Professional Documents
Culture Documents
LDNKSL Ridhkh: Short Note
LDNKSL Ridhkh: Short Note
Short Note
O we,aflak
|| Zn(Hg)
CH3 C CH3
^lSfgdak& id' HCl
O CO2 + H2O
|| Zn(Hg)
CH3CH2 C H
^we,aäyhsv& id' HCl
H2
CH3CH = CH2
^we,alSk& Ni/Pt/Pd
H2 wvq O2 w¾O
CH3 C C H CH3CH2CH2 oykhls CO2 + CO + H2O +
^we,alhsk& Ni/Pt/Pd ^we,aflak& fkdoejqKq ldnka wxY= wd§ ;j;a M,
H+
CH3CH2CH2MgX
^.S%kdâ m%;sldrlh& hv / X2
CH3Cl
CH3CH2MgX X = Cl , Br
^.S%kdâ m%;sldrlh&
X
CaO/NaOH |
CH3CH2CH2COOH CH3 CH CH3 + ;j;a nyq
^ldfndlais,sla wï,& úIh ks¾foaYfha ye,ck wdfoaY;
s
ke; M,
+ HX
we,alSk
H2 H2 / Ni / Pt / Pd
CH3C C H CH3CH2CH3
we,alhsk Pd / BaSO4 / laúfkd,ska
X
^,skâ
a ,¾ W;afm%arlh& |
HX CH3 CH CH3
(X = Cl , Br , I)
idkaø H2SO4/ HBr /
CH3CH2CH2Br
fyda fmfrdlaihsv
CH3CH2CH2OH CH3CH = CH2
uOHidr Al2O3 /
X X
X2 | |
CH3 CH CH2
X = Cl, Br
OH OH
isis,a ;kql | |
CH3 CH CH2
laIdÍh KMnO4
X X
X2 | |
CH3CH2OH / KOH / CH3 C CH
(X = Br, Cl) | |
X X
X
HX |
CH3 C CH3
(X = Cl, Br) |
X
RMgX +
CH3C C Mg X + RH
[Ag(NH3)2]+Cl
CH3CH2OH / KOH / or AgNO3/AgCl CH3C C Ag
Cu2Cl2/NH3
CH3C C Cu
Na CH3C C Na+ + H2
X
| NaNH2
CH3 C CH3 CH3 C C Na+ + NH3
|
X ^gem - vhsfya,hsvhls&
Br
|
fnkaiSka
Br2/ks¾'FeBr3 fyda
OH
| AlBr3
Zn dust / Cl
|
Cl2/ks¾'AlCl3 fyda
(Phenol) FeCl3
MgX R
| |
H3O+(aq) R Cl/ks¾'AlCl3
fyda O
Benzene ||
(Phenyl Magnesium Helide) O CR
|| |
N2Cl R C Cl / ks¾'AlCl3
|
H3PO2/
NO2
|
(Diazonium chloride) id' H2SO4 /id' HNO3
Cu/ 500C
C2H2
(Ethyne) H2 /f¾ks Ni
(C6H12)
2
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
H
|
Cl CH3 C CH3
| |
CH3 CH CH3
ks¾'AlCl3
H
CH3CH2CH2Cl |
ks¾'AlCl3 CH3 C CH3 CH2CH2CH3
| |
+
|
ils%h ldrl$úls%h ldrl yd ඕf;da - merd $ fugd fhduqldrl
X
Y
bf,lafgdak wdl¾Yl ldKavhls' fnkaiSkays bf,lafgdak >k;ajh wvq lrhs' ;j;a
Y bf,lafg%dmhs,hla flfrys fnkaiSkays wdfoaY m%;slshd iS>%;djh wvq lrhs'
ldnksl ridhkh
+
– NH2 , NHR , NR2 NO2 , NR3
OH , O
CF3 , CCl3
3
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
ඕf;da - merd fhduqldrl fugd fhduqldrl
uOHia: ils%hldrl uOHia: úls%hldrl
O O C N , SO3H
|| ||
C C O O
NH R ,
O R, O R || ||
CH,COR
O O
|| ||
CH,CR
ÿn, ils%hldrl
R (alkyl)
C6H5 (phenyl)
ÿn, úls%hldrl
F , Cl , Br
R
|
CH2R CCR R C OH CH2CHO
| | | |
, , ,
O
||
R CH R CH2OH CR
| |
| COO
, |
,
OH/MnO4
4
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
*Sfkda,a
OH
NH2 Br | Br
| Br2
white
|
Br
OH
Br
Cl | Cl
Cl2
white
|
Cl
OH OH
| OH
| NO2 |
200C / ;' HNO3
+
|
OH NO2
NO2 | NO2
id' H2SO4
|
NO2
N2Cl/NaOH
NN OH
Na O Na+ + H2
NH3+ Cl NH3+ HSO4
| | NaOH
O Na+ + H2O
or O
|| O
R – C – Cl ||
R – C – Cl
we,als,a fya,hsv
CH3CH = CH2
PCl3/PCl5
CH3CH2CH2OH
SOCl2
CH3CH2CH2OH
PBr3/HBr CH3CH2CH2 X
CH3CH2CH2OH (X = Cl/Br/I) R O Na+
CH3CH2CH2 – O – R
(+Br)
C2H5OH
CH3CH2CH2CN
KCN(aq)
RMgX
CH3CH2CH2 – R
Dry Ether
PI3/HI
CH3CH2CH2OH
(+I)
5
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
X
HX | úks,a fya,hsv yd weß,a fya,hsv
CH3CH CH3
X
CH3CH2 = CH2 Br X | CN/RO/NH3/RNH2 wdfoaY
HBr | C=C m%;sls%hdjla
CH3 CH CH3 R/OH/RCC
ROOR fkdue;
uOHidr ^m%d:ñl&
uOHidr ^ oaú;shsl&
6
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
uOHidr ^;D;shsl&
i. id' H2SO4 X
or H2O
ii. PCl3/PBr3/PI3 |
CH3 C = CH2 CH3 C CH3
^we,alSk& | fyda ;' H2SO4 HBr/HI/SOCl2 |
CH3 CH3
X id' H2SO4/ CH3 C = CH2
| KOH(aq)
CH3 C = CH3 Al2O3/ |
| CH3
CH3 OH
| O Na+
^we,als,a fya,hsv& CH3 CH = CH3 |
| Na
NH2 CH3 CH3 C CH3 + H2
| |
NaNO2/HCl CH3
CH3 C = CH3
| O
|| O CH3
CH3 R C OH || |
^m%d:ñl weók& R C O C CH3
id' H2SO4/ |
O CH3 CH3
|| | H3O+(aq) O
R C O C CH3 || O CH3
| R C Cl || |
CH3 R C O C CH3
|
CH3
we,aäyhsv
7
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
NaBH4 or
lSfgdak
i. LiAlH4 OH
OH ii. H2O |
| H+/KMnO4 CH3 CH CH3
CH3 CH CH3 H2/Ni/Pt/Pd
H+/K2Cr2O7
^oaú;shsl uOHidr&
H+/CrO3 H+/KMnO4 TlaislrKh fkdfõ
Pcc H+/K2Cr2O7
OH
|
HCN CH3 C CH3
|
O CN
|| R – NH2
CH3 C CH3 CH3 C = N R
|
CH3
i. RMgX OH
ii. H2O |
HgSO4 R CH3 C CH3
|
;' H2SO4 i. R – C C Na
– + R
OH
or R – C CMg+X |
CH3 C C H CH3 C CH3
ii. H2O |
^we,alhsk& CCR
O
NaOH / ||
CH3 C = CH C CH3
|
CH3
Zn/Hg/id' HCl
CH3CH2CH3
ldfndlais,sla wï,
H+/KMnO4 O
H+/K2Cr2O7 Na ||
CH3CH2OH CH3 C ONa+ + H2O
H+/CrO3 O
NaOH ||
CH3 C ONa+ + H2O
O NaHCO3
|| H3O+(aq) O CH3 COONa+ + CO2 + H2O
CH3 C ONa+ || or Na2CO3
CH3 C OH O
PCl3 or PCl5 or ||
H+/KMnO4 CH3 C Cl
O SOCl2
|| H+/K2Cr2O7 O
CH3 C H R OH / id' H2SO4 ||
H+/CrO3 CH3 C O R + H2O
O
||
NH3/
R C NH2
8
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
tauhsv ^m%d:ñl&
O
NaOH/ ||
R – C – O– Na+ + NH3
O
|| NH3/ O P2O5/
R – C – OH || R–CN
R – C – NH2 i. LiAlH4
R – CH2NH2
O ^m%d:ñl& ii. H2O O
|| NH3 H3O+/ ||
R – C – Cl R – C – OH + NH4+
O
oaú;shsl tauhsv NaOH/ ||
R – C – O– Na+ + R – NH3
O O H O
|| || | ||
R – C – Cl + R - NH2 R–C–N–R H3O+/ R – C – OH + R – NH3+
H
i. LiAlH4 |
R – CH2 – N – R
H2O
wï, laf,darhsv O
H2O ||
R – C – OH
O
H3O+ ||
R C OH
O
||
R – OH R C O R + HCl
O PCl3 or O O
|| PCl5 or || NH3 ||
R C OH R C Cl R C NH2
SOCl2
O H
R – NH2 || |
RCNR
R
| O R
R–N–H || |
RCNR
OH
i. R1MgX |
R C R1
ii. H2O |
R1
9
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
O
H2SO4/ ||
tiagr R – C – OH + R1OH
O
|| R1OH/ id'H2SO4 O O
R – C – OH || ||
NaOH R – C – O–Na+ + ROH
R – C – O – R1
OH
O |
|| R1OH i. R1MgX
R – C – R1
R – C – Cl ii. H2O |
R1
weók
H
jeämqr R – Cl |
jeämqr NH3 R N CH2CH3
CH3CH2X
NaNO2/;'HCl
CH3 CH2OH + N2
O
||
R–C–H R – C= N – CH2CH3
|
CH3CH2NH2 O H
||
R1 – C – R 1 R1 – C= N – CH2CH3
O |
|| i. LiAlH4 R1
CH3 C NH2 O
|| O H
ii. H2O R C Cl || |
R – C= N – CH2CH3
O
|| O H
R – C – Cl || |
R–C–N
O
||
R–C–H
RCN
|
O
|| H
R – C – R1 RC=N
|
NO2 NH2 R1 NH2
| | | Br | Br
i. Sn/id'HCl Br2
ii. NaOH(aq)
|
Br
H3O+
NH3+
N2Cl
|
NaNO2/HCl
(0 – 5)0C
NaNO2/HCl OH + N2
100C <
10
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
fnkaiSka vhfidakshï ,jK j, m%;sls%hd
NH3+Cl
| H3PO2
Cl
|
NaNO2/HCl CuCl
(0 - 5)0C
HCl
CuBr/HBr
Br
N2Cl
| HI I
CuCN/HCN
CN
H2O/
NaNO2/HCl OH
OH
NH2 |
| (0 - 5)0C
/ NaOH
NN ONa+
OH ONa+
/ NaOH
NN
Mg/Dry Ether
X MgX
Cl MgCl
Eg : | |
Mg/Dry Ether Mg/Dry Ether
Eg : R–X R – MgX
Mg/Dry Ether
Eg : CH3CH2Br CH3CH2MgBr
m%;sls%hd
NIauhla f,i
.S%kdâ m%;sldrlh
kshqla,sfhda*hs,hla f,i
11
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
H2O CH3CH3 + Mg(OH)Br
HCl CH3CH3 + MgClBr
R–CC–H CH3CH3 + R – C MgBr
CH3OH
CH3CH3 + CH3CMg+Br
OH
CH3CH2MgBr CH3CH3 + OMgBr
R – COOH
CH3CH3 + R – COOMgBr
NH3
CH3CH3 + Mg(NH2)Br
RNH2
CH3CH3 + Mg(RNH)Br
R
|
R – NH2
CH3CH3 + Mg((R)2N)Br
O OMgBr OH
|| |
R–C–H H3O+ |
|R – C – CH2CH3 R – C – CH2CH3
| |
H H
O
|| OMgBr OH
R–C–R | H3O + |
|R – C – R R–C–R
| |
CH2CH3 CH2CH3
R–X R – CH2CH3
CH3CH2MgBr O
|| OMgBr OH
R – C – Cl | H3O + |
|R – C – CH2CH3 R – C – CH2CH3
| |
CH2CH3 CH2CH3
O
|| OMgBr OH
R – C – O – R1 | H3O + |
|R – C – CH2CH3 R – C – CH2CH3
| |
CH2CH3 CH2CH3
O
||
CO2 CH3CH2 – C – OMgBr H3O+
CH3CH2COOH
12
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
ii. tiagr c, úÉfþokh O
+
H3O (aq) ||
O CH3 – C – OH + CH3OH
||
CH3 – C – O – CH3 O
NaOH (aq) ||
CH3 – C – ONa+ + CH3OH
O CH2OH
|| |
H3O+ (aq)
O CH3 – C – OH +
||
CH3 – C – O – CH2 O CH2OH
|| |
NaOH (aq)
CH3 – C – ONa+ +
O OH
|| |
H3O+ (aq)
O CH3 – C – OH +
||
CH3 – C – O – O
NaOH (aq) ||
CH3 – C – ONa+ + ONa+
13
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
we,aäyhsv fgd,kaia m%;sldrlh iu. ߧ levm; ,nd §u
O
||
R – C – H + 2[Ag(NH3)]+ + 5OH R COO + Ag + 3H2O + 2NH3
ߧ levm; idohs'
fï m%;slshdj mßj¾;k j, § R – COOH iE§ug .; yelsh'
NH2 N2Cl
| |
NaNO2/HCl
(0-5)0C
H3O+(aq)
NaNO2/HCl
(0-5)0C
NH3+Cl
Cl Br Br Br OH OH
| | | | | |
3. CH3 – CH2 – CH – CH3 CH3 – CH – CH – CH3 4. CH3–CH–CH–CH3 CH3–C – CH–CH3
| |
uOHidÍh CH3 CH3
isis,a ;kql
KOH/ u' KOH/
Br2 laIdÍh KMnO4
CH3 – CH = CH – CH3 CH3 – C = CH – CH3
|
CH3
14
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
Cl Cl Br Br Br Br Br
| | | | | | |
5. CH3 – CH – CH – CH3 CH3 – C – C – CH3 6. CH3–CH–CH–CH3 CH3–C–CH2CH3
| | |
uOHidÍh Br Br Br
KOH/ Br2 u' KOH/
HBr
CH3 – C C – CH3 CH3 – C C – CH3
Br
|
7. CH3 – CH2 – C – H CH3 – C CNa+ + H2 8. CH3CH2CH2Br CH3C CNa +NH3
|
Br u' KOH/
uOHidÍh NaNH2
KOH/ Na/NH3
CH3 CH = CH CH3 – C C – H
CH3 – C C – H Br2
Br Br u' KOH
| |
CH3 – CH – CH2
^iqÿ&
9. CH3CH2CH2CH2OH CH3CH2C C – Ag 10. CH3CH2CH2CH2Cl CH3–CH2CC–Cu
u' KOH/
CuCl/NH3
id'H2SO4/
+
orBr
Al2 2SO3/ [Ag(NH3)2] CH3CH2CH=CH2 CH3CH2C C – H
Br2
Br
CH3CH22CH = CH2 CH3CH2 – C C – H Br Br
| | u' KOH/
Br2 Br Br CHCH2 – CHCH2
| | u'KOH/
CH3CH2 – CH – CH2
O
||
11. CH3CH2Br CH3CH2ONa+ + H2 12. CH3CH = CH2 CH3 – C – CH3
i. CH2SO4
uOHidÍh H+/KMnO4 or
KOH ii. H2O
Na H+/K2Cr2O7 or
OH H+/CrO3 or
CH3CH2OH | Pcc
CH3 – CH – CH3
O O Cl
|| || |
13. CH3CH2 – C – H CH3CH = CH2 14. CH3C CH3 CH3 – CH – CH3
NaBH4 or NaBH4 or H2/Pt/Pd/Ni
or
i. LiAlH4 id'H2SO4/ or i. LiAlH3 id' H2SO4/
ii. H2O Al2O3 ii. H2O
Al2SO3/
or H2/Pt/Pd/Ni OH
|
CH3CH2CH2OH CH3 – CH – CH3
15
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
O O O
|| || ||
15. CH3 – C – OH CH3 – C – H 16. CH3CH2NH2 CH3 – C – OH
i. LiAlH4
ii. H2O H+/KMnO4 or
NaNO2/HCl
Pcc H+/K2Cr2O7 or
H+/CrO3
CH3CH2OH
CH3CH2OH
MgBr
|
17. CH3CH2OH CH3CH2CN 18. CH3CH = CH2 CH3 – CH – CH3
PCl3 or PCl5
or SOCl2 HBr
KCN
Mg/Dry Ether
Br
CH3CH2Cl |
CH3CH CH3
PCl3 or PCl5 or
HBr / H2O2
SOCl2
c,Sh KOH CH3CH2MgCl
CH3CH2CH2Br
Mg/Dry Ether
CH3CH2Cl CH3CH2MgCl
OH NH2
| |
21. CH3CH2OH CH3CH2 C C CH2CH3 22. CH3CH – CH3 CH3 – CH – CH3
PCl3 or PCl5 or
CH2 = CH2 CH3CH2Cl SOCl2
NH3
Br Br
| | Na C C Na
+ +
Cl
|
CH2 = CH2 CH3 – CH – CH3
Na/NH3
H–CC-H Br
O |
|| O
23. CH3CH2Cl CH3CH2 – C – O – CH2CH3 24. ||
O C – CH3
O ||
PCl3 or PCl5 or CH3C – Cl /
||
SOCl2 CH3CH2 – C – OH / H2SO4 ks¾. AlCl3
or O O Br2/FeBr3
|| ||
CH3CH2OH CH3CH2 – C – Cl C – CH3
|
16
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
Br
| CH3
| O
25. 26. ||
| O C – CH3
Br2 / FeBr3 C – CH3 ||
|| CH3C – Cl /
O O ks¾. AlCl3
Br ||
CH3 – C – Cl / ks¾. AlCl3 O CH3Cl/ ks¾. AlCl3
| ||
C – CH3
|
CH2CH3
| CH2CH3
|
27. 28.
| O CH2CH3
CH3CH2Cl/ C – CH3 ||
|| CH3 – C – Cl / Zn/Hg/CHCl
ks¾. AlCl3 O
O ks¾. AlCl3 O
|| ||
CH2CH3 CH3 – C – Cl / ks¾. AlCl3 COCH3 C – CH3
| | |
CH3CH2Cl
AlCl3
CH2CH3
COOH CH3
| |
H – C – CH3 COOH
29. 30. | |
CH3CH2Cl
Cl |
ks¾. AlCl3 H+/KMnO4 CH3 – C – CH3
|
CH2CH3 or H+/K2Cr2O7 CH3 – C – CH3 |
| CH3
CH3
ks¾. AlCl3
CH3
|
H – C – CH3 H+/KMnO4
|
|
CH3 – C – CH3
|
COOH CH3
| O COOH
|| |
31. 32. CH3 – C – Cl
CH3Cl/ | Br
Br $ks¾. AlCl3
ks¾. AlCl3 +
H /KMnO4
Br2/FeBr3 O O
CH3 || ||
CH3 C – CH3 C – CH3
| |
Br2 | |
Br2/FeBr3
FeBr3 | Br
Br
17
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
COOH Br CH3
O | | |
||
CH3 – C – Cl
33. 34.
|
Br Mg/D.E CH3Cl
$ks¾. AlCl3
H /KMnO4+ ks¾. AlCl3
COCH3 CH2CH3 CH2CH3 MgBr H3O+
| | |
Zn(Hg) Br2
C.HCl FeBr3 |
Br
O
|| N2Cl OH
Br
| C – CH3 | Br | Br
|
35. 36.
Cl
H2O/ Br
Cl2/FeCl3
Mg/D.E
O OH
|| Br2
MgBr C – CH3
| |
H3O+ CH3COCl
AlCl3
NH2
N2Cl O–Na+
| | O
| ||
37. 38. O – C – CH3
+ H2
H2O/ NaNO2/HCl
Na(s) 100C O
||
CH3 – C – Cl
OH OH
NH2 OH CH3
| | |
NH3
39. 40. CH3OH
|
NaNO2/HCl PCl3 or PCl5 or NO2
SOCl2 CH3 c.HNO3
|
;'HNO3 c.H2SO4
OH CH3Cl
$ks¾. AlCl3
NH2
| OH
|
41. N=N O Na +
42. CH3 – C C – H CH3 – C – CH3
|
;'H2SO4 CN
NaNO2/ HgSO4
NaOH
HCl, 100C O HCN
|| (HCl + KCN)
OH CH3 – C – CH3
18
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
OH OH
| |
43. H–CC–H CH3 – C – H 44. CH3 – CH – CH3 CH3 – C = N – CH2CH3
| |
CN Pcc or CH3
;' H2SO4 H+/KMnO4
HgSO4 H+/K2Cr2O7
HCN CH3CH2NH2
O O
|| ||
CH3 – C – H CH3 – C – CH3
OH
|
45. CH3CH2 – CH2OH CH3CH2 – C = N – CH3 46. CH3 – C C –H CH3 – C – CH3
| |
H HgSO4 CH2CH3
Pcc
;' H2SO4 i. CH3CH2MgBr
ii. H3O+ ;' H2SO4
CH3NH2 O
O OMgBr
|| || |
CH3CH2MgBr
CH3CH2C – H CH3 – C – CH3 CH3 – C – CH3
úh<s B;¾ |
OH CH2CH3
OH OH
| | |
47. CH3CH2OH CH3 – C – CH2 48. CH3 – CH – CH3 CH3 – C – C C
|
H Pcc or
Pcc
i. CH3MgBr ;' H2SO4 H+/KMnO4 or i. C CNa+
D.E. H+/K2Cr2O7 H2SO4(aq)
ii. H2O CH2MgBr/
ii. H2O
O . úh<s B;¾ OMgBr
.
|| | O
ONa+
CH3 – C – H CH3 – C – CH2 || C C Na +
|
| CH3 – C – CH3 CH3 –C–C C
H |
CH3
OH
| OH OH
CH2OH C – C C – CH3 | |
49. | 50. CH CH3 C C C CH3
H |
Pcc CH3
Pcc
;' H2SO4
Pcc ;' H2SO4
O ONa +
||
C–H CH3 – C C–Na+ |
C–H O OMgBr
| || CH –C CMgBr |
C CH - CH3 C CH3 3 C–C C–CH3
|
CH3
O O
|| ||
51. CH3CH2OH CH3 – CH = CH – C – H 52. CH3CH2OH CH3 – CH2CH2 – C - H
Pcc Pcc
H3O+ / H2/Ni
O OH O O O
|| | || || ||
CH3 – C – H CH3 – CH – CH2 – C – H NaOH/
CH3 – C – H CH3CH = CH – C – H
19
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
OH
|
53. CH3CH2OH CH3CH2CH2CH2OH 54. CH3CH2OH CH3CH = CH – CH2
H2/Ni/Pt/Pd Pcc
Or NaBH4
O NaBH4 O O O
|| || || ||
CH3 – C – H CH3CH = CH – C – H NaOH/
CH3 – C – H CH3CH = CH – C – H
OH OH OH O
| | | ||
55. CH3 – C – CH3 CH3 – C = CH – CH – CH3 56. CH3–CH–CH3 CH3–CH–CH2–C–CH3
| | |
H CH3 CH3
Pcc Pcc
H+/KMnO4 or NaBH4 NaBH4
H+/K2Cr2O7
O O O O
|| NaOH(aq)/ || || ||
CH3 – C – CH3 CH3 – C = CH – C – CH3 NaOH/
CH3 – C – H CH3–C = CH–C– CH3
| |
CH3 CH3
O O O
|| || ||
57. CH3CH2Cl CH3 – C – OH 58. CH3C – H CH3 – C – Cl
H+/KMnO4 or
c,Sh' KOH H+/K2Cr2O7 PCl3 or PCl5
or SOCl2
O
CH3CH2OH ||
CH3 – C – OH
O O O
|| || ||
59. CH3CH2OH CH3 – C – ONa+ + H2 60. CH3 – C – Cl CH3 – C – ONa+ + H2O
H+/KMnO4 H2O
NaOH(aq)
O O
|| ||
CH3 – C – OH CH3 – C – OH
O O O O
|| || || ||
61. C–H C – O–Na+ 62. CH3 – C – ONa+ CH3 – C – Cl
+ CO2 + H2O
H+/KMnO4
H+/K2Cr2O7 H2SO4(aq) PCl3 or PCl5 or
Na2CO3 or
NaHCO3 SOCl2
O
||
COOH CH3 – C – OH
20
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
O O
|| CH3 ||
63. CH3CH2Cl CH3 – C – O – CH2CH3 64. C – O – CH2CH3
id'H2SO4 H+/KMnO4 or
CH3CH2OH H+/K2Cr2O7
CH3CH2OH/c.H2SO4
O O
|| ||
CH3 – C – OH C – OH
O O O O
|| || || ||
65. CH3 – C – NH2 CH3 – C – OH 66. CH3 – C – NH2 CH3 – C – OH
i. LiAlH4
NaOH/ ii. H2O
;'H2SO4(aq) H+/KMnO4
O
|| NaNH2/HCl
CH3 – C – ONa+ CH3 – CH2NH2 CH3CH2OH
O O O OH
|| || || |
67. CH3 – C – OH CH3 – C – H 68. CH3 – C – OH CH3 – C – OH
|
CH3
i. LiAlH4 PCl3 or PCl5
H2O/H3O+
ii. H2O Pcc or SOCl2
O OMgCl
|| |
CH3CH2OH CH3 – C – Cl CH3 – C – CH3
|
O O CH 3
Cl O
|| | || ;'H2SO4 ||
69. CH3CH2 – C – O – CH3 CH3CH2 – C – CH2CH3 70. CH3 – C – O – CH3 CH3 – C – OH
|
CH2CH3
CH3CH2MgBr/D.E
NaOH(aq)
SOCl2 PCl3 or
OMgBr PCl5 or ;'H2SO4
| OH O
H3O+ | ||
CH3CH2–C–CH2CH3 CH3CH2–C–CH2CH3 CH3 – C – ONa+
| |
CH2CH3 CH2CH3
NH2
NH2 N2Cl |
| Br |
71. Br 72. + N2
| NaNO2
Br HCl
Br2
(0-5)0 H3PO2
N2H2 N2Cl
NaNO2/HCl |
Br |
Br (0 – 5) 0
|
Br
21
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
NH3+Cl Br
NH3+Cl Cl | |
| |
73. 74.
NaNO2
NaNO2/HCl HCl
(0 – 5)0C (0-5)0
CuCl/HCl N2Cl
N2Cl |
|
NH2 CN
NH2 I | |
| |
75. 76.
NaNO2
NaNO2/HCl HCl
(0-5)0
KI
N2Cl N2Cl
|
NO2
NH2 | OH
|
77. 78. N=N
N=N ONa+
i. Sn/සා.HCl
NaNO2/HCl/ ii. NaOH(aq)
N2Cl
OH NH2 | OH
|
N2Cl NaOH
| H2O/ /NaOH NaNO2/HCl
(0 – 5)0C
OH H NO2 H NO2
| | | |
79. CH3 – CH – CH3 CH3 – C = N – N – NO2 80. CH3 – CH2OH CH3–C=N–N NO2
| |
CH3 Pcc H H
O |
NO2 NH – NH2 || NO2 N – NH2
O CH3 – C – H
|| NO2 NO2
CH3 – C – CH3
O
||
81. CH3CH2C – H CH3CH2CH2 – O – CH2CH2
|
CH3
CH3CH2CH2OH CH3CH2CH2ONa+
CH3CH2CH2Cl
22
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
m%;sls%hd hdka;%K
1' we,aflak ye,ckSlrKh
m%;sls%hdj mshjr 3 lska isÿ fõ'
1' odu wdrïNh 2' odu m%pdrKh 3' odu weK ysàu
hdka;%Kh
1' odu wdrïNh
úiß; ysre t<sh yuqfõ Cl2 wKqj iuúÉfþokfhka Cl idohs'
Cl Cl 2Cl
3. Cl
|
H C H Cl CH2Cl + HCl 4. CH2Cl Cl Cl CH2Cl2 + Cl
|
H
5. H
|
Cl C H Cl CHCl2 + HCl 6. CHCl2 Cl Cl CHCl3 + Cl
|
Cl
23
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
Cl
|
7. Cl C H Cl CCl3 + HCl 8. CCl3 Cl Cl CCl4 + Cl
|
Cl
odu m%pdrK mshjr j, § uqla; LKavl m%;sls%hdjg iyNd.s jk w;r kej; uqla; LKavl ckkh
ùu o isÿfõ'
fuys § uqla; LKavl jeh ùu isÿfõ'
CH3 Cl CH3Cl
Cl Cl Cl2
CH3 CH3 CH3 CH3
jeo.;a
m%;sls%hdj isÿùug kï È.ska È.gu wdf,dalh iemhsh hq;=h'
uqla; LKavl wdfoaY m%;sls%hdjls'
H fkdiEfoa'
Cl2 wvqfjka we;s úg CH3Cl m%Odk M,h f,i o Cl2 jeäfhka we;s úg CCl4 m%Odk M,h f,i o
,nd.; yel'
hdka;%Kh
+
CH3 CH = CH2 CH3 CH CH3 + Br
w;rueÈ (20) ldfndlegdhkh
H+ Br
Br
|
CH3 CH CH3
jeo.;a
bf,lafg%d*s,sl wdl,khls' H+ bf,lafg%dmhs,h fõ'
+
by; m%;sldrlfha iq¿ M,h CH3CH2CH2Br fõ' th iEfokafka CH3CHCH3 hk m%d:ñl ^idfmalaIj
wia:dhS 10 ldfnd legdhkh yrydh'&
ldfndlegdhk idoñka isÿjk m%;sls%hd j, § iddukHfhka m%;sls%hdj jvd myiqfjka isÿjkafka
jvd;a ia:dhS ldfndlegdhkh yrydh'
hdka;%Kh
+
CH3 – CH = CH2 H O SO3H CH3 CH CH3 + HSO4
OH
| H2O
H2SO4 + CH3 – CH – CH3 CH3 – CH – CH3
|
OSO3H
OH
;' H2SO4 |
Wod (- CH3 – CH = CH2 CH3 – CH – CH3
hdka;%Kh
H2SO4(aq) H3O+(aq) + HSO4–
+ +
CH3 – CH = CH2 H – CH2 CH3 – CH – CH3 + H2O
H2O H
|
OH O–H
| |
H3O+ + CH3 – CH – CH3 CH3 – CH – CH3
hdka;%Kh
Br+
CH3 – CH = CH2 CH3 – C CH2 + Br –
|
H
Br+ Br w;rueÈ pls%h fn%dafudakshï whkh
Br Br
| |
CH3 – CH – CH2
25
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
jeo.;a
bf,lafg%dms,sl wdl,khla jk w;r Br + bf,lafg%dmhs,h fõ'
H2O/Br2 udOHhl § M, f,i by; M,hg wu;rj CH3CH(OH)CH2Br ,efí'
i. fnkaiSka khsfg%dlrKh
NO2
|
id' H2SO4
id' HNO3
hdka;%Kh (-
O O
|| + +|
HO – C – O – H H – O – NO2 HSO4– + H – O – N = O
|| |
O H
NO2
| H
+
NO2 NO2
| H |
+
HSO4– + H2SO4
26
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
hdka;%Kh (-
+
CH3 – Cl AlCl3 CH3 – ClAlCl3
CH3
| H
+
CH3 CH3
| H |
+
Cl AlCl3 + AlCl3 + HCl
hdka;%Kh
CH3
| +
CH3 – C – Cl + AlCl3 (CH3)3C – Cl – AlCl3 (CH3)C+ + AlCl4–
|
CH3
C(CH3)3
CH3 |
C(CH3)3 | +
CH3 C CH3
H |
+
Cl AlCl3 + AlCl3 + HCl
bf,lafg%dmhs,h f,i (CH3)3C+ whkh udOHfha idohs' ^;D;sl we,als,a fya,hsv" ia:dhs ;D;Sl ldfnd
legdhk idohs&
bf,lafg%dms,sl wdfoaYhls'
27
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
iii. *S%â,a l%d*aÜ weis,alrKh
O
||
O C CH3
|| |
CH3 C Cl
Wod (-
ks¾c,Sh AlCl3
O O
|| || + +
CH3 – C – Cl AlCl3 CH3 – C – Cl – AlCl3 [CH3 – C = O CH3 – C OH]
+ AlCl4–
O O O
|| || ||
O C – CH3 C – CH3 C – CH3
|| + H H H
C – CH3 + +
AlCl4–
+
COCH3
H
+
O O
|| ||
C CH3 C CH3
H |
+
Cl AlCl3 + HCl + AlCl3
+ +
R – C = O whkh ^fyda R – C O) bf,lafg%dmhs,h f,i ls%hdlrhs'
hdka;%Kh
+
Br Br + FeBr3 Br – Br FeBr3
Br Br Br
+ | H | | H
Br – BrFeBr3 + +
FeBr4–
+
Br
| H
+
28
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
Br Br
| H |
+
Br FeBr3 + HBr + FeBr3
R X + Nu
R Nu + X (Nu R X R – Nu + X)
;D;Sl we,als,a fya,hsv follska m%;sls%hd isÿ lrhs'
R R
| |
R C X + Nu R C Nu + X
| |
R R
R R
| |
RCX R C+ + X
| |
R R w;rueÈ ;D;Sl ldfndlegdhkh
R R
| |
R C+ + Nu R C Nu
| |
R R
hdka;%Kh
+
CH3CH2 Cl CH3CH2OH + KCl
K+ OH
kshqla,sfhdamhs,h " ldnka mrudKq iu. kj nkaOkh iE§u yd C Cl nkaOkfha ì`§ hdu tljr isÿ
fõ'
OH whkh kshqla,sfhdamhs,h fõ'
;D;Sl we,als,a fya,hsv
CH3 CH3
| |
Wod (- CH3 C Cl + KOH(aq) CH3 C OH + KCl
| |
CH3(30) CH3
29
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
hdka;%Kh
CH3 CH3
| |
mshjr 1 CH3 C Cl CH3 C+ + Cl (RDS)
| |
CH3 CH3 w;rueÈ ;D;Sl ldfndlegdhkh
CH3 CH3
| + |
mshjr 2 CH3 C
OH CH3 C OH
| |
CH3 CH3
oaú;Sl we,als,a fya,hsv ;ks mshjrlska fyda mshjr follska m%;sls%hdj isÿ lrhs'
;j;a WodyrK (-
CH3 CH3
| |
CH3 C Cl CH3 C + + Cl
| |
CH3 CH3
CH3 CH3
| |
CH3 C+
CN CH3 C CN
| |
CH3 CH3
CH3CH2CH2Cl ^m%d:ñl& , CH3CH2ONa+ iu.
H
+ |
CH3CH2 Cl CH3CH2 N+ CH2CH3 + Cl
|
H
CH3CH2NH2
30
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
6. we,als,a fya,hsvj, bj;a ùfï m%;sls%hd
X H
| |
C C
B C C + Cl + BH
| |
m%n, NIauhls'
Cl
| uOHidÍh
Wod (- CH3 CH CH3 CH3 C = CH2
KOH |
H
hdka;%Kh
Cl
|
CH3 C CH2 CH3 C = CH2 + H2O
| | |
H H
OH H
udOHfha CH3CH2O whkh wvx.= fõ kï tu C2H3O whkhg o m%n, NIauhla f,i ls%hd l< yel'
Cl
|
CH3 C CH2 CH3 C = CH2 + CH3CH2OH
| | |
H H O – CH2CH3 H
hï m%fNaohla m%n, NIauhla f,i yd kshqla,sfhdamhs,hla f,i ls%hdlrk úg we,als,a fya,hsv u.ska
bj;a ùfuka M,hla yd wdfoaYfhka M,hla f,i M, ñY%Khla ,nd Èh yel'
X H B H
| | | |
HCC +
B HCC + C=C
| | | |
H H
wdfoaY M,h bj;a ùfï ඵලය
meyeÈ,s lsÍu
X H Br H
| | | |
^wdfoaY M,h oelaùu&
HCC
B HCC
| | | |
H H
kshqla,sfhdamhs,hla
X H H
| |
HCC
B
C=C + BH ^bj;a ùfï m%;sls%hdj&
| |
H H
OH
Wod (- CH3 CH2 CH2Cl CH3CH = CH2 + CH3CH2CH2OH
31
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
hdka;%Kh
+
CH3 CH2 CH2 Cl CH3CH2CH2OH + Cl
OH
hdka;%Kh
+
CH3CH2OH + H Br CH3CH2OH2 + Br uOHidrh ic,kh
+
CH3CH2OH2 CH3 CH2 Br + H2O
Br
O OH
|| |
H+
R C H + Nu R C Nu
|
H
fmdÿ hdka;%Kh
O O OH
|| | |
RC H
+ +
RCH H RCH
| |
Nu Nu Nu
lSfgdakj,g
o by; mßÈ hdka;%Kh ,ssúh yel'
i. HCN(aq) iu.
O OH
|| |
Wod (- CH3 C H + HCN CH3 C CN
|
H
32
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
hdka;%Kh
O O H
|| | +
H |
C CH3 C H CH3 C H
H | |
CH3 CN CN
CN Nu wdl,khls' (CN)
O
||
Wod (- CH3 C H + CH3CH2NH2 CH3 C = N CH2CH3
|
H
hdka;%Kh
O O OH
|| | |
CH3 C H CH3 C H CH3 C H
| | kshqla,sfhda*s,sl
H N CH2CH3
+ H N CH2CH3 wdl,k
H2N CH2CH3 |
H
OH
|
CH3 C H CH3 C = N CH2CH3 + H2O bj;a ùu
| |
H N CH2CH3 H
O H NO2 H NO2
|| | |
Wod (- CH3 C H + H2N N 2 NO2 CH3 C = N N 2 NO2
|
H
hdka;%Kh
O H NO2 OH H H NO2
|| |
| | |
CH3 C H H2N N 2 NO2 CH3 C2 N N 2 NO2
|
H
(Nu wdl,kh)
OH H H NO2 NO2
| | |
CH3 C N N 2 NO2 CH3 C = N N 2 NO2 + H2O
| | |
H (H2O bj;a bj;a ùu& H
H
^ir,j olajd we;&
33
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
iii. .S%kdâ m%;sldrlh iu.
O OH
|| i. CH3MgBr/D.E |
Wod (- CH3CH2 C H CH3CH2 C CH3
ii. H3O+ |
H
OH
2O
hdka;%Kh
+
O OMgBr OH
|| | H2O |
CH3CH2 C H CH3CH2 C H CH3CH2 C Cl
| |
2
CH3 OMgBr CH3 H
2^kshqla,sfhdams,sl wdl,khls (CH3 ))
+
iv. R C C Na+ iu. / R C C MgX iu.
O OH
|| i. CH3 C C Na+ |
Wod (- CH3 C CH3 CH3 C CH3
2
ii. H2O |
C C CH3
hdka;%Kh
O O OH
|| | H2O |
CH3 C CH3 CH3 C CH3 CH3 C CH3
| |
C C CH3 C C CH3
CH3 C C Na+
(Nu wdl,khls' (CH3C C))
O OH
|| i. CH3 C C MgBr |
Wod (- CH3 C CH3 CH3 C
2 CH3
ii. H2O |
C C CH3
hdka;%Kh
+
O O MgBr OH
|| | H2O |
CH3 C CH3 CH3 C CH3 CH3 C CH3
| |
+ C C CH3 C C CH3
CH3 C C MgBr
kshqla,sfhdams,sl wdl,klhs' (CH3 C C)
v. iajhx ix.Kkh
O OH O O
|| NaOH(aq) | || H3O /
+ ||
Wod (- CH3C H CH3 CH CH2 C H CH3CH = CH C H
34
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
hdka;%Kh
O O O
|| Na+ || |
CH2 C H [CH2 C H CH2 = C H] Na+
|
H OH
||
O O O OH O
|| | || H2O | ||
CH3 C H CH3 C CH2 C H CH3 C CH2 C H
| |
O H (Nu wdl,kh& H bj;a ùu
||
CH C H
2
H3O+ /
O
||
CH3 CH = CH C H
O
||
kshqla,sfhdamhs,h CH C H fõ'
2
O OH O O
|| NaOH(aq) | || + ||
Wod (- CH3CH2 C H CH3 CH2 C CH C H H3O / CH3CH2C = C C H
| | | |
H CH3 H CH3
hdka;%Kh
O OH O O
|| NaOH(aq) | || ||
Wod (- CH3 C CH3 CH3 C CH2 C CH3 CH3 C = CH C CH
| |
CH3 CH3
hdka;%Kh
35
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
we,aäyhsv u.ska ksrEmKh l< m%;sls%hd hdka;%K" lSfgdak i`oyd o lSfgdak i`oyd ksrEmKh l<
m%;sls%hd hdka;%K we,aäyhsv j,g o Ndú;d l< yel'
hdka;%Kh
O O O
|| | ||
R C Cl Nu
R C Cl R C Nu + Cl
|
Nu wdl,kh bj;a ùu
Nu
^kshq wdl,kh + bj;a ùu = Nu wdfoaYh&
i. NaOH(aq) iu.
O O
|| ||
CH3 C Cl + NaOH(aq) CH3 C O Na+ + Cl
O O Na+ O
|| | ||
Wod (- CH3 C Cl OH Na+ CH3 C Cl CH3 C OH + NaCl
|
OH
NaOH(aq)
O
||
CH3 C O Na+ + NaCl + H2O
OH kshqla,sfhdamhs,hla f,i ls%hdlrhs'
hdka;%Kh
O O O
|| | || +
CH3 C Cl + H2O CH3 C Cl CH3 C O H + Cl
| |
+OH H
OH2 |
H
O
||
CH3 C OH + HCl
36
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
iii. R NH2 iu.
O O H
|| || |
Wod (- CH3CH2 C Cl + CH3CH2NH2 CH3CH2 C N CH2CH3
hdka;%Kh
O O O H
|| | || | +
CH3CH2 C Cl CH3CH2 C Cl CH3CH2 C N CH2CH3 + Cl
| |
H N + CH2CH3 H
CH3CH2 NH2 |
H
O H
|| |
CH3CH2 C N CH2CH3 + HCl
iv. R OH iu.
O O
|| ||
Wod (- CH3 C Cl + CH3CH2OH CH3 C O CH2CH3
hdka;%Kh
O O O
|| | || +
CH3 C Cl CH3 C Cl CH3 C O CH2CH3 + Cl
|
|
CH3CH2 OH H O CH2CH3 H
+
O
||
CH3 C O CH2CH3 + HCl
hdka;%Kh
O O Na+ O
|| Na+ | ||
CH3 C O CH2CH3 CH3 C O CH2CH3 CH3 C O H
|
OH
OH
CH3CH2 C Na+
O
||
CH3 C ONa+ + CH3CH2OH
37
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
ldnka oduh" ldnka tllska jeä lr .ekSug m%;sls%hd folla"
O
||
i. .S%kdâ m%;sldrlh" H – C – H iu. m%;sls%hdj iy c, úÉfþokh
O
|| CH3CH2MgBr H3O+
Wod (- H–C–H CH3CH2 – CH2 – OMgBr CH3CH2CH2OH
^úh<s B;r&
we,alSk we,alhsk
Br2 új¾K lrhs' Br2 új¾K lrhs'
H+/KMnO4 új¾K lrhs' H+/KMnO4 új¾K lrhs'
20 uOHidrh
H+/KMnO4 , H+/K2Cr2O7 új¾K lsÍu
Ælia m%;sldrlh iu. iS>% wdú,;djhla ,nd fkdfoa' ^m%d:ñl tajdg jvd m%;sM, fohs'&
TlaislrKfhka miq lSfgdak i`oyd mÍlaIK lsÍu'
úc,kfhka miq we,alSk i`oyd jk mÍlaIK isÿ lsÍu'
30 uOHidrh
H+/KMnO4 , H+/K2Cr2O7 új¾K fkdlrhs'
Ælia m%;sldrlh iu. iS>% wdú,;djhla ,nd foa'
úc,kfhka miq we,alSk i`oyd jk mÍlaIK isÿ l< yel'
Phenol
Br2 új¾K lrhs' iqÿ wjlafIamhla ,nd foa'
Na iu. H2 msg lrhs'
Na2CO3 , NaHCO3 iu. jdhq msg fkdlrhs'
OH § C6H5N2Cl iu. r;= wjlafIamhla idohs'
Fe3+ iu. oï meye ixlS¾Khla idohs'
lSfgdak
2, 4 – DNP iu. ;o ly ;eô,s wjlafIamh idohs'
H+/KMnO4 , H+/K2Cr2O7 új¾K fkdlrhs'
38
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
we,aäyhsv
H+/KMnO4 , H+/K2Cr2O7 új¾K lrhs'
2, 4 – DNP iu. ;o ly ;eô,s wjlafIamh ,nd fohs'
fgd,kaia m%;sldrlh iu. ߧ levm; fohs'
f*a,sx ødjKh iu. Cu2O .fvd,a r;= wjlafIamh idohs'
O
||
ldfndlais,sla wï,h H – C – OH
Na iu. H2 Na iu. H2
Na2CO3 , NaHCO3 iu. CO2 jdhqj Na2CO3 , NaHCO3 iu. CO2 jdhqj
fgd,kaia iu. ߧ levm;
f*a,sx ødjKh iu. Cu2O wjlafIamh
m%d:ñl tauhsv
NaOH iu. r;a lsÍfï § NH3 jdhqj
m%d:ñl weók
NaNO2 / HCl iu. N2 jdhqj msg lrhs'
we,afldfyd,h njg m;a lr we,afldfyd, i`oyd jk mÍlaIK isÿ lsÍu'
oaú;Sl weók
NaNO2 / HCl iu. N2 fkdfoa' ^ly - f;,a jeks øjHhla ,nd foa&
weks,Ska C6H5N2Cl
Br2 új¾K lrhs' iqÿ idohs' OH/Phenol iu. r;= idohs'
2 – napthol ( - napthol) iu. r;= - ;eô,s
idohs'
H2O iu.
wdï,sl m%n,;djh
fmdÿ jYfhka
we,alhsk < we,afldfyd, < c,h < Phenol < ldfndlais,sla wï,
OH O
| ||
CH3 – C C – H CH3CH2 – O – H HO – H CH3 – C – O – H
we,afldfyd, ie,lSfï §
CH3
ldnka oduh È.= ùfï § ^úYd, ùfï §& wdï,sl m%n,;djh wvq fõ' |
Wod (- CH3OH > CH3CH2OH > CH3CH2CH2CH2OH Wod :- CH3OH > CH3 – C – OH
|
CH3
ldfndlais,sla wï, ie,lSfï §
ldnka odufha È. jeä ùu ^úYd, ùu& wdï,sl m%n,;djh wvq lrhs'
Wod (- H – COOH > CH3CH2COOH > CH3CH2CH2COOH
wdï,sl ixfhda.hl ldnka oduhg bf,lafg%dak wdl¾IK ldKavhla iïnkaOj we;s úg wdï,sl
m%n,;djh jeä fõ'
39
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
Wod (- we,afldfyd, ldfndlais,sla wï,
O
||
CH3CH2OH < CHCH2CH2OH CH3CH2COOH < Cl – CH2CH2 – C – OH
OH OH
| |
Phenol <
|
NO2
iïnkaO ù we;s wdl¾Yl ldKav jeä jk úg wdï,sl m%n,;djh jeä fõ'
Wod (- we,afldfyd, Phenol
OH OH OH
Cl | | NO2 |
| NO2
CH3CH2OH < Cl – C – CH2OH < <
| |
H |
Na NO2
wdl¾Yl ldKavfha m%n,;djh jeä jk úg wdï,sl m%n,;djh jeä fõ'
Wod (- we,afldfyd, Cl – CH2CH2CH2OH < F – CH2CH2 – CH2OH
ldnka oduh bf,lafg%dak úl¾Il ldKavhla ne`ÿKq úg wdï,sl m%n,;djh wvq fõ'
CH3
|
Wod (- we,afldfyd, CH3CH2CH2OH > CH3 – CHCH2OH
OH OH
| |
Phenol <
|
CH3
Phenol yd úúO ldKav wdfoaY jQ Phenol ys wdï,sl m%n,;djh ikaikaokh
OH OH OH OH OH OH
| | | | NO2 | NO2 | NO2
< < < < <
| NO 2 | |
CH3 NO2 NO 2
40
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
NdIañl m%n,;djh
fmdÿ jYfhka
CONH2 O NH2
| |
||
< R – C – NH2 < < NH3 < weók
CH3 CH3
| |
NH3 < CH3 – N < CH3 – N
| |
CH3 H
CH3CH=CH2 , HBr iu. m%;sls%hdfõ § m%Odk M,h CH3 – CH2CH2Br fkdj CH3CBrHCH3 ùu'
(R-book 37)
w.%ia: we,alhsk j, wdï,sl iajNdjh ^41&
Benzene ys ia:dhs;djh ^45&
Benzene bf,lafg%dak wdl,kj,g fkdhd wdfoaY isÿ lsÍu' ^45&
m%d:ñl we,als,a fya,hsv ;ks mshjr f,i o ;D;Sl we,als,a fya,hsv fomshjr f,i ks' wdfoaY
m%;slshd isÿ lsÍu' ^55&
weß,a iy jhkhs,a fya,hsv wdfoaY m%;sl%shd fkdlsÍug fya;=j ^58&
we,afldfyd, idfmalaIj by< øjdxl oeÍu $ c, ødjH;djhla fmkaùu'
;D;Sl we,als,a fya,hsv ;D;Sl ldfndlegdhkh idoñka Ælia iu. ls%hd lr blaukska wdú,;djh
,nd fok nj ^58&
Phenol , we,afldfyd, j,g jvd wdï,sl fya;=j ^55&
Phenol , we,afldfyd, fuka C – O nkaOkh ì`§ wdfoaY m%;slshd isÿ fkdlsÍu'
lSfgdakhlg jvd kshqla,sfhdamhs,hla iu. iS>%fhka m%;slshd lsÍu'
LiAlH4 M,h fyda fu;fkda,a udOHfha Ndú;d l< fkdyels nj' ^60&
ldfndlais,sla wï, we,afldfyd, j,g;a jvd by< ;dmdxl fmkaùu' ^68&
we,afldfyd, j,g jvd R – COOH wdï,sl ùu' ^70&
we,afldfyd, j,g jvd weók NdIañl ùu' ^79&
weók j,g jvd weks,Ska wvq NdIañl;djhla fmkaùu'
ldfndlegdhk j, ia:dhS;djh úp,kh'
we,aflak
we,alSk < we,aäyhsv < uOHidr < ldfndlais,sl wï,
we,alhsk lSfgdak
41
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)
i,lk ixfhda. mka;sh ujq,sl ialkaOh jeä ùfï § øjdxl ;dmdxl jeä fõ'
Wod (- CH3OH < CH3CH2OH
we,aflak m%n, ks¾O%eùh fyda ÿn, O%eùh fõ'
we,alSk" we,alhsk o wvq O%eùh;djhla iys; ixfhda. fõ' we,alSkj, ;dmdxlh" ujq,sl ialkaOh
wdikak we,aflakfha ;dmdxlhg iudkh' ^we,alhsk o tfiauh&
we,als,a fya,hsv O%eùh ixfhda. fõ'
ඕkEu ixfhda. mka;shl ldnka oduh È. jeä ùfï § ødjH;djh wvq fõ'
Wod (- CH3OH > CH3CH2CH2OH
O%eùh ldKav .Kk jeä ùu ødjH;djh jeä lsÍug fya;= úh yel'
Wod (- CH3CH2CH2OH < HO – CH2CH2CH2 – OH
idudkHfhka fnkaiSka j<h iys; ixfhda. j, c, ødjH;djh wvq fyda Èh fkdfõ'
Wod (- C6H6 , C6H2X , C6H5OH , C6H6COOH
ldfndlegdhkj, ia:dhS;djh
CH3 CH3
+ + | |
CH3 < CH3 – CH2 < CH3 – C + < CH3 – C +
| |
H CH3
+ + +
CH3CH2 – CH – CH2CH3 < CH2 = CH – CH – CH2CH3 < CH2 = CH – C – CH = CH2
|
H H H
| |
C+ < C+
| |
H
idudkHfhka m<uqfjks fiÜ tlg jvd fojeks fiÜ tl;a fojeks fiÜ tlg jvd ;=kajeks fiÜ tl;a
ia:dhS nj u;l ;nd .kak'
C+ , ldnkag bf,lafg%dak fok ldKav ne`ÿfkd;a ia:dhs;djh jeä fõ'
C+ , ldnkag bf,lafg%dak fok ldKav ne`ÿfkd;a ia:dhs;djh wvqfõ'
42
Genuineu Chemistry iór nd,iQßh
B.Sc, M.Sc (University of Colombo)