Complexe wondzorg

Innovatieve wondverbanden – Mieke Van Craenenbroeck &Justine Schramme

 $12.500.000.000.000
2|
Zehnder, T. & Blatti, M. (2022). Intact fish skin grafts result in faster time to healing and lower costs to patients with venous leg ulcers an
diabetic foot ulcers compared to the standard of care: an outcome-based pricing model. Journal of wound management, 23 (1),23-33.
Russell-Murray KM, Jones PL (2021). Case series exploring the healing effects of goat product consumption. Journal of wound
management, 21 (3),39-44.
 Weinig evidentie

Wondverband = medical device

≠ geneesmiddel
‐ CE certificaat is voldoende voor distributie
‐ RCT niet vereist

Conformité Européenne. Product is dus veilig.

Maar….. dit wel niet zeggen dat het werkt…
7|
 Wanneer
gebruiken?
Innovatieve
wondverbanden

8| Merk en huisstijl
Wanneer gebruiken?

• TIME CDST
Wanneer gebruiken?
• Step-up treatment bij hard-to-heal wonden
Wanneer gebruiken?
• Step-up treatment bij hard-to-heal wonden

• Evidentie?
• Kostprijs?
• Beschikbaarheid?
Overzicht
• Bioactieve verbanden
‐ Wondverbanden met keratine
‐ Groeifactoren
‐ Collageenhoudende verbanden
• Biologische huid vervangers
‐ Huidenten
‐ Huidvervangers
• Snelwerkend capillair verband
• Adjuvante therapie in wondzorg
‐ Zuurstoftherapie
‐ Lichttherapie
‐ Bio-elektrische stimulatietherapie
‐ Ultrasound
 BIOACTIEVE VERBANDEN

13
Keratine houdende verbanden
• Bevat keratine (afgeleid uit wol)
• Werking
‐ Activeert endogene keratinocyten en daarmee epithelialisatie

• Vormen
‐ Gel of verband
Keratine houdende verbanden
• Indicaties
‐ Moeilijk helende chronische wonden
‐ In combinatie met negatieve druktherapie
‐ Huidaandoeningen zoals epidermolysis bullosa

• Aandachtspunten en contra-indicaties
‐ Niet met antimicrobiële producten combineren (uitgezonderd zilververbanden)
‐ Kan tot 7 dagen ter plaatse blijven
‐ Eerst necrotisch weefsel debrideren
Groeifactoren
• Bevat exogene groeifactoren

• Vormen
‐ Gel, film of verband

• Werking
‐ Stimuleren endogene groeifactoren
‐ Die stimuleren chemotaxis, proliferatie en granulatie
Groeifactoren
• Indicatie
‐ Moeilijk helende wonden

• Contra-indicatie
‐ Personen met gekende tumoren
‐ Zwangere vrouwen, borstvoeding of patiënten jonger dan 16
Collageenhoudende verbanden

• Vormen
‐ Gels, pasta’s, poeder, granulaten, antimicrobiële producten, sheets, schuimverbanden,
absorberende verbanden (cellulose) en alginaten
Collageenhoudende verbanden

• Werking

‐ Stimuleert vorming van endogene collageenvezels

‐ Stimuleren groei van neutrofielen, macrofagen en fibroblasten
‐ Wordt afgebroken tot eiwitten en aminozuren
Collageenhoudende verbanden
• Indicaties
‐ Bij stagnatie wondheling
 Alle soorten chronische wonden
 Vrij van necrotisch weefsel of infectie
 Haemostatische eigenschappen
Collageenhoudende verbanden
• Gebruiksaanwijzingen
‐ Matrix direct op wondbed
‐ Grootte: net kleiner dan wondbed
‐ Droge wonde: bevochtigen met NaCl 0,9%
‐ Niet-inklevend secundair verband nodig om uitdrogen te voorkomen
‐ Afhankelijk van merk: om de 3 à 7 dagen wisselen

‐ €110 (±28cm2 10 stuks)

 Collageenhoudende verbanden
(Pallaske et al., 2018)

Bij chronische wonden

• 6 RCT’s
• Snellere helingstijd in vergelijking met
andere verbanden in 5 studies
• Kosteneffectiviteit nog niet bewezen

donderdag 25 januari 2024

 L-PRF behandeling
• Leukocyte- platelet Rich Fibrin

• Bevat meerendeel van de thrombocyten en de helft van de leukocyten die

aanwezig zijn in de initiële bloedafnema
• Werken als natuurlijk fibrinenetwerk
• Hoge concentraties groeifactoren en cytokines
• Versnelt de genezing

Bron: Extractie van Wouter De Moor (2023); Innovaties in de chronische wondzorg‐ WorkShop EduWond
L-PRF behandeling
 BIOLOGISCHE HUIDSUBSTITUTEN

27
Biologische huidsubstituten
• Snel opvullen van huid deficiet
‐ Brandwonden
‐ Recurrente ulcera
‐ Chronische diabetische ulcera
Skin grafts
• Transfer huid
‐ Autograft
 Split thickness
> Epidermis en variabel deel van de dermis
 Full thickness
> Volledige epidermis en dermis
‐ Allograft of homograft
‐ Xenograft of heterograft
‐ Huidsubstituten
 Huidcultuur
 Biotechnisch ontwikkelde huid
Huid substituten
• Autograft > huidsubsituut
• Zeer duur
• Indicatie
‐ Uitgebreide letsels met beperkte donorsites
Huid substituten (ter info)
• Kenmerken van een ideaal substituut
‐ Direct beschikbaar
‐ Barrière tegen vocht & micro-organismen
‐ Bestand tegen infectie
‐ Robuust en elastisch
‐ Kleeft of integreert in wondbed (zolang als nodig)
‐ Stopt inflammatiefase en leidt tot sluiten van de wond
‐ Bevat geen antigenen of ziektekiemen
‐ Kan lang en gemakkelijk bewaard blijven
 Huid substituten (ter info)
• Oasis: acellulaire xenograft van varkensdarm
• Dermagraft: substituut van menselijke fibroblasten en oplosbaar mesh-materiaal (groeit
uit tot huid substituut)
• Biobrane: niet biologisch afbreekbaar nylon mesh met silicone coating met daaraan
collageen afkomstig van varken gebonden (vervangt huid tot re-epithialisatie)
• Integra: rundscollageen (laag 1) & silicone sheet (laag 2, komt los als de wonde heelt)
• Action Integra: rundscollageen & glycosa-minoglycan matrix (steiger voor opgroei
dermis)
• TransCyte: tijdelijk varkenscollageen op nylon mesh met silicone laag + neonatale
menselijke fibroblasten (gevriesdroogd zodat enkel groeifactoren en matrix eiwitten
achterblijven) (tijdelijke laag)

(McGuiness et al., 2014)

 Amnionmembraan
• Extractie van vruchtwaterzak
 Amniommenbraan

Vermindert de inflammatie
Versnelt de proliferatie van fibroblasten
Verhoogde concentratie collageenverzels

Aandachtspunten:
• Blijft enkele dagen ter plaatse
• Vochtig wondmilieu behouden
• In combinatie met schuimverband, vetgaas, ….
• Kostprijs: €50

Bron: Extractie van Wouter De Moor (2023); Innovaties in de chronische wondzorg‐ WorkShop EduWond
 Amnionmembraan

37 | Bron: Extractie van Wouter De Moor (2023); Innovaties in de chronische wondzorg‐ WorkShop EduWond
 SNELWERKEND CAPILLAIR VERBAND

38
Snelwerkend capillair verband (SWCV)
• Aanzuigkracht door cappilaire werking van het verband
• Capillaire druk van ongeveer -70 mmHg

Voordelen
• Reductie van oedeem
• Verbeterde microcirculatie
• Verhoging van zuurstofpercentage
• Ondersteuning mechanisch debridement

• Vb Vacutex
• Kostprijs 122€ (10x20cm, 10 stuks)
Snelwerkend capillair verband (SWCV)
• Aanzuigkracht door cappilaire werking van het verband
• Capillaire druk van ongeveer -70 mmHg

• Vb Vacutex
• Kostprijs 122€ (10x20cm, 10 stuks)
Snelwerkend capillair verband (SWCV)
Snelwerkend capillair verband (SWCV)
 ADJUVANTE THERAPIE

43
Zuurstoftherapie en wondheling
‐ Hyperbare zuurstoftherapie
‐ Topicale of lokale zuurstoftherapie
Hyperbare zuurstoftherapie
• Intermittente behandeling van het volledige lichaam met 100% zuurstof onder hoge
atmosferische druk
‐ Normaal 20% zuurstof & 80% stikstof
Hyperbare zuurstoftherapie
• Twee soorten
‐ Monoplace: volledige kamer onder druk met zuivere zuurstof
‐ Multiplace: via masker, koepel, tracheacanule of endotracheale tube
Hyperbare zuurstoftherapie
• Werking
‐ Hoeveelheid opgeloste zuurstof stijgt in plasma
‐ Arteriële dilatatie na behandeling (toename blood flow)
‐ Concentratie zuurstof stijgt in alle weefsels
 Zelf bij gebieden met beperkte of geen bloedtoevoer
‐ Stimuleert neovascularisatie in gebieden met beperkte circulatie
‐ Stijging SOD (superoxide dismutase = anti-oxidant)
‐ Toename witte bloedcellen en versterking werking AB
‐ Onderdrukt werking anaerobe bacteriën
‐ Collageenafzetting stijgt

(Kiopekzis, 2016)
 Hyperbare zuurstoftherapie (ter info)
• Verplichte en spoedeisende indicaties
‐ Anaerobe of gemengde infectie
 Voorbeeld necrotiserende fasciitis
‐ Brandwonden in combinatie met koolstofmonoxideintoxicatie

• Dringend aanbevolen indicaties

‐ Posttraumatische ischemie
‐ Huidenten met circulatieproblemen
‐ Probleemwonden bij diabetici
‐ Ischemie
‐ Osteomyelitis schedelbot & sternum

• Optionele indicaties
‐ Brandwonden van meer dan 20% lichaamsoppervlakte
‐ Reperfusiesyndromen na vaatchirurgie, re-implantatie vingers/extremiteiten

(Kiopekzis, 2016)
 Hyperbare zuurstoftherapie (ter info)

• Absolute contra-indicaties • Relatieve contra‐indicaties

‐ Onbehandelde pneumothorax • Astma
‐ Chemo • COPD
 bleomycin, cisplatin, disulfuram, doxorubicin, • Ongecontroleerde hoge koorts, infectie
sulfamylon bovenste luchtwegen
> Schade aan longen in combo met hyperbare • Dysfunctie buis van Eustachius
zuurstoftherapie
• Voorgeschiedenis middenoorchirurgie
• Pacemaker of epidurale pomp
• Tips & tricks • Zwangerschap en prematuren
‐ Geen parfum • Epilepsie
‐ Niet-ontvlambare kleren • Claustrofobie

(Kiopekzis, 2016; McGuiness et al., 2014)

 Hyperbare zuurstoftherapie
(Health Quality Ontario, 2017)

Bij diabetische voet

• 7 RCT’s
• Hyperbare zuurstoftherapie VS
standaardzorg
• Tegenstrijdige resultaten
• Slechter, beter of gelijk..
• Kosteneffectiviteit mogelijk

donderdag 25 januari 2024

 Topicale of lokale zuurstoftherapie

• Hemoglobinespray
Hb bindt met zuurstof uit de omgeving en verspreidt zich via het
wondexsudaat
Minimaal elke 3 dagen gebruiken
• Kostprijs: ± 120€

(Kiopekzis, 2016)
 Topicale of lokale zuurstoftherapie
• Hemoglobinespray
• Werking

(Kiopekzis, 2016)
 Therapie met gepolariseerd licht
• Pijnstillend en ontstekingsremmend effect
• Werking (ter info)
‐ Stimulatie productie ATP in mitochondriën
 Sneller opnemen voedingsstoffen en sneller verwijderen afvalstoffen
 Leidt uiteindelijk tot celgroei
‐ Voorkomt overproductie littekenweefsel
 Bevordering aanmaak collageen
 Tot herstel normaal niveau (geen celwoekering)
‐ Verhoging activiteit immuunsysteem
‐ Bestrijding ischemie en oedeem
 Diameter van het lymfevaten, aders en slagaders en stromingssnelheid verdubbelt
> Betere aanvoer zuurstof en afvoer afvalstoffen

(Kiopekzis, 2016)
Therapie met gepolariseerd licht
• Indicaties
‐ Chronische wonden en operatiewonden
‐ Ontstekingen aan diabetische voet of ulcus cruris
‐ Brandwonden
‐ Huidproblemen
 Acne, eczeem, psoriasis

• Merken
‐ Bioptron, Q-light en Photizo
 Elektrostimulatie
Werking (ter info)
• Intacte huid produceert elektrochemische signalen
‐ Coördineren de wondheling
‐ Ionen (zoals natrium) op een gecontroleerde manier over celmembraan van epitheelcellen gepompt
‐ Grotere concentratie aan positief geladen natriumionen in de dermis dan in de epidermis
 = thransepitheliale potentiaal (TEP)

• Tight junctions
‐ Eiwitten die aangrenzende epitheelcellen tegen elkaar houden
 Voorkomt ongecontroleerde lekkage ionen, water of andere substanties
 Zorgen voor normale TEP in intacte huid en elektrische weerstand

(Kiopekzis, 2016)
 Elektrostimulatie
Werking (ter info)
• Invloed van TEP
‐ Elektrotaxis: cellulaire migratie van macrofagen, fibroblasten en keratinocyten
‐ Activatie en proliferatie van fibroblasten
‐ Neovascularisatie

• In wonde
‐ Epitheelcellen en tight junctions beschadigd
‐ Ionen lekken naar buiten
‐ Endogene bio-elektrische stroom ontstaat
 Tot re-epithealisatie de normale elektrische weerstand heeft opgebouwd
 Elektrisch veld is gedurende uren of dagen in de wondregio aanwezig

(Kiopekzis, 2016)
 Elektrostimulatie

• Werking (ter info)

‐ Exogene microstroom triggert en verbetert wondheling door nabootsen
endogene bio-elektrische systeem
 Stimulatie fibroblasten
> Vorming van granulatieweefsel en stijging collageenproductie
 Verbetering angiogenese
> Doordat endotheelcellen de vasculaire endotheliale groeifactor vrijgeven ( VEGF)
 Stimulering cellulaire migratie
 Antibacterieel effect
> Werking niet gekend

(Kiopekzis, 2016)
 Elektrostimulatie
(Beshoy et al., 2018)

Elektrostimulatie bij decubitus

• 9 RCT’s
• High Voltage Current Monophasic Pulsed
Current (HVMPC) effectiever dan enkel
standaard zorg
• Daling wondoppervlakte en versnelde
heling

donderdag 25 januari 2024

 Elektrostimulatie
(Beshoy et al., 2018)

Totaal % oppervlakte
reductie per week
(TAPARW)

donderdag 25 januari 2024

 Elektrostimulatie
(Ashrafi et al., 2017)

Elektrostimulatie bij ulcus cruris

• Monofasische gepulseerde elektrische
stimulatie is superieur tegenover andere
elektrostimulatie
• Valide alternatief indien geen chirurgie
meer mogelijk
• Nog meer onderzoek nodig naar de
optimale instellingen van de devices en de
duurtijd van gebruik!

donderdag 25 januari 2024

 Elektrostimulatie
(Khouri, et al., 2017)

Elektrostimulatie in de chronische wondzorg

• Elektrostimulatie effectiever bij decubitus
in vergelijking met veneuze ulcera en
diabetische voetwonden

donderdag 25 januari 2024

 Elektrostimulatie

Waarom nog niet in België of EU?

• Kosteneffectiviteit nog niet bewezen!
• Mogelijk kosteneffectieve behandeling
(Taylor et al., 2011)
• In vergelijking met standaardzorg bij niet
helende veneuze ulcera (> 6 maanden)
• Afhankelijk van aantal behandelingen, kostprijs
toestel, aantal verpleegkundige consulten

donderdag 25 januari 2024