Professional Documents
Culture Documents
Megep 6.7, 7.10 - Hareket İletim Elemanları - Yaylar - 525MT0008
Megep 6.7, 7.10 - Hareket İletim Elemanları - Yaylar - 525MT0008
UÇAK BAKIM
6.7. YAYLAR
Ankara, 2011
ÖĞRENME FAALİYETİ-1
ÖĞRENME FAALİYETİ-1
AMAÇ
Yayları bakım dokümanlarında (AMM, SRM, IPC) belirtildiği şekilde hatasız test
edebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
1
Yay çeşitlerine ait örnekler araştırarak kullanıldıkları yerleri öğreniniz.
Öğrendiklerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
1. YAYLAR
1.1. Yay Tipleri, Malzemeleri, Özellikleri ve Uygulamaları
Bir sistem içinde makine elemanlarını darbeli ve titreşimli yüklerden korumak gerekir.
Bu amaçla metal ve alaşımları ile diğer malzemelerden yapılan, üzerine gelen kuvvetin
yönünde esneyen ve kuvvet kalkınca eski hâline dönebilen elemanlara yay denir.
Burulma yayları
Eğilme yayları
Çekme-basma yayları
Kesilme yayları
Helisel yaylar
Yaprak yaylar
Disk yaylar
Spiral yaylar
3
a b c d e
Resim 1.1: Yay çeşitleri (a-Helisel basma yay, b-Helisel çekme yay, c- Tel form yay, d-Spiral
yay, e- Segman yayları)
1.1.2. Yay Malzemeleri
Yaylar için kullanılan metal ve metal olmayan malzemeler vardır.
Demir olmayan metal malzemeler ise pirinç, fosforlu bronz, silisyum-broz ve çeşitli
nikel alaşımları kullanılır. Yay malzemelerinin standart numaraları imal şekline göre
aşağıdaki gibidir.
4
Bazı elemanlarda ön gerilmeli olarak yerleştirmek sureti ile boşlukları giderici
eleman olarak
Bazı sistemlerin frekansını değiştirmek için
Preslerde kuvvet sınırlayıcı olarak
Kuvvet ile elastik deformasyon arasındaki ilişkiden faydalanılarak kuvvet ölçme
amacıyla kullanılır. Örnek: Dinamometre, terazi, kantar mekanizmaları
Sönümleme elemanı olarak
Tüm bu kontrol ve testler sonucu istenilen limitlerin dışındaki yaylar hurda edilir.
5
Resim 1.2: Yay test cihazı
6
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
Yayları bakım dokümanlarında (AMM, SRM, IPC) belirtildiği şekilde test ediniz.
Çeneleri kapatınız.
Yükseklik göstergesini sıfır
Test cihazını sıfırlayınız. yapınız.
Kuvvet göstergesini sıfır
yapınız.