“Uçak Bakımında İnsan Faktörü” dersinin amacı; bakım sürecini insan boyutuyla ele alarak,

insan hatasının hangi durumlarda ortaya çıktığını ve bunları azaltmak için hangi
uygulamalara yer verilmesi gerektiğinin altını çizmek, çalışanların bu konularda
bilinçlenmesine, artı ve eksi yönleriyle kendilerini tanımalarına yardımcı olmak şeklinde
özetlenebilir.

İnsan faktörlerinin temelinde insan – makine –çevre ilişkisi yer alır.

İnsan faktörleri, insanların sınırlılıkları, becerileri ve ihtiyaçlarıyla uygun olarak sistemlerin, çevrenin,
örgütlerin, ürünlerin, işlerin, görevlerin planlanması, tasarımı ve değerlendirilmesiyle bir sistemdeki
insan performansını en uygun düzeye getirmeyi amaçlayan bir disiplindir. İnsan faktörleri, insanların
hata yapmasını engelleyecek önlemler doğrultusunda sistem tasarımlarının yapılmasını belirler. Bir
hava aracı ne kadar gelişmiş olursa olsun, o hava aracını kontrol eden, bakımını yapan bir insan
olduğu sürece hatalar olmaya devam edecektir.

Performansı etkileyen faktörler:

vision, hearing, information processing, attention and perception, memory, judgement and
decision making.
fitness and health, stress, time pressures, workload, fatigue and the effects of medication,
alcohol and drugs.

İnsan faktörlerinde: SHEL, CRM, durumsal farkındalık ,yönetim vb. bilgileri vurgula.

Uçak kazalarında insan faktörünü daha iyi anlayabilmek için bir model kullanılır. Bu model insan
faktörlerinin değişik bileşenlerini bloklarla gösteren SHEL modelidir.

CRM amacı: emniyetli ve etkin bir uçuş sağlanması amacıyla eldeki tüm mevcut kaynakların etkin bir
biçimde kullanılmasını sağlamak. Bu kaynaklar: insan, donanım, yakıt, zaman ve bilgi. ICAO ‘nun CRM
eğitiminde önem verdiği 6 konu: iletişim becerileri, durumsal farkındalık, problem çözme/karar
verme/değerlendirme, liderlik, stres yönetimi, kritik.

Amaç; mümkün olduğu kadar insana dayalı hata nedenlerini ortadan kaldırmaktır.