Студијски програм : Основне академске студије историје уметности
Назив предмета: Старословенски језик 1
Наставник: проф. др Јелица Стојановић, редовни професор Статус предмета: изборни Број ЕСПБ: 5 Услов:- Циљ предмета Да студент усвоји знања везано за вријеме настанка старословнеког језика, - услове, значај и мјесто настанка, народну основу старословенког језика; однос и мјесто српског и српскословенског језика у контексту старословенског и словенске писмености уопште; правописни и фонетски систем старословенког језика. Исход предмета Студент се, упознајући се са правописом и фонетско-фонолошким системом старословенског језика, оспособљава да чита и анализира старословенске текстове. Истовремено се упознаје са односом и мјестом различитих редакција словенских језика (српском, руском, бугарском) у односу на старословенски. Тиме стиче предуслов за изучавање историје српског језика (како народног српског језика тако и српског књижевног). Садржај предмета Теоријска настава Историјско-лингвистичка проблематика старословенског језика. Мисија Ћирила и Методија међу Словенима. Народна основа стсл. језика. Име стсл. језика. Стсл. азбуке - вријеменастанка. Стсл. канонски споменици. Правопис и графија стсл. језика. Примјена дате материје на примјерима стсл. споменика. Правописне разлике између ћирилице и галгољице. Уочавање разлика на ћирилским и глагољским текстовима Фонетика – фонетски систем стсл. језика и однос према прасловенском. Полугласници (поријекло, изговор). Фонетски систем у различитим стсл. споменицима Полугласници у стсл. језику (промјене карактеристичне за стсл. језик). Слаб и јак положај пол. у стсл. споменицима. Вокал «јат», носни самогласници, вокал «јери» у стсл. језику. Варирање употребе у споменицима. Редуковано и и «јери», напрегнути полугласници, вокално р и л. Однос у прасловенском и стсл. језику. Самогласницинапочеткуријечи, асимилацијеиконтракцијесам.устсл. Узроцидатихпромјена.Сугласничкисистемустсл, промјенеусугл. групамаустсл. ипрасловенском. Увјежбавање читањаустсл. Палаталнисугл. устсл (начинпостанка, гласовнавриједност). Првапалатализација. Другаитрећапалатализација.Фонетскиусловипалатализација. Јотовање. Разликајотовањаипалатализација. Мјесто словенских књижевних језика у контексту стсл. језик, - различите редакције старословенког језика (српска, руска, бугарска редакција). Практична настава Читање и анализа старословенких канонских споменика. Литература 1. Светозар Николић: Старословенски језик 1, Београд 1997; 2. Светозар Николић: Старословенски језик 2, Београд 1997; 3. Петар Ђорђић: Старословенски језик, Нови Сад 1975; 4. М. Селишчев: Старословенски језик 1, 2, Москва 1951, 1952; 5. Т.А. Иванова: Старословенски језик, Санкт- Петерсбург 1998. Број часова активне наставе (предавања и вежбе) Теоријска настава: Практична настава: 2+0 Методе извођења наставе Предавања и дискусија са студентима. анализа и провјера усвојених знања на часовима. Читање и анализа старословенких текстова од стране студената уз помоћ професора и асистента. Консултације. Преко домаћих задатака, тестова и семинарских радова провјерава се успјешност преношења знања и усвајања од стране студената. Студент у току године може преко присуства часовима, домаћих и семинарских радова, колоквијума да стекне 50 поена, а на завршном усменом испиту такође 50 поена. Оцена знања (максимални број поена 100) поена Предиспитне обавезе Завршни испит поена