მე3 თავი:

ამოცანა N1
კომპანიის საწარმოო განყოფილების (საამქროს) ექვსი თვის ინფორმაცია შემდეგი სახისაა:
თვე წარმოება (ცალებში) ნახევარცვლადი ხარჯები
იანვარი 1000 27700
თებერვალი 1200 32500
მარტი 1100 30100
აპრილი 1300 34900
მაისი 1400 37300
ივნისი 1650 43300
მოთხოვნა: მინი-მაქსის მეთოდის გამოყენებით ნახევარცვლადი ხარჯებიდან გამოყავით
მუდმივი ხარჯები

ამოხსნა
1. წარმოება(ცალებში) ნახევრადცვლადი ხარჯი
მაქსიმალური 1650 43300
მინიმალური 1000 27700

2. სხვაობა 650 15600

3. ცვალებადი ხარჯების გამოთვლა პროდუქციის ერთეულზე
ნახევრადცვლადი ხარჯისმაქს და მინ მაჩვენებლების სხვაობა
ცვალებადი ხარჯი=
წარმოების რაოდენობისმაქს და მინ მაჩვენებლებს შორისსხვაობა
ცვლადი ხარჯი= 15600/650= 24
4. მუდმივი ხარჯის გამოთვლა
მ უდმივიხარჯი=მ აქსიმალურინახევარცვლადი დანახარჯები−მაქსიმალური წარ
მუდმივი ხარჯი = 43300- 24*1650=3700

ამოცანა N2
წარმოება უშებს ერთი სახის პროდუქტს რომლის შესახებ მოცემულია შემდეგი ინფორმაცია:
თვე რაოდენობა (ცალები) მთლიანი ხარჯი (ლარი)
იანვარი 1400 11400
თებერვალიი 1200 10400
მარტი 1600 14400
აპრილი 2000 16400
ცვლადი დანახარჯები ერთ ერთეულზე უცვლელია 2000 ერთეულის დიაპაზონში, მაგრამ
თვის მტლიანი მუდმივი დანახარჯები იზრდება 3000ლარით როცა წარმოება 1500 ერთეულს
მიაღწევს.
მოთხოვნა: გამოთვალეთ რამდენი ლარი იქნება მთლიანი წარმოების დანახარჯები 1300 და
1800 ერთეულზე
ამოხსნა
1. 1300 ერთეულის შემთხვევაში

წარმოება(ცალებში) ნახევრადცვლადი ხარჯი

1400 11400
1200 10400
 1.
მაქსიმალური
მინიმალური

2. სხვაობა 200 1000

3. ცვალებადი ხარჯების გამოთვლა პროდუქციის ერთეულზე
ნახევრადცვლადი ხარჯისმაქს და მინ მაჩვენებლების სხვაობა
ცვალებადი ხარჯი=
წარმოების რაოდენობისმაქს და მინ მაჩვენებლებს შორისსხვაობა
ცვლადი ხარჯი= 1000/200= 5
4. მუდმივი ხარჯის გამოთვლა
მ უდმივიხარჯი=მ აქსიმალურინახევარცვლადი დანახარჯები−მაქსიმალური წარ
მუდმივი ხარჯი = 11400- 5*1400=4400
5. მთლიანი ხარჯი
მთლიანი ხარჯი=მუდმივიხარჯი+ ცვლადიხარჯი
მთლიანი ხარჯი=4400+1300*5=10900
2. 1800 ერთეულის შემთხვევაში
1. რადგან ცვალებადი ხარჯი ერთ ერთეულზე მუდმივია 2000 ერთეულამდე მისი
ღირებულება არ შეიცვლება და იქნება 5 ლარი
2. რადგან მუდმივი ხარჯი 1500 ერთეულის შემდეგ იზრდება 3000 ლარით გვექნება:
მუდმივი ხარჯი= 4400+3000=7400
3. მთლიანი ხარჯი= 7400+5*1800=15400

ამოცანა N3
ფირმაშ მინი მაქსის მეთოდის გამოყენებით გამოთვლილი მუდმივი ხარჯები 7500 ლარს
შეადგენს, ხოლო ცვლადი ხარჯები ერთეულზე 4 ლარია. წარმოების მინიმალური დონეა
800ცალი, მაქსიმალური დონე კი 2000ცალი
მოთხოვნა: გამოთვალეთ დანახარჯების მაქსიმალური და მინიმალური მნიშვნელობები
ამოხსნა
1. მაქსიმალური დანახარჯები
მაქს დანახარჯი=მუდმივიხარჯი+ ც ვლადიხარჯი ერთეულზე∗მაქსიმალურირაოდენობ
მაქსიმალური დანახარჯები= 7500+4*2000=15500
2. მინიმალური დანახარჯები
მინ დანახარჯი=მუდმივი ხარჯი+ც ვლადიხარჯი ერთეულზე∗მინიმალური რაოდენობა
მინიმალური დანახარჯები=7500+4*800=10700

ამოცანა N4
კომპანია აწარმოებს და ყიდის ერთი სახის პროდუქტს, რომლის შესახებ მოცემულია
შემდეგი სახის ინდორმაცია:
ერთეულის სარეალიზაციო ფასი- 10.0 ლარი
ცვლადი დანახარჯები ერთეულზე- 6.0 ლარი
მუდმივი დანახარჯები პერიოდში - 200 ლ
მოთხოვნა: განსაზღვრეთ პროდუქციის მოცულობა წაუგებლობის წერტილში:
 ამოხსნა

1. წაუგებლობის წერტილი
მუდმივი დანახარჯი
წაუგებლო ბ ის წერტილი=
ზღვრული მოგება პროდუქციის ერთეულზე
წაუგებლობის წერრტილი= 200/4=50 ერთეული
2. ზღვრული მოგება პროდუქციის ერთეულზე
ზღვრულიმოგება=შემოსავალს−ცვლადიხარჯი
ზღვრული მოგება= 10-6=4ლ

ამოცანა N5
კომპანია აწარმოებს ერთი დასახელების 4000 ერთეულის პროდუქციას. პროდუქციის
ერთეულზე გეგმური დანახარჯებია:
ცვლადი საწარმოოო დანახარჯი- 8.0 ლ
მუდმივი საწარმოო დანახარჯი- 7.0 ლ
რეალიზაციის ცვლადი დანახარჯები- 4.0ლ
რეალიზაციის მუდმივი დანახარჯები- 5.0ლ
მოგება- დანახარჯების 25% - ?
გასაყიდი ფასი -?
მოთხოვნა: განსაზღვრეთ პროდუქციის მოცულობა წაუგებლობის წერტილში

ამოხსნა

1. მოგება
მოგება=მთლიანი ხარჯი∗25 %
მოგება=(8+7+4+5)*25%= 24*25%=6 ლარი
2. გასაყიდი ფასი
გასაყიდი ფასი=თ ვითღირებულება+მოგება ერთ ერთეულზე
გასაყიდი ფასი= 24+6=30ლ
3. მუდმივი დანახარჯები ერთეულზე
მუდმივი დანახარჯები=მუდმივისაწ დანახარჯი+რეალიზაციისმუდმივი დანახარჯები
მუდმივი დანახარჯი ერთეულზე = 7+5=12 ლარი
4. მთლიანი გეგმური დანახარჯები
მთლიანი გეგ დანახარჯები=მუდმივი დანახარჯები ერთეულზე∗გამოშვებულირაოდენო
მთლიანი გეგმური დანახარჯები= 12* 4000= 48000
5. ზღვრული მოგება
ზღვრული მოგება=შემოსავალს−ცვლადი ხარჯი
ზღვრული მოგება= 30-(8+4)=18 ლარი
6. წაუგებლობის წერტილი
მუდმივი დანახარჯი
წაუგებლო ბ ის წერტილი=
ზღვრული მოგება პროდუქციის ერთეულზე
წაუგებლობის წერტილი = 48000/18=2667
ამოცანა N6
კომპანია აწარმოებს და ყიდის სამი დასახელების პროდუქტს. პროდუქციის
ერთეულის სარეალიზაციო დასი და ცვლადი დანახარკი შემდეგი სახისააა
ა ბ გ
ერთ სარეალიზაციო ფასი 6.5 8.0 5.0
ცვლადი დანახარჯები 3.5 4.5 3.0
რეალიზაცია ერთეულებში 50000 35000 70000
საანგარიშგებო პერიოდის მუდმივი დანახარჯებია 300000ლარი
მოთხოვნა: გაიანგარიშეთ წაუგებლობის წერტილირეალიზაციის მოცულობაში
ამოხსნა
1. წაუგებლობის წერტილი რეალიზაციის მოცულობაში (წწრ)
მუდმივი დანახარჯები∗ჯამური შემოსავალი რეალიზაციიდან
წწრ=
ჯამური ზღვრული მოგება
300000∗955000
წწრ= =694545.40ლარი
412500
2. ჯამური შემოსავლები რეალიზაციიდან
შემოსავალი=რეალიზაცია ერთეულებში∗ერთეულისსარეალიზაციოფასი
ა.პროდუქციის შემოსავალი = 6.5*50000=325000
ბ.პროდუქციის შემოსავალი =8.0*35000=280000
გ.პროდუქციის შემოსავალი = 5.0*70000=350000
ჯამი: 955000
3. ჯამური მუდმივი დანახარჯები
შემოსავალი=რეალიზაცია ერთეულებში∗ერთეულისცვლადი დანახარჯები
ა.პროდუქციის შემოსავალი = 3.5*50000=175000
ბ.პროდუქციის შემოსავალი =4.5*35000=157500
გ.პროდუქციის შემოსავალი = 3.0*70000=210000
ჯამი: 542500
4. ჯამური ზღვრული მოგება
ზღვრულიმოგება=შემოსავალს−ცვლადიხარჯი
ა.ზღვრული მოგება=325000-175000=150000
ბ.ზღვრული მოგება=280000-157500=122500
გ.ზღვრული მოგება=350000-210000=140000
ჯამი: 412500
ამოცანა N6
კომპაცია აწარმოებს პროდუქციას და ყიდის შუამავლების მეშვეობით. გარიგების თანახმად
კომპანიამ შუამავლებს უნდა გადაუხადოს საკომისო გასამრჯელო რეალიზაციის თანხის
10%ის ოდენობით
კომპანიას სურს პროდუქცია გაყიდოს საკუთარი ძალებით, რის გამოც მან უნდა დახარჯოს
50000 ლარი. კომპანიამ წარმოადგინა რეალიზაციისა და დანახარჯების პროგნოზი შემდეგი
სახით:
მაჩვენებელი დაბალი საშუალო მაღალი
შემოსავალი რეალიზაციიდან 500.0 600.0 700.0
წარმოების დანახარჯი 290.0 330.0 370.0
ადმინისტრაციული ხარჯები 130.0 130.0 130.0
მოთხოვნა:
1.გამოთვალეთ რეალიზაციის მოცულობაში წაუგებლობის მაჩვენებელი შუამავლების
გამოყენებისას
2.გაიანგარიშეთ წაუგებლობის მაჩვენებელი საკუთარი ძალებით რეალიზაციის შემთხვევაში
1) გამოთვალეთ რეალიზაციის მოცულობაში წაუგებლობის მაჩვენებელი შუამავლების
გამოყენებისას
1. წაუგებლობის მაჩვენებლების გამოსათლელად საჭიროა გავიანგარიშოთ მუდმივი
დანახარჯები რისთვისაც მინი-მაქსის მეთოდს გამოვიყენებთ
მაჩვენებელი შემოსავალი რეალიზაციიდან დანახარჯები
მაქსიმალური 700.0 370.0
მინიმალური 500.0 290.0
სხვაობა 200.0 80.0
ცვლადი საწარმოო დანახარჯია 80,0 ათასი ლარი, რაც ამონაგების 40% ია (80.0*100/200,0)
2.აქედან გამომდინარე მაქსიმალური ამონაგების ცვლადი დანახარკები იქნება 700.0*40%=280
3.მუდმივი საწარმოო დანახარჯები = მთლიან დანახარჯებს-ცვლადი დანახარჯები=370-
280=90
4. მთლიანი მუდმივი დანახარჯები= მუდმივი საწ დანახარჯები+ ადმინისტრაციული
ხარჯები= 90.0+130.0=220.0
6. შუამავლების გადასახდელი საკომისიო გასამრჯელო=700.0*10%=70.0
7. ზღვრული მოგება= ამონაგები რეალიზაციიდან- ცვლადი ხარჯი-საკომისიო გადასახადი-
700-280-70=350.0 ლ
8. (𝐜/𝐬)=ზღვრული მოგება/ამონაგები რეალიზაციიდან *100%=350.0 /700.0 *100%=50%
9. წაუგებლობის წერტილი=მთლიანი მუდმივი დანახარჯები/ (𝐜/𝐬)*100%=
=220.0 / 50%*100%=440.0 ათასი ლარი
2) საკუთარი ძალებით რეალიზაციის შემთხვევაში
1. მუდმივი დანახარჯები იზრდება 50.0 ლარით. ე.ი მუდმივი ხარჯები იქნება
220,0+50.0=270.0 ათასი
2. ზღვრული მოგება = 700,0-270,0= 430.0
3. (𝐜/𝐬)კოეფიციენტი=430.0 /700,0*100%=61%
 4. წაუგებლობის წერტილი= 270.0/61%*100%=442.6ათასი

ამოცანა N6
სამრეწველო ფირმას საანგარიშგებო პერიოდში აქვს შემდეგი მონაცემები:
შემოსავალი რეალიზაციიდან 20000ლ
ცვლადი დანახარჯები 8000ლ
მუდმივი დანახარჯები 3000ლ
მოთხოვნა :
1. გამოთვალეთ წონასწორობის (წაუგებლობის)წერტილი რეალიზაციის მოცულობაშ
2. გამოთვალეთ 𝐜/𝐬 და p/s კოეფიციენტები
3. გაიანგარიშეთ უსაფრთხოების დიაპაზონი თანხობრივად და პროცენტულად
ამოხსმა
1. წაუგებლობის წერტილი რეალიზაციის მოცულობაში
მუდმივი დანახარჯები∗ჯამური შემოსავალი რეალიზაციიდან
წწრ=
ჯამური ზღვრული მოგება
3000∗20000
წწრ= =5000
20000−8000
2. 𝐜/𝐬 კოეფიციენტი p/s კოეფიციენტი
𝐜/𝐬=ზღვრული შემოსავალი/შემოსავალი რეალიზაციიდან
𝐜/𝐬=(20000-8000)/20000=0.6
p/s=მოგება/შემოსავალი რეალიზაციიდან
p/s=9000/20000=0.45
3. უსაფრთხოების დიაპაზონი
უსაფრთხოების დიაპაზონი=შემოსავალი რეალიზაციიდან -წ.წ.რ
უსაფრთხოების დიაპაზონი=20000-5000=15000
 მე4 თავი
ამოცანა N1
საანგარიშგებო პერიოდის განმავლობაში კომპანია აწარმოებს და ყიდის X პროდუქციას რომელთა
სესახებ არსებობს შემდეგი ინფორმაცია:
საწარმოო მუშების ხელფასი 100 000
დამხმარე მასალები 15 000
დანამატი ზენორმატიულ საათებში მუშაობისთვის 7000
მოწყობილობის ცვეთა 18 000
ძირითადი მასალების საწტისი ნაშთი 20 000
მზა პროდუქციის საწყისი ნაშთი 32 000
დაუმთავრებელი წარმოების საწყისი ნაშთი 5 000
ადმინისტრაციული ხარჯი 35 000
სავაჭრო აგენტების ხელფასი 33 000
ამონაგები რეალიზაციიდან 420 000
ძირითადი მასალის შესყიდვა 150 000
შესაზეთი და საპოხი მასალები 3 500
მოცდენების ანაზღაურება 4 000
მოწყობილობის დაზღვევა 2 500
ქონების გადასახადი 3 000
სხვადასხვა საწარმოო ზედნადები ხარჯი 12 000
პროდუქციის დატვირთვის ხარჯები 20 000
ძირითადი მასალების საბოლოო ნაშთი 25 000
მზა პროდუქციის საბოლოო ნაშთი 38 000
დაუმთავრებელი წარმოების საბოლოო ნაშთი 7 000
მოთხოვნა: გაიანგარიშეთ რეალიზებული პროდუქციის თვითღირებულება

ამოხსმა

1. წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება

მზა პროდუქციის თვითღირებულება=ძირითადი მასალისხარჯი+ ძ ირითადი ხელფასისხარჯი
პროდუქციის თვითღირებულება= 145000+100000+62000+5000-7000=305000
1.1 ძირიტადი მასალის ხარჯი
ძირითადი მასალისხარჯი=ს აწყისნაშთი+შესყიდვები−საბოლოო ნაშთი
ძირითადი მასალის ხარჯი= 20000+150000-25 000=145 000
 1.2 საწარმოო ზედნადები ხარჯი
საწარმოოზედნადები ხარჯი=არაპირდაპირიმასალისხარჯი+ არაპირდაპირიშრომითიხ
საწარმოო ზედნადები ხარჯები=15 000+7000+18 000+3500+4000+2500+12000=62000
2. რეალიზებული პროდუქციის თვითღირებულება
რ . პ . თ=მზა პროდუქციისსაწყისი ნაშთი+ წარმებული პროდუქციისთვითღირებუელ
რეალიზებული პროდუქციის თვითღირებულება=32 000+305000-38 000=299 000ლ
ამოცანა N2
კომპანიამ წლის განმავლობაში აწარმოა 50 000 ერთეული სახის პროდუქცია და
გაყიდა 60 000 ერთეული. კომპანიის აღრიცხვის წიგნშ მოცემულია შემდეგი
ინფორმაცია:

საწყისი ნაშთი საბოლოო ნაშთი

ნედლეულის მარაგი 90 000 120 000
დაუმთავრებელი პროდუქციის მარაგი 30 000 37 500
მზაპროდუქციის მარაგი(ერთეული) 38000
შესყიდული ნედლეული 280 000
პირდაპირი შრომა 185000
საწარმოო ზედნადები ხარჯები 422 000
მოთხოვნა:
1. გამოთვალეთ წარმოებული პროდუქციის ერთეულის თითღირებულება
2. განსაზღვრეთ რეალიზებული პროდუქციის თვითრირებულება
3. გამოთვალეთ მზა პროდუქციის მარაგის თვითღირებულება
ამოხსმა
1. გამოთვალეთ წარმოებული პროდუქციის ერთეულის თითღირებულება
წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება=ძირითადი მასალისხარჯი+ ძ ირითადი ხელფას
მზა პროდუქციის თვითღირებულება=250000+185 000+422500+30 000-37500=850 000
1.1 მასალის ხარჯი
ძირითადი მასალისხარჯი=ს აწყისნაშთი+შესყიდვები−საბოლოო ნაშთი
მასალის ხარჯი=90 000+ 280 000-120 000=250 000
ერთეულის თვითღირებულება= 850000/50 000=17.0 ლარი
2. განსაზღვრეთ რეალიზებული პროდუქციის თვითრირებულება
რ . პ . თ=მზა პროდუქციისსაწყისი ნაშთი+ წარმებული პროდუქციისთვითღირებუელბა−მზ
რ.პ.თ=60 000*17.0= 1020000
3. გამოთვალეთ მზა პროდუქციის მარაგის თვითღირებულება
მზა პროდუქციის მარაგი=საწყის ნაშთს+მზა პროდუქცია−რეალიზებული პროდუქცია
მზა პროდუქციის მარაგი=38 000+50000-60000=28000
მზა პროდუქციის თვითღირებულება=28000*17.0= 476000

ამოცანა N3
კომპანია აწარმოებს ერთი სახის პროდუქტს, რომლის ერთეულზე გაწეულია შემდეგი სახის
დანახარჯები
პირდაპირი მასალა 25 ლ
პიდაპირი შრომა 65ლ
სხვა პირდპაირი დანახარჯები 7ლ
საწარმოო ზედნადები დანახარჯები:
ცვლადი : 18ლ
მუდმივი 12ლ
არასაწარმოო დანახარჯი
ცვლადი 5 ლ
მუდმივი 8ლ
ფასნამატი შეადგენს მთლიანი დანახარჯების 25%
მოთხოვნა:
1. გაიანგარიშეთ პროდუქციის ერთეულის ძირითადი და საწარმოო თვითრირებულება
2. განსაზრვრეთ სარეალიზაციო ფასი

ამოხსმა
1.1 ძირითადი თვითღირებულება
ძირითადი თვით ღირებულება=ძირითადი მასალისხარჯი+ძრითადი შრომითი ხარჯი
ძირითადი თვითღიერბულება=25+65+7=97
1.2 საწარმოო თვითღირებულება
საწარმოო თვითღირებულება=ძირითადი თვითღირებულება+საწარმოოზედნადებიხ
საწარმოო თვითღირებულება= 97+18+12=127
1.3 სრული თვითღირებულება
სრულითვითღირებულება=საწარმოოთითღირებულება+მარკეტინგისხარჯი+საერთ

სრული თვითღირებულება=127+5+8=140
2.1 სარეალიზაციო ფასი
ფასნამატი=140*25%=35ლარი
 ერთეულის სარეალიზაციო ფასი=140+35=175
ამოცანა N4
საწარმოს მარაგებისა და დანახარჯების შესახებ აქვს შემდეგი მონაცემები
ძირითადი მასალების საწტისი ნაშთი 20 000
დაუმთავრებელი წარმოების საწყისი ნაშთი 12 000
მზა პროდუქციის საწყისი ნაშთი 90 000
ძირითადი მასალის შესყიდვა 200 000
საწარმოო მუშების ხელფასი 120 000
საწარმოო ზედნადები ხარჯი 180 000
კომერციული ხარჯები 150 000
საერთო ადმინისტრაციული ხარჯი 140 000
მასალის საბოლოო ნაშთი 25 000
დაუმთავრებელი წარმოების საბოლოო ნაშთი 8000
მზა პროდუქციის საბოლოო ნაშთი 80000
მოთხოვნა 1. გამოთვალეთ წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება
2.გამოთვალრეთ რეალიზებულლი პროდუქციის თვითღირებულება

ამოხსმა
1. წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება
წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება=ძირითადი მასალისხარჯი+ ძ ირ
წ.პ.თ= 195000+120000+180000+12000-8000=499000
ძირითადი მასალისხარჯი=ს აწყისნაშთი+შესყიდვები−საბოლოო ნაშთი
მასალის ხარჯი=20 000+200000-25000=195 000
2. რეალიზეული პროდუქციის თვითღირებულება
რ . პ . თ=მზა პროდუქციისსაწყისი ნაშთი+ წარმებული პროდუქციისთვითღირებუელბა−მზა
რ.პ.თ=90000+499000-80000=509000

ამოცანა N5
წარმოების დანახარჯების შესახებ არსებობს შემდეგი ინფორმაცია

მასალების შესყიდვა 35000

გადამუშავების დანახარჯები 95600
მასალების ნაშთების შემცირება 32000
დაუმთავრებელი პროდუქციის ნაშთების ზრდა 4700
მოთხოვნა: გამოთვალეთ მზა პროდუქციის თვთღირებულება
ამოხსნა
მზა პროდუქციის თვითღირებულება= მასალების შესყიდვები+გადამუშავების დანახარჯები+
მასალის ნაშთების შემცირება- დაუმთავრებელი პროდუქციის ნაშთების ზრდა
მზა პროდუქციის თვითღირებულება= 35000+95600+3200-4700=129100
ამოცანა N6
სამრეწველო ფირმამ თვის დასაწყისში დაიწყო პროდუქციის დამზადება, საიდანაც 5200 ხალი
დასრულდა ხოლო 800 ცალი დაუმთავრებელი დარჩა. ინვენტარიზაციის შედეგად აღმოჩნდა
რომ დაუმთავრებელი პროდუქცია დასრულებულია 60%-ით. ამავე თვეში წარმოების
დანახარჯებმა შეადგინა 24404 ლარი
მოთხოვნა გამოთვალეთ მზა და დაუმთავრებელი პროდუქციის თვითღირებულება
ამოხსნა
1. დაუმთავრებელი პროდუქციის გადაყვანა მზა პროდუქციის ეკვივალენტურ ერთეულებში
800*60%=480 ეკვ.ერთ
2. პროდუქციის მთლიანი გამოშვება
პირობითი მზა პროდუქცია=მზა პროდუქცია+ ექვივალენტური ერთეული
პირობითი მზა პროდუქცია= 5200+480=5680ერთეული
3. ერთი ეკვივალენტური თვითღირებულება
24424/5680=4.30 ლარი
4. თვითღირებულების გამოთვლა
მზა პროდუქციის თვიტღირებულენა=5200*4.30=22360ლარი
დაუმთავრებელი პროფუქციის თვითღირებულება= 480*4.30=2064

მე5 თავი
ამოცანა N1

თარიღი რაოდენობა ერთეულის ფასი

5 სექტემბერი მირებულია 500 9
10სექტემბერი მიღებულია 700 8.5
14 სექტემბერი გაც წარმოებაში 800 ?
22 სექტემბერი მირებულია 400 7.0
25 სექტემბერი გაც წარმოებაში 300 ?
მოთხოვნა გაიანგარიშეთ მარაგის ღირებულება 30 სექტემბრისთვის FiFo და საშუალო
შეწონილი ღირებულების მეთოდით
ამოხსნა
1. fifo მეთოდი
თარიღი მასალის შეძენა გაცემა ნაშთი
 რაოდენობა ღირებულება

5 სექტემბერი შეძენა : 500*9.0 500 4500

10სექტემბერი შეძენა: 700*8.5 +700 +5950
1200 10450(ნაშთი)
14 სექტემბერი გაც 500*9.0=4500
300*8.5=2250 -800 -7050
800 7050 400 3400 (ნაშთი)
22 სექტემბერი შეძენა: 400*7.0 +400 +2800
800 5200 (ნაშთი)
25 სექტემბერი გაც 300*8.5 -300 -2550
500 3650 (ნაშთი)
2. საშუალო შეწონილი
ნაშთის ღირებულება+შეძენილი ღირებულება
საშ , შეწ , თ. ღ=
ნაშთის რაოდენობა+შეძენილის რაოდენობა

თარიღი ღირებულება საშუალო შეწონილი

ერთეულის ფასი
ფასი*რაოდენობაზე
5 სექტემბერი მირებულია 500*9.0
10სექტემბერი მიღებულია 700*8.5=5950 1045/1200=8.71
1200 10450
14 სექტემბერი გაც წარმოებაში (800)*8.71=(6968)
400*8.71=3482(ნაშთი)
22 სექტემბერი მირებულია 400*7=2800 6280/800=7.85
800 6282
25 სექტემბერი გაც წარმოებაში 300*7.85-(2356)
500*7.85=3926

ამოცანა N2
პურის ქარხნის წლიური მოთხოვნა შეადგენს 6950 ტონა ფქვილს. 1 ტ ღირს 900 ლარი.
დანახარჯი ერთი შეკვეთის გაფორმებასა და განთავსებაზე 150 ლარია. წლიური დანახარჯი
1ტ საწყობში შენახვაზე შეადგენს 25 ლარს. გარდა ამისა ცნობილია რომ დღეში მინიმალური
მოხმარება 4 ტონაა, მაქსიმალური 6ტ. შეკვეთის ციკლი 6დან 8 დღემდეა.
ამჟამად ქარხნის ერთჯერადი შეკვეთა კეთდება 400 ტონაზე
მოთხოვნა:
1. გაიანგარიშეთმარაგის რა დონეზე უნდა იქნეს შეზენილი ახალი პროდუქცია
 2. გაიანგარიშეთ მარაგის მასქიმალური და მინიმალური დონეები
3. გამოთვალეთ მარაგის ოპტიმალური დონე
4. დაასაბუთე: მიიღოს თუ არა კომპანიამ მომწოდებლების წინადადბა 500ტ შესტიდვაზე 1.5%
ფასდაკლებით

ამოხსნა
1. შეკვეთის წერტილი
შეკვეთის წერტილი=მაქსიმალურიდღიური მოხმარება∗მოწოდებისმაქსიმალური დღ რ
შეკვეთის წერტილი=8*6=48
2. მასქიმალური და მინიმალური დონეები
მინიმალური მარაგი=შეკვეთის წერილი−(მასალისსაშუალო დღიურიმოხმარება∗მ ოწო
4+ 6
მინიმალური მარაგი=48− (
2
∗6+ 8
2 )
=13 ტ

მაქსიმალურიმარაგი=შ ეკვეტის წერტილი+შეკვეთის ოპტიმალური რაოდენობა−(მ

მაქსიმალური მარაგი=48+239-4*6=313
3. შეკვეთების ოპტიმალური რაოდენობა
2 C∗D
EOQ=
H√
C - წლიური მოთხოვნა მასალებზე
D - ერთი შეკვეთის შესრულების მუდმივი ხარჯები
H - მასალის ერთეულის შენახვის საშუალო წლიური ხარჯი

2∗6950∗150
EOQ=
√ 289
4. ფასდათმობა
=289

ძირითადი პირობა 400ტ შეთავაზებული პირობა500 ტ

მასალის შესყიდვის 400*900=360000 360000*0.985=354600
მთლიანი ხარჯი
შეკვეთის რიცხვი 6950/400=17 6950/500=14

საშუალო მარაგო 400/2=200 500/2=250

1 შეკვეთის წლიური ხარჯი 17*150=2550 14*150=2100
მარაგების შენახვის 200*25=5000 250*25=6250
წლიური ხარჯი
მარაგის მთლიანი ხარჯი 367550 362950

მასალების საერთო დანახარჯებში ადგილი ექნება 4600ლარის ეკონომიას ( 367550-3629500

ამიტომ კომპანიისათვის მომწოდებლების შეთავაზება მისაღებია