NHẬN DIỆN & CẢI TIẾN

LÃNG PHÍ TRONG SẢN XUẤT

thanhchi@gmail.com 1
 Lãng phí là gì?

Lợi nhuận

Lãng phí

Giá bán Giá vốn

Chi phí

Để có được lợi nhuận không còn cách nào khác ngoài việc giảm
giá vốn, để được như vậy cần loại bỏ lãng phí triệt để.

thanhchi@gmail.com 2
 Lãng phí là gì?

LÃNG PHÍ = SỰ DI CHUYỂN + VIỆC KHÔNG HIỆU QUẢ

Những thứ không tạo ra giá trị gia tăng cho sản phẩm thì trở thành lãng phí.

thanhchi@gmail.com 3
 3 nhân tố làm phát sinh lãng phí

BẤT ĐỒNG NHẤT BẤT ĐỒNG ĐỀU BẤT HỢP LÝ

Thực tế khác với tiêu chuẩn: Phân chia không đồng đều: Phương pháp bất hợp lý (nguyên nhân bên
• Thao tác khác quy luật. • Không bình đẳng lượng trong):
• Thao tác tùy tiện. công việc. • Handling sản phẩm, vật liệu trên 2
• Điều kiện thao tác khác • Thường xuyên thay đổi lần.
Spec. quy tắc, kế hoạch. • Thao tác bất tiện và khó khăn.
• Chưa tuân thủ quy tắc: • Phát sinh sự phân tán công Nguyên nhân bên ngoài:
5S3R. việc. • Cung cấp nguyên liệu quá mức.
• Bất tiện khi tiếp xúc với sản phẩm.

thanhchi@gmail.com 4
 Thất thoát cho doanh nghiệp

Thất thoát từ người thao tác:

• 7 lãng phí:
o Lãng phí vận chuyển/di chuyển.
o Lãng phí động tác.
o Lãng phí chờ đợi.
o Lãng phí sản xuất thừa.
o Lãng phí tồn kho.
o Lãng phí làm lại vì lỗi.
o Lãng phí gia công thừa.
• Tốc độ thực hiện thao tác chậm.
• Coi thường phương pháp thao tác chuẩn.
• Thiếu động lực.
• Thiếu thành thục hoặc thiếu đào tạo.
• Tăng lỗi do vượt giới hạn kiểm soát.

thanhchi@gmail.com 5
 Thất thoát cho doanh nghiệp

Thất thoát từ người quản lý:

• Người giám sát thiếu kỹ năng lãnh đạo.
• Input nhân lực thừa (có nhân lực dự phòng).
• Kế hoạch sản xuất thường xuyên thay đổi.
• Thiết bị hỏng hóc thường xuyên.
• Thời gian thay Model nhiều.
• Lỗi hoặc hết vật tư.

thanhchi@gmail.com 6
 10 hạng mục lãng phí cơ bản

4. Lãng phí làm lại vì lỗi (rework)

Lãng phí chất lượng
8. Lãng phí loss sản lượng

1. Lãng phí sản xuất thừa

2. Lãng phí tồn kho

Lãng phí vật chất 3. Lãng phí vận chuyển/di chuyển

9. Lãng phí thiết bị

10. Lãng phí không gian

5. Lãng phí chờ đợi

Lãng phí con người 6. Lãng phí động tác

7. Lãng phí gia công thừa

thanhchi@gmail.com 7
 1. Lãng phí sản xuất thừa

Sản xuất thừa số lượng so với sự cần thiết của thị trường, dẫn đến tăng chi phí
tồn kho nguyên liệu, chi phí bảo quản sản phẩm thừa, nguyên nhân thực sự của
vấn đề bị giấu kín.

Nhân tố phát sinh sản xuất thừa:

1. Dự báo nhu cầu thị trường kém.
2. Sản xuất trước do lo sợ hỏng hóc thiết bị, lỗi chất lượng, công nhân nghỉ, ...
3. Nhận thức sai lầm: thiết bị ngừng vận hành là không tốt.
4. Sai lầm về phương thức sản xuất (phương thức đẩy).

thanhchi@gmail.com 8
 1. Lãng phí sản xuất thừa
Sản xuất thừa

Sau mỗi 5 phút

sử dụng
01 sản phẩm

Sau mỗi 5 phút

sản xuất
thanhchi@gmail.com
10 sản phẩm 9
 2. Lãng phí tồn kho

Tồn kho là trạng thái hàng hóa như nguyên vật liệu, linh kiện, hàng thành
phẩm bị tồn đọng.
• Tồn dài hạn: không có lịch sử sử dụng trong vòng 3 tháng (kể cả tháng này)
và trong 3 tháng tới.
• Tồn kho quá mức: dù có sử dụng trong vòng 3 tháng vẫn còn dư.
• Tồn kho đình trệ: nhập kho 60 ngày mài chưa sử dụng.

Các chi phí phát sinh:

1. Chôn vốn.
2. Tăng chi phí thuê kho.
3. Giá trị hàng hóa bị giảm sút.
4. Chi phí cơ hội.

thanhchi@gmail.com 10
 2. Lãng phí tồn kho

thanhchi@gmail.com 11
 2. Lãng phí tồn kho

Khảo sát tồn kho: việc kiểm kê để đánh giá chính xác tồn kho, phát hiện những sai
lầm và sáng tỏ nguyên nhân gây ra sai lầm đó. Số liệu trên phần mềm và thực tế phải
khớp trên 95% mới đánh giá đạt.

Phân loại Giải thích

Dừng toàn bộ việc xuất kho, thực hiện khảo sát tồn kho cho
Hình thức kín
tất cả danh mục hàng hóa.
Chia ra nhiều lần để khảo sát tất cả danh mục, chỉ có hàng
Hình thức mở
hóa đang kiểm kê thì mới dừng việc xuất hàng.
Hình thức đặc biệt Chỉ khảo sát trên các danh mục được chọn.
Cycle Count (hay Phân loại dựa vào tỉ lệ tiêu thụ và giá trị vật tư, … và thực
dùng) hiện kiểm kê xoay vòng theo chu kỳ đã định

thanhchi@gmail.com 12
 2. Lãng phí tồn kho

Trước cải tiến Sau cải tiến

thanhchi@gmail.com 13
 3. Lãng phí vận chuyển/di chuyển

Lãng phí phát sinh do vận chuyển không cần thiết, quãng đường di chuyển dài,
bảo quản tạm thời. Nguyên nhân chính do bố trí layout sản xuất không phù hợp.

Cần tuần thủ nguyên tắc:

1. Nặng gần, nhẹ xa.
2. Nhiều gần, ít xa.
3. Vào trước, ra trước (FIFO).
4. 3D: đúng sản phẩm, đúng lượng, đúng vị trí.

thanhchi@gmail.com 14
 3. Lãng phí vận chuyển/di chuyển

1. Thang máy 2. Chờ thực hiện 3. Lấy lên bàn 4. Đặt lên kệ

5. Đặt lên xe 6. Đặt xuống kệ 7. Xếp lên xe 8. Đặt xuống Ballet

9. Lấy lên bàn 10. Đặt xuống Ballet 11. Thang máy
thanhchi@gmail.com 15
 3. Lãng phí vận chuyển/di chuyển

thanhchi@gmail.com 16
 4. Lãng phí làm lại vì lỗi (rework)

Lãng phí xảy ra khi phải thực hiện việc sửa chữa hàng lỗi để chuyển thành
hàng đạt.
• Lãng phí nguyên vật liệu để sửa chữa.
• Lãng phí thời gian thao tác để sửa chữa.
• Lãng phí theo quy tắc 1: 10: 100

Người thao tác phải có nhận thức:

1. Không nhận hàng lỗi từ công đoạn trước.
2. Không tạo hàng lỗi ở công đoạn của mình.
3. Không chuyển hàng lỗi xuống công đoạn sau.

thanhchi@gmail.com 17
 4. Lãng phí làm lại vì lỗi (rework)

thanhchi@gmail.com 18
 5. Lãng phí chờ đợi

Lãng phí khi người thao tác và thiết bị đã sẵn sàng nhưng không thể làm được gì.

Nguyên nhân phát sinh:

1. Ở một công đoạn có người năng lực kém nên toàn line bị ngưng trệ.
2. Sự phân công lao động không hợp lý phát sinh công đoạn neck.
3. Phát sinh do hỏng hóc thiết bị.
4. Phát sinh do thiếu nguyên vật liệu.

thanhchi@gmail.com 19
 5. Lãng phí chờ đợi

thanhchi@gmail.com 20
 6. Lãng phí động tác
Lãng phí do những hành động không có giá trị gia tăng của con người và thiết bị
hoặc những động tác bất thường.
Phân loại No. Hạng mục phân tích
1 Loại bỏ những động tác không cần thiết.
2 Thực hiện thao tác trong quãng đường ngắn nhất.
Con người
3 Tránh chuyển hướng bất ngờ hoặc động tác zigzag
4 Có thể sử dụng đồng thời cả 2 tay.
5 Vật liệu, công cụ đặt phía trước và gần vị trí.
6 Mắt di chuyển ít (chiều cao thiết bị)
Thiết bị
7 Sử dụng trọng lực hoặc động lực mà không tốn tiền
8 Có thể thực hiện nhập trước xuất trước (FIFO)
9 Sử dụng bằng 1 công cụ.
Công cụ, vật 10 Kết hợp được 2 động tác trở lên
liệu 11 Nguyên liệu, công cụ bài trí theo thứ tự thao tác
thanhchi@gmail.com 12 Đặt ở vị trí dễ lấy, dễ đặt lại. 21
 6. Lãng phí động tác

Không rõ
ràng đúng
Tôi không thể nhìn
không?
thấy lãng phí ở đâu
khi mà cách di
chuyển của công
nhân mỗi lúc mỗi
khác

thanhchi@gmail.com 22
 6. Lãng phí động tác

Chúng ta có thể
dễ dàng xác định
lãng phí ở đâu.

thanhchi@gmail.com 23
 7. Lãng phí gia công thừa

Lãng phí do phát sinh thêm những công đoạn gia công không cần thiết hoặc có
thể thực hiện từ bên ngoài.

Ví dụ:
1. Nguyên vật liệu cần xử lý thêm trước khi đưa vào line (thêm thao tác gấp).
2. Nguyên vật liệu không được bao bọc kỹ phải mất thời gian làm vệ sinh trước
khi đưa vào line.

thanhchi@gmail.com 24
 7. Lãng phí gia công thừa

thanhchi@gmail.com 25
 8. Lãng phí loss sản lượng

Sản lượng sản xuất giảm với cùng số lượng nguyên vật liệu

Số lượng thực tế được sản xuất

Sản lượng (Yields) = -------------------------------------- x 100
Số lượng tối đa được thiết kế

Ví dụ:
1. Giảm sản lượng do sự bất hợp lý về cấu trúc và trạng thái thiết kế.
2. Giảm sản lượng hàng OK do thao tác sai trong công đoạn sản xuất.

thanhchi@gmail.com 26
 9. Lãng phí thiết bị

Phân tích ROI (Return On Investment) rồi mới quyết

1. Mua thiết bị đắt tiền nhưng thời gian vận hành thấp
định mua.
2. Hiệu suất vận hành thấp do không quản lý tốt thiết bị Phân tích hiệu suất năng lực thiết bị: thống kê thời gian
dẫn đến năng suất giảm vận hành theo tiêu chuẩn vận hành 24h.

Power On (Hour) 5.303

Operating Time (Hour) 1.495
Cutting Time (Hour) 827
Moving Time (Hour) 668
Operating VS Power (%) 28,19
Value Time: Cutting VS Power (%) 15,59

thanhchi@gmail.com 27
 10. Lãng phí không gian

1. Lãng phí không gian do thiết kế Layout nhà máy chưa

Phân tích simulation nhà máy và lựa chọn Layout hợp lý.
hiệu quả
Tính toán mở rộng trong tương lai 5 năm, 10 năm sau đó
2. Lãng phí không gian do thiết kế thông số thừa thãi
quyết định đầu tư trước hay sau để tiến hành cho phù hợp.

thanhchi@gmail.com 28
 Phát hiện & Cải tiến lãng phí – Nguyên tắc 3 hiện

Vấn đề phát sinh tại hiện trường sản xuất thì

nhất định cách giải quyết nằm ở đó.

Nếu chỉ ngồi văn phòng phán đoán thì có thể gây ra vấn đề khác
vì đoán sai.

thanhchi@gmail.com 29
 Phát hiện & Cải tiến lãng phí – Nguyên tắc 4M

Tìm kiếm lãng phí tại dây chuyền sản xuất dựa trên 4M: con người (Man), thiết bị (Machine),
nguyên vật liệu (Material), phương pháp thao tác (Method).

4M Góc nhìn Nội dung lãng phí

Động tác không cần thiết, quãng đường di chuyển
Man Động tác tay, chân, mắt
dài, sử dụng 1 tay.
Machine Chi phí, vị trí lắp đặt, FIFO Vận hành thiết bị bất thường, công cụ để xa vị trí
Material Giao nhận & 3D Giao vận ngược, chéo, không đồng nhất thông tin
Phân chia thao tác, không đồng
Method Chưa có tiêu chuẩn thao tác, thao tác tùy ý.
nhất, không hợp lý

thanhchi@gmail.com 30
 Bài tập: phát hiện lãng phí

thanhchi@gmail.com 31
 Bài tập: phát hiện lãng phí

thanhchi@gmail.com 32
 Phát hiện & Cải tiến lãng phí – Nguyên tắc 5 Why

Tại hiện trường sản xuất, hỏi tại sao dựa trên quan điểm 4M: con người (Man), thiết bị
(Machine), nguyên vật liệu (Material), phương pháp thao tác (Method).

Câu hỏi Nguyên nhân

1 Tại sao lại đứt?
2 Tại sao lại quá tải?
3 Tại sao lại phát sinh ma sát?
4 Tại sao lại thiếu?
5 Tại sao lại ngừng?
6 Tại sao bu lông bị lỏng?
Motor bị quá tải.
Ma sát ở trục nhiều.
Thiếu dầu.
Bơm cung cấp bị ngừng.
Dây nguồn điện bu lông bị lỏng.
Do sự rung của motor.

Nguyên nhân cuối cùng: do motor bị rung nên cầu chì bị đứt.

thanhchi@gmail.com 33
 Phát hiện & Cải tiến lãng phí – Nguyên tắc 5 H

Tìm ra nguyên nhân bằng cách đặt câu hỏi: ai (Who), khi nào (When), ở đâu (When), cái gì
(What) và như thế nào (How).

Câu hỏi Nguyên nhân

Ai Ai làm vỡ? Người thao tác ấn Cover.
Khi nào Vỡ khi nào? Khi ấn bằng tay thì bị vỡ.
Ở đâu Phát sinh/Kiểm tra ở đâu? Phát sinh khi kiểm tra xuất hàng.
Cái gì Nguyên nhân gì? Đặt xuống bị cấn vào Rib.
Như thế nào Đặt lên như thế nào? Cell chồng lên Rib.

Nguyên nhân cuối cùng: Cell chồng lên Rib nhô khi đặt xuống.

Đối sách: điều chỉnh Rib sao cho Cell không chồng lên được.

thanhchi@gmail.com 34
 Phát hiện & Cải tiến lãng phí – Nguyên tắc ECRS

1. Loại bỏ (Eliminate).

2. Kết hợp (Combine).

3. Sắp xếp lại (Rearrange).

4. Đơn giản hóa (Simplify).

thanhchi@gmail.com 35
 Đề tài tham khảo
1. Cải tiến lãng phí tại các công đoạn:
• Cải tiến thao tác bất hợp lý của công nhân tại công
đoạn.
• Cải tiến thao tác bất hợp lý của thiết bị tại công
đoạn.
Trước khi tiến hành:
• Chuẩn bị trước: mục đích, kế hoạch và nội dung đo
rõ ràng; chọn trước line, model thực hiện; chuẩn bị
công cụ: camera, stop watch, …
• Tìm hiểu kỹ thông tin: thời gian làm việc, sản
lượng thực tế, kinh nghiệm làm việc của nhân sự
trong line, ...
• Xin phê duyệt từ người quản lý khu vực.
thanhchi@gmail.com
Trong khi tiến hành:
• Thực hiện đo sao cho người công nhân không biết
(khi biết đang đo họ có khả năng tự điều chỉnh tốc
độ và phương pháp).
• Ghi chép chi tiết các vấn đề: thao tác kỹ thuật, thao
tác không đúng, vận chuyển nguyên vật liệu, người
đi lại, thay đổi tool, thay đổi nguyên liệu, …
• Hạng mục nhất định kiểm tra: người đi lại, thay đổi
nguyên liệu, vận chuyển, nguyên liệu rơi.
• Nên dùng phương pháp quay video và phân tích sau.
36
 Đề tài tham khảo

2. Lãng phí do thiếu năng lực vận hành – Giảm
thiểu thao tác phi chính quy và thời gian chờ.
• Lựa chọn đối tượng cải tiến trước như là công
đoạn Neck.
• Nếu cải tiến số lượng và sự phân bố thao tác
chính quy thì sẽ giảm được Cycle Time trung
bình.
4. Lãng phí do thiếu năng lực vận hành – Tăng hiệu
quả thao tác.
Đẩy mạnh LCiA (Low Cost Intelligent Automation)
cải tiến các thao tác khó, mệt, bất tiện. Ví dụ: tối
thiểu dùng lực, đơn giản nhỏ gọn, thảo lắp dễ dạng,
rơi tự do, ...

3. Lãng phí do thiếu năng lực vận hành – Giảm

thiểu sự ảnh hưởng đến thao tác chính quy.
• Khi cải tiến các vấn đề về môi trường, phương
pháp, điều kiện thao tác thì công việc sẽ trở nên
dễ dàng, thoải mái và an toàn hơn. Kết quả thu
được là giảm Cycle Time.
• Ví dụ: tối ưu hóa bàn làm việc của công nhân.

thanhchi@gmail.com 37
 Đề tài tham khảo

Máy phay trước cải tiến Máy phay sau cải tiến

thanhchi@gmail.com 38
 Giải đáp thắc mắc

thanhchi@gmail.com 39