniz.
Tevzi dişlisi plaka cıvatalarının ikisini alta ve birini üste takın (bkz. resim).
Cıvataları, plakayı yerinden çekene kadar sıkın ancak tevzi dişlisi plakası ayarlanmasını engelleyecek
kadar çık sıkmayın.
3
Avara dişlisini takın.
Çaprazlamasına yerleştirilen iki cıvatayı çift rölenti dişlisine takın.
Milin ucunu korumak için, alt rölanti dişlisine rondelayla birlikte bir cıvata takın.
Yerine oturana kadar cıvataları sıkın ve tevzi dişlisi plakasının konumunun ayarlanabilir olduğundan
emin olun.
4
Her bir dişli üzerindeki iki orta dişli arasına iki adet 0,10 mm'lik kalınlık göstergesi takın.
Bir plastik çekiç kullanarak, şanzıman dişli plakasının konumunu kalınlık göstergesi dişliler arasında
güçlükle hareket ettirilebilecek kadar ayarlayın. Her iki kalınlık göstergesinde de eşit direnç olmalıdır.
5
Tevzi dişlisi plakasındaki üç cıvatayı ve rölanti dişlisindeki cıvataları sıkın.
Not: Vidaları, zamanlama dişli plakasının hareket edemeyeceği kadar sert sıkınız.
6
Kalınlık göstergelerini sökün. 9999683 parça numaralı kadranlı gösterge ve 9999696 parça numaralı
manyetik bölümü takın ve rölanti dişlileri arasındaki dişli yan boşluğunu ölçün. Ölçülen değeri verilen
değerle karşılaştırın, bkz. Spesifikasyonlar, grup 20.
Tevzi dişlisi plakasının bloğun tabanına göre konumunu kontrol edin. Bu mesafe 0±0,25 mm olmalıdır.
Özel Aletler: 9999683 9999696
7
Dişli yan boşluğu belirtilen değerler arasına geldiğinde, 9998267 parça numaralı kılavuzları takın ve 60
Nm torkla sıkın. Ardından, motor bloğunun tabanındaki iki 9996401 parça numaralı kolu sökün.
İki rölanti dişlisini sökün. Tevzi dişlisi plakasını sökün.
Not: Tevzi dişlisi plakası sökülürken, 9998267 parça numaralı kılavuzları hareket ettirmemeli ya da
hasar vermemelidir.

21603-3 Ana yataklar, değiştirilmesi (hepsi)
Yağ karteri sökülmüştür
Özel Aletler: 9990013, 9990114, 88800014
Tıpayı volan muhafazasından çıkartın ve 88800014 parça numaralı hareket ettirme aletini takın.
2
Uyarı
Takviye şasisinde keskin kenarlar bulunduğundan koruyucu eldiven takın!
3
Krank milini, yağ pompası vidalarına erişilebilecek şekilde hareket ettirin.
Yağ pompasını ana yatak kapağından sökün.
4
9990114 parça numaralı çekme aletini, 9990262 parça numaralı adaptörü ve 9996400 çekici
kullanarak ana yatak kapaklarını yataklardan sökün.
Özel Aletler: 9990114 9990262 9996400
5
Bir yassı başlı tornavidanın ucunu kullanarak yatak muhafazasının/baskı yatağının ucuna dikkatlice
bastırarak üst yatak muhafazalarını ve varsa baskı yataklarını sökün.
Not: Girintili olmayan tarafa bastırın.
6
Yeni yatak muhafazalarını ve baskı yataklarını yağlayın. Yatak kapaklarını takın.
Not: Yatak kapaklarının düzgün takıldığından emin olun, bunun için işaretlere başvurun.
7
Krank milini, kalan yatak kapakları sökülebilecek şekilde hareket ettirin.
İşlemi, yukarıda açıklanan şekilde tekrarlayın.
8
Yağ pompasını ana yatak kapağına takın. Cıvataları, Spesifikasyonlar; Grup 20'de belirtilen torkla
sıkın.
9
Uyarı
Takviye şasisinde keskin kenarlar bulunduğundan koruyucu eldiven takın!
Çaprazlama basınç borusunu yeni vidalar ve contalarla birlikte takın.

Basınç borusunu yeni vidalar ve contalarla birlikte pompaya takın.
Takviye şasisi cıvatalarını şemada gösterilen şekilde torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar grup 20.
Boru ve süzgeci yeni contalarla birlikte takviye şasisine takın.
Not: Vidalara kilitleme sıvısı sürün.
10
Hareket ettirme aletini çıkartın ve tıpayı volan muhafazasına tekrar takın.
21611-3 Biyel yatakları, değiştirilmesi (hepsi).
Yağ karteri sökülmüştür
Not: Servis kitapçıklarındaki resimler çeşitli varyantlar için kullanıldığından, resimler ve üzerinde
çalıştığınız araç arasında farklar olabilir. Ancak çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
2
Uyarı
3
Cıvataları sökmek için 1 ve 6 krank kolları üzerindeki yatak başlıkları yerleşene kadar volanı döndürün.
4
Başlıkları sökün. Rulman yataklarını çıkartmak için krank kollarını gerektiği kadar uzağa doğru itin.
Not: Yatağın yüzeyinde düzensiz aşınma veya başka hasar bulunup bulunmadığını kontrol edin.
Normal olmayan bir aşınma olması durumunda, parçalar birleştirilmeden önce bu aşınmanın nedeni
bulunmalıdır.
Krank kolları ve yatak başlığı üzerindeki girintili yüzeyleri dikkatlice temizleyin.
Yatak yuvalarını temizleyin ve yeni rulman yataklarını makine yağı ile yağlayın.
6
Rulman yataklarını takın.
Yatak başlıklarını takın.
Not: Doğru yatak başlıklarının doğru biyel kollarına takıldığından emin olun, işaretlere bakın.
Yüzeyler birbirine değene kadar çaprazlamasına sıkın. Belirtilen torkla Spesifikasyonlar, Grup 20'ye
göre sıkın.
8
Krank milini, krank kollarının bir sonraki çifti, cıvataların çıkartılabileceği konuma gelene kadar
döndürün. İşlemleri 4 adımından itibaren tekrarlayın.
Uyarı
Çaprazlama basınç borusunu yeni vidalar ve contalarla birlikte takın.

Yağ basıncı borusunu yeni vidalar ve contalar kullanarak yağ pompasına takın.
Takviye şasisinin tüm emniyet vidalarını sıkma torku şemasına uygun torkla sıkın, Grup 20'deki
Spesifikasyonlar bölümüne bakınız.
Boru ve süzgeci yeni contalarla birlikte takviye şasisine takın.
Not: Giriş süzgüç vidalarına kilitleme sıvısı sürün.

10
Hareket ettirme aletini sökün ve tapayı volan karterine tekrar takın.
21667-3 2167-03-03-01 Krank mili arka sızdırmazlık,
değiştirilmesi
Şanzıman sökülmüştür
Özel Aletler: 9990166, 9990192, 9996400
1
Debriyajı sökün, bkz. 41103-3 4117-03-03-01 Debriyaj kavrama diskinin değiştirilmesi .
2
Volanı sökün, bkz. 21621-3 2166-03-03-01 Volan, değiştirilmesi .
Esnek plakalı araçlar için: Esnek plakayı sökün, bkz. 43781-3 4372-03-03-01 .
9996400 numaralı sürgü çekicini ve 9990192 parça numaralı çektirme aletini takın. Aletlerde çapak ya
da pislik olmadığını kontrol edin.
Not: Krank miline zarar vermemeye dikkat edin.

Keçenin kaymamasını sağlamak için aletleri içe doğru eğin.
Keçeyi vurarak çıkartın.

Özel Aletler: 9996400, 9990192
Not: Volan muhafazasındaki sızdırmazlık bölgesini ve krank miline bakan sızdırmazlık yüzeyini iyice
temizleyin.
Not: Vidaları sıkmadan önce, plakanın krank mili iç kılavuzuna tam oturduğundan ve krank milinin
Ara parçasını saplamanın üzerine takın.
Not: Ara segman keçenin ne kadar uzağa yerleşeceğini belirler.
6
Keçe bileziği, bir plastik montaj halkası ile birlikte gelir. Keçeyi, montaj halkasını sökmeden takın.
7
Kapağı, koluyla birlikte takın.
8
9
Aletleri sökün. Volan ve debriyajı takın.
10
Volanı takın, bkz. 21621-3 2166-03-03-01 Volan, değiştirilmesi .
Esnek plakalı araçlar için: Esnek plakayı takın, bkz. 43781-3 4372-03-03-01 .
11
Debriyajı takın, bkz. 41103-3 4117-03-03-01 Debriyaj kavrama diskinin değiştirilmesi .
21668-3 Krank mili ön sızdırmazlık, değiştirilmesi
Radyatör sökülmüştür
Özel Aletler: 9996400, 9990192, 9992000, 88800014, 88800021
1
Termostat fanını sökün.
2
Lastik tapayı çıkarın.
88800014 numaralı krank aracını ve karşı tutamak olarak bir çekme çubuğu tutma kolu takın.
Cıvataları sökün ve kayış germe cihazını kaldırıp çıkartın.
5
Kasnağı sökün.
Titreşim amortisörünü sökün.
Not: Salınım amortisörünü bükmeyin ya da çekiç veya benzeri bir şeyle üzerine vurmayın, aksi
takdirde zarar görebilir. Bunun sonucunda dengesizlik ve motorda titreşim meydana gelebilir.
6
Eski contayı sökün.
Not: Krank miline dikkat edin.
Özel Aletler: 9990192 9996400
7
Krank mili muhafazasındaki conta yuvasını ve krank miline bakan conta yüzeyini temizleyin.
8
Hem aktarma koruması hem de montaj aleti olarak kullanılan plastik halkanın sızdırmazlık halkası
içinde yerinde olduğundan emin olun. Yerinde değilse, sızdırmazlık halkası hasar görmüş olabilir ve bu
durumda kullanılmamalıdır.
9
Plastik halkasıyla birlikte yeni keçeyi krank mili ağzına yerleştirin.
10
Contayı, elinizle basınç uygulayarak muhafazanın üzerine bastırın.
11
Plastik halkayı sökün.
12
Yeni contayı, krank mili ağzından itibaren en dibe oturana kadar dikkatlice vurarak takın.
Mandreli sökün.
Özel Aletler: 9992000 88800021
13
88800014
14
Salınım damperi ve kayış kasnağını bağlayın. Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar,
Spesifikasyonlar bölümüne göre torkla sıkın.
Kapağı yeni kilit somun kullanarak takın.
15
Kayış gericisini takın. Kayış gericisi pimlerinin doğru şekilde takılmış olduğundan emin olun.
16
Kayışları takın. Hasar açısından kontrol edin. Gerekirse değiştirin.
A: Alternatör;
AC: Klima;
C: Krank mili;
F: Fan;
I: Avara dişlisi;
T: Gerici;
WP: Su pompası.
17
Çekme çubuğu tutma kolunu ve krank aletini 88800014 çıkarın.
88800014
18
Termostat fanını takın.
21650-4 Krank mili, değiştirilmesi
Motor sökülmüştür
Not: Çizimler farklı modeller için kullanıldığından, bazı ayrıntılar söz konusu modelde değişiklik
gösterebilir. Ancak, çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Özel Aletler: 1159794, 1159795, 9986485, 9990166, 9990262, 9996239, 9996400, 9996950,
9998628, 9998601, 88800003, 88800014, 88800031, 9990114, 88800021, 9992000, 9998170,
88800061, 9992758
Sökülmesi
Krank mili havalandırmasına giden hortumu gevşetin ve bir tarafa katlayın.

2
3
Soğutucu borusu kelepçelerini, elektrik kablolarını ve basınçlı hava borularını, volan muhafazasından
Volan sensörünü sökün.
Soğutucu borusunu yağ soğutucu kapağından sökün.
Hava kompresörü giriş borusunu çıkartın.
4
Marş motorunu volan muhafazasından sökün.
Not: Marş rölesi kablolarını etiketleyin.
Hava kompresörü basınç borusunu sökün.

Yağlama yağı hortumu, hava bağlantılarını ve soğutma suyu hortumlarını çıkartın.
Hava kompresörünü sökün.

Özel Aletler: 9992758 88800061
7
Motoru revizyon standında döndürün.
Özel Aletler: 99986485 88800003 88800117
8
Alt kartere giden elektrik bağlantılarını çıkartın. Halkayı aşağı bastırarak yağ seviye çubuğu
manşonunu çıkartın.
Yağ doldurma borusunu yağ karterinden ayırın.
Karteri sökün.
9
Yağ pompası ve süzgecini sökün.
Yağ pompası basınç borusunu sökün.
10
11
Tapayı volan muhafazasından çıkarın ve 88800014 parça numaralı döndürme aletini takın.
12
Krank milini, yağ pompası cıvatalarına erişilebilecek şekilde hareket ettirin.
Yağ pompasını ana yatak kapağından sökün.
13
Direksiyon servo direksiyon pompası vidalarını volan karterinden çıkartın. Yakıt ve yağ hatlarını
yerinde bırakın.
14
Kayış gericisini çıkartın.
15
Alternatör ve AC kompresörü için tahrik kayışlarını çıkartın.
16
Uç kapağını, makarayı ve salınım amortisörünü krank mili tarafından çıkartın. 88800014 numaralı
krank aletini ve bir karşı tutamak kullanın.
17
Cıvataları sökmek için 1 ve 6 krank kolları üzerindeki yatak başlıkları yerleşene kadar krank milini
döndürün.
1. ve 6. pistonlardaki krank kolları kapaklarını çıkartın.

Büyük uçlu rulman yatağını çıkartın.
Krak mili ve kapaklar 201-201 olarak işaretlenmiştir.
Dikkat
Kapaklara zarar vermemeye dikkat edin.

18
2 ve 6 numaralı ana yatak kapaklarını sökün. Bunun için 9990114 parça numaralı çekme aletini,
9990262 parça numaralı adaptörü ve 9996400 parça numaralı çekici kullanın.
Özel Aletler: 9990114 9990262 9996400
19
Vidaları sökmek için 3 ve 4 krank kolları üzerindeki başlıklar yerleşene kadar krank milini saat yönünde
(volan tarafından bakınca) döndürün.
3. ve 4. bağlantı biyeli kapaklarını sökün.

Bağlantı biyeli kovanlarını sökün.
Dikkat
20
Ana yatak başlıkları 1, 4 ve 7'yi çıkartın.
Özel Aletler: 9990114 9990262 9996400
21
Cıvataları sökmek için 2 ve 4 krank kolları üzerindeki yatak başlıkları yerleşene kadar krank milini
döndürün.
2. ve 5. bağlantı biyeli kapaklarını sökün.

Bağlantı biyeli kovanlarını sökün.
Dikkat
22
Ana yatak başlıkları 3'ü ve 5'i çıkartın.
Özel Aletler: 9990114 9990262 9996400
23
Volanu ve volan yatağını çıkartın. 9996239 parça numaralı kaldırma zincirini kullanın.
24
Krank contasını volan yatağından ayırın.
25
Ara dişli üzerindeki krank mili tahrik konumunu işaretleyin.
26
Krank milini sökün. Kaldırma şeritlerini kullanın.
Not: Kaldırma kayışlarını 3. ve 4. krank muylularına takın.
27
Krank milindeki dişliyi sökün.
28
Bütün ana yatak kovanlarını sökün.
Takılması
29
Silindir bloğundaki ana yatak yuvalarını temizleyin ve yeni yatak kovanları takın. Yatak kovanı
yüzeylerini motor yağıyla yağlayın.
Not: Yatak kovanlarının dış kısımları yağla yağlanmamalıdır!
30
Yeni krank milini takın. Kaldırma şeritlerini kullanın.
Not: Kaldırma kayışlarını 3. ve 4. krank muylularına takın.
31
Bütün yatak kapaklarını yeni yatak kovanlarıyla takın.
Not: Yatak kovanı yüzeylerini motor yağıyla yağlayın.
Orta ana yatağa bir eksenel yatak takın. Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar,
Spesifikasyonlar'a göre torkla sıkın.
Krank milinin dönüp dönmediğini kontrol edin.
32
Sızdırmazlık halkasını krank mili muylusuna takın.
33
Krank mili dişlisinin conta bileziği ile temas yüzeyini yağlayın ve dişliyi takın.
Kran mili dişlisi, daha önce işaretlendiği gibi ara dişlilerle hizalanana kadar krank milini döndürün.
34
Tevzi dişlisi plakası temas yüzeyini temizleyin.
Volan karterine, ∅2 mm çapında dolgu macunu sürün; bkz. Fonksiyon grubu 20, Bilgi türü
Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar. Sızdırmazlık macunu, volan muhafazasındaki ara yatak desteğine
de uygulanmalıdır.
Not: Volan karteri, dolgu macunu uygulandıktan sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
35
Volan karterini takın. 9996239 numaralı kaldırma zincirini kullanın ve kılavuz saplamalarla hizalayın.
Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a göre torkla sıkın.
Kaldırma zincirini sökün.

Fazla dolgu macununu silin.
Özel Aletler: 1159794 9996239 1159795

36
Volan muhafazasındaki sızdırmazlık bölgesini ve krank miline bakan sızdırmazlık yüzeyini iyice
temizleyin.
37
Not: Cıvataları sıkmadan önce, plakanın krank mili iç kılavuzuna tam oturduğundan ve krank milinin
38
Not: Conta, ara halka takılı halde sağlanmaktadır.
Hem taşıma sırasında koruma, hem de montaj elemanı olarak kullanılan plastik halkanın, sızdırmazlık
halkası üzerinde olduğundan emin olun. Yerinde değilse, sızdırmazlık halkası hasar görmüş olabilir ve
bu durumda kullanılmamalıdır.
39
Ara halkayı ve conta bileziğini, daha sonra kapağı, kolla birlikte takın.
Not: Saplama üzerindeki ara halka, contanın ne kadar uzağa yerleşeceğini belirler.
40
41
Alet takımını ve ara segmanı sökün.
42
Volanı takın.
Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a göre torkla sıkın. 88800014
numaralı krank aletini ve bir karşı tutamak kullanın.
Özel Aletler: 1159794 88800014
43
Yeni yatak kovanlarını yağlayın ve 2. ve 5. bağlantı çubuklarına takın. Yatak başlıklarını takın ve
Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a göre torkla sıkın.
Not: Bütün temas yüzeylerinin tamamıyla temizlendiğinden emin olun!
44
Krank milini, 3. ve 4. bağlantı çubuklarını alacak şekilde döndürün. Yeni yatak kapaklarını yağlayıp
takın. Yatak başlıklarını takın ve Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a
göre torkla sıkın.
Özel Aletler: 1159794 88800014
45
Krank milini, 1. ve 6. bağlantı çubuklarını alacak şekilde döndürün. Yeni yatak kapaklarını yağlayıp
takın. Yatak başlıklarını takın ve Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a
Özel Aletler: 1159794 88800014
46
Krank milini, yağ pompası cıvatalarına erişilebilecek şekilde döndürün.
Yağ pompasını takın. Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a göre torkla
sıkın.
Özel Aletler: 1159794 88800014
47
Güçlendirme çerçevesini takın ve Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a
48
Tüm borulardaki contaları yerine takın.
Yağ basınç borusunu takın.
Çapraz basınç borusunu takın.
Yağ pompası ve süzgecini takın.
Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar bölümüne göre torkla sıkın.
49
Eski ön krank mili contasını kapağından sökün.
50
halkası üzerinde olduğundan emin olun. Yerinde değilse, sızdırmazlık halkası hasar görmüş olabilir ve
bu durumda kullanılmamalıdır.
9998170 numaralı ara halkasıyla krank mili muhafazasını düz bir yüzeye koyun. Yeni krank mili
keçesini yeni plastik halkayla birlikte krank mili uç kapağına takın. Ara halka, plastik halkanın
düşmesini önler.
88800021 numaralı mandreli ve 9992000 numaralı kolu kullanarak, krank mili contası ve krank mili
muhafazası aynı seviyeye gelene kadar dikkatli şekilde krank mili contasını krank mili muhafazasına
ilerletin.
Özel Aletler: 9992000 9998170 88800021
51
Krank mili uç kapağının sızdırmazlık yüzeylerine sızdırmazlık macunu uygulayın. Krank mili uç
kapağını, plastik halkayı kullanarak krank mili muylusu üzerine ortalayarak yaslayın.
Krank mili muhafazasını takın. İki farklı tipte muhafaza bulunmaktadır. Yeni tiplerde (şekilde B ile
gösterilen), soldaki delik eskisine göre daha küçük ve sağdaki delik ovaldir. Bu delikler, ikinci tip
muhafazanın doğru şekilde yerleştirilmesini sağlar.
Eski tip (A) için aşağıdaki bilgiler geçerlidir:
Vidaları takın ancak sıkmayın. Muhafazanın, motor bloğuna tam oturduğundan emin olun. Bir çelik
cetvel kullanın.
Yeni tip (B) için aşağıdaki bilgiler geçerlidir:
Muhafazanın pozisyonunu ayarlamak için her iki vida deliğinin vidalarını takın. Muhafaza yerinde
kalacak şekilde elle sıkın. Kalan vidaları takın.
Cıvataları Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a göre torkla sıkın.
Fazla sızdırmazlık bileşimini alın.
52
Plastik halkayı krank mili yatağından çıkartın. 88800021 numaralı pim zımbası ve 9992000 numaralı
levyeyi kullanarak krank mili keçesini krank mili yatağının karşısında dibe oturana kadar itin.
Özel Aletler: 9992000 88800021
53
Salınım amortisörünü ve kasnağı, krank mili yatağına takın.
Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar bölümüne göre torkla sıkın. 88800014
numaralı krank aletini ve bir karşı tutamak kullanın.
Kapağı takın.
Not: Vibrasyon amortisörü darbelere veya diğer hasarlara maruz kalmamalıdır.
Alternatör ve AC kompresörü için tahrik kayışlarını takın.
Özel Aletler: 1159794 88800014
54
Kayış germe cihazını takın.
55
Yağ karteri contasını kontrol edin.

Motor bloğunun temas eden flanşına 4 damla, Ø 2 mm sızdırmazlık macunu uygulayın.
Not: Yağ karteri. sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonra 20 dakika içinde mutlaka takılmalıdır.
Yağ karterini takın. Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar'a göre torkla sıkın.
56
Yağ doldurma borusunu, yeni sızdırmaz conta ile yağ karterine takın.
Elektrik konektörünü yağ karterine takın ve manşonuyla birlikte yağ çubuğunu takın.
57
Motoru revizyon standında döndürün.
Özel Aletler: 99986485 88800003 88800117
58
Marş motorunu takın.
Kabloları, daha önce işaretlendiği gibi takın.
59
Servo direksiyon pompasını takın. Cıvataları Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar,
60
Kompresöre yeni bir conta bileziği takın. Somunları Fonksiyon grubu 20, Bilgi tipi Spesifikasyonlar,
Not: Conta bileziğini takmadan önce yağlayın ve doğru yerleşip yerleşmediğini dikkatle kontrol edin.
Hava, yağ ve soğutma suyu hortumlarını takın.
Özel Aletler: 9992758 88800061 1159794
61
Tevzi dişlisi kapağı ve tevzi dişlisi plakasının temas yüzeylerini temizleyin.
62
Yeni sızdırmazlıkları takın.
63
Tevzi dişlisi kapağına sızdırmazlık macunu uygulayın; bkz. Fonksiyon grubu 20, Bilgi türü
Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar.
Not: Tevzi dişlisi kapağı, sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonraki 20 dakika içinde takılmalıdır.
64
Tevzi dişlisi üst kapağını takın. Vidaları takın ve temas edecek şekilde sıkın.
9998601 ve 9998628 numaralı baskı aletini takın ve valf kapağıyla birlikte tevzi dişlisi muhafazası,
silindir kapağındaki sızdırmazlık yüzeyiyle aynı hizaya gelene kadar aleti döndürerek takın.
Tevzi dişlisi kapağının vidalarını, Fonksiyon grubu 20, Bilgi türü Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar
belirtilen torkla sıkın.
Özel Aletler: 1159794 9998318 9998601
65
Soğutucu borusunu, elektrik kablolarını ve basınçlı hava borularını, volan muhafazasına ve üst tevzi
dişlisi kapağına takın.
Volan sensörünü takın.
Braketi, volan karterine takın.
Soğutucu borusunu yağ soğutucu kapağına takın. Yeni bir yağ keçesi kullanın.
66
şekilde motoru döndürün. 88800014 parça numaralı aleti kullanın.
67
88800031 parça numaralı takımı kullanarak kam mili dişlisine olan uzaklığı ölçün.
68
Kam mili sensörüne doğru sayıda ayar şimi takın.
69
Silindir kapağı ile üst tevzi dişlisi kapağı arasındaki bağlantıda (A) bulunan sızdırmazlık macununu
Not: Tüm dolgu macununun temizlenmesi önemlidir. Hiçbir kalıntı olmamalıdır.
70
Üst tevzi dişlisi kapağı ve valf kapağı arasındaki temas yüzeyin (A) Ø2 mm iki damla sızdırmazlık
macunu uygulayın.
Not: Valf kapağı, sızdırmazlık macunu uygulandıktan sonra 20 dakika içinde takılmalıdır.
71
Valf kapağını takın. Sıkma şemasına göre torkla sıkın, bkz. İşlev Grubu 20, Bilgi Türü
Spesifikasyonlar, Spesifikasyonlar.
Krank karteri havalandırma borusunu takın.

21652-2 2167-03-02-03 Sızdırmazlık macunu krank mili
kapağı tertibatı, değiştirilmesi (ön)
Not: Diğer varyantlarda şekiller kullanıldığı için, bazı ayrıntılar sizin üzerinizde çalıştığınızda varyanttan
farklı olabilir. Ancak şekillerdeki temel bilgiler her zaman için doğrudur.
Özel Aletler: 9990119, 9992000, 9996049, 9998170, 88800014, 88800021
Sökme
1
Sağ ve sol taraftaki ses saptırıcıları sökün.
Aracın tüm elektrik gücünü kesin.
Genleşme tankından kapağı sökün ve soğutma suyunu boşaltın.
4
Motor yağını boşaltın.
5
Seviye çubuğunu yaklaşık 50 cm çekin ve segmana bastırarak dış muhafazayı sökün.
6
Yağ doldurma hortumunu sökün.
7
Yağ seviyesi sensöründeki elektrik bağlantılarını çıkarın.
8
Yağ karterini sökün, bkz. 21706-1 2171-01-01-01 Yağ karteri, sökme
9
Genleşme tankına giden ve gelen tüm hortumları sökün ve ardından tankı sökün.
Not: Seviye sensöründeki elektrik bağlantısını çıkarmayı unutmayın.
10
Üst soğuma suyu hortumunu çıkarın.
11
Emme manifoldu ve ara soğutucu arasındaki üst şarj hava hortumunu çıkarın.
12
Yağ doldurma borusunu ve seviye çubuğunu radyatörden sökün (FH için). Bir yana çekin.
13
Fan muhafazası cıvatalarını sökün. Fan halkası lastik contasını bir kenara itin. Fan halkası veya
radyatöre zarar vermemek amacıyla fan muhafazasını dikkatli şekilde çıkarın.
14
Fan halkası alt braketindeki cıvataları çıkarın.
Fan halkası üst braketindeki cıvataları çıkarın.
Alt braketi, termostat fanından kurtulacak şekilde fan halkasını döndürerek çıkarın.
15
Fan devir sensörü braketini çıkartın.
16
Konektörden fan devir sensörü kablolarını çıkartın. Kablo bağlantısını sökün.
17
Termostatik fanı, fan göbeğinden sökün.
Not: Termostat fanı bir yere yatırılmamalı ve dik şekilde tutulmalıdır.
18
Kayış germe cihazına bir çekme kolu takın ve tahrik kayışını germe cihazından ayırın.
Cıvataları sökün ve kayış germe cihazını kaldırıp çıkartın.
19
20
Kasnak ve kasnak kapağını sökün.
Salınım damperini sökün.
Not: Salınım damperine çekiç ya da benzeri bir aletle vurmayın; aksi takdirde hasar görebilir. Bunun
sonucunda dengesizlik ve motorda titreşim meydana gelebilir.
21
Krank mili conta kapağını sökün ve motor bloğuyla temas eden yüzeyleri temizleyin.
22
Krank mili muylusunun hasar görmemiş olduğundan emin olun.
23
Krank mili contasını krank mili muhafazasından çıkarın.
24
halkası üzerinde olduğundan emin olun. Plastik halka yerinde değilse, sızdırmazlık halkası hasar
görmüş olabilir ve bu durumda kullanılmamalıdır.
Takılması
25
Krank mili muhafazasını 9998170 numaralı ara parçasıyla birlikte delik merkezine, düz bir yüzey
üzerinde yerleştirin. Yeni krank mili contasını plastik halkayla birlikte krank mili muhafazasına takın.
Ara halka, plastik halkanın düşmesini önler.
88800021 numaralı mandreli ve 9992000 numaralı kolu kullanarak, krank mili contası ve krank mili
muhafazası aynı seviyeye gelene kadar dikkatli şekilde krank mili contasının üstüne hafif vurarak
krank mili muhafazasına takın.
Özel Aletler: 9992000, 9998170, 88800021
26
Krank mili muhafazasının sızdırmazlık yüzeylerine sızdırmazlık macunu uygulayın. Krank mili
muhafazasını, plastik halkayı kullanarak krank mili muylusuna ortalayarak yaslayın.
Krank mili muhafazasını takın. İki farklı tipte muhafaza bulunmaktadır. Yeni tiplerde (şekilde B ile
gösterilen), soldaki delik eskisine göre daha küçük ve sağdaki delik ovaldir. Bu delikler, ikinci tip
muhafazanın doğru şekilde hizalanmasını sağlar.
Eski tip (A) için aşağıdaki bilgiler geçerlidir:
Cıvataları takın ancak sıkmayın. Örneğin çelik cetvel kullanarak, muhafazanın motor bloğuna göre düz
durmasını sağlayın.
Yeni tip (B) için aşağıdaki bilgiler geçerlidir:
Cıvataları, muhafazanın doğru hizalanmasını sağlayan iki cıvata deliğine takın. Elinizle sıkarak,
muhafazayı yerine tespit edin. Kalan cıvataları takın.
Cıvataları, Spesifikasyonlar, Grup 20'de belirtilen torkla sıkın.

Fazla sızdırmazlık bileşimini alın.
27
Plastik halkayı krank mili yatağından çıkartın.
28
Mandrel 88800021 ve plastik çekiç kullanarak (alete zarar vermemek için), mandrelin alt kısmı krank
mili yatağına değene kadar, krank mili contasını içeri itin.
29
Salınım damperi ve kayış kasnağını takın. Spesifikasyonlar, Grup 20'de belirtilen torkla sıkın.
30
Dengelemek için kullanılan desteği kaldırın ve tıpayı volan muhafazasına tekrar takın.
31
Kasnak kapağını yeni kilit somunlarıyla takın.
32
Kayış germe cihazını takın. Kayış gericisi pimlerinin doğru şekilde takılmış olduğundan emin olun.
Spesifikasyonlar, Grup 20'de belirtilen torkla sıkın.
33
Kayışları kasnak oluklarına yerleştirmeden önce, hasarsız olduklarını ve değiştirmeye gerek

olmadığını kontrol edin.
34
Termostat fanını yerine dikkatlice kaldırın ve fan göbeğine yerleştirin. Yeni somunları takın ve
Spesifikasyonlar, Grup 20'de belirtilen torkla sıkın.
35
Fan devir sensörü braketini takın.
36
Fan devir sensörü kablolarını konektöre takın. Kabloyu kablo bağlantısıyla kelepçeleyin.
37
Fan halkasını takın.
Alt braket yerine oturana kadar fan halkasını döndürün ve cıvataları takın.
Kilitleme sıvısı kullanarak üst braket cıvatalarını takın.
Fan halkasını ortalayın.
38
Fan kapağını takın ve fan halkasının lastik contasını yerine takın.
39
Emme borusu ve ara soğutucu arasındaki üst şarj hava borusunu takın.
40
Üst soğutma suyu hortumunu takın. Hortum kelepçelerini gerektiği gibi takın.
41
Genleşme tankını takın.
Tüm hortumları takın. Hortum kelepçelerini gerektiği gibi takın.
42
Yağ doldurma borusunu ve seviye çubuğunu takın (FH için).
43
Yağ karteri contasının hasar görmemiş olduğundan emin olun.
Motor bloğu ve yağ karterinin temas yüzeylerini temizleyin.
44
Resimde gösterildiği şekilde birleşme yerlerine 2 mm kalınlıkta 4 şerit sızdırmazlık macunu uygulayın.
45
Karteri kaldırın ve şekilde gösterildiği gibi birkaç cıvata (A) ile asın. Diğer cıvataları takın.
46
Not: Sıkmadan önce, contanın karterdeki yuvaya düz oturduğundan emin olun.
Sıkma şemasında belirtilen torkla sıkın, bakınız Spesifikasyonlar, grup 20.

47
Yağ doldurma hortumunu takın.
Elektrik bağlantısını yapın.

Yağ seviye çubuğunu ve borusunu takın.
48
Sağ ve sol taraftaki ses saptırıcıları takın.
49
Yağ tahliye tıpasının sıkılmış olup olmadığını kontrol edin ve motor yağıyla doldurun.
50
51
Araç elektrik kaynağını bağlayın.
52
Uyarı
Park freninin çekili ve vitesin boşta olduğundan emin olun.
Motoru çalıştırıp fonksiyon ve sızıntı kontrolü yapın. Yağ ve soğutma suyu seviyelerini kontrol edin.
21687-5 Volan ayna dişlisi, değiştirilmesi
Volan sökülmüştür
Sökülmesi
Uyarı
2
Uyarı
Kurulum
Uyarı
Koruyucu eldiven takın! Yanık riski.

21607-3 Volan yatağı, değiştirilmesi
Debriyaj sökülmüştür
Özel Aletler: 9991801, 9991821, 9992564
Not: Servis literatüründe kullanılan şekiller çeşitli farklı motor varyantları için kullanıldığından dolayı
bazı detaylar söz konusu varyanta göre farklılık gösterebilir.
Ancak şekillerdeki temel bilgiler her zaman için doğrudur.
Eski yatağı sökün.
3
Motor volanını temizleyerek hasar görüp görmediğini kontrol edin.
4
Yeni yatağı takın.
Özel Aletler: 9991801 9992564

21621-3 2166-03-03-01 Volan, değiştirilmesi
Şanzıman ve debriyaj sökülmüştür

Not: Servis literatüründeki resimler farklı motor varyantları için kullanıldığından dolayı, bazı detaylar
çalıştığınız modele göre farklılık gösterebilir.
Ancak çizimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
Uyarı
El freninin çekilmiş ve vitesin boşa alınmış olduğundan emin olun.
Özel Aletler: 1159795, 9991801, 9992564, 88800014
Volan sensörünü sökünüz.
2
Volan karterinden tapayı sökün ve 88800014 parça numaralı krank aletini ve bir manivelayı karşı
tutucu olarak takın.
3
Volana iki cıvata (M10x100) takınız. Volan tutma cıvatalarını sökün ve yeni taktığınız iki cıvatayı
kullanarak volanı çekip çıkarın.
Uyarı
Sıkışmaya bağlı yaralanma riski!

Gerekli olduğu takdirde kaldırma takımını kullanınız.
4
Volanın krank mili dişlisine yaslandığı noktalarda yüzeyin temiz olmasını sağlayın.
Volanı temizleyiniz. Volan sensörüne ait yivli yüzeylerin temiz olduğundan emin olunuz.
5
Yeni bir volan yatağı takın. 9991801 ve 9992564 parça numaralı aletleri kullanın.
Özel Aletler: 9991801, 9992564
6
Volan kılavuz pininin krank mili dişlisine doğru olarak yerleştirildiğinden emin olunuz. Krank mili arka
contasında hasar ya da sızıntı olmadığından emin olun.
7
İki cıvata (M10x100 mm) yardımıyla volanı kaldırıp tespit vidalarını takınız.
9
Volan bağlantı cıvatalarını sıkma şemasına göre torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar .
10
Krank takımını sökün. Tıpayı takın.
11
Volan sensörünü takın.
21631-3 Volan, kontrolü
Basınç plakası sökülmüş
Özel Aletler: 9989876, 9999696, 88800014
Not: Servis literatüründeki resimler farklı motor versiyonları için kullanıldığından, farklı versiyonlar
arasındaki komponentlerde farklar olabilir.
Resimlerdeki esas bilgiler daima doğrudur.
9989876 numaralı kadranlı gösterge ve 9999696 numaralı manyetik standı, gösterge ucu volana
değecek şekilde yerleştirin.
3
Volan karterinden tapayı sökün. 88800014 parça numaralı aleti takın.
4
Kadranlı göstergeyi sıfıra ayarlayın. Volanı döndürün ve kadran göstergesine maksimum değeri yazın,
bkz. Spesifikasyonlar grup 20'. Oynama, belirtilen değerden daha yüksekse, volanı çıkartın ve volan
ile krank mili flanşı arasında pislik ya da başka bir bozukluk olup olmadığını kontrol edin.
5
Aletleri sökün.
Özel Aletler: 9996956 9999878 88800014

21705-3 Karter contası, değiştirilmesi
Motor yağı boşaltılmıştır
Not: Servis literatüründeki resimler birden fazla varyant için kullanıldığından dolayı, üzerinde
çalıştığınız araca göre bazı detaylar farklılık gösterebilir. Ancak şemalardaki asıl bilgiler daima
doğrudur.
1
Ön havalı süspansiyonlu (FSS-AIR) araçlarda, yağ karterinin değiştirilebilmesi için öncelikle motor
altındaki çapraz eleman sökülmelidir. Bakınız 71124-1 Motor altı çapraz eleman, sökülmesi.
Yağ seviye çubuğunu yaklaşık 0,5 m dışarı çekin.

Kilitleme halkasını sıkarak ve boruyu dışarı çekerek seviye çubuğu borusunu sökün.
Elektrik bağlantılarını sökün.
3
Resimde, karterin alttan görünümü verilmiştir.
Her bir tarafta bir vidayı yerinde bırakın. Diğer vidaları sökün.
4
Kalan iki somunu sökün. Yağ karterini indirin.
5
Yağ karterinden eski contayı sökün. Yağ karteri ve motor bloğunun temas yüzeylerini temizleyin.

Resimde gösterildiği şekilde mafsallara 2 mm kalınlıkta 4 şerit sızdırmazlık macunu uygulayın.
Resimde, karterin alttan görünümü verilmiştir.
Yağ karterini kaldırın ve her bir taraftan bir vidayla takın. Diğer vidaları takın.
Not: Sıkmadan önce, contanın karterdeki yuvaya düz oturduğundan emin olun.
Sıkma Spesifikasyonlarına uygun olarak torkla sıkın, bkz Spesifikasyonlar.
9
Boşaltma tıpasını takın. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
10
11
Yağ seviyesi çubuğunu yerine takın.
12
Ön hava süspansiyonlu (FSS-AIR) araçlar için: çapraz elemanı motorun altına takın. Bakınız 71124-1
Motor altı çapraz eleman, sökülmesi.
21706-1 Yağ karteri, sökme
çalıştığınız araca göre bazı detaylar farklılık gösterebilir. Şemalardaki asıl bilgi gene de daima
doğrudur.
Bu bilgi sadece plastik yağ karterleri için geçerlidir.
1
Önde havalı süspansiyonlu (FSS-AIR) araçlar için motorun altındaki çapraz eleman, karterin
yerleştirilmesinden önce çıkartılmalıdır. Bakınız 71124-1 Motor altı çapraz eleman, sökülmesi.
2
Yağ deposu altına bir kap yerleştirin. Yağı boşaltın.
Not: Tahliye tapasını sökerken ve takarken yalnızca bir esnek başlı kol ya da çekme çubuğu tutma
kolu kullanın. Somun döküm başı ya da benzeri bir alet kullanmayın.
3
Yağ seviye çubuğunu yaklaşık 0,5 m dışarı çekin.
Kilitleme halkasını sıkarak ve tübü dışarı çekerek seviye çubuğu tübünü çıkartın.
Elektrik bağlantılarını sökün.
Resim karterin alttan görünüşünü gösterir.
Her yanda bir vidayı yerinde bırakın. Diğer vidaları sökün.
5
Kalan iki cıvatayı sökün. Yağ karterini aşağı indirin.
21708-1 Yağ karteri, takma
çalıştığınız araca göre bazı detaylar farklılık gösterebilir. Ancak şemalardaki asıl bilgi daima doğrudur.
Bu bilgi sadece plastik yağ karterleri için geçerlidir.
1
Yağ karterinden eski contayı sökün. Yağ karteri ve motor bloğunun temas yüzeylerini temizleyin.

Resimde gösterildiği şekilde mafsallara 2 mm kalınlıkta 4 şerit sızdırmazlık macunu uygulayın.
3
Resim karterin alttan görünüşünü gösterir.
Yağ karterini kaldırın ve her bir taraftan bir vidayla takın. Diğer vidaları takın.
Not: Sıkmadan önce, contanın karter üstündeki kanalın içine yerleştiğine ve düz durduğuna emin olun.
Sıkma Spesifikasyonlarına uygun olarak torkla sıkın, bkz Spesifikasyonlar.
5
Boşaltma tıpasını takınız. Belirtilen torkla sıkın, bkz. Spesifikasyonlar.
6
7
Yağ seviyesi çubuğunu yerine takın.
8
Gerekli miktarda yağ ile doldurun.
9
Ön hava süspansiyonlu (FSS-AIR) araçlar için: çapraz elemanı motorun altına takın. Bakınız 71124-1
Motor altı çapraz eleman, sökülmesi.
21818-2 Motor montaj balatası arka, değiştirilmesi (bir)
Not: Servis literatüründeki resimler farklı motor ve araç varyantları için kullanıldığından, bazı
parçalarda farklılıklar olabilir. Ancak resimlerdeki temel bilgiler her zaman doğrudur.
1
Kabin yatırma pompasını kullanarak kabini yatırın. Gücünü kapatın. Park freninin çekili olduğundan
emin olun.
2
Hava filtresi yuvasıın arkasından ses kesici bölmeyi sökün.
3
Sensöre giden elektrik bağlantılarını çıkartın. Hava filtresi yuvasını sökün.
Turbo kompresör ile hava temizleyicisi yuvası arasındaki boruyu sökün.
5
Motor yastığına ulaşılacak şekilde şasideki kablo bağını kesin.
6
Sol taraftaki yakı hattı kablo bağını kesin.
7
Sağ ve sol taraftaki motor montaj vidalarını sökün.
8
Kaldırma aletini takın.
Motor kulakları motor yastıklarından ayrılacak şekilde motoru kaldırın.
Not: Şanzıman altına, örneğin bir aks sehpası gibi bir destek yerleştirin.
10
Susturucu ve benzerlerinin braketlerini bağlayın.
11
Arka motor yastığını şasiye tutturan somunları ve cıvataları sökün.
12
Şasi tarafından motor yastığını sökün.
13
Şasi tarafını kontrol edin. Motor yastığını şasi tarafına takın.
14
Arka motor yastığına tespit somunları ve cıvataları takın. Bir tork anahtarıyla vidaları belirtilen torkla
sıkın.
15
Motor kulakları üzerine yerleşene kadar motoru indirin. Motorun şasi tarafları arasına doğru
yerleştirilmiş olup olmadığını kontrol edin.
16
Sağ ve sol taraftaki motor kulaklarına vidaları takın. Vidaları belirtilen torka kadar sıkın.
17
Kaldırma aletini çıkartın.
18
Braket desteğini sökün.
19
Şasiye kabloları kelepçeleyin.
20
Şaside sol taraftaki yakıt hatlarını kelepçeleyin.
21
Hava filtresi yuvasını takın ve sensörü takın.
22
Turbo kompresör ve hava filtresi yuvası arasına hortumu takın.
23
Hava filtresi yuvasının arkasına ses kesici bölmeyi takın.
24
Kabin yatırma pompasını kullanarak kabini indirin.
25
Motoru çalıştırın ve bir fonksiyon kontrolü yapın.

Volvo Motor

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Volvo Motor

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Motor

Motorun komple tanımlamasının (D13A440) anlamı şudur:

Etiket 1 içeriği: şasi numarası (araç), motor seri numarası ve barkodları.

Etiket 2 diğer bilgilerin yanı sıra aşağıdakileri içerir:

Enjektör türü: 1 = motor E3 tipi birim enjektörlere sahiptir

Valf yuvaları sertleştirilmiş özel çelikte üretilmektedir ve değiştirilebilirler ancak frezelenemezler.

Dikey kesit, blokta silindir gömleğini ve soğutma gömleği konumunu göstermektedir.

Takviye çerçevesi ve yağ karteri

Silindir kapağı, bloğa doğru olan kılavuzlar

Piston, silindir gömleği ve krank kolu

Kam mili ve valf mekanizması

EPG versiyonu: TDC ve 1-6 arası rakamlar.

Krank mili, titreşim amortisörü, volan

Motor vites kutusu

1. Tevzi dişlisi plakası

Motor vites kutusu avara dişlisi

Kapak (C), motordan tahrikli güç çıkışı bağlantısını kapatır.

Motordan tahrikli güç çıkışı

Yağlama ve yağ sistemi

Yağlama sistemi, prensip

A: Redüksiyon valfi — yağ basıncını doğru seviyede tutar.

Yağ pompası ve yağ soğutucu

Piston soğutma sistemi

Resimde yakıt sisteminin ana bileşenleri görülmektedir.

1. Süzgeç, depo seviye göstergesi

D13A motorda, yakıt filtresi muhafazasının üzerinde bir el pompası bulunmaktadır.

Yakıt besleme sistemi, prensip

su ayrıcısındaki seviye sensörü (3) yüksek su seviyesi göstermelidir

Not: Motor çalışırken el pompası kullanılmamalıdır.

Yakıt sistemi, parçalar

Bir birim enjektör başlıca üç parçadan oluşur:

Emme ve egzoz sistemi

Ön ısıtma elemanı işletme rölesi, akü kutusunda bulunmaktadır.

bypass valfli olan

AVU düzenlemeli kumanda

EPG (ATR) motor freni

Motor freninin elektrikli kumandası

EPG motor freni

EPGC motor freni

VEB motor freni

VEB+ motor freni

EPG motor freni altı konumda ayarlanabilir:

0 (kapalı) Yardımcı fren yok

Motor freni — şematik görünüm

A14 Kumanda ünitesi, EMS (motor yönetim sistemi)

A16 Kumanda ünitesi, ECS (elektronik kumandalı süspansiyon)

A17 VECU kumanda ünitesi (araç kumanda ünitesi)

A19A/A19C Kumanda ünitesi, GECU (vites kolu)

A21 EBS kumanda ünitesi (elektronik kumandalı fren sistemi)

A24 Kumanda ünitesi, ABS'siz römork veri modülü

A27 LCM kumanda ünitesi (dış aydınlatma)

B04 Sensör, motor devri, krank mili

B12 Sensör, takograf/hızölçer

B13-20 Sensör, tekerlek hızı

B25 Sensör, gaz pedalı

B29 Sensör, şasi düzeyi, arka aks, sol taraf

B37 Sensör, doldurma havası basıncı ve doldurma havası sıcaklığı

B55-58 Sensör, hava körüklerinde hava basıncı

B119 Sensör, yağ sıcaklığı ve yağ seviyesi

F41 Sigorta, motor solenoid valfleri, elektrikli yakıt pompası

S07 Anahtar, motor freni

S24 Geciktirici saplı sivici

S58 Konum anahtarı, debriyaj pedalı, NO

S59 Konum anahtarı, fren pedalı, NO