Professional Documents
Culture Documents
Academiejaar 2021-2022
Werkplekleren 1
Titel:Skin tear
0
Inhoud
1. Inleiding:..................................................................................................................................................2
1.1 Stap 1: Probleem identificeren en omschrijven...................................................................................2
1.1.1 Afdeling situeren.............................................................................................................................3
1.1.2 Huidige situatie................................................................................................................................3
1.1.3 Gewenste situatie............................................................................................................................4
2. Stap: Formuleren van doelstelling op basis van het probleem..................................................................5
2.1 Stap 3A: Stel een actieplan op............................................................................................................6
2.2 Stap 3B: Analyseer van het probleem en de doelstelling aan de hand van literatuur en experten
consult.....................................................................................................................................................7
2.2.1 Methodologie..................................................................................................................................7
3. Stap 4: Verbeterproject............................................................................................................................9
4. Stap 5: Over het proces reflecteren........................................................................................................10
5. Bijlage....................................................................................................................................................11
Bijlage 1.1: Huidige procedure/richtlijn in verband met de verzorging van skin tears..........................11
Bijlage 1.2 : De bijgewerkte procedure/richtlijn in verband met de verzorging van skin tears.............12
1
1. Inleiding:
Verpleegtechnisch probleem
Een skin tear (Molnlycke,2021) is een wonde veroorzaakt door schuif-, wrijvingskrachten en/of een bot
voorwerp resulterend in een scheiding van de huidlagen. De epidermis kan van de dermis gescheiden
worden (partial-thickness) of de dermis en epidermis worden van de onderliggende structuren gescheiden
(full-thickness).’
Skin tears kunnen opgedeeld worden in 3 categorieën:
Categorie 1:
o Bij categorie 1 vallen de skin tears zonder weefselverlies. Bij al deze wonden kunnen de
wondranden terug tegen elkaar gebracht worden, doordat er geen weefselverlies is. Deze
categorie wordt nog eens onderverdeeld in twee soorten:
Een lineaire skin tear doet zich meestal voor in een rimpel of groef van de huid. Zowel de
epidermis als de dermis zijn losgekomen. De onderliggende structuren zijn zichtbaar geworden.
Flap skin tear: Bij flap skin tear is de epidermis losgekomen van de dermis. De epidermale flap kan
wel de hele wond bedekken.
Categorie 2:
o Bij categorie 2 is er sprake van skin tear met gedeeltelijk weefselverlies. Hier kan de wondranden
niet terug tegen elkaar gebracht worden doordat er weefselverlies is.
Categorie 3:
o Bij categorie 3 is er sprake van volledig weefselverlies. Hierbij is de volledige epidermale flap
verloren gegaan.
Wat ik met deze onderzoek wil bereiken is om de genezing van skin tears te bevorderen en complicaties te
voorkomen door de juiste manier van behandeling/verzorging (juiste methodiek en materialen) toe te
passen.
Het is belangrijk dat wij als verpleegkundigen dezelfde richtlijnen volgen qua behandeling en het gebruik
van de juiste materialen. Er wordt vaak verzorgd door onwetendheid of men is niet op de hoogte van de
vernieuwde materialen. Dit kan leiden tot vertraging van het genezingsproces of tot complicaties. Tevens
ben ik ten rade gegaan bij een expert en heb ik wetenschappelijk literatuur doorgenomen om zo tot een
conclusie te komen.
2
Skin tears behoren tot de meest voorkomende wonden bij ouderen. In onderzoek van Lewin et al. (2015),
uitgevoerd in openbare ziekenhuizen in West-Australië tussen 2007 en 2011, werden skin tears
geïdentificeerd als de derde meest voorkomende wonden. Het onderzoek van 2011 meldde een
prevalentie van 9-6%, waarbij 24% van de skin tears beoordeeld werd als categorie 3 (volledige
weefselverlies) volgens de STAR Skin Tear Classification.
Bovendien was 57% van de geïdentificeerde skin tears verworven of opgelopen in het ziekenhuis.
De hoge prevalentie van skin tears bij oudere mensen is in verband gebracht met de pathofysiologische
veranderingen die optreden tijdens de ouderdom, waaronder de verhoogde incidentie van vallen,
slechtziendheid (visuele beperking), verminderde mobiliteit of evenwicht, veranderde mentale toestand
en het gebruik van bepaalde medicaties o.a. corticosteroïden of anticoagulantia (bloedverdunners).
De oudste bewoner is 100 jaar en de jongste rond de 70 jaar. Tijdens iedere shift is er 1 verpleegkundige
aanwezig (soms 2) die instaat voor de wondzorg bij alle bewoners. Afhankelijk van afdeling zijn er 2 of 3
zorgkundigen, een ergotherapeut en kinesist aanwezig.
Tijdens de nachtdienst is er 1 verpleegkundige aanwezig. Voorlopig hebben wij meer dan 10 bewoners met
skin tears. Skin tears zijn de meest voorkomende wonden in het woonzorgcentrum waar ik werk en
hierdoor vind ik het dit een heel belangrijk en relevante aspect. Skin tears moeten zo snel mogelijk
behandeld worden voor een goed genezingsproces. Een verkeerde behandeling kan leiden tot zeer
uitgebreide en moeilijk te helen wonden.
Het is belangrijk dat de verpleegkundigen op dezelfde en correcte wijze te werk gaan bij het verzorgen van
skin tears om zo het genezingsproces te bevorderen en complicaties te voorkomen, vooral bij ouderen.
Vooral ouderen maken meer kans op een skin tear. Dit omdat door ouder te worden de verschillende
huidlagen losser zijn geworden door ouderdom. Vaak is de huid ook veel droger. Dit wordt ook wel een
perkamenthuid genoemd.
De kans op skin tear na een trauma, stoot of valincident is hierdoor zeer groot.
3
Onbehandelde skin tears kunnen zich ontwikkelen tot complexe wonden, chronisch worden en verdere
complicaties veroorzaken. Daardoor kunnen skin tears de tijd van zorgverleners en middelen uitputten en
de kosten omhoogdrijven.
Herkennen van de categorieën van skin tears gecombineerd met de juiste verzorgingsmaterialen
bevorderen het genezingsproces van skin tears en voorkomen complicaties.
Het doel van de behandeling is het beschermen van de wonde, pijnreductie en comfort voor de patiënt,
uitdroging van de wond voorkomen, snelle effectieve wondheling en sparen van huidflap.
4
2. Stap: Formuleren van doelstelling op basis van het probleem.
Specifiek: Correcte toepassing van de bijgewerkte procedure/richtlijn door alle verpleegkundigen op het
werkveld.
Acceptabel: Elke verpleegkundige vindt het belangrijk om de bijgewerkte richtlijn/procedure toe te passen
om zo de genezing te bevorderen.
Realistisch: Verpleegkundigen bezitten de juiste kennis om een skin tear te verzorgen op de juiste manier.
Ze hebben kennis over wat skin tear inhoudt en de wondzorgmaterialen om deze op een correcte manier
te gebruiken volgens de procedure/ richtlijn.
Tijdsgebonden: Binnen 1 maand wordt de procedure/richtlijn toegepast bij een behandeling van een skin
tear.
5
2.1 Stap 3A: Stel een actieplan op
Probleemstelling;
Op het woonzorgcentrum waar ik werk zijn skin tears de meest voorkomende wonde.
Als verpleegkundigen zijn wij het aanspreekpunt voor de verzorging en behandeling hiervan.
Omwille van te weinig kennis over skin tears, de behandeling en de soorten materialen gebeurt de
behandeling/verzorging op een foutieve manier. Als onderzoeker wil ik deze situatie aanpakken zodat
ieder verpleegkundige in het woonzorgcentrum de juiste techniek toepast en het juiste materiaal gebruikt
afhankelijk van de categorie van de skin tears.
Doelstelling;
In bijlage 1.1, Pag. 10 zie je de huidige procedure/richtlijn in verband met de verzorging van skin tears, hier
zie je vooral dat de categorieën van skin tears niet staan vermeld en in bijlage 1.2, Pag. 11 vind je de
bijgewerkte (geüpdatete) procedure/richtlijn terug.
Ik heb ondertussen 3 collega’s ondervraagd. De collega’s die een foutieve manier van
behandeling/verzorging zeiden, heb ik hen gecorrigeerd.
6
2.2 Stap 3B: Analyseer van het probleem en de doelstelling aan de
hand van literatuur en experten consult.
Onderzoekvraag:
Wat is een correcte manier om een skin tear te verzorgen om zo het genezingsproces te bevorderen en
complicatie te voorkomen bij ouderen?
P: Bij ouderen
2.2.1 Methodologie
Dit onderzoek is gebaseerd op het bijwerken van een bestaande procedure/richtlijn omtrent het verzorgen
van skin tears met de juiste verzorgingsmaterialen afhankelijk van de skin tear categorie.
Op basis van een literatuurstudie heb ik gezocht naar bruikbare wetenschappelijke artikelen. Hiervoor
werd er gebruik gemaakt van verschillende wetenschappelijke databanken en websites: Pubmed, Limo
catalog, molnlycke.be en woundsinternational.com.
Als zoekstrategie werd er gebruik gemaakt van volgende trefwoorden: Skin tears in health care, skin tears
complications, woundcare of skin tears, wounds, prevention and management of skin tears, identification
of riskfactors associated with skin tears.
De meerderheid van de literatuurstudies die geïncludeerd werden bij dit project werden uitgevoerd
binnen en buiten Europa, met name in Verenigde staten (Holmes et al., 2013), Australië (Lewin et al.,
2015), Verenigde koninkrijk (McInulty, 2017; LeBlanc K et al., 2018).
Iedere studie werd uitgevoerd bij hulpbehoevende patiënten en in zorgsectoren (ziekenhuizen, rusthuizen,
thuiszorg).
Dit onderzoek is ethisch verantwoord. De organisatie en personeel die met het eindresultaat van deze
project gaan werken zijn allemaal hiervan op de hoogte.
Dit project is ook relevant: Uit recent onderzoek van (Holmes, et al., 2013) citeren ze dat skin tears die
ouderen ervaren, speciale vaardigheden vereisen om genezing te bevorderen.
7
In deze onderzoek van Holmes et al. (2013) werd er nagegaan hoe dat skin tears ontstaan, de risico
factoren, de categorieën van skin tears, de behandelingen en ten slotte de preventie van skin tears.
Verder werd er geconcludeerd dat zorgverleners het aanspreekpunt zijn en zich in een sleutelpositie
bevinden om skin tears te behandelen en verder trauma of complicaties te voorkomen.
Een regelmatige evaluatie van de doeltreffendheid van de behandeling van skin tears afgestemd op de
categorieën of stadium van skin tears en preventiestrategieën in een algemeen verzorgingsprotocol voor
patiënten zijn van cruciaal belang om skin tears te voorkomen, te verminderen en een snelle genezing te
bevorderen wanneer skin tears aanwezig zijn.
Er werd een onderzoek gedaan (McInulty, 2017) omtrent “Preventie en behandeling van skin tears bij
oudere mensen”.
Het doel van deze onderzoek was om na te gaan wat dat de beste aanbevelingen en strategieën zijn om
skin tears te verzorgen, te beoordelen in welk categorie en behandelen, risicofactoren, de complicaties
geassocieerd met skin tears, de verbanden of verzorgingsmaterialen die geschikt zijn om skin tears te
verzorgen en wanneer dat de patiënten doorwezen moeten worden bij ernstige complicaties.
Deze onderzoek vond plaats in de Verenigde Koninkrijk. Volgens dit onderzoek McInulty (2017) blijkt er dat
minstens 1.5 miljoen ouderen wereldwijd per jaar skin tears oplopen. Het ontwikkelen van wonden en
chronische wonden hangt sterk samen met het ouder worden.
Chronische wonden worden gedefinieerd als acute wonden die niet binnen de verwachte tijd genezen
omwille van slechte behandeling en gebruik van onjuiste verzorgingsmaterialen. Met de juiste
behandelingen en verzorgingsmaterialen kan er gezorgd worden dat wonden binnen de juiste tijd genezen
en er geen complicaties optreden.
Het is belangrijk om skin tears zo snel mogelijk te verzorgen, aangezien skin tears acute wonden zijn en
moeten daarom in zo een kort mogelijke tijd kunnen helen. De belangrijkste doelstellingen van de
behandeling zijn het behoud van de huidflap en bescherming van de omliggende huidomgeving, de
genezing te bevorderen en infectie te voorkomen. Wondverbanden moeten geschikt zijn voor
wondomgeving, en moeten het genezingsproces bevorderen.
Dit kan worden bereikt met de juiste verzorging (McInulty, 2017).
Er werd tijdens het onderzoek geconcludeerd dat skin tears veel bij oudere mensen voor komen en dat dit
negatief beïnvloed kan worden door bestaande medische aandoeningen zoals diabetes, infecties en
perifere vasculair aandoeningen. Het is beter om skin tears te voorkomen dan te genezen vanwege de
mogelijke pijn, ongemak en de complicaties bij slechte behandeling die ze bij ouderen kunnen
veroorzaken. Alle zorgverleners moeten op de hoogte zijn van de risicofactoren, de juiste behandelingen
afgestemd op de categorie van de skin tear en naar waar of bij wie dat ze de ouderen kunnen verwijzen
om prevalentie te verminderen, het genezingsproces te verbeteren en complicaties te voorkomen.
Het is ook van cruciaal belang dat zorgverleners de aard en de reden begrijpen van verbandmiddelen die
bij de behandeling van skin tears worden gebruikt (McInulty, 2017).
Skin tears vormen een groot probleem voor patiënten en zorgverleners. Het kunnen pijnlijke wonden zijn,
die de levenskwaliteit beïnvloeden en leed veroorzaken bij patiënten. Wanneer dat er sprake is van
infecties en complicaties kunnen ze ook de kans op ziekenhuisopname vergroten. De schattingen van de
prevalentie van skin tears verschillen wereldwijd en per zorggebied, maar er zijn sterke aanwijzingen dat
suggereert dat ze in feite vaker voorkomen dan drukletsels.
8
In de laatste jaren zijn er meer onderzoeken gedaan naar skin tears waarbij het International Skin Tear
Advisory Panel (ISTAP) de belangrijkste te korten en misvattingen identificeren om de interventies en
klinische resultaten te verbeteren (LeBlanc et al, 2016).
In de praktijk worden skin tears vaak (LeBlanc et al, 2016) onvoldoende herkend en verkeerd
gediagnosticeerd. Nauwkeurig identificatie en classificatie zijn essentieel van belang voor een optimale
behandeling van skin tear.
De conclusie die tijdens dit onderzoek getrokken werd was dat skin tears in veel gevallen vermeden kan
worden door waakzaam te zijn, maar wanneer een skin tear optreedt, dan moet er tijdens het verzorging
rekening gehouden worden met het behandelen van de wond op de juiste manier afgestemd op de
categorie en evenals het vermijden van verdere trauma of complicaties van de wond.
Zoals eerder aangehaald in de verschillende benoemde literatuurstudie (Holmes et al., 2013; Lewin et al.,
2015; LeBlanc et al, 2016; McInulty, 2017) komen skin tears veel voor bij oudere mensen. Het is belangrijk
dat deze zo snel mogelijk behandeld worden om complicaties zoals pijn, infecties, trauma en chronische
wonde te voorkomen. De aanpak moet gebaseerd worden in welk categorie dat de skin tear zich bevindt.
Om dit doel te bereiken moeten de zorgverleners op een correcte manier te werk gaan en het juiste
verband kiezen zodat complicatie die kunnen optreden voorkomen worden. Complicaties kunnen de
kwaliteit van het leven verminderen en kunnen leiden tot mentale en fysieke problemen
Dit alles ter bevordering van de genezing van de wond en ter voorkoming van complicaties.
3. Stap 4: Verbeterproject
9
Mijn naam is Ola. Ik werk als verpleegkundige in het rusthuis Pallieter in As en ben student aan de UCLL
Hogeschool (brugopleiding verpleegkundige).
Dit onderzoek is tot stand gekomen nadat het me opgevallen was dat de huidige procedure/richtlijn
omtrent het verzorgen van skin tears in het rusthuis Pallieter dringend herzien en geupdate moet worden.
Ik heb eerst en vooral toestemming gevraagd aan mijn hoofdverpleegkundige om dit werk op mezelf te
nemen en na haar goedkeuring ben ik aan dit onderzoek begonnen.
Deze onderzoek werd uitgevoerd op de eigen werkplek, namelijk het rusthuis Pallieter in As.
De bedoeling van dit onderzoek is om ondersteuning te bieden aan het huidige proces van wondzorg en
verandering in te brengen of door te voeren. Het is belangrijk dat wij als verpleegkundigen dezelfde
richtlijnen volgen qua behandeling en het gebruik van de juiste materialen. Er wordt vaak verzorgd door
onwetendheid of men is niet op de hoogte van de vernieuwde materialen.
Tijdens mijn zoektocht ben ik natuurlijk in contact gekomen met een aantal personen en dit project was
nooit hetzelfde geweest zonder deze personen.
Graag wil ik in eerste instantie mijn leerkracht Marleen Maris bedanken voor haar tijd, bij wie ik terecht
kon voor allerlei vragen, de nodige feedback en bijsturing gedurende het hele proces.
Ook gaat mijn dank uit naar mijn hoofdverpleegkundige, want zonder haar en haar toestemming was dit
project nooit gelukt
Ik wil ook mijn medecollega’s bedanken voor hun tijd, aandacht, eerlijkheid en medewerking aan dit
onderzoek, want hun medewerking was cruciaal en zonder hun was dit onderzoek nooit gelukt.
Ik ben tevreden over wat ik bereik heb, namelijk het updaten van een procedure/richtlijn met behulp van
de verschillende betrokkenen en evidence based wetenschappelijke literatuur.
Ik heb dit onderzoek ervaren als een zeer boeiende en leerrijke ervaring. Deze ervaring heeft me veel
bijgebracht, zowel op professioneel als op persoonlijk vlak. Wat ik gezien en geleerd heb tijdens de lessen,
heb ik tijdens dit onderzoek in de praktijk kunnen omzetten met behulp van de verschillende betrokkenen
en wetenschappelijk literatuur.
Wat ik hieruit heb geleerd is dat we als zorgverleners snel moeten ingrijpen om een bepaald protocol te
herzien en te bewerken met hulp van verschillende organisaties/instellingen wanneer dat we merken dat
het niet helder en overzichtelijk genoeg is.
Wat ik volgende anders zou doen is op tijd beginnen en sneller hulp inschakelen.
10
5. Bijlage
Bijlage 1.1: Huidige procedure/richtlijn in verband met de verzorging van skin tears.
11
Bijlage 1.2 : De bijgewerkte procedure/richtlijn in verband met de verzorging van skin tears.
12
Bronnen
Artikels
Holmes, R. F., Davidson, M. W., Thompson, B. J., & Kelechi, T. J. (2013). Skin Tears. Home Healthcare Nurse,
31(2), 90–101. https://doi.org/10.1097/nhh.0b013e31827f458a
Lewin, G. F., Newall, N., Alan, J. J., Carville, K. J., Santamaria, N. M., & Roberts, P. A. (2015). Identification of
risk factors associated with the development of skin tears in hospitalised older persons: a case-control
study. International Wound Journal, 13(6), 1246–1251. https://doi.org/10.1111/iwj.12490.
Mclnulty, L. (2017). “Prevention and management of skin tears in older people. Emergency Nurse
25(3) 32-39
https://dx.doi.org/10.7748/en.2017.e1687
Websites
LeBlanc K et al. (2018). “Best practice recommendations for the prevention and management of skin tears
in aged skin”. Geraadpleegd op 23 oktober 2021, van
https://www.woundsinternational.com/uploads/resources/57c1a5cc8a4771a696b4c17b9e2ae6f1.pdf
13