medische basiskennis

medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 1  Inleiding
Voorwoord
Opbouw van de opleiding
Clusterindeling

Hoofdstuk 2  Medische terminologie

en basisbegrippen
Algemeen
Uitspraak
Basisbegrippen
Anatomie (ontleedkunde)
Fysiologie
Pathologie
De orgaansystemen

Hoofdstuk 3  Cytologie en histologie

Cytologie
Opbouw van de cel
Reproductie van de cel
Histologie
Het epitheel
Het bind- en steunweefsel
Het spierweefsel
Het zenuwweefsel
Het bloed

Hoofdstuk 4  Het skelet

Terminologie
De wervelkolom
De ribben
Het borstbeen
De schedel
De schoudergordel
De bovenarm
De onderarm, elleboog en de hand
De bekkengordel
Het been

CIVAS 1
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 5  Gewrichten
Algemeen
Opbouw van een gewricht
Indeling der gewrichten

Hoofdstuk 6  Het spierstelsel

Algemeen
Spiervormen
Functie
Hulpstructuren
Werking

Hoofdstuk 7  Oorzaken van ziekte

Algemeen
Niet besmettelijke ziekten
Fysische oorzaken
Mechanisch geweld
Veranderingen in temperatuur
Veranderingen in luchtdruk en zuurstofgehalte
Elektriciteit
Straling
Chemische oorzaken
Inadequate voeding
Psychosociale oorzaken
Interne oorzaken
Besmettelijke ziekten

Hoofdstuk 8  Genetica
Algemeen
Frequentie van aangeboren afwijkingen
Het gen
Chromosomen
Chromosomale afwijkingen
De meest voorkomende chromosomale afwijkingen
Trisomie 13
Trisomie 18
Trisomie 21
Het “Cri du chat” syndroom
Het syndroom van Turner

CIVAS 2
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Het syndroom van Klinefelter

Het XYY-syndroom
Hermafrodieten
Overervingspatronen
Autosomaal dominante overerving
Autosomaal recessieve overerving
Geslachtsgebonden overerving
Variatie in expressie van de genen

Hoofdstuk 9  Afweer en immuniteit

Algemeen
De ontstekingsreactie
De specifieke afweer
Overgevoeligheid
Type I - Overgevoeligheid door
cytofiele a­ ntilichamen
Type II - Overgevoeligheid van het ­
antilichaamgemedieerde cytotoxische type
Type III - Overgevoeligheid van het ­
complexgemedieerde type
Type IV - Overgevoeligheid van het
vertraagde type

Hoofdstuk 10  Infectieziekten
Algemeen
Bacteriën
Virussen
Schimmels
Protozoën
Metazoën
Verspreiding van infectieziekten
Bacteriële infecties
Streptococcen-infecties
Stafylococceninfecties
Pneumococceninfecties
Difterie
Kinkhoest
Bacteriële meningitis
Salmenollose

CIVAS 3
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Dysenterie
Yersinia enterocolitica
Enteritis door Escherichia Coli
Campylobacter foetus
Cholera
Voedselvergifting
Tuberculose
Brucellose
Ornithosis
Tetanus
Geslachtsziekten
Virale infecties
Mazelen
Erythema infectiosum
Roseola infantum
Rubella
Waterpokken
Gordelroos
“Verkoudheidsvirussen”
Herpes simplex
Mononucleosis infectiosa
Cytomegalievirus
Poliomyelitis
Bof
Kattenkrabziekte
Virale meningitis
Geslachtsziekten/AIDS
Virale hepatitis
Schimmelinfecties
Infecties door protozoën
Infecties door metazoën
Lintworminfecties
Enterobiasis
Lyme disease - Lyme-borreliose
Vragen cluster 1

CIVAS 4
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 11  Tractus circulatorius

Algemeen
De bouw van het hart
Bouw van de bloedvaten
De grote circulatie
De kleine circulatie
Prikkel- en geleidingssysteem
De hartcyclus
De hartfrequentie en -ritme
De bloeddruk
Meting van de bloeddruk
Algemene symptomatologie
Pijn op de borst
Anemie (bloedarmoede)
Cyanose
Dyspnoe (kortademigheid)
Oedeem
Hartaandoeningen
Acuut reuma
Endocarditis lenta
Myocarditis en cardiomyopathie
Pericarditis
Coronairlijden
Angina pectoris
Onstabiele angina pectoris
Prinzmetal’s angina
Myocardinfarct
Decompensatio cordis
Cor pulmonale
Hypertensie
Aandoeningen van de perifere arteriële vaten
Aneurysma aortae
Vaatproblematiek in de hersenen
Thromboangiitis obliterans
Morbus Raynaud en het Fenomeen van Raynaud
Varices
Thrombose
Chronische veneuze insufficiëntie

CIVAS 5
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 12  Tractus Respiratorius

Algemeen
Anatomie
Neus
Pharynx
Larynx
Trachea
Bronchus
Longen
Pleurae
Fysiologie
Adembewegingen
Gaswisseling
Regulatie van de ademhaling
Longvolumina
Pathologie
Algemene symptomen
Hoest
Dyspnoe
Expectoratie
Wheezing
Pijn in de borst
Haemoptoe
Cyanose
Polycythaemie
Trommelstokvingers
Longaandoeningen
Acute bronchitis
Chronische bronchitis
Atelectase
Bronchiëctasie
CARA
Symptomatologie
Begeleidende symptomen en oorzakelijke factoren
Therapie
Tumoren van de long
Symptomen
Complicaties
Metastases

CIVAS 6
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Therapie
Pickwick syndroom
Pneumonie
Oorzaken
Pathogene micro-organismen
Soorten pneumonie
Complicaties
Therapie
Longtuberculose
Tuberculinereactie
Therapie
Pleuritis
Pneumothorax
Symptomen
Therapie
Aandoeningen van het mediastinum
Schimmelinfecties
Parasitaire infecties
Pneumoconiosen
Interstitiële allergische pneumonieën
Sarcoidosis
Symptomatologie
Therapie
Fibrosis
Symptomatologie
Therapie
Longoedeem
Wegeners granulomatosis
Longembolie
Symptomatologie
Therapie
Vragen cluster 2

Hoofdstuk 13  Dermato-venereologie
Algemeen
Anatomie
Algemeen
Epidermis
Dermis

CIVAS 7
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

De epidermis-dermis grens
Subcutis
Bloedvaten van de huid
Zenuwen van de huid
Fysiologie
Uiterlijk van de huid
De functies van de huid
Diagnostiek
Algemeen
Inspectie
Elementaire efflorescenties
Secundaire efflorescenties
Diagnose
Mycologisch onderzoek
Pathologie
Erytheem
Erythema palmare
Erytheem van het gelaat
Erythema perstans
Het fenomeen van Raynaud
Morbus Raynaud
Livedo reticularis
Erythema exsudativum multiforme
Syndroom van Stevens-Johnson
Rosace
Urticaria
Purpura
Eczema
Erythemato-squameuze dermatosen
Parapsoriasis
Pityriasis rosea
Psoriasis vulgaris
Erythrodermieën
Papuleuze dermatosen
Lichen ruber planus
Prurigo
Vesiculeuze dermatosen
Bulleuze dermatosen
Pemphigus vulgaris

CIVAS 8
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Parapemphigus
Slijmvliespemphigus
Dermatitis herpetiformis (M Duhring)
Herpes gestationis
Epidermolysis bullosa hereditaria
Pemphigus chronicus familiaris benignus
Porphyria
Pustuleuze dermatosen
Recalcitrante pustuleuze dermatose van Andrews
Erythema toxicum neonatorum
Keratosen
Ichthyosis
Verruca seborrhoica
Naevus keratoticus
Callus
Clavus
Keratosis senilis
Keratodermia palmaris et plantaris
Leukoplakie
Lichen sclerosus et atroficus
Papillomatosis
Acanthosis nigricans
Noduli
Vreemd lichaam granuloom
Granuloma annulare
Zwembad- en aquariumgranuloom
Nodi
Erythema nodosum
Tuberculosis cutis
Lepra
Nodi bij sarcoidosis
Ulcereuze dermatosen
Ulcus cruris
Veneuze insufficientie
Decubitus ulcus
Dyschromieën
Hyperchromieën
Hypermelanosis
Hypomelanosis

CIVAS 9
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Atrofie en sclerose
Hypertrofie
Folliculosis
Acne vulgaris
Folliculosis ten gevolge van keratosen
Folliculosis met een cysteus beloop
Overige folliculosen
Trichosis
Alopecia
Hirsutisme
Hypertrichose
Haarafwijkingen
Onychosen
Hidrosis
Eccriene hyperhidrosis
Hidranitis suppurativa
Pruritus
Benigne tumoren
Lipoom
Xanthoom
Neurofibroom
Keloid
Histiocytoom (dermatofibroom)
Naevi
Hemangioom
Granuloma teleangiectaticum (pyogenicum)
Angiokeratoom
Keratoacanthoom
Verruca seborrhoica
Fibroma molle
Atheromen
Premaligne huidtumoren
Facultatief premaligne huidafwijkingen
Maligne tumoren
Carcinoma basocellulare
Carcinoma spinocellulare
Maligne melanoom
Mycosis fungoides
Huidmetastasen

CIVAS 10
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Psychodermatologie
Pruritus psychogenicus
Atopisch eczeem
Dermatitis artefacta
Parasitofobie
Trichotillomanie
Hyperhidrosis palmares en plantares
Erythrophobie
Toxicodermieën
Immuundermatosen
Lupus erythematodes
Pemphigus vulgaris
Parapemphigus
Dermatitis herpetiformis
Sclerodermie
Vasculitis
Dermatomyositis
Dermadromen
Pyodermieën
Folliculitis
Furunkel
Paronychia
Impetigo vulgaris
Erysipelas
Virale huidaandoeningen
Verrucae
Condylomata accuminata
Mollusca contagiosum
Schimmelinfecties van de huid
Dermatomycosen
Candidiasis
Infecties met Pityrosporon organismen
Epizoonosen
Scabies
Pediculosis capitis
Pediculosis pubis
Pediculosis corporis
Prurigo parasitaria
Teken

CIVAS 11
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Seksueel overdraagbare aandoeningen

Ad a. Ziekten die vaak gepaard gaan met ulcera
Ad b. Ziekten die vaak gepaard gaan met
urethritis klachten of fluor vaginalis
Ad c. Overigen
Vragen cluster 3

Hoofdstuk 14  AIDS - Acquired Immune Deficiency

Syndrome
Algemeen
Diagnose
Klinische verschijnselen
Therapie
Prognose
Preventie

Hoofdstuk 15  Auto-immuniteit
Algemeen
HLA-systeem
Aandoeningen
Zekere auto-immuunziekten
Waarschijnlijke auto-immuunziekten
Mogelijke auto-immuunziekten
M. Hashimoto
Systemische lupus erythematodes (S.L.E.)
Incidentie
Laboratorium
Aetiologie
Murine leucaemie virus
Symptomatologie
Therapie
Beloop en prognose
Syndroom van Goodpasture
Pemphigus
M. Graves
Myasthenia gravis
Insuline resistentie
Auto-immuun hemolytische anaemie
Auto-immuun thrombocytopenische purpura

CIVAS 12
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hartafwijkingen bij acuut reuma

Sclerodermie
Mixed connective tissue disease
Symptomatologie
Laboratoriumbevindingen
Prognose
Therapie
Pernicieuze anaemie en/of auto-immuungastritis
M. Addison
Infertiliteit
Glomerulonefritis
Syndroom van Sjögren
Therapie
Diabetes mellitus
Resistentie tegen ß-blokkers bij bepaalde astmatici
Chronische actieve hepatitis
Primaire biliaire cirrose
Diverse endocrinologische aandoeningen
Coeliakie
Dermatitis herpetiformis
Colitis ulcerosa
Vitiligo
Vasculitis
Post-myocardinfarctsyndroom,
postpericardiotomiesyndroom
Diverse infectieuze, granulomateuze,
degeneratieve en atrofische aandoeningen

Hoofdstuk 16  Voeding
Algemeen
Voedselsamenstelling
Historische veranderingen
Uitzonderlijke voedingspatronen
Energiestofwisseling
Eiwitten
Koolhydraten
Onverteerbare bestanddelen
Vetten
Vetten en gezondheid

CIVAS 13
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Classificatie van serumcholesterolniveaus

Classificatie van serumcholesterolniveaus
en richtlijnen voor behandeling
Hyperlipoproteïnemieen
Primaire familiaire hyperlipoproteinimieen
Secundaire hyperlipoproteïnemieen
Mineralen
Calcium
Kalium
Natrium
Fosfaat
Magnesium
IJzer
Selenium
Chroom
Jodium
Fluor
Zink
Koper
Cobalt
Molybdeen
Mangaan
Chloor
Vitaminen
Vitamine A
Vitamine D (cholecalciferol)
Vitamine E (alfa-tocoferol)
Vitamine K (Menadion)
Vitamine B1 (thiamine)
Vitamine B2 (riboflavine)
Vitamine B6 (pyridoxine)
Niacine (nicotinezuur, vitamine B3, vitamine PP)
Biotine (vitamine H)
Pantotheenzuur (vitamine B3)
Foliumzuur (vitamine Bc, vitamine B11, vitamine M)
Paraaminobenzoëzuur (vitamine H1)
Vitamine B12 (cyanocobalamine)
Vitamine C (ascorbinezuur)
Vitamine P (citrine)

CIVAS 14
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Choline
Inositol
Vitamine F1
Vitamine B13
Vitamine B14
Vitamine BT
Vitamine J, ook wel vitamine C2 genoemd
Algemene aspecten van de voeding
Enkele voedingsgerelateerde aandoeningen
Obesitas
Eiwit- en calorieën-ondervoeding
Vragen cluster 4

Hoofdstuk 17  Tractus digestivus

Algemeen
Anatomie
De mondholte (cavum oris)
Lippen
Wangen
Het gehemelte
De tong
De boven- en onderkaak
Het gebit
De speekselklieren
De keelholte (pharynx)
De slokdarm (oesophagus)
De maag (ventriculus)
De dunne darm (intestinum tenue)
De dikke darm (colon)
Fysiologie
Mond- en keelholte
Oesophagus
Maag
Dunne darm
Colon
Pathologie
Niet-specifieke aandoeningen
Misselijkheid en braken
Hik (singultus)

CIVAS 15
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Obstipatie
Faecale indikking
Flatulentie (gasvorming)
Diarree
Massale bloedingen uit het bovenste
deel van de tractus digestivus
Massale bloedingen uit het onderste
deel van de tractus digestivus
Ziekten van de mond
Tandverkleuring
Gingivitis van Vincent
Sialo-adenitis
Xerostomie
Tumoren
Glossitis
Glossodynie
Pigmentatie van het tandvlees
Kanker van de mondholte
Ziekten van de oesophageus
Reflux-oesophagitis
Barret Oesophagus
Goedaardige stricturen van de slokdarm
Achalasie van de oesophagus
Carcinoom van de slokdarm
Goedaardige tumoren
Divertikels van de slokdarm
Slokdarmweb
Cysten van de oesophagus
Mallory-Weiss-Syndroom
Ziekten van de maag
Acute gastritis
Acute erosieve oesofagitis en gastritis
Chronische gastritis
Ulcus pepticum
Postgastrectomie-syndromen
Carcinoom van de maag
Benigne tumoren van de maag
Ziekten van de dunne darm
Ziekte van Crohn
Tumoren van de dunne darm

CIVAS 16
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Meckel’s divertikel
Angina abdominalis
Acute mechanische dunne darmobstructie
Paralytische ileus
Spruwsyndromen
Disaccharidase-deficientie
Ziekte van Whipple
Appendicitis
Acute mesenteriale lymfadenitis
Ziekten van colon en rectum
Spastisch colonsyndroom
Infectieuze colitis
Pseudomembraneuze colitis
Colitis ulcerosa
Toxisch megacolon
Divertikels van het colon
Poliepen van het colon en rectum
Colonobstructie
Colon- en rectumcarcinoom
Ziekten van de anus
Haemorroïden
Cryptitis en papillitis
Fissura ani
Anusabces
Anusfistel
Plaveiselepitheelcarcinoom van de anus

Hoofdstuk 18  Pancreas en lever

Pancreas
Anatomie
Fysiologie
Pathologie
Acute pancreatitis
Chronisch pancreatitis
Pancreaskopcarcinoom en carcinoom van
de papil van Vater
Corpus- en caudacarcinoom van het pancreas
Lever
Anatomie
Structuur

CIVAS 17
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Fysiologie
Pathologie
Icterus
Symptomatologie
Diagnostiek
Virushepatitis
Algemeen
Klinische verschijnselen
Preventie
Therapie
Prognose
Cholestatische hepatitis
Fulminante hepatitis
Chronische hepatitis
Alcoholhepatitis
Klinische verschijnselen
Differentiële diagnostiek
Therapie
Prognose
Zeldzame vormen van hyperbilirubinaemie
Medicamenteuze en toxische leverbeschadiging
Leververvetting
Cirrose
Klinische verschijnselen
Laboratoriumonderzoek
Complicaties
Therapie
Prognose
Biliaire cirrose
Hemochromatose
Ziekte van Wilson
Leverabces
Levertumoren
Acute cholecystitis
Cholelithiasis
Chronische cholecystitis
Choledocholithiasis
Primaire scleroserende cholangitis
Carcinoom van de galwegen
Vragen cluster 5

CIVAS 18
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 19  Keel, neus en oorheelkunde

Anatomie
Het oor
Het evenwichtsorgaan
Utriculus en sacculus
De halfcirkelvormige kanalen
Fysiologie
De neus
De neus als reukorgaan
De neus als deel van de tractus respiratorius
De neus als bescherming
De neus als reflexorgaan
De neus met betrekking tot de spraak
De neusbijholten
De pharynx
De larynx
Stemvorming
Het oor
Het evenwichtsorgaan
Pathologie
Aandoeningen van het oor
Gehoorverlies
Therapie
Aandoeningen van het uitwendige oor
Cerumen
Otitis externa
Corpora aliena in de gehoorgang
Ziekten van het middenoor
Otitis media acuta
Chronische otitis media
Otitis media serosa
Mastoiditis
Complicaties van middenoorontstekingen
Ziekten van het binnenoor
Ziekte van Ménière
Oorsuizen
Acute labyrinthitis
Chronische labyrinthitis
Ziekten van de neus

CIVAS 19
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Ontsteking van het vestibulum nasi

Neusseptumhematoom en -abces
Bovenste luchtweginfecties
Rhinitis allergica
Sinusitis
Tumoren van de neus en de bijholten
Epistaxis
Ziekten van de pharynx
Pharyngitis
Tonsillitis acuta
Tonsillitis chronica
Peritonsillair abces
Angina van Ludwig
Retropharyngeaal abces
Parapharyngeaal abces
Ziekten van de larynx
Laryngitis acuta
Laryngitis chronica
Epiglottitis acuta
Tumoren van de larynx

Hoofdstuk 20  Oogheelkunde
Anatomie
Oogleden
Traanapparaat
Orbita
Oogspieren
Oog
Cornea
Voorste oogkamer
Iris
Corpus ciliare
Lens crystallina
Vaatverzorging
Fundus
Retina
Nervus opticus
Fysiologie
De stimulus: licht

CIVAS 20
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Verzamelen van de stimulus: het oog

De visuele receptoren
Sensorische wisselwerking in de tijd: adaptatie
Wisselwerking in de ruimte: contrast
Helderheidscontrast
Fysiologische verklaring voor contrast
Kleur
Kleurmenging
Kleurantagonisten
Fysiologische grondslag van kleuren zien
Kleurreceptoren
Kleurcodering, de theorie van de
opponente p ­ rocessen
Het zwart-wit-systeem
Pathologie
Algemene symptomen van oogziekten
Oogheelkundige spoedgevallen
Acuut visusverlies
Acuut glaucoom
Glaucoma chronicum
Corpora aliena
Erosio corneae
Stompe traumata
Keratitis photo electrica (UV keratitis)
Ulcus corneae
Conjunctivitis en keratitis ten gevolge
van chemische etsing
Sympathische opthalmie
Verwondingen
Veelvoorkomende oogheelkundige aandoeningen
Conjunctivitus
Bacteriële conjunctivitis
Virale conjunctivitis
Keratoconjunctivitis sicca
Trachoom
Insluitsel conjunctivitis
Opthalmia neonatorum
Allergische conjunctivitis
Schimmel- en parasietenconjunctivitis

CIVAS 21
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Pinguecula
Pterygium
Uveitis
Afwijkingen van de oogleden en de traanwegen
Hordeolum
Chalazion
Tumoren
Blepharitis
Entropion
Ectropion
Dacrocystitis
Retina-afwijkingen bij algemene aandoeningen
Netvliesloslating
Cataract
Vragen cluster 6

Hoofdstuk 21  Neurologie
Algemeen
Indeling van het zenuwstelsel
Anatomische indeling
Functionele indeling
Bouw en functie van het zenuwstelsel
Zenuwweefsel
Het neuron
Functionele verandering van een neuron
Ultrastructuur van de zenuwcel
Synapsen
Axontransport
Neuronensystemen
Neuronenschakeling
Steunweefsel
Vaten
Ruggenmerg, macroscopische bouw
Ruggenmerg, interne bouw
Grijze stof
Reflexen
Witte stof
Opstijgende banen
Afdalende banen

CIVAS 22
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

De hersenstam
Medulla oblongata
De pons
Mesencephalon
Formatio reticularis
Hersenzenuwen
De kleine hersenen (cerebellum)
De tussenhersenen (diencephalon)
De grote hersenen (telencephalon, eindhersenen)
Functies van de hersenschors
Het limbische systeem
Het autonome zenuwstelsel
De hersenventrikels
De hersenvliezen
Het harde hersenvlies, dura mater
Het spinragvlies, arachnoidea
Het zachte hersenvlies, pia mater
De bloedvoorziening van de hersenen
Pathologie
Pijnen in hoofd en aangezicht
Intracraniële oorzaken van hoofdpijn
Extracraniele oorzaken van hoofdpijn
Epilepsie
Aetiologie
Classificatie van toevallen
Klinische verschijnselen
Diagnostiek
Differentiële diagnostiek
Therapie
TIA’s (voorbijgaande ischemische aanvallen)
Klinische bevindingen
Behandeling
Cerebrovasculair accident
Lacunaire infarcten
Cerebrale infarcten
Intracerebrale bloeding
Subarachonoïdale bloeding
Intracraniële aneurysmata
Arterioveneuze malformaties

CIVAS 23
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Vaatafwijkingen aan het ruggenmerg

Primaire intracraniële en spinale tumoren
Metastatische intracraniële tumoren
Cerebrale metastasen
Meningitis carcinomatosa
Primaire en metastatische tumoren in en
rondom het ruggenmerg
Niet metastatische neurologische complicaties
van kwaadaardige ziekten
Metabole encephalopathie
Immuunsuppressie
Cerebrovasculaire aandoeningen
Encephalopathie
Subacute cerebellaire degeneratie
Polyneuropathie
Dermatomyositis
Syndromen die kunnen lijken op ALS
Hersenabces
Pseudo-tumor cerebri
Bewegingsstoornissen
Benigne essentiële (familiaire) tremor
Parkinsonisme
Ziekte van Huntington
Chorea van Sydenham
Het syndroom van Gilles de la Tourette
Multiple sclerose
Klinische bevindingen
Diagnose
Behandeling
Spasticiteit
Trauma capitis
Ziektes van het motorische neuron
Klinische bevindingen
Perifere neuropathieën
Stoornissen van de neuromusculaire transmissie
Myasthenia gravis
Het myastenische syndroom
Botulisme

CIVAS 24
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Stoornissen die kunnen optreden

bij het gebruik van aminoglycosiden
Spierziekten
Spierdystrofieën
Dystrofia myotonica
Myopathieën die optreden bij andere ziekten
Vragen cluster 7

Hoofdstuk 22  Bloed
Functies van bloed
De samenstelling van bloed
Het plasma (bloedvloeistof)
De bloedcellen
Bloedgroepen
Het A, B, O systeem
De rhesus-factor
Het MNSS-systeem
Zeldzame bloedgroepen
Leukocyten
Bloedstolling
Lymfatische systeem
Lymfe en lymfevaten
Lymfeklieren
Lymfoid weefsel
Thymus
De milt
Pathologie
Anemieën
IJzergebreksanemie
Megaloblastaire anemie
Aplastische anemie
Hemolytische anemieën
Overige anemieën
Polycythaemie
Absolute polycythaemie
Relatieve polyglobulie
Polycythaemia vera
Leucocytenafwijkingen
Leucocytose en leukopenie

CIVAS 25
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Leukemiën
Maligne lymfomen
Multipel myeloom
Macroglobulinemie van Waldenström
Myelofibrose
Hemorragische aandoeningen
Normale bloedstolling
Hemofilie
Ziekte van Von Willebrand
Purpura
Aandoeningen van de lymfevaten
Lymfangitis en lymfadenitis
Lymfoedeem

Hoofdstuk 23  Endocrinologie
Anatomie en fysiologie
Algemeen
Hypofyse
Hypofyse-achterkwab (neurohypofyse)
Hypofyse-voorkwab (adenohypofyse)
De schildklier
Bijschildklieren
Calcium- en fosfaatstofwisseling
De bijnieren
De bijnierschors
Het bijniermerg
Endocriene deel van de pancreas
Pathologie
Panhypopituitarisme
Hypofysaire dwerggroei
Diabetes insipidus
Waterintoxicatie (inappropiate ADH secretion)
Acromegalie en gigantisme
Afwijkingen in de prolactine secretie
Ziekten van de schildklier
Gewoon struma en multinodulair struma
Jood-Basedow (door jodium geïnduceerde
­hyperthyreoïdie)
Hypothyreoïdie

CIVAS 26
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hyperthyreoïdie
Schildkliernoduli en schildkliercarcinoom
Thyreoïditis
Aandoeningen van de bijschildklieren
Hypoparathyreoïdie en pseudo-parathyreoïdie
Hyperparathyreoïdie
Metabole en niet-metabole botziekten
Osteomalacie
Osteoporose
Ziekte van Paget (Osteitis deformans)
Ziekten van de bijnierschors
Acute insufficiëntie van de bijnierschorsfunctie
Chronische insufficiëntie van de bijnierschors
Syndroom van Cushing
Het adrenogenitaal syndroom (AGS)
vóór de p­ uberteit
Adrenogenitaal syndroom en viriliserende
ziekten bij vrouwen
Primair hyperaldosteronisme
Ziekten van het bijniermerg
Feochromocytoom
Ziekten van de eilandjes van Langerhans
Multihormonale syndromen
Afwijkingen gepaard gaande met
hypersecretie van hormonen.
Multipele endocriene uitval
Diabetes mellitus
Complicaties bij diabetes mellitus
Laboratoriumonderzoek bij diabetes mellitus
Differentieel diagnostiek bij diabetes mellitus
Therapie bij diabetes mellitus
Hypoglykemieën
Vragen cluster 8

Hoofdstuk 24  Gynaecologie en
borstaandoeningen
Anatomie
Ovarium
Tuba uterina

CIVAS 27
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

De uterus of baarmoeder
De vagina
De uitwendige geslachtsorganen
Mamma of borstklier
Fysiologie
Rijpingsproces eicellen
Endometriumtransformatie
Hormonale regulatie van de menstruatiecyclus
Pathologie
Abnormaal bloedverlies in de fertiele fase
Postmenopauzale bloedverlies
Toxisch shock syndroom
Premenstrueel syndroom
Dysmenorroe
Vaginitis
Premaligne afwijkingen van de cervix
Cervix carcinoom
Endometrium carcinoom
Uterus myomatosus
Vulvacarcinoom
Endometriose
Ontsteking in het kleine bekken
Ovariumtumoren
Mammacarcinoom
Mastopathie
Fibroadenoom van de borst

Hoofdstuk 25  Urologie
Anatomie
De nieren
Ligging van de nieren
Bouw van de nieren
Microscopische bouw van de nieren
De ureteren
De urineblaas
De urine-afvoerbuis (urethra)
Testis
De epididymis
Ductus deferens

CIVAS 28
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Prostaat
De penis
Fysiologie
Filtratie
Terugresorptie
Excretie
Urinelozing
Pathologie
Algemene symptomen
Pijn
Mictieproblemen
Afwijkingen van de urine
Glomerulonefritis
Acute glomerulonefritis
Chronische glomerulonefritis
Nefrotisch syndroom
Antiglomerulus-basaalmembraan-nefritis
(syndroom van Goodpasture)
Chronische nierinsufficiëntie
Ziekten van de niertubuli en interstitium
Acute nierinsufficiëntie
Nefropathie ten gevolge van analgetica
Erfelijke ziekten
Cysteuze nierziekten
Sponsnier
Urineweginfecties
Acute urineweginfecties
Chronische urineweginfecties
Prostatitis
Stenen in de urinewegen
Nierstenen
Ureterstenen
Blaasstenen
Tumoren van de tractus urogenitalis
Adenocarcinoom van de nier (Grawitz-tumor)
Nefroblastoom (Wilms-tumor)
Tumoren van nierbekken en ureter
Blaastumoren
Goedaardige prostaathypertrofie

CIVAS 29
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Prostaatcarcinoom
Testistumoren
Vragen cluster 9

Hoofdstuk 26  Botten en gewrichten

Anatomie en fysiologie
Het gewricht als orgaan
Functie van het synoviale gewricht
Pathologie
Algemene aspecten met betrekking tot het begrip reuma
Acute gewrichtsontstekingen
Jicht
Pseudojicht
Gonokokken-artritis
Purulente artritis
Virale artritis
Acuut reuma
Yersinia-artritis
Lyme artritis
Tuberculeuze artritis
Artritis door schimmels
Syndroom van Reiter
Erythema nodosum
Gewrichtsbloeding
Gewrichtstrauma
Chronische gewrichtsontstekingen
Reumatoïde artritis
Juveniele chronische arthritis
Seronegatieve spondylartritis
Spondylitis ankylopoietica
Arthritis psoriatica
Arthritis en darmziekten
Palindroom reuma
Artrosis deformans
Morbus Charcot
Spondylosis
Spondylolysis en spondylolisthesis
Scoliosis
Juveniele osteochondrose
Ziekte van Perthes

CIVAS 30
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Ziekte van Osgood-Schlatter

Ziekte van Scheuermann
Osteomyelitis
Acute pyogene osteomyelitis
Brucella-osteomyelitis
Chronische pyogene osteomyelitis
Pijnlijke schouder
Acute bursitis
Cuff-ruptuur
Cuff-syndroom
Tendinitis van de lange bicepspees
Frozen shoulder
Schouder-handsyndroom
Nek- en armpijn
Cervicobrachialgie
Tenniselleboog
Carpale-tunnelsyndroom
Neurovasculaire compressiesyndromen
Rugpijn
Hernia nuclei pulposi
Pijnlijke knie
Retropatellaire chondropathie
Osteochondritis dissecans
Meniscuslaesie
Popliteale cyste
Pijnlijke heup
Coxartrose
Coxitis
Aseptische necrose van de femurkop
Periarthropathie van de heup
Pijn in de hand
Nodulaire artrose van de vingergewrichten
Artrose van het basale duimgewricht (rhizarthrosis)
Stenoserende tendovaginitis van de duim
Knipmesvinger
Contractuur van Dupuytren
Bottumoren
Osteogenesis imperfecta
Fibromyalgie
Vragen cluster 10

CIVAS 31
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 27  Laboratoriumonderzoek
Inleiding
Klinisch chemische tests
Vragen cluster 11

Hoofdstuk 28  Psychiatrie
Inleiding
Pathologie
Organische psychosyndromen
Algemene symptomatologie
Focale psychiatrische symptomatologie
Enkele bekende ziektebeelden
Schizofrenie
Klinische verschijnselen
Manisch-depressieve psychose
Persoonlijkheidsstoornissen
Neurosen
Overige psychopathologie relevant voor de praktijk

Hoofdstuk 29  Kindergeneeskunde
Inleiding
Pathologie
Dwerggroei
Reusgroei
Ondergewicht
Stofwisselingsstoornissen
Fenylketonurie
Albinisme
Ahornstroopziekte
Galactosemie
Diabetes mellitus
Vetstapelingsziekten
Mucopolysaccharidosen
Stoornissen van de calcium- en fosfaatstofwisseling
Stoornissen in de water-, electrolyten- en
­zuurbasehuishouding.
Hypo- en hypervitaminosen
Endocrinologie
Infectieziekten

CIVAS 32
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Immunopathologie
Antistoftekorten bij proteïnedefecten
Auto-immuunziekten
Acuut reuma
Reumatoïde artritis
Bloedvormende organen
Embryonale tumoren
Tumoren van bind- en steunweefsel
Hart- en vaatziekten
Open ductus Botalli
Atriumseptumdefecten
Ventrikelseptumdefect
Aangeboren stenose van de pulmonalisklep
Aangeboren stenose van de aortaklep
Endo-, myo- en pericarditis
Ritmestoornissen op kinderleeftijd
Aandoeningen van de luchtwegen
Neusfurunkel
Neusbloedingen
Corpora aliena
Acute rhinofaryngitis
Chronische rhinofarangytis
Sinusitis
Retrofaryngeaalabces
Tonsillen
Ziekten van midden- en binnenoor
Laryngitis acuta
Acute tracheobronchitis
Bronchiolitis
Chronische bronchitis en astma bronchiale
Cystische fibrose (mucoviscoidosis)
Longonstekingen
Longtumoren
Ziekten van de pleura waaronder pneumothorax
Aandoeningen van de tractus digestivus
Oesophagusatresie
Hiatus herniae
Achalasie
Hypertrofische pylorusstenose

CIVAS 33
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Functionele stoornissen van de maag en gastritis

Aangeboren aandoeningen van de dunne darm
Peptische ulcera
Meckels divertikel
M. Crohn
Coeliakie
Aangeboren vormafwijkingen van de dikke darm
M. Hirschsprung
Acute appendicitis
Colitis ulcerosa
Aandoeningen van lever en galwegen
Aandoeningen van de tractus urogenitalis
Botten en gewrichten
Systeemaandoeningen waarbij het
skelet aangedaan is
Aangeboren heupdysplasie
Torticollis
Pectus excavatum (trechterborst)
Aangeboren klompvoet
Aangeboren hakvoet
Aangeboren platvoet
Aseptische botnecrosen
Bottumoren
Dermatologische aandoeningen
Erfelijke en congenitale huidaandoeningen
Eczemen
Bacteriële huidziekten
Schimmelaandoeningen
Parasitaire huidaandoeningen
Virale huidziekten
Dermatitis intertriginosa
Neurologische aandoeningen
Spina bifida
Overige aangeboren afwijkingen
Meningitis
Encefalitis
Subacute scleroserende panencephalitis (SSPE)
Traumata met hersenletsel en/of bloedingen
Hersentumoren

CIVAS 34
medische basiskennis INHOUDSOPGAVE

Hydrocephalus
Epilepsie
Spieraandoeningen
Zwakzinnigheid
Kinder- en jeugdpsychiatrie
Slaapstoornissen
Eetstoornissen
Enuresis
Hyperactiviteit
Spraakstoornissen
Mutisme
Functionele stoornissen
Vragen cluster 12
Proefexamen I
Proefexamen II

CIVAS 35