leerlingencursus

Skin Tears

Vak: Wondzorg
Schooljaar: 2016-2017
Leerkracht: Ria Hanssens
Klas:
1

Inhoudsopgave
1.

Definitie .............................................................................................................................. 3

2.

Voorkomen ......................................................................................................................... 3

3.

Oorzaak ............................................................................................................................... 3

4.

Risicofactoren ..................................................................................................................... 3

5.

Classificatiesysteem van skin tear ...................................................................................... 4

6.

Behandeling van skin tear categorie 1 en 2......................................................................... 6

6.1 Het doel van de behandeling ............................................................................................ 6
6.2 Werkwijze ......................................................................................................................... 6
6.3 Algemene aandachtspunten .............................................................................................. 7
6.4 Waarom wordt een skin tear beter niet gehecht? .............................................................. 7

7.

Preventie van skin tear ........................................................................................................ 8

8.

Verbanden ........................................................................................................................... 9
8.1 Mepitel One ...................................................................................................................... 9
8.2 Melolin.............................................................................................................................. 9

SKIN TEARS
1. Definitie

In de naam skin tear onderscheiden we twee delen: skin, wat huid betekent en tear,
wat scheur betekent. Letterlijk vertaald betekent skin tear dus huidscheur.
We onderscheiden:
- partial thickness skin tears: dit betekent dat de epidermis wordt losgerukt van
de dermis.
- full thickness skin tears: zowel de epidermis als de dermis worden losgerukt van
de onderliggende structuren (deze skin tears zijn dan ook dieper en ernstiger).
Voorkomen

Skin tears zijn een veelvuldig voorkomend wondtype.

Skin tears ontstaan vooral bij ouderen met een typische perkament huid, ter hoogte
van de armen en benen.
Ze kunnen zowel intra- als extramuraal ontstaan.
Deze wonden worden vaak als banale wondjes beschouwd en als zodanig
behandeld.
Een verkeerde of geen behandeling zorgt vaak voor uitgebreide, moeilijk te helen
wonden.
Skin tears zijn na decubitus waarschijnlijk de meest voorkomende wonden in de
zorg bij de oudere zorgvrager.
Oorzaak

Skin tear wordt veroorzaakt door een externe kracht: een schuif-, frictie- of stompe
kracht.
Vb. Door zich te stoten tegen een tafel, rolstoel
Tijdens de zorg bij ADL (door te hard te wrijven)
Bij het aantrekken van steunkousen
Bij hulp bij transfert
! Verhoogde werkdruk kan leiden tot onzorgvuldig handelen
Risicofactoren

Ouder worden gaat gepaard met veranderingen in de anatomische huidstructuur.

Verminderde mobiliteit, verminderde gevoelszin en een verminderde cognitieve
waarneming.
Hulp bij ADL, hulp bij transferts, gebruik van een tillift.
Droge huid (teveel zeepgebruik droogt de huid uit; de vetlaag wordt afgebroken).
Eerdere skin tears (na genezing van een skin tear is de huid minder rekbaar).
Inname van bepaalde medicatie vb. corticosteroden, anticoagulantia.
Gebruik van kleefpleisters: bij verwijderen kan de huid losgetrokken worden en
scheuren.
3

Onvoldoende gevarieerde voeding en onvoldoende vochtinname.

Onvoldoende kennis van verpleegkundigen waardoor er minder aandacht wordt
geschonken aan preventie.
Classificatiesysteem van skin tear
Categorie
1
Categorie
2

Zonder
weefselverlies
Gedeeltelijk
weefselverlies

Categorie Volledig
3
weefselverlies

Lineair type
Flap Type
<25% van de opperhuid van de epidermale flap is
verloren
>25% van de opperhuid van de epidermale flap is
verloren
De opperhuid van de epidermale flap is volledig
verdwenen

Categorie 1. Skin tears zonder weefselverlies

De wondranden kunnen nog tegen elkaar aan gelegd worden, er is geen
weefselverlies
Lineair wondtype:
Een wonde die zich voordoet als een huidscheur, alsof er een incisie of snede werd
gemaakt.
De wonde ontstaat meestal in een plooi, rimpel of groef van de huid.
De epidermis en dermis worden losgerukt.
Het onderliggende weefsel wordt zichtbaar.
Behandeling: wondranden terug tegen elkaar aan leggen en beschermen opdat
epithelialisatie en de vorming van bindweefsel in de dermis ontstaan.
Flap type:
De wonde heeft nog een huidflapje.
De epidermis is losgerukt van de dermis maar bedekt de dermis nog volledig of
bedekt de dermis tot op 1 millimeter van de wondrand.
Behandeling: terugleggen van de epidermale flap over de dermis.

Categorie 2. Skin tears met gedeeltelijk weefselverlies

Skin tears met gering weefselverlies: 25% of minder van de epidermale flap is verloren
gegaan bij het trauma. Het huidflapje bedekt de dermis tot 75% of meer.
Skin tears met matig tot groot weefselverlies: het weefselverlies is groter dan 25% en
zal meer dan 25% van de dermis onbedekt laten.
Het is soms moeilijk om een duidelijk verschil te maken tussen gering en matig tot
groot weefselverlies.

Categorie 3. Skin tears met volledig weefselverlies

De volledige epidermale flap verdwenen is. Dit kan gebeurd zijn gedurende het trauma,
later veroorzaakt zijn tijdens de wondzorg of ten gevolge van necrose van het
huidflapje.

Behandeling van skin tear categorie 1 en 2

6.1 Het doel van de behandeling

Beschermen van de wonde

Pijn reduceren
Comfort voor de patint
Uitdroging van de wonde voorkomen
Snelle effectieve wondheling
Sparen van de huidflap
Verbandwissel uitvoeren zonder het nieuwe weefsel te beschadigen.

Om surinfectie van de wond tegen te gaan is een goede handhygine en het gebruik
van handschoenen van cruciaal belang !

6.2 Werkwijze
De behandeling van skin tears graad 1 + begin graad 2:
1. De wonde overvloedig spoelen met een NaCl 0,9% oplossing of kraanwater om
stolsels en vuil te verwijderen en de eventueel ingedroogde huidflap weer zacht en
manipuleerbaar te maken. Men kan ook een mini infuuszakje 50 cc of 100 cc Nacl
0.9% gebruiken.
2. Met behulp van een pincet (zonder tandjes) (of met behulp van een wattenstaafje)
de omgekrulde huidflap gladstrijken en zo geleidelijk aan op zijn oorspronkelijke
plaats leggen.
3. De huidflap en de omliggende huid voorzichtig droogdeppen en een
siliconengaas op de skin tear plaatsen. Het siliconengaas moet met een overlap
van minimaal 2 cm over de intacte huid aangebracht worden. Dit om de huidflap op
zijn plaats te houden. Doordat het verband zachtjes inkleeft op de omliggende,
droge huid wordt het huidflapje op zijn plaats gehouden.
4. Afdekken met een absorberend verband in plaats van een gaas, omdat gaas
gaat verkleven door de aanzuigende werking.
5. Het verband wordt door middel van een zwachtel gefixeerd (GEEN kleefpleisters
gebruiken!).
6. Het verband mag vijf tot acht dagen blijven zitten, mits de patint geen klachten
aangeeft of het verband niet doorlekt.
7. Wanneer het verband doorlekt alleen het absorberende verband veranderen.
Iedere manipulatie aan de huidflap zorgt ervoor dat deze losgetrokken wordt en
daardoor niet goed kan hechten. Een aandachtspunt is dat de huidflap zo snel
mogelijk, binnen 24 uur, teruggelegd moet worden, anders is de huidflap verloren.
6

De behandeling van skin tears graad 2:

Bij een skin tear met weefselverlies kunnen we dezelfde techniek toepassen. Na een
paar dagen als het wondexsudaat afneemt, dreigt de wond te droog te worden. Omdat
we steeds een vochtig wondmilieu nastreven, dienen we dagelijks een beetje hydrogel
boven op het silicone netverband aan te brengen.
Uiteraard is het onmogelijk een volledige epithelialisatie te verkrijgen na zeven dagen
indien er weefselverlies is.
De behandeling van skin tears graad 3:
Bij een skin tear met volledig weefselverlies kunnen we het huidflapje niet terug laten
aanhechten. Voor deze wonden moeten we een vochtig wondmilieu creren door
schuimverbanden, alginaten of silicone netverbanden.
6.3 Algemene aandachtspunten

Breng een pijl aan bovenop het verband in de richting dat het verband moet
verwijderd worden. De pijl vertrekt van waar de huidflap nog aan de huid gehecht
is richting het losse gedeelte. Zo weet men bij de volgende verbandwissel hoe men
het verband moet verwijderen.
Hou rekening met de mogelijkheid tot hevig bloeden door vb bloedverdunnende
medicatie. In geval van een hevig bloedende wonde, voorzie extra absorberend
verband boven het silicone verband.
Wanneer het verband toch in de wonde kleeft, breng dan vochtige compressen aan
bovenop het verband en laat deze minimum 5 minuten ter plaatse. Het verband
dient vervolgens verwijderd te worden in de richting van de pijl.
6.4 Waarom wordt een skin tears beter niet gehecht?

Soms wordt gesuggereerd skin tears te hechten.

Daarbij wordt de huidflap behouden en zo goed mogelijk op zijn oorspronkelijke plaats
teruggelegd. Vervolgens wordt de losse huidflap met steristrips op zijn plaats
gehouden of met naald en draad aan de gezonde huid gehecht. Door het hechten, met
steristrips of met draad, ontstaat echter een verhoogde spanning op de wondnaad.
De broze huid kan door deze spanning opnieuw inscheuren, waardoor een nieuwe skin
tears kan ontstaan.

Preventie van skin tears

Onderbenen en armen beschermen: beter kleding met lange mouwen dragen.

Onderbenen en armen inwindelen of beschermen met een kous, type Surgifix (te
verkrijgen in verschillende maten).
Een groot aantal skin tears ontstaan door het stoten tegen ziekenhuismeubilair. Dit
kan voorkomen worden door onrusthekken te bekleden met zachte materialen. Dek
harde objecten zoals: armsteunen, voetsteunen van een rolstoel af met een zachte
stof.
Voer de transfers voorzichtig uit bij mensen die hulp nodig hebben bij het
verplaatsen.
Voorzie educatie bij zorgverleners omtrent voorzichtig transfereren van patinten
(of bewoners/residenten) en het voorkomen van skin tears.

Alle handelingen kunnen een risico inhouden, bloeddruk nemen, een bedpan plaatsen
of iemand rechter zetten. Het is belangrijk om bij manipulatie de patint goed vast te
nemen met de vlakke hand. De meeste skin tears door manipulatie ontstaan tijdens
de transfert, dit wil zeggen, handelingen waarbij men de patint van plaats moet laten
veranderen, bijvoorbeeld van bed naar onderzoekstafel of van zetel naar bed. Bij deze
handelingen is dan ook extra voorzichtigheid geboden. Het uitoefenen van correcte
tiltechnieken kan naast het ontlasten van de rug ook een positieve invloed hebben op
de preventie van skin tears.

Positioneer extremiteiten goed door bijvoorbeeld kussens te gebruiken.

De huid beschermen tegen verdere uitdroging: gebruik bij voorkeur badolie in
plaats van zepen.
Hydrateer de huid door crmes, liever dan lotions te gebruiken.
Pas de omgeving aan zodat er geen ongevallen kunnen gebeuren. Zorg hierbij ook
voor voldoende verlichting en verwijder obstakels die transfers kunnen
bemoeilijken.
Gebruik geen klevende hulpmiddelen zoals kleefpleisters, klevende verbanden,
pijnpleisters, ... deze kunnen de huid beschadigen.
Duid de richting van de skin tears aan zodat bij het verwijderen het verband in de
juiste richting wordt verwijderd.
Zorg voor korte vingernagels voor zowel de bewoner of resident als de
hulpverleners, deze kunnen huidbeschadigingen zoals skin tears veroorzaken.
Zorg voor een goede nutritie en hydratatie, raadpleeg hiervoor desnoods een
Voedingsdeskundige.
Betrek de familie en patinten zelf bij het voorkomen van skin tears. Wijs hen op
de gevaren, waar mogelijk de gevaarlijkste kantjes afdekken en bij aankoop van
nieuw meubilair rekening te houden met de skin-tear-vriendelijkheid.
Gebruik geen lakens om de zorgvragers te verplaatsen, dit kan een trekkend effect
op de huid veroorzaken.
Voorkom waar mogelijk druk op het lichaam, schuivende bewegingen en wrijvendeof frictiekrachten.

Verbanden
8.1 Mepitel One
Mepitel One is een milde en toch effectieve wondcontactlaag met de
unieke Safetac technologie. Dankzij het open ontwerp kan het exsudaat goed worden
afgevoerd naar een tweede verband en kan het goed bij lokale behandelingen worden
gebruikt. Het is eenvoudig in gebruik omdat het slechts aan n kant kleeft en het blijft
goed op zijn plek, waardoor de kans op verweking wordt geminimaliseerd.

8.2 Melolin
Melolin bestaat uit een uitstekend absorberend katoen/acryl wondkussen, dat aan n
zijde van een zeer dunne geperforeerde polyester film is voorzien. Deze (glimmende)
filmzijde van het kompres dient direct op de wond geplaatst te worden.

Referentielijst
Bastin, C., & Lheureux, P. (2005). Wondzorg in de urgentiepraktijk.
Roovers, E. (2011). Skin tears Wondforum Leuven. Retrieved from www.wcsbelgie.be/wp.../Skin-Tears-Wondforum-Leuven-Eric-Roovers-2011.pdf
Ruitenburg, S. van (2014). Classificatiemodel: skin tears. Nursing, 30 (1), 20.
Skin
tears
/
scheurwonde
protocol
Nursing.
Retrieved
https://www.nursing.nl/pagefiles/3201/001_rbiadam-image-nurs6070i01.pdf

from

Vermeulen, H., Schreuder, S., Lubbers, M. & Ubbink, D. (2005). Wondbeoordeling met het
WCS-model. Nursing, 2005(10), 18-19.

10