‫میحرلا نمحرلا هللا‬ ‫بسم‬

‫ظقْ٘ل اًدٌ٘ؽی ظقتی کتبة‬

‫‪Civil Engineering Hand Book‬‬

‫ظقټؽی ژًّع پَ قټؽی الؼ قټؽی قتْهبًَ نْهَ‬

‫ثؽثبظنی غوَ تبتَ چبپَ ګْتَ کړی ٗوَ‬

‫تؽت٘ت کًّْکی ‪ :‬اًدٌ٘ؽ فضل الؽثی (نګْ٘ال)‬

‫کبل‪۲۹۳۱ :‬‬
 ‫کبًکؽٗت‬
‫کبًکؽٗت ٍْٗ ډٗؽ ٍ هِوَ قبضتوبًی هبظٍ ظٍ چَ ؾٗبت همبّهت لؽی پَ زم٘مت کی ظغَ هبظٍ ظ هًٌْػی ت٘ګی پَ ًبهَ‬
‫ٗبظٗږی ظ کبًکؽٗتْ اخؿاء لَ خغل ‪ ،‬قوٌ٘ت ‪ ،‬ؼٗګ اّاّثْ څطَ ػجبؼت ظی کبًکؽٗت پَ اًعکْ ّؼځْ کی ضپل‬
‫همبّهت زبيلْء چَ الجتَ ضپل ‪ ۳۰۴‬همبّهت پَ ‪ّ ۱۲‬ؼځْ کی پْؼی کْی ‪.‬‬

‫کبًکؽٗټ پَ ظٍّ ډّلَ ظٓ ‪:‬‬

‫‪Reinforced‬‬ ‫‪Cement Concrete‬‬ ‫‪( R . C. C) - 1‬‬

‫‪Plain Cement Concrete‬‬ ‫‪( P . C. C)- 2‬‬

‫ظ کبًکؽٗټْ اخؿإّ پَ الًعی ډّل تْض٘ر نْٕ ظٕ‪:‬‬

‫‪ - a‬ق٘وٌت )‪(Cement‬‬
‫ق٘وٌت ْٗ ٍ قبضتوبًی هبظٍ ظٍ چَ ظ نګی ‪ ،‬خغل اًّْؼّ قؽٍ ظ چكپف ک٘عًّکی هبظی پَ يفت کبؼ کْی اّ ډٗؽی هِن‬
‫ډّلًَْ ٗی پَ الًعی ډّل ظی‬

‫سويٌت پَ دٍّ ډّلَ دي‪:‬‬

‫‪Special‬‬ ‫هطًْو قوٌ٘ت ‪Cement :‬‬

‫پْؼتلٌ٘ع قوٌ٘ت ‪Protland Cement:‬‬

‫‪ - ۱‬پْرتليٌذ سيوٌت ‪:‬‬

‫ًْهْړٕ ق٘وٌت ًي قجب ډېؽ ؾٗبت اقتؼوبل ظی ق٘وٌټْ تَ ځکَ ظ پْؼتلٌ٘ع ق٘وٌت ّاٖٗ چې ظظې ق٘وٌتْ ؾٗبت ههبثِت اّ‬
‫ّؼتَ ّالٔ ‪ ْٗ Resemble laxel‬طجمٔ تَ ظی چې پْؼتلٌ٘ع ًْه٘ږی اّ پَ اًګلكتبى کې هْلؼ٘ت لؽٕ اّ خْؾف اق٘٘عٗي ظ‬
‫ًْهْړٕ ق٘وٌتْ کبنف ظٓ چی ًْهْړی ظضښتی اچًّْی ْٗ کبؼٗګؽ ٍّ ‪.‬‬

‫د پْرتليٌذ سيوٌت اجساّي‬

‫چًَْ قل٘کب اّ الْهٌ٘ ب ظ قوٌ٘تْ ظ اقبقٖ اخؿاّ څطَ نو٘ؽ ک٘ ږٕ اّ ُوعاؼًګَ پعې ق٘وتْ کې ظ اّقپٌٖ اکكبٗع اّ هګٌ٘ؿٗب‬
‫قلفؽ تؽای اّکكبٗع اّ ٍْٗ کوَ اًعاؾٍ الملٖ هْاظ هْخْظ ظٕ‪.‬‬

‫ق٘وٌت ظ پْؼتَ هْاظّظ ښَ قْځْلْ څطَ پَ کؽٍ اّ ث٘ب کلٌکؽ کښی الـ تَ ؼاځٖ چې ‪ 5%‬گچ ښَ ه٘عٍ کْٕ چې پْډؼ تَ‬
‫ّؼتَ نکل لؽٕ چې ُوعی هْاظّ تَ قوٌ٘ت ّاٖٗ‪.‬‬

‫پَ پْؼتلٌ٘ع ق٘وٌتْ کې ظ غکؽ نّْ هْاظّ فً٘عٕ پَ الًعې ډّل ظٍ ‪.‬‬

‫چًَْ( ‪16- 17%..................)CaO‬‬

‫قل٘کب(‪17- 25%.................)SiO2‬‬

‫الْهٌ٘ب(‪3- 8%................)H2O3‬‬

‫ف٘ؽٗک اّکكبٗع(‪0.5- 6%........)Fe2O3‬‬

 ‫هگٌ٘ؿٗب(‪4- 6.1%...............)MgO‬‬

‫قلفؽ تؽآ اکكبٗع(‪1- 2.75%......)SO3‬‬

‫الملٖ‪0.5- 1%.......................‬‬

‫‪- : Special Cement‬‬ ‫‪ - ۱‬هطًْو ق٘وٌت‬

‫ًْهْړٕ ق٘وٌت ظ هطًْو ػالٍّ کًّْکٖ پْاقطَ ظ ق٘وٌتْ کډّلْ پَ ّضت کې پَ الـ ؼاځٖ اّ پَ الًعې ډّلًْْ ثبًعې‬
‫ّٗهل نْٗعٕ ‪.‬‬

‫‪ - b‬نګَ ‪Fine Aggregate or sand‬‬

‫ظ ډثؽّ ُغَ غؼٕ چې ضطبهت ٗې ‪ 5mm‬څطَ کْچٌٔ ّٕ ظ نګْ پَ ًْم ٗبظېږٕ‪.‬‬

‫نګې پَ الًعې ډّلًْْ ّٗهل نْٗعٕ‪.‬‬

‫‪ A‬ه٘عٍ ظاًَ نګَ‪:‬‬

‫چې اًعاؾٍ ٗؼٌې ضطبهت ٗې ‪ 0.5mm‬پْؼې ظٓ‪.‬‬

‫‪ B‬هتْقطَ ظاًَ نګَ‪:‬‬

‫چې اًعاؾٍ ٗؼٌې ظ ظاًْ قبٗؿ ٗې ‪ 0.5  2mm‬پْؼې ظٓ‪.‬‬

‫‪ C‬غټَ ظاًَ نګَ‪:‬‬

‫چې ظ ظاًْ قبٗؿ ٗې ‪ 2  4.5‬پْؼې ظٓ‪.‬‬

‫ُوعاؼًګَ چې ظ څلْؼم ًوجؽ غلج٘ل څطَ نګَ ت٘ؽېږٕ اّ ظ ‪ 200N‬غلج٘ل ظ پبقَ پبتٖ ک٘ ږٕ نګَ ظ اقتؼوبل پَ ّضت کې‬
‫ثبٗع پبکَ ّٕ‪.‬‬

‫‪ - c‬خــــغــل ‪Gravel‬‬
‫ظ ډثؽّ ُغَ ظاًٖ چې ضطبهت ٗې ‪ 5  30mm‬پْؼې ّی خغل ًْه٘ ږٕ ًظؽ ظظّٓ ضطبهت تَ پَ قبضتوبًًْْ کې پَ الًعې‬
‫ډّل اقتؼوبل٘ږٕ‪.‬‬

‫ُغَ ډثؽې چې ضطبهت ٗې ‪ 20 30mm‬پْؼې ّٕ پَ ثٌعًّْ کې اقتؼوبل٘ږٕ‪.‬‬

‫‪ PCC‬کې ثبٗع ُغَ خغل اقتؼوبل نٖ چې لطؽ ٗې ‪ 7  10mm‬پْؼې ّٕ‪.‬‬

‫‪ RCC‬کې ثبٗع ُغَ خغل اقتؼوبل نٖ چې ظ ظاًْ قبٗؿ ٗې ‪ 35‬څطَ ؾٗبت ّٕ‪.‬‬

‫‪ - d‬اّثَ ‪Water‬‬
‫اّثَ ظ ق٘وٌټْ ظ تؼبهل اقبقٖ ػًٌؽ ظٕ چې ق٘وٌت ثبٗع ظ ضپل ّؾى ‪ 20%‬اّثَ ّلؽٕ هګؽ پَ ټْلْ زبال تْ کې ظ اّثْ‬
‫فً٘عٕ ‪ 20%‬څطَ ؾٗبت ًهٖ ځکَ کبًکؽٗټ ثبٗع ښَ تسؽک اّ پالقت٘ک ّلؽٕ‪.‬‬

‫ظ اّثْ ؾٗبتْالٔ ظ کبًکؽٗټْ ظ همبّهت ظ کوْالٖ ثبػث ګؽځٖ‪.‬‬

 ‫ظ اّثْ اّ ق٘وٌت ًكجت ثبٗع پَ الًعې زعّظّ کې ّٕ‪.‬‬

‫‪0.2  w c  0.81‬‬

‫کبًکؽٗټ ًظؽ ظ ُغْٓ غلظت تَ پَ الًعې ډّلًْْ ّٗهل نْٓ ظٓ ‪.‬‬

‫‪w  0 .3  0 .4‬‬
‫‪.ّٕ c‬‬ ‫ق٘وٌت کبًکؽٗټ‪ :‬چې پَ ظې کې ظ اّثْ فً٘عٕ‬

‫‪w  0 .5  0 .7‬‬
‫‪.ّٕ c‬‬ ‫پالقت٘کٖ ٗب ًؽم کبًکؽٗټ‪ :‬چې پَ ظې کې ظ اّثْ فً٘عٕ هكبّٕ پَ الًعې ډّل‬

‫‪w  0 .7‬‬
‫‪.ّٕ c‬‬ ‫اّثلي کبًکؽٗټ‪ :‬چې اّثْ فً٘عٕ پَ کې‬

‫ًظؽ زدوٖ ّؾى تَ ک بًکؽٗټ پَ الًعې ډّل ّٗهل نْٓ ظٓ‪.‬‬

‫‪ّ p  1.8  2 t‬ي‪.‬‬ ‫ػبظٕ ٗب ظؼاًعٍ کبًکؽٗټ‪ :‬چې زدوٖ ّؾى ٗې‬
‫‪m3‬‬

‫‪.ّٕ p  1.8 t‬‬ ‫قپک کبًکؽٗټ‪ :‬چې زدوٖ ّؾى ٗې‬

‫‪m3‬‬

‫دکاًکریتْ خْاظ‬

‫ټْلی ُغَ اخؿاّی چی پَ کبًکؽٗتْ کی پَ کبؼ ّړل ک٘ږی ظ کبًکؽٗتْ پَ ضْايْ ثبًعی تبث٘ؽ لؽی کبًکؽٗت کْالی‬
‫نْی چی ظُؽ ًْع نؽاٗطْ ظپبؼٍ ډٗؿاٗي کړّ‪ .‬اّ کبًکؽٗت ظا الًعی ػوعٍ ضْاو لؽی‬
‫‪ - 1‬همبّهت ٗب تْاى ‪ – 2‬ظکبًکؽٗتْ ظّام ‪ – 3‬ظکبؼ لبثل٘ت‬
‫‪- 1‬همبّهت ‪ :‬همبّهت ظ کبًکؽٗتْ ظ ډٗؽّ هِ٘وْضْايْ لَ خولی څطَ ظی کبًکؽٗت ًظؽظ قبضتوبى ظ ضًْي٘بتْ‬
‫تَ طؽذ ک٘ږی اّهمبّهت ئی ظ ک بًکؽٗتْ ْٗ ثالک چی ًوًَْ ٗی ( ‪ )15*15*15‬قبًتی هتؽ ٗب ٍْٗ قلٌډؼ چی لبػعٍ‬
‫‪ 6‬اًچ اّ اؼتفبع ‪ 12‬اًچ ّی ظ کوپؽٗهي هبن٘ي الًعی هؼلْه٘ږی اّ لٍْ پَ فی ّازع قطسَ ثبًعی ػالٍّ ک٘ږی‪.‬‬
‫ثالاکًَْ هؼوْال ( ‪ً ۴) 22- 30‬كجت قلٌډؼ تَ ظثؽظانت ؾٗبت لبثل٘ت لؽی ظ ثالکًْْ ٗب قلٌډؼهمبّهت هؼوْال ظ‬
‫‪ 21 ،14،7‬اّ ‪ّ 28‬ؼځْ څطَ ّؼّقتَ ظ کوپؽٗهي پْاقطَ هؼلْه٘ږی اّظ کبًکؽٗتْ همبّهت ًظؽ الًعی فْؼهْل تَ‬
‫هؼلْه٘ږی‪.‬‬
‫‪S28 = S7 + (0.8) S7‬‬
‫ظکبًکؽٗتْ همبّهت ظ خغل‪ ،‬ؼٗګ اّ ق٘وٌتْ اّ اّثْ ظ ضْايْ پْؼی اړٍ لؽی‪.‬‬
‫‪– 2‬ظکبًکؽٗتْ ظّام ‪ :‬ظکبًکؽٗتْ ظّام ظک بًکؽٗتْ پَ لبثل٘ت ظ اّثْ ظًفْؾ اّ کثبفت پْؼی اړٍ لؽی ُغَ کبًکؽٗت چَ‬
‫پَ ُغَ کی ظاّثْ ظًفْغ لبثل٘ت ؾٗبت ّی ًْ پَ ُغَ ثبًعی خْی زبالت ؾٗبت تبث٘ؽ لؽی‪ .‬اّػوؽ کن ّی اّثؽػکف‬
‫ٗی ػوؽ ٗی ؾٗبت ّی ظ کبًکؽٗتْ ظظّام لپبؼٍ ال ًعی ًکبت پَ ًظؽکی ً٘كّْ‬
‫‪– 1‬ظاّثْاّ قوٌ٘تْ ًكجت ثبٗع ايغؽی پَ ًظؽکی ًّْ٘ل نی تؽڅْايغؽی زدن ظ هطلْط ّؼڅطَ پَ القَ ؼانی‪.‬‬
‫‪– 2‬ظق٘وٌتْ همعاؼ ثبٗع ؾٗبت ّی تؽڅْاګؽٗګ٘ت قؽٍ ښَ چكپف ّکړی اّثَ ثبٗع پَ کبفی اًعاؾٍ ؾٗبتی نی چی‬
‫تؽڅْ پَ کبًکؽٗتْ کی ظؼؾًَّ هٌځتَ ؼاً هی‪.‬‬
 ‫دکاًکریتْ اجسائ‬
‫پَ کبًکؽٗتْ کی ظ زدن پَ لسبظ هؼوْال ظ ( ‪ ۴ ) 65 – 70‬اګؽٗګ٘ت اّ ( ‪ ۴ )۵ – ۲۶‬قوٌ٘ت اّ ( ‪ ۴ )۲۶ – ۲۲‬اّثَ‬
‫اّ (‪ُْ ۴ ) ۲ – ۱‬ا اّ ًْؼ هطًْيَ هْاظ نبهل ّی‪.‬‬

‫ظاګؽٗګت ظ قبٗؿ تبث٘ؽات‬

‫ظ اګؽٗګت پَ ْٗ هؼ ٘ي زدن کی ظ اګؽٗګت ظ کْچٌی ظاًَ لؽًّکی لطؽ ظ غټْ ظاًْ لؽًّکْ تَ ښَ ّی پعی يْؼت‬
‫کی ظ کْچٌی ظاًْ ل ؽًّکی اګؽٗګت لپبؼٍ ظُغی ظ ضال ظ ډکْلْ لپبؼٍ ؾٗبتْ ق٘وٌتْ تَ ضؽّؼت لؽی‪.‬‬
‫ُغَ خغل ٗب اګؽٗګت چَ ظ قبٗؿ پَ لسبظ پَ قبضتوبًًْْ کی اقتؼوبل٘ږی‪.‬‬

‫هارک‬ ‫سایس‬ ‫دساختواًًْْ ًْػيت‬ ‫ضوارٍ‬

‫‪1:1.5:3‬‬ ‫‪12 mm‬‬ ‫ظپبْٗ اّ کټبؼّ لپبؼٍ‬ ‫‪۲‬‬
‫‪1:2:4‬‬ ‫‪20 mm‬‬ ‫ظ ‪ RCC‬قلت‪ ،‬ګبظؼ‪ ،‬اّ ظْٗالًَْ ظ پبؼٍ‬ ‫‪۱‬‬
‫‪1:3:6‬‬ ‫‪25 mm‬‬ ‫ظ تِعاة اّ ًْؼّ ظؼًّعّ همطؼْ لپبؼٍ‬ ‫‪۹‬‬
‫‪1:3:6 - 1:4:8‬‬ ‫‪40 mm‬‬ ‫ظقؽکًْْ اّ ُغَ تِعاثًْْ لپبؼٍ چی ظؼاًعٍ ّی‬ ‫‪۴‬‬

‫ُغَ ػْاهل چی دکاًکریتْ خْاظ هتاثرکْی‬

‫‪– ۲‬ظُغَ ؼٗګ اّ خغل ظؼخَ ثٌعی چی پَ هطلْط کی اقتؼوبل٘ږی‪.‬‬

‫‪– ۱‬ظؼٗګ اّ خغل پَ هطلْط کی ظؼطْثت هْخْظٗت‪.‬‬

‫‪– ۹‬ظخغل ظ قبٗؿ اًعاؾٍ‪.‬‬

‫‪– ۴‬ظًبهطلْثَ هْاظّ هْخْظٗت پَ هطلْط کی‪.‬‬

‫‪– ۵‬ظاّثْ اّ قوٌ٘تْ ًكجت‪.‬‬

‫‪– ۶‬پَ هطلْط کی ظهْاظّ تٌبقت‪.‬‬

‫‪– ۷‬ظُغَ هْاظّ اًعاؾ ٍ کْلْ طؽٗمی چی پَ هطلْط کی اقتؼوبل٘ږی‪.‬‬

‫‪– ۲‬ظهطلْط کْلْ طؽٗمی ظ الـ ٗب هبن٘ي پْاقطَ‪.‬‬

‫‪– ۳‬ظکبًکؽٗتْ تَ ظاّثْ ّؼکْلْ طؽٗمَ ئی‪.‬‬

‫داّتْ اّ سي وٌتْ ًسثت پَ کاًکریتْ کی‬

‫اّثَ پَ کبًکؽٗتْ کی الًعی ظؼی ّظ٘فی اخؽاء کْی‬

‫‪– ۲‬ظهْاظّ لوعّل‬

‫‪– ۱‬ظکبؼ ظتْل٘ع لبثل٘ت‬
‫ء‬
‫‪– ۹‬ظک٘و٘بّی پؽّقی اخؽا کْل‬
‫ظ اّثْ اّ قو٘ ٌتْ ًكجت پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ‪.‬‬
 ‫‪– ۲‬پَ ګؽهَ ُْا کی ‪ 0.7‬ل٘تؽ ٍ ظفی ک٘لْګؽام ظپبؼٍ اّ پَ ٗطَ ُْا کی ‪ 0.6‬ل٘تؽ ٍ ظ فی ک٘لْګؽام ظپبؼٍ تؼ٘ي‬
‫نْی ظ‬

‫هثبل ‪ :‬پَ ‪ 40‬هتؽ هکؼت کبًکؽٗتْ کی ظ اّثْ همعاؼ پ٘عاکړی پعاقی زبل کی چی ظ کبًکؽٗتْ هبؼک پَ کی‬
‫‪ّ 1:5‬ی‬

‫قوٌ٘ت‬

‫قوٌ٘ت‬

‫اّثَ‬

‫دکاًکریتْ هخلْط کْل‬

‫کبًکؽٗت پَ ظٍّ طؽٗمْقؽٍ هطلْط ک٘ږی‬

‫‪ – ۲‬ظالـ پْاقطَ ‪ : Hand Method‬ظالـ پْاقطَ هؼوْال کن همعاؼ کبًکؽٗت پَ الـ ؼاځی ؼٗګ اّ ق٘وٌت پَ ٍْٗ پبک‬
‫پل٘ت فبؼم ثبًعی چی ‪ 2‬اًچ ضط بهت ّلؽی ُوْاؼکّْ اّ ّؼّقتَ پَ ضپل هٌځ کی قؽٍ ښَ هطلْط کّْ اّ خغل پَ ٍْٗ خعا‬
‫پل٘ت فبؼم ثبًعی چی ځطبهت ٗی ‪ 6‬اًچ ّی ُوْاؼّّ اًّْهْړی خغل ث٘ب ظاّثْ پْاقطَ ښَ يفب کّْ ث٘ب ّؼّقتَ ًْهْړی‬
‫ؼٗګ اّ ق٘وٌت پَ ُغَ خغل ثبًعی ُوْاؼ ّّ کلَ چی خغل ّچ نی ث٘ب ًْهْړی خغل ؼٗګ قوٌ٘ت قؽٍ ښَ هطلْط کّْ‪.‬‬

‫‪ – ۱‬ظهبن٘ي پْاقطَ ‪ :‬هًْږظهطتلفْ هبنًٌْْ٘ پْاقطَ ظ ( ‪ )5 – 200‬فت هکؼت پْؼی هْاظ تَِ٘ کْلی نْ ظ هبن٘ي پْاقطَ‬
‫ظ هطلْط کْلْ ّضت ‪ 2‬ظل٘می تؼ٘ي نْٗعی پَ هبن٘ي کی اّل خغل ث٘ب ؼٗګ اّث٘ب ق٘وٌت اچْل ک٘ږی پعاقی زبل کی چی‬
‫هبن٘ي ظ ګؽظل پَ زبل کی ّی ًًْْهْړی هطلْط تَ اّثَ ّؼػالٍّ کّْ‪.‬‬

‫دکاًکریتْ د هخلْط اًذازٍ کْل پَ سادَ کی‬

‫پَ قبزَ کی ظ ْٗ هؼ٘ي همعاؼ کبًکؽٗتْ ظ هطلْط ظ هؼلْهْلْ لپبؼٍ ٍْٗ پ٘وبًَ چی ( ‪ )40x35x25‬قبًتی هتؽ ٍ ّی خْړّ پَ‬
‫ًْهْړی پ٘وبًَ کی ظ خغل‪ ،‬ؼٗګ اّ ظق٘وٌتْ همعاؼ ظُغَ پ٘وبًی پَ اًعا ؾٍ ّؼػالٍّ کّْ اّ پَ قبزَ کی ّؼ ثبًعی کبؼ کّْ‬
‫ظٍْٗ هٌک قبٗؿ چی چْثی ّی ‪ 0.035 cu.m‬ظی‬

‫دسلوپ ټست ‪Slump Test‬‬

‫قلوپ تكت ْٗ ٍ هطؽّطی پ٘وبًَ ظٍ چی ظلبػعی الًعی ػؽٌ ئی ”‪ 8‬اًچ اّ ظلبػعی پْؼتٌی ػؽٌ ”‪ 4‬اًچ اّ اؼتفبع ئی‬
‫”‪ 12‬اًچ ّی پَ ًْهْړی ًوًَْ کی کبًکؽٗت ظؼی ځلی اچّْ اّ ُؽ ځلی ّؼثبًعی ‪ 25‬ضؽثی ْٗی ه٘لی پْاقطَ ظ پْؼتٌی‬
‫ټكټ پَ ّضت کی ثبٗع الًعی ًکبت پَ ًظؽ کی ًّْ٘ل نی‪.‬‬
 ‫‪ – ۲‬لبلت ثبٗع ػوْظأ پْؼتَ نی‪.‬‬

‫‪ – ۱‬قلوپ ثبٗع ػوْظا اًعاؾٍ نی‪.‬‬

‫‪ – ۹‬کَ چ٘ؽتَ قلوپ زبيل ًهی ًْپعی کی ثبٗع ظاّثْ همعاؼ کن ٗب ؾٗبت نی‪.‬‬

‫ظهطتلفْ قبضتوبًًَْ لپبؼٍ ظ قلوپ ټكټ اًعاؾٍ‬

‫‪Slump in mm‬‬
‫ظقبضتوبًًْْ ًْػ٘ت‬ ‫نوبؼٍ‬
‫‪Max‬‬ ‫‪Min‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ظ ظؼًّعّ قبضتوبًًَْ لپبؼٍ‬ ‫‪۲‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ظ فؽل ‪ -‬الؼّ – پ٘بظ ٍ ؼًّْ لپبؼٍ‬ ‫‪۱‬‬

‫‪75‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ظ ‪ P C C‬تِعاة اّ ثؼضی ظْٗالًَْ لپبؼٍ‬ ‫‪۹‬‬

‫‪75‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ظ پل پْ ښښ ظلپبؼٍ‬ ‫‪۴‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ظ ق٘طعاؼ ٍ تِعاة اّظ تِعاة ظظْٗال لپبؼٍ‬ ‫‪۵‬‬

‫‪125‬‬ ‫‪50‬‬ ‫ظ قلت ‪ -‬ث٘ن اّ ظْٗال لپبؼٍ‬ ‫‪۶‬‬

‫‪125‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ظ پبئْ ظپبؼٍ‬ ‫‪۷‬‬

‫دکاًکریتْ اًْاع‬

‫‪ – ۲‬ق٘طعاؼ ٍ کبًکؽٗت ‪ّ – ۱‬اټؽ پؽّف کبًکؽٗت ‪ – ۹‬قپک کبًکؽٗت ‪ُْ – ۴‬الؽًّکی کبًکؽٗت ‪ – ۵‬پؽی پکت‬
‫کبًکؽٗت‬
 ‫‪ – ۶‬پؽی قتؽـ کبًکؽٗت ‪ – ۷‬پؽی کب قت کبًکؽٗت ‪ – ۲‬ضالء لؽًّکی کبًکؽٗت‬

‫ها رک‬

‫هبؼک ظکبًکؽٗتْ ظفهبؼی همبّهت پَ هؼٌی ظی ٗؼٌی پَ فی ّازع قطسَ ثبًعی ظلْی ثؽظانت کْل ظی ًْ هبؼک پعی ډّل‬
‫تؼؽٗف کّْ ‪ .‬ظکبًکؽٗتْ هبؼک ػجبؼت ظٍ لَ ٍْٗ هکؼجی ډّل ًوًَْ چی ‪ (30x30x30)cm‬اّ ٗب ‪ (15x15x15) cm‬خْړّ‬
‫اّ ث٘ب ًْهْړی ًوًْی تَ ظ کوپؽٗهي هبن٘ي پْاقطَ ثبًعی فهبؼ ّؼکّْ اّ ًْهْړی فهبؼ ئی ٗبظانت کّْ چی ظغَ ٗبظانت‬

‫‪R   kg‬‬ ‫نْی لٍْ فی قبًتی هؽثغ قطسَ ػجبؼت ظ هبؼک څطَ ظٍ اّ ظ الًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاک٘ړی‪ .‬‬
‫‪N‬‬
‫‪A  cm 2 ‬‬

‫‪1: n: 2n‬‬

‫پْؼتٌی فبؼهْل کی ‪ 1‬ظ ق٘وٌتْ اًعاؾٍ ‪n ،‬ؼٗګ اًعاؾٍ اّ ‪ 2n‬ظ خغل اًعاؾٍ ظٍ‬

‫‪M – 100 1:3:6‬‬ ‫‪M – 150 1:2:4‬‬ ‫‪M – 200 1:1.5:3‬‬ ‫‪M – 250 1:1:2 M-300 1:1:1 M-‬‬
‫‪400 2:1:1‬‬

‫ظهًبلر ظپبؼٍ ظ الًعی هبؼکًَْ څطَ اقتفبظٍ کّْ‪.‬‬

‫‪M – 200 1:6, M – 250 1:5, M – 300 1:4, M – 350 1:3.5, M – 400 1:3, M – 450 1:2.5, M – 500 1:2‬‬

‫د سيخ اًْاع اّ هقاّهت‬

‫ظ اؼتدبػت ضؽٗت‬ ‫ظ ق٘ص لطؽ‬ ‫همبّهت ظ ق٘ص‬

‫ظ ق٘ص ظؼخَ‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Kg / Cm‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫‪Kg / Cm‬‬

‫‪20 . 106‬‬ ‫‪40- 6‬‬ ‫‪2400‬‬ ‫‪A-I‬‬

‫‪20 . 106‬‬ ‫‪90 - 6‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪A - II‬‬

‫‪20 . 106‬‬ ‫‪40 - 6‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫‪A - III‬‬

‫‪20 . 106‬‬ ‫‪32 - 10‬‬ ‫‪6000‬‬ ‫‪A - IV‬‬

‫هذافظْی قطر د کاًکریت اّ د سيخ ګْل تر هٌځ‬

‫ظا لهؽ ًظؽ ظ ق٘ص ظ لطؽ پَ اقبـ تؼٌ٘ږی‬

‫‪1.33 x d‬‬ ‫‪≈ 2.5 cm‬‬

‫‪d ≤ 20mm = 2 cm ,‬‬ ‫‪30mm ≥ d ≥ 20 mm = 2.5 cm , d ≥ 32mm = 3 cm‬‬

 ‫پَ ګرهَ ُْا کی د کاًکریتْ اچْل‬

‫پَ ګؽهَ ُْا کی ظ کبًکؽٗت اچْلْ پَ ّضت کی ثبٗع ؾٗبت تْخْ ّنی اّ ُن ثبٗع الًعی ًکبت پَ ًظؽ کی ًّْ٘ل نی‬

‫کبًکؽٗت ؼٗؿی ثبٗع قِبؼ ّضتی اّٗب هبغٗګؽ ًبّضتَ تؽقؽٍ نی‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ثبٗع ْٗ قْؼی ځبی کی ظ الـ ٗب هكکچؽ پْاقطَ خْړنی‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫پَ اّثْ کی ثبٗع ظ ٗص ټْټَ ّاچْل نی‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫‪0‬‬
‫ظکبًکؽٗت ؼٗؿی ظپبؼٍ ښَ اّ هٌبقجَ ظزؽاؼت ظؼخَ ‪ ( 10 – 27 ) C‬پْؼی ظٍ‬ ‫‪.4‬‬
‫ثبٗع پَ ْٗ ًژظی ځبی کی کبًکؽٗت تَِ٘ نی‪.‬‬ ‫‪.5‬‬

‫پَ یخَ ُْا کی کاًکریت اچْل‬

‫پَ ٗطَ ُْا کی ثبٗع الًعی ًکبتْ تَ هتْخَ نْ‪.‬‬
‫‪ .1‬ظ کبًکؽٗت ؼٗؿی پَ ّضت کی ثبٗع لبلت ظ ٗص اّ ّاّؼی څطَ پبک نی‪.‬‬
‫‪ .2‬ظ کبًکؽٗت ؼٗؿی پَ ّضت کی ثبٗع زع الل ‪ ( 4 – 5 ) C0‬زؽاؼت هْخْظ ّی ‪.‬‬
‫‪ .3‬کْهی اّثَ چَ پَ کبًکؽٗتْ کی اقتؼوبل٘ږی ثبٗع ‪ 60 C0‬زؽاؼت ّلؽی ‪.‬‬
‫‪ .4‬ظ ٗص خغل څطَ ثبٗع اقتفبظٍ ًّهی‪.‬‬
‫‪ .5‬ظژؼکلک٘عّظپبؼٍ ثبٗع ظ هبلګی څطَ اقتفبظٍ ّنی‪.‬‬
‫‪ .6‬تؽُغَ پْؼی چَ کبًکؽٗت کلک نْی ًَ ّی ظنپی لطْا ظ تؽپبل پْاقطَ ّپْښل‪.‬‬
‫‪ .7‬اّثَ ّؼکْل ٗب ‪ Curing‬ثبٗع ؾٗبت ّضت ّنی‪.‬‬
‫‪ .8‬لبلت ثبٗع طْالًی ّضت تَ پبتی نی‪.‬‬

‫ػوْهی قْاػذ چَ د یْ تؼوير د ًطيست دهخٌيْی د پارٍ پَ ًظر کی ًيْل کيږی‬

‫تؼو٘ؽ ثبٗع پَ ظاقی ځبی کی اػوبؼ نی چی ههبثَِ هْاظ ّلؽی اّ ثغ٘ؽ لعی څطَ قبضتوبى ًه٘كت کْی‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ظتِعاة ثكتؽ ثبٗع ُوْاؼ ّی‬ ‫‪.2‬‬
‫تپی پَ ثغل کی ثبٗع تِعاثًَْ ظ ؾٌٗی ظ پتْ پَ نکل ّی‬ ‫‪.3‬‬
‫ظ تِعاة ػوك ظځوکی ظًْػ٘ت ظًجبتبتْ ظطجمبتْ اّ ظاقی ًْؼّ پْؼی اړٍ لؽی‪.‬‬ ‫‪.4‬‬
‫ظقبضتوبى څلْؼ اطؽافْتَ ثبٗع اة ؼٗؿی هْخْظی ّی چی تؽڅْاّثَ تِعاة تَ ظاضل ًهی‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫پَ ُغَ ځبًْْٗ کی چی ٗص ّی ثبٗع ظ ٗطجٌعاى ػوك ُن پَ ًظؽ کی ًّْ٘ل نی ٗص ُن ظ تؼو٘ؽ ظ تطؽٗت قجت ګؽځی‪.‬‬ ‫‪.6‬‬
‫تِعاة ظ کٌعى کبؼی څطَ ّؼّقتَ ثبٗع پَ ػبخلَ تْګَ ډک نی چی تؽڅْ ظ ثبؼاى اّثَ ّؼتَ ظاضل ًهی‪.‬‬ ‫‪.7‬‬

‫ساختواًی درزًَّ‬

‫پَ ْٗ قبضتوبى کی ظؼی ډّل قبضتوبًی ظؼؾًَّ پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‬

‫‪ – ۲‬ظ ًه٘كت ظؼؾ ‪ :‬ظ قبضتوبى ظ تِعاة څطَ نؽّع ک٘ږی ځکَ چَ ًه٘كت ظ تِعاة څطَ نؽّع ک٘ږی‪.‬‬

‫‪ – ۱‬ظ ؾلؿلی ظؼؾ ‪ :‬ظغَ ظؼؾ ظ تِعاة ظ قؽلَ ًمطی څطَ نؽّع ک٘ږی‪ٗ .‬ؼٌی ‪ Ground Level‬څطَ ‪.‬‬

‫‪ - ۹‬ظزؽاؼتی ظؼؾ ‪ :‬ظغَ ظؼؾُن ظ تِعاة ظ قؽلَ ًمطی څطَ نؽّع ک٘ږی‪ٗ .‬ؼٌی ‪ Ground Level‬څطَ ‪.‬‬

‫قلت ‪ :‬قلت ػجبؼت ظ ُغَ قبضتوبًی ػًٌؽ څطَ ظٍ چی طْل اّ ػؽٌ ٗی ًظؽ ځطبهت ظ لْی ٗب قتؽ ّی‬

‫ث٘ن ٗب ګبظؼ ‪ :‬ػجبؼت ظ ُغَ قبضتوبًی اًسٌبئی ػًٌؽ څطَ ظی چَ طْل ٗی ًظؽ ػؽٌ اّ اؼتفبع تَ قتؽ ٗب لْی ّی‬
 ‫د اساسًْْ اّ تِذاتًْْ طردَ ریسی‬

‫د اساسًْْ اّ تِذاتًْْ ډّلًَْ‬

‫تؼؽٗف‪ :‬اقبـ ظ ضبّؼی ظ غؽًْ٘ډثؽّ ظ پٌډی طجمی څطَ ػجبؼت ظی چَ هكتم٘وبظ تِعاة ث بؼ هتسولْی اّظُغی قؽٍ پَ‬
‫هتمبثل ػول کی هْل٘ؼت لؽی اقبقًَْ پَ ظٍّ ثؽضْ ّٗهل ک٘ږی‪.‬‬

‫‪ .1‬طجؼی اقبقًَْ‪ُ :‬غَ اقبقًْْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظ طجؼی ضبّؼّ څطَ خْړّی اّ پَ طجؼی ډّل ظ قبضتوبى ظ ّاؼظٍ‬
‫ثبؼًّْ پَ همبثل کی همبّهت ّښبٗی اّ ظ هًٌْػی تسک٘ن کبؼی تَ ضؽّؼت ًَّ لؽی‪.‬‬
‫‪ .2‬هًٌْػی اقبقًَْ ‪ُ :‬غَ اقبقًْْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظ طجؼی ضبّؼّ څطَ خْړ نْی ّی اّ هسکو٘ت ٗی پَ‬
‫هًٌْػی ډّل لْړ نْی ّی ظ هًٌْػی ٗب ض٘ؼف اقبقًْْ پَ ًبهَ ٗبظٗږی چَ ظغَ ډّل اقبقًَْ ظ تْی نْی‬
‫ضبّؼش تسک٘ن نّْ اّ هتؽاکن نّْ ضبّؼّ څطَ ػجبؼت ظی‪.‬‬

‫يطؽای اقبقًَْ‪ :‬يطؽای اقبقًَْ ظ هتسْلَ اّ ًبؼَٗ ډثؽّ څطَ هتهکل ّی چَ پَ ضپل هٌځ کی قطت ټؽل نْٗعی‪.‬‬

‫غ٘ؽ يطؽای اقبقًَْ‪ :‬غ٘ؽ يطؽای اقبقًَْ ظ ه٘عٍ نّْ ضبّؼّ څطَ هتهکل چی ظ لْی پبؼچی نْی ضبّؼی نګی اّ‬
‫ضټی څطَ خْړنْی ّی‪.‬‬

‫تِعاة ‪ :‬ظ قبضتوبى ظ ‪ُ sub structure‬غَ ثؽضَ ظٍ کْم چی ظ قبضتوبى ټْل ثبؼّ ًَ هتسولْی اّث٘ب اقبـ تَ اًتمبلْی ٗب پَ‬
‫ثل ػجبؼت تِعاة ظ قبضتوبى ظ ُغی ثؽضی څطَ ػجبؼت ظٍ چَ ظ طجؼی ٗب هًٌْػی اقبـ ظ پبقَ ځبی پَ ځبی نْی ّی‬
‫اّاقبـ تَ ظ قبضتوبى ظثبؼًّْ ظ اًتمبل ّظ٘فَ لؽی اّ ظکبًکؽٗتْ اّ اُي کبًکؽٗتْ څطَ خْړنْی ّی‬

‫دتِذاب ّظایف‬

‫‪ – ۲‬ظ قبضتوبى ّؾى پَ ٍْٗ پؽاضَ قبزَ ّٗهی ‪.‬‬

‫‪ – ۱‬ظقبضتوبى تستبًی ثؽضَ پَ هٌظوَ تْکَ ثبؼګؿاؼی کْی اّ ظغ٘ؽ هتدبًف ًهكت هطٌْ٘ی کْی‪.‬‬

‫‪ – ۹‬ظتؼو٘ؽاتی پؽّق ْ لپبؼٍ ُوْاؼٍ قبزَ ثؽاثؽ ّی ‪.‬‬

‫‪ – ۴‬تِعاة ظ تؼو٘ؽ اقتْاؼی ؾٗبتْی‪.‬‬

‫د تِذاب ػوق تؼيٌْل‬

‫ظ تِعاة ػوك ًظؽ الًعی ػْاهلْ تَ تؼٌ٘ږی‬

‫‪ .1‬ظتِعاة ػوك ًظؽالًعی فبؼهْل تَ تؼٌ٘ږی‬

‫پَ پْؼتٌی فبؼهْل کی‪ D‬ظ تِعاة ػوك اّ ‪ P‬ظضبّؼی ظ ثؽاظنت لبثل٘ت ‪ Ɣ‬ظتِعاة ظ هْاظّ زدوی ّؾى ‪ β‬ظ‬
‫تِعاة ؾاَّٗ ظٍ چَ ‪ 45‬ظؼخَ ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬
‫‪ .2‬ظځوک٘الًعی اّثْػوك تَ تؼٌ٘ږی‪.‬‬
‫‪ .3‬ظځوکی ظ ٗطجٌعاى ػوك‪.‬‬
‫‪ .4‬قبضتوبًی ًْؼهًْْ تَ چَ ظ ػوْهی ظْٗالًْْ ظپبؼٍ ثبٗع ‪ ( 90 – 120 ) cm‬پْؼی اّ هسبفظْی ظْٗالًْْ ظپبؼٍ‬
‫‪ (45 – 60)cm‬پْؼی اّ ظ ازبطی ظْٗالًْْ ظپبؼٍ ‪ 30 Cm‬پَ ػوك ثبًعی ثبٗع ظ تِعاة ػوك ّی‪.‬‬
 ‫د تِذاب ډّلًَْ ‪Types of Foundation‬‬

‫پَ ػوْهی يْؼت قؽٍ تِعاثًَْ پَ ظّ ٍ ثؽضْ ّٗهل ک٘ږی‪.‬‬

‫‪Shallow Foundation‬‬ ‫‪ – ۲‬قطسی تِعاثًَْ‬

‫‪Deep Foundation‬‬ ‫‪ – ۱‬ػومی تِعاثًَْ‬

‫‪– ۲‬قطسی تِعاثًَْ ‪ُ :‬غَ تِعا ثًَْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ػوك ٗی کن اّ ظاقبـ ضبّؼٍ ٗی لْی ّی چی ‪ h ≤ b‬څطَ ّی‬
‫قطسی تِعاثًَْ ثلل ک٘ږی‪.‬‬

‫‪– ۱‬ػومی تِعاثًَْ ‪ُ :‬غَ تِعاثًَْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ػوك ٗی ؾٗبت اّظ اقبـ ضبّؼٍ ٗی پَ ًژظی اؼتفبع کی ضؼ٘فَ ّی ٗؼٌی‬
‫‪h≥b‬‬

‫دسطذی تِذاتًْْ ډّلًَْ ‪Types of Shallow Foundation‬‬

‫‪Wall footing‬‬ ‫‪ – ۲‬ظظْٗال تِعاة‬

‫‪ – ۱‬ظقتٌی ځبًګړی تِعاثًَْ ‪Isolated Column Footing‬‬

‫‪ – ۹‬ګډ تِعاثًَْ ‪Combined Footing‬‬

‫‪Cantilever or strap Footing‬‬ ‫‪ – ۴‬اؾاظ ٗب ټْټَ ٗی تِعاثًَْ‬

‫‪ – ۵‬تطتَ ٗی تِعاثًَْ ‪Mat or raft Footing‬‬

‫د ػوقی تِذاتًْْ ډّلًَْ ‪Types of Deep Foundation‬‬

‫‪Pile Foundation‬‬ ‫‪ – ۲‬قتٌی تِعاثًَْ‬

‫‪ - ۱‬ک٘كًٌَْ٘ ‪Cassions‬‬

‫‪ .1‬غؿٗعلی تِعاثًَْ ‪ُ :‬غَ تِعاثًْْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ لبػعٍ ٗی ظ پبٗی ٗب ظ ظْٗال ظ ػؽٌ څطَ ؾٗبتَ ّی ظا ډّل‬
‫تِعاثًَْ ُن ظ ظْٗال اّ ُن ظ پبٗی الًعی لؽاؼ ً٘كی‪.‬‬
‫‪ .2‬هؽکت تِعاثًَْ ‪ :‬کَ چ٘ؽتَ پَ کْم تِعاة ثبًعی ظٍّ ٗب ظ ظّّ څطَ ؾٗبتی پبٗی لؽاؼ ّلؽی ظ هؽکت تِعاة پَ ًبهَ‬
‫ٗبظٗږی پَ ػوْهی يْؼت قؽٍ هؽکت تِعاثًَْ پَ الًعی ظؼی انکبلْ قؽٍ طؽزَ ؼٗؿی ک٘ږی‪.‬‬
‫‪ ‬هكتط٘لی هؽکت تِعاثًَْ‬
‫‪ ‬غّغًمَ ٗی هؽکت تِعاثًَْ‬
‫‪ ‬تكوَ ای هؽکت تِعاثًَْ‬
‫‪ْٗ .3‬لطت ٗب فؽنی تِعاثًَْ ‪ُ :‬غَ هؽکت تِعاة چی ظؾٗبتْ پبْٗ اّ ظْٗالًْْ لپبؼٍ چی پَ څْ لطبؼًّْ کی لؽاؼ ّلؽی‬
‫اّ ظقبضتوبى ټْلَ قبزَ ٗی پْښْلی ّی ظ ْٗلطت ٗب فؽنی تِعاة پٌْم ٗبظٗږی‪.‬‬

‫قپل ‪ : Footing :‬ظ تِعاة ُغَ ثؽضَ ظٍ چَ ثبؼ هكتم٘وب اقبـ ضبّؼی تَ اًتمبلْی‪.‬‬

‫دځوکی دترداضت قذرت یا قاتليت ‪Bearing Capacity‬‬

‫ظاقبـ ضبّؼی ظ ثؽظانت لعؼت تَ ّٗل ک٘ږی‪.‬‬

 ‫لبلجٌعی‬

‫ّؼّقتَ ظ کبًکؽٗتؽٗؿی څطَ چی کلَ کبًکؽٗت ځبى ًّ٘كی اّ پْؼ ٍ طبلت ٗی پ٘عاکړّ تؽڅْ ضپل ّؾى پْؼتَ کړی‬
‫لبلجًَْ ظ قلت ظ الًعی څطَ اٗكتل ک٘ږی لبلجًَْ ظ قلجًْْ اّ پبْٗ الًعی تمؽٗجب ‪ّ 14‬ؼځی لَ کبًکؽٗتْ اچْلْ څطَ ظ‬
‫قلت الًعی پبتی ک٘ږی کچ٘ؽتَ ضؽّؼت ّی لبلجًَْ ظ ‪ّ 14‬ؼځْ څطَ هطکی لؽی ک٘عای نی ضْ ظقلت الًعی ثبٗع ظ‬
‫فْؼا ًْی پبٗی ک٘ښْظل نی‪.‬‬

‫هًبلسَ‬

‫هًبلسَ هؼوْال پَ ضپل تؽک٘ت کی چًَْ اًّْؼُبٗعؼّل٘کی هْاظ ّلؽی ثبٗع هطلْط ک٘عّڅطَ ظ ‪ 4‬قبػتْ څطَ پَ کن‬
‫ّضت کی اقتؼوبل نی اّکَ چ٘ؽتَ هًبلسَ ظ چًْی اّ قؽضی اّٗب چًْی چَ پْؾّالً٘ک هْاظّ څطَ تَِ٘ نْی ّی‬
‫ًْظ ‪ 24‬قبػتْ پْؼی ثبٗع اقتؼوبل نی اّ کَ چ٘ؽتَ پَ هًبلسَ کی قوٌ٘ت اّ ؼٗګ اقتؼوبل نْی ّی ثبٗع ظ ‪ 2‬قبػتْ‬
‫څطَ پَ هطکی ّضت کی اقتؼوبل نی‪ .‬ظ هًبلسَ اّ کبًکؽٗتْ تؽهٌځ فؽق ظاظ ظٍ چَ پَ هًبلسَ کی خغل ًَ‬
‫اقتؼوبل٘ږی کَ چ٘ؽتَ اقتؼوبل نی ًْ لطؽ ٗی ‪ 2 mm‬اّ پَ ثؼضی ّضت کی تؽ ‪ُ 5 mm‬ن اقتؼوبل٘ږی اّ پَ‬
‫کبًکؽٗت کی ظ خغل اقتؼوبل٘ږی اّ لطؽ ٗی ‪12 mm‬څطَ کن ًَ ّی‪.‬‬

‫ضښتی ‪Bricks‬‬

‫ضښتی ظ هِوْ قبضتوبًی هْاظّ لَ خولْ څطَ نو٘ؽل ک٘ږی چَ پَ قبضتوبًًْْ کی ّؼڅطَ ؾٗبتَ اقتفبظٍ ک٘ږی اّ پَ‬
‫ػوْهی تْکَ پَ ظؼی ډّلَ ظی چ َ ُؽ ْٗی پَ الًعی تْګَ تهؽٗر کّْ‪.‬‬

‫‪ – A‬اّلَ ظؼخَ ضښتی ‪ :‬ظظی ضښتْ هْاظ ثبٗع ث٘عّى ظهضؽ ٍ هْاظّڅطَ ّی اّ ‪ ( 800 – 1200 ) C0‬پْؼی زؽاؼت‬
‫ّؼکړل نْی ّٗ كطسَ ٗی ُوْاؼٍ اّ ْٗ لكن ؼًګ ّلؽی لبٗوَ الؿاَّٗ کٌدًَْ ّلؽی اّ ضطًَْ ٗی پَ ضپل هٌځ کی قؽٍ‬
‫هْاؾی ّی اّ هٌظن زؽاؼت ٗی اضكتْ٘ی کَ چ٘ؽتَ پَ ضپل هٌځ کی ئی قؽٍ ُّّْ ثبٗع ظ فلؿ پَ نکل اّاؾ ّکړی اّ‬
‫همبّهت ‪ ( 70 – 140 ) Kg/cm2‬څطَ کن ًَ ّی اّ ظ ضپل ّؾى ‪ 15 %‬څطَ اضبفَ اّثَ خػة ًکړی الجتَ ضښتی ثبٗع ظ‬
‫اقتؼوبل څطَ ظ ‪ 24‬قبػتْ ظپبؼٍ پَ اّثْ کی اچْل نْی ّی‪.‬‬

‫‪ – B‬ظُّوَ ظؼخَ ضښتی ‪ :‬ظی ضښتْ تَ پَ هٌظن ډّل زؽاؼت ًَ ّی ؼق٘علی اّ کَ ؼق٘علی ّی ًْ ‪ 200 C0‬زؽاؼت ًَ‬
‫ثَ کن ّی قب ٗؿ‪ ،‬نکل اّؼًګ ظضښتْ هٌظن ًَ ّی اّ قْؼی ئی لبثل ظ لجْل ّی ‪ ( 50 – 70 ) Kg/Cm2‬څطَ کن‬
‫همبّهت لؽی اّ کَ چ٘ؽتَ پَ اّثْ کی ظ ‪ 24‬قبػتْ ظ پبؼٍ ّاچْل نی ثبٗع ظ ضپل ّؾى ظ ‪ 20 %‬څطَ اضبفَ اّثَ خػة‬
‫ًکړی ‪.‬‬

‫‪ - C‬ظؼٗوَ ظؼخَ ضښتی‪ :‬ظظی ډّل ضښتْ نکل ‪ ،‬لبٗن الؿاَّٗ کٌدًَْ اّ کٌبؼی ضطًَْ ٗی هٌظن نکل ًلؽی اّ کبفی‬
‫زؽاؼت ُغْی تَ ًَ ّی ؼق٘علی اّ ضؼ٘فَ ؼًګ لؽی اّ ْٗظثل قؽٍ ظ ُّلّْ پَ ّضت کی يبف اّاؾًَ کْی – ‪35‬‬
‫‪Kg/Cm2‬همبّهت لؽی اّ ظضپل ّؾى څطَ ثبٗع ‪25 %‬اضبفَ اّثَ خػة ًکړی الجتَ پَ ‪ 24‬قبػتْ کی‪.‬‬

‫ؾلؿلَ ‪ ْٗ :‬افمی لٍْ ظٍ چَ ظتؼو٘ؽ پَ کٌدًْْ کی ػول کْی اُّؽ څْهؽٍ چَ ظ هٌؿلًْْ تؼعاظ ؾٗبت٘ږی پَ ُوغَ اًعاؾٍ ظ‬
‫ؾلؿلی لْت ُن ؾٗبت٘ږی ظ افمی لْی ظهطٌْ٘ی پَ ضبطؽ ثبٗع ظ کژظهکًْْ څطَ اقتفبظٍ ّکړّ اّ کژظهکًَْ قؽٍ ښَ زلمَ‬
‫ٗب ‪ Hooks‬کړّ‪.‬‬
 ‫دٍّ ګًْی اّ یْګًْی سيخثٌذی ضْی ګاډر‬

‫‪Doubley and Single Reinforce Beams‬‬

‫ْٗ ګًْی ق٘طجٌعی ُغَ ق٘طجٌعی تَ ّٗل ک٘ږی چَ فؼبلَ ق٘طبى ٗی ظ هسبقجی لَ هطی ْٗاؾی پَ کههی ًبزَ٘ کی پَ الـ‬
‫ؼاغلی ّی‪.‬‬

‫اّکَ چ٘ؽتَ پَ ْٗ ګ بډؼ ٗب ظ پْښښ تطتی چَ پَ ُغی کی ظ هسبقجی لَ هطی فؼبل ق٘طبى پَ فهبؼی اّ کههی ًبزْ٘ کی ځبی‬
‫پَ ځبی نْی ّی ظظّګًْی ق٘طج ٌعی نْی ګبډؼ پَ ًبهَ ٗبظٗږی پَ الًعی زبالتْ کی ظ ګبډؼ همطغ پَ ظٍّ ګًْی ډّل‬
‫ق٘طجٌعی ک٘ږی‪.‬‬

‫کلَ چی ګبډؼ اثؼبظ ( ػؽٌ اّ اؼتفبع ) اًعاؾٍ هسعّظ ٍ ّی اًَّ نی کْالی چَ پَ ٗ ْګًْی ق٘طجٌعی قؽٍ اضبفی‬ ‫‪‬‬
‫هْهٌت ظهمطغ ثؽظانت کړی‪.‬‬
‫کلَ چَ هكلكل ګبډؼًَّ ډٗؽی ؾٗبتی اتکبکبًی ّلؽی ًْ ګبډؼ پَ اتکبّ کی ظٍّ ګًْی ق٘طجٌعی ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کلَ چَ ګبډؼ ظغ٘ؽػبظی ٗب غ٘ؽ هؼوْلی (غ٘ؽ هؽکؿی ) ثبؼًّْ قؽٍ هطبهص نی ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کلَ چی ګبډؼ ظاقی هْل٘ؼت ّلؽی چی پَ ُغی کی ظاًسٌبئی هْهٌت زبلت ثعل٘ږی ٗب تٌبّة ّکړی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کلَ چی ګبډؼ زبظثبتی ‪ ،‬ضْځ٘عًی ٗب افمی ٗب ْٗاړض٘ؿ تکبى قؽٍ هطبهص ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ظؾلؿلی ظنعت اًعاؾٍ اّ ظتؼو٘ؽاتْ ظ تطؽٗت ظؼخَ ثٌعی اًعاؾٍ‬

‫دزلسلی ًْم‬ ‫دزلرلی دضذت اًذازٍ‬ ‫درجَ‬

‫ظاًكبى پَ ّق٘لَ زف ک٘علی ًهی ْٗاځی ظزكبثی آلی پَ ّق٘لَ ثجت ک٘عالی‬
‫‪1‬‬
‫نی‪.‬‬
‫ضؼ٘ف‬ ‫پَ ُكکْ هٌْ٘ کی پَ هِ٘ن ډّل زف ک٘عالی نی‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫ظْٗ اًكبى پَ ّق٘لَ چی ظکْؼ ظًٌَ ظقکْى پَ زبل کی ّی زف ک٘عالی‬
‫‪3‬‬
‫نی‪.‬‬
‫ظکْؼًّْ اّ اثبظْٗڅطَ ظ ثبًعی ظْٗ کن نو٘ؽ ضلکْ پَ ّق٘لَ زف ک٘عالی‬
‫هٌځٌی‬ ‫‪4‬‬
‫نی‬
‫پَ ّظاًْ٘ کی زؽکت زف ک٘ږی ځٌی ن٘بى غْؼځ٘ږی اّ زْ٘اًبت‬
‫‪5‬‬
‫ًبؼازتی کْی‬
‫لْی‬ ‫پَ ّظاًْ٘ کی نعٗع زؽکت چی اّق٘عًّکی ّؼڅطَ تښتَ کْی زف ک٘ږی‬
‫زْ٘اًبت ُن ت٘ښتی ن٘هَ هبت٘ږی پَ ظْٗالًْْ کی ظؼؾًَّ اّ چبظًَّ‬ ‫‪6‬‬
‫پ٘عاک٘ږی‬
‫تطؽٗجًْکی‬ ‫هؼوْلی اّ ًب همبّهی ّظاًی ڼؽٗږی اّ پط ْ ّظاًْ٘ کی ضؽاثی هٌځ تَ ؼاځی‬ ‫‪7‬‬
‫ّؼک کًّْکی‬ ‫پطی ّظاًی ڼؽٗږی ظ ځوکی پَ لهؽ کی هبت٘عًَ هٌځ تَ ؼاځی‬ ‫‪9‬‬
‫پطی ّظاًی ڼؽٗږی کبهال ظ هٌځَ ځی اّهمبّهی ّظاًی ؾٗبًوی ک٘ږی ًّی‬ ‫‪10‬‬
‫ّؼک کًّْکی‬ ‫هبت٘ږی اًكبًبى تلف ک٘ږی ظ ّؼګبډی پټلی ک٘ږٗږی‬
‫پلًَْ ضؽاث٘ږی پَ ځوکی کی ژّؼقْؼی پ٘عاک٘ږی ّظاًی ڼؽٗږی ظ ځوکی‬
‫پَ لهؽ کی ثی ځبَٗ ک٘عال اّهبت٘عًَ يْؼت ً٘كی ظاّثْ ؼژٗن تغ٘ؽ ضْؼی‬ ‫‪11‬‬
‫ًْی خِلْ ًَ خْړّٗږی اًكبًی اّ زْ٘اًی تلفبت ډٗؽؾٗبت٘ږی‪.‬‬
‫ضب خؼَ اه٘ؽ‬ ‫پَ ُؽ لسبظ ظْٗی هٌطمی ظاّق٘عًّکْ ظپبؼٍ فبخؼَ توبه٘ږی‪.‬‬ ‫‪12‬‬
 ‫ًْټ ‪ :‬کلَ چی اّثَ ظ کبًکؽٗتْ څطَ تط٘ؽثږی ًْ پَ کبًکؽٗتْ کی اًمجبٌ يْؼت ً٘كی چی ظ ‪ shrinkage‬پَ ًبهَ‬
‫ٗبظٗږی‪.‬‬

‫‪ - R C C‬ػٌاصرّ ډیسایي‬

‫ظًْهْړّ ػٌبيؽّ ظ ډٗؿاٗي پَ ّضت کی ثبٗع لْهړی ظ قلت څطَ نؽّع ّکړّ اّ الًعی ؼاځْ‪ .‬ظ ډٗؿاٗي پَ ّضت کی ثبٗع ظ‬
‫الًعی قبضتوبًی هْاظؤ پَ زدوی ّؾى پٍْ نْ چی پَ ډٗؿاٗي کی ّؼڅطَ اقتفبظٍ ک٘ږی‪.‬‬

‫ظقبضتوبًی هْاظؤ زدوی ّؾى‬

‫‪Kg / m3‬‬ ‫ظثؼضی قبضتوبًی هْاظؤ زدوی ّؾى‬ ‫نوبؼٍ‬

‫‪1800‬‬ ‫ظپطْ ضښتْ ظْٗال پَ هؼوْلی هًبلسی قؽٍ ؼٗګ‪ ،‬قوٌ٘ت‬ ‫‪1‬‬
‫‪1700‬‬ ‫پطْ ضښتْ ظْٗال ظ هًبلسَ قؽٍ ؼٗګ‪ ،‬چًَْ ‪ ،‬قوٌ٘ت‬ ‫‪2‬‬
‫‪1600‬‬ ‫پطْ ضښتْ ظْٗال ظ هًبلسَ قؽٍ ؼٗګ ‪ ،‬چًَْ‬ ‫‪3‬‬
‫‪2400‬‬ ‫ظطجؼی ت٘ګْ غ٘ؽ هٌظن ظْٗال‬ ‫‪4‬‬
‫‪2400‬‬ ‫ظقګ کبؼی ُغَ ظْٗال چی ظ هؽهؽ ګؽاً٘ت پَ نکل ّی‬ ‫‪5‬‬
‫‪2000‬‬ ‫ظقٌګ کبؼی ُغَ ظْٗال چی ظ هتْ قطْ ؼٗګی ت٘ګْ څطَ ّی‬ ‫‪6‬‬
‫‪1400‬‬ ‫ظقپکْ ت٘ګْ څطَ ظْٗال‬ ‫‪7‬‬
‫‪2200 - 2300‬‬ ‫کبًکؽٗتی ظْٗال ث٘عّى ظ ق٘ص څطَ‬ ‫‪8‬‬
‫‪2400‬‬ ‫ق٘ص لؽًّکی کبًکؽٗت‬ ‫‪9‬‬
‫‪1440‬‬ ‫قپک نْی ګل ؼـ ضبّؼی چی ّچَ ّی‬ ‫‪10‬‬
‫‪1760‬‬ ‫تپک نْی ګل ؼـ ضبّؼ ٍ چی لوعٍ ّی‬ ‫‪11‬‬
‫‪1410 -1840‬‬ ‫ّچَ ضبّؼ ٍ‬ ‫‪12‬‬
‫‪1600 - 1800‬‬ ‫هؽطْثَ ضبّؼی‬ ‫‪13‬‬
‫‪1540 - 1600‬‬ ‫ّچ ؼٗګ‬ ‫‪14‬‬
‫‪1760 - 2000‬‬ ‫ًوعاؼ ؼٗګ‬ ‫‪15‬‬
‫‪1800 - 2000‬‬ ‫ظچًْی ت٘ګی‬ ‫‪16‬‬
‫‪1000‬‬ ‫کلْضَ ٗب ُغَ چًَْ چی اّثَ ّؼتَ ًَ ّی ؼق٘علی‬ ‫‪17‬‬
‫‪1800‬‬ ‫هًبلسَ ؼٗګ اّ قوٌ٘ت‬ ‫‪18‬‬
‫‪1700‬‬ ‫هًبلسَ ظ قوٌ٘ت ؼٗګ چًَْ‬ ‫‪19‬‬
‫‪1600‬‬ ‫هًبلسَ ظچًْی ‪ ،‬ؼٗګ‬ ‫‪20‬‬
‫‪1100‬‬ ‫هًبلسَ ظ ګچ اّ ؼٗګ‬ ‫‪21‬‬
‫‪600‬‬ ‫ّچ لؽګی‬ ‫‪22‬‬
‫‪800‬‬ ‫ظاؼچَ اّ ثلْط لؽګی‬ ‫‪23‬‬
‫‪1200‬‬ ‫ظډثؽّ قکبؼٍ‬ ‫‪24‬‬
‫‪300‬‬ ‫ظاؼی ثْؼٍ‬ ‫‪25‬‬
‫‪2200‬‬ ‫تؽاقْ ت٘ګی‬ ‫‪26‬‬
‫‪1800‬‬ ‫هْاؾئ٘ک ت٘ګی‬ ‫‪27‬‬
‫‪1800‬‬ ‫ل٘ؽ‬ ‫‪28‬‬
‫‪400‬‬ ‫ًی لص‬ ‫‪29‬‬
‫‪2600‬‬ ‫ن٘هَ‬ ‫‪30‬‬
‫‪1000‬‬ ‫اّثَ‬ ‫‪31‬‬
‫‪200‬‬ ‫ّچَ ّاّؼٍ کلکَ نْی ّاّؼٍ‬ ‫‪32‬‬
‫‪400‬‬ ‫تؽ ثؽف‬ ‫‪33‬‬
 900 ‫ٗص‬ 34
7850 )‫اُي اّ فْالظ ( اّقپٌَ اّ فْالظ‬ 35

.‫ ظْٗ قبضتوبى پَ ډٗؿاٗي کی ثبٗع الًعی ثبؼًَّ پ٘عانی‬.ّ‫ظظی زدوی ّؾًًْْ څطَ ّؼّقتَ هًْږ ثبٗع الًعی ثبؼًَّ پ٘عاکړ‬

.‫ثبؼًَّ پَ کی نبهل ظی‬live ّ‫ ا‬Dead َ‫ثبؼچ‬Gravity .1

ٍ‫ ظثبظ فهبؼ‬Wind .2
.‫ ثبؼ چَ ظلؿلی ثبؼ ظی‬Earth Quake .3
.‫ ثبؼ چَ ظ ّاّؼی ّؾى ظی‬Snow .4

>‫ظظی پْؼتٌی ثبؼًّْ لَ خولَ څطَ الًعی ػکف الؼولًَْ القتَ ؼاځی‬

Compression .1
Tension .2
Bending Moment .3
Shear Force .4
Torsion .5
Slab Section .ّ‫هًْږ چَ کلَ قلت هسبقجَ کّْ ًْ ثبٗع ظُغَ قکهي خْړکړ‬

Brick
7

Soil
5

Bitumen
2

R C C Slab
12

Plaster
2

. Floor Slab — Dead Load Calculation:

1. Plaster:

q1   1  1  n  1.8  0.02  1.2  0.0432T / m2

2. RCC:

q2   2   2  n  2.4  0.12  1.2  0.3456T / m2

3. Coal Tar Top of RCC Slab:

q3   3  3  n  1.8  0.02 1.2  0.0432T / m2

 ‫‪4. Soil:‬‬
‫‪q4   4   4  n  1.8  0.05  1.2  0.108T / m2‬‬
‫‪5. Brick:‬‬
‫‪q5   5   5  n  1.8  0.07  1.2  0.1512T / m2‬‬

‫‪Total Dead Load  0.6912T / m 2‬‬

‫‪b. Floor Slab — Live Load Calculation:‬‬

‫‪2‬‬
‫ظّظاًْ٘ لپبؼٍ ژًّعی ثبؼ ظ ‪ 400Kg / cm‬پبم کې ًْ٘ل ک٘ږٕ‪.‬‬

‫‪Floor Live Load  0.4 T / m‬‬

‫‪2‬‬

‫‪Total Live Load  0.4 T / m  1.4  0.56T / m‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪c. Floor Slab — Total Load:‬‬

‫‪Total Floor Slab Load  0.6912T / m2  0.56T / m2  1.2512T / m2‬‬

‫ٗبظانت‪ :‬ظهٌځٌْ٘ پْړًّْ ظ قلجًْْ ظپ بقَ ث٘عّى ظ هسبقجی څطَ ‪ًْ٘ q Slab = ( 1.2 – 1.3 ) T/m2‬ل ک٘ږی پَ ُغَ يْؼت‬
‫کی چی ظقلت ظ پبقَ قٌدی ظْٗالًَْ لؽاؼًّلؽی اّکَ چ٘ؽتَ قٌدی ظْٗالًَْ لؽاؼّلؽی ًْپعی يْؼت کی ثبٗع ظُغی‬
‫ّؾًًَْ هسبقجَ نی پَ هٌځٌْ٘ پْړًّْ کی هْل٘ؼت ًْؼهبت٘فی ثبؼ ظؼُبٗهی ّظاًْ٘ لپبؼٍ ‪ًْ٘ 400 Kg/m2‬ل ک٘ږی‪.‬‬

‫کلَ چی هْ قلت ظپبقَ ّؾى پ٘عاکړّ ظ ُغی ظقلت ضطبهت پَ الًعی تْکَ پ٘عاکْ‬

‫=‪H slab‬‬

‫‪ – Lb‬ظقلت طْل ظی‬

‫ظګبډؼ اؼتفبع پَ الًعی تْکَ پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫‪H beam=.‬‬ ‫‪/‬‬

‫اّ ظګبډؼ ػؽٌ پَ الًعی تْکَ پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫(=‪B beam‬‬ ‫‪)hbeam‬‬

‫اّپَ ُ٘څ نؽاٗطْ کی ثبٗع ظګبډؼ ػؽٌ ظظْٗال ظػؽٌ څطَ اضبفَ ًَ ّی‬

‫‪Bwall = Bbeam‬‬

‫‪ْٗ ‬اُي کبًکؽٗتی ػًٌؽ ُغَ ّضت تطؽث٘ږی چی پَ ق٘ص کی تهٌح ظق٘بل٘ت زع تَ اّ پَ کبًکؽٗتْ کی تهٌح ظهبؼک‬
‫تَ ّؼق٘ږی‪.‬‬
‫‪ ‬اًؽن٘بًی هْهٌت ُغَ ّضت پَ تطؽٗجی هْهٌت تجعٗل٘ږی چی ظضبؼخی لْی ظاثؽ تهٌدبتْ همعاؼ ظخػة لْی څطَ‬
‫ؾٗبت نی‪.‬‬

‫ظهمبّهت هْهٌت‬ ‫‪bxh2 / 6‬‬

‫اًؽن٘بًی هْهٌت‬ ‫‪Bxh3 / 12‬‬

‫اّـ ظقلجًْْ هسبقجْی ن٘وبء ؼقوْؤ‬

‫‪q = 1.2512 T/m2‬‬

‫‪3.00‬‬ ‫‪3.00‬‬ ‫‪3.00‬‬

‫‪q l² / 11‬‬ ‫‪q l² / 11‬‬

‫‪q l² / 11‬‬ ‫‪q l² / 16‬‬

‫‪q l² / 11‬‬

‫‪h= 12 cm‬‬ ‫‪d = h – cover = 1.5cm‬‬

‫‪M – 150 1:2:4‬‬

‫‪ M = q . l2 / 11 = 1.25 x 32 / 11 = 1.0227 T. m‬پَ اتکب اّ ّاَٗ کی هْهٌت‬

‫√‬ ‫√‬

‫اّـ ظ ‪ 10‬هلی ق٘ص هكبزت ظ الًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫‪A10‬‬ ‫‪Π.d² /4=3.14.1.02 / 4‬‬ ‫‪=0.7854‬‬ ‫‪cm²‬‬

‫اّـ ظ ق٘ص هكبزت تؼعاظ ظ الًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاکْؤ‪.‬‬

 ‫اّـ ظټْل ق٘طبًْ همعاؼ پَ قلت کی پ٘عاکْؤ‬

‫څؽًګَ چی هًْږ ظقلت ضطبهت ‪ 12 cm‬تؼ٘ي کړی ّی اّـ ٗی چ٘ک کْؤ چی ظؼقت ظی اّ کَ ًَ‬

‫√‬ ‫√‬

‫‪ - b‬ظقلت ػؽٌ ظی الجتَ هًْږ ٗی ‪ً٘ 100 cm‬كْ ظُو٘هَ ظپبؼٍ‪.‬‬

‫‪ - Rpr‬هٌهْؼی همبّهت ظی‬

‫‪ho = ho + a = 12 + 1.5 = 13.5 ≈ 12 cm is ok for now‬‬

‫پَ قلجًْْ کی ظ هتبژی ق٘طبًْ لطؽ ‪ًْ٘ 6 mm‬ل ک٘ږی اّلعم ئی ‪ (25 – 30 )cm‬پْؼی ً٘كؤ اّ تؼعا ېی پَ الًعی تْکَ‬
‫پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫‪265 / 30 = 8.833 ≈ 9 Ø 6mm‬‬

‫اّـ ظلْهړی ق٘ص طْل پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫‪Lo / 10 = 2.3 / 10 = 23 cm‬‬

‫‪ = 10.5 2 + 10.5 2 = 14.849 ≈ 15 cm‬ظهبٗلی ثؽضی طْل‬

‫‪ = 154 cm‬پبتی ثؽضی‬

‫‪ = 23 +15+154+15+23 + 17.5 +17.5 +10 +10= 285 cm‬اّـ ظ هکول ق٘ص طْل‬
‫‪0.175‬‬

‫‪25 ø 10 mm @ 14 cm‬‬
‫‪L = 285 cm‬‬

‫‪25 ø 10 mm @ 14 cm‬‬
‫‪6.65‬‬

‫‪L = 275 cm‬‬

‫‪9 ø 10 mm‬‬
‫‪0.175‬‬

‫‪2.65‬‬ ‫‪0.175‬‬

‫‪0.175‬‬

‫هثبل ‪ :‬الًعی ظ قطتی اتکب ء لؽًّکی قلت هسبقجَ کړی‪.‬‬

 ‫‪q = 0.80 T/m2‬‬

‫‪2.5 m‬‬

‫‪q l² / 12‬‬ ‫‪γ = 0.89‬‬

‫‪ st = 2000‬‬
‫‪d = 7.5‬‬ ‫ظاثؽٍ ظاتکبء هْهٌت‬
‫‪q l² / 24‬‬
‫‪h= 9‬‬

‫‪a =1.5‬‬

‫پَ ټْل ّاَٗ کی ظ ق٘طبًْ نو٘ؽ هكبّی ظی پَ‬

‫‪5 x 5.7 = 28.5 ≈ 29‬‬

‫اّـ ظاتکبء پَ ثؽضَ کی ّؼتَ ق٘طبى هسبقجَ کّْ‪.‬‬

‫‪= 5 x 5.7 = 28.5 = 29‬پَ ټْل ّاَٗ کی‬

‫اُّن ثبٗع پَ ٗبظ ّلؽّ چی پعی ډّل قلت کی ظاتکبءپَ ثؽضَ کی ‪ 10mm‬ق٘ص اقتؼوبلّْ‪.‬‬

‫اّـ پَ قلت کی هٌتبژی ٗب قبضتوبًی ق٘طبى پعی ډّل پ٘عاکّْ‬

‫ّؼّقتَ ظ ُؽ ‪ 30cm‬څطَ ْٗ هٌتبژی ق٘ص ځبی پَ ځبی کّْ ًْ څؽًګَ چی هٌتبژی ق٘طبى پَ لٌډٍ ّاَٗ ثبًعی اچْی ک٘ږی‬
‫ځکَ چی فؼبل ق٘طبى ْٗظثلَ قؽٍ ټؽل ک٘ږی ًْ لٌډٍ ّاَٗ پَ ‪ّٗ 30cm‬هْ ًْهًْږ تَ ظهٌتبژی ق٘طبًْ نو٘ؽ ٗبتؼعاظ ّؼڅطَ‬
‫پَ الـ ؼاځی‬
 ‫اّـ ظ فؼ بل ق٘طبًْ تؽهٌځ لعم پَ القَ ؼاّړؤ‬

‫‪0.30‬‬
‫‪L /10‬‬
‫‪0‬‬
‫‪15 ø 8 mm @ 20 cm‬‬ ‫‪L /10‬‬
‫‪0‬‬

‫‪5.70‬‬
‫‪6.00‬‬
‫‪14 ø 8 mm @ 20 cm‬‬

‫‪L /4‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪9 ø 8 mm@30 c/c‬‬
‫‪L /4‬‬
‫‪0‬‬

‫‪29 ø 10 mm@20 c/c‬‬

‫‪0.30‬‬
‫‪2.50‬‬

‫پَ اطؽافْ ثبًعی ظهتکی قلجًْْ ډٗؿاٗي کْل ‪Two Way Slabs Design ---‬‬

‫ُغَ قلجًْْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظ طْل اّ ػؽٌ تؽهٌځ ًكجت ئی کْچٌی ٗب هكبّی پَ ‪ّ 2‬ی کَ چ٘ؽتَ ظ ‪ 2‬څطَ ؾٗبت نی‬
‫ًْ ظغْ قلجًْْ تَ ګبډؼئی ٗب ‪ّٗ One way slab‬ل ک٘ږی‪.‬‬

‫ظظی ډّل قلجًْْ ظ پبـ هؼوْال ث٘عّى ظ هسبقجی څطَ ‪ّٗ 0.8 Ton‬هلی ثبؼ فؽٌ ک٘ږی چَ ظغَ ّؾى ٗب ثبؼ ث٘ب پَ ډٗؿاٗي‬
‫کی لْهړی ّٗهلی ثبؼ ظ قلت پَ هكبزت کی ضؽثّْ‬

‫‪ – LL‬اّږظٍ ّاَٗ اّ ‪ - Ls‬لٌډٍ ّاَٗ ظٍ‬

‫اّ لعی څطَ ّؼّقتَ ظ اّږظی اّ لٌډی ّاْٗ ٗب ضلؼْ تؽ هٌځ ًكجت پ٘عاکّْ اّ ظُغی ل٘وت هطبثك ظخعّل څطَ ؼاضلْ چی‬
‫پعی ډّل قلجًْْ کی ټْل څلْؼ ډّلَ هْهٌتًَْ هٌځ تَ ؼاځی ‪،‬‬
‫‪Ls‬‬
‫‪ --------‬اّږظی ّاَٗ هْهٌت‬
‫‪Ls / 2‬‬

‫‪ --------‬اّږظی اٗکبء هْهٌت‬

‫‪LL - LS‬‬
‫‪LL‬‬

‫‪ --------‬ظلٌډی ّاَٗ هْهٌت‬

‫‪Ls /2‬‬

‫‪ --------‬ظلٌډی اتکبء هْهٌت‬

 ‫چَ ظغَ ډّل قلجًَْ ‪ 9‬ؼلن ن٘وب لؽًّکی ظی چَ ظهْهٌتًْْ ظپ٘عاکْلْ څطَ ّؼّقتَ ظ ق٘طبًْ تؼعاظ ظُغْپطْاًْ٘ فبؼهْلًَْ‬
‫پهبى پَ القَ ؼاّړّ‪ ،‬ظ ‪ Two Way Slabs 9‬ډّلَ ٌُعقی ن٘وب ګبًی پَ الًعی ډّل ظی ‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪7‬‬

‫هثبل ‪ ْٗ :‬قلت چَ طْل ٗی ‪ 6 m‬اّ ػؽٌ ٗی ‪ 4 m‬ظی ظ قلت ظ ثبـ ّٗهلی ثبؼ ‪ 0.8 ton‬ػول کړی ًْهْړی قلت‬
‫هسبقجَ کړی‪.‬‬

‫‪h =12 cm‬‬

‫‪6.0‬‬
‫‪d = 10.5 cm‬‬

‫‪a = 1.5 cm‬‬

‫‪Rpr =70‬‬
‫‪S6‬‬
‫‪4.0‬‬
‫‪Rst = 2100‬‬

‫‪----------Two Way Slab‬‬

‫‪ --------‬ظّاږظی ّاَٗ هْهٌت‬

‫‪ --------‬ظلٌډی ّاَٗ هْهٌت‬

‫‪ --------‬ظلٌډی اتکبء هْهٌت‬

‫√‬

‫اّـ پَ ټْلَ ّاَٗ کی ظق٘طبًْ تؼعاظ پ٘عاکّْ‬

‫‪5 x 3.7 = 18.5 = 19 + 1 = 20‬‬

‫ظ ‪ 20‬ق٘طبًْ ظخولی څطَ ‪ 10‬ظاًی ق٘طبى هكتم٘ن اچْؤ اّ ‪ 10‬ظاًی ق٘طبى اتکبء ضْاتَ کږّؤ‬

‫اّـ ظ لٌډی طؽف لپبؼٍ هسبقجَ اخؽاء کْؤ‪.‬‬

‫√‬

‫اّـ پَ ټْلَ ّاَٗ کی ظق٘طبًْ تؼعاظ پ٘عاکّْ‬

‫‪5 x 5.7 = 28.5 = 29 + 1 = 30‬‬

‫ظپْؼتٌی ق٘طبًْ ظخولی څطَ ‪ 15‬ظاًی ق٘طبى هكتم٘ن اچْؤ اّ ‪ 15‬ظاًی ق٘طبى اتکبء تَ کږّؤ‪.‬‬

‫اّـ ظ اتکبء ئی هْهٌت لَ اثؽظق٘طبًْ تؼعاظ پ٘عاکْؤ‪.‬‬

 ‫√‬

‫اّـ ظلٌډی ّاٗی ظ هكبزت څطَ ظغَ هكبزت تفؽٗك کّْ ځکَ چی ًْهْړی ق٘طبى ُن پَ اتکبءکی کبؼکْؤ ًْلؽّ چی‬

‫‪2.109 – 5 = 2.891 cm‬‬

‫ظغَ هكبزت تَ هًْږپَ اتکبء کی ق٘طبى اچّْ‬

‫اّـ پَ ټْلَ اتکبء کی ظق٘ط بًْ تؼعاظ پ٘عاکّْ‬

‫‪3.68 x 5.7 = 21 = 21 + 1 = 22‬‬

‫لعی څطَ ّؼّقتَ ق٘طجٌعی پَ پالى کی اخؽاء کّْ‪ ،‬کَ چ٘ؽتَ ظهَ اتکبءګبًی څٌګ پَ څٌګ لؽاؼّلؽی ًْپعی يْؼت کی‬
‫چَ پَ ُؽ څٌګ کی هْهٌت اػظوی ّی ُوغَ تَ پَ اتکبءق٘طبى هسبقجَ کّْ اّ ظّاړّ ضْاتَ ٗی ت٘ؽّّ ظهثبل پَ تْګَ‬

‫‪S1‬‬ ‫‪S2‬‬

‫‪MlMl‬‬

‫‪0.595‬‬ ‫‪0.679‬‬

‫پعی کی هًْږ ظ ‪ S2‬اتکبئی هْهٌت ً٘كْ اّ هسبقجَ ّؼتَ کّْ‪ .‬ظ پْؼتٌی قلت ق٘طجٌعی پَ الًعی تْګَ اخؽاءکّْ‪.‬‬

‫‪ML‬‬

‫‪ML‬‬
‫‪MS‬‬ ‫‪MS‬‬
‫‪MS‬‬

‫‪ML‬‬
 L /10
0
15 Ø 8 mm @ 20 cm L /10
0

10 Ø 8 mm @ 20 cm 15Ø 8 mm @ 20 cm

L /4 0

L /4
0

10Ø 8 mm@20 c/c

22 Ø 10 mm@25 c/c

‫دُّوَ طریقَ د سلثًْْ هذاسثَ کْل‬

‫ – ظقلت ظپبقَ ّٗهلی ثبؼظی‬W

‫ ًوجؽ قلت‬- 1

. /4

WL = W –Ws
9 xWl x Ll ²

+
128

S1
-

Wl x Ll ²
8

Ws x Ls ²
- 8
+
9 xWs x Ls ²
8
 ‫ ًوجؽ قلت‬- 2

9 xWl x Ll ²
+

128
S2 . /4

WL = W –Ws

-
1 Wl x Ll ²
6

1 Ws x Ls ² - - 1 Ws x Ls ²
12 + 12

1 Ws x Ls ²
24

‫ – ًوجؽ قلت‬3
1 WL x LL ²

. / 2
12

WL = W –Ws
-

1 W Lx L L ²
+

S3
24
-
1 WL x L L ²

1 Ws x Ls ² - - 1 Ws x Ls ²
12 12
12

+
1 Ws x Ls ²
24

‫ – ًوجؽ قلت‬4
Wl x Ll ²

+
8

S4 4
. /

WL = W –Ws

Ws x Ls ²
-
+ 8

9 xWs x Ls ²
128
 ‫دتطٌاب سلة هذاسثَ کْل‬
‫پَ ُ٘څ يْؼت قؽٍ ثبٗع ظقلت ظ پبقَ ّؾى ظ ‪ 0.8 ton‬څطَ کن ًَ ّی ظتهٌبة ظقلت ظ پبقَ ظظْٗالًْْ ‪ ،‬قٌدًْْ‪ّ ،‬ؾى‬
‫پ٘عاکّْ اّظ قلت ظ ػوْهی ّؾى قؽٍ خوغ کْؤ‪.‬‬

‫لْهړی ظ ټْلْ ظْٗالًْْ (قٌدًْْ ) طْل پ٘عاکّْ‬ ‫‪‬‬

‫ظظْٗالًْْ ضطبهت تؼٌّْ٘‬ ‫‪‬‬
‫ظظْٗالًْْ اؼتفبع ظ ٌُعقی ًمهْ څطَ اضكتل ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ظتهٌبة ظقلت ظپبقَ هف٘عٍ ثبؼ ‪ًْ٘200 kg /m2‬ل ک٘ږی‬ ‫‪‬‬
‫ظتهٌبة ظقلت ظ پبقَ ث٘عّى لَ هسبقجی څطَ ‪ّ 2 T/m‬ؾى ً٘كْ چی ظااػظوی ثبؼظی چی ظټْلْتهٌبثًْْ ظپبؼٍ‬ ‫‪‬‬
‫يعق کْؤ‪.‬‬

‫اّلعی څطَ ّؼّقتَ ّؼتَ هًْږ ‪ one way‬اّ ‪ Two way slab‬هؼلْهْؤ‬

‫لعی څطَ ّؼّقتَ ّؼتَ ‪ P‬پ٘عاکّْ‬

‫‪ --------‬ظّاږظی ّاَٗ هْهٌت‬

‫‪ --------‬ظلٌډی ّاَٗ هْهٌت‬

‫لعی څطَ ّؼّقتَ ّؼتَ ق٘طبى هسبقجَ کّْ‬

‫‪Ll = 6.0‬‬

‫‪Bath‬‬

‫‪LS = 5.5‬‬
‫هثبل ‪ْٗ :‬هطؽّطی قلت ظاقتْاًَ ٗی ټبًک ظپبقَ ظ ‪ 15 m‬لطؽ اّ ‪ 3‬هتؽ پَ اؼتفبع هْلتی اّ ًْؼهتبفی ث بؼًَّ هكبّی ظی‬
‫چَ ‪120 Kg/Cm2‬ظی‬

‫زل ظقلت ځطبهت ‪ 10‬قبًتی هتؽ ظٍ ‪t = h = 10 cm‬‬

‫قلت ّؾى پ٘عاکّْ پَ فی هتؽ هؽثغ قبزَ کی‬

‫هدوْػی ّؾى پَ فی هتؽ هؽثغ قبزَ کی‬

‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬

‫چْى فهبؼی لْی کْچٌی ظی ًْفلِػاهمطغ ( ‪ ( 2%‬ق٘طجٌعی کّْ‪.‬پَ ظّاړّ ضْاّکی‬

‫‪Ø‬‬
‫‪Ø‬‬
‫‪y=3‬‬

‫‪d =15 m‬‬

‫‪15 m‬‬
 ‫دګا ډر هذاسثَ کْل ‪Design of Beam‬‬
‫ظُو٘هَ لپبؼٍ پَ ګبډؼًّْ ثبًعی چی کلَ ثبؼًَّ خوغ کّْ ًْپَ اّږظ قوت ثبًعی غّغًمَ ئی ثبؼ ػول کّْ اّ پَ لٌډ قوت‬
‫ثبًعی هثلثی ثبؼ ػول کّْ چی ُو٘هَ ئی پَ پالى کی پَ ُوعغَ نکل خْړؤ‪.‬‬

‫کلَ چی ظْٗ قلت لَ ضْاپَ ګب ډؼ هثلثی ثبؼ ّاؼظنْی ّی اّ ظثل قلت لَ ضْاغّغًمَ ئی ثبؼ ث٘ب ظّاړٍ پ٘عاک٘ږی اّقؽٍ خوغ‬
‫ک٘ږی هګؽ پَ ‪ 2‬کی ضؽاث٘ږی ځکَ چی ظّاړّ ضْاّ څطَ خوغ نْی ظی ‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬

‫ًْټ‪ :‬هګؽ پَ هؽثؼی قلجًْْ کی ْٗاځی هثلثی ثبؼ ػول کّْ‪.‬‬

‫ظچْکبټًْْ هسبقجَ کْل ظ کٌٖ پَ طؽٗمَ ‪:‬‬

‫ظظی طؽٗمی اقبقبت پَ الًعی ډّل ظی‬

‫لوړی ظث٘وًْْ اّ پبْٗ ظپبؼٍ اًؽٗهبهْهٌټًَْ پ٘عاکّْ ث٘ب ّازع ٍ قطتې پ٘عاکّْ‬

‫ث٘ب ظ قطتی تمك٘وبتی ضؽٗت پ٘عاکّْ‬

‫ث٘ب پَ ُؽ ٍ غْټَ کی ثبٗع‬

‫‪2‬‬
‫قؽٍ نی ث٘بظُؽ ث٘ن لپبؼٍ ‪ Fixe‬هْهٌت پ٘عاکّْ چَ‬
 ‫قؽٍ ک٘ږی‪.‬‬

‫هثلثی ثبؼ هكبّی‬

‫‪2‬‬

‫غّغًمَ ئی ثبؼ‬ ‫(‬ ‫)‬

‫‪50‬‬
‫لعی څطَ ّؼّقتَ هًْږ اًؽن٘ب هْهٌتًَْ پ٘عاکّْ‬
‫‪30‬‬

‫اّـ ّازعی قطتی پ٘عاکّْ‬

‫‪30‬‬

‫‪30‬‬

‫کَ چ٘ؽتَ هٌؿلًْْ تؽهٌځ ظاؼتفبع تفبّت ّخْظّلؽی ًْپعی تْګَ ػول کّْ ‪.‬‬

‫اّـ ظُؽی غْټی لپبؼٍ ظتمك٘وبتی قطتی ضؽٗت پ٘عاکّْ‬

‫‪1 - 0.00078‬‬ ‫‪- 2 + 0.00078‬‬ ‫‪+3 - 0.00078‬‬ ‫‪+4‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪5 - 0.00078‬‬ ‫‪- 6+ 0.00078‬‬ ‫‪+ 7- 0.00078‬‬ ‫‪+ 8‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪0.000225‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

 ‫ػوْهی فْؼهْل لؽّ چَ‬

‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬
‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫پَ ُوعی تؽت٘ت قؽٍ ټْلَ هسبقجَ اخؽاء کّْ ث٘ب هدوْػی ( ‪ )- 0.5‬څطَ اضبفی ًهی اّـ لعی څطَ ّؼّقتَ هًْږ ظ‬
‫‪ Fixed Beam‬هْهٌت ظُؽ ګبډؼ لپبؼٍ پ٘عاکّْ‬
‫‪2‬‬

‫اّـ ظ ث٘ن ظپبقَ ثبؼًَّ خوغ کّْ چی ظ لٌډٍ قوت ثبًعی ثبؼ پَ هثلثی تْګَ ػول کّْ چی پَ الًعی تْګَ ٗی پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫ضؽٗت‬

‫ظغَ ػعظ ث٘ب ظپْؼتٌْ٘ ګبډؼًّْ پَ هسبقجَ کی پَ ‪ 2‬کی ًَ ضؽث٘ږی ُلتَ پَ ضپل زبل پبتی ک٘ږی ځکَ چی ُلتَ ظْٗ ضْا‬
‫څطَ ثبؼ ػول کْی ل٘کي کلَ چی پَ ْٗ ګبډؼ هثلثی اّ ُن غّغًمَ ئی ثبؼ ػول کړی ّی ث٘ب ظّاړٍ ثبؼًَّ پ٘عاک٘ږی اّ قؽٍ‬
‫خوغ ک٘ږی هکؽ پَ ‪ 2‬کی ث٘بًَ ضؽث٘ږی ‪.‬‬

‫اّـ ظ ث٘ن ّؾى ُن پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫‪50‬‬
‫‪30‬‬

‫څؽًګَ چَ پَ الًعی هٌؿل ثبًعی ظظْٗالًَْ ّؾى ُن لؽاؼلؽی ُغَ ُن ّؼ قؽٍ خوغ ک٘ږی‬

‫ًْټ‪ :‬پَ ُغَ يْؼت کی چَ ظګبډؼ ظپبقَ ظ هوتؽکؿثبؼ لؽاؼّلؽی ًْ ُغَ ثبؼُن ظ ګبډؼ پَ طْل ّٗهْ چَ ّٗهلی ثبؼ نی ث٘ب‬
‫ئی ظّٗهلی ثبؼ قؽٍ خوغ کْؤ ‪.‬‬

‫پف اّـ هْهٌتًَْ پ٘عاکْؤ‬

 ‫‪q = 2.51 T/m‬‬

‫‪q = 4.13 T/m‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫لعی څطَ ّؼّقتَ ظ کٌٖ ه٘تْظ چْکبت ٗب فؽٗن خْړّؤ‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪-3.35‬‬ ‫‪+3.35‬‬ ‫‪-3.35‬‬ ‫‪+3.35‬‬ ‫‪-3.35‬‬ ‫‪+3.35‬‬
‫‪-0.388‬‬

‫‪-0.218‬‬

‫‪-0.218‬‬
‫‪-0.218‬‬

‫‪-0.388‬‬
‫‪-0.218‬‬

‫‪-3.35‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+3.35‬‬

‫‪-0.112‬‬ ‫‪-0.283‬‬ ‫‪-0.063‬‬ ‫‪-0.063‬‬ ‫‪-0.112‬‬
‫‪-0.245‬‬ ‫‪-0.082‬‬ ‫‪-0.283‬‬ ‫‪+0.062‬‬ ‫‪+0.062‬‬ ‫‪-1.324‬‬ ‫‪-0.382‬‬
‫‪-0.247‬‬ ‫‪-0.245‬‬ ‫‪+0.049‬‬ ‫‪+0.018‬‬ ‫‪+0.049‬‬ ‫‪-1.126‬‬ ‫‪-0.325‬‬
‫‪+0.375‬‬ ‫‪+1.299‬‬ ‫‪-0.071‬‬ ‫‪+0.273‬‬ ‫‪+0.014‬‬ ‫‪+0.273‬‬
‫‪-0.291‬‬ ‫‪-0.071‬‬ ‫‪-0.247‬‬ ‫‪-1.198‬‬ ‫‪-0.346‬‬
‫‪+0.352‬‬ ‫‪+1.219‬‬ ‫‪-0.291‬‬ ‫‪+0.296‬‬ ‫‪+0.079‬‬ ‫‪+0.296‬‬ ‫‪-1.206‬‬ ‫‪-0.348‬‬
‫‪+0.344‬‬ ‫‪+1.191‬‬ ‫‪-0.299‬‬ ‫‪-0.084‬‬ ‫‪+0.300‬‬ ‫‪+0.085‬‬ ‫‪+0.300‬‬
‫‪+0.347‬‬ ‫‪+1.191‬‬ ‫‪-0.300‬‬ ‫‪-0.086‬‬ ‫‪-0.299‬‬ ‫‪-1.207‬‬ ‫‪-0.348‬‬
‫‪-0.300‬‬ ‫‪+0.300‬‬ ‫‪+0.086‬‬ ‫‪+0.300‬‬ ‫‪-1.207‬‬ ‫‪-0.348‬‬
‫‪+0.348‬‬ ‫‪+1.204‬‬ ‫‪-0.300‬‬ ‫‪-0.086‬‬ ‫‪+0.300‬‬ ‫‪+0.086‬‬ ‫‪+0.300‬‬
‫‪+0.348‬‬ ‫‪+1.207‬‬ ‫‪-0.086‬‬ ‫‪-0.300‬‬ ‫‪-1.207‬‬ ‫‪-0.348‬‬
‫‪+0.086‬‬
‫‪+1.207‬‬

‫‪+0.537‬‬ ‫‪-0.128‬‬ ‫‪+0.128‬‬

‫‪+0.537‬‬ ‫‪-0.537‬‬
‫‪-0.128‬‬ ‫‪+0.128‬‬ ‫‪-0.537‬‬
‫‪+0.537‬‬ ‫‪+0.128‬‬
‫‪+0.537‬‬ ‫‪-0.128‬‬ ‫‪-0.537‬‬
‫‪-0.128‬‬ ‫‪+0.128‬‬ ‫‪-0.537‬‬
‫‪+0.329‬‬ ‫‪+0.128‬‬
‫‪+0.525‬‬ ‫‪-0.126‬‬ ‫‪-0.537‬‬
‫‪-0.105‬‬ ‫‪+0.119‬‬
‫‪5‬‬‫‪-0.096‬‬
‫‪+0.492‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪-0.058‬‬
‫‪-0.094‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪-0.058‬‬
‫‪+0.018‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪-0.536‬‬
‫‪-0.497‬‬
‫‪-0.096‬‬
‫‪-0.332‬‬

‫‪-0.332‬‬

‫‪+5.5‬‬
‫‪-0.2‬‬

‫‪-0.2‬‬
‫‪-0.2‬‬

‫‪-0.2‬‬

‫‪- 5.5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+5.5‬‬

‫‪-0.072‬‬ ‫‪-0.324‬‬ ‫‪-0.043‬‬ ‫‪-0.043‬‬ ‫‪-0.072‬‬
‫‪-0.361‬‬ ‫‪-0.069‬‬ ‫‪-0.324‬‬ ‫‪+0.061‬‬ ‫‪+0.061‬‬ ‫‪-1.719‬‬ ‫‪-0.373‬‬
‫‪-0.435‬‬ ‫‪-0.361‬‬ ‫‪+0.413‬‬ ‫‪+0.013‬‬ ‫‪+0.413‬‬ ‫‪-1.855‬‬ ‫‪-0.402‬‬
‫‪+1.702‬‬ ‫‪-0.078‬‬ ‫‪+0.442‬‬ ‫‪+0.089‬‬ ‫‪+0.442‬‬
‫‪+0.369‬‬ ‫‪-0.443‬‬ ‫‪-0.436‬‬ ‫‪-1.857‬‬ ‫‪-0.402‬‬
‫‪+1.817‬‬ ‫‪-0.098‬‬ ‫‪+0.443‬‬ ‫‪+0.095‬‬ ‫‪+0.443‬‬
‫‪+0.394‬‬ ‫‪-0.433‬‬ ‫‪-0.095‬‬ ‫‪-0.443‬‬ ‫‪-1.857‬‬ ‫‪-0.403‬‬
‫‪+0.397‬‬ ‫‪+1.832‬‬ ‫‪+0.443‬‬ ‫‪+0.095‬‬ ‫‪+0.443‬‬
‫‪+1.856‬‬ ‫‪-0.433‬‬ ‫‪-0.095‬‬ ‫‪-0.443‬‬ ‫‪-1.857‬‬ ‫‪-0.403‬‬
‫‪+0.403‬‬ ‫‪-0.433‬‬ ‫‪+0.433‬‬ ‫‪+0.095‬‬ ‫‪+0.443‬‬ ‫‪-1.857‬‬ ‫‪-0.403‬‬
‫‪+1.857‬‬ ‫‪-0.433‬‬ ‫‪-0.095‬‬ ‫‪+0.433‬‬ ‫‪+0.095‬‬ ‫‪+0.443‬‬
‫‪+0.403‬‬ ‫‪-0.095‬‬ ‫‪-0.433‬‬ ‫‪-1.857‬‬ ‫‪-0.403‬‬
‫‪+0.403‬‬ ‫‪+1.857‬‬ ‫‪+0.095‬‬
‫‪+0.403‬‬ ‫‪+1.857‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

 ‫ًْټ ‪ :‬کلَ چی هْ ظّؼی پْؼ ٍ کړی ًْ هْهٌتًَْ پَ پبْٗ اّ ګبډؼّ کی پ٘عاکّْ چَ ثبٗع ظُؽی غْټی ظګبډؼ اّ پبئی هْهٌت‬
‫قؽٍ ثؽاثؽ ّی هکؽ ظغَ ثبٗع پَ ٗبظ ّلؽّ کَ چ٘ؽی ظاػه٘بؼی پَ ثؽضَ کی کْم تفبّت ّخْظّلؽی ًْ ُؽ ْٗچَ ؾٗبت ّی‬
‫ُغَ ثل ُن ّؼؾٗبتّْ اّ هْهٌتًَْ ٗی پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ ‪.‬‬

‫پَ پبَٗ کی هكبّی ظی پَ‬

‫اّـ هٌځٌی غْټْتَ ؼاځْ چَ ظلتَ ُن پَ ُوعی نکل کبؼ اخؽاء کّْ‬

‫ګبډؼ‬

‫پبْٗ‬

‫ګبډؼ‬

‫پبَٗ‬

‫پبَٗ‬

‫پَ ُوعی تؽت٘ت قؽٍ ټْل هْهٌتًَْ پ٘عاکّْ اّلعی څطَ ثؼع اتکبء ئی ػکف الؼولًَْ ئی پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫∑‬

‫‪MA‬‬ ‫‪q‬‬ ‫‪MB‬‬

‫‪L‬‬
 ‫اّـ ّاَٗ ائی هْهٌتًَْ پ٘عاکّْ‬

‫‪MA‬‬ ‫‪q‬‬ ‫‪M‬‬

‫‪Q‬‬
‫ههتك ٗی ً٘كّْ‬
‫‪RA‬‬
‫‪X‬‬

‫اّـ ظ ‪ x‬ل٘وت ظ هْهٌت پَ هؼبظلَ کی ّضغ کْؤ‬

‫‪2‬‬

‫(‬ ‫)‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫ًْټ‪ :‬کلَ چی پَ ّاَٗ کی هْهٌت هٌفی ؼانی ًْ ث٘ب ق٘طبى ظګبډؼ پَ پْؼتَ ثؽضَ کی اچْؤ ځکَ چَ پَ کهم پَ پْؼتَ ضْا‬
‫کی ّالغ ک٘ږی اّ پَ اتکبء کی کَ هٌفی ؼانی اّ کَ هثجت ُ٘ثر پؽّاًَ کْی ق٘طبى پَ پْؼتَ ثؽضَ کی اچْؤ‪.‬‬

‫اُّوعاؼًګَ ّاَٗ ائی هْهٌت ظ ‪ RB‬ظاتکبء لَ خٌكَ پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪MB‬‬ ‫‪q‬‬ ‫‪MB‬‬

‫‪Q‬‬
‫‪RB‬‬
‫‪X‬‬

‫ًْټ‪ :‬ظظٗبګؽام پَ تؽق٘ن کی ظ پبٗی ظظٗبګؽام ظتؽق٘ن لپبؼٍ کَ پَ اتکبء کی ظُؽطؽف ګبډؼ هْهٌت کن ّی ُوبغَ طؽف ظپبٗی‬
‫ظٗبګ ؽام تؽق٘ن نؽّع ک٘ږی لکَ پَ ظُّوَ غْټَ کی ‪ 3.65‬ظ ‪ 3.95‬څطَ کْچٌی ظی ًْ هًْږظپبٗی ظٗبګؽام ُوغَ کوی ثؽضی‬
‫تَ اًتطبثْؤ‪.‬‬
 ‫‪-1.236‬‬ ‫‪3.95‬‬
‫‪1.236‬‬
‫‪3.65‬‬
‫‪1.236‬‬
‫‪1.236‬‬

‫‪1.32‬‬ ‫‪2.52‬‬

‫‪-6.473‬‬ ‫‪-6.475‬‬
‫‪-2.229‬‬ ‫‪-5.943‬‬ ‫‪2.229‬‬
‫‪-5.943‬‬
‫‪1.236‬‬ ‫‪-0.119‬‬ ‫‪0.342‬‬
‫‪-0.119‬‬ ‫‪-1.422‬‬ ‫‪-0.806‬‬
‫‪-0.806‬‬

‫‪9.32‬‬
‫‪2.32‬‬ ‫‪4.04‬‬
‫‪4.05‬‬ ‫‪7.2‬‬
‫‪8.26‬‬

‫‪0.806‬‬ ‫‪0.119‬‬ ‫‪0.119‬‬ ‫‪0.806‬‬

‫اّـ ظپْؼتٌی نکل پَ ًظؽ کی ًْ٘لْ قؽٍ ػکف الؼولًَْ پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫‪1.236‬‬ ‫‪q=2.51‬‬ ‫‪3.957‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪RA‬‬ ‫‪4m‬‬ ‫‪RB‬‬

‫پَ ُوعی تؽت٘ت قؽٍ ټْل ػک ف الؼولًَْ اّ ّاَٗ ائی هْهٌتًَْ پ٘عاکْؤ‬

‫ًْټ‪:‬‬

‫ظچ٘ک ظپبؼٍ لؽّ چَ‬

‫اّـ لعی څطَ ثؼع ق٘طبى پ٘عاکْؤ هګؽ ظاػظوی هْهٌت لَ هطی هًْږ پَ اتکبء کی ق٘طبًْ تؼعاظ پ٘عاکْؤ‪.‬‬

‫لوړی ظپبـ هٌؿل ظګبډؼًّْ هسبقجَ اخؽاء کْؤ‪.‬‬

 ‫‪-1.236‬‬ ‫‪3.957‬‬
‫‪3.957‬‬ ‫‪1.236‬‬

‫‪2.52‬‬ ‫‪1.33‬‬ ‫‪2.52‬‬

‫‪-3.957‬‬ ‫‪-3.975‬‬
‫‪-1.236‬‬ ‫‪-3.65‬‬ ‫‪-3.65‬‬ ‫‪1.236‬‬

‫‪1.33‬‬ ‫‪2.52‬‬
‫‪2.52‬‬

‫پف ګْؼؤ چَ پَ ظُّوَ اتګبء کی ظٍّ هْهٌتًَْ لؽاؼلؽی هګؽ لْی هْهٌت ئی ‪ 3.957‬ظی لعی لَ هطی ّؼتَ ق٘طبى هسبقجَ‬
‫کّْ پَ ګبډؼ کی (‪ )32- 12‬هلی هتؽ لطؽلؽًّکی ق٘طبى اقتؼوبلّْ‪.‬‬

‫‪h=50 cm, a = 3 cm, d = h-a = 47 cm ,Rpr = 70 Kg/cm2 , Rst = 2100 Kg/Cm2 , Mspon = 2.52 T/m‬‬

‫√‬
‫(‬

‫ُوعاؼًګَ پَ ُؽ ګبډؼ کی لوړی پَ پبـ ثؽضَ کی ظ هسبقجی څطَ ثغ٘ؽ ظٍّ ‪ 2‬قبضتوبًی ق٘طبى اچّْ اّ پَ الًعی ثؽضَ کی‬
‫فؼبلَ ٗب هسبقجْی ق٘طبى اچّْ‬
‫‪7Ø8@15 c/c‬‬
‫‪L/2‬‬ ‫‪7Ø8@15c/c‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪B‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪L0/4‬‬
‫‪2Ø14 L =215 Cm‬‬
‫‪L0/4‬‬ ‫‪2Ø14 L =215 Cm‬‬
‫‪2Ø10‬‬
‫‪2Ø10‬‬
‫‪2Ø16 L = 452 Cm‬‬
‫‪2Ø16 L = 452 Cm‬‬

‫ا ّـ ّؼتَ ظاتکبئی هْهٌت لَ اثؽٍ ق٘طبى هسبقجَ کّْ‪.‬‬

 ‫√‬
‫(‬

‫چْى پَ اتګبء کی ظٍّ هٌتبژی ق٘طبى ّخْظلؽی ظ اتکبء ظق٘طبًْ ظهكبزت څطَ ظُغَ ظٍّ ق٘طبًْ هكبزت تفؽٗك کّْ کَ‬
‫چ٘ؽتَ ؾٗبت نی ق٘طبى ّؼتَ هسبقجَ کّْ اّکَ کن نْل ًَ ضؽّؼت ّؼتَ ًهتَ‪.‬‬

‫اّـ ښی طؽف اتکبء پَ ًظؽ کی ً٘كْ ظلتَ ظٍّ هْهٌتًَْ ّخْظلؽی هًْږٗی تؽ ټْل لْی هْهٌت پَ ًظؽکی ً٘كْ‪.‬‬

‫√‬
‫(‬

‫لعی څطَ ّؼّقتَ ظ ػؽضبًی ق٘طبًْ ٗب ګژظّهکًَْ تؼعاظ هؼلْهّْ‬

‫‪2‬‬

‫اّـ پَ هٌځ کی کژظّهکًْْ هسبقجَ کّْ‬

‫اّ پَ ُوعی تؽت٘ت قؽٍ ټْل ګبډؼًَّ هسبقجَ کّْ اّ ق٘طبى ّؼتَ پ٘عاکّْ هسبقجْی ق٘طبى ظ ګبډؼپَ الًعی ثؽضَ کی اّ‬
‫‪Section B - B‬‬ ‫هٌتبژی ق٘طبى ظګبډؼ پَ پبقٌی ثؽضَ کی اچّْ‪.‬‬
‫‪Section A - A‬‬
‫‪2Ø10‬‬
‫‪2Ø10‬‬
‫‪27 Cm‬‬
‫‪2Ø14‬‬
‫‪50.0‬‬
‫‪50.0‬‬ ‫‪47 Cm‬‬

‫‪30.0‬‬ ‫‪2Ø16‬‬
‫‪30.0‬‬ ‫‪2Ø16‬‬
 ‫دکاًسْل هذاسثَ ‪Design of Cantilever -----‬‬

‫کبًكْل ظ قلت ُغَ ّتلی ثؽضَ ظٍ چَ ْٗ ضْاتَ قطتَ اتکبء ّلؽی اّ ثل ضْاتَ پَ اؾاظ ّی پَ ُغَ هٌبطمْ کی چَ ؾلؿلی‬
‫ؾٗبتی ّی ظ ‪ 1.5‬هتؽ څطَ ؾٗبت پ٘ک ًَ نْ ّٗكتلی ُوعاؼًګَ پَ کبًكْل کی ُن ػوْظی ثبؼًَّ اّ ُن ظؾلؿلی ثبؼًَّ پَ‬
‫ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬

‫ًْټ‪ :‬پَ ُغَ يْؼت کی چَ ظ پ٘ک اًعاؾٍ ظاطبلًْْ ظ ‪ L/4‬څطَ کن ّی ظ پ٘ک هسبقجی تَ ثَ ضؽّؼت ًهتَ ُوغَ ظ قلت‬
‫ق٘طبى ظ پ٘ک تؽ اضؽٍ پْؼی ت٘ؽّّ‬

‫‪1 T/m‬‬ ‫‪0.1 T‬‬

‫‪L = 150‬‬

‫‪1 T/m‬‬ ‫‪0.1 T‬‬

‫‪M‬‬

‫‪Q‬‬
‫‪X‬‬
‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫اّـ ظؾلؿلی لَ اثؽٍ ّؼتَ هسبقجَ قؽتَ ؼقّْ‬

‫ظ قلت ّؾى‬

‫ظْٗ هتؽ کتلَ‬

‫اّـ پ٘عانْی کتلَ پَ ظقلت ػؽٌ کی ضؽثّْ‬

 ‫اّـ ظ ؾلؿلی لْی ظ الًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪ – Ks‬ظؾلؿی ضؽٗت ظی چی ظ ‪ 8‬ثبلَ لپبؼٍ ‪ًْ٘ 0.05‬ل ک٘ږی‪.‬‬

‫‪0.06885‬‬ ‫‪ - βs‬ډٌٗبه٘کی ضؽٗت‪ – η ،‬تغ٘ؽ نکل ‪ ms ،‬کتلَ ظٍ‬

‫ظ ‪ η , Ks , βs‬هدوْػَ ‪ً٘ 2‬كْ‪.‬‬

‫ځکَ پَ ‪ 1.5‬ثبًعی تمك٘وْ چی پَ ‪ 1‬هتؽ کی پَ القَ ؼانی‬

‫اّـ ظ ؾلؿلی هْهٌت پ٘عاکّْ‬

‫اّـ ّؼتَ ق٘طبى هسبقجَ کّْ‬

‫‪7Ø8‬‬ ‫‪93Ø12‬‬
‫( ظ ق٘طبًْ لطؽ‬ ‫)‬
‫‪150.0‬‬

‫اّـ ظق٘طبًْ تؽ هٌځ فبيلَ پ٘عاکّْ‬

 ‫هًْتبژی ق٘ص ظُؽ ‪ 25‬قبًتی هتؽ ثؼع ْٗظاًَ اچّْ‬

‫‪Design of Stair‬‬ ‫دزیٌی هذاسثَ کْل‬

‫ٍْٗ ؾٌَٗ چَ ْٗ هٌؿل تَ خْړٗږی اّظهٌؿل اؼتفبع ئی ‪ 3‬هتؽ ّی اّ ؾٌَٗ اُي کبًکؽٗتی ّی ډٗؿاٗي کړی ‪.‬‬

‫ًْټ ‪ :‬ظؾٌٗی ډٗؿاٗي اقبًَ اّق٘طجٌعی قطتَ ظٍ‬

‫‪40.0‬‬

‫‪210.0‬‬

‫‪40.0‬‬

‫‪40.0‬‬ ‫‪120.0‬‬ ‫‪270.0‬‬ ‫‪120.0‬‬ ‫‪40.0‬‬

‫‪550.0‬‬

‫‪30‬‬

‫‪15‬‬
‫‪x² = 15² + 30 ²‬‬
‫‪X = 33.54 Cm‬‬
‫‪10x33.54 = 335‬‬

‫‪9 x 33.54 = 302‬‬

‫‪120.0‬‬ ‫‪40.0‬‬
‫‪150.0‬‬ ‫‪30.0‬‬

‫‪9 x 33.54 = 302‬‬

‫‪270‬‬ ‫‪140‬‬
‫) ‪Ring ( 30 x 30‬‬

‫ظؾٌٗی هسبقجْی طْل ػجبؼت ظٍ لَ‬

‫(‬ ‫)‬
 ‫ظهبؼل ضطبهت ػجبؼت ظی لَ‬

‫پَ کْم قبضتوبى ثبًعی چی ق٘ ك توبت٘کی لْی هسبقجَ ک٘ږی ًْ پَ ػوْظی لْؤ کی ظاضبفَ ثبؼی ضؽٗجًَْ پَ ًظؽکی ًَ ًْ٘ل‬
‫ک٘ږی‬

‫اّـ ظؾٌٗی ظقلت ظپبقَ ثبؼًَّ هسبقجَ کّْ اّ ظکبؼ ظاقبًت٘ب لپبؼٍ ظؾٌٗی چْک ُن هبؼل ظ ځطبهت قؽٍ هكبّی پَ ًظؽ‬
‫کی ً٘كْ‬

‫‪1.1 = 0.073 T/m2‬‬

‫ظؼُبٗهی تؼو٘ؽاتْ پَ ؾٌْٗ کی ًْؼهبت٘فی ثبؼ ‪ 300 kg/m2‬پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‬

‫ظهسبقجی څطَ ثغ٘ؽ ‪ّ 1.2 t/m‬ؾى ظ ؾٌٗی ظ پبـ ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬

‫‪q0 = q . Cosa‬‬

‫‪30‬‬
‫‪L = 4.45‬‬
‫‪15‬‬
‫‪a‬‬
‫‪a‬‬
‫‪Mmax = q0 L²/8‬‬

‫‪q0 = q.cosα ---- 1.2. Cost 260 12’ = 1.073 T/m‬‬

 ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫√‬
‫(‬

‫ظظی لپبؼٍ چی اتکبء تمَْٗ نی ًْ ظ فؼبلْ ق٘طبًْ ‪ 50۴‬پَ ْٗ اتکبء اّ ‪ 50 ۴‬پَ ثلَ اتکبء کی اچْل ک٘ږی اّ ظهًْتبژی‬
‫ق٘طبًْ لطؽ ‪ 8‬هلی هتؽ ظی اُّغَ هٌتبژی ق٘طبى چی ظؾٌٗی پَ پتْ کی اچْل ک٘ږی ‪ 6‬هلی هتؽ اّ لعم ٗی ‪ 20‬قبًتی هتؽ ظی‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪۴‬‬

‫پَ اتکبء کی ‪ 12‬هلی پَ ځبی ک٘عای نی چَ ‪ 10‬هلی ق٘ص ُن اقتؼوبل نی ًْهْړی ق٘طبى ظ ‪ 40xd‬اّٗب ‪ l/4‬پَ اًعاؾٍ‬
‫ظهبؼل ضْاتَ لبت٘ږی اُّؽ ْٗ ل٘وت چی ؾٗبت ّی ُوغَ اًتطبث٘ږی‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫‪30‬‬

‫‪2‬‬
‫‪11‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪302‬‬ ‫‪90‬‬
‫‪40‬‬
‫‪2‬‬
‫‪11‬‬

‫‪4 Ø 12 d =33cm 3‬‬

‫‪6 Ø 12 d = 20cm 1‬‬
‫‪L = 112‬‬
‫‪L = 464‬‬
‫‪302‬‬
‫‪56‬‬
‫‪335.4‬‬
‫‪102‬‬
‫‪4 Ø 12 d =33cm 2‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪L = 268‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪60 Ø 6 d = 20cm 3‬‬
‫‪156‬‬ ‫‪L = 94‬‬
‫‪2‬‬
‫‪11‬‬
‫‪30‬‬
‫‪6‬‬
‫‪10 Ø 8 d =25cm 5‬‬
‫‪L = 206‬‬

‫‪23 Ø 8 d =25cm 4‬‬ ‫‪206‬‬

‫‪L = 96‬‬
‫‪96‬‬
 ‫دپایی هذاسثَ کْل ‪Columns Design --------‬‬

‫ظفهبؼی غ٘ؽ هؽکؿی پبْٗ ق٘طجٌعی پَ ظّّ ډّلًْْ اخؽاء ک٘ږی‬

‫‪ .1‬غ٘ؽ هتٌبظؽٍ ق٘ص ثٌعی ‪ :‬پَ غ٘ؽ هتٌبظؽٍ ق٘ص ثٌعی کی ظٍّ زبلتًَْ ّخْظلؽی‬
‫الف – ظلْی ػ٘ي الوؽکؿٗت زبلت ‪ :‬کَ چ٘ؽی ‪ٗ X<0.55.ho ,-- d‬ب ‪ّ eo = M/N > 0.3 .ho‬ی پَ لْی ػ٘ي‬
‫الوؽکؿٗت کی لؽاؼ لؽی ًْ ظ فهبؼی ق٘طبًْ هكبزت ظالًعی فْؼهْل پَ هؽقتَ پ٘عاکّْ‬

‫‪N.e-0.4.Rpr.b.ho2‬‬
‫=‪As‬‬
‫) ‪Rs (ho –a‬‬

‫‪N‬‬
‫=‪X‬‬
‫‪δc.b‬‬
‫‪ً - N‬بؼهلی لٍْ‬
‫‪ - Rpr‬هٌهْؼی همبّهت‬
‫‪ - b-‬ظګبډؼ ػؽٌ‬
‫‪ – ho‬فؼبلَ اؼتفبع‬

‫– هطلمَ ػي الوؽکؿٗت‬

‫ًكجتی ػي الوؽکؿٗت‬

‫ًْ٘ل ک٘ږی ظ کهم ق٘طبًْ هكبزت ظ الًعی فْؼهْل پَ هؽقتَ پ٘عاکّْ‬ ‫‪ -‬طْالًی اًسٌبئی ضؽٗت ظی چَ‬

‫ّی ًْ پبَٗ ظ کْچٌی ػ٘ي‬ ‫اّٗب‬ ‫ة ‪ - :‬ظکْچٌی ػ٘ي الوؽکؿٗت زبلت ‪ :‬کَ چ٘ؽی‬
‫الوؽکؿٗت زبلت کی لؽاؼلؽی چَ پعی زبلت کی فهبؼی ق٘طبًْ فْؼهْل پَ الًعی ډّل ل٘کْ‬

‫‪N.e-0.4.Rpr.b.ho2‬‬
‫=‪As‬‬
‫) ‪Rs (ho –a‬‬
‫اّظکههی ثؽضی ق٘طبًْ هكبزت ٗی ظ الًعی فْؼهْل پَ غؼٗؼَ پ٘عاکّْ‬

‫‪N.e-0.4.Rpr.b.ho2‬‬
‫=‪As‬‬
‫) ‪Rs (ho –a‬‬

‫(‬ ‫)‬
 ‫ًْټ ‪ :‬ظپبئی ظ پبقَ چَ ګب ډؼلؽاؼ ّلؽی ظګبډؼ کْم طؽف تَ چَ ػکف الؼول ؾٗبت ّی ُوبغَ طؽف ٗی پَ فهبؼ کی لؽاؼ‬
‫لؽی اّ ثل طؽف ٗی پَ کهم کی کبؼ کْی لکَ پَ الًعی نکل کی‬

‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬

‫ک شش‬ ‫ف شار‬

‫‪ – 2‬هتٌبظؽٍ ق٘طجٌعی ‪ :‬هتٌبظؽٍ ق٘طجٌعی ُغی ق٘طجٌعی تَ ّٗل ک٘ږی چَ پَ فهبؼی اّ کههی ثؽضْ کی ق٘طبى پَ هكبّی‬
‫تْګَ ّاچْل نی چَ ظلتَ ُن ظٍّ زبلتًَْ لؽاؼ لؽی ‪ .‬لْی ػ٘ي الوؽکؿٗت اّ کْچٌی ػ٘ي الوؽکؿٗت زبلتًَْ ظی ‪.‬‬

‫‪ – 1‬کَ چ٘ؽی ‪ّ X < 0.55 x ho‬ی ٗب ‪ّ eo > 0.3 x h0‬ی ًْ ظ لْی ػي الوؽکؿٗت زبلت ظی چی پعی زبلت کی ظ‬
‫کههی‬ ‫فهبؼی‬ ‫کههی اّ فهبؼی ق٘طبًْ هكبزت ظ الًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاک٘ږی‬

‫)‪N.e-0.4.Rpr.b.ho2. ( ho-x/2‬‬
‫=‪As = As‬‬
‫) ‪Rs (ho –a‬‬

‫‪ – 2‬کَ چ٘ؽی ‪ّ x>0.55.ho‬ی ٗب ‪ّ e0 < 0.3 h0‬ی ًْ ظازبلت ظ کْچٌی ػ٘ي الوؽکؿٗت ظی‬

‫‪N.e-0.4.Rpr.b.ho2‬‬
‫=‪As = As‬‬
‫) ‪Rs (ho –a‬‬

‫ظپبٗی ظ پبقَ ّؾى پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ‬

‫قلت ّؾى ظپبَٗ ظ پبقَ هثلثی‬

‫ظقلت ّؾى ظپبَٗ ظپبقَ غّغًمَ ٗی‬ ‫(‬ ‫‪2‬‬

‫)‬
‫ظګبډؼ ّؾى‬ ‫((‬ ‫)‬

‫ظپلكتؽ ّؾى‬ ‫((‬ ‫)‬ ‫)‬

‫ّلی پَ هٌځٌْ٘ هٌؿلًْْ کی ظظْٗالًَْ ّؾى ُن ّؼقؽٍ خوغ ک٘ږی‪.‬‬

‫ظپبَٗ‬

‫هثبل ‪ :‬پَ ٍْٗ پبَٗ ثبًعی ‪ 100 T‬لْ ٍ ػول کّْ ظ پبٗی اثؼبظ تؼ٘ي اّ ق٘طجٌعی اخؽاء کړی‬

‫√‬ ‫√‬

‫‪a = 40 cm , b = 40 cm‬‬
‫‪2‬‬

‫اّـ ظپبٗی ظق٘طبًْ هكبزت ظ فً٘عی لَ هطی پ٘عاکّْ‬

‫‪2‬‬
‫‪AS = 0.01. AC = 0.01. 1600 = 16 Cm‬‬

‫څؽًګَ چی ظ پبٗی ظق٘طبً ْ هكبزت ظ فً٘عی لَ هطی ًظؽ هسبقجی تَ ؾٗبت پَ القَ ؼاغی ًْ ق٘طبى ّؼتَ ظ فً٘عی لَ‬
‫هطی هسبقجَ کّْ‬

‫‪40‬‬

‫‪40‬‬
‫هثبل ‪ :‬پَ ٍْٗ ‪ R.C.C‬پبَٗ ثبًعی ‪ N = 20 T‬لْ ٍ ػول کْی اّ ‪ M=4 T.m‬ظی ظ پبٗی اؼتفبع ‪ 4‬هتؽ اّ همطغ ئی‪30x30‬‬
‫ّی ق٘طجٌعی ئی اخؽاء کړی‬

‫‪h = 30 cm‬‬ ‫زل – لْهړی ئی ػ٘ي الوؽکؿٗت ٗی پ٘عاکّْ‬

‫‪30‬‬ ‫‪a=4‬‬
‫‪ho = 26‬‬
‫‪30‬‬

‫ًْ پبَٗ پَ لْی ػ٘ي الوؽکؿٗت کی کبؼ کْی اّ ‪ e‬پ٘عاکّْ‬

‫اّـ هتٌبظؽٍ ق٘طجٌعی اخؽاء کّْ‬

‫)‪N.e-Rpr.b.ho2. ( ho-x/2‬‬
‫=‪As = As‬‬
‫) ‪Rs (ho –a‬‬

‫)‪2000.35-30.9.52.70. ( 26-9.52/2‬‬ ‫‪=4.64‬‬

‫=‪As = As‬‬
‫) ‪2700 (26 –4‬‬

‫پَ پبَٗ کی ثبٗع ظ ق٘طبًْ لطؽ ‪ 12‬هلی څطَ کن ًَ ّی‬

‫هثبل ‪ ٍْٗ :‬پبَٗ پَ ظاٗؽّی تْګَ ډٗؿاٗي کړی چی ‪ 90‬ټٌَ لْی پؽی ػول کړی ّی ؟‬

‫لْهړی ظ پبئی لطؽ پ٘عاکّْ‬

 ‫(√‬ ‫)‬ ‫(√‬

‫اّـ ظفً٘عی لَ هطی ظق٘طبًْ هكبزت پ٘عاکّْ‬

‫‪As = 0.01.Ac = 0.1.3.14.422 /4 = 13.84 cm2‬‬

‫پَ ظاٗؽّی پبْٗ کی ظ ق٘طبًْ تؼعاظ ثبٗع ‪ 6‬ظاًْ څطَ اّ هسبفظْی لهؽ ثبٗع ‪ 3‬قبًتی هتؽ څطَ کن ًَ ّی‬

‫ظکژظهک لطؽ ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪π . d = 3.14 . 36 = 113 cm‬‬

‫ظګژظهک هس٘ظ ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪2.π.R = 2.3.14.18 = 113 cm‬‬

‫ظپبٗی ظاتکب ثؽضْ کی ظ ‪ l/4‬پَ فبيلَ ظ ‪ 10.d‬پَ اًعاؾٍ ګژظهک اچّْ اّ ظ پبٗی ّقطی ثؽضَ کی ظ ‪ 15.d‬پَ اًعاؾٍ ٗؼٌی ظ‬
‫ګژظهکًْْ تؽ هٌځ فبيلَ ظٍ‬

‫د تِذاب هذاسثَ کْل‬

‫‪ – 2‬فهبؼی غ٘ؽ هؽکؿی‬ ‫پَ ػوْهی ډّل ظٍّ تِعاثًَْ ّخْظلؽی ‪ – 1‬فهبؼی هؽکؿی‬

‫‪ – 1‬فهبؼی هؽکؿی تِعاة ظ ډٗؿاٗي پؽّق٘دؽ‬

‫‪ – 1‬ظتِعاة قپل ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪ – H‬ظتِعاة ػوك‬

‫‪ - Rs‬ظضبّؼی همبّهت‬

‫‪ - γ‬زدوی ّؾى ظضبّؼی‬

‫‪ً – N‬بؼهلی لٍْ ظٍ چی ظپبَٗ لَ ضْا ّاؼظٗږی‬

‫‪ - 2‬ظتِعاة پَ لبػعٍ کی تهٌدبت پ٘عاکّْ‬

‫‪δ‬‬
 ‫‪ – 3‬ظتِعاة ظقپل هكبزت چ٘ک کّْ‬

‫‪ – 4‬ظتِعاة اؼتفبع اّ ځطبهت پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ‬

‫‪ – 5‬ظتِعاة هْهٌت ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ - a‬ظتِعاة ظقپل طْل‬

‫‪ - ac‬ظپبَٗ ػؽٌ‬

‫‪ - b‬ظتِعاة ػؽٌ ظی‬

‫‪ – 6‬ظق٘طبًْ هكبزت ٗی ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫پَ پْؼتَ فْؼهْل کی ‪ M‬هْهٌت ‪ 0.9‬ظ ‪ J‬ل٘وت ظی اّ ‪ d‬ظتِعاة فؼبلَ اؼتفبع ظٍ ‪ δs‬ظق٘ص کههی همبّهت ظی‪.‬‬

‫هثبل ‪ ْٗ :‬فهبؼی هؽکؿی تِعاة ډٗؿاٗي کړی چَ الًعی هؼلْهبت ٗی ّؼکړل نْی ّی‬

‫‪H = 1.2 m‬‬

‫‪Rs = 2 Kg/cm2 = 20 T/m2‬‬

‫‪N = 40 T‬‬

‫‪γ = 2 T/m3‬‬

‫√‬

‫اّـ ظ تِعاة ضپل ّؾى پ٘عاکّْ‬

‫اّـ ظ تِعاة پَ ث٘ص کی تهٌدبت پ٘عاکّْ‬

‫‪δ‬‬
 ‫څؽًګَ چی ظضبؼّی ظهمبّهت ظتهٌدبتْ څطَ لْی ظی ًْ ظ تِعاة اثؼبظ لږ ؾٗبتّْ تؽڅْچَ تهٌدبت ظضبّؼی ظهمبّهت څطَ‬
‫کن نی اثؼبظ (‪ )1.6*1.6‬کی ً٘كْ پعی ضبطؽٍ چی تِعاة ًهكت ًّکړی‬

‫‪δ‬‬
‫(‬ ‫)‬

‫‪ – 3‬اّـ ظ تِعاة اؼتفبع پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ‬

‫‪do=ac+25‬‬

‫‪do= 30+25 = 55 cm‬‬

‫‪d= 55+5 = 60 cm‬‬

‫‪ – 4‬اّـ پَ تِعاة کی هْهٌت پ٘عاکّْ‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬
‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫اّـ ظق٘طبًْ تؼعاظ پ٘عاکّْ‬

‫‪5 . 1.6 = 8 + 1 = 9Ø12 mm @20 c/c‬‬

‫چی ‪ 9‬ظاًی ‪ 12‬هلی ق٘طبى ْٗ طؽف تَ اّ ‪ 9‬ظاًی ‪ 12‬هلی ق٘طبى ثلَ طؽف تَ ظْٗ خبل پَ نکل خْړّ چی خولَ ٗی‬
‫‪30‬‬
‫‪ 81812‬ؼاځی‬

‫‪60‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪35‬‬
‫‪120‬‬
‫‪30‬‬

‫‪30‬‬

‫‪160‬‬

‫‪160‬‬
 ‫فطاری غير هرکسی تِذاب‬
‫‪ – 1‬ظقپل هكبزت ظ الًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪ - 2‬ظتِعاة پَ لبػعٍ کی تهٌدبت پ٘عاکّْ‬

‫‪δ‬‬

‫پَ پْؼتَ فْؼهْل کی ‪ N1‬ظ تِعاة پَ ث٘ص کی ًبؼهلی لٍْ ظٍ‪ M1‬ظتِعاة پَ ث٘ص کی هْهٌت اّ ‪ W‬ظهمبّهت هْهٌت ظی‬
‫‪2‬‬

‫پَ پْؼتَ فْؼهْل کی ‪ - a‬قپل طْل اّ ‪ - b‬ظقپل ػؽٌ ُغَ ّضت هسکو٘ت لؽی‬

‫‪ – 3‬ظتِعاة اؼتفبع ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪ – 4‬ظتِعاة هْهٌت ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ – 5‬ظق٘طبًْ هكبزت ٗی ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪N1 = N +a.b.H.γ‬‬

‫‪M1 = M + Q.H‬‬

‫هثبل ‪ْٗ :‬تِعاة طؽذ ؼٗؿی کړی چی ظفهبؼی غ٘ؽهؽکؿی پبٗی الًعی لؽاؼّلؽی اّالًعی هؼلْهبت ٗی ّؼکړل نْی ّی‬

‫‪N = 50 T‬‬

‫‪M = 1 T.m‬‬

‫‪Q = 0.5 T‬‬

‫‪H = 1.2 m‬‬

‫‪Rs = 22 T/m2‬‬
 ‫‪M=1‬‬
‫‪N =40‬‬

‫‪γ=2‬‬ ‫‪Q = 0.5‬‬

‫‪N1 =46.5‬‬
‫‪M1 =1.6‬‬

‫‪160‬‬

‫√‬ ‫√‬
‫‪176‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫اّـ ظ تِعاة اؼتفبع پ٘عاکّْ‬

‫اّـ ظتِعاة هْهٌت پ٘عاکّْ‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫اّـ ظق٘طبًْ هكبزت پ٘عاکّْ‬

‫‪2‬‬

‫طْالًی ق٘طبًْ‬

‫ػؽضبًی ق٘طبًْ‬
 ‫دتِذاب ارتفاع تؼيٌْل اّل د هذاسثَ کی‬
‫ظتِعاة اؼتفبع ظُو٘هَ لپبؼٍ هطکی ظتِعاة ظهسبقجی څطَ تؼٌ٘٘ږی اًّظؽ الًعی نؽاٗطْ تَ تؼٌ٘ږی‬

‫‪ – 1‬ثبٗع ظ ؾؼاػتی لهؽ څطَ ‪ 50‬قبًتی هتؽ ٍ ښکتَ ّی‬

‫‪ – 2‬ظٗطجٌعی ظػوك څطَ ثبٗع ‪ 80‬قبًتی هتؽ ٍ ښکتَ ّی‬

‫‪ - 3‬پَ ُغَ هٌبطمْ کی چَ ؾلؿلَ تؽ ‪ 8‬ثبلَ ّی ًْ ظتِعاة ػوك ٗب اؼتفبع تؽ ‪ 1‬هتؽ پْؼی ّی ظظی څطَ ثبٗع کن ًَ ّی‬

‫‪ – 4‬ظتست االؼٌ اّثْ څطَ ثبٗع ‪ 70‬قبًتی پْؼتَ ّی ‪ – 5 .‬ثبؼګػاؼی پَ ُغَ يْؼت کی چَ پْړًّْ تؼعاظ ‪ 3‬څطَ‬
‫اضبفَ ّی ًْظ تؼو٘ؽ تَ تِکْی ّؼکّْ‬

‫ّاقؼی خٌثی هذْر‬

‫‪.‬‬ ‫√‬ ‫‪/‬‬

‫‪ – As‬ظهسبقجْی ق٘طبًْ هكبزت ‪ d ،‬ظګبډؼ اؼتفبع ‪ b ،‬ګبډؼ ػؽٌ‬

‫تذراًی خٌثی هذْر‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ – 1‬کلَ چَ ‪ ANA>CAN‬څطَ ّی ًْ همطغ ؾٗبت ق٘طجٌعی نْی ظی ًْ هْهٌت ٗی پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ‬

‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫‪ّ - n‬الؼی ضٌثی هسْؼ ظی‬

‫‪ ANA<CNA - 2‬څطَ ّی ًْ همطغ کْچٌی ق٘طجٌعی نْی ظی اّ هْهٌت ٗی ظ الًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ ANA=CAN - 3‬قؽٍ ّی ًْ همطغ ث٘الًف ظٍ اّظهمبّهت هْهٌت ٗی پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ‬

‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬
 ‫هثبل ‪ R.C.C ْٗ - :‬قلت چی ځطبهت ٗی ‪ 8‬قبًتی هتؽ ظی ‪ Rs = 2700 Kg/Cm2‬اّ ‪ّ M – 150‬ی کَ چ٘ؽتَ هْهٌت‬
‫‪ M=2.5 T.m‬اّپَ قلت کی ‪ t1 /t2 =d1 /d2‬پَ تؽث٘ت قؽٍ ‪ 15/20=6/4‬خبل څطَ اقتفبظٍ نْی ظی‬

‫‪ - T1‬ظفؼبلْ ق٘طبًْ لعم ‪ 15‬قبًتی هتؽ ‪ – t2 ،‬ظهٌتبژی ق٘طبًْ لعم ظی چی ‪ 20‬قبًتی هتؽ‪ – d1 ،‬ظفؼبلْ ق٘طبًْ لطؽ ‪6‬‬
‫هلی هتؽ اّ ‪ - d2‬ظهٌتبژی ق٘طبًْ لطؽ ‪ 4‬هلی هتؽ‬

‫‪2‬‬
‫‪2‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬ ‫(‬ ‫)‬

‫پَ ًت٘دَ کی ظًْهْړی قلت هسکو٘ت کبفی ظی‬

‫هثبل ‪ - :‬ظالًعی ګبډؼ ظثؽظانت لعؼت تؼ٘ي کړی اّڅْهؽٍ تهٌح ؾغولی نی‬

‫‪a=2 cm , M-150, L = 1m, Rpr= 70 Kg/cm2 ,‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬ ‫(‬ ‫)‬

 ‫(‬ ‫)‬

‫تهٌح ؾغوی‬

‫‪2Ø10‬‬
‫‪50‬‬

‫‪3Ø4‬‬

‫‪30‬‬

‫‪For one way slabs and Beam min Thickness. h‬‬

‫‪Member‬‬ ‫‪Simple support‬‬ ‫‪one end continuous‬‬ ‫‪both end continuous‬‬ ‫‪Cantilever‬‬

‫‪Slab‬‬ ‫‪L/40‬‬ ‫‪L/24‬‬ ‫‪L/28‬‬ ‫‪L/10‬‬

‫‪Beams‬‬ ‫‪L/16‬‬ ‫‪L/18.5‬‬ ‫‪L/21‬‬ ‫‪L/8‬‬

‫سيخ ګْل ‪Steel‬‬

‫پَ ؼّقی کْظ کی ظ ق بضتوبًی ػٌبيؽّ ظ پبؼٍ ظق٘طبًْ فً٘عی پَ الًعی تْګَ ّؼکړی نْی ظٍ‬

‫پَ قلت کی ظ (‪ )0.2- 0.8‬فً٘عی ٗب ‪ 10.5‬ک٘لْ ګؽام پْؼی ق٘طجٌعی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪-1‬‬
‫پَ ګبډؼ ٗب ث٘ن کی (‪ )0.8- 1.6‬فً٘عٍ پْؼی ق٘طجٌعی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫پَ پبْٗ کی ظ (‪ )1- 4‬فً٘عٍ پْؼی ق٘طجٌعی پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫ظ پلًْْ‪ ،‬پلچکًَْ پَ قلجًَْ کی ظ (‪ )0.3- 1‬فً٘عٍ پْؼی ق٘طجٌعی پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪-4‬‬
‫پَ تِعاثًْْ کی ظ قلت پَ څ٘ؽ پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬ ‫‪-5‬‬

‫هګؽ پَ ‪ٗ ACI‬ب اهؽٗکبٗی کْظ کی قؽٍ فؽق کْی‬

‫‪ - 1‬پعی کْظ کی پَ لْړپْؼٗؿٍ قبضتوبًًْْ کی (‪ )4- 7‬فً٘عٍ ق٘ص ًْ٘ل ک٘ږی اّ پَ کن پْړٗؿٍ ّظاًْ٘ کی ( ‪)2- 4‬‬
‫فً٘عٍ پْؼی ق٘ص ګْل ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬
‫ پَ ْٗ اُي کبًکؽٗتی ػًٌؽ کی چَ پَ الًعی تْګَ ٗی اؼلبم ّؼکړل نْی ظی تبقْ ٗی پَ ؼّقی کْظ کی ظ ق٘ص‬- : ‫هثبل‬
. ‫ظفً٘عی لَ هطی ظ ق٘طبًْ همعاؼ پ٘عاکړی‬

‫ هتؽ هکؼت‬1.3 = َٗ‫پب‬ ‫ هتؽ هکؼت‬2.67 = ‫ؼٌٗک ث٘ن‬ ‫ هتؽ هؽثغ‬24 = ‫قلت‬

ٍ‫ ظ‬7850 ‫ظق٘طبًْ زدوی ّؾى‬

1 – Slab – 24 m2 = 24 * 10.5 = 252 kg

2- Ring Beam – 2.67 *1/100*7850 = 209 kg

3 – Columns – 1.3 *1/100*7850 = 102 kg

Bearing Capacity of Soil ‫دخاّری دترداضت قاتليت یا‬

ٍ‫ظضبّؼی ظثؽظانت لبثل٘ت هكتم٘وب هتٌبقت ظی ظ تِعاة ظػؽٌ قؽ‬

P
q= C . N c .Sc + γd. Nq + ½ γ. N γ . B . Sγ

‫ چكپف‬cohesion ‫ظضبّؼی زدوی ّؾى‬ GL

Square and Round

Sc , Sγ --- Shape Factors Shape are

commonly used
D shape of foundation
Nc , Nq , N γ --- B.C Factors

D --- Depth of Foundation

B

B --- Breath of Foundation

Table of Shape Factors

Shape Factor Square Round

Sc 1.3 1.3
Sγ 0.8 0.6

Example:

γ = 17.30 KN/m2

َّٗ‫ ظضبّؼی ظاضلی ايطکبک ؾا‬ɸ = 200

C = 20 Kapa - 20 KN / m2

From Table --- ɸ=200 N c = 17.7 , N q = 7.40 , N r = 5 , Sγ=0.8 , Sc = 1.3

qu= 20 x 17.7 x 1.3 x 17.3 x 1.2 x 7.4 x + ½ x 17.3 x B x 0.8 x 5x

 ‫‪Safety Factor‬‬

‫څؽًګَ ظضبّؼی ظثؽظانت لبثل٘ت هكتم٘وب هتٌبقت ظی ظتِعاة ظػؽٌ قؽٍ ًْ اّـ ‪ B‬تَ ل٘وت ّؼکّْ‬

‫‪NOTE :- 0.0771 Kg/Cm2 ==== 1 Psi – Pound Square Inch‬‬

‫‪ɸ0‬‬ ‫‪Nc‬‬ ‫‪Nq‬‬ ‫‪Nγ‬‬ ‫‪K pr‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪5.70‬‬ ‫‪1.0‬‬ ‫‪00‬‬ ‫‪10.8‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪7.30‬‬ ‫‪1.6‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪12.2‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪9.60‬‬ ‫‪2.7‬‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪14.7‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪12.90‬‬ ‫‪4.4‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪18.6‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪17.7‬‬ ‫‪7.4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪25.1‬‬ ‫‪12.7‬‬ ‫‪9.7‬‬ ‫‪35‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪37.2‬‬ ‫‪22.5‬‬ ‫‪19.7‬‬ ‫‪52‬‬
‫‪34‬‬ ‫‪52.6‬‬ ‫‪36.5‬‬ ‫‪36‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪57.80‬‬ ‫‪41.4‬‬ ‫‪42.4‬‬ ‫‪82‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪95.70‬‬ ‫‪81.3‬‬ ‫‪100.4‬‬ ‫‪141‬‬
‫‪45‬‬ ‫‪172.30‬‬ ‫‪173.3‬‬ ‫‪297.5‬‬ ‫‪298‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪258.30‬‬ ‫‪287.9‬‬ ‫‪780.1‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪347.50‬‬ ‫‪415.1‬‬ ‫‪1152.2‬‬ ‫‪800‬‬

‫‪B = 1.5,‬‬ ‫‪qs = 220 Kpa, 220 KN/m2‬‬

‫‪B=3,‬‬ ‫‪qs = 240 Kpa, 240 KN/m2 = 2.4 KN / m2 = 24 T/m2‬‬

‫هثبل ‪ - :‬الًعی قلت ډٗؿاٗي کړی ؟ ظ هكکًْی ّظاًْ٘ ظپبقَ اػظوی ثبؼ ‪ًْ٘ 1 t/m2‬ل ک٘ږی‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪6.0‬‬ ‫‪Slab‬‬ ‫‪5.70‬‬ ‫‪δ‬‬ ‫‪δ‬‬

‫‪δ‬‬
‫‪δ‬‬ ‫‪δ‬‬
‫‪2.2 m‬‬

‫‪2.50 m‬‬
 ‫‪30‬‬ ‫‪q=1 T/m²‬‬

‫‪L = 2.5 m‬‬

‫‪50‬‬
‫‪1.25 T‬‬
‫‪+‬‬
‫‪-‬‬
‫‪1.25 T‬‬ ‫‪δ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪Mmax = 0.78 T.m‬‬

‫اّـ پَ ټْل ّاَٗ کی ظق٘طبًْ تؼعاظ پ٘عاکّْ‬

‫قبضتوبًی ٗب هٌتبژی ق٘طبًْ تؽ هٌځ فبيلَ ثبٗع ‪ 20‬قبًتی هتؽ ّی‬

‫‪1‬‬ ‫‪12.7‬‬

‫‪2‬‬
‫√‬

‫‪3‬‬

‫هثبل ‪ ْٗ - :‬ث٘ن چَ ػؽٌ ٗی ‪ 30‬قبًتی هتؽ اّ اؼتفبع ٗی ‪ 50‬قبًتی هتؽ ظ ‪ 3Ø20 mm‬ق٘طبًْ پْاقطَ تمَْٗ نْٗعی‬
‫ظکبًکؽٗتْ هبؼک (‪ )150- 200‬ظی ظث٘ن طْل ‪ 6‬هتؽ اّ اؾاظٍ اتکب لؿی ظث٘ن ظهمبّهت هْهٌت اُّغَ لٍْ چَ ث٘ن ؾغولی نی‬
‫پ٘عاکړی؟‬

‫زل ‪ - :‬لْهړی ثسؽاًی اّ ّالؼی ضٌثی هسْؼًَّ پ٘عاکّْ‬

‫ثسؽاًی‬

‫ّالؼی‬ ‫√‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫ّالؼی‬ ‫√‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫همطغ ؾٗبتَ ق٘طجٌعی نْی ظٍ ًْظهمبّهت هْهٌت هكبّی ک٘ږی پَ‬

‫‪δ‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬
 ‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬
‫‪70‬‬
‫‪3Ø20 mm‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪L =6 M‬‬

‫څ ؽًګَ چی پعی ّؾى کی ظث٘ن ّؾى ُن نبهل ظی ًْظث٘ن ّؾى ّؼڅطَ تفؽٗك کّْ‬

‫ظظی لپبؼٍ چَ همطغ اطوٌ٘بًی نی ًْ القتَ ؼاغلی ثبؼ ظاطٌو٘بً٘ت پَ ضؽٗت کی تمك٘وّْ‬

‫هثبل ‪ - :‬پَ ْٗ ث٘ن ثبًعی چَ ‪ M = 6 T.m‬هْهٌت ػول کّْ ظ ث٘ن فؼبلَ اؼتفبع ‪ 50‬قبًتی هتؽ ظٍ اّ ػؽٌ ٗی ‪ 30‬قبًتی اّ‬
‫کبًکؽٗتْ هبؼک ٗی (‪ّ ) 200 – 150‬ی ق٘طجٌعی ٗی اخؽاء کړی‬

‫‪δ‬‬ ‫‪30‬‬

‫(‬ ‫)‬
‫‪50‬‬

‫هثبل ‪ ْٗ - :‬ګبډؼ چَ ػؽٌ ٗی ‪ 30‬قبًتی هتؽ اّ ‪ 11.25 T.m‬هْهٌت ّؼثبًعی ػول کْی اؼتفبع ٗی تؼ٘ي کړی؟‬

‫√‬

‫څؽًګَ چی ظګبډؼ اؼتفبع ظ ‪ 50‬قبًتی هتؽ څطَ اضبفَ نْ ٍ ًْ‬

 ‫هًْږ ظګبډؼ پَ ًوبٗی کی ُن ظٍّ قبضتوبًی ق٘طبى اچّْ‬

‫‪70‬‬

‫‪40‬‬ ‫هثبل‪ - :‬الًعی ګبډؼ ډٗؿاٗي کړی؟‬

‫‪q=3.232 T/m²‬‬

‫‪L = 13.65 m‬‬

‫‪Effective Span of Beam‬‬

‫‪11.9 + d = 11.9 +1.75 = 13.65 m‬‬

‫ظؾلؽلی ظتطؽٗت ظهطٌْی پَ ضبطؽٍ ‪ 30‬فً٘عٍ هْهٌت ّؼثبًعی ؾٗبتّْ‬

‫√‬ ‫√‬
 ‫√‬ ‫√‬

‫څؽًګَ چَ ظګبډؼ اؼتفبع ؾٗبتَ ظٍ ًْ پَ ّقطی ثؽضْ کی ّؼتَ ‪ 8218‬ق٘طبى ّؼػالٍّ کّْ ظػؽضی لّْ پَ همبثل کی‬
‫ظګبډؼ هسبقجَ کّْ‪ ْٗ .‬ګبډؼ ُغَ ّضت ظؼؾ پ٘عاکّْ چَ‬

‫ٗب‬

‫‪Rt for M- 150 --- 6.5 Kg/Cm2‬‬

‫‪Q = 22.0584 T‬‬

‫‪0.75 * 6.5 * 30 * 175 = 25.5937 T‬‬

‫‪ًْ 22.0584 < 25.5937‬ګبډؼ ظظؼؾ پ٘عاک٘عّ څطَ هسفْظ ظی‬

‫اّـ ُغَ لٍْ پ٘عاکّْ چَ ْٗ ػؽضی ق٘ص ٗی ؾغولی نی‬

‫‪ U- 15 cm ,‬ظثكتًَْ تؽهٌځ فبيلَ‬ ‫‪Rst = 2100 Kg/Cm2 , A8 = 0.5025 Cm2 , n – Number of Bar‬‬

‫ُغَ لٍْ چَ کبًکؽٗت اّ کژظهک ٗی ؾغولی نی‬

‫√‬ ‫√‬

‫څ ؽًګَ چَ ّاؼظٍ ػؽضی لٍْ ظ همبّهی ػؽضی لْی څطَ کوَ ظٍ ًْ ځکَ هبٗل ق٘ص تَ ضؽّؼت ًهتَ ‪.‬‬

‫هثال‪ ٍْٗ - :‬پبَٗ هسبقجَ کړی چَ ظُغَ اثؼبظ پَ ‪ّ (40 x 40 )Cm‬ی اّ پَ ًْهْړی پبَٗ ثبًعی ‪ P = 124 T‬لٍْ ػول‬
‫ّکؽـ‬

‫‪δacb = 200 Kg/cm2‬‬

‫‪δst = 2800 Kg/cm2‬‬
 ‫(‬ ‫)‬

‫ظْٗ قبضتوبى پَ ډٗؿاٗي کی ثبٗع الًعی ثبؼًَّ پ٘عانی‬

‫‪ Gravity‬ثبؼ چَ ‪ Dead‬اّ ‪ Live‬ثبؼًَّ پَ کی نبهل ظی‬ ‫‪-1‬‬

‫‪ Wind‬ظثبظ فهبؼ ‪ Earth quake – 3 ،‬ثبؼ چَ ظؾلؿلی ثبؼ ظی ‪ Snow – 4‬ثبؼ چَ ظّاّؼی ّؾى ظی‬ ‫‪-2‬‬

‫ظغَ پْؼتٌی ثبؼًَّ لَ خولی څطَ الًعی ػکف الؼولًَْ ٗب تغ٘ؽات هٌځتَ ؼاځی‬

‫‪1- Compression ,‬‬ ‫‪2 – Tension , 3 – Bending,‬‬ ‫تبّٗعًَ ‪4 - Shear , 5 – Torsion‬‬

‫زلسلَ‬

‫ؾلؿلَ ْٗ افمی لٍْ ظٍ چَ ظتؼو٘ؽ پَ کٌدًْْ کی ػول کْی اّ ُؽ څْهؽٍ چَ ظهٌؿلًْ ْ تؼعاظ ؾٗبت٘ږی پَ ُوغَ اًعاؾٍ ظؾلؿل ی‬
‫لْت ُن ؾٗبت٘ږی ‪ .‬ظافمی لّْ ظهطٌْی پطبطؽ ثبٗع هًْږ ګژظهک څطَ اقتفبظٍ ّکړّ اّ کژظهکًَْ ثبٗع قؽٍ ښَ زلمَ ٗب‬
‫‪ hooks‬کړّ‪.‬‬

‫هثبل ‪ :‬پَ ٍْٗ ډٗؿاٗي کی ظْٗی همطغ ظپبؼٍ ‪ 20‬ظاًی ق٘طبى ‪ d1 =20 mm‬پَ لطؽ پَ الـ ؼاغلی ظی پَ قبزَ کی ‪ 20‬هلی‬
‫ق٘طبى ًَ پ٘عاک٘ږی هًْږ پَ قبزَ کی ‪ 12‬هلی لطؽ ق٘طبى لؽّ تبقْ ظغَ ق٘طبى تؼعٗل کړی پعاقی زبل کی چَ ظق٘طبًْ‬
‫همبّهت ٗی ػ٘ي نی ّی ٗؼٌی ‪Q1 =Q2‬‬

‫‪Q1 = 2400 Kg/Cm2‬‬

‫‪Q2 = 2400 Kg/Cm2‬‬

‫‪N1 = 20‬‬

‫‪D1 = 20 mm‬‬

‫? = ‪D2‬‬

‫? = ‪N2‬‬

‫دسيخ قطر تثذیلْل دًوثر څخَ پَ هلی هتر‬

‫ظق٘ص ًوؽ ػعظ پَ ‪ 8‬اتْ ػعظ تمك٘وّْ چی ظق٘ص لطؽ پَ اًچ تجعٗل نی ث٘ب ظاػعظ ‪ 2.54‬کی ضؽثّْ چَ لطؽ پَ قبًتی هتؽ‬
‫تجعٗل نی اّ پَ اضؽکی ث٘ب ظاػعظ پَ ‪ 10‬کی ضؽثّْ چَ ظق٘ص لطؽ پَ هلی هتؽ تجعٗل نی‬
 ‫پَ اهؽٗکبٗی کْظ کی ق٘طبى پَ ګؽٗع ثبًعی اًعاؾٍ ک٘ږی‬

Grade = 40 , Grade= 50, Grade = 60 and Grade = 75

1 KSI = 7 MPa

Fy = Grade 40 = 40 KSI *100 = 40000 * 0.07 = 2800 Kg/Cm2

Fy = Grade 50 = 50 KSI *100 = 50000 * 0.07 = 3500 Kg/Cm2

Fy = Grade 60 = 60 KSI *100 = 60000 * 0.07 = 4200 Kg/Cm2

Fy = Grade 75 = 75 KSI *100 = 75000 * 0.07 = 5250 Kg/Cm2

‫پَ ؼّقی کْظ کی ق٘طبى پَ الًعی تْکَ ښْظل ک٘ږی‬

A – I = Fy = 2100 Kg/Cm2

A – II = Fy = 2700 Kg/Cm2

A – III = Fy = 3400 Kg/Cm2

A – IV = Fy = 5000 Kg/Cm2
 ‫هاًيتْریٌګ ‪Monitoring---‬‬

‫هبً٘تْؼٌٗ ګ ػجبؼت ظُغَ پؽّقی څطَ ظٍ چَ ظْٗ پؽّژی فؼبل٘تًَْ ظْٗ کبؼی پالى پَ اقبـ تؽڅ٘ړًی الًع ی ً٘كی‬
‫تؽڅّْکْالی نْ چَ ظهؼ٘بءًْ اّ الـ تَ ؼاّړًْ تؽهٌځ فؽق ٗب اًسؽاف ظهؼلْهبتْ پَ نکل ظتًو٘ن ًًّْ٘کْ لپبؼٍ تَِ٘ کړّ‬
‫تؽڅْ ُغْی ظظغَ اًسؽافبتْ ظزل الؼٍ ّلټْی‪ٗ .‬ب پَ ثل ػجبؼت هبً٘تْؼٌٗ ک ظُغَ ّق٘لی څطَ ػجبؼت ظی چَ ظْٗ پؽّګؽام ٗب‬
‫پؽّژی ظلْی اّ کوؿّؼی ًمطی ؼاپَ ګْتَ کْی تؽڅْ پَ ښَ اّ پَ هٌبقت ّضت کی تًو٘ن ًّْ٘ل نی ‪.‬‬

‫کَ چ٘ؽی هبً٘تْؼٗت ک پَ ښَ طؽٗمَ تؽقؽٍ نْی ّی ظْٗی پؽّژی هْفمی اؼؾٗبثی تَ الؼٍ ُوْاؼّی ‪ .‬هبً٘تْؼٌٗک‬
‫ْٗظّاهعاؼ ٍ اّ ق٘كتوبت٘ک پؽّقَ ظٍ ‪.‬‬

‫دهاًيتْریٌک هقاصذ ‪Objectives of Monitoring ---‬‬

‫ظاخؽاتْ لپبؼٍ ظهؼ٘بؼًّْ تؼٌْ٘ل‬ ‫‪-1‬‬

‫ظاخؽاتْ (فؼبل٘تًْْ) اًعاؾٍ کْی‬ ‫‪-2‬‬
‫ظاخؽات ْ همبٗكَ کْل ظّاضغ نْْٗ هؼ٘بؼّ ًْ قؽٍ اّظُغْی تؽهٌځ ظفؽق ٗب اًسؽاف پ٘عاکْل کَ چ٘ؽی هْخْظّی‬ ‫‪-3‬‬
‫ظػلتًْْ ّاضغ کْل‬ ‫‪-4‬‬
‫ايالزَ٘ ػول پَ اړٍ تًو٘ن ًْ٘ل‬ ‫‪-5‬‬
‫ايالزَ٘ ػول تطج٘ك کْل‬ ‫‪-6‬‬

‫دهاًيتْریٌک هذذّدٍ – ‪Scope of Monitoring‬‬

‫هبً٘تْؼٌٗک ظفؼبل٘تًْْ ظتطجك اًّتبٗدْ تؽهٌځ اؼتجبط پْؼی هسعّظٍ پؽّقَ ظٍ‬

‫دهاًيتْریٌک اًْاع ‪Type of Monitoring----‬‬

‫پَ ػوْهی ډّل هبً٘تْؼٌٗک پَ ظٍّ ډّلَ ظٍ‬

‫هؽزلْی ‪Pre Forman Monitoring , Process Monitoring -- -‬‬ ‫‪-1‬‬

‫تبث٘ؽی ‪Compliances Monitoring Impact Monitoring----‬‬ ‫‪-2‬‬
‫هؽزلْی ‪ - : Process Monitoring ---‬ػجبؼت ظُغَ پؽّٗكی څطَ ظی چَ ظپؽّژی ظتطجك پَ خؽٗبى کی‬ ‫‪-1‬‬
‫ظفؼبل٘تًْْ څبؼًَ کْی چَ اٗب ظپالى هطبثك ظی اّ کَ ًَ‪.‬‬
‫تبث٘ؽی ‪ - : Impact Monitoring ----‬ػجبؼت ظ ُغَ پؽّٗكی څطَ ظی چَ ظپؽّژی ظتطجك هْثؽٗت‬ ‫‪-2‬‬
‫ظډًّؽظغْښتٌی اّ ظهكتف٘عٌْٗ ظګټَ اضكتٌی پَ تٌبقت څ٘ړی‪.‬‬

‫داضتراک پَ اساش دهاًيتْریٌک ډّلًَْ‬

‫‪ - 1‬ظلٌبػت پطبطؽ ‪ - : conventional Mentoring--‬ػجبؼت ظُغَ هبً٘تْؼٌٗک څطَ ظی چَ ْٗاځی ظپؽّژی‬

‫هبهْؼٌْٗ پْا قطَ اخؽانی ‪.‬‬
‫‪ - 2‬انتؽاک پطبطؽ – ‪ - : Participatory Monitoring‬کلَ چَ پَ هبً٘تْؼٌٗک کی هكتفعٌْٗ تَ ُن ثؽضَ ّؼکړل نی‬
‫اّ ههْؼی ّؼقؽٍ ّنی ًْظی تَ انتؽاکی هبً٘تْؼٌٗک ّاٗی‪.‬‬

‫دهاًيتْریٌک ضاخصًَْ ‪Monitoring Indicators-----‬‬

‫‪–5‬‬ ‫‪ - 1‬ثبٗع ّاضغ ّی ‪ - 2 ،‬لبثل ظپ٘وبٗم (اًعاؾٍ ګ٘ؽی) ّی ‪ - 3 ،‬لبثل ظلجْل ّی ‪ - 4 ،‬زم٘می ّی‪،‬‬
‫‪ - 7‬لبثل ظ ظؼک ّی چَ ُؽ څْک‬ ‫‪ over lap‬ثبٗع ؾٗبت ًَ ّی ‪ - 6 ،‬پَ اقبًَ هؼلْهبت ؼاټْل نْی ّی ‪،‬‬
‫پؽی پٍْ نی ‪ .‬ظْٗ هبً٘تْؼٌٗک ظپبؼٍ ضَ اًعٗک٘تؽ ‪ SMART‬ظٍ اّ پَ قبضتوبًی پؽّژّ کی ‪ QQTTP‬ظٍ (‬
‫‪ ) Specific, Measurable, Attainable, Realistic and Timeframe‬اّ ( ‪Quality, Quantity, Time,‬‬
‫‪) Target group and Place‬‬

‫ُغَ څلْرًقطی چَ پَ هاًيتْریٌک کی تایذ ّرتَ تْجَ تایذ ّضی‬

‫کْنم ثبٗع ّنی چَ لږاّپؽهفِْهَ قبضًًَْ اهبظٍ نی‬ ‫‪-1‬‬
‫هبً٘تْؼٌٗک ظی ظکبؼی پالى هطبثك ّنی‬ ‫‪-2‬‬
‫‪ Base Line Date‬ؼاټْل نی ظپؽّژی ظنؽّع ًَ هطکی ثبٗع لْهړًی هؼلْهبت ؼاټْل نی‬ ‫‪-3‬‬
‫ظضؽّؼت ّړهؼلْهبت ظټْلْلْ لپبؼٍ ظنبضًًْْ پالى ‪ Indicator Plan‬اقتؼوبل نی‬ ‫‪-4‬‬

‫ارزیاتی ‪Evaluation ----‬‬

‫اؼؾٗبثی ظْٗی پؽّژی ٗب پؽّګؽام ُغَ ق٘كتوبت٘ک اّ پؽهمًعٍ څبؼًَ ظٍ چَ ظْٗی پؽّژی ظژًّع پَ هطتلفْ ټبکل نّْ‬
‫ّضتًْْ کی اخؽاء ک٘ږی تؽڅْ ظْٗی ؼّاًی اّ ٗب تکو٘ل نْی پؽّژی ٗب پؽّګؽام تطبثك ‪ ،‬اٗفبء اخؽا‪ ،‬هْثؽٗت ل٘وت اّ‬
‫اقتسکبم ّڅ٘ړی‪.‬‬

‫دارزیاتی هرادل ‪Stages of Evaluation ----‬‬

‫اؼؾٗبثی پَ ظؼْٗ هؽازلْ کی قؽتَ ؼق٘ږی‪.‬‬

‫‪Pre Project Evaluation‬‬ ‫‪-1‬‬

‫‪Mid – term Evaluation‬‬ ‫‪-2‬‬
‫‪Impact Final Evaluation‬‬ ‫‪-3‬‬
‫‪ Pre Project Evaluation: -‬ظپؽّژی ظنؽّع څطَ هطکی اؼؾٗبثی‪ - :‬ظاًْع اؼؾٗبثی ظپؽّژی ظتطجك څطَ‬ ‫‪-1‬‬
‫هطکی اخؽا ک٘ږی تؽڅًْْهْړی پؽّژی تَ ضؽّؼتبت ظضلکْ ضؽّؼت ‪ ،‬تْاًوٌعی ‪ ،‬ظپؽّژی ل٘وتی اؼؾښت‬
‫اّظهٌبثؼْ ضؽّؼت ظپؽّژی ظػولی کْلْ لپبؼٍ ؼاپَ ګْتَ کْی‪.‬‬

‫‪ Cost – Benefit – Analyze – CBA‬پَ ُوعی هؽزلَ کی اخؽاء ک٘ږی تؽڅْ هؼلْهَ نی چَ اٗب ًْهْړی پؽّژی‬
‫کَ اخؽانی ًْ ظّهؽٍ ګټَ ثَ ّلؽی څْهؽٍ چَ پؽی هًؽف ک٘ږی ‪Beni fit – Cost > 0‬‬

‫‪ - 2‬هتْقطی هؽزلی اؼؾٗبثی ‪- : Mid – Term Evaluation---‬‬

‫‪ ‬ظؼّاًی پؽّژی ظتطجك هْثؽٗت همبٗكَ کْل‬
‫‪ ‬ظپبتی پؽّژی لپبؼٍ ظظاقی تغ ٘ؽاتْ هٌځ تَ ؼاّقتل چَ ظپؽّژی هْثؽٗت ثبًعی هثجتَ اغ٘ؿٍ ّلؽی (تمَْٗ‬
‫کړی )‬
‫‪ًِ - 3‬بٗی اؼؾٗبثی ‪- : Final Evaluation or Impact Evaluation ---‬‬
‫‪ ‬ظپؽّژی تبث٘ؽ اّهْثؽٗت همبٗكَ کْل‬
‫‪ ‬ظؼاتلًْکی ًْْٗ پؽّژّ لپبؼٍ ظؾظٍ نْْٗ ظؼ قؽًْ څطَ پ َ اقتفبظی قؽٍ ْٗ ضاليَ تؽق٘وْل ‪.‬‬

‫دتررسی اّ ارزیاتی ترهٌځ فرقًَْ‬

‫‪Difference between the Monitoring and Evaluation‬‬

‫ثؽؼقی ‪Monitoring --‬‬ ‫اؼؾٗبثی ‪Evaluation ---‬‬

‫پَ ظّاهعاؼ ٍ ډّل ظټْلی پؽّژی ظ تطجك پَ ّضت کی اخؽا‬ ‫ټبکل نّْ ّضتًْْ کی اخؽا ک٘ږی نؽّع ‪ ،‬هٌځ ‪ ،‬اضؽ‬
 ‫ک٘ږی‪.‬‬

‫هٌبثغ ‪ Primary Data‬اّ ‪ Secondary Data‬ضْاکثؽا‬ ‫هٌبثغ ‪ Primary Data‬اّ ‪ Secondary Data‬ضْاکثؽا‬
‫ٗی ‪ّ Primary data‬ی‪.‬‬ ‫ٗی ‪ّ Secondly data‬ی‬

‫ظاًسؽافبتْ پَ پ٘عاکْلْ کی هؽقتَ کْی‬ ‫ظپبل٘كی پَ تؼ٘ي اًّْْٗ پؽّژّ اّٗب پؽّګؽاهًْْ پَ ډٗؿاٗي‬
‫کی هؽقتَ کْی ‪.‬‬

‫همبٗكَ ظقتٌعؼظًّْ پَ ثٌ٘بظ يْؼت ً٘كی ‪.‬‬ ‫همبٗكَ ظهمبيعّ پؽ ثٌ٘بظ يْؼت ً٘كی‪.‬‬

‫ظپؽّژی ظظاضلی هبهْؼٌْٗ اّ ضبؼخی هبهْؼٌْٗ پْاقطَ‬ ‫ظپؽّژی ظظاضلی هبهْؼٌْٗ اّ ضبؼخی هبهْؼٌْٗ پْاقطَ‬
‫يْؼت ً٘كی ضْ اکثؽا ظاضلی هبهْؼٗي ّی ‪.‬‬ ‫يْؼت ً٘كی ضْ اکثؽا ضبؼخی هبهْؼٗي ّی ‪.‬‬

‫ظ ‪ًْ Data‬ع ٗی ‪ Qualitative‬اّ ‪ّ Quantitative‬ی‬ ‫ظ ‪ًْ Data‬ع ٗی ‪ Qualitative‬اّ ‪ّ Quantitative‬ی‬

‫ضْ اکثؽا ‪ّ Quantitative‬ی‬ ‫ضْ اکثؽا ‪ّ Qualitative‬ی‬

‫‪ - : Disaster Relief‬ظُغَ ًْع کْهک ًَ ػجبؼت ظی چی ظ ؾلؿلی ‪ ،‬ق٘الة‪ ،‬اّؼ‪ ،‬خٌګ اّ ظظی پَ څ٘ؽظًْؼّ افبتْ‬
‫ظلؽثبً٘بًْ قؽٍ تؽقؽٍ ک٘ږی‪.‬‬

‫سـْپرّیژى‪Supervision‬‬
‫تــؼریـف‪:‬‬
‫ظتؼم٘ت ‪ ،‬زوبٗت اُّعاٗت ػولی تَ قْپؽّٗژى ّاٗی ‪ ،‬قْپؽّاٗؿؼ ههبّؼ ظی ُغَ چبلؽٍ چَ کوک تَ ضؽّؼت لؽی تؽ‬
‫څْههکل زل کړای نی اّ پَ ځبى هتکی نی ‪ٗ .‬ب ثل ػجبؼت ُغَ نطى تَ ّٗل ک٘ږی چی پَ پؽّژٍ ک ی هْخْظّی اّ‬
‫ظّؼځٌی کبؼًَّ کٌتؽّلْی اّ ظپؽقًْل اّ ظُغی ظفالل٘تًْْ ُوغږی ظی ظتًو٘ن ًًْ٘ی يالز٘ت اًّمهی اّ پالى قؽٍ‬
‫کؽًلؽی‪.‬‬

‫سْپرّیژى تَ ّلی ضرّرت دی ‪:‬‬

‫‪ .1‬ثی ظقْپؽّٗژى څطَ کبؼکًّْکی ًهی کْالی چَ پَ ضپل ځبى هتکی نی ‪.‬‬
‫‪ُ .2‬غَ څَ چی کبؼکًّْکْ ؾظٍ کړی هوکي ثی ظ قْپؽّٗژى ًَ ٗی ُ٘ؽکړی ‪.‬‬
‫‪ .3‬ثی ظقْپؽّٗژى ًَ کبؼکًّْکی ػاللَ ظالقَ ّؼکْی ‪.‬‬
‫کَ قْپؽّٗژى ًَ ّی ظ کبؼک٘ف٘ت ثَ کوؿّؼی ّی‬

‫دتررسی اّ ًظارت ترهٌځ فرقًَْ‬

‫‪Difference between the Monitoring and Supervision‬‬

‫ثؽؼقی ‪Monitoring --‬‬ ‫ًظبؼت ‪( Supervision ---‬څبؼًَ )‬

‫ثؽؼقی پَ کبؼ تبک٘ع کْی‪.‬‬ ‫ًظبؼت پَ کبؼګؽ تبک٘ع کْی‬

 ‫ثؽؼقی اًسؽافبت پ٘عاکْی‪.‬‬
‫ظاًسؽافبتْ ظاقجبثْ پ٘عاکْل اّظزل ظالؼّ قٌدْل‬
‫ق٘كتوبت٘ک ظٍ‬
‫ق٘كتوبت٘ک ًعٍ ‪.‬‬

‫هبً٘تْؼ تجًؽی ًهی يبظؼّلی ‪.‬‬ ‫قْپؽّاٗؿؼ تًجؽی يبظؼّالی نی ‪.‬‬

‫هبً٘تْؼ قْپؽّاٗؿؼ ًعی ‪.‬‬ ‫قْپؽّاٗؿؼ هبً٘تْؼ ظٍ ‪.‬‬

‫ؼاپْؼ ‪ - :‬ظپؽّژی ظؼّاى اّاخؽاء نْی فؼبل٘تًْْ پَ ُکلَ لٌډ اّ هطتًؽ هؼلْهبت تَِ٘ کْل ظؼاپْؼ څطَ ػجبؼت ظٍ چَ‬
‫ػٌْاى ‪ ،‬تبؼٗص اّظؼاپْؼ ّؼکًّْکی اهضبء ّلؽی‪.‬‬

‫‪ُ - :Input‬ؽ ُغَ څَ چَ ظْٗ کبؼ ظتطجك ظپبؼٍ پَ کبؼ اچْل ک٘ږی هثال کكبى‪ ،‬هؼلْهبت‪ ،‬هٌبثغ اّ ّضت ظ ‪input‬څطَ‬
‫ػجبؼت ظٍ‬

‫‪ - :Out put‬ظْٗفؼبل٘ت ٗب پؽّګؽام ظالـ تَ ؼاّړًی ًَ ػجبؼت ظی‬

‫‪Project Management Cycle‬‬

‫– ‪1 - Programming , 2 – Identification , 3- Appraisal , 4 - Financing , 5 - Implementation , 6‬‬

‫‪Evaluation‬‬

‫‪Management Function‬‬

‫‪1 – Planning , 2 - organization , 3 – Staffing , 4 – Leading , 5 – Controlling‬‬

‫د پرّژي د هذیریت تؼریف‬

‫ظ پؽّژٕ هعٗؽٗت ػجبؼت ظ فؼبل٘تًْْ ظ ُغَ پړاّ څطَ ظٍ چې هٌظوَ پالى اٗښْظًَ ‪ ،‬قبؾهبى ّؼکًَْ‪ ،‬ثْظٗدَ خْړًَّ‪،‬‬
‫تطج٘ك‪ ،‬اّ کٌټؽّل لَ ځبى قؽٍ ّلؽٕ‪ .‬چې ظ هؼٌْ٘ هْضْ ؼق٘عّ لپبؼٍ لَ هؼٌْ٘ قؽ چٌْ٘ اّ هؼ٘ي ّضت څطَ کبؼ اض٘كتل‬
‫ک٘ږٕ‪.‬‬

‫د استراتيژکې پالى ایښْدًي تؼریف‪:‬‬

‫اقتؽات٘ژی لَ ْٗی ّازعی ثؽ ًبهٖ څطَ ػجبؼت ظٍ چې ظ ُغی پؽ ثٌكټ ظ اظاؼٕ ظ هْضْ ؼق٘علْ تَ الؼٕ ټبکل ک٘ږی‪.‬‬

‫استراتيژی څَ تَ ّیل کيږي؟‬

‫اقتؽات٘ژی ػجبؼت ظٍ ظ پبل٘كْ٘ ثهپړ پالى اّ ُغَ فؼبل٘تًَْ چې ظ اظاؼٕ ثهپړٍ هْضْ تَ ؼق٘عًَ لَ ځبًَ قؽٍ ّلؽٕ‬

‫پرّژٍ څَ تَ ّیل کی ؟‬

‫پؽّژٍ ْٗ ډّل ټبکلی فؼبل٘ت ظی چې ظ پ٘ل اّ ثهپړّالٖ لؽًّکۍ ّٕ‪ .‬اّ ظ ّضت اّ هْظٕ پَ هؼ٘ي څلْؼچْکبټَ کې پبًګې‪،‬‬
‫څؽًګْالۍ‪ْٗ ،‬ی هؼٌٖ٘ پبٗلٖ تَ ؼق٘ږٕ‪.‬کلَ پؽّژٍ توبهَ نٖ ً ْ ظ پؽّژٕ تهک٘ل ُن لَ هٌځَ ځٖ‬
 ‫‪ SMART‬څَ تَ ّیل کيږی‪.‬‬

‫هْخَ تایذ ټاکلي اّ رّښاًَ ّي یا (‪:)Specific‬‬

‫کلَ چې هْضَ ټبکلٖ اّ ؼّښبًَ ًَ ّٕ کبؼکًْکې ظ ُغٖ ظ ؼق٘علْ پَ ضبطؽ پَ ًبهؼلْهَ هجِوَ زبلت کې ّالغ ک٘ږٕ څؽًګَ‬
‫چې ظغَ ههکل پَ ډٗؽّ اظاؼّ کې اّـ ل٘عل ک٘ږٕ‪.‬‬

‫هْخَ تایذ د اټکل اّ سٌجص ّړ یا ‪ّMeasurable‬ي‪:‬‬

‫هْضَ ثبٗع ظهْخْظٍ قؽ چٌْ٘ اّ اهکبًبتْ ٗؼٌٖ ظ چبپ٘ؽٗبل ظ نؽاٗطْ پَ ثٌكټ لَ ّړاًعٕ څطَ قٌدم نٖ کلَ چې هْضَ لَ‬
‫هطکې ًَ ًَّ څ٘ړل نٖ اّ پَ اټکلٖ ٗب تطوٌٖ٘ تْګَ پَ ًظؽ کې ًّْ٘ل نٖ‪ .‬الـ تَ ؼاغلٖ پبٗلٖ لٌبػت ثطهَ ًَ ّٕ اّ‬
‫قؽچٌ٘ی ثَ ّړٗب اّ ُعؼ الړٕ نٖ پف ظهْضْ قٌدم ظل٘ك غْؼاّ ّړت٘ب غْاړی‪.‬‬

‫هْخَ تایذ د الش تَ راّړلْ اّ دصْل ّړ ّي یا( ‪.)Attainable‬‬

‫هْخَ تایذ د ّاقؼيت لرًّکې ّی(‪:)Realistic‬‬

‫هْضَ ثبٗع ظ ؼٗښت٘ب اّ زمبٗمْ پؽ ثٌكټ خْړٍ نْٕ ّٕ‪.‬‬

‫هْخَ تایذ د زهاًي هذذّدیت لرًّکۍ ّي( ‪:(Timeframe‬‬

‫ظا پَ ظٕ هفِْم ظٍ چې ظ هْضْ اّ اُعافْ ظ القتَ ؼاّړلْ لپبؼٍ ّضت اّ هْظٍ ټبکلٖ ّٕ‪.‬‬

‫سرّی ‪Survey ---‬‬

‫قؽّی ُغَ ٌُؽ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظُغی پَ هؽقتَ ظځوکی پؽهص ظًمطًْكجتی اؼتفبػبت ‪ً ،‬كجتی اّفمی فبيلی‪ ،‬اّفم ی‬
‫اّػوْظی ؾاَّٗ اّ ظځوکی ظهص تفً٘الت اّػْاؼٌ ظکبغػ پؽهص ؼقو٘ږی ‪.‬‬

‫ظقؽّی اقبقی هْضْع ‪ :‬ظقؽّی اقبقی هْضْع ظپالى اًّمهی ؼقوْل ظی‬

‫پالى ‪ :‬ظځوکی ظکْچٌی ثؽضی هؽتكن تَ ّٗل ک٘ږی چَ پَ ُغی کی ْٗاځی افمی فبيلی ښْظل ک٘ږی پَ پالى کی اؼتفبػبت اّ‬
‫ػوْظی فبيلی ًَ ښْظل ک٘ږی‪.‬‬

‫ًمهَ ‪ :‬ظځوکی ظلْی ثؽضی هؽتكن تَ ّٗل ک٘ږی چَ پَ ُغَ کی ثؽػالٍّ ظافمی فبيلْ څطَ ظځوکی ػْاؼٌ اؼتفبػبت اّ‬
‫ټْل تف ً٘ الت ظنؽطی ػالٗوْ قؽٍ ښْظل ک٘ږی‪.‬‬

‫ظقؽّی ډّلًَْ ‪ :‬پَ ػوْهی تْګَ قؽّی پَ ظٍّ ډّلَ ّٗهل نْی ظی‬

‫‪ – 2‬خْ٘ظٗؿٗکی قؽّی‬ ‫‪ – 1‬قطسی قؽّی‬

‫‪ - 1‬قطسی قؽّی ‪ :‬پعی قؽّی کی ځوکَ هكطر فؽض٘ږی اّظ ظٍّ ًمطْ تؽهٌځ فبيلَ ٗی هكتمن ضظ ثلل ک٘ږی‬
‫ظاقؽّی ظکْچٌی قبزْ ظپبؼٍ اخؽاء ک٘ږی ظاهؽٗکبٗی فْؼهْلًْْ لَ هطی تؽ ‪ 250‬ک٘لْ هتؽ هؽثغ پْؼی ظاقؽّی‬
‫ظهٌلّْړظٍ اّظظی ځطَ چَ اضبفَ نی ث٘ب خْ٘ظٗؿٗکی قؽّی کّْ‬
‫‪ - 2‬خْ٘ظٗؿٗکی قؽّی ‪ - :‬پعی قؽّی کی ظځوکی قطسَ ظاقی فؽض٘ږی چی ظ ظٍّ ًمطْ تؽ هٌځ فبيلَ هكتم٘ن ضظ‬
‫ًَ ثلکَ لْـ پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی ظاقؽّی ظډٗؽّ ظل٘مْ کبؼًّْ ظاخؽاء ظپبؼٍ لکَ ظهولکتًْْ تؽهٌځ ظقؽزعًّْ‬
‫تؼ٘ي ثبظ هؼعًًْْ ظقؽّی ظپبؼٍ‪.‬‬
 ‫پَ ػوْهی تْګَ هسطذی سرّی الًذی ډّلًَْ لری‬

‫ًظؽ ّظبٗفْ ت َ هكطر قؽّی پَ ظؼی ډّلًْْ ّٗهل نْٗع ٍ‬

‫‪ - 1‬ظځوکی قؽّی ‪Land Survey -------‬‬

‫‪ - 2‬ثسؽی قؽّی ‪Ocean Survey -------‬‬
‫‪ - 3‬ظق٘بؼاتْ قؽّی ‪Astronomy Survey ---‬‬

‫ًظر هقاصذّتَ هسطخ سرّی پَ الًذی ډّلًْْ ّیطل ضْی دی‬

‫ظلعٗوَ اثبؼّ قؽّی ‪Archer Loge Survey -----‬‬ ‫‪‬‬

‫ظهؼعًًْْ قؽّی ‪Mine Survey ------‬‬ ‫‪‬‬
‫ًظبهی قؽّی ‪Military Survey -----‬‬ ‫‪‬‬
‫فْتْګؽافی قؽّی ‪Photography Survey ----‬‬ ‫‪‬‬

‫ًظؽ ظاخؽاء کْلْ طؽٗمی تَ قؽّی پَ الًعی ډّلْ ّٗهل نْٗعی‬

‫‪ .a‬پْل٘ګًْی قؽّی ‪Treves Survey -----‬‬

‫‪ .b‬هثلثبتی قؽّی ‪Triangulation Survey----‬‬

‫ًظؽ ظاخؽاء کْلْ قبهبى االت تَ قؽّی پَ الًعی ډّلّْٗهل نْٗعی‬

‫ف٘تَ ٗی قؽّی ‪Chain Survey ----‬‬ ‫‪.i‬‬

‫کوپبـ قؽّی ‪Compass Survey----‬‬ ‫‪.ii‬‬
‫ظ قؽّی ٍْٗ الَ ظٍ ‪Plane Table -----‬‬ ‫‪.iii‬‬
‫تّْ٘ظالٗت قؽّی ‪Theodolite Survey ----‬‬ ‫‪.iv‬‬
‫تطْ٘ هتؽی قؽّی ‪Theechio Mater ----‬‬ ‫‪.v‬‬
‫‪Airl Survey‬‬ ‫‪.vi‬‬
‫ثؽلی قبهبى االتْ قؽّی ‪Electronic Survey ---‬‬ ‫‪.vii‬‬

‫ظځوکی قؽّی پَ ضپل ّاؼ قؽٍ پَ الًعی ډّلّْ ٗهل نْٗعی‬

‫‪ .a‬تْپْګؽافی قؽّی ‪ - : Topography Survey---‬پعی قؽّی کی ظځوکی ظهص ټْل تفً٘الت ښْظل ک٘ږی‬
‫‪ .b‬ک٘ع قتؽل قؽّی ‪ - : Cadestral Survey ---‬ظځوکی هكبزتًَْ ضًْيب ظهولکًٌْړ هكبزتًَْ پَ هؼلْه٘ږی اّ‬
‫ښْظل ک٘ږی‪.‬‬

‫اًدٌ٘ؽی قؽّی ‪ - : Engineering Survey ---‬پعی قؽّی کی ظښبؼًّْ اُّوعاؼًګَ ظقبضتوبًًْْ ظيٌؼتی اّ هعاًی‬
‫ّظاًْ٘‪ ،‬ظاّثْ اّ ثؽښٌب نجکی ظکبًبلؿاقْ٘ى نجکی ‪ ،‬قؽکًَْ اّ کبًبلًَْ اّظاقی ًْؼٗی هِوی قؽّی تؽقؽ ک٘ږی ظغَ‬
‫قؽّی ُن پَ ضپل ّاؼ قؽٍ الًعی ډّلًَْ لؽی‬

‫‪ - 1‬اکهپبًی قؽّی ‪Recaneseionce Survey ---‬‬

‫‪ - 2‬اثتعای قؽّی ‪Priliminary Survey ---‬‬
‫‪ - 3‬ظهْل٘ؼت ٗب ًِبٗی قؽّی ‪Location Survey ----‬‬

‫ظضطًْْ اقتمبهت‬

‫ظُؽضظ اقتمبهت پَ قؽّی کی ًظؽ ْٗ هؼ٘ي ضظ تَ چَ ظًًف الٌِبؼ ٗبهؽٗعٗبى پَ ًبهَ ٗبظٗږی تؼٌ٘٘ږی پَ ػوْهی تْګَ‬
‫ظّی ډّلَ ًًف الٌِبؼ ٗبهؽٗعٗبى ّخْظلؽی چَ ػجبؼت ظٍ لَ‪.‬‬
‫‪ - 1‬اقبقی ًًف الٌِبؼ (زم٘می ًًف الٌِبؼ ) ‪ُ - : True Meridian --‬غَ ضظ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظخغؽاف٘بٗی نوبلی‬
‫اّ خٌْثی لطت ث٘بًْی ٗب تْض٘ر کْی ظطْل الجلع پَ ًْم ٗبظٗږی‬
‫‪ - 2‬همٌبط٘كی ًًف الٌِبؼ (همٌبط٘كی هؽٗعٗبى ) ‪ُ - : Magnetic Meridian--‬غَ ضظ تَ ّٗل ک٘ږی چَ همٌبط٘كی‬
‫ه٘لَ ٗب لطت ًوبء پَ اؾاظ زبلت کی اضت٘بؼّی ظزم٘می ًًف الٌِبؼ اّ همٌبط٘كی ًًف الٌِبؼ تؽ هٌځ ظاًسؽاف‬
‫ؾاّٗی پَ اًعاؾٍ تْپ٘ؽّخْظلؽی ظاًسؽاف ؾاَّٗ پَ ځوکی ظهطتلفْ ثؽضْ کی هطتلف ل٘وتًَْ لؽی چَ ظًمهی پَ‬
‫الًعی ثؽضَ کی ل٘کل نْی ّی‬
‫‪ - 3‬فؽضی ٗب اضت٘بؼی ًًف الٌِبؼ ‪ُ - :‬غَ ًًف الٌِبؼ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظ قبزْی کبؼًّْ ظاخؽاء ظپبؼٍ ظنوبل اّ‬
‫خٌْة لطت قؽٍ هْاؾی پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی پَ ػوْهی تْګَ ظضطًْْ ظاقتمبهت ظ پٌځَ ډّلَ ؾاّْٗ پْاقطَ‬
‫تؼٌ٘ږی ‪.‬‬
‫‪ .a‬ظث٘ؽًک ؾاَّٗ ‪Bearing Angle ----‬‬
‫‪ .b‬ظاؾٗوْت ؾاَّٗ ‪Azimut Angle----‬‬
‫‪ .c‬ظاًسؽاف ؾاَّٗ ‪Deflection Angle ---‬‬
‫‪ .d‬ظښی طؽف ؾاَّٗ ‪Angle to the Right ---‬‬
‫‪ .e‬ظاضلی ؾاَّٗ ‪Internal Angle‬‬

‫‪ - 1‬ظث٘ؽٗګ ؾاَّٗ ‪ُ :‬غَ ؾاّٗی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظهْؼظ ًظؽ ضظ اّ ًژظی نوبل اّ خٌْة لطت تؽهٌځ تهک٘ل٘ږی‪.‬‬
‫‪N‬‬

‫‪N 60° W‬‬ ‫‪N 30° E‬‬

‫‪Br 30°‬‬
‫ن اح يه ‪II -‬‬ ‫‪Br 60°‬‬
‫ن اح يه ‪I -‬‬

‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬

‫‪Br 50°‬‬
‫ن اح يه ‪III -‬‬
‫‪Br 40°‬‬ ‫ن اح يه ‪IV -‬‬

‫‪S 50° W‬‬ ‫‪S40°E‬‬

‫‪S‬‬

‫‪ - 2‬ظاؾٗوْت ؾاَّٗ ‪ُ - : Azimat Angle --‬غَ ؾاّٗی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظقبػت ػمؽة هطبثك ظهْؼظًظؽ ضظ اّ‬
‫ظنوبلی لطت تؽهٌځ تهک٘ل٘ږی ظ نوبلی اؾٗوْت پَ ًبهَ ٗبظٗږی اّ کَ چ٘ؽی ظخٌْثی لطت څطَ اًعاؾٍ نی ًْظ‬
‫‪N‬‬
‫خٌْثی اؾٗوْت پَ ًْم ٗبظٗږی پَ‬
‫افغبًكتبى کی نوبلی اؾٗوْت پَ ًظؽ کی‬
‫ًْ٘ل ک٘ږی ځکَ چی افغبًكتبى ظاقتْاکؽښی‬
‫‪Az1‬‬ ‫نوبل ضْاتَ لؽاؼلؽی‪.‬‬
‫ن اح يه ‪II -‬‬
‫ن اح يه ‪I -‬‬

‫‪Az2‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪Az4‬‬
‫‪Az3‬‬

‫ن اح يه ‪III -‬‬
‫ن اح يه ‪IV -‬‬

‫‪S‬‬
 ‫پَ څلْرګًْْ ًاديْ کی دتيرًګ اّازیوْت ترهٌځ الًذی راتطی ّجْدلری‬
‫‪N‬‬ ‫‪ - 1‬پَ اّلَ ًبزَ٘ کی ث٘ؽًک اّاؾٗوْت قؽٍ هكبّی ظی‬

‫‪Az = Br‬‬

‫‪Br 30°‬‬
‫ن اح يه ‪II -‬‬
‫ن اح يه ‪I -‬‬

‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬

‫ن اح يه ‪III -‬‬
‫ن اح يه ‪IV -‬‬

‫‪S‬‬

‫‪ - 2‬پَ ظُّوَ ًبزَ٘ کی ث٘ؽًک اّاؾٗوْت تؽهٌځ الًعی ؼاثطَ ّخْظلؽی ‪.‬‬
‫‪N‬‬

‫^‪Br^ = 1800 -Az‬‬

‫^‪Az^=1800 -Br‬‬

‫ن اح يه ‪IV -‬‬ ‫ن اح يه ‪I -‬‬

‫‪Az‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬

‫ن اح يه ‪II -‬‬

‫ن اح يه ‪III -‬‬
‫‪Br‬‬

‫‪S‬‬

‫‪N‬‬ ‫‪ - 3‬پَ ظؼٗوَ ًبزَ٘ کی ظاؾٗوْت ؾاّٗی اّ ث٘ؽٗک ؾاّٗی تؽهٌځ الًعی ؼاثطَ ّخْظلؽی‬

‫^‪Br^ = 1800 – Az‬‬

‫‪Az = 1800 + Br‬‬
‫ن اح يه ‪IV -‬‬
‫ن اح يه ‪I -‬‬

‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪Az4‬‬
‫‪Az‬‬
‫‪Br‬‬
‫ن اح يه ‪III -‬‬
‫ن اح يه ‪II -‬‬

‫‪S‬‬
 ‫‪N‬‬
‫‪ - 4‬څلْؼهَ ًبزَ٘ کی ث٘ؽًګ اّاؾٗوْت تؽهٌځ الًعی ؼاثطَ ّخْظلؽی‬

‫‪Br‬‬ ‫‪Br = 360 -Az‬‬

‫ن اح يه ‪I -‬‬ ‫‪Az = 3600 – Br‬‬
‫ن اح يه ‪IV -‬‬

‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪Az4‬‬
‫‪Az3‬‬

‫ن اح يه ‪III -‬‬ ‫ن اح يه ‪II -‬‬

‫هثبل ‪ - :‬کَ ظث٘ؽًګ ؾاَّٗ ‪ّ 300‬ی ًْ پَ ظُّوَ ًبزَ٘ کی اؾٗوْت ؾاَّٗ پ٘عاکړی ‪.‬‬
‫‪S‬‬
‫‪Br = 300‬‬
‫‪Az = 180 – Br = 180 -300 = 1500‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫‪ - 3‬ظاًسؽاف ؾاَّٗ ‪ُ - : Deflection Angle ---‬غَ ؾاّٗی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظهْؼظ ًظؽ ضظ ظاقتمبهت اّظهبلجل ضظ‬
‫ظاهتعاظ تَ هٌځ تَ ؼاځی‬
‫دان حراف زاوي ه‬

‫‪+‬‬
‫‪+‬‬

‫‪-‬‬
‫جهت مخال ف ع قرب ساعت‬

‫‪+‬‬
‫‪+‬‬
‫هثبل ‪ - :‬ظ ‪ A‬ظًمطی ث٘ؽًګ ‪ 500‬ظٍ ظ ‪ E,D,C,B‬ظًمطْ ث٘ؽٗګ ؾاَّٗ هؼلْهَ کړی اّظاًسؽاف ؾاّٗی پَ نکل کی‬
‫ّؼکړل نْی ظ ٍ‬

‫‪B‬‬
‫‪70°‬‬

‫‪D‬‬

‫‪95°‬‬

‫‪C‬‬

‫‪80°‬‬
‫‪Br = 50°‬‬

‫‪E‬‬

‫‪80°‬‬

‫‪A‬‬
 N

Br=50° N

130° B 70° E
W
140° 40°
D
W E
N
50° 95°
Br = 68°
S 40°
60° Br = 40°
45°
C S N
Br = 50° W E
80°
120°
60°
45°

100° E 135° E
W
S 35°
45°
80°

A S

Bearing B = 180 – ( 70+50) = S 600 E

Bearing C = 180 – ( 60+80) = N 400 E

Bearing D = 180 – ( 40+95) = S 450 E

Bearing E = 80 – 45 = S 350 W

ًْْ‫ ُغَ ؾاّٗی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظقبػت ظػمؽة هطبثك ّظظٍّ ضط‬- : Angle to the right – َّٗ‫ظښی طؽف ؾا‬
‫تؽهٌځ تهک٘ل٘ږی‬
240°
B

250°

Br 50°
C
A
230°

240 – 130 = 110

 ‫‪N‬‬

‫‪Br B = 180 – 110 = S 70 E‬‬

‫‪130°‬‬ ‫‪110°‬‬
‫‪N‬‬
‫‪230 – 110 = 120‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪B‬‬
‫‪50°‬‬ ‫‪Br C = 180 – 120 = N 60 E‬‬
‫‪Br =70°‬‬ ‫‪120°‬‬ ‫‪130°‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪250 – 120 = 130‬‬
‫‪S‬‬
‫‪Br 50°‬‬ ‫‪70°‬‬ ‫‪60°‬‬
‫‪Br - 50°‬‬
‫‪Br - 60°‬‬
‫‪Br D = 180 – 130 = S 50 E‬‬
‫‪C‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪S‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪110°‬‬
‫‪120°‬‬

‫‪S‬‬
‫ظاضلی ؾاّٗی ‪ُ - : Internal Angle ----‬غَ ؾاّٗی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظظٍّ ضطًْْ تؽهٌځ ظْٗتؽْٗؼـ پَ ظاضل کی هٌځ تَ‬
‫ؼاځی ظْٗ هضلغ ظظاضلی ؾاّْٗ هدوْػَ ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاک٘ږی‬

‫‪(n – 2 ) x 1800‬‬

‫‪ - n‬پَ فْؼهْل کی ظؾاّْٗ تؼعاظظی‬

‫پَ قبزَ کی ظغَ ؾاّٗی ظ تْ٘ظّالٗت پْاقطَ اًعاؾٍ ک٘ږی اّث ٘ب ګْؼّ چَ ظغَ پْؼتٌی فْؼهْل يعق کْی اّ کَ ًَ‬

‫‪B‬‬

‫‪100°‬‬

‫‪C‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪110 °‬‬ ‫‪110°‬‬

‫‪120°‬‬

‫‪100°‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪E‬‬
 ‫‪N‬‬

‫‪Br BC = S 60 E‬‬
‫‪140°‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪120°‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪Br CD = S10W‬‬
‫‪60°‬‬
‫‪40°‬‬

‫‪100°‬‬

‫‪Br -40°‬‬
‫‪54°‬‬ ‫‪Br DE = S 70 W‬‬
‫‪S‬‬
‫‪C‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪W‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪110 °‬‬ ‫‪110°‬‬
‫‪Br EA = N 30 W‬‬
‫‪N‬‬

‫‪N‬‬ ‫‪Br - 10°‬‬

‫‪S‬‬
‫‪10°‬‬

‫‪100°‬‬ ‫‪W‬‬ ‫‪20°‬‬ ‫‪E‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪170°‬‬
‫‪70°‬‬
‫‪Br -70°‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪20°‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪150°‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪110°‬‬

‫‪S‬‬

‫‪S‬‬

‫ليْليٌګ ‪Leveling ----‬‬

‫ُغَ ػولی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظُغی پَ هؽقتَ ظځوکی ظًمطْ اؼتفبع هؼلْه ٘ږی اّ ُوعاؼًګَ ظظٍّ ًمطْ تؽهٌځ ظاؼتفبع تفبّت‬
‫تؼٌ٘ږی ظلْ٘ل کبؼی څطَ ظقؽکًْْ اّ کبًبلًْْ پَ هك٘ؽ کی اّ ُوعاؼًګَ ظيٌؼتی اّهعًی ّظاًْ٘ ظاؼتف بػبتْ ظ چک کْلْ‬
‫)‪ Bench mark (BM‬اّ ظظٍّ ًمطْ تؽهٌځ ه٘الى اّ ظقؽکًَْ ظ ه٘ل ظچک کْلْ ظپبؼٍ ّؼڅطَ اقتفبظٍ ک٘ږی‪.‬‬

‫ثچ هبؼک ‪ُ - : Bench Mark ---‬غَ ًمطی تَ ّٗل ک٘ږی چَ اؼتفبع ٗی هؼلْهَ ّی اّ ظلْ٘ل کبؼی هجعاء ثلل‬ ‫‪-1‬‬
‫ک٘ږی ثچ هبؼکًَْ الًعی ډّلًَْ لؽی‬
‫‪ - : Greet Trigonometric Survey Bench mark , GTS‬ظاُغَ ث٘چ هبؼک تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظځوکی ظهص‬ ‫‪-1‬‬
‫يفؽی ًمطَ ثلل نْی ّی لکَ ظټْل خِبى يفؽی ًمطَ ظکؽاچی ظقوٌعؼ يفؽی ًمطَ ظٍ‬
‫ظاٗوی ث٘چ هبؼک ‪ُ - : Permanent B.M :‬غَ ث٘چ هبؼک تَ ّٗل ک٘ږی چَ اؼتفبع ٗی ظ ‪ G.T.S‬ث٘چ هبؼک څطَ‬ ‫‪-2‬‬
‫ًَ هؼلْهْی لکَ ًٌګؽُبؼ کی ظ ثِكْظّظ پل ث٘چ هبؼک‬
‫هْلتی ث٘چ هبؼک ‪ُ - : Temporary B . M‬غَ ث٘چ هبؼک تَ ّٗل ک٘ږی ظقؽّی ظکبؼًّْ ظضتن پَ ّضت کی ظ‬ ‫‪-3‬‬
‫يجب ّؼځی ظکبؼًّْ ظپبؼٍ هجعا ټبکی‪.‬‬
‫فؽضی ٗب اضت٘بؼی ث٘چ هبؼک ‪ُ - : Arbitrary B . M‬غَ ث٘چ هبؼک تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظ ظاٗوی ث٘چ هبؼک پَ ػعم‬ ‫‪-4‬‬
‫هْخْظٗت کی ٗی هجعا فؽض٘ږی‪.‬‬
‫نبتٌی لؽائت ‪ - : Back Sight‬ظًمطی ظپبقَ ظ قټبف لْقتل ظی پَ ػوْظی ډّل چی ظثسؽظهٌځٌی قطسی اّٗب‬ ‫‪-2‬‬
‫ظثلی فؽٌ نْی ًمطی ًَ اض٘كتل ک٘ږی‪.‬‬
‫هطکٌی لؽائت ‪ - : Fore Sight‬ظنبتٌی لؽائت ظاض٘كتلًَْ ّؼّقتَ قټبف ثلی ُغَ ًمطی تَ چی ظُغِی اؼتفبع ُن‬ ‫‪-3‬‬
‫ؾهًْږ ُعف ّی ػوْظآ اض٘كتل ک٘ږی کْم لؽائت چی ظقټبف پَ هص ظُوعی ًمطی ًَ اض٘كتل ک٘ږی ظهطکٌ٘ی‬
‫لؽائت پَ ًبهَ ٗبظٗږی‪.‬‬
‫هٌځٌی لؽائت ظهص پَ لْؼ ‪ - : Inter Mediate Fore Sight‬ظهطکٌ٘ی اّ نبًتی لؽائت ظاض٘كتلًَْ ّؼّقتَ ظلْ٘ل‬ ‫‪-4‬‬
‫کبؼی ظضؽّؼت لَ هی ظالی ظػٌ٘ی هْل٘ؼت ًَ ْٗ ٗب څْ لؽائتًَْ ظهص پَ لْؼ ّاض٘كتل نی ظکْم اؼتفبػبت چی‬
‫ؾهًْږ ُعف ّی ظهٌځٌی لؽائت ظهص پَ لْؼ پَ ًبهَ ٗبظٗږی‪.‬‬
‫چؽضم ٗب تبّٗعّ ًمطَ ‪ُ - : Turning Point‬غَ ًمطَ چی ظالی ظْٗ هْل٘ؼت ًَ ٗی هطکٌ٘ی لؽائت اّ ظالی ظثل‬ ‫‪-5‬‬
‫هْل٘ؼت ًَ ئی نبًتی لؽائت ّلْقتل نی ظتبّٗعّ ٗب چؽضم ظًمطی پَ ًبهَ ٗبظٗږی ٗبثل ػجبؼت ُغَ ًمطَ چی ظ‬
‫ُغی ًَ هطکٌ٘ی لؽائت اّ ثل نبتٌی لؽائت ّلْقتل نی ظتبّٗعّ ٗب چؽضم ظًمطی هطفف ‪ P.T‬ظی ‪.‬‬
 ‫‪ - 6‬ظالی اؼتفبع ‪ - : Height of instrument‬چی لٌډٍ ًښَ ئی ‪ HI‬ظٍ ظثسؽ ظهځٌی قطر ًَ ظالی ظهؽکؿ پْؼی‬
‫ظػوْظی فبيلی ًَ ػجبؼت ظٍ‬
‫‪ - 7‬لْ٘ل نْی قطر ‪ - : Level Surface‬ظُغی قطسی ًَ ػجبؼت ظٍ چی ُؽٍ ًمطَ ئی ظثسؽ ظهٌځٌی قطسی قؽٍ‬
‫هْاؾی ّی ظثسؽ هٌځٌی قطر ظهجعاء ٗب ‪ Datum‬پَ ًْم ٗبظٗږی چی لْړّالی ئی يفؽ لجْل نْی‪.‬‬

‫دليْل کاری هيتْدًَّ ‪ - :‬پَ ػوْهی تْګَ ظلْ٘ل کبؼی ظپبؼٍ ظٍّ ه٘تْظًَّ ّخْظلؽی چَ ػجبؼت ظٍ لَ ‪.‬‬

‫‪ - 1‬ظالی ظاؼتفبع ه٘تْظ ‪Instrument Height Method‬‬

‫‪ - 2‬ظلْړّالی اّ ټ٘ټ ّالی ه٘تْظ ‪Rise and Fall Method‬‬
‫‪ - 1‬ظالی ظاؼتفبع ه٘تْظ ‪ - :‬پعی ه٘تْظ کی ظالی ظاؼتفبع ظهطی ظًمبطْ اؼتفبع هؼلْه٘ږی اّ الًعی خعّل پْاقطَ تؽت٘ت‬
‫ٗږی‬

‫‪Station‬‬ ‫‪B.S‬‬ ‫‪I.F.S‬‬ ‫‪F.S‬‬ ‫‪H.I‬‬ ‫‪R.L‬‬ ‫‪Remarks‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪101.5‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪B.M‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪99.5‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪100.5‬‬ ‫‪99.5‬‬ ‫‪C.P‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪97.5‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪98.5‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪98‬‬ ‫‪C.P‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪99‬‬
‫‪Check Ʃ BS – ƩFS = Last R.L – First R.L‬‬

‫‪4.5-5.5 = 99-100 ------- 1=1‬‬

‫‪HI = R.L + Bs = 100 + 1.5 = 101.5‬‬

‫‪R.L 2 = HI – Is = 101.5 – 2 = 99.5‬‬

‫‪R.L 3 = HI – Is = 101.5 – 1.5 = 100‬‬

‫‪HI 4 = HI + Bs – Fs = 101.5+1-2 = 100.5‬‬

‫‪RL4 = HI – Bs = 100.5-1 = 99.5‬‬

‫‪RL5 = HI – Is = 100.5 – 3 = 97.5‬‬

‫‪RL 6 = 100.5 – 2 = 98.5‬‬

‫‪HI 7 = HI + Bs –Fs = 100.5 + 2 – 2.5 = 100‬‬

‫‪RL 7 = HI – Bs = 100.5 – 2.5 = 98‬‬

‫‪RL8 = HI – Fs = 100- 1 = 99‬‬

 ‫کلَ چی ظ چؽضم ًمطَ تَ ؼاځْ ًْ ظالَ اؼتفبع تغ٘ؽ ضْؼی اّ ًْی ک٘ږی‬

Station B .S I.F.S F.S H.I R.L Remarks

1 3 103 100 B.M Bs=HI-RL = 103 – 100 = 3
2 2 101 I.F.S = HI – RL = 103-101 = 2
3 -1 2 100 98 C.P Bs = HI – IFS = 103-2 = 101 –
1 = 100
4 1 99 RL = HI – IFS = 100-1 = 99
5 2 4 98 96 C.P HI = HI + BS – FS = 100+2-4 =
98
RL = HI – BS = 98 - 2 = 96
6 13 85 Fs = HI – RL = 98 – 85 = 13

- : ‫ظُّن هثبل‬

Staion B.S I.F.S F.S Elevation Distance H.I

BM 2.10 96.50 98.60
1.90 96.70 0.00
1.80 96.80 0+045
1.70 96.90 0+075
1.60 97.00 0+120
TP1 2.15 97.00 99.15
2.05 97.10 0+150
1.95 97.20 0+180
1.80 97.35 0+210
TP2 2.05 97.35 99.40
2.00 97.40 0+250
2.00 97.40 0+280
1.90 97.50 0+320
TP3 2.30 97.50 99.80
2.20 97.60 0+340
2.10 97.70 0+370
2.05 97.75 0+410
TP4 2.24 97.75 99.99
2.14 97.85 0+460
2.02 97.97 0+490
1.97 98.02 0+540
TP5 2.30 98.02 100.32
2.16 98.16 0+580
2.11 98.21 0+630

BS 13.14
FS 11.43
BS-FS -1.71
Def of 1.71
Ele
 ‫هقياسًَْ ‪Scale ---‬‬
‫ظًمهی ظاًعاؾی اّ ظځوکی ظاًعاؾی ًكجت تَ هم٘بـ ّا ٗی ٗب پَ ثل ػجبؼت ظهؽتكن طْل اّطجؼی طْل ًكجت تَ هم٘بـ ّاٗی‬
‫هم٘بقًَْ پَ ػوْهی تْګَ پَ ظٍّ ډّلَ ظی‬

‫‪ - 1‬ػعظی هم٘بـ ‪ٌُ – 2 ،‬عقی هم٘بـ‬

‫‪ - 1‬ػعظی هم٘بـ ‪ - :‬ظْٗ کكؽ ٗب ًكجت پَ نکل ل٘کل ک٘ږی ‪ٗ 1:100‬ب ‪ٗ 1/100‬ب ‪. 1/10‬‬
‫‪ٌُ - 2‬عقی هم٘بـ ‪ُ - :‬غَ هم٘بـ تَ ّٗل ک٘ږی چَ پَ ګؽاف٘کی نکل ؼقن نْی ّی اّظُغی لَ هطی ظًمهی پَ هص‬
‫ضطًَْ اًعاؾٍ ک٘ږی‬

‫ػعظی هم٘بقًَْ پَ ظؼی ډّلَ ظی‬

‫‪ - 1‬لْی هم٘بـ ‪ُ - : Large Scale‬غَ هم٘بـ تَ ّٗل ک٘ږی چَ يْؼت ٗی ظ هطؽج څطَ لْی ّی لکَ ‪100/1 ، 4/1‬‬
‫‪ 2/1 ،‬ظاهم٘بـ ظهبن٘ي االتْ پَ اًدٌ٘ؽی کی ؾٗبت اقتؼوبل٘ږی ‪.‬‬
‫‪ - 2‬کْچٌی هم٘بـ ‪ُ - :‬غَ هم٘بـ تَ ّٗل ک٘ږی چَ يْؼت ٗی ظ هطؽج څطَ کْچٌی ّی لکَ ‪، 1/100 ، 1/10‬‬
‫‪ 1/1000‬اّظاقی ًْؼ ظاهم٘بـ پَ قبضتوبًی اًدٌ٘ؽی کی ډٗؽ اقتؼوبل٘ږی‬
‫‪ - 3‬هكبّی هم٘بـ ‪ُ - : Equaled Scale‬غَ هم٘بـ تَ ّٗل ک٘ږی چَ يْؼت اّ هطؽج ٗی قؽٍ هكبّی ّی‬

‫هثبل‪ - :‬ظًمهی هم٘بـ ‪ 1:50‬ظی کَ چ ٘ؽی ظًمهی پؽهص ظْٗ ضظ طْل ‪ 4‬قبًتی هتؽ ّی ًْ ظځوکی پؽهص ثَ ًْهْړی ضظ‬
‫طْل پ٘عاکړی ‪.‬‬

‫‪1 cm‬‬ ‫‪- - 0.5 m‬‬

‫‪4 cm‬‬ ‫‪x‬‬

‫هثبل ‪ - :‬کَ چ٘ؽی ظْٗضظ طْل ظځوکی پؽهص ‪ 40‬هتؽٍ ّی اّ پَ ًمهَ کی ‪ 16‬قبًتی هتؽ ٍ ّی ظًمهی هم٘بـ هؼلْم کړی ‪.‬‬

‫‪ٌُ – 2‬عقی هم٘بـ ‪ - : Geometric Scale - :‬ظاهم٘بـ ګؽاف٘کی هفِْم لؽی اّ پَ ظٍّ ډّلَ ظی‬

‫‪ - 1‬هكتم٘ن هم٘بـ ‪Direct Scale ---‬‬

‫‪ - 2‬لطؽی هم٘بـ ‪Diameter Scale---‬‬

‫هٌذٌيات ‪Countering ----‬‬

‫ظقؽکًْْ ؼٗل ّی اّ کبًبلًْْ هك٘ؽ چَ اکثؽٍ ظ تپَ ؾاؼٍ هٌ طمْ څطَ ت٘ؽٗږی ًْ ظځوکی ػْاؼٌ ( لْړّالی ‪ ،‬ټ٘ټ ّالی )‬
‫ظهٌسٌ٘بتْ پَ نکل ښْظل ک٘ږی هٌسٌ٘بت هتك بّی االضالع ًمطی ؼاښ٘ی چَ پَ پالى کی ښْظل نْی ظی‬
 ‫‪50‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪45‬‬ ‫‪45‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪40‬‬
‫‪30‬‬
‫‪30‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪± 100 B.M‬‬

‫‪Center Line‬‬
‫‪145 140‬‬
‫‪0‬‬
‫‪130‬‬ ‫‪120 110‬‬

‫‪14 0‬‬
‫‪5‬‬
‫‪10 11‬‬‫‪120‬‬ ‫‪150‬‬

‫‪14‬‬
‫‪130‬‬
‫‪Ground Level‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪4045 50‬‬ ‫‪45 40‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪4045 50‬‬

‫پؽّف٘ل ‪ - :‬ظځوکی هبٗلی لطغ تَ پؽّف٘ل ّاٗی‬

‫‪± 100 B.M‬‬

‫‪Center Line‬‬
‫‪105‬‬
‫‪0‬‬

‫‪110‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪130‬‬

‫‪0‬‬
‫‪13‬‬

‫‪120‬‬ ‫‪105‬‬
‫‪11‬‬

‫‪Ground Level‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪5‬‬

‫هثبل ‪ - :‬پَ الًعی نکل کی ظکٌعى کبؼی اّ پؽکبؼی زدن پ٘عاکړی پَ ُغَ يْؼت کی چَ ػؽٌ ٗی ‪ 6‬هتؽ ّی‬
 ‫‪20 m‬‬

‫‪15 m‬‬ ‫‪10 m‬‬

‫‪50m‬‬ ‫‪60 m‬‬ ‫‪40 m‬‬
‫‪35 m‬‬
‫‪30 m‬‬
‫‪15 m‬‬ ‫‪15 m‬‬ ‫‪10 m‬‬ ‫‪20 m‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫تؽْٗؼـ ٗب پْل٘ګْى ‪Traverse ---‬‬

‫ظهؼ٘ي طْل اّ هؼ٘ي خِت لؽًّکْ ضطًْْ هدوْػی تَ تؽْٗؼـ ّٗل ک٘ږی اّ پَ ػوْهی تْګَ تؽْٗؼـ پَ ظٍّ ډّلَ ظی‬
‫‪ - 1‬ټؽلی تؽْٗؼـ ‪ – 2‬ضالو تؽْٗؼـ‬
 ‫اتياری یا ‪Irrigation -----‬‬
‫ظ اّثْ ؼقْل ضبّؼی تَ پَ هًٌْػی طؽٗمْ قؽٍ ظ ًجبتبتْ ظّظی اّ ًوْ پَ ضبطؽ اّ ُن ظ ًجبتبتْ ظ هسًْالتْ ظ قطر ظ‬
‫لْړت٘ب پطبطؽ پَ اًدٌ٘ؽی کی ظ اث٘بؼی ٗب ‪ Irrigation‬پَ ًبهَ ٗبظٗږی‪ .‬ظاث٘بؼی ظ اًدٌ٘ؽ ّظ٘فَ يؽف ظاًَ ظٍ چی ًجبتبتْ تَ‬
‫اّثَ ّؼقْی ثلکَ ُغَ ثبٗع پَ ظی پٍْ نی چی پَ ُؽ فًل کی ًجبت تَ ظضؽّؼت هطبثك څْهؽٍ اّثَ پَ کبؼ ظی پَ‬
‫افغبًكتبى کی ټْل ٗی (‪ ) 55 – 65‬هل٘بؼظ هکؼت اّثَ تهک٘ل ک٘ږی چَ ظظی لَ خولَ څطَ ‪ 35‬هل٘بؼظ ٍ څطَ ئی ظافغبًكتبى پَ‬
‫ضبّؼٍ کی اقتفبظٍ ک٘ږی چَ ظ افغبًكتبى ټْل هكبزت ‪ A = 6550000 Km2‬ظٍ چَ لعی څطَ ‪ 12‬فً٘عٍ ځوکَ ٗی لبثل ظ‬
‫کهت ظٍ چَ ‪ 7.8‬ه٘لْى ُکتبؼٍ ځوکَ ک٘ږی اّ ‪ 5.23‬ه٘لْى ُکتبؼ ٍ ٗی ظ قٌ٘ع ظاّثْ پْاقطَ اث٘بؼی ک٘ږی اّ پبتی ‪1.32‬‬
‫ه٘لْى ُکتبؼ ٗی ظاث٘بؼی ظپؽّژّ پْاقطَ اث٘بؼی ک٘ږی اّ ظ ْٗ ُکتبؼ ځوکی ظپبؼٍ ‪ 8000‬هتؽ هکؼت اّثْ تَ ضؽّؼت ظ ی‬
‫اّ ْٗ ُکتبؼ هكبّی ک٘ږی پَ ‪ 10000‬هتؽ هؽثغ قؽٍ اّ ظ ‪ 7.8‬ه٘لْى ُکتبؼ ٍ ځوکی لَ خولَ څطَ ‪ 40‬فً٘عی لبثل ظ کهت‬
‫ظٍ‬

‫د یْ اتياری یٍْ پرّژٍ تایذ د الًذی ضر ایطْ پَ اساش طرح اّ ډیسایي ضی‬

‫ظپؽّژی زفع اّ هؽالجت ثبٗع اقبى ّی ‪.‬‬ ‫‪.1‬‬

‫ظاّثْ ظضؽّؼت لپبؼٍ ثبٗع ّضت هٌبقت ّی‬ ‫‪.2‬‬
‫ظاث٘بؼی تؼعاظ چَ پَ ُؽ هْقن کی اّثْ تَ څْهؽ ٍ ضؽّؼت ّی‬ ‫‪.3‬‬
‫ظاّثْ همعاؼ ظ پؽّژی ظ ضؽّؼت پَ اقبـ ثبٗع ّی‬ ‫‪.4‬‬
‫ظ اّثْظ ک٘ف٘ت اّ ًْػ٘ت پ٘ژًعًی (ک٘و٘بّی اّ فؿٗکی ضْاو ) پَ اقبـ‬ ‫‪.5‬‬
‫ظْٗی هٌطمی ظ زبيالتْظ ًْع اّظُغی ظاّثْظ ضؽّؼت پَ اقبـ‬ ‫‪.6‬‬
‫خْی زبالت ظ اث٘بؼی پَ قبزَ کی‬ ‫‪.7‬‬
‫ظ ضبّؼی ًْػ٘ت ظاث٘بؼی ظپبؼٍ‬ ‫‪.8‬‬
‫ظاث٘بؼی هْثؽ ؼّل‬ ‫‪.9‬‬

‫داتياری اًْاع‪Types of Irrigation --------‬‬

‫هيخاًيکی جریاًًَْ ‪Lift Irrigation‬‬ ‫‪ Flow Irrigation‬خْدی جریاًًَْ‬

‫‪Kareze flow‬‬ ‫‪Storage Flow‬‬ ‫‪River Flow‬‬ ‫‪channel flow‬‬ ‫‪Canal Flow‬‬

‫ظؾٗؿؾهٌ٘ی اّثْ خګْالی ظ ه٘طبً٘کی لْی پْاقطَ ظؾٗؽؾهٌ٘ی اّثْ‬ ‫خبؼی اّثْ خګْالی ظه٘طبً٘کی لْی پْاقطَ‬
‫اٗكتل ظڅبٍ کبًْ پْاقطَ‬

‫داتياری طریقی ‪Method of Irrigation ----‬‬

‫‪Overhead Irrigation‬‬ ‫‪Surface Irrigation‬‬ ‫‪Sub Sur face Irrigation‬‬

 ‫‪Water Resources‬‬

‫‪Ground Water‬‬ ‫‪Surface Water‬‬

‫‪Infiltration‬‬ ‫‪Spring‬‬ ‫‪Wells‬‬

‫‪River‬‬ ‫‪Torrents‬‬ ‫‪Streams‬‬ ‫‪Lakes‬‬ ‫‪Storage‬‬

‫دُایذرّتخٌيکی ساختواًًْْ لپارٍ تایذ دپرّژی دضرّع څخَ هخکی الًذی دری سرّی ترسرٍ ضی‬
‫اًدٌ٘ؽی قؽّی ‪ُ - 2 ،‬بٗعؼّلْخ٘کی قؽّی ‪ - 3 ،‬خْ٘لْخ٘کی قؽّی‬ ‫‪-1‬‬
‫اًدٌ٘ؽی قؽّی ‪ - :‬پَ ُؽ ځبی کی چی قبضتوبى خْړٗږی ثبٗع پَ پْؼ ٍ ّضبزت قؽٍ ٗی اًدٌ٘ؽی قؽّی ّنی‬ ‫‪-1‬‬
‫اّظُغی هكبزت پ٘عانی تْپْګؽاف٘ګ ی ًمهَ ٗی خْړٍ نی اّ ّؼّقتَ ًظؽ پالى تَ ظځوکی هكبزت ظهطتلفْ ًمبطْ‬
‫اؼتفبع اّ ظًمهی لَ هطی ثبٗع پَ هٌبقت ځبی کی تطجك نی ‪.‬‬
‫ُبٗعؼّلْخ٘کی قؽّی ‪ - :‬ظاًدٌ٘ؽی قؽّی څطَ ّؼّقتَ ٗب ُوؿهبى ثبٗع خْ٘لْخ٘کی قؽّی ُن يْؼت ًّ٘كی‬ ‫‪-2‬‬
‫پعی قؽّی کی ثبٗع ظځوکی الًعی طجمْ هْاظ ّکتل نی چَ اٗب ظقبضتوبى ظخْړٗعّ ثؽظانت لؽی کَ ًَ اُّن ظغَ‬
‫الًعٌٗی طجمْ هْاظ ظاّثْلبثل ًفْغ ظی اّ کَ غ٘ؽ لبثل ًفْ غ ٗؼٌی ‪ water Tightness‬ضْاو لؽی اّظالًعٌٗی طجمْ‬
‫ظهْاظًّْػ٘ت چَ يطؽاٗی تِعاة لؽی اّ کَ ضبّؼٗي ‪ ،‬ظځوکی الًعی اّثْ هؼلْهْل ٗؼٌی ّاټؽټ٘جل ‪ ،‬ظقبضتوبًی‬
‫هْاظّ پَ ُکلَ تسم٘مبت چَ هٌبقت همبّهت اّښَ ک٘ف٘ت ّلؽی ‪.‬‬
‫ُبٗعؼّلْخ٘کی ‪ - : Hydrological Survey‬ظاهطبلؼبت ډٗؽ هِن ظی چی ثبٗع تؽقؽ ٍ نی څَ ّضت چَ ٍْٗ‬ ‫‪-3‬‬
‫غض٘ؽ ٍ ٗب کبًبل خْړٗږی ظُغَ ظهْخْظ ٍ اّثْ همعاؼٗی ظ ُبٗعؼّلْخ٘کی هطبلؼبتْ پَ اقبـ تؼٌ٘٘ږی‪.‬‬

‫کاریس‬
‫کبؼٗؿ ُن ظ اث٘بؼی ظق٘كتن څطَ ػجبؼت ظی چَ ظځوکی الًعًی ٗب ؾٗؽؾهٌ٘ی اّثْ ظؼاّ ٗكتلْ ظپبؼٍ پَ هًٌْػی تْګَ‬
‫خْړٗږی ظکبؼٗؿًّْ څطَ ظ افغبًكتبى ‪ ،‬اٗؽاى‪ ،‬نْؼّی ‪ ،‬ظػؽاق خٌْثی ثؽضْ ‪ ،‬قْؼئی اّ هًؽ ضلک اقتفبظٍ کْی‬
‫هثبل ‪ - :‬ظْٗ کبؼٗؿ ‪ 100‬هتؽ ٍ فبيلَ ْٗ خكن پَ ‪ t1 = 15 sec, t2= 18 sec, t3= 17 sec‬کی کْی چَ همطغ ٗی پَ الًعی‬
‫ډّل ظٍ ظاّثْ همعاؼ ٗی پ٘عاکړی ؟‬

‫‪Water‬‬

‫‪r‬‬

‫‪Depth of water = 1 m‬‬

 ‫(‬ ‫)‬

‫کاًال ‪Canal -----‬‬

‫کاًال ‪ :‬کبًبل ػجبؼت ظٍ لَ ُغَ هًٌْػی هدؽا څطَ ظی چَ ظ کبًکؽٗتْ ‪ ،‬قٌګ کبؼی اّ ٗب ظضبّؼی څطَ خْړنْی ّی‬
‫چی ظثؽق ظتْل٘ع ‪ ،‬اث٘بؼی اّ کهتی ؼاًی ظپبؼٍ ّؼڅطَ اقتمبظٍ ک٘ږی‬

‫دیْکاًال پَ طرح اّډیسایي کی تایذی الًذی ضرایط پَ ًظر کی ًّيْل ضی ‪.‬‬

‫ظکبًبل ظؽف٘ت ثبٗعی هطبثك ظ پؽّژی ظ اُعافْ قؽٍ ّی‬ ‫‪.1‬‬

‫کبًبل ثبٗع ظ ٍْٗ هٌبقت ځبی ظ قٌ٘ع اّٗب هطؿى څطَ خال کړّ چَ ُبٗعؼّل٘کی ههکالت ًّلؽی‬ ‫‪.2‬‬
‫کبًبل ثبٗع ْٗ هٌبقت هك٘ؽ اّ ه٘ل ّلؽی چَ ُبٗعؼّل٘کی ههکالت ًّلؽی پَ کبًبل کی خؽٗبى ظ ځوکی ظ خبغث ی‬ ‫‪.3‬‬
‫لْی لَ اثؽٍ هٌځَ ؼاځی‬
‫کبًبل ثبٗع ظ هسلی هْاظّ څطَ پَ التًبظی تْګَ خْړ نْی ّی‬ ‫‪.4‬‬
‫کبًبل ثبٗع پَ ؼٗګی ځبًْْٗ کی کبفی قؽػت ّلؽی چَ ‪ silt Load‬هْاظ تؽقت ًهی‬ ‫‪.5‬‬
‫اّثَ ثبٗعی پبک ّی ظ هضؽٍ هْاظّ څطَ ظکبًبل اّثَ ثبظی ظهضؽٍ هْاظّ څطَ پبکی ّی‪.‬‬ ‫‪.6‬‬
‫ْٗ هطوئ٘ي خؽٗبى ّلؽی‬ ‫‪.7‬‬

‫ُغَ هْاد چَ دیْ کاًال پَ فرش کْلْ کی استؼواليږی تایذهٌاسة اّالًذیٌی خْاظ ّلری‬

‫‪ - 1‬ظاقی هْاظ ّی چَ اّثَ ّؼڅطَ ت٘ؽی ًهی ‪ water lightness‬ضْاو ّلؽی‬

‫‪ - 2‬ظهْاظّ هعاّهت اّ همبّهت ثبٗع ؾٗبت ّی‪ - 3 .‬ظاقی هْاظ ثبٗع تَِ٘ نی چَ ؾٗبت ظؼنت ًَ ّی ٗؼٌی ظظؼنتی‬
‫ضؽٗت ئی کن ّی ّ ‪ - 4‬تستبًی طجمی فؽل کْل ثبٗع التًبظی ّی اّ تؽه٘ن ٗی ُن اقبى ّی ‪ – 5 ،‬ثبٗع ظاقی‬
‫هْاظّی چَ ّاښَ اّ ګ٘ب پَ کی نٌَ ًَ نی ‪ – 6‬هْاظثبٗع ظاقی ضبي٘ت ّلؽی چَ هًْږ پَ کی ه٘الى پَ اقبًی قؽٍ‬
‫خْړّالی نْ‪.‬‬

‫‪Tope of Canal lining‬‬

‫قطت طجمَ ئی فؽنًَْ ‪ - 2‬ضبّؼٗي فؽنًَْ‬ ‫‪-1‬‬

‫قطت طجمَ ٗی فؽنًَْ ‪ - :‬ػجبؼت ظی لَ ‪ – 1‬کبًکؽٗتی ‪ – 2 ،‬ت٘بؼچتی ‪ – 3 ،‬ظهًبلر پْاقطَ ‪ – 4 ،‬ضهتی فؽل‬ ‫‪-1‬‬
‫‪ - 5 ،‬قٌګی فؽل ‪ – 6 ،‬اقفبلتی فؽل ‪.‬‬
‫ضبّؼٗي فؽنًَْ ‪ - :‬ضبّؼٗي فؽنًَْ ػجبؼت ظٍ لَ ‪ – 1‬ظکلی ضبّؼی فؽل ‪ – 2 ،‬قْظٗن کبؼثٌْٗت فؽل ‪ - 3 ،‬ظت٘لْ‬ ‫‪-2‬‬
‫پْاقطَ لٌٌ٘ګ ‪.‬‬
‫کبًکؽٗت اچْل ظکبًبل پَ تستبًی طجمَ کی ‪ - :‬ظکبًکؽٗتْ ضطبهت ظاّثْ ظًَ ت٘ؽٗعّ اّ ظهمبّهت پَ ًظؽ کی ًْ٘لْ‬ ‫‪-1‬‬
‫قؽٍ تؼٌ٘٘ږی چَ ظ (‪ ) 5 – 10‬قبًتی هتؽ پَ زعّظّ کی ًْ٘ل ک٘ږی اّ پَ ُغَ ځبًْْٗ کی چَ کْم ُبٗعؼّل٘کی‬
‫هبنًٌَْ٘ ځبی پَ ځبی ک٘ږی ثبٗع ظق٘ص لؽًّکی کبًکؽٗتْ څطَ اقتفبظٍ ّنی پَ کبًکؽٗتی فؽنًْْ کی قبضتوبًی‬
‫خبٌٗتًَْ پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی چَ ظ ‪ Construction Joints‬پَ ًبهَ ٗبظٗږی اّ (‪ ) 3 – 5‬هتؽ ّؼّقتَ‬
‫‪ Construction Joints‬پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی ظکبًکؽٗت ؼٗؿی څطَ هطکی ثبٗع الًعٌٗی طجمَ ښَ تپک کبؼی‬
‫نی اّپبقٌی طجمَ کی ثبٗع ‪ 15‬قبًتی هتؽ پَ اًعاؾٍ ؼٗګی ضبّؼٍ ّاچْل نی ظ کبًکؽٗتْ ظاچْلْ څطَ هطکی ثبٗع‬
‫‪ 1:4‬هًبلسَ ّاچْل نی اّ ّؼّقتَ غْړ کبغػ ّاچْل نی اّ ظکبًکؽٗتْ هکف ډٗؿاٗي ‪ 1:3:6‬اّ ٗب ‪ّ 1:4:8‬ی‬
‫ثبٗع پَ لبلت کی ّاچْل نی اّّؼّقتَ ظ کبًکؽٗت ؼٗؿی څطَ ظ ضبلی ظنګْ ظپبلْ٘ پْاقطَ ّپْښل نی اّ ظهٌبقت‬
‫ّضت ظت٘ ؽٗعّ څطَ ّؼّقتَ کْ٘ؼٌٗک نؽّع نی‪.‬‬
‫ت٘بؼ چتی فؽنًَْ ‪ - :‬ظاًْع فؽنًَْ اّل تطتی ظ (‪ ) 30 * 60‬قبًتی هتؽ پَ اًعاؾٍ خْړٗږی اّ ّؼّقتَ ث٘ب پَ تپک‬ ‫‪-2‬‬
‫نْی طجمی ثبًعی چی ( ‪ ) 5 – 6‬قبًتی هتؽ ځطبهت ّلؽی فؽل ک٘ږی اّ ظؼؾًَّ ٗی ظ هًبلر پْاقطَ ډک٘ږی اّظ‬
‫‪ See page‬هطٌْ٘ی پطبطؽ ل٘ؽٗؿی ک٘ږی ‪.‬‬
‫ظق٘وٌتْ ظهًبلر فؽل ‪ - :‬ظ تستبًی طجمی ظاهبظٍ کْلْ څطَ ّؼّقتَ ظ ( ‪ )1 – 4‬قبًتی هتؽ پَ اًعاؾّ هًبلر اچْل‬ ‫‪-3‬‬
‫ک٘ږی‪.‬‬
‫ظضښتْ فؽنًَْ ‪ - :‬اّل تستبًی طجمَ تَِ٘ اّتپک کبؼی ک٘ږی ث٘ب ظ ‪ٗ 1:4‬ب ‪ 1:3‬هًبلر ظ ‪ 12‬هلی هتؽپَ ضطبهت‬ ‫‪-4‬‬
‫اچْل ک٘ږی اّ ضښتی ظ هًبلر ظپبقَ اٗښْظل ک٘ږی‪.‬‬
‫قٌګ کبؼی فؽنًَْ ‪ - :‬ظتستبًی طجم ی ظتَِ٘ کْلْ څطَ ّؼّقتَ ظُغی ظپب ق َ ظهًبلر اّ ٗبث٘عّى ظ هًبلر قٌګ‬ ‫‪-5‬‬
‫کبؼی نؽّع ک٘ږی اّظغَ ډّل فؽنًَْ ثبٗع ظ ‪ Seepage‬پَ همبثل کی همبّهت ّلؽی اّ ظاّثْ ظخؽٗبى پَ ّضت‬
‫کی ت٘ګی ثی ځبَٗ ًَ نی چی لكن فؽنًَْ غ٘ؽ التًبظی ّی‪.‬‬
‫اقفبلتی فؽنًَْ ‪ - :‬ظتستبًی طجم ی ظتَِ٘ کْلْ څطَ ّؼّقتَ اقفبلت اّ خغل قؽٍ هکف نی اّ ظتستبًی طجمی ظپبقَ‬ ‫‪-6‬‬
‫اچْل ک٘ږی اقفبلت ثبٗع ‪ 200 C0‬پْؼی ګؽم نی اّظفؽل ضطبهت ثبٗع ‪ 30‬قبًتی هتؽ ٍ ّی‪.‬‬
‫ظضبّؼی اّ ق٘وٌتْ فؽنًَْ ‪ - :‬ضبّؼٍ ثبٗع ښَ ه٘عٍ نی چَ ظؾؼاتْ اًعاؾٍ ٗی ظ ‪ً 20‬وجؽ غؽثبل څطَ ‪ 35 %‬ت٘ؽ‬ ‫‪-1‬‬
‫نی اّ ضبّؼٍ ‪ (90 – 95 )%‬اّ ق٘وٌت ‪ (10 – 5 ) %‬قؽٍ ّچ ګډ نی اّ اّثَ پَ کی ّاچْل نی چی ظت٘بؼی‬
‫طجمی ظپبقَ اچْل ک٘ږی اّظ ‪ curing‬ظپبؼ ٍ ئی ظفؽل ظپبقَ ضبّؼٍ اچْل ک٘ږی ‪.‬‬
‫ظت٘لْ اچْل پَ تستبًی طجمَ ثبًعی ‪ - :‬ظتستبًی طجمی ظتِ٘ی څطَ ّؼّقتَ ظ ‪ 1.5‬هلی هتؽ پَ ځطبهت ت٘ل اچْل ک٘ږی‬ ‫‪-2‬‬
‫اّ ظغَ ت٘ل ثبٗع چَ ظ ‪ 8‬قبًتی هتؽ ػوك پْؼی تستبًی طجمَ لوعٍ کړی‪.‬‬

‫داّتْ اًذازٍ کْل پَ سرخالظ کاًالًَْ کی ‪Measurement of Water in open Canal‬‬

‫پَ الًعی طؽٗمْ قؽٍ هًْږ پَ ضاليْ کبًبلًَْ کی اّثَ اًعاؾٍ کّْ‬

‫‪ - 1‬زدوی طؽٗمَ ‪ - : Volumetric Method‬پعی طؽٗمَ کی ظْٗ هؼ٘ي ُن لْښی پَ ْٗ هؼ٘ي ّضت کی ډک٘ږی اّظ‬
‫الًعی فؽهْل لَ هطی ئی زدن پ٘عاک٘ږی‪.‬‬

‫‪ - 2‬ظهكبزت اّ قؽػت ه٘تْظ ‪ - : Velocity – Area Method ----‬پعی طؽٗمَ کی لْهړی قؽػت پ٘عاک٘ږی‬
‫اّث٘ب ّؼّقتَ ظهمطغ پَ هكبزت کی ضؽث٘ږی‬

‫‪ - 3‬نٌبّؼ طؽٗمَ ‪Float Method ----‬‬

‫پَ ػوْهی تْګَ ظاّثْظ اًعاؾٍ کْلْ ظپبؼٍ ظ الًعی ه٘تْظًّْ څطَ اقتفبظٍ ک٘ږی ‪، Area Method – 1 ،‬‬

‫‪، Crop Requirement Method – 4 ، Flood Flow Method – 3 Cut Tribune flow Method - 2‬‬

‫‪Conductivity Meter Method – 5‬‬

 ‫دجریاى دالتًَْ‬

‫پَ ػوْهی تْګَ خؽٗبى ظٍّ زبلتًَْ لؽی‬

‫‪ - 1‬هٌظن خؽٗبى ‪ - : Luminary Flow -----‬ظُغَ ًْع خؽٗبى څطَ ػجبؼت ظی چَ ظاّثْ غ ؼات ْٗ هٌظن ضظ ق٘ؽ‬
‫تؼم٘جْی ظغَ ًْع خؽٗبى پَ طجؼ٘ت کی پَ ههکل ل٘عل ک٘ږی هګؽ پَ الثؽاتْاؼًّْ کی ظغَ ًْع خؽٗبى ؾٗبت ل٘عل‬
‫ک٘ږی‬
‫‪ - 2‬غ٘ؽهٌظن خؽٗبى ‪ - : Turbulent Flow ----‬ظغَ ًْع خؽٗبى هؼکْـ ظ ‪ luminary flow‬ظی‬

‫پَ پْؼتٌی فْؼهْل کی ‪ V‬قؽػت ظی ‪ d‬ظًل لطؽ ظی اّ ‪ γ‬ظپبٗپًْْ قٌ٘وبت٘کی الؾخ٘ت ظی چی ظاّثْ ظپبؼٍ‬
‫ً٘كْ‪.‬‬
‫‪ - 1‬کَ چ٘ؽی ‪ R<2000‬څطَ ّی خؽٗبى هٌظن ظی‬
‫‪ - 2‬کَ چ٘ؽی ‪ R>2000‬څطَ ّی خؽٗبى غ٘ؽ هٌظن ظی‬

‫پَ ػوْهی تْګَ پَ پبٗپًْْ کی اًؽژٗکی ضبٗؼبت ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫پَ پْؼتٌی فْؼهْل کی ‪ُ hf‬بٗعؼّل٘کی (اًؽژٗکی ) ضبٗؼبت اّ ‪ f‬ظايطکبک ضؽٗت ظی چَ ډٗؽ کْچٌی ل٘وت لؽی (‬
‫‪ًْ٘) f=0.005‬ل ک٘ږی ‪ L‬ظپبٗپ طْل ‪ d ،‬ظًل لطؽ ‪ V ،‬قؽػت اّ ‪ g‬ظثمل تؼد٘ل ظی‪.‬‬

‫*** پَ ػوْهی يْؼت کبًبلًَْ ظ الًعی همطؼْلؽًّکی ظٍ‬

‫‪ - 1‬هكتط٘لی ‪ - 2 ،‬غّغًمَ ٗی ‪ – 3 ،‬هثلثی ‪ – 4 ،‬ظاٗؽّی ‪ً٘ - 5 ،‬وَ ظاٗؽّی‬

‫پَ کاًالًَْ کی هجاز سرػت‬

‫‪Maximum allowable velocities for different soil‬‬

‫‪Soil‬‬ ‫‪Velocity m/sec‬‬

‫‪Light sand‬‬ ‫‪0.5‬‬

‫‪Loamy sand‬‬ ‫‪0.75‬‬

‫)‪Clay soil (Soft clay‬‬ ‫‪1.0‬‬

‫‪Clay hard‬‬ ‫‪1.25‬‬

‫‪Rock‬‬ ‫‪2.5 – 3.5‬‬

 ‫پَ کاًال کی داّتْ ضایؼات ‪Channel losses -------‬‬

‫پَ کبًبل کی ضبٗؼبت پَ ظٍّ لكن ظی ‪ - 1‬تجط٘ؽی – ‪ – 2 ، Evaporation‬څڅ٘عًَ ٗب – ‪Seepage‬‬

‫‪ - : Seepages – 1‬پَ ُغَ ّضت کی چَ کبًبل کی اّثَ خؽٗبى لؽی ْٗ اًعاؾٍ ٗی ظ کبًبل ظ فؽل ظهْاظّ پْاقطَ‬
‫خػث٘ږی چَ ظغَ همعاؼ ؼطْثت ظکبًبل ظهْاظّ ظًْػ٘ت پْؼی اړٍ لؽی ظتجط٘ؽی ضبٗؼبتْ همعاؼ ظفلتؽٗهٌی ظضبٗؼبتْ پَ‬
‫ًكجت ضْؼاکن ظی ظ ‪ seepages‬اًعاؾٍ پَ الًعی تْګَ ښْظل نْی ظٍ‬

‫‪1 – Clay loam ( 0.25 – 0.75 ) Ft/day‬‬

‫‪2 – Sand loam ( 1 – 1.5 ) Ft/day‬‬

‫‪3 – Louse sandy soil ( 1.5 – 2 ) Ft/day‬‬

‫‪4 – Gravel ( 3 – 6 ) Ft/day‬‬

‫‪ - : Evaporation - 2‬ظغَ ضبٗؼبت ظ کبًبل پَ فْلبًی قطسَ کی هٌځتَ ؼاځی اّ ظټْل ظقچبؼج (‪ ) 0.25 – 1‬فً٘ع‬
‫پْؼی ک٘ږی اّظالًعی ػْاهلْ پْؼی اړٍ لؽی‬
‫‪ - 1‬ظهٌطمی ظزؽاؼت ظؼخی ‪ - 2 ،‬ظهٌطمی اة اُْ ‪ - 3 ،‬لٌع ٍ ثل اّؼطْثت ‪ – 4 ،‬اتْهْقف٘ؽ ظؼخی ‪.‬‬

‫دکاًال ډّلًَْ ‪Types of Channels -----‬‬

‫‪ُ - : Close Channel - 1‬غَ کبًبل تَ ّٗل ک٘ږی چَ اؾاظٍ ُْا قؽٍ پَ توبـ کی ًَ ّی ظغَ کبًبل کی اّثَ ظ ْٗفهبؼ‬
‫الًعی زؽکت کْی ‪.‬‬
‫‪ُ - : Open Channel - 2‬غَ کبًبل تَ ّٗل ک٘ږی چَ پبقٌی قطر ٗی ظ اؾاظ ی ُْا قؽٍ توبـ لؽی اّ فهبؼ پَ ظاضل‬
‫ظکبًبل کی ظ ْٗ قؽٍ هكبّی ّی‬

‫ظغّغًمَ ٗی همطغ نکل‬

‫‪B.W‬‬ ‫‪T.W‬‬ ‫‪B .W‬‬

‫‪B‬‬

‫‪F.B‬‬

‫‪D‬‬
‫‪Bed Level‬‬ ‫‪d‬‬

‫‪b‬‬

‫*** پَ کبًبلًْْ کی ‪ Free Board‬ثبٗع ظ ‪ 30‬قبًتی هتؽ څطَ کن ًَ ّی اّ ٗبظ ‪ّ 0.5 h‬ی ‪.‬‬

‫ًْټ ‪ - :‬تدؽثْ اّ هسبقجبتْ ښْظلی ظٍ چَ ثِتؽٌَٗ اّ هٌبقجَ ُبٗعؼّل٘کی غّغًمَ ٗی همطغ ُغَ همطغ ظٍ چَ ُبٗعؼّل٘کی‬
‫نؼبع ٗی ؾٗبتَ اّظ ػ٘ي هكبزت پَ يْؼت کی ظلًْع نْی هس٘ظ ‪ P‬اًعاؾٍ ٗی کوَ ّی ‪.‬‬

‫** ظؼطْثت پَ نکل قؽٍ ظاّثْ ظغض٘ؽی اًعاؾٍ پَ ضبّؼٍ کی (‪ ) 45 – 90‬فً٘عٍ پْؼی ّی‬
 ‫داتياری هتقاطغ ساختواًًَْ ‪Cross Drainage Works -----‬‬

‫ُغَ ُبٗعؼّل٘کی قبضتوبًًَْ چَ ظکبًبل اّ ضْړ ظتمبطغ پَ ًمطَ کی خْړٗږی ظ ‪ cross drainage system‬پَ ًبهَ ٗبظٗږی‬
‫ظغَ قبضتوبًًَْ پَ الًعی ډّلًَْ تمك٘ن نْٗعی ‪.‬‬

‫‪Foot Path Culvert – 5 ، Culvert – 4 ، Syphon - 3 ، Aqueduct - 2 ، Super Passage‬‬ ‫‪-1‬‬

‫‪ - : Super Passage‬پعی ډّل قبضتوبًًْْکی کبًبل ظضْړ الًعی ت٘ؽٗږی کبًبل پَ ػبظی ډّل ث٘عّى لَ کْم‬ ‫‪-1‬‬
‫هؿازوت څطَ ظضْړالًعی خؽٗبى لؽی پَ ظاضل ظقبضتوبى کی ظاّثْ اؼتفبع ظ کبًبل ظاؼتفبع قؽٍ ْٗنبًتَ ّی‪.‬‬
‫‪ Aqueduct‬تؽًبة‪ - :‬پعی ًْع قبضتوبًًْْ کی کبًبل ظ ضْړظپبقَ ت٘ؽٗ ږی ظغَ ډّل قبضتوبًًَْ ُغَ ّضت‬ ‫‪-2‬‬
‫خْړٗږی چَ ظضْړقطسَ ډٗؽ ٍ ټ٘ټَ ّالغ ّی چَ هًْږ ًهْ کْالی چَ ظ ‪Super Passage‬اّ ٗب ‪ Syphon‬ق٘فْى‬
‫پْاقطَ اّثْ تَ ػجْؼ ّؼکړّ‪.‬‬
‫ق٘فْى ‪ - : Syphon --‬پعی ډّل قبضتوبًًْْ کی کبًبل ظ ضْړ الًعی ت٘ؽٗږی ظظی ډّل قبضتوبًًْْ څطَ ُغَ‬ ‫‪-3‬‬
‫ّضت اقتفبظٍ ک٘ږی چَ ظکبًبل ‪ Bed‬ظضْړ پَ ‪ Bed‬پْؼتَ ّی چَ هًْږ ًهْ کْالی چَ اّثَ ظ ‪Super passage‬‬
‫اّ ٗب ‪ Aqueduct‬پْاقطَ ت٘ؽی کړّ‪.‬‬
‫پلچک ٗب ‪ - : Culverts‬پَ ُغَ يْؼت کی چَ کبًبل ظقؽک قؽٍ هتمبثل ّالغ نی ًْپعی يْؼت کی ظػؽاظ ٍ خبتْ‬ ‫‪-4‬‬
‫ظ ػجْؼ پطبطؽ ظظی قبضتوبى څطَ اقتفبظٍ ک٘ږی ‪.‬‬
‫‪ - : Foot Path Culverts‬کْچٌی پلًَْ ظی چَ ظاًكبًْ ظػجْؼ ظپبؼٍ پَ کبًبلًْْ ظپبقَ خْړٗږی ‪.‬‬ ‫‪-5‬‬

‫دتٌذًّْ اّ کاًالًْْ پَ هذاسثَ کی د هختلفْ هْادّ دپارٍ ددرضتی ضریثًَْ پَ الًذی جذّل کی ښْدل ضْی دی‬

‫ظظؼنتی ضؽٗت ‪n‬‬ ‫ظهْاظًّْػ٘ت‬ ‫نوبؼٍ‬

‫‪0.012‬‬ ‫اقكت ق٘وٌت‬ ‫‪1‬‬

‫‪0.013‬‬ ‫کؽاه٘کی هْاظ‬ ‫‪2‬‬

‫‪0.012‬‬ ‫فْالظ‬ ‫‪3‬‬

‫‪0.013‬‬ ‫کبًکؽٗت اّ اُي کبًکؽٗت‬ ‫‪4‬‬

‫‪0.015‬‬ ‫ضهت کبؼی‬ ‫‪5‬‬

‫‪0.03‬‬ ‫ت٘ګَ اّ خغل‬ ‫‪6‬‬

‫‪0.014‬‬ ‫کبًکؽٗت اّ اّقپ٘ؿکبًکؽٗت‬ ‫‪7‬‬

‫‪0.013‬‬ ‫چًَْ‬ ‫‪8‬‬

‫‪0.014‬‬ ‫پَ کبًبلًْْ کی کبًکؽٗت‬ ‫‪9‬‬

‫‪0.02‬‬ ‫يطؽٍ‬ ‫‪10‬‬

‫‪0.0225‬‬ ‫ضبّؼٍ‬ ‫‪11‬‬

‫*ټؽاًكپبٗؽٗهي ‪ - : Transpiration‬ظًجبت ظپبڼی اّ قبلی پْاقطَ ظؼطْثت تجط٘ؽ پؽّقی تَ ّٗل ک٘ږی ‪.‬‬
 ‫سيفْى ‪Syphon ------‬‬

‫ق٘فْى ٗب ثړق ظُبٗعؼّل٘کی قبضتوبًًْْ لَ خولی څطَ ظٍ چَ پَ ُغَ ځبًْْٗ کی خْړٗږی چَ ُلتَ ظ تؽًبة خْړّل ههکل‬
‫ّی کْالی نْی چَ ظ کبًکؽٗتْ ‪ ،‬اُي کبًکؽٗتْ ‪ ،‬لؽکْ٘ اّ فْالظّ څطَ ٗی خْړکړّ ‪ .‬کبًکؽٗتی ثؽلًَْ ظ ظاٗؽّی همطغ‬
‫لؽًّکی ّی ظ ( ‪ ) 3 – 5‬هتؽ قؽکْة لؽًّکی ّی اّ اُي کبًکؽٗتی ثؽلًَْ ظ ( ‪ ) 5 – 50‬هتؽ قؽکْة لؽًّکی ّی اّ ُن‬
‫ک٘عای نی چَ ثړلًَْ ظظاٗؽّی اّ هكتط٘لی همطغ لؽًّکی ّی ثړ لًَْ ًظؽ قبضتوبًی ػٌبيؽّ تَ پَ الًعی ظؼی ډّلَ تمك٘ن‬
‫نْی ظی‬

‫‪ – 1‬يْف ًوب ثړلًَْ ‪ – 2 ،‬هٌسٌی الطظ ‪ – 3 ،‬قؽضالو ثړلًَْ‬

‫‪ - 1‬يْف ًوب ق٘فًًَْْ ‪ - :‬ظغَ ډّلَ ق٘فًًَْْ ظ (‪ ) 3 – 5‬هتؽ قؽکْة پْاقطَ ًَِ٘ ک٘ږی ظضْلی اّضؽّخی لكوتًْْ‬
‫کی ظّهْاظّ ظؼقْة ظپبؼٍ تؽقجګبٍ لؽی ‪.‬‬
‫‪ - 2‬هٌسٌی الطظ ‪ - :‬پَ ُغَ ّضت کی چَ قؽکْة ظ ‪ 5‬هتؽ څطَ اضبفَ ّی ظغَ ق٘فْى خْړٗږی اّ هكتط٘لی همطغ‬
‫لؽی ‪.‬‬
‫‪ - 3‬قؽضالو ق٘فْى ‪ - :‬پَ ُغَ ځبًْْٗ کی خْړٗږی چَ ډٗؽػو٘ك ػؽٌ ّلؽی چی پَ ّچ الل٘ن اّ يطؽٍ ٗی قبزْ‬
‫کی پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی ‪.‬‬

‫دسيفْى ُایذرّليکی هذاسثات‬

‫ُغَ ق٘فًًَْْ چَ طْل ٗی څْهتؽّ تَ ؼق٘ږی اّقؽکْة ئی ُن ‪ 5‬هتؽ څطَ اضبفَ ّی ظاّثْ ظخؽٗبى پَ اقبـ چَ اػظوی‬
‫ّی هسبق جَ ک٘ږی اّ ظايغؽی خؽٗبى پْاقطَ ک ٌتؽّل٘ږی هګؽ کْچٌی ق٘فًًَْْ اػظوی خؽٗبى تَ کٌتؽّل اّ هسبقجَ‬
‫ک٘ږی‪.‬‬

‫پَ ق٘فْى کی ظاّثْ همعاؼ ظالًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاک٘ږی‬

‫√‬

‫‪ - F‬ظژًّعی همطغ هكبزت ‪ - Z ،‬ظاّثْ اؼتفبع تفبّت ظی پَ فْلبًی اّ تستبًی‬ ‫– ظخؽٗبى ظهمعاؼ ضؽٗت‬
‫لكوت کی‬

‫∑‬ ‫*‬ ‫‪+‬‬

‫‪- H inlet - 1‬ظهمطغ ظضْلی ضبٗؼبت ‪ h * d – 2‬طْلی ضبٗؼبت ظق٘فْى پَ طْل کی ‪ h out – 3 ،‬پَ ضؽّخی ثؽضَ‬
‫کی ضبٗؼبت ‪ h fri – 4 ،‬پَ ايطکبک کی ضبٗؼبت ‪ h transhra – 5 ،‬پَ خبلی کی ضبٗؼبت‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ - K inlet‬پَ ظضْلی لكوت کی ضبٗؼبت ظی ‪ًْ٘ K inlet = 0.3‬ل ک٘ږی ‪ – V1 ،‬پَ ظضْلی لكوت کی ظق٘فْى قؽػت‬
‫‪ – V2 ، V = (2-4) m/sec‬پَ ظضْلی اّ ضؽّخی لكوت کی قؽػت ‪.‬‬

‫‪ - 2‬ظق٘فْى پَ ګٌح کی ظګؽظنی ضبٗؼبت ظالًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاک٘ږی‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ - F‬ضؽٗت ظٍ چَ ل٘وت ٗی ظالًعی هؼبظلی پْاقطَ پ٘عاک٘ږی‬

 ‫(‬ ‫)‬
‫‪ -‬ظکٌح ګؽظنی ؾاَّٗ ظی پَ زعّظ ظ ( ‪ ) 30 – 180‬ظؼخْ پْؼی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬
‫‪ -‬ظاّثْ قؽػت ظٍ پَ ق٘فْى کی ‪ - R ،‬ظنؼبع څطَ ػجبؼت ظی کَ چ٘ؽتَ ظق٘فْى همطغ ظاٗؽّی ّی لطؽ‬
‫اّ کَ چ٘ؽتَ همطغ هكتط٘لی ٗب هؽثؼی ّی ًْ ػؽٌ ّؼکْی‬
‫‪ - 3‬پَ ايطسکبک کی ضبٗؼبت ‪Friction Losses ------‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ – V‬پَ ق٘فْى کی ظاّثْ قؽػت ‪ - n ،‬ظظؼنتی ضؽٗت ) ‪ُ - R ، n = ( 0.013 – 0.015‬بٗعؼّل٘کی نؼبع‬

‫‪ - 4‬ضؽّخی لكوت ضبٗؼبت ‪outlet Losses‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ – K outlet‬ظضبٗؼبتْ ضؽٗت ظی پَ ظضْلی لكوت کی ‪ - V1 ، K outlet = 0.5‬ظق٘فْى ظظضْلی لكوت قؽػت ظی‬

‫‪ - V2‬قؽػت پَ کبًبل کی ‪.‬‬ ‫‪، V1 2 =(2-4) m/sec‬‬

‫‪ – 5‬پَ خبل کی ضبٗؼبت‬

‫(‬ ‫( )‬ ‫)‬

‫‪ – T‬ضطبهت ظ ق٘طبًْ ظ خبلی ‪T = 2 cm‬‬

‫‪ – D‬فبيلَ ظظٍّ ق٘طبًْ تؽهٌځ ‪D = 20 cm‬‬

‫‪ – A‬پَ افمی هسْؼ کی ظق٘طبًْ ظ ه٘الى ؾاَّٗ‬

‫‪ – B‬ظه٘الى افمی ؾاَّٗ ًظؽ افمی هسْؼ تَ چَ ظ يفؽ قؽٍ هكبّی ظٍ‬

‫‪ ْٗ – 1‬کبًکؽٗتی ق٘فْى چَ ‪ Q = 3.8 m3 /sec‬اّثْ همعاؼ ت٘ؽٗعّلبثل٘ت لؽی ظ الًعی اّلَ٘ اؼلبهْ پَ ًظؽ کی ًْ٘لْ‬
‫قؽٍ ډٗؿاٗي کړی ؟‪.‬‬
‫هكتط٘لی ػؽضی همطغ ‪ b syp = 1.2 m‬ظکبًبل ظکف ػؽٌ ‪ bc = 3 m‬ظاّثْ ػوك پَ ظضْلی لكوت کی‬
‫ظکبًبل ‪ ، dc = 1.5 m‬ظګؽظنی ؾاَّٗ ‪ ، ϕ = 300‬ظظؼنتی ضؽٗت ‪ ، n = 0.0025‬خبًجی ه٘الى = ‪m = ss‬‬
‫‪ُ ، s = 1:2700 ، 1.5‬بٗعؼّل٘کی نؼبع ‪ ، R = 3.5 m‬ظق٘فْى طْل ‪، D/S level = 200.0 ، L = 60 m‬‬
‫‪U/S level = 202.5‬‬

‫زل ‪ - :‬ظاّثْ قؽػت پَ کبًبل کی پ٘عاکّْ‬

‫اّـ هًْږ ‪ V1 = 2.5 m/sec‬لجلّْ اّظالًعی ؼاثطی څطَ پَ اقتفبظی قؽٍ ظق٘فْى اؼتفبع ظ تستبًی پْنم څطَ الی تؽ‬
‫فْلبًی پْنم پْؼی پ٘عاکّْ‬

‫‪ - 1‬اّـ ظق٘فْى زم٘می قؽػت پ٘عاکّْ‬

‫– اّـ ظق٘فْى پَ ظضْلی لكوت کی ضبٗؼبت پ٘عاکّْ‬ ‫‪2‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫– اّـ ضبٗؼبت ظق٘فْى پَ ګٌح ٗب ګؽظنی لكوت کی پ٘عاکّْ‬ ‫‪3‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫()‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫– اّـ ضبٗؼبت پَ خبلی کی پ٘عاکّْ‬ ‫‪4‬‬

‫(‬ ‫( )‬ ‫)‬

‫(‬ ‫( )‬ ‫)‬
‫– اّـ پَ ضؽّخی ثؽضَ کی ضبٗؼبت پ٘عاکّْ‬ ‫‪5‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫– اّـ ضبٗؼبت پَ ايطسکب ک پ٘عاکّْ‬ ‫‪6‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬

‫اّـ ټْټل ضبٗؼبت هكبّی ک٘ږی پَ‬

‫∑‬ ‫(‬ ‫)‬
 ‫ترًاب‬

‫پَ ُغَ ّضت کی چَ ظکبًبل پَ هك٘ؽ کی ضْړ ٗب قؽک ٗبثل هتمبطغ قبضتوبى ّالغ نْی ّی لَ ظی ډّل قبضتوبى څطَ‬
‫اقتفبظٍ ک٘ږی اّظ هؽثؼی ٗب هكتط٘لی همطغ لؽًّکی ظی چی پَ ظؼی ډّلَ تمك٘ن نْی ظی‪.‬‬

‫‪ – 1‬کوبًی ن٘وبئی تؽًبة ‪ – 2 ،‬چْکبټی ن٘وبئی ‪ – 3 ،‬ګبډؼئی ن٘وبئی‬

‫ضرضرٍ یا سریغ الجریاى ساختواًًَْ‬

‫نؽنؽٍ ٗب قؽٗغ الدؽٗبى قبضتوبًًَْ ظ ػجْؼ ّؼکًّْکْ قبضتوبًًْْ لَ خولی څطَ ظی چَ ظکبًبل ظ نتهْی ٗب‬
‫تطؽٗت ظهطٌ٘ ْی پَ هٌظْؼ خْړٗږی پَ ُغَ يْؼت کی پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی چَ ظکبًبل ظځوکی ظفْلبًی‬
‫قطسی اّ تستبًی قطسی تؽهٌځ فؽق ظ ‪ 5‬هتؽ څطَ اضبفَ ّی اّپَ ُغَ ّضت کی ّؼڅطَ اقتفبظٍ ک٘ږی چَ‬
‫ًْؼهبل قؽػت پَ کبًبل کی ظنتهْی قؽػت څطَ ؾٗبت ّی ًْپعی ّضت کی ثبٗع الًعی قبضتوبًًَْ پَ ًظؽ کی‬
‫ًّْ٘ل نی ‪.‬‬
‫‪ - 1‬کبًبل ثبٗع تسکن کبؼی نی ‪ – 2 .‬کبًبل ثبٗع پلكتؽ کبؼی نی ّ ‪ – 3‬ظقؽٗغ الدؽٗبى ٗب نؽنؽٍ قبضتوبًًْْ څطَ‬
‫اقتفبظٍ ّنی‬

‫پَ ػوْهی يْؼت نؽنؽٍ قبضتوبًًَْ پَ ‪ 4‬څلْؼّ ډّلًْْ تمك٘ن نْی ظی‪.‬‬

‫‪ – 1‬ػوْظی نؽنؽٍ ‪ - : Vertical drop‬ظػوْظی نؽنؽٍ قبضتوبى څطَ ُغَ ّضت اقتفبظٍ ک٘ږی چَ پَ کبًبل کی‬
‫ظاّثْ همعاؼ ‪ 5 m3‬اّ ظاّثْ ظاؼتفبع تفبّت پَ فْلبًی اّ تستبًی قطسَ کی ‪ 1‬هتؽ ّی ًْپعی يْؼت کی ظػوْظی‬
‫نؽنؽٍ څطَ اقتفبظٍ ک٘ږی‪.‬‬

‫‪D‬‬

‫‪TEL‬‬

‫‪HL‬‬

‫‪d‬‬

‫‪Ls‬‬
‫‪ – D‬ظاّثْ ػوك پَ ضْل ٗب څْکَ کی‬

‫‪ – Ls‬طْل پَ اّثْ ظتْ٘ٗعّ پَ ځبی کی‬ ‫‪ - d‬ػوك پَ ًبّ ٍ ٗب ظاّثْ ظتْ٘ٗعّ پَ ځبی کی ‪،‬‬

‫‪ - H‬ظاّثْ قمْط‬

‫(√‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫‪ – 2‬هكتط٘لی نؽنؽٍ‪ - :‬ظظی ډّل نؽنؽٍ څطَ ُغَ ّضت اقتفبظٍ ک٘ږی چَ ظاّثْ همعاؼ ظ ‪ ( 5 – 50 ) m3‬پْؼی ّی‬
‫اّ اؼتفبع تفبّت ظ ( ‪ ) 5 – 1‬هتؽ ٗؼٌی ‪ Drops‬پْؼی ّی اّ ثؼضی ّضت ک٘عای نی چَ ظ ‪ 5‬هتؽ څطَ ُن اضبفَ ّی‬
‫پَ ُغَ ّض ت کی ظظی نؽنؽٍ څطَ اقتفبظٍ ک٘ږی چَ پَ کبًبل کی ظاّثْ قؽػت پَ هؽاتجْ ظ ثسؽاًی قؽػت څطَ ؾٗبت‬
‫ّی اّ ُن ظکبًبل ه٘ل پَ هؽاتْ٘ ظ ثسؽاًی ه٘ل څطَ ؾٗبت ّی‬

‫*** ثسؽاًی ه٘ل ‪ُ - :‬غَ ه٘ل تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظکبًبل پَ ُغَ کی ًَ نتهْی اّ ؼقْة يْؼت ًّكی ‪.‬‬

‫‪ – 3‬نؽنؽٍ ُبی ثبظاهي ک بُم ظٌُعٍ قؽػت ( قؽػت کوًّْکی نؽنؽٍ )‬

‫‪ – 4‬پبېپ هبًٌع ٍ نؽنؽٍ ‪ - :‬ظظغَ ډّل نؽنؽی څطَ ُغَ ّضت اقتفبظٍ ک٘ږی چَ ظاّثْ همعاؼ ٗی ‪ 2.5‬هتؽ هکؼت اّ‬
‫‪ّ drop < 1 m‬ی اّظغَ ډّل نؽنؽٍ ډٗؽی التًبظی ّی‬

‫سریغ الجریاًًَْ ‪Chutes ------‬‬

‫ظغَ ډّل قبضتوبًًْْ څطَ ُغَ ّضت اقتفبظٍ ک٘ږی چَ ظځوکی طجؼی ه٘ل ظکبًبل ظکف څطَ ؾٗبت ّی اًّْؼهبل‬
‫قؽػت پَ کبًبل کی ظنتهْی ظ قؽػت څطَ کن ّی اّظًه٘ي نْی قؽػت څطَ ؾٗبت ّی اّظقبزی طْل الجتَ ظافبظٍ‬
‫ګی ظ ‪ 50‬هتؽ څطَ ؾٗبت ّی ظغَ ډّلَ قبضتوبًًَْ ًظؽ نؽنؽٍ تَ ډٗؽالتًبظی ظی اّپَ ظؼی ډّلَ قبضتوبًًْْ ثبًعی‬
‫تمك٘ن نْی ظی‬

‫‪ – 1‬لهن لؽًّکی قؽٗغ الدؽٗبى ‪ – 2 ،‬کٌكْلی لؽًّکی قؽٗغ الدؽٗبى ‪ – 3 ،‬خبلی ظاؼ قؽٗغ الدؽٗبى‬

‫هثال ‪ - :‬الًعی کبًبل ډٗؿاٗي کړی پعاقی زبل کی چَ ظاّثْ ضبلى همعاؼ خؽٗبى پَ قبزْی کبًبل کی ‪ Q netto‬ظ ‪ٗ ، D‬ب‬
‫‪ Q1‬پَ ًمطْ اّ غ٘ؽ ضبلى خؽٗبى همعاؼ پَ قبزْی کبًبل کی ‪ Q brutto‬ظ ‪ٗ C‬ب ‪ Q2‬پَ ًمطْ اُّوعاؼًګَ ظخؽٗبى همعاؼ‬
‫پَ ‪ً A , B‬مطْ کی ظخؽٗبًًْْ همعاؼ پَ ‪ Q5 , Q4 , Q 3‬اّ ‪ Q6‬ظنکل هطبثك پ٘عاکړی پَ ُغَ يْؼت کی چَ ظغَ‬
‫قبزَ ظْٗ قبزْی کبًبل پْاقطَ اث٘بؼی ک٘ږی چَ ظظی قبزی هكبزت هكبّی پَ ‪ُ٘ 40‬کتبؼ ٍ اّ ًْؼم اثعُی ّؼتَ‬
‫‪ 1000‬هتؽ هکؼت ظ فی ُکتبؼ ظپبؼٍ ّی اّ ظاّثْ هعاّهت پَ ‪ 3‬نپی اّّؼځی اّظضبّؼی ًْػ٘ت ظکلی ؼٗګعاؼّی ؟‬

‫‪Q6‬‬ ‫‪Q5‬‬
‫‪B‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪L = 700 m‬‬
‫‪Q4‬‬

‫‪L = 1600 m‬‬

‫‪Q3‬‬ ‫‪Q1‬‬
‫‪C‬‬
‫‪Q2‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪L = 1000 m‬‬

‫ظاّثْ ضبلى همعاؼ خؽٗبى هكبّی ظٍ پَ قبزْی کبًبل کی‬

‫‪ًْ - m‬ؼم اثعاُی ظٍ ظهثبل پَ تْګَ چَ ظلتَ پعی هثبل کی ‪ّ 1000m3‬ؼکړل نْٗعی ‪ – F ،‬ظاثعُی ظ قبز ی هكبزت ظی‬
‫چَ ظلتَ ‪ُ٘ 40‬کتبؼ ٍ ّؼکړل نْی ظی ‪ – t ،‬هعاّهت ظاثعُی ظی چَ ‪ 3‬نجبًَ ؼّؾ‬

‫اّـ غ٘ؽ ضبلى همعاؼ پ٘عاکّْ‬

‫‪ – S1‬ظکبًبل ضبٗؼبت پَ طْل کی ظالًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫‪ - L‬ظکبًبل طْل پَ ک٘لْ هتؽ قؽٍ ‪ – Q ،‬ظاّثْ همعاؼ ٗب ضبلى همعاؼ ظ ‪ D‬پَ ًمطَ کی ‪ – δ ،‬ظًفْغی ضبٗؼبتْ ضؽٗت‬
‫ظی چَ ظکبًبل ْٗ ک٘لْ هتؽ طْل کی کی پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی چَ ًظؽ ظضبّؼی ًْػٌ٘ت تَ هطتلف ل٘وتًَْ ّؼکْل‬
‫ک٘ږی‬

‫ظ کلی قٌګٌ٘ی ضبّؼی ظ پبؼٍ‬

‫√‬

‫ظ ؼٗګعاؼٍ هتْقطی ضبّؼی ظ پبؼٍ‬

‫√‬

‫ظکلی ؼٗګعاؼٍ قپکی ضبّؼی ظ پبؼٍ‬

‫√‬

‫ظ ګلعاؼٍ ضبّؼی ظ پبؼٍ‬

‫√‬

‫ظ ؼٗکی ضبّؼی ظ پبؼٍ‬

‫√‬

‫√‬

‫اّـ ظخؽٗبى همعاؼ ظ ‪ C‬څطَ الی ‪ B‬پَ ًمطَ کی پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬
 ‫‪ Q6‬همعاؼ هكبّی ظٍ پَ‬

‫(‬ ‫)‬
‫√‬

‫هثبل ‪ - :‬الًعی کبًبل ډٗؿاٗي کړی پَ ُغَ يْؼت کی چَ ًْؼم ظاثعُی ّؼتَ ‪ 1000 m3‬ظفی ُ٘کتبؼ ظپبؼٍ ًْ٘ل نْی‬
‫ّی پعاقی زبل کی چَ ظکبًبل قبزْی پالى پَ الًعی تْګَ ّی‬

‫√‬

‫‪A‬‬
‫‪Q22‬‬

‫‪4000 m‬‬

‫‪F‬‬
‫‪Q13‬‬
‫‪Q21‬‬ ‫‪Land = 35 H‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪t = 3.5‬‬
‫‪Q20‬‬
‫‪1200 m‬‬
‫‪2000 m‬‬
‫‪Q19‬‬
‫‪C‬‬
‫‪Q16‬‬

‫‪Q18‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪Q15‬‬
‫‪500 m‬‬ ‫‪Q14‬‬
‫‪800 m‬‬ ‫‪Q12‬‬

‫‪D‬‬
‫‪Q17‬‬
‫‪Land = 40 H‬‬
‫‪t=4‬‬ ‫‪1000 m‬‬

‫‪Q11‬‬
‫‪Q9‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪Q10‬‬
‫‪G‬‬
‫‪700 m‬‬ ‫‪Land = 20 H‬‬
‫‪Q8‬‬
‫‪t=3‬‬
‫‪K‬‬ ‫‪Land = 10 H‬‬
‫‪t=2‬‬
‫‪900 m‬‬
‫‪Q1‬‬

‫‪Q7‬‬
‫‪500 m‬‬

‫‪I‬‬
‫‪Q2‬‬ ‫‪Q6‬‬
‫‪J‬‬
‫‪Q5‬‬ ‫‪800 m‬‬

‫‪Q4‬‬

‫‪900 m‬‬

‫‪Q3‬‬
‫‪Land = 12 H‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪t = 2.5‬‬

‫ُ٘کتبؼ ٍ = ‪H‬‬

‫ظاّثْ ضبلى همعاؼ ظالًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

 ‫‪ – F‬ظژًّعی همطغ هكبزت ‪ًْ – m ،‬ؼم اثعُی ‪ – t ،‬ظنجبًَ ؼّؾّضت‬

‫ظاّثْ غ٘ؽ ضبلى همعاؼ ظالًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬
‫√‬

‫(‬ ‫)‬
‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬
 ‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬
‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬

‫ظکبًبل پَ ثبؼٍ کی ػولی هثبلًَْ پَ الًعی تْګَ تهؽٗر نْی ظٍ اّ ظُؽ همطغ ظپبؼٍ ػوْهی فبؼهْلًَْ ل٘کلی نْی ظٍ‬

‫‪ - 1‬هكتط٘لی کبًبلًَْ‬
‫‪d‬‬
‫هكبزت ظ کبًبل هكبّی ظٍ پَ‬

‫‪b‬‬

‫پَ کبًبل کی ظاّثْ قؽػت هكبّی ظٍ پَ‬

‫√‬

‫پَ پْؼتٌی فبؼهْل کی ‪ُ R‬بٗعؼّل٘کی نؼبع ‪ S ،‬ه٘ل ظٍ اّ ‪ C‬ظن٘ؿی ضؽٗت ظٍ چَ پَ الًعی تْګَ پ٘عاک٘ږی‬
‫‪6‬‬
‫‪ ---‬ظن٘ؿی ضؽٗت‬ ‫√‬

‫‪ -‬ظهبًٌګ فبؼهْل‬

‫‪ --‬لًْع نْی هس٘ظ‬

‫‪ُ ---‬بٗعؼّل٘کی نؼبع‬

 ‫‪ – 2‬غّغًمَ ئی کبًبل‬

‫هكبزت هكبّی ظٍ پَ‬

‫‪a‬‬

‫‪1‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪d‬‬
‫‪a‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫√‬ ‫لًْع نْی هس٘ظ هكبّی ظٍ پَ‬

‫‪ – 3‬ظاٗؽّی همطغ لؽًّکی کبًبل‬

‫‪rd‬‬
‫‪Cos ‬‬
‫‪r‬‬ ‫‪ф‬‬
‫‪r‬‬
‫‪‬‬
‫‪  arc  Cos   ‬‬ ‫‪ Radain‬‬
‫‪180‬‬

‫‪P  2 * * r‬‬

‫‪Sin2‬‬
‫‪A  r 2 ( ‬‬ ‫)‬
‫‪2‬‬

‫‪A‬‬
‫‪R‬‬
‫‪P‬‬

‫‪Q  A C R  S‬‬

‫هثبل ‪ - :‬ظالًعی کبًبل ظپبؼٍ ظ ‪ b‬اّ ‪ d‬ل٘وتًَْ پ٘عاکړی پَ ُغَ يْؼت کی چَ الًعی اؼلبم ّؼکړل نْی ّی‬

‫‪Q = 14 M3 /Sec,‬‬ ‫‪C=45,‬‬ ‫‪n =1,‬‬ ‫‪S=1/1000‬‬

‫افمی ه٘ل‬
‫ػوْظی ه٘ل‬

‫ظهبٗلَ ثؽضی ٗب قطسی طْل = ظپْؼتٌی ً٘وبئی ػؽٌ قؽٍ‬

‫√‪.‬‬ ‫‪/‬‬
 ‫√(‬ ‫)‬

‫?=‪d‬‬
‫√‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫?=‪b‬‬

‫هكبزت‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫التًبظی تؽٗي همطغ کی‬

‫قؽػت‬ ‫√‬

‫) (‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫√‬ ‫√‬

‫هثبل ‪ - :‬الًعی هكتط٘لی کبًبل کی ظاّثْ همعاؼ پَ ‪ B‬اّ ‪ D‬پ٘عاکړی‬

‫‪A = 40 m2 ,‬‬ ‫‪C= 52.5,‬‬ ‫‪S=1/1000‬‬

‫?=‪d‬‬
‫پَ ْٗهكتط٘لی التًبظی تؽٗي همطغ کی ‪ b = 2*d‬قؽٍ ًْ لؽّ چَ‬
‫?=‪b‬‬
‫‪ --‬لًْع هس٘ظ‬

‫‪ُ --‬بٗعؼّل٘کی نؼبع‬

‫√‬ ‫√‬

‫هثبل ‪ - :‬ظْٗکبًبل ظلبػعی ػؽٌ ‪ 1‬هتؽ اّ پْؼتٌی ثؽضَ ػؽٌ ئی ‪ 2‬هتؽ ظی اّظکبًبل اؼتفبع ‪ 1‬هتؽ ظی اّ کَ ظغَ کبًبل‬
‫‪ 25‬قبًتی هتؽ ډک نْی ّی ظډک نْی ثؽضی زدن ئی هؼلْم کړی‪.‬‬

‫‪0.25‬‬ ‫ظکبًبل پَ ثغلًْْ کی ظٍّ هثلثًَْ هٌځتَ ؼاځی‬

‫‪0.25‬‬ ‫‪1.5 m‬‬
‫پَ هتْاؾاالضالع هثلثًْْ کی لْی اؼتفبع تمك٘ن پَ‬

‫‪1m‬‬ ‫لْی لبػعٍ ثبًعی اّ کْچٌی تمك٘ن پَ کْچٌی لبػعٍ‬

‫‪0.25‬‬ ‫ثبًعی پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬
‫‪1m‬‬
‫‪2m‬‬
‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0.5‬‬

‫‪0.75‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪0.75‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪0.25‬‬

‫‪0.5‬‬ ‫‪1m‬‬

‫‪x‬‬
‫‪0.75‬‬ ‫چْى کبًبل ظٍّ طؽفَ لؽی ًْ پَ ‪ 2‬کی ضؽثّْ‬ ‫ظکبًبل ػؽٌ ظٍ‬

‫ډک نْی ػؽٌ ظ کبًبل‬ ‫(‬ ‫)‬

‫‪0.25‬‬ ‫ډک نْی اؼتفبع ظ کبًبل‬

‫هثبل ‪ْٗ - :‬کبًبل چَ الًعی همطغ ٗی ّؼکړل نْی ظٍ اّپَ ظغَ کبًبل کی ‪ 1‬هتؽ هکؼت اّثَ کوی نْٗعی ظکبًبل ظکوی نْی‬
‫‪b=3m‬‬ ‫ثؽضی اؼتفبع هؼلْهَ کړی ‪ h‬پ٘عاکړی ؟‬

‫‪h‬‬
‫‪h1 = 2m‬‬
‫‪h2‬‬

‫‪a = 2m‬‬
 ‫څؽًګَ چی ‪ 1‬هتؽ هکؼت اّثَ کوی نْٗعی پَ کبًبل کی ًْ لؽّ چَ‬

‫‪5-1 = 4 m3‬‬

‫ظکبًبل ظ کوی نْی ثؽضی اؼتفبع ‪ 0.4‬هتؽٍ ظٍ‪.‬‬

‫هثبل ‪ - :‬پَ الًعی هكتط ٘لی کبًبل کی ظاّثْ همعاؼ پ٘عاکړی‪.‬‬

‫‪1m‬‬
‫لًْع نْی هس٘ظ‬

‫‪2m‬‬ ‫ُبٗعؼّل٘کی نؼبع‬

‫ظ اّثْ قؽػت‬ ‫(√‬ ‫)‬

‫√‬

‫هثبل ‪ ٍ ْٗ - :‬غّغًم َ ٗی همطغ لؽًّکی کبًبل چَ اثؼبظ ئی پَ الًعی نکل کی ښْظل نْٗعی اّطْالًی ه٘الى ‪ّ 1/100‬ی اّ ظ‬
‫ن٘ؿی ضؽٗت ٗی ‪ّ C = 58‬ی ظکبًبل ظاّثْ قؽػت اّ همعاؼ پ٘عاکړی ‪.‬‬

‫‪a = 3m‬‬

‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪d=1‬‬

‫‪b=2‬‬

‫√‬ ‫√‬
 ‫√‬ ‫√‬

‫هثبل ‪ - :‬ظالًعی کبًبل طْلی ه٘ل پ٘عاکړی ‪.‬‬

‫√‬
‫‪d=2‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ً٘وَ ظاٗؽّی کبًبلًَْ‬

‫√‬

‫هثبل ‪ - :‬الًعی ً٘وَ ظاٗؽّی کبًبل کی ظاّثْ همعاؼ پ٘عاکړی ‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬
‫‪R=1M‬‬

‫‪S= 1/1000‬‬

‫?=‪Q‬‬

‫√‬ ‫√‬
 ‫هثبل ‪ً٘ ْٗ - :‬ن ظاٗؽّی کبًبل طْالًی ه٘ل پَ الـ ؼاّړی پَ ظاقی زبل کی چَ ‪Q = 4.3 m3 /Sec‬‬

‫‪Q = 4.3 m3 /sec‬‬ ‫√‬

‫‪R = 1.5 m‬‬

‫√‬ ‫√‬ ‫√‬

‫هثبل ‪ - :‬ظْٗ ظاٗؽّی کبًبل ظ همطغ هكبزت پ٘عاکړی پَ ُغَ يْؼت کی چَ ظًْهْړی همطغ څطَ ‪ 1.5 m3 /sec‬اّثَ ت٘ؽی‬
‫نی اّ طْلی ه٘ل ٗی ‪ 1:1000‬اُّبٗعؼّل٘کی نؼبع ٗی ‪ 1‬هتؽ ّی‬

‫‪Q = 1.5 m3/Sec‬‬ ‫√‬

‫‪S = 1/1000‬‬

‫‪R=1m‬‬ ‫√‬

‫هثبل ‪ - :‬ظْٗکبًبل قؽػت هؼلْم کړی کَ چ٘ؽی ‪ 3 m3 /sec‬اّثَ ّلؽی اّ ظهمطغ هكبزت ٗی ‪ 8‬هتؽ هؽثغ اّ ظ لًْع نْی‬
‫هس٘ظ ٗی ‪ 8‬هتؽ اّ طْالًی ه٘ل ٗی ‪ّ 1:1000‬ی‬

‫‪Q = 3 m3 /sec‬‬

‫‪A = 8 m2‬‬ ‫√‬ ‫√‬

‫‪P= 8 m‬‬

‫‪S = 1/1000‬‬

‫هثبل ‪ - :‬پَ ٍْٗ قبزَ کی ‪ 112 jereb‬ؾؼاػتی ځوکَ هْخْظ ٍ ظٍ چَ ظُغی ظضؽّثْلْ لپبؼٍ ‪ 90 m3 /Sec‬اّثْ تَ ضؽّؼت‬
‫ظی کَ چ٘ؽی ظکبًبل طْالًی ه٘ل ‪ّ 0.028‬ی اُّبٗعؼّل٘کی نؼبع ‪ 1‬هتؽ ّی ًْ ظًْهْړی کبًبل ظپبؼٍ هكتط٘لی‬
‫همطغ ډٗؿاٗي کړی‬

‫‪Q = 3 m3 /sec‬‬ ‫√‬

‫‪S = 0.028‬‬ ‫√‬

‫‪R=1m‬‬
‫?=‪A‬‬

‫‪1.5 m‬‬

‫‪6m‬‬

‫دّاټر پوپ تْاى هؼلْهْل‬

‫کلَ چی ظټ٘ټ ځبی څطَ لْړی ځبی تَ اّثَ پْؼتَ کّْ ظّاټؽ پوپ تْاى ثبٗع هؼلْم کړّ‬

‫پَ پْؼتَ فبؼهْل کی ‪ γ‬ظاّثْ زدوی ّؾى ظی چَ ظ ‪ًْ٘ 1000 Kg/m3‬ل ک٘ږی ‪ Q‬ظخؽٗبى ظؽف٘ت ظی چَ ظًل څطَ‬
‫ت٘ؽٗږی اّ ‪ Hp‬اًؽژٗکی ضبٗؼبت ظی چَ ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاک٘ږی‬

‫پَ پْؼتَ فْؼهْل کی ‪ H‬ظغض٘ؽی اؼتفبع ظٍ ‪ V‬قؽػت ظی اّ ‪ُ hf‬بٗعؼّل٘کی ضبٗؼبت ظی‬

‫هثبل ‪ ٍْٗ - :‬غض٘ؽٍ ظْٗ څبٍ څطَ ‪ 50‬هتؽ لْړٍ ظٍ کَ چ٘ؽی ظًل طْل ‪ 90‬هتؽ ّی اّ لطؽ ٗی ‪ 10‬قبًتی هتؽ ّی اّخؽٗبى ٗب‬
‫ظؽف٘ت ئی ‪ 0.05‬هتؽهکؼت پؽ ثبًَ٘ اّثَ ت٘ؽ نی ًْ ّاټؽ پوپ تْاى هؼلْم کړی اّ ظايطکبک ضؽٗت ‪ّ f = 0.005‬ی‬

‫‪Q = 0.05 m3 /sec‬‬

‫‪H = 50 m‬‬ ‫اّل ظهمطغ هكبزت پ٘عاکّْ‬

‫‪L = 90 m‬‬

‫‪F = 0.005‬‬

‫‪d=10 cm‬‬

‫?=‪P‬‬

‫اّـ ُ بٗعؼّل٘کی ضبٗؼبت ظالًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫( )‬ ‫)‬

‫اّـ اًؽژٗکی ضبٗؼبت پ٘عاکّْ‬

 ‫(‬ ‫)‬

‫اّـ ظ ّاټؽ پوپ تْاى پ٘عاکّْ‬

‫اّـ ظّاټؽ پوپ تْاى چَ ‪ Kg m/sec‬ظی پَ ‪ُ H.P‬كپبّؼ تجعٗلّْ تمك٘ن ‪ 75 kg m/sec‬کّْ‬

‫‪ُ 59 Hp‬كپبّؼٍ ّاټؽ پوپ تَ ضؽّؼت ظی‬

‫‪1 Hp = 746 watt‬‬

‫‪1 Hp = 75 Kg m/sec‬‬

‫‪1 Hp = 550 Lb foot/sec‬‬

‫ُایذرّليک‬
‫ُغَ پَُْ تَ ّٗل ک٘ړی چَ ظ هتسؽکْ اّثْ ضْاو ظ هطبلؼَ الًعًی ً٘كی ٗب پَ ثل ػجبؼت ظاّثْ هْل٘ؼت ظتغ٘ؽ څطَ ثسث‬
‫کّْ پَ ػوْهی تْګَ ظاّثْ خؽٗبى پَ ظٍّ انکبلْ يْؼت ً٘كی ‪.‬‬

‫‪ – 2‬اغاظ کبًبل کی خؽٗبى‬ ‫‪ - 1‬پَ پبٗپ کی خؽٗبى ‪، Pipe Flow‬‬

‫پَ ػوْهی تْګَ خؽٗبى پَ ظٍّ ډّلَ ظٍ‬

‫‪ – 1‬ظاٗوی خؽٗبى ‪ُ - :‬غَ خؽٗبى تَ ّٗل ک٘ږی چص ‪ٗ discharge‬ب همعاؼئی ثبثت ّی اّظ ډٗؽّضت لپبؼٍ اّثَ پکی خؽٗبى‬
‫ّکړی‪.‬‬

‫‪ - 2‬هْلتی خؽٗبى ‪ُ - :‬غَ خؽٗبى تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظلږّضت ظپبؼٍ اّثَ پکی خؽٗبى ّلؽی اّظکبل پَ ځٌْ٘ ّضتًْْ کی‬
‫ّچ ّی‪.‬‬

‫د ‪ Weir‬یا سرتٌذ هذاسثَ کْلْ ػوْهی فارهْلًَْ‬

‫‪1.‬‬ ‫‪Area of water A = B * h‬‬
‫‪2.‬‬ ‫‪Water perimeter P = B + 2 * h‬‬
‫‪3.‬‬ ‫‪Hydraulic Radius R = A/P‬‬
‫‪4.‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪5. Velocity‬‬ ‫√‬
‫‪6. Discharge of water Q = A * V m3‬‬
‫‪7. Length of water way (L) used lacey’s regime formula.‬‬
8. Discharge per Unit width of river ,

9. Scouring depth is calculated from lacey’s formula, . /

√
10. Velocity head , ‫قؽػت‬
11. H.FL = Elevation of wire + Free board
12. Down Stream Level – D/S Level = H.F.L before construction +V2/2*g
13. Afflux of Free board in meter = 1 m
14. Up Stream Level = D/S Level + Afflux
15. Up Stream H.F.L – U/s HFL =

16. Discharge over the Crest of the weir is given by:

q= 1.7k3/2
k= (q/1.7)2/3

*** Crest level = u/s T.E.L. – k

17. Pound level = Level of top of gates

= F.S.L. of canal + Head loss through regulator

Head loss through the regulator may be taken as ½ to 1 m.

Height of shutters = S = Level of top of gates – Crest level

18. Depth of U/S cutoff wall =

19. Depth of D/s Cutoff wall =

- :‫دتٌذ پْرتٌی ػرض‬

:‫پْؼتٌی ػ ؽٌ ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاک٘ږی‬

: ‫پَ پْؼتٌی فْؼهْل کی‬

ٍ‫ ظثٌع پْؼتٌی لكوت ػؽٌ ظ‬- B1

: ٍ‫ اػظوی اؼتفبع ظاّثْ ظ ثٌع تبج قؽ‬- d

U/s H.F.L. – Crest Level

. ٍ‫ ثٌع ظهطًْيَ هْاظ ّؾى ظ‬- G

 ‫پَ پْؼتَ فؽهْل کی ‪:‬‬

‫‪ - μ‬ظ ايطسکبک ضؽٗت ظٍ چَ = ‪ 3/2‬فؽٌ ک٘ږی‪.‬‬

‫تٌذ الًذًی ػرض ‪- :‬‬

‫الًعًی ػؽٌ هؽثْط پَ چپَ ک٘عًّکی هْهٌت اّ ظهمبّهت هْهٌت پْؼی ظٍ چَ ظثٌع ‪ 1/3‬ثؽضَ ثبًعی ػول کْی‬

‫ظؼی زبلتًَْ هًْږ ظالًعًی ػؽٌ ظپ٘عاکْلْ ظپبؼٍ پَ ًظؽ کی ً٘كْ‪:‬‬

‫اّل دالت‪ - :‬پَ ُغَ يْؼت کی چَ ظاّثْ اؼتفبع هكبّی ظثٌع ظتبج قؽٍ ّی پعی يْؼت کی اّثَ ظثٌع ظپْؼتٌی ثؽضَ‬
‫څطَ ػجْؼ کْی اّ ظچپَ ک٘عّهْهٌت(‪ٗ )Overturning Moment‬ی پَ الًعی تْګَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬

‫اّ ظهمبّهت هْهٌت ٗی ظالًعی فبؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫(*‪,‬‬ ‫)‬ ‫‪+‬‬ ‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫‪)-‬‬

‫پْؼتٌی فْؼهْل پَ ُغَ يْؼت کی چَ ظ ثٌع (‪ ) u/s , d/s‬ه٘الى ّلؽی پَ کبؼ ٗږی هګؽ کلَ چی ظثٌع ‪ u/s‬قطسَ افمی ّی‬
‫ًْ ظهمبّهت هْهٌت ٗی ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬
‫دُّن دالت‪ - :‬پَ ُغَ يْؼت کی چَ اّثَ ظثٌع ظپْؼتٌی ثؽضی څطَ ػجْؼ ًَ کْی ًْ ظچپَ ک٘عّ هْهٌت ( ‪Overturning‬‬
‫‪ٗ Moment‬ی ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ هسبقجَ کّْ‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬
‫{‬ ‫}‬ ‫*‬ ‫‪+‬‬

‫‪Or‬‬

‫پَ ُغَ يْؼت کی چَ ظّاړٍ طؽفًَْ ٗی ه٘الى ّلؽی ًْ همبّهت هْهٌت ٗی الًعی فْؼهْل پْاقطَ هسبقجَ کّْ‬

‫(‬ ‫)‬
‫{‬ ‫( }‬ ‫)‬

‫اّ کَ چ٘ؽتَ ٗی ‪ U/S‬قطسَ ٗی افمی ّی ًْ ظهمبّهت هْهٌت ٗی ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬
‫{‬ ‫(}‬ ‫)‬

‫درین دالت‪ - :‬پَ ُغَ يْؼت چَ اّثَ ظثٌع ظپْؼتٌی لكوت ٗؼٌی تبج څطَ ػجْ ؼ ًَّ ګړی ‪ًْ ،‬پعی ّضت کی ظ چپَ‬
‫ک٘عّهْهٌت ٗی (‪ )Overturning Moment‬ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ هسبقجَ ک٘ږی‪.‬‬

‫‪or‬‬

‫) ‪Mo = W/6 (H3 +3dH2 – D3‬‬

‫‪ - d‬ظاّثْ اؼتفبع ظثٌع ظقطسَ پْؼی چَ هكبّی ظٍ‬

‫‪d= kD‬‬

‫‪ ْٗ - k‬ثبثت ػعظ ظٍ ‪.‬‬

‫ظپْؼتٌی فْ ؼهْلًْْ پَ ًظؽ کی ًْ٘ل قؽٍ اػظوی هْهٌت الًعی نکل غْؼ کْی‬

‫)‪Mo = W/6 (H3 + 3k3/2H3 – k2/3H3‬‬

‫‪Or‬‬

‫)‪Mo = WH3/6 (1 + 2k3/2‬‬ ‫)‪....... (1.17‬‬

 ّْ‫ظثٌع کف ظالًعی فْؼهْلًَْ پْاقطَ پ٘عاک‬ - :)Design of Apron( ‫دیسایي کف تٌذ‬
 Downstream apron (L1 ). For weirs without crest shutters.

for weirs with crest shutters

√

 Upstream apron (L2 ). According to Bligh’s theory.

L2 = L – L1 – (B + 2d1 + 2d2 )

 According to the Khosla’s theory

L2 = b – L1 – B
 Total length of d/s apron
the total length L3 of the d/s impervious floor and the u/s impervious apron is given by
the following:
For weir with crest shutters.

√( )

for weir with no crest shutters.

√( )
 ‫سرک ‪Road ---------------‬‬
‫قؽک ُغَ قبضتوبى تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظاًكبًبًْ‪ ،‬زْ٘اًبتْاّػؽاؼٍ خبتْ ظػجْؼ ظپبؼٍ ظځوکی پَ هص خْړٗږی‬
‫قؽکًَْ ظهولک٘ت پَ پؽهطتګ ظضلکْ ظژًّع پَ ښَ ّالی اّهولک٘ت پَ ظفبع اّتدبؼت کی هِن ؼّل لْثْی‬

‫پَ ػوْهی تْګَ ظاًتمبل څلْؼ ډّلَ ّقبٗل ّخْظلؽی چَ ػجبؼت ظٍ لَ‬

‫‪ .1‬قؽکًَْ ‪Road Way ---‬‬

‫‪ -- Rail Way .2‬ؼٗل قؽکًَْ‬
‫‪ .3‬ثسؽی الؼی ‪Water Way ---‬‬
‫‪ُْ --- Air Way .4‬اٗی الؼٍ‬
‫‪ - : Road Way‬ظاًتمبالتْ هِن ّق٘لَ ظٍ چَ ظظی پَ هؽقتَ ُْ٘اظًَّ ښبؼًَّ اّلؽی ّچی ْٗظثل قؽٍ ّيل ک٘ږی‬ ‫‪-1‬‬
‫هكبفؽٗي اّهْاظ ظّاړٍ پَ ښَ طؽٗمَ قؽٍ اًتمبل٘ږی‪.‬‬
‫‪- :Rail Way‬ظؼٗل ّی پَ هؽقتَ ظهْاظ پَ التًبظی طؽٗمی قؽٍ اًتمبل٘ږی هګؽ ظاًكبًبًْ ٗب هكبفؽٌْٗ ْٗ څَ‬ ‫‪-2‬‬
‫ههکالت لؽی اُّغَ ظاچَ ظضپل اقت٘هي څطَ ثغ٘ؽ ثل ځبی کی ًَ نی ظؼٗعالی هګؽ اًتمبل ٗی هًْى ظی ‪.‬‬
‫‪ - : Air Way‬ظاظ ظاًتمبل تؽ ټْلْ ښَ ا قؽٗغ ّق٘لَ ظٍ چَ هكبفؽٌْٗ ظپبؼٍ ښَ اّ ظهْاظّ ظاًتمبل ظپبؼٍ غ٘ؽ التًبظی‬ ‫‪-3‬‬
‫ٍّ‬
‫‪ - : Water Way‬ظاظ ظاًتمبل تؽټْلْ ښَ التًبظی ّق٘لَ ظٍ هګؽ ّضت ؾٗبت هًؽفْی اُّن ظهكبفؽٌْٗ ظپبؼٍ ْٗ‬ ‫‪-4‬‬
‫څَ قټؽی کًّْکی ظٍ‪.‬‬

‫پَ ػوْهی تْګَ څلْر ډّلَ ‪ّ Road Way‬جْدلری‬

‫‪ High Way‬نبُؽاٍ ٗب لْی الؼی ‪ُ - :‬غَ قؽکًَْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ّالٗ تًَْ ظهؽکؿ قؽٍ ّيلْی اّلْی ښبؼًَّ‬ ‫‪-1‬‬
‫ْٗظثل قؽٍ ّيلْی اّ هولکتًَْ ْٗظثل قؽٍ ّيلْی لکَ ظکبثل طْؼضن الؼی‪ ،‬نبُؽاٍ قؽکًَْ ثبٗع ظافغبًكتبى پَ‬
‫نؽاٗطْ کی ظ ‪ 8‬هتؽ څطَ کن ًَ ّی اّپَ هطتلفْ ُْ٘اظًّْ کی ظ ‪ 60‬هتؽ څطَ کن ًَ ّی‬
‫ّالٗتی قؽکًَْ ‪ُ - : State Road‬غَ قؽکًَْ تَ ّٗ ل ک٘ږی چَ ّالٗتًَْ ظ نبُؽاٍ ظلْی الؼی قؽٍ ّيلْی لکَ‬ ‫‪-2‬‬
‫خالل اثبظ‪ ،‬کڼؽ ظظی قؽکًَْ ػؽٌ ثبٗع ظ ‪ 6‬هتؽ څطَ کن ًَ ّی‪.‬‬
‫ظّلكْالْ٘ قؽکًَْ ‪ُ - : District way‬غَ قؽکًَْ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ّلكْالی ظّالٗتًَْ قؽٍ ّيلْی لکَ خالل‬ ‫‪-3‬‬
‫اثبظ – چپؽُبؼ قؽک اّ لؽَٗ خبت ظّلكْالْ٘ قؽٍ ّيلْی ظظی قؽکًَْ ػؽٌ ثبٗع ‪ 6‬هتؽ څطَ کن ًَ ّی ‪.‬‬
‫‪ُ - : Village Way‬غَ قؽکًَْ تَ ّٗل ک٘ږی چی لؽَٗ خبت ظّلكْلْ٘ قؽٍ ّيلْی اّظاقؽکًَْ څلْؼکتَ ګْؼی‬ ‫‪-4‬‬
‫لؽی چی ػؽٌ ٗی ثبٗع ظ ‪ 4‬هتؽ څطَ کن ًَ ّی ‪.‬‬

‫پخْاًی یا قذیوی سرکًَْ ‪ - : Rarely Road‬پطْاًی قؽکًَْ پَ څلْؼډّلَ ظٍ چَ ػجبؼت ظٍ لَ‬

‫‪Roman Rad - 1‬‬

‫‪Mat Colf Road - 2‬‬
‫‪Tol Ford Road - 3‬‬
‫‪Macadam Road - 4‬‬
‫‪ - : Roman Road - 1‬ظاتؽټْلْ لعٗوی قؽکًَْ ظی چَ ظلْهړی ځلی لپبؼٍ ظه٘الظ ًَ هطلی پَ هًؽ کی خْړ نْٗعی‬
‫چی لطغ ٗی پَ الًعی ډّل ظی ‪.‬‬
 ‫‪Plane Stone ( 10 - 15 ) Cm‬‬

‫‪Lime with Sand and Gravel ( 20-40 ) Cm‬‬

‫‪Broken Stone ( 10 - 20 ) Cm‬‬

‫‪ - : Mat Colf Road - 2‬پَ اتلكوی پ٘ړی کی اًکلكی اًدٌ٘ؽ چَ هتؽکْ ډًّع ّ لْهړی ځل لپبؼٍ ضبکی قؽکًَْ‬
‫پهٌِ٘بظکړل اّ ظظی قؽکًَْ لطغ پَ الًعی ډّلَ ظٍ‬

‫‪10 cm‬‬ ‫‪Soil with Gravel and Sand‬‬

‫‪20 cm‬‬

‫‪ُ - : Tel Ford Road - 3‬ن ْٗ اًګلكی اًدٌ٘ؽّ چَ اتلكوی پ٘ړی کی ه٘الى ظاؼٍ قؽکًَْ پهٌِبظ کړل ‪.‬‬

‫‪5 cm‬‬
‫‪10 cm‬‬

‫‪10 cm‬‬
 ‫‪ - 4‬ه٘کبظم ْٗ ثؽتبًْی اًدٌ٘ؽؤ چَ ‪ 19‬پ٘ړی پَ اضؽ کی الًعی قؽک ٗی پهٌِبظ کړل چَ لطغ ئی پَ الًعی ډّلَ ظٍ‬

‫دسرک هسير ‪ - : Road Alignment‬ظقؽک هؽکؿی ضظ چَ هطتلفی ًمطی قؽٍ ّيلْی ظقؽک ػاللو٘ت ٗب هك٘ؽ‬
‫ثلل ک٘ږی‪.‬‬

‫دسرک ػاللويت الًذی هْضْػات پَ پام کی ًيسی‬

‫‪ - 1‬ظقؽک هك٘ؽ ثبٗع لٌډ اّهكتم٘ن ّی‬
‫‪ - 2‬ظقؽک هك٘ؽ ثبٗع ظاقی ځبی څطَ ت٘ؽ نی چَ ډٗؽ پلچکًَْ اّ پلًَْ پکی ؼاًهی‬
‫‪ - 3‬ظقؽک هك٘ؽ ثبٗع ظخجَ ؾاؼٍ هٌطمی اّ خِ٘لًَْ څطَ ت٘ؽ ًَ نی اُّن قؽکًَْ ظ تبؼٗطی ظْٗالًْْ اُّعٗؽّ څطَ ت٘ؽ‬
‫ًَ نی اّ کْنم ظی ّنی چَ قؽک هك٘ؽ ظلْْٗ کلْ٘ اّ لْْٗ ښبؼًّْ څٌډّ څطَ ت٘ؽ نی اُّن قؽک هك٘ؽ ظډٗؽ‬
‫لْړځبًْْٗ اّ تپْ څطَ چَ اهکبى ّلؽی ت٘ؽ ًَ نی چَ ډٗؽ غټ اّ ه٘ل لؽًّکی چړای پکی ؼاًَ نی ظاهکبى تؽ‬
‫زعظ ثبٗع کْنم ّنی چَ قؽک ظهًْى ػاللی څطَ ت٘ؽ نی‪.‬‬

‫ظقؽک ظهك٘ؽ قؽّی ‪ - : Road Alignment Survey‬ظقؽک ظهك٘ؽ ظاًتطبة ظپبؼٍ ثبٗع الًعی څلْؼ ډّلَ قؽّی‬
‫اخؽاءنی ‪.‬‬

‫ظًمهی هطبلؼَ ‪ - : Map Study‬ظقؽکًْْ پَ قؽّ ی کی لْهړی ظ هٌطمی ًمهَ هطبلؼَ ک٘ږی ظقؽک ظنؽّع اّ‬ ‫‪-1‬‬
‫ضتن ًمطی پَ للن ًښَ ک٘ږی ‪.‬‬
‫اکت ه بفی قؽّی ظقؽک ‪ُ - : Reconnaissance Survey‬غَ قؽّی تَ ّٗل ک٘ږی چی پ٘ؽتَ ظاًدٌ٘ؽی ّقبٗلْ‬ ‫‪-2‬‬
‫څطَ پَ تطوٌ٘ی تْګَ ظقؽک هك٘ؽ ؼقو٘ږی پعی قؽّی کی پَ تطوٌ٘ی تْګَ پلًَْ ‪ ،‬پلچکًَْ ‪ ،‬افمی اّ ػوْظی‬
‫ګْالی ګبًی ًهبًی ک٘ږی‪.‬‬
‫همعهبتی قؽّی ‪- : Preliminary Survey‬ظاقؽّی ظلْ٘ال اّ تؽاًؿٗت پَ ّق٘لَ اخؽاء ک٘ږی چی ظاکتهبفی‬ ‫‪-3‬‬
‫قؽّی هْضْػبت پَ ًكجتب ظل٘ك ډّل اًعاؾٍ کغاؼی کْی پعی قؽّی کی ظقؽک ګؽظٗبًت ‪ٗ Gradient‬به٘ل پَ‬
‫ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬
‫قبضتوبًی قؽّی ٗب اضؽی قؽّی ٗب ظهْل٘مت قؽّی ‪Location survey – Final survey – Construction‬‬ ‫‪-4‬‬
‫‪ - :‬ظاقؽّی تؽټْلْ ًِبئی قؽّی ظی چَ ظقؽک ًِبئی هك٘ؽ ظظی پْاقطَ تؼٌ٘ږی ظاقؽّی کْالی نی چَ ظٍّ‬
 ‫هطکٌی قؽّی تَ تغ٘ؽ ّؼکړی ظظی قؽّی پْاقطَ ضظ اًعاؾٍ ک٘ږی چَ ظقؽک طْالًی لطغ ‪ ،‬ػؽضبًی لطغ‬
‫‪ ، Comber‬ظقؽک ه٘ل ‪ ،‬افمی ګْالی ‪ Horizontal Comber‬اّػوْظی ګْالی ‪Vartical Comber‬‬
‫اّظقؽک ٌُعقی ن٘وب ُن پعی قؽّی کی تؼٌ٘ږی ‪.‬‬

‫دسرک ٌُذسی ډیسایي ‪Geometrical Design of Road ----‬‬

‫ظقؽک ظٌُعقی ثؽضْ ډٗؿاٗي څطَ ُعف ظقؽک ػؽضی لطغ تؽ ت٘جْل ظی ظقؽک ػؽضی لطغ پَ الًعی ډّل ظی‪.‬‬

‫‪Formation Length‬‬

‫‪Corrigan Ways‬‬ ‫‪Shoulder‬‬

‫‪Side Slop‬‬

‫هسلی قؽکًَْ‬
‫‪Barrow Pit‬‬

‫‪Berm‬‬ ‫‪Drain‬‬

‫‪Land Length‬‬

‫لْهړی ظقؽک ظهك٘ؽ تؽْٗؼـ تؼٌ٘ږی پَ تؽْٗؼـ کی اٗكتهًٌَْ ًوؽٍ ګػاؼی ک٘ږی اّث٘ب پَ ُؽ اٗكتهي کی افمی ګْالٗبًی‬
‫‪A‬‬ ‫پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‬

‫‪C‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪F‬‬

‫‪B‬‬

‫‪E‬‬

‫افقی ګْالیاًی ‪Horizontal Comber‬‬

‫پَ ػوْهی تْګَ ظٍّ ډّلَ افمی ګْالٗبًی ّخْظلؽی‬

‫‪ - 1‬ظاٗؽّی ګْالی ‪Circle Curve‬‬

‫‪ - 2‬اًتمبلی ګْالی ‪Transitional Curve‬‬
‫‪ - 1‬ظاٗؽّی ګْالی ‪ُ - :‬غَ ګْالی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظظاٗؽی ظٍْٗ ثؽضی څطَ خْړٍ نْی ّی ظظی ظاٗؽی نؼبع پَ‬
‫هطتلف قؽکًَْ کی هطتلف ل٘وتًَْ لؽی لکَ ‪ 100m, 200m‬اّظاقی ًْؼ لکَ پَ الًعی نکل کی‬
 ß
I.P defalcation Angle

T.L T.L

E
L.C

C.L M T.P
T.P

R
ß/2
ß/2

.‫ ٗی هؼلْم کړی‬C.L, M, E , L.C, T.L ‫ ّی‬R=200 m ّ‫ ظؼخی ّی ا‬800 َّٗ‫ کَ ظقؽک ظهك٘ؽ ظاًسؽاف ؾا‬- : ‫هثبل‬

R = 200 m
Ø=80°
𝜃

𝜃
T.L T.L

(𝜃 )

𝜃 Y
Y3 Y2 Y1 Y3 Y2 Y1

X3 X2 X1 X1 X2 X3
 ‫√‬ ‫(‬ ‫)‬

‫𝜃‬

‫√‬

‫√‬

‫√‬

‫√‬

‫ػوْدی ګْاللی ‪Vertical Curve ------‬‬

‫ظقؽک پَ هك٘ ؽ کی اکثؽٍ پَ ْٗه٘ل لؽًّکی هْل٘ؼ٘ت کی لؽاؼ ً٘كْ کلَ چَ ه٘ل ؾٗبت نی ًْالؾهَ ظٍ چَ ػوْظی ګْالی‬
‫تؽت٘ت نی ظه٘لًْْ لَ هطی ػوْظی ګْالی الًعی انکبل لؽی‪.‬‬

‫‪g1 - (- g2 ) = g1 + g2‬‬

‫‪+g2‬‬
‫‪+g2‬‬
‫‪-g2‬‬ ‫‪-g1‬‬
‫‪+g1‬‬ ‫‪-g1‬‬
‫‪+g1‬‬
‫‪- g1 + g2‬‬ ‫‪g1 - g2‬‬
‫‪g1 + g2‬‬ ‫‪-g1 - g2‬‬

‫‪-g2‬‬

‫ظْٗه٘ل ظثل ظه٘ل څطَ هٌفی ک٘ږی‬

‫پَ ػوْهی تْګَ پَ ػوْظی ګْالٗب ًْ کی ظ ‪ ًَ 0.01/30‬تؽ ‪ 0.050/30‬پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‬

‫دػوْدی ګْالی طْل پيذاکْل‬

‫ظ ػوْظی ګْالی طْل‬

 ‫هثبل ‪ - :‬ظالًعی ګْالی طْل پ٘عاکړی‬

‫‪.5‬‬ ‫‪g2=0.6‬‬
‫‪+0‬‬
‫=‪g1‬‬

‫ظتپی پَ قؽکی ګْالی ظٍ‬

‫سْپرایلْیطي ‪Super Elevation ------‬‬

‫پَ ا فمی ګْالٗبًْ کی اکثؽأ ظفؽاؼالوؽکؿ لْی ػول کْی اّ ظهْټؽ ظچپَ ک٘عّ ثبػث کؽځی ًْ ظظی ظپبؼٍ چَ هْټؽ ‪ٗ Speed‬ب‬
‫قؽػت ډٗؽکن ًَ نی اُّوعاؼًګَ هكبفؽٗي پَ تکل٘ف ًَ نی ًْظ قؽک ضبؼخی ثؽضَ تَ لږ لْړّالی ّؼکْل ک٘ږی چَ ظغَ‬
‫اؼتفبع ٗب لْړّالی ظقْپؽ اٗلْٗهي پَ ًبهَ ٗبظٗږی‪.‬‬

‫‪E‬‬

‫‪B‬‬
‫پَ پْؼتَ فْؼهْل کی ‪ B‬ظقؽک ػؽٌ ‪ V‬هدبؾی قؽػت ‪ g‬ظثمل تؼد٘ل ظٍ چی ل٘وت ‪ٗ 9.81‬ب ‪ًْ٘ 10‬ل ک٘ږی ‪ R‬ظګْالی‬
‫نؼبع ظٍ اّ ظ ايطګبک ضؽٗت ظی کَ ظايطګبک څطَ يؽف ًظؽّنی ًْ ظقْپؽاٗلْٗهي فْؼهْل الًعی نکل‬
‫اضت٘بؼّی ‪.‬‬

‫ٗب‬

‫هثبل ‪ - :‬ظقؽک ػؽٌ ‪ B = 8m‬اّنؼبع ‪ R = 150 m‬ا هدبؾی قؽػت ‪ V= 72 km/hr = 20 m/sec‬اّظايطکبک‬
‫لٍْ ‪ µ = 0.2‬ظی قْپؽاٗلْٗهي ٗی پ٘عاکړی اّ ‪ g = 10‬ظی‬
 ‫دسرک ػرضی هقطغ ‪Combers -----‬‬
‫ظقؽک ػؽضی همطغ تَ چَ ه٘ل ّلؽی ظ ‪ Comber‬پَ ًبهَ ٗبظٗږی پَ ػوْهی تْګَ ظؼی ډّلَ ‪ّ Comber‬خْظلؽی‬

‫‪ - 1‬پبؼاثْل٘ک کوجؽ‬

‫‪ - 2‬ه٘ل ظاؼٍ کوجؽ‬

‫‪ - 3‬هؽکت کوجؽ‬

‫دسرک هيلًَْ ًظر الًذی جذّل تَ تؼيٌږی‬

‫‪Road Type‬‬ ‫‪Comber‬‬

‫‪Ear Then Road‬‬ ‫‪1:20 – 1:25‬‬

‫‪Gravel Road‬‬ ‫‪1:25 – 1:30‬‬

‫‪Water Band Macadom Road‬‬ ‫‪1:30 – 1:48‬‬

‫‪Bitumen Road Asphalt Road‬‬ ‫‪1:48 – 1:60‬‬

‫‪Concert Road‬‬ ‫‪1:60 – 1:72‬‬

‫هثبل ‪ ْٗ - :‬ضبکی قؽک ػؽٌ ‪ 6‬هتؽ ظٍ هٌځٌی ثؽضَ ئی ثبٗع څْهؽٍ خګ ّی‬
 ‫‪15 Cm‬‬

‫‪3m‬‬ ‫‪3m‬‬

‫زل ‪ - :‬ه٘ل ‪ 1:20‬پَ ًظؽ کی ًْ٘ل نْی ظی‬

‫‪20‬‬ ‫–‬ ‫‪1‬‬

‫‪3‬‬ ‫–‬ ‫‪x‬‬

‫دسرک ساختواى ‪Road Structure -----‬‬

‫پَ ػوْهی تْګَ قؽکًَْ الًعی څلْؼ ثؽضی لؽی چَ ػجبؼت ظی لَ‬

‫‪Surface‬‬ ‫پْؼتٌی طجمَ هسبفظْی طجمَ (‪ cm )2 – 5‬ل٘ؽ‬

‫‪Base Curse‬‬ ‫هبثٌی طجمَ ‪(7.5-10)cm‬‬

‫‪Sub Base Curse‬‬ ‫خغل ه٘عٍ‬

‫الًعًی طجمَ ‪ (7.5 – 10 )cm‬قٌګ‬

‫‪Sub grade‬‬

‫‪ – 1‬ظقؽک ظلْهړی لهؽ ل٘ؽًظؽ قبضتوبًی ًْؼهًْْ تَ پَ الًعی تْګَ تؼٌ٘ږی کَ ظخغل لطؽ ‪ 20‬هلی هتؽ ّی ًْظ ‪100m2‬‬
‫قؽک ظپبؼٍ ‪ 1.35‬هتؽ هکؼت خغل اّ ‪ 220‬ک٘لْ ګؽام ل٘ؽ تَ ضؽّؼت ظی‬

‫‪ – 2‬ظقؽک ظظُّن لهؽ ف٘ؽ ظپبؼٍ ظخغل لطؽ ‪ّ 12 mm‬ی ًْ ظ ‪ 100 m2‬قؽک ظپبؼٍ ‪ 0.75 m3‬خغل اّ ‪ 120 Kg‬ل٘ؽ پَ‬
‫ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‪.‬‬

‫‪ – 3‬ظقؽک ‪ 100 m‬ػؽٌ کی هٌځٌی ثؽضَ ثبٗع ‪ 2 m‬خګْالی ّلؽی‬

 ‫پل اّپلچکًَْ ‪Bridge and Culverts --------‬‬
‫پل اّ پلچک ُغَ قبضتوبى تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظاًكبًبًْ‪ ،‬ػؽاؼٍ ظخبتْ‪ ،‬زْ٘اًبتْ‪ ،‬پبٗپ ل٘ي اّثْ اّ قؽک ظت٘ؽّلْ لپبؼٍ ظقٌ٘ع‪،‬‬
‫ضْړ‪ ،‬تٌګی ٗب ظقؽک ظپبقَ ظػجْؼاّهؽاؼ ظپبؼٍ اػوبٗږی ‪.‬‬

‫دپلًْْ اجساء ‪Component of Bridge ------‬‬

‫‪Hand Rail‬‬

‫‪Road‬‬

‫‪Gravel or Bitumen‬‬

‫‪Free Board = 30 cm‬‬

‫‪Slab or Beam‬‬

‫‪H.F.L‬‬

‫‪W.S.L‬‬

‫‪River Bad‬‬ ‫‪Abutment‬‬

‫دپل ډّلًَْ ‪Classification of Bridge ----‬‬

‫پَ ػوْهی تْګَ پلًَْ الًعی ډّلًَْ لؽی‬

‫قلت لؽًّکی پل ‪Slab Bridge‬‬ ‫‪-1‬‬

‫ګبډؼی قلت پل ‪Slab and girder bridge‬‬ ‫‪-2‬‬
‫قطت پْکبتی پل ‪Rigid Frame Bridge‬‬ ‫‪-3‬‬
‫کوبًی پل ‪Arch Frame Bridge‬‬ ‫‪-4‬‬
‫ک٘جلی پل ‪Suspension Bridge‬‬ ‫‪-5‬‬

‫دپل اّ پلچک ترهٌځ تْپير‬

‫کَ چ٘ؽی ظپل ّاَٗ تؽ ‪ 6 m‬پْؼی ّی ًْظپلچک پَ ًبهَ ٗبظٗږی اّ کَ ظ ‪ 6 m‬څطَ ٗی ّاَٗ اضبفَ ٗب ؾٗبتَ نی ظپل پَ ًبهَ‬
‫ٗبظٗږی‬
 ‫ظډٗؿاٗي لَ هطی پل اّ پلچک قؽٍ فؽق ًلؽی پَ ػوْهی تْګَ څلْؼډّلَ پلچګًَْ ّخْظلؽی‬

‫‪Slab Culvert‬‬ ‫قلت ډّلَ پلچک‬ ‫‪-1‬‬

‫‪Arch Culver‬‬ ‫کوبى ډّلَ پلچک‬ ‫‪-2‬‬
‫‪Box Culver‬‬ ‫ثکف ډّلَ پلچک‬ ‫‪-3‬‬
‫‪Pipe Culver‬‬ ‫ثلْل ډّلَ پلچک‬ ‫‪-4‬‬

‫دسلة ډّلَ پلچک دډیسایي پرّسجر‬

‫پَ پلچک ثبًعی هسبقجْی ثبؼ پ٘عاکّْ کَ چ٘ؽی ّاَٗ کْچٌی ّی ًْظ ټبًک ثبؼچَ ډٗؽ ضطؽًبک ظی ‪ 70 Ton‬پَ پلچګ‬
‫ثبًعی پَ ًظؽ کی ً٘كْ‬

‫‪ّ - a‬اؼظٍ لٍْ پ٘عاکّْ ظظی کبؼ لپبؼٍ ظټبًک ّؾى ظپلچک پَ هكبزت تمك٘وّْ اّهؼلْهّْ چَ پَ پلچک ثبًعی څْ ټبًګَ‬
‫ځبٗ٘ږی ث٘ب پ٘عانْی لٍْ ‪ 20 %‬ؾٗبتّْ تؽڅْظپل ّؾى اّ ‪ 1 m Put load‬ضؽثَ پَ ًظؽکی ًّْ٘ل نی ث٘ب هْهٌت‬
‫ظ ‪ W*L2 /8‬لَ هطی پ٘عاکّْ ظهْهٌت څطَ ّؼّقتَ ظپلچک ظ قلت ځطبهت ظالًعی فْؼهْل پْاقطَ پ٘عاکّْ‬

‫√‬

‫پَ پْؼتٌی فْؼهْل کی ‪ d‬ظ قلت ځطبهت ‪ M‬هْهٌت ظی اّ ‪ R‬ظظاضلی لْاؤ ظثبؼ ضؽٗت ظی ‪ b‬ػؽٌ ظی لَ ْٗ هتؽ څطَ‬
‫‪ 100 cm‬ظپبؼٍ ق٘ص هسبقجَ کّْ ‪.‬‬

‫پلچک ًَْ اّ پلًَْ ُن ثبٗع ظٍّ ګًْی ق٘طجٌعی نی پَ پل اّ پلچکًَْ کی ظ ‪ 200‬هبؼک کبًکؽٗتْ څطَ اقتفبظٍ ّنی‪.‬‬

‫هثبل ‪ ْٗ - :‬پلچک چَ ػؽٌ ئی ‪ 4 m‬اّ ّاَٗ ئی ‪ 5 m‬ظٍ ظټبًک ظثبؼ لَ اثؽٍ ٗب اػظوی ثبؼ لَ اثؽٍ ٗی هسبقجَ کړی‪.‬‬

‫زل ‪ ْٗ - :‬ټبًک پَ پلچک کی ‪ 3.6 m‬ځبی ً٘كی ٗؼٌی ظټبًک طْل ‪3.6 m‬‬
‫‪4‬‬
‫ظی ‪.‬‬

‫‪5 – 3.6 = 1.4m‬‬

‫اّـ پ٘عاکّْ چَ ‪ 3.6 m‬کی ‪ّ 70 t‬ؾى ػول کْی ًْ پَ ‪ 1.4m‬کی څْټي ّؾى‬
‫‪5‬‬
‫ػول کْی‬

‫‪3.6 m ----70 T‬‬

‫‪1.4 m ---- x‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪70 T + 27.22 T = 97.22 T‬‬

‫اّـ ټْل ّؾى ظ پلچک پَ هكبزت تمك٘وّْ‬

‫‪4 x 5 = 20 m2‬‬
 ‫اّـ چَ پلچک ثبًعی ٗؼٌی ‪ 1m2‬ثبًعی ‪ّ 4.861 T‬ؾى القتَ ؼاځی ظغَ ّؾى ‪ 20%‬ؾٗبتّْ تؽڅْظپل ضؽثَ پَ ًظؽ کی‬
‫ًّْ٘ل نی‬

‫‪4.861 + 20% = 5.83 T‬‬

‫اّـ هْهٌت پ٘عاکّْ‬

‫‪q = 70 T‬‬

‫اّـ ظ قلت ځطبهت پ٘عاکّْ‬

‫‪5m‬‬ ‫√‬

‫‪q*l/2‬‬

‫‪+‬‬

‫‪-‬‬
‫√‬

‫‪D = 42.67 + 3 = 45.67‬‬

‫‪D=46 Cm‬‬

‫‪ -‬ظکبًکؽٗتْ همبّهت ظٍ‬

‫‪q*l²/8‬‬

‫𝜃‬

‫پ ٘عانْی ق٘طبى ظپلچک پَ ػؽٌ کی ضؽثّْ اّْٗ ق٘ص ّؼقؽٍ خوغ کّْ‬

‫‪7 * 4 + 1 = 29 θ 20‬‬

‫ظػؽضبًی ق٘طبًْ ٗب قبضتوبًی ق٘طبًْ ظ لطؽ پَ پلچک کی ‪ 12‬هلی هتؽ اًتطبثّْ اّ لعم ٗی ‪ 20‬قبًتی هتؽ پَ ًظؽ کی‬
‫ًّْ٘ل نی ‪.‬‬
 ‫ظپلچک پبقٌی خبل کی ثبٗع ‪ 50 %‬فً٘عٍ ق٘طبى ّاچْل نی پْؼتٌی خبل ظاقی اًتطبثّْ ټْل ػؽٌ پَ ‪ 20‬تمك٘وّْ ٗؼٌی‬
‫ظق٘طبًْ لعم ‪ 20‬قبًتی هتؽ ّی ٗؼٌی هسبقجْی ق٘طبًْ ًَ ‪ 20‬قبًتی هتؽ ثؼع ظُّن هٌتبژی ق٘طبى پَ پْؼتَ خبل کی ‪20‬‬
‫قبًتی هتؽ ثؼع اچْل ک٘ږی‪.‬‬

‫ًْټ ‪ - :‬ظپلًْْ پَ قلت کی ظق٘طبًْ فً٘عی ثبٗع ظ ‪ 1‬څطَ کن ًَ ّی چَ اػظوی فً٘عی ظٍ ًْ پَ ق٘طجٌعی کی ثبٗعی ّؼتَ‬
‫ظل٘ك فکؽ ّکړّ کَ ظفْؼهْل لَ هطی ق٘طجٌعی ؾٗبت ؼاغلی ُوبغَ ق٘طجٌعی ً٘كْ اّکَ ظفً٘عی لَ هطی ؾتبت ؼاغلی ّی‬
‫ُوبغَ اًتطبثّْ‬

‫پعی ضبطؽ تمك٘ن ‪ 2‬کّْ چَ ظّګبًَ ق٘طجٌعی ظٍ‬

‫𝜃‬

‫څؽًګَ چی ؾهًْږ ق٘طجٌعی ظفْؼهْل لَ هطی کن ؼاغلی اّظفً٘عی لَ هطی ؾٗبت ؼاغلی ظٍ ًْ ق٘طجٌعی ظفً٘عی لَ هطی‬
‫اًتطبثّْ‬

‫طْالًی قطغ‬

‫‪d= 20 cm‬‬
‫‪31ϕ 12‬‬ ‫‪21ϕ20‬‬
‫‪50 cm‬‬ ‫‪50 cm‬‬

‫‪4‬‬

‫‪31ϕ12‬‬ ‫‪33ϕ20‬‬
‫‪5‬‬
‫قلت ثبٗع ‪ 50 , 40 30 cm‬پَ ظْٗال ثبًعی ت٘ؽنی‬

‫‪4 * 8 = 32 + 1 = 33 ϕ20‬‬

‫‪ = 400/33 = 12.5 cm‬ظاقبقی ق٘طبًْ لعم هكبّی ظٍ پَ‬

‫هٌتبژی ق٘طبًْ تؼعاظ هكبّی ظٍ پَ‬

‫‪5 + 0.5 + 0.5 (5) = 30ϕ12 + 1 = 31 ϕ 12‬‬

‫‪ =d= 600/30 = 20 cm‬لعم ق٘ص هٌتبژی‬

‫‪4 * 5 = 20 + 1 = 21 ϕ 20‬‬

‫‪ =d= 400/20 = 20 cm‬ظپبقٌی خبل ظاقبقی ق٘ص لعم‬

‫ظپلچک پبقٌی هسبفظْی لهؽ ثبٗع ‪ 5‬قبًتی ّی اّ کلَ چَ ‪ 5‬قبًتی پبتی نْ ظُّن خبل اچّْ اّ ‪ 5‬قبًتی کبًکؽٗت ظُّن‬
‫خبل ثبًعی ؼانی‬

‫ػرضاًی قطغ دپلچک‬

‫‪0.5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0.5‬‬

‫‪31ϕ10 d= 20 cm‬‬ ‫‪21ϕ20 d=20 cm‬‬

‫هٌتبژی ق٘طبى‬ ‫اقبقی ق٘طبى‬

‫‪31ϕ12‬‬ ‫‪33ϕ20 d=12.5 cm‬‬

‫د ‪ Abatment‬پلچک کٌاری دیْال هذاسثَ کْل‬

‫‪0.6‬‬

‫‪48.61 T‬‬
‫ظضبّؼی فهبؼ پَ هثلثی ډّل ػول کّْ‬
‫‪h=3‬‬ ‫‪PH‬‬
‫‪18.45 T‬‬

‫‪150‬‬
‫‪γsoil= 1.8 t/m3‬‬

‫‪μ= 0.6‬‬

‫‪Φ = 300‬‬

‫‪γwall = 2 t/m3‬‬

‫‪ – 1‬فهبؼ‬

‫𝜃‬
‫𝜃‬

‫∑ هدوْػ ی ّؾى پَ پلچک ثبًعی‬

‫اّـ ئی ػکف الؼول پ٘عاکّْ‬

‫ټْل ّؾى پعی ضبطؽ تمك٘ن ‪ 2‬نٍْ چَ ظپلچک ظٍّ ضْاتَ کٌبؼی ظْٗالًَْ ّخْظ لؽی‪.‬‬

‫‪ – 2‬ظظْٗال ‪ 1‬هتؽ ّؾى پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬

‫پعی ضبطؽ ػکف الؼول تمك٘ن ‪ 4‬نٍْ چَ پَ ‪ 4‬هتؽ پلچک کی پ٘عانْی ّ ثبظی پَ ‪ 1‬هتؽ کی پ٘عانی‬

‫اّـ ظ پلچک پَ ‪ 1‬هتؽ ثبًعی پ٘عانْی ّؾى ظظْٗال ظ ‪ 1‬هتؽ پ٘عانْی ّؾى قؽٍ خوغ کّْ‬

‫‪ - 1‬اّـ ظلغؿل پَ همبثل کی چ٘ک اخؽاء کّْ‬

‫ًْټ ‪ - :‬کَ ظظْٗال پبقٌی ثؽضَ ُؽ څْهؽٍ ّی الًعًی ثؽضَ ٗی ثبٗع ظُغَ ظؼی چٌعٍ ًّْ٘ل نی ‪.‬‬

‫‪1 m3 -- 2.45 T ---- 120 $‬‬

‫‪Base ----35 $‬‬

‫‪Sub Base --- 25 $‬‬

 ‫تراّرد ‪Estimation and costing --------‬‬
‫ثؽاّؼظ ُغَ پٌُْی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظُغی پَ هؽقتَ ظْٗ قبضتوبًی پؽّژی ظ کبؼًّْ زدن ظهْاظّ اّ هًبؼف اّ ُوعاؼًګَ‬
‫ظهؿظّؾک بؼاًْ اّکكجَ کبؼاًْ ظزدْؼی هًبؼف هؼلْه٘ږی ٗب پَ ثل ػجبؼت ثؽاّؼظ ظُغَ ٌُؽ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظُغی پَ‬
‫هؽقتَ ظْٗی پؽّژی هدوْػی ل٘وت هؼلْه٘ږی ظاػلن ظؼٗبضی اٌُّعقی قؽٍ ًژغی اړٗکی لؽی پَ ػوْهی تْګَ ثؽاّؼظ پَ‬
‫ظٍّ ډّلَ ظی‬

‫‪ - 1‬ظل٘ك ثؽاّؼظ ‪Actual Estimation‬‬

‫‪ - 2‬تمؽٗجی ثؽاّؼظ ‪Arbitray‬‬
‫‪ - 1‬ظل٘ك ثؽاّؼظ ‪ُ - :‬غَ ثؽاّؼظ تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظؼٗبضی فْؼهْلًْْ پَ هؽقتَ لوړی ظټْلْ کبؼی پؽّقْ زدوًَْ‬
‫اّهكبزتًَْ پ٘عاک٘ړی اّث٘ب ظزدوًْْ اّهكبزتًْْ هطبثك ظهْاظّ همعاؼهؼلْم اّ هؽّخَ ًؽش پَ هطبثك ّؼتَ‬
‫هسبقجَ ک٘ږی ‪.‬‬

‫ظظاٗؽی قګ٘وٌت ‪ - :‬ظظاٗؽی قګ٘وٌت ُغَ ثؽضی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظّتؽ اّ هس٘ظ تؽ هٌځ خعانْی ّی‬

‫‪h‬‬

‫‪L‬‬

‫‪ - 1‬هتْاؾی االضالع هثلث هكبزت پ٘عاکْل ‪ - :‬هتْاؾی االضالع هثلث ُغَ هثلث تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظؼی ّاړٍ ضلؼی‬
‫قؽٍ هكبّی ّی‬

‫√‬

‫√‬

‫‪a‬‬
‫‪a‬‬
‫‪3‬‬
‫‪h= 2 a‬‬

‫‪a/2‬‬
‫‪a‬‬
‫هكتبّی الكبل٘ي هثلث ‪ُ - :‬غَ هثلث تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظٍّ ضلؼی قؽٍ هكبّی ّی‬
 √

a
a √
h

b/2
b

Main Item of Estimation --- ‫دتراّر د اساسی پرّسی‬

.‫پَ ػوْهی تْګَ ثؽاّؼظ پَ ظؼی هؽزلْ کی اخؽاء ک٘ږی‬
Detailed Estimation ---- ‫ – ظتفً٘لی ثؽاّؼظ خعّل‬1
Material Cost Table ---- ‫ – ظهْاظّ هًؽف خعّل‬2
Labours Costing Table---- ‫ – ظهؿظّؼکبؼاًْ ظاخْؼی خعّل‬3

‫ هتؽ ظی‬6 ‫ الجتَ ظظْٗال طْل‬، ‫ الًعی ظْٗال ثؽاّؼظ اخؽاء کړی‬- : ‫هثبل‬
G . L = Ground Level
P.L = Plinth Level

SL Dimension -- ‫اثؼبظ‬
Items No Length Width Height Quantity Unint Remarks
#
M M M
1 Excation of Foundation 1 6 0.7 0.8 3.36 M3

2 Stone Masonry first Step 1 6 0.7 0.4 1.68 M3

3 Stone masonry plinth step 1 6 0.5 1 3 M3

4 Total Sone masonry 4.68 M3

D P C - cement +sand Martor
5 1 6 0.5 0.1 0.3 M3
1:3
6 Brick masonry 1 6 0.3 3 5.4 M3

7 Inside Plastering 1 6 3 18 M2

8 Outside Plastering 1 6 3 18 M2
9 Total Plastring work 36 M2

10 Pointing work 1 6 0.6 3.6 M2

 ‫‪0.30‬‬

‫‪3.00‬‬

‫ظًن طجمَ‬
‫‪+0.00 P.L‬‬

‫‪0.60‬‬

‫‪G.L‬‬

‫‪0.40‬‬

‫‪0.40‬‬

‫‪0.50‬‬

‫‪0.70‬‬

‫دهْادّ هقذار هؼلْهْل‬

‫‪ – 1‬قٌګ کبؼی ‪ - :‬پَ قٌګ کبؼی کی هًبلسَ ضْظؼګی ‪ًْ٘ 35%‬ل ک٘ږی‬
‫هًبلر‬ ‫ظ هًبلر هبؼک‬
‫پَ قٌګ کبؼی کی ظهًبلسی زدن ظقٌک کبؼی ظ زدن ًَ ًَ اٗكتل ک٘ږی‬

‫ضؽٗطَ‬

‫ًْټ ‪ 1.52 - :‬ظهًبلر ظلًْعّالی ضؽٗت ظی چی هًبلر ظّچی زبلت څطَ پَ لًْع زبلت تَ تجعٗلّْ‬
‫‪ - 2‬ضهت کبؼی ‪ - :‬پَ ضهت کبؼی کی ‪ 25%‬هًبلر پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‬
‫هًبلر‬
‫ضبلى ضهت کبؼی‬
 ‫پَ ضهت کبؼی کی ‪ 5‬فً٘عٍ ضبٗؼبت پَ ًظؽ کی ًْ٘ل ک٘ږی‬
‫ظْٗ ضښت اًعاؾٍ پَ الًعی ظٍ ‪L = 22 cm , H= 11cm , T = 6 cm‬‬

‫‪Martor = 1:4‬‬

‫‪ – 3‬پلكتؽ کبؼی‬

‫‪ – 4‬اًګبف کبؼی ‪ًْ - : Pointing - :‬ؼام ظی چَ ‪ 100 m2‬اًګبف کبؼی لپبؼٍ ‪ 1.2‬هتؽ هکؼت هًبلر تَ ضؽّؼت ظی‬

‫‪ – 5‬ؼًګوبلی ‪ - :‬ظ ‪ 100 m2‬ؼًګوبلی لپبؼٍ ‪ 4.5‬کكجَ کبؼتَ ضؽّؼت ظی ظ ؼّغٌی ؼًګوبلی لپبؼٍ هؿظّؼ کبؼ تَ‬
‫ضؽّؼت ًهتَ‬

‫ًفؽ‬
‫قْال ‪ - :‬الًعی ظٍّ پټی ؾٌٗی اق٘کچ لَ هص ثؽاّؼظ کړی ‪.‬‬
‫‪0.40‬‬ ‫‪0.40‬‬

‫‪0.20‬‬

‫‪0.20‬‬

‫‪0.80‬‬
1 – Brick Masonry work:-

Total = 0.24 m3
0.24 * 0.25 = 0.6 m3 Martor
Not brick Masonry = 0.24 – 0.06 = 0.18 m3
‫ضښت‬

2 – Plaster of stair
1 * 0.2 = 0.2 m2 , 0.8 * 1 = 0.8 m2, 0.2 * 1 = 0.2 m2
0.8 * 0.2 = 0.16, 0.4*0.2 = 0.08 m2
0.16+0.08 = 0.24 * 2 = 0.48
Back side = 1 *0.4 = 0.4 m2
Total = 2.08 * 0.02 = 0.041 m3
Martor: - 1:4

. ‫ الًعی اطبق ثؽاّؼظ کړی‬- : ‫هثبل‬

Rb = 30x42
30+12 = 42

P.L
G.L

0.90

0.60
 0.30

6.60 6.00 W1 = 2 x 2
W1 = 2 x 2

D=1x2

0.30

0.30
0.30 4.00

4.60

0.15
0.30
0.15

5.70

0.15
0.30
0.15

0.15 3.70
0.15
0.30 0.15 0.30 0.15
 Dimension -- ‫اتعاد‬
SL # Items No Quantity Unint Remarks
Length M Width M Height M
L = 6.9*2+3.7*2
1 Excation of Foundation 1 21.2 0.6 0.9 11.448 M3 = 21.2
2 Stone Masonry first Step 1 21.2 0.6 0.9 11.448 M3
3 Brick masonry 1 21.2 0.3 3.6 22.896 M3
3
4 Deduction of Doors 1 1 0.3 2 0.6 M
3
5 Windows 1 2 0.3 2 1.2 M
3
6 Ring Beam 1 21.2 0.3 0.3 1.908 M
7 Total Net Brick masonry 19.188 M3
8 RCC work Ring Beam 1 21.2 0.3 0.42 2.6712 M3
9 Slab 1 6 4 0.12 2.88 M3
10 Column 1 4 3 0.3 3.6 M3
11 Total Net Brick masonry 9.1512 M3
12 Slab Steel 1 24 m2 252 Kg ‫دفی متر مرتع سلة لپاره‬
‫ کیلى کرام سیخ ته‬10.5
13 Ring Beam Steel 1 2.67 * 1/100 * 7850 209 Kg ، ‫ضرورت ده او په پایه‬
1 ‫ګادر او تهذاب کی د‬
14 Column 1 1.3 *1/100*7850 102 Kg
‫ فیصذی پىری‬4 ‫څخه تر‬
15 563 Kg ، ‫سیخ په نظر کی نیسى‬

3
16 D P C - cement +sand Martor 1:3 1 21.2 0.6 0.02 0.2544 M
17 Roofing Mud with Plastic sheet 1 6.6 4.6 0.1 3.036 M3
18 Inside Plastering 1 22.4 3.85 86.24 M2
19 Outside Plastering 1 20 3 60 M2
20 Total Plastring work 146.24 M2
21 Flooring PCC - 5 Cm 1 4 6 24 M2
22 Painting Inside 1 20 3 60 M2
23 Painting Outside 1 22.4 3.85 86.24 M2
24 Slab 1 4 6 24 M2
Total Painting works 2
25 170.24 M

1- Excavation :- 21.2 * 0.6 * 0.9 = 11.45 M3

2- Stone Masonary work :- 11.45 m3
Mortar: 1:6 1:2:4
11.45 * 0.35 = 4 m3 ‫دسنګ کاری مصالح‬
4/7 * 1.52 = 0.87 m3
Cement: - 0.87 * 1 * 1440/50 = 25 bags
Sand: - 0.87 * 2 = 1.74 m3
Gravel: - 0.87 * 4 = 3.47 m 3
3- Brick Masonary:- 17.99 m3
Mortar:- 1:4
17.99 * 0.25 = 4.50 m3
 Net Brick Masonary:- 17.99 – 4.5 = 13.49 m3
Brick Number =-

Brick Masonary Mortar:-

Cement :-
Sand :-
4- RCC work = 6.85 m3

5- Steel Work:-
‫وزن حجمی دسیخ‬

6- Roofing mud plaster – 10 cm

7- Plastering :- 147 m2
Mortar :- 1:4

Sand = 0.90*4 = 3.6 m3

8- Flooring PCC = 24 m2 * 0.05 = 1.2 m3
Mortar :- 1:6 - 1:2:4

9- D P C work :-
Mortar :- 1:4

10- Painting – 171 m2

 ‫داجساهْ د ثقل هرکسًَّ‬
‫ظثمل هؽکؿ ُغَ ًمطی تَ ّٗل ک٘ږی چَ ظ خكن ټْل ّؾى پَ ُغَ ًمطَ کی هتوؽکؿ ّی ظ هطتلفْ انکبلْ ظثمل‬
‫هؽکؿًَّ پَ الًعی ډّل ظی ظ هٌظن ٌُعقی ا نکبلْ ظ ثمل هؽکؿًَّ هؼلْم ظی‬
‫‪ – 1‬ظهؽثغ ظثمل هؽکؿ ظُغْی ظّتؽًّْ تمبطغ ًمطَ ظی‪.‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪h‬‬

‫‪Y‬‬ ‫‪Y‬‬

‫‪X‬‬
‫‪X‬‬
‫‪a‬‬
‫‪a‬‬

‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪h‬‬
‫‪h‬‬

‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪h‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪L‬‬

‫‪L‬‬

‫ًْټ ‪ - :‬ظظاٗؽی ظثمل هؽکؿ ضپلَ ظظاٗؽی هؽکؿ ظی‬

‫دثقل هرکس ػوْهی فْرهْل پَ الًذی ډّل دی‬

‫هثبل ‪ - :‬ظالًعی نکل ظثمل هؽکؿ پ٘عاکړی‪.‬‬

‫‪60‬‬

‫‪Y2=70‬‬
‫‪Yc= 44‬‬
‫‪40‬‬

‫‪Y1= 20‬‬

‫‪X2 =50‬‬

‫‪Xc = 65.48‬‬
‫‪X1=80‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪60‬‬
‫زل ‪ - :‬اّال ظغَ نکل پَ ظٍّ هكتط٘لًَْ ثبًعی ّٗهْ ًظؽ ظ ‪ x‬اّ ‪ y‬هسْؼتَ ٗی ظثمل هؽکؿ ٗی پ٘عاکّْ ‪ A1‬ظاّلٌی هكتط٘ل هكبزت ظی ‪.‬‬

‫ظُّن هكتط٘ل‬

‫ظً٘وی ظا ٗؽی ظثمل هؽکؿ ‪ - :‬ظً٘وی ظاٗؽی ظثمل هؽکؿ ظ ‪ r‬نؼبع ظ ‪ x‬ظهسْؼ قؽٍ ثؽاثؽ ظی‬

‫‪y‬‬

‫‪X=r‬‬
‫ظپْؼتٌی هثبلًَْ پهبى هًْږ ټْل ظ ثمل هؽکؿًَّ پ٘عاکّْ ظ ُؽ خكن ظ پبؼٍ‪.‬‬

‫‪ 1 = 5 m2, 1‬ثكْاقَ ثكْاقَ ‪- beswa = 100 m2, 1 beswa = 20 beswase‬ثكٍْ ‪ Jreeb = 2000 m2 , 1‬خؽٗت ‪1-‬‬
‫‪Merla = 25 m2 , 1 Hektar = 5 Jreeb‬‬
 ‫هایکرُّایذرّپاّر ‪ M.H.P‬فارهْلًَْ‬
‫کبًبل‬

‫اثتعاءٗی لطؽ‬

‫زم٘می لطؽ‬ ‫√‬

‫√‬

‫√‬

‫√‬
 √
( )

√
 ‫استٌادی دیْالًَْ – ‪Retaining walls‬‬
‫اقتٌبظی ظْٗالًَْ ظُغَ قبضتوبًّْ څطَ ػجبؼت ظی چی ظضبّؼی ښْٗعًی څطَ هطٌْ٘ی کْی اّ ٗبپَ ثل ػجبؼت اقتٌبظی‬
‫ظْٗالْ ًَ ُغَ ظْٗالًَْ ظی چی ظُغَ ضبّؼی ظښْٗعًی هطٌْ٘ی کْی چی ظضپل طجؼی زبلت څطَ ؾٗبت ه٘الى ّلؽی‪ .‬اّٗب پَ‬
‫ثل ػجبؼت ُؽ ُغَ ظْٗال چی ظضبّؼی ښْٗعًی څطَ هوبًؼت کْی ظاقتٌبظی ظْٗال پَ ًبهَ ٗبظٗږی ‪ .‬اّ ظاظْٗالًَْ ظ نبلَ‬
‫طؽفَ ظضبّؼی افمی فهبؼ تسول کْی‪.‬‬

‫««« ُغَ ظْٗالًْْ چ َ ظضبّؼی ظتْٗ٘عّ ظهطٌْ٘ی ‪ ،‬قؽکًْْ ظتطؽٗت اّ ظقؽکًْْ څطَ ظ ػؽاظٍ خبتْ ظفؽاؼ ظهطٌْ٘ی پَ‬
‫ضبطؽ اػوبؼٗږی ظ اقتٌبظی ظْٗالًْْ پَ ًبهَ ٗبظٗږی‪.‬‬

‫ُغَ ظْٗالًْْ چَ ظقٌ٘عًّْ‪ًِ ،‬ؽًّْ ‪ ،‬کبًبلًْْ چَ ُو٘م ظاّثْ قؽٍ توبـ ّلؽی ظ هسبفظْی ظْٗالًْْ پَ ًبهَ ٗبظٗږی‪.‬‬

‫داستٌادی دیْالًْْ ډّلًَْ‬

‫اقتٌبظی ظْٗالًَْ ظخْړښت لَ هطی پَ ظؼی ډّلَ ظی ‪.‬‬

‫ډؼٗي اقتٌبظی ظْٗالًَْ‬ ‫‪-1‬‬

‫ضښتٌی اقتٌبظی ظْٗالًَْ‬ ‫‪-2‬‬
‫کبًکؽٗتی اقتٌبظی ظْٗالًَْ‬ ‫‪-3‬‬
‫کبثْ٘ى اقتٌبظی ظْٗالًَْ‬ ‫‪-4‬‬

‫اقتٌبظی ظْٗالًَْ ًظؽ ظُغَ ثجبت اّ پبٗعاؼی تَ پَ نپږّډّلًْْ ّٗهل نْی‪.‬‬

‫ّؾًی اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪Gavity Retaining wall ---‬‬ ‫‪-1‬‬

‫کٌكْلی اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪Counter fort Retaining wall ---‬‬ ‫‪-2‬‬
‫لجؽغَ لؽًّکی اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪Butterssed Counter force Retaining wall---‬‬ ‫‪-3‬‬
‫کبًټؽافْؼقی اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪Counterforce Retaining wall ---‬‬ ‫‪-4‬‬
‫اضْؼی نکلَ اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪Crib Wall ---‬‬ ‫‪-5‬‬

‫چی هؼْال ظ لؽګی ‪ ،‬کبًګؽٗت اّ ثؼضی ّضت ظ فلؿڅطَ خْړٗږی اّّؼّقتَ ظ ُغَ هبث٘ي لَ ًْؼّ هْاظّ (ډثؽٍ‪ ،‬ؼٗګ‬
‫اّ خغل ) څطَ ډک٘ږی‪.‬‬

‫‪ً٘ - 6‬وَ ّؾًَ اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪Semi gravity Retaining Wall---‬‬

‫ظضبّؼی ظفهبؼ طجمَ ثٌعی – ‪Classification of earth Pressure‬‬

‫پَ ٍْٗ اقتٌبظی ظْٗال ث بًعی ضبّؼٍ ظّډّلَ فهبؼ ّاؼظٍ ّی‪.‬‬

‫فؼبل فهبؼ ‪Active Pressure ---‬‬ ‫‪‬‬

‫غ٘ؽ فؼبل فهبؼ ‪Passive Pressure---‬‬ ‫‪‬‬

‫ظضبّؼی ظفؼبل فهبؼ تْ٘ؼی ‪Theories for active earth pressure ---‬‬

‫ظضبّؼی ظفؼبل فهبؼ ظتؼ٘ي کْلْ لپبؼٍ الًعی ه٘تْظًَّ ّخْظلؽی‪.‬‬

‫‪ - 1‬ظؼًک٘ي ه٘تْظ – ‪Rankin Method‬‬

‫‪ - 2‬ظکْلوت ه٘تْظ‪Coulomb Method – .‬‬
‫‪ - 3‬ظکْلي ه٘تْظ ‪Colon’s Method-‬‬
 ‫‪ - 4‬ظؼقوْلْ ه٘تْظ ‪Drawing Method-‬‬

‫پَ پْؼتٌْ٘ څلْؼّ طؽٗمْ کی اّلَ اّ ظُّوَ طؽٗمَ (ؼًک٘ي اّ کوْلت ) يس٘ر اؼلبم ّؼکْی‪.‬‬

‫ظاقتٌبظی ظْٗالًَْ ًظؽ ظُغْی خْړښت تَ پَ ػوْهی يْؼت پَ ظؼی لكوَ همطؼْ ثبًعی خْړٗږی‪.‬‬

‫غّغًمَ اٗی همطغ‬ ‫‪-1‬‬

‫هؽثؼی همطغ‬ ‫‪-2‬‬
‫هكتط٘لی همطغ‬ ‫‪-3‬‬
‫پتَ اٗی همطغ‬ ‫‪-4‬‬

‫هؽّج تؽٌَٗ همطغ ُن ظ تطٌ٘کی لسبظ اُّن ظتکٌبلْژی لَ لسبظَ غّغًمَ اٗی همطغ ظٍ‪ .‬پعاقی زبل کی چی ػوْظ طؽف تَ ٗی‬
‫ضبّؼٍ اّ هبٗل طؽف ٗی اؾاظ ّی فْق الؼبظٍ همبّهت لؽی‪.‬‬

‫پَ ػوْهی يْؼت ظاقتٌبظی ظْٗالًْْ پَ ډٗؿاٗي کی الًعی هؽزلی نبهلی ظی‪.‬‬

‫تْپْګؽافی قؽّی‪ ،‬فؿٗکی قؽّی اّ ظ ظْٗال ظاثؼبظّ کٌتؽّل‪ ،‬ظضبّؼّ ظالًعًْ٘ طجمْ تسل٘ل ‪ ،‬ظضبّؼی ظپؽّف٘ل ؼقوْل اّ‬
‫تِغَ ظطجمبتْ ههطى کْل‪.‬‬

‫پَ ظْٗال ثبًعی ظاضبفَ ثبؼتؼ٘ي کْل )‪ (Surcharge‬ظهْټؽّ ‪ ،‬قؽک تؼو٘ؽ ٗب ًْؼّ قبضتوبًًْْ‪ ،‬ؾلؿلَ اّ ظاقتٌبظی ظْٗال‬
‫اهتسبى کْل اًعاؾی ټبکل ّ ظظْٗال ًْػ٘ت تؼ٘ي کْل‪.‬‬

‫اقتٌبظی ظْٗالًَْ ًظؽ ظقبزی نؽاٗطْ ‪ ،‬ظقبضتوبًی هْاظّ نتْالی‪ ،‬ظقبزی تْپْګؽافی تَ پَ ظؼْٗ لْْٗ ګؽّپًْْ ثبًعی ّٗهل‬
‫ّی‬

‫‪ - 1‬ګؽاّٗټی (ّؾًی) اقتٌبظی ظْٗالًَْ‪ُ - :‬غَ ظْٗالًْْ تَ ّٗل ک٘ږی چی ظُغَ اقتْاؼی ظښْٗعّ اّ چپَ ک٘عّ پَ‬
‫ّړاًعی ظُغَ ظضپل ّؾى لَ اثؽٍ تبه٘ي ّی‪ .‬ظاظْٗالًَْ هؼوْال ظ ډثؽّ (ت٘ګْ٘) اّ هًبلر څطَ خْړٗږی اّ ډثؽی‬
‫ثبٗع ًبؼَٗ ډثؽی ّی چَ پَ اّثْ کی ًَ زل ک٘ږی‪.‬‬
‫‪ - 2‬کبًتؽافْؼقی اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪ - :‬ظاظْٗالًَْ اکثؽٍ ّضت ظ اّقپٌ٘ؿّکبًکؽٗټْ څطَ خْړٗږی اُّغَ ّضت‬
‫ظاػ وبؼّړظی چی ډثؽٗي اقتٌبظی ظْٗال غ٘ؽ التًبظی ّی ‪ .‬ظظی ظْٗال لَ خْړلْ څطَ ْٗاؾٌٗی غْښتٌَ ظکبًکؽٗټْ‬
‫کن ّالی ظی اّ پَ ُغَ ځبی کی خْړٗږی چی ظقبزی اثؼبظ هسعّظ ّی‪.‬‬
‫‪ - 3‬کٌكْالی اقتٌبظی ظْٗالًَْ ‪ - :‬ظاظْٗالًَْ پَ ُغَ ّضت کی اػوبؼٗږی چی ظکٌكْلی اقتٌبظی ظْٗال اؼتفبع ډٗؽٍ ؾٗبت‬
‫نی (زعالل تؽ ‪ 6‬هتؽّ پْؼی ّؼٍ ق٘ږی) ًْ ظظی پَ ضبطؽ چی ظظْٗال اثؼبظ ؾٗبت ًهی کٌكْلی اقتٌبظی ظْٗال تَ‬
‫پهتی ّؼکْی‪.‬‬

‫ظّؾًی اقتٌبظی ظْٗالًْْ ظډٗؿاٗي ‪Design of Gravity Retaining wall ---‬‬

‫ظظی ظْٗالًْْ ظتِعاة ژّؼّالی ظالًعی نؽاٗطْ پَ اقبـ تؼٌ٘٘ږی‪.‬‬

‫ؾؼاػتی لهؽ پعی ډّلَ ځبًَْٗ کی ثبٗع ظظْٗال تِعاة ظ ‪ 60‬قبًتی هتؽّ څطَ کن ًَ ّی ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ظقبزی ظ ٗص ًًّْ٘کی ژّؼّالی ثبٗع پَ پبم کی ًّْ٘ل نی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پَ ؾلؿلْ ض٘ؿّ هٌطمْ کی ظظی ډّل ظْٗالًْْ تِعاثًْْ ژّؼّالی لَ ‪ 2‬هتؽٍ څطَ کن ًَ ّی‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ظتِعاة ژّؼّالی ظ ؼًک٘ي ظفْؼهْل پَ هؽقتَ تؼٌ٘٘ږی‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫) (‬
 ‫پَ پْؼتٌی ؼاثطَ کی ‪ٗ D‬ب ‪ H‬ظتِعاة ژّؼّالی پَ هتؽ ثبًعی‬

‫‪ – P0‬تِعاة ظالًعًی ضبّؼی ظثؽظانت لبثل٘ت پَ ( ‪( Kg/m2 , KN/m2 , N/m2‬‬

‫‪ – γs‬ظتِعاة ظالًعی ضبّؼی زدوی ّؾى پَ ( ‪) Kg/m3 , KN/m3 , N/m3‬‬

‫‪ – φ‬ظضبّؼی ظايطسکبک ظاضلی ؾاَّٗ پَ ( ‪ )0‬ظؼخَ‬

‫ظًْهْړْٗ اقتٌبظی ظْٗالًْْ هسبقجَ ًظؽ ظقبزی خْړښت ‪ ،‬ظقبزی ظنؽاٗطْ اّ ظقبضتوبًی هْاظّ نتْالی تَ اّ ًظؽ الًعی‬
‫زبالتْ تَ پَ الًعی ډّل هسبقجَ ک٘ږی‪.‬‬
‫‪a‬‬
‫‪ - 1‬لوړی زبلت ‪ - :‬کَ چ٘ؽی ظاقتٌبظی ظْٗال نبتَ تٌِب اّثَ ّالغ ّی ‪.‬‬

‫‪ – P‬ظاّثْ فهبؼ پَ ظْٗال ثبًعی‬

‫‪H‬‬
‫‪ – γW‬ظاّثْ زدوی ّؾى ظٍ‬

‫‪ – H‬ظاّثْ اؼتفبع ظٍ‬

‫‪P‬‬

‫‪H/3‬‬

‫‪b‬‬

‫‪a‬‬

‫‪ – 2‬کلَ چی ظاقتٌبظی ظْٗال نبتَ ضبّؼٍ ّالغ ّی‪.‬‬

‫‪H‬‬

‫‪P‬‬ ‫‪ – P‬ظضبّؼی فهبؼ ظٍ پَ ظْٗال ثبًعی‬

‫‪H/3‬‬ ‫‪ - γS‬ظضبّؼی زدوی ّؾى ظٍ‬
‫‪ – H‬ظضبّؼی اؼتفبع اّ ‪ φ‬ظ ضبّؼی ظايطسکبک ظاضلی ؾاَّٗ ظٍ‬
‫‪b‬‬

‫‪a‬‬

‫‪ – 3‬کَ چ٘ؽی ظ اقتٌبظی ظْٗال هطکٌی ثؽضَ کی اّثَ اّ نبتَ ثؽضَ کی ضبّؼٍ ػول ّکړی‪.‬‬

‫) (‬
‫‪H‬‬

‫‪WSL‬‬
‫‪P‬‬

‫‪H/3‬‬ ‫‪h‬‬

‫‪b‬‬
 ‫) (‬

‫) (‬
‫‪ P1‬ظاّثْ فهبؼ پَ ظْٗال ثبًعی اّ ‪ P2‬ظضبّؼی فهبؼ پَ ظْٗال‬

‫ثبًعی ظی‪.‬‬
‫څلْؼم زبلت ‪ - :‬کَ چ٘ؽی ظاقتٌبظی ظْٗال نبتَ پَ ػ٘ي ّضت کی ضبّؼٍ اّ اضبفی ثبؼ ػول ّکړی ( ظالكن اقتٌبظی‬
‫ظْٗالًَْ ظقړکًْْ پَ څٌډّ کی خْړٗږی‪.‬‬
‫‪q‬‬ ‫‪a‬‬

‫) (‬

‫(‬ ‫)‬ ‫) (‬
‫‪P1‬‬
‫‪H‬‬

‫‪P2‬‬

‫‪H/3‬‬

‫‪rs*H*Ka‬‬ ‫‪b‬‬

‫پٌځن زبلت ‪ - :‬کلَ چی پَ اقتٌبظی ظْٗال ضبّؼٍ پَ ْٗؾاَّٗ ػول ّکړی‪.‬‬

‫‪a‬‬

‫‪ß‬‬

‫‪Pv‬‬
‫‪P‬‬

‫‪PH‬‬ ‫√‬
‫‪H‬‬ ‫(‬ ‫)‬
‫√‬

‫√‬
‫(‬ ‫)‬
‫√‬

‫‪b‬‬ ‫‪ – Pv‬ػوْظی هؽکجَ‬

‫‪ PH‬افمی هؽکجَ‬

‫‪ - φ‬ظايطسکبک ؾاَّٗ ظضبّؼی ظظاضل‬

‫‪ - β‬ظقؽچبؼج ؾاَّٗ ٗب ُغَ ؾاَّٗ چی ضبّؼٍ ٗی ظظْٗال قؽٍ پَ افمی قطسی ثبًعی خْړٍ ّی‪.‬‬
 ‫نپږم زبلت ‪ - :‬کلَ چی ظاقتٌبظی ظْٗال نبتَ ظّډّلَ ضبّؼٍ (ّچَ اّ لوعٍ ) ّالغ نی ّی‪.‬‬
‫‪a‬‬

‫‪oil‬‬
‫‪h1‬‬

‫‪yS‬‬
‫‪dr‬‬
‫‪H‬‬

‫‪il‬‬
‫‪So‬‬
‫‪ted‬‬
‫‪ra‬‬
‫‪h2‬‬

‫‪tu‬‬
‫‪Sa‬‬
‫‪K2(rs-rw)*h2‬‬ ‫‪rw*h2‬‬ ‫‪rs*h*Ka‬‬
‫‪b‬‬

‫اّّم زبلت ‪ - :‬کلَ چی ْٗ اقتٌبظی ظْٗال ظضبّؼٗي ثٌع پَ نکل ّی اّ نبتَ ٗی تٌِب اّثَ ّالغ ّی ‪.‬‬
‫‪a‬‬
‫‪WSL‬‬

‫‪H‬‬
‫‪P‬‬

‫‪H/3‬‬

‫‪b‬‬

‫اتن زبلت ‪ - :‬کلَ چی ظاقتٌبظی ظْٗال نبتَ اّثَ پَ ٍْٗ قطسَ لؽاؼّلؽی‪.‬‬
‫‪a‬‬
‫‪WSL‬‬

‫‪Hw‬‬

‫‪H‬‬
‫‪P‬‬

‫‪H/3‬‬

‫‪b‬‬
 ‫ًِن زبلت ‪ - :‬کلَ چی ظاقتٌبظی ظْٗال نبتَ ضبّؼی ّالغ ّی چی هطتلفی ّی‪.‬‬

‫داستٌادی دیْال دیسایي پَ تقریثی ډّل‬

‫کلَ چی ْٗ اًدٌ٘ؽ ظْٗی قبزی قؽّی کْی اُّلتَ ْٗ اقتٌبظی ظْٗال تَ ضؽّؼت ّی ًْ ظُغَ اًعاؾٍ لَ الًعی طؽٗمی څطَ‬
‫ُن الـ تَ ؼاّړی نی ‪.‬‬
‫‪Plan of Retaining Wall‬‬ ‫‪Section A - A‬‬
‫‪A‬‬
‫‪a= H/12 =50 cm‬‬

‫‪PCC = 10cm‬‬
‫‪B1‬‬

‫‪A‬‬

‫‪L‬‬

‫‪Front View of Retaining Wall‬‬ ‫‪230‬‬

‫‪(2-3)m‬‬ ‫‪0.30 m‬‬

‫‪0.50 m‬‬
‫‪(2-3)m‬‬ ‫‪weep Holes (10x10 to 15x15) Cm‬‬

‫‪h = 0.6 m‬‬

‫‪GL‬‬

‫‪0.4 x H‬‬

‫‪0.6 x H‬‬

‫‪0.6 x H +20 cm‬‬

‫پ َ استٌادی دیْالًَْ کی سْری ‪Weep Holes ---‬‬

‫ظاقْؼی پَ ظی ضبطؽ ّؼکْل ک٘ږی چی ُغَ ظظْٗال نبتَ ظضبّؼی ؼطْثت ظاّؾی اّ ضبّؼٍ ظاٗن ّچَ ّی ‪ .‬ضبّؼٍ کَ ظ‬
‫ثبؼاى اّثَ خػة کړی ُغَ اّثَ ُن ؼاّؾی لعی قْؼّ څطَ‪ .‬ظظغَ قْؼّ اًعاؾٍ (‪ ًَ 10*10‬تؽ ‪ )15 *15‬قبًتی هتؽّ پْؼی‬
‫ّی اّظٍ ظظْٗال ث٘ؽّى طؽف تَ ْٗ ه٘ل ُن ّلؽی ‪ 2 %‬تؽ څْ اّثَ کبهال ضبؼج نی ‪ .‬ځٌ٘ی ّضت پ٘پًَْ ُن اقتؼوبل٘ږی‬
‫چی لطؽ ٗی لَ (‪ ) 3- 2‬اًچ کن ًْی اّ لْی ‪ّ PVC‬ی اّ ظاقْؼی ظيفؽی څطَ ظ ‪ 30‬قبًتی هتؽ پْؼتَ ّؼکْل ک٘ږی ‪ .‬اّ‬
‫پَ ُؽّ (‪ )2- 3‬هتؽ طْل کښی ّؼکْل ک٘ږی‪.‬‬

‫ظاقتٌبظی ظْٗال پَ تِعاة کی ثبٗع تؽ ډثؽّ هطکی ‪ّ PCC = 10 Cm‬اچْل نی‪ .‬تؽڅْ قطر ثؽاثؽٍ اّ ّؾى هٌظن تمك٘ن‬
‫نی‪ .‬اّپَ قؽثبًعی ظظْٗال ‪ّ PCC = 10 Cm‬اچْل نی تؽ څْډثؽی هسکوی اّ ښَ ًوبّؼک اّ ُغَ هًبلر چی پَ ډثؽّ‬
‫کی کبؼّل ک٘ږی پَ ‪ّ 1:3‬ی ٗؼٌی ٍْٗ زًَ قوٌت اّظؼی زًی ؼٗګ ّی اّ ظ هًبلر فً٘عی ًظؽ ظډثؽّ زدن تَ‬
‫‪ (30-35)%‬څطَ کوَ ًْی اّظقتٌبظی ظْٗالًْْ ٌُګبف ثبٗع ښَ هٌظن ّنی تؽڅْکْهَ ضبل٘ګبٍ پبتی ًهی‪.‬‬
 ‫استٌادی دیْالًْْ پَ الًذی داالتْ کی ترازهْیٌی الًذی ًيسْ‬
‫‪ - 1‬ظچپَ ک٘عّ پَ همبثل کی ‪Check against overturning moment ---‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫‪ - 2‬ظښْٗعًی پَ ّړاًعی ‪Check against sliding moment----‬‬

‫ظضبّؼی لَ اثؽٍ فهبؼ پَ ظْٗال ثبًعی‬

‫ظثٌع ّؾى‬

‫‪ - 3‬ظهبت٘عّ پَ همبثل کی ‪Check against crushing moment---‬‬

‫‪ - 4‬ظ ًه٘كت ٗب تهٌدبتْ پَ همبثل کی ‪Check against Sellement moment ---‬‬

‫(‬ ‫)‬
 ‫استٌادی دیْالًْْ تَ درزًَّ ّرکْل ‪Joints Construction in Retaining Wall - :‬‬
‫اقتٌبظی ظْٗالًْْتَ ظؼؾًَّ ّؼکْل ک٘ږی ًؼٌی ‪ Joint‬ظظی پَ ضبطؽ کَ ظْٗال کښٌ٘ی تٌِب ُغَ لكوت ضؽاث٘ږی اّ ًْؼ ًَ‬
‫ضؽاث٘ږی ‪ .‬ظاډٗؽ ضؽّ ؼظٍ چی ظتِعاة ضبّؼٍ ضؼ٘فَ ّی ًْ پَ ُؽّ ‪ 6‬هتؽّ کی ْٗ ظؼؾّؼکْل ک٘ږی چی ظ ظؼؾ اًعاؾٍ‬
‫(‪ ) 5- 3‬قبًتی هتؽّ پْؼی ظٍ اّ ُغَ ثبٗع لَ ل٘ؽ اّ ٗب لَ هطًْو ؼاثؽ څطَ ډک نی‪ .‬اّ کلَ چی اقبـ هسکن ّی ًْ ث٘ب‬
‫ظؼؾ (‪ ) 9- 12‬هتؽ ّؼکْل ک٘ږی اهب ظؼؾ ثبٗع لَ تِعاة څطَ نؽّع نی‪.‬‬

‫دډیسایي پَ اړًّذ څْ هختلف هثالًَْ‬

‫هثبل ‪ ْٗ - :‬ډثؽٗي ظْٗال چی ‪ H= 8m‬اؼتفبع لؽی اّ پْؼتٌی ػؽٌ ٗی ‪ a = 0.6 m‬الًعًی ػؽٌ ٗی ‪ b=3.5 m‬ظی‬
‫ظضبّؼی زدوی ّؾى ‪ γs = 18 KN/m3‬اّ ظضبّؼی ظظاضلی ايطسکبک ؾاَّٗ ‪ φ=30‬ظهْاظّ ّؾًی زدن چی پَ ظْٗال کی‬
‫لَ ُغَ څطَ اقتفبظٍ نْی ‪ γw =22 KN/m3‬ظی ظٗؿاٗي کړی‪.‬‬
‫‪a = 0.6 m‬‬
‫ّؼکړل نْی اؼلبم‬

‫‪ P0 = 100 KN/m2‬ظتِعاة ظضبّؼی همبّهت‬

‫‪ γs = 18 KN/m3‬ظضبّؼی ّؾًی زدن‬
‫‪Soil‬‬
‫‪ γw = 11 KN/m3‬ظظْٗال ظهْاظّ زدوی ّؾى‬
‫‪Hw = hs = 8 m‬‬
‫‪ φ = 300‬ظضبّؼی ظظاضلی ايطسکبک ؾاَّٗ‬
‫‪P‬‬
‫‪ - a=0.6 m‬ظظْٗال پْؼتٌی ػؽٌ‬
‫‪ – b= 3.5 m‬ظظْٗال الًعًی ػؽٌ‬ ‫‪G‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪H/3= 83 = 2.67‬‬
‫‪ – Hw = hs = 8 m‬ظظْٗال اّ ضبّؼی اؼتفبع‬

‫‪b= 3.5 m‬‬

‫زل ‪ - :‬لوړی ظظْٗال ظ تِعاة ػوك ٗب ژّؼّالی پ٘عاکّْ ًظؽ ظ ؼًک٘ي فْؼهْل تَ لؽّ چی‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظضبّؼی فهبؼ ظظْٗال پَ ‪ 1‬هتؽ طْل ثبًعی پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظظْٗال ّؾى ظ ْٗ هتؽ طْل لپبؼٍ پ٘عاکّْ‬

 ‫ظظْٗال ظ ػؽضی همطغ ظ ثمل ظهؽکؿ کْؼٌٗبت ظ ‪ x‬پَ هسْؼ کی پَ الًعی ډّل پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫ظظْٗال پَ الًعی لبػعٍ کی ظهسًلی لْی فبيلَ پ٘عاکّْ (‪( X1‬‬

‫ػ٘ي الوؽکؿٗت هكبّی ظی لَ‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫پَ پْؼتٌی ؼاثطَ کی ‪ Fmax‬اػظوی تهٌدبت ‪ Fmin ،‬ايغؽی تهٌدبت‪ W ،‬ظظْٗال ّؾى ‪ P ،‬ظضبّؼی فهبؼ پَ ظْٗال‪b ،‬‬
‫ظظْٗال الًعًی ػؽٌ‪ ،‬اّ ‪ e‬ػ٘ي الوؽکؿٗت فبيلَ ظٍ‪.‬‬

‫ًظؽپْؼتٌی ل٘وتًْْ تَ الًعی نکل اّظُغَ ګؽاف ؼقٍّْ‬

‫‪a = 0.6 m‬‬

‫‪Soil‬‬
‫لَ ډٗؿاٗي څطَ ّؼّقتَ ظ ػؽضی همطغ نکل‬
‫‪Hw = hs = 8 m‬‬
‫‪P‬‬

‫‪G‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪H/3= 83 = 2.67‬‬

‫‪x=1.2‬‬ ‫‪x1=1.42‬‬

‫‪b/2‬‬
‫‪e=0.87‬‬
‫ظظْٗال پَ تِعاة کی تهٌدبتْ ګؽاف‬
‫‪b= 3.5 m‬‬

‫‪Fmin = -50 KN/m²‬‬

‫‪Fmxn = 256.83 KN/m²‬‬

 ‫ددیْال اهٌتذاًْل پَ څلْر ّ داالتْ کی‬
‫‪ - 1‬ظچپَ ک٘عّ پَ همبثل کی ‪Chack again overturning moment‬‬

‫پَ پْؼتٌی ؼاثطَ کی ‪ p‬ظضبّؼی فهبؼ‪ hs ،‬ظظْٗال نبتَ ظ ضبّؼی اؼتفبع‪ w ،‬ظظْٗال ّؾى ‪ x ،‬ظظْٗال ظ ثمل هؽکؿ‪.‬‬

‫‪ - 2‬ظ ظښْٗعًی پَ ّړاًعی ‪Check against sliding moment----‬‬

‫‪ - 3‬ظهبت٘عّ پَ همبثل کی ‪Check against crushing moment---‬‬

‫‪ - 4‬ظ ًه٘كت ٗب تهٌدبتْ پَ همبثل کی ‪Check against Sellement moment ---‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫ٗبظًَّ ‪ - :‬ظظْٗال لَ اهٌتسبى څطَ هؼلْهَ نٍْ چی ظْٗال ظ چ٘کْلْ پَ همبثل کی هًْى ًعی ًْ ثبٗع ظظْٗال ػؽٌ اضبفَ‬
‫نی ‪.‬‬

‫ظُّن هثبل ‪ ْٗ - :‬ډثؽٗي ظْٗال چی ‪ Hw = 6m‬اؼتفبع لؽی اّ پْؼتٌی ػؽٌ ٗی ‪ a= 1.5m‬الًعی ػؽٌ ٗی ‪b=3m‬‬
‫ظضبّؼی اؼتفبع پَ ظْٗال ثبًعی ‪ hs= 5.5m‬اّ ضبّؼی زدوی ّؾى ‪ γs=18 KN/m3‬اّ ظضبّؼی ظظاضلی ايطسکبک‬
‫ؾاَّٗ ‪ φ = 30‬ظهْاظّ زدوی ّؾى پَ ظْٗال کی لَ ُغَ څطَ چی اقتفبظٍ ک٘ږی ‪ γw=23 KN/m3‬اّ ظتِعاة ظ ضبّؼی ظ‬
‫ثؽظانت لبثل٘ت ‪ P0 = 100 KN/m2‬ظی ًْهْړی ظْٗال ډٗؿاٗي کړی‪.‬‬

‫ّؼکړل نْی اؼلبم‬ ‫‪a = 1.5 m‬‬

‫‪ P0 = 100 KN/m2‬ظتِعاة ظضبّؼی همبّهت‬

‫‪ γs = 18 KN/m3‬ظضبّؼی ّؾًی زدن‬
‫‪ γw = 23 KN/m3‬ظظْٗال ظهْاظّ زدوی ّؾى‬
‫‪ φ = 300‬ظضبّؼی ظظاضلی ايطسکبک ؾاَّٗ‬ ‫‪Soil‬‬
‫‪Hw = 6 m‬‬
‫‪P‬‬
‫‪ - a=1.5 m‬ظظْٗال پْؼتٌی ػؽٌ‬ ‫‪hs=5.5 m‬‬

‫‪ – b= 3 m‬ظظْٗال الًعًی ػؽٌ‬ ‫‪G‬‬ ‫‪R‬‬

‫‪hs/3= 5.5/3 = 1.83‬‬
‫‪ – Hw =6 m‬ظظْٗال اؼتفبع‬
‫‪ hs = 5.5 m‬ظضبّؼی اؼتفبع پَ ظْٗال ثبًعی‬
‫‪b= 3m‬‬
 ‫زل ‪ - :‬لوړی ظظْٗال ظ تِعاة ػوك ٗب ژّؼّالی پ٘عاکّْ ًظؽ ظ ؼًک٘ي فْؼهْل تَ لؽّ چی‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظضبّؼی فهبؼ ظظْٗال پَ ‪ 1‬هتؽ طْل ثبًعی پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظظْٗال ّؾى ظ ْٗ هتؽ طْل لپبؼٍ پ٘عاکّْ‬

‫ظظْٗال ظ ػؽضی همطغ ظ ثمل ظهؽکؿ کْؼٌٗبت ظ ‪ x‬پَ هسْؼ کی پَ الًعی ډّل پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫ظظْٗال پَ الًعی لبػعٍ کی ظهسًلی لْی فبيلَ پ٘عاکّْ (‪( X1‬‬

‫ػ٘ي الوؽکؿٗت هكبّی ظی لَ‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ًظؽپْؼتٌی ل٘وتًْْتَ الًعی نکل اّظُغَ ګؽاف ؼقٍّْ‬

 ‫‪a = 1.5 m‬‬

‫‪Soil‬‬
‫‪Hw = 6 m‬‬ ‫لَ ډٗؿاٗي څطَ ّؼّقتَ ظ ػؽضی همطغ نکل‬
‫‪P‬‬

‫‪G‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪hs/3= 5.5/3 = 1.83‬‬

‫‪x=1.17‬‬ ‫‪x1=0.53‬‬

‫‪b/2‬‬
‫‪e=0.2‬‬
‫‪b= 3 m‬‬
‫ظظْٗال پَ تِعاة کی تهٌدبتْ ګؽاف‬
‫‪Fmin = 62.1 KN/m²‬‬

‫‪Fmxn = 144.9 KN/m²‬‬

‫ددیْال اهٌتذاًْل پَ څلْر ّ داالتْ کی‬

‫‪ - 1‬ظچپَ ک٘عّ پَ همبثل کی ‪Chack again overturning moment‬‬

‫پَ پْؼتٌی ؼاثطَ کی ‪ p‬ظضبّؼی فهبؼ‪ hs ،‬ظظْٗال نبتَ ظ ضبّؼی اؼتفبع‪ w ،‬ظظْٗال ّؾى ‪ x ،‬ظظْٗال ظ ثمل هؽکؿ‪.‬‬

‫‪ - 2‬ظ ظښْٗعًی پَ ّړاًعی ‪Check against sliding moment----‬‬

‫‪ - 3‬ظهبت٘عّ پَ همبثل کی ‪Check against crushing moment---‬‬

‫‪ - 4‬ظ ًه٘كت ٗب تهٌدبتْ پَ همبثل کی ‪Check against Sellement moment ---‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫ٗبظًَّ ‪ - :‬ظظْٗال لَ اهٌتسبى څطَ هؼلْهَ نٍْ چی ظ ْٗال ظ چ٘کْلْ پَ همبثل کی هًْى ظی‪.‬‬
‫هثبل ‪ ْٗ - :‬ډثؽٗي ظْٗال چی ظقؽک پَ څٌګ کښی خْړٗږی اّ ‪ Hw = 7m‬اؼتفبع لؽی اّ پْؼتٌی ػؽٌ ٗی ‪a=0.7 m‬‬
‫الًعًی ػؽٌ ٗی ‪ b= 3 m‬ظی ظضبّؼی اؼتفبع ‪ hs= 7m‬اّ ضبّؼی زدوی ّؾى ‪ γs =18 KN/m3‬اّ ظضبّؼی ظظاضلی‬
‫ايطکبک ؾاَّٗ ‪ φ=30‬ظهْاظّ ّؾًی زدن چی پَ ظْٗال کښی لَ ُغَ څطَ اقتفبظٍ نْی ‪ γs = 24 KN/m3‬اُّغَ اضبفی‬
‫ثبؼ چی ظهْتؽ ظاکكل لَ لْؼی پَ قؽک ثبًعی ػول کْ ‪ q = 8.16 KN/m2‬ظتِعاة ظضبّؼی ظلبثل٘ت ثؽظانت ‪po =100‬‬
‫‪ KN/m2‬ظی ډٗؿاٗي کړی‪.‬‬

‫ّؼکړل نْی اؼلبم‬ ‫‪q = 8.16 KN /m²‬‬

‫‪a = 0.7 m‬‬

‫‪ P0 = 100 KN/m2‬ظتِعاة ظضبّؼی همبّهت‬

‫‪ γs = 18 KN/m3‬ظضبّؼی ّؾًی زدن‬
‫‪ γw = 24 KN/m3‬ظظْٗال ظهْاظّ زدوی ّؾى‬ ‫‪Soil‬‬
‫‪ φ = 300‬ظضبّؼی ظظاضلی ايطسکبک ؾاَّٗ‬
‫‪Hw = hs = 7 m‬‬
‫‪ - a=0.7m‬ظظْٗال پْؼتٌی ػؽٌ‬ ‫‪P‬‬
‫‪ – b= 3 m‬ظظْٗال الًعًی ػؽٌ‬ ‫‪R‬‬
‫‪G‬‬
‫‪ – Hw = hs =7 m‬ظظْٗال اّضبّؼی اؼتفبع‬ ‫‪H/3= 7/3 = 2.34‬‬

‫‪b= 3.0 m‬‬

‫زل ‪ - :‬لوړی ظظْٗال ظ تِعاة ػوك ٗب ژّؼّالی پ٘عاکّْ ًظؽ ظ ؼًک٘ي فْؼهْل تَ لؽّ چی‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظهْټؽ ظاکكل لٍْ ظظْٗال پَ ْٗ هتؽ طْل ثبًعی پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظضبّؼی فهبؼ ظظْٗال پَ ‪ 1‬هتؽ طْل ثبًعی پ٘عاکّْ‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظظْٗال ّؾى ظ ْٗ هتؽ طْل لپبؼٍ پ٘عاکّْ‬

‫ظظْٗال ظ ػؽضی همطغ ظ ثمل ظهؽکؿ کْؼٌٗبت ظ ‪ x‬پَ هسْؼ کی پَ الًعی ډّل پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫ظظْٗال پَ الًعی لبػعٍ کی ظهسًلی لْی فبيلَ پ٘عاکّْ (‪( X1‬‬

 ‫ػ٘ي الوؽکؿٗت هكبّی ظی لَ ‪Eccentricity ---‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ًظؽپْؼتٌی ل٘وتًْْتَ الًعی نکل اّظُغَ ګؽاف ؼقٍّْ‬

‫‪a = 0.7 m‬‬

‫‪Soil‬‬
‫‪P1‬‬
‫‪Hw = hs = 7 m‬‬
‫لَ ډٗؿاٗي څطَ ّؼّقتَ ظ ػؽضی همطغ نکل‬
‫‪P2‬‬

‫‪H/2‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪H/3‬‬

‫‪x=1.044‬‬ ‫‪x1=1.32‬‬

‫‪b/2‬‬
‫‪e=0.864‬‬
‫‪b= 3 m‬‬
‫ظظٗ ْال پَ تِعاة کی تهٌدبتْ ګؽاف‬
‫‪Fmin = -75.40 KN/m²‬‬

‫‪Fmxn = 282.6 KN/m²‬‬

‫ددیْال اهٌتذاًْل پَ څلْر ّ داالتْ کی‬

‫‪ - 1‬ظچپَ ک٘عّ پَ همبثل کی ‪Chack again overturning moment‬‬

‫پَ پْؼتٌی ؼاثطَ کی ‪ p‬ظضبّؼی فهبؼ‪ hs ،‬ظظْٗال نبتَ ظ ضبّؼی اؼتفبع‪ w ،‬ظظْٗال ّؾى ‪ x ،‬ظظْٗال ظ ثمل هؽکؿ‪.‬‬
 ‫‪ - 2‬ظ ظښْٗعًی پَ ّړاًعی ‪Check against sliding moment----‬‬

‫‪ - 3‬ظهبت٘عّ پَ همبثل کی ‪Check against crushing moment---‬‬

‫‪ - 4‬ظ ًه٘كت ٗب تهٌدبتْ پَ همبثل کی ‪Check against Sellement moment ---‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫ٗبظًَّ ‪ - :‬ظظ ْٗال لَ اهٌتسبى څطَ هؼلْهَ نٍْ چی ظْٗال ظ چ٘کْلْ پَ همبثل کی هًْى ًعی‪.‬‬

‫هثبل ‪ ْٗ - :‬ډثؽٗي اقتٌبظی ظْٗال چی ظ غؽٍ پَ څٌډٍ کښی خْړٗږی تؽ څْ ظُغی ضبّؼی هطٌْ٘ی ّکړی چی قؽک ثبًعی‬
‫ښْٗعًَ کْی الًعًی ّؼکړل نْی اؼلبهْتَ ډٗؿاٗي کړی ظضبّؼی ظثؽظانت لبثل٘ت ‪ po = 150 KN /m2‬ظظْٗال خګْالی‬
‫پْؼتٌی ػؽٌ ‪ a = 3m‬الًعًی ػؽٌ ‪ُ b = 9 m‬غَ ؾاَّٗ چی ضبّؼٍ ٗی ظظْٗال لَ قطسی قؽٍ خْړّی = ‪β‬‬
‫‪250‬ظضبّؼی ظايطکبک ظاضلی ؾاَّٗ ‪ φ = 300‬ظضبّؼی زدوی ّؾى ‪ γs= 19 KN/m3‬اّ ظهْاظّ ّؾًی زدن چی پَ‬
‫ظْٗال کښی لَ ُغَ څطَ اقتفبظٍ نْی ‪ γw= 24 KN/m3‬ظی ظْٗال ډٗؿاٗي کړی اّ ُن اػظوی اّ ايغؽی تهٌدبت هسبقجَ‬
‫اّ ظْٗال پَ څلْؼّ زبالتْ کی کٌتؽّل کړی ؟‬

‫زل ‪ - :‬لْهړی ظظْٗال ػؽضی همطغ ؼقوّْ ‪.‬‬

‫ّؼکړل نْی اؼلبم‬

‫‪ P0 = 150 KN/m2‬ظتِعاة ظضبّؼی همبّهت‬

‫‪ γw = 24 KN/m3‬ظظْٗال ظهْاظّ ّؾًی زدن‬ ‫‪ß=25°‬‬

‫‪ γs = 19 KN/m3‬ظضبّؼی ّؾًی زدن‬ ‫‪a=3m‬‬

‫‪ φ= 300‬ظضبّؼی ظظاضلی ايطسکبک ؾاَّٗ‬

‫‪ - a=3 m‬ظظْٗال پْؼتٌی ػؽٌ‬
‫‪ – b= 9 m‬ظظْٗال الًعًی ػؽٌ‬ ‫‪P‬‬ ‫‪PV‬‬

‫‪ – Hw =10 m‬ظظْٗال اؼتفبع‬ ‫‪Hw = 10 m‬‬

‫‪ُ - Β = 25 0‬غَ ؾاَّٗ چی ضبّؼٍ ظظْٗال لَ قطسی قؽٍ خْړّی‬ ‫‪PH‬‬

‫‪b= 9 m‬‬
 ‫زل ‪ - :‬لوړی ظظْٗال ظ تِعاة ػوك ٗب ژّؼّالی پ٘عاکّْ ًظؽ ظ ؼًک٘ي فْؼهْل تَ لؽّ چی‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫ظضبّؼی فهبؼ ظظْٗال پَ ‪ 1‬هتؽ طْل ثبًعی پ٘عاکّْ‬

‫√(‬ ‫)‬
‫(‬ ‫)‬
‫√(‬ ‫))‬

‫√(‬ ‫)‬
‫(‬ ‫)‬
‫√(‬ ‫)‬

‫اّـ ػوْظی اّ افمی هؽکجی ظاقی پ٘عاکّْ‬

‫ػوْظی هؽکجَ‬

‫افمی هؽکجَ‬

‫ظظْٗال ّؾى ظ ْٗ هتؽ طْل لپبؼٍ پ٘عاکّْ‬

‫ظظْٗال ظ ػؽضی همطغ ظ ثمل ظهؽکؿ کْؼٌٗبت ظ ‪ x‬پَ هسْؼ کی پَ الًعی ډّل پ٘عاکّْ‪.‬‬

‫(‬ ‫)‬

‫ظ ػوْظی لْاّّ هدوْػی ّؾى هكبّی ظٍ پَ‬

‫اّـ ظ ‪ AE‬فبيلَ پ٘عاکْ ٗؼٌی ظهسًلی لْی فبيلَ ٗب ‪ X1‬ظ ‪ً A‬مطی تَ هْهٌټ ً٘كْ‪.‬‬
 ‫ػ٘ي الوؽکؿٗت هكبّی ظی لَ ‪Eccentricity ---‬‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫(‬ ‫)‬ ‫(‬ ‫)‬

‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪/‬‬

‫‪a=3m‬‬

‫لَ ډٗؿاٗي څطَ ّؼّقتَ ظ ػؽضی همطغ نکل‬

‫‪X = 3.25‬‬
‫‪AE= 3.8 m‬‬
‫‪e=0.55‬‬
‫‪b= 9 m‬‬

‫‪Fmin = 118.1 KN/m²‬‬ ‫ظظْٗال پَ تِعاة کی تهٌدبتْ ګؽاف‬

‫‪Fmxn = 254.85 KN/m²‬‬

‫ظکجْ٘ى ظْٗال ‪Gabion Wall ---‬‬

‫ُغَ اقتٌبظی ظْٗالًْْ ظی چی ظضبّؼی ښْٗعًی اّ ظاّثْ ظډکی پَ همبثل کی خْړٗږی ظاظډثؽّ ظْٗال چی ثعّى لَ ق٘وٌتْ‬
‫څطَ خْړٗږی ًظؽ ًْؼّ ظْٗالًْْ تَ ٗی تکٌبلْژی اقبًَ ظٍ ظظی ظْٗالًْْ لپبؼٍ ت٘بؼ خْړ نْی خبلًَْ ‪ 2 mm‬ق٘ن څطَ‬
‫اّثعل نْی اّظٍ ظّّخبلْ٘ ظْٗځبی کْلْ لپبؼٍ لَ ‪ 3 mm‬ق٘ن څطَ اقتفبظٍ ک٘ږی‪.‬‬

‫چی ظُؽ يٌعّق زدن لَ ‪ 1 m3‬څطَ تؽ ‪ 2 m3‬پْؼی ظی چْى ظاظ خبل غًْعی ظی چی ظُؽی ضبًی اثؼبظ ٗی ‪(8*10) cm‬‬
‫ظی اُّؽ ثکف چی ‪ 2 m3‬زدن لؽی ظُغَ هكبزت ‪ 12 m2‬ظخبلی ظی اّ کَ چ٘ؽی ‪ 1 m3‬زدن ّلؽی ظُغَ ظ خبل هكبزت‬
‫‪ 6 m2‬ظٍ اّ ظُؽ ظّّ ثکكًْْ پَ هٌځ کی ثبٗع ٍْٗ فبيلَ هْخْظٍ ّی تؽ څْ ضؽاث٘عّ څطَ هطَ ًّْ٘ل نی‪.‬‬

‫ظاظْٗالًَْ پَ ُغَ ځبی کی خْړٗږی چی ُغلتَ ظ اّثْ ظؾٗبت همعاؼ څطَ ق٘وٌت ًَ کبؼّل ک٘ږی اّ ٗب قبضتوبًی هْاظ لکَ‬
‫خغل ٗبؼٗګ اّ ق ٘وٌت ظپ٘عاکْلْ اهکبى کن ّی اّ ٗب ُن ُْا ؾٗبت ٗطَ ّی اّ ق٘وٌت ًکبؼٗږی اّ ػبخل ضؽّؼت ّی‪.‬‬

‫ظاظْٗالًَْ پَ ُغَ ځبْٗ کی ښَ ًت٘دَ ًَ ّؼکْی چی ظُغَ نبتَ ضبّؼٍ ظٗؽٍ ًؽهَ ّی ځکَ ُغَ ظخبلْ څطَ ظ ډثؽّ پَ هبث٘ي‬
‫کی همبثل طؽف تَ ظاّثْ پَ ّاقطَ هٌ٘ځل ک٘ږی ّ ظګجْ٘ى نب ضبلی پبتی ک٘ږی ‪.‬‬
‫ثل ظاکلَ چی ظاقبـ ضبّؼٍ ضؼ٘فَ ّی ظْٗال غ٘ؽ هٌظن کښٌ٘ی اّډٗؽ ؾؼتطؽٗج٘ږی ‪ .‬کلَ چی ظضبّؼی فهبؼ ؾٗبت ّی ثبٗع‬
‫ظا ظْٗالًَْ اػوبؼ ًهی ځکَ ظا ظْٗالًَْ ظؾٗبت فهبؼ ظهمبّهت ًلؽی‪.‬‬

‫کلَ چی ظثل ظْٗال اهکبى هْخْظ ًْی چی خْړ نی اّ ظضبّؼی فهبؼ ُن ؾٗبت ّی ً ْ ظا ظْٗال ثبٗع ظاؼًګَ خْړ نی چی‬
‫ظُغَ ظ نب طؽف هکول ډکَ نی تؽ څْ ظ ظْٗال ظّؾى پَ ضبطؽ ظضبّؼی ظ فهبؼ پَ همبثل کی تبه٘ي ّی اّ ظاظْٗالًَْ ظؾٌٗی‬
‫پَ لكن خْړٗعی نی لکَ الًعی نکلًَْ‪:‬‬