ISI KANDUNGAN

PENGENALAN
BAHAGIAN A

Latar belakang Pentaksiran Kerja Amali (PEKA) Sains SPM 1

Panduan pentaksiran kerja amali PEKA Sains SPM 1

KONSEP PENTAKSIRAN KERJA AMALI (PEKA) SAINS SPM

BAHAGIAN B

Objektif PEKA Sains SPM 2

Ciri-ciri PEKA Sains SPM 2

PERSONEL PENTADBIRAN
BAHAGIAN C

Kategori personel pentadbiran 4

Tugas dan peranan personel PEKA SPM 5
Kriteria pelantikan 11

PENJAMINAN KUALITI
BAHAGIAN D

Pementoran 12
Pemantauan 13
Penyelarasan 14
Pengesanan 14

KES KHAS
BAHAGIAN E

Calon hadir 15
Kes disiplin 15
Kesihatan 16
Calon Berkeperluan Khas (CBK) 16
Calon bertukar sekolah 16
Calon daftar lewat 17
Kes luar jangka 17

i
BAHAGIAN F PENGURUSAN FAIL
Fail induk 18

PENGOPERASIAN PEKA SAINS SPM

BAHAGIAN G

Carta Pengoperasian PEKA Sains SPM 20

KERANGKA PEKA SAINS SPM

BAHAGIAN H

Senarai elemen yang dinilai 21

Konstruk yang ditaksir 26
Instrumen 36
Kaedah mentaksir 38
Kaedah menskor respon murid 39
Kaedah merekod 48
Kaedah merumus skor 49
Kaedah melapor 51
Kaedah menyimpan laporan amali 51
Perancangan pentaksiran pelaksanaan PEKA 51

LAMPIRAN
BAHAGIAN I

Contoh tugasan amali Sains SPM 52

Contoh laporan amali dan penandaan 55
Senarai eksperimen wajib tingkatan 4 dan pemetaan 83
kemahiran saintifik
Senarai eksperimen wajib tingkatan 5 dan pemetaan 85
kemahiran saintifik
Borang Skor Individu 88
Borang Gred Induk 89

ii
 PRAKATA

Syukur dipanjatkan ke hadarat Allah S.W.T. kerana dengan izin dan limpah kurniaNya, Lembaga
Peperiksaan, Kementerian Pendidikan Malaysia dapat menerbitkan buku Panduan Pentaksiran
Kerja Amali Sains Sijil Pelajaran Malaysia (PEKA Sains SPM) mulai tahun 2021. Justeru, saya
mengambil kesempatan ini untuk mengucapkan setinggi-tinggi tahniah dan terima kasih kepada
semua pihak yang terlibat dalam penghasilan buku ini.

PEKA Sains SPM telah bermula pada tahun 2004 untuk silibus Kurikulum Bersepadu Sekolah
Menengah (KBSM). Pada tahun 2017, Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM) Sains mula
dilaksanakan di Tingkatan 1 dan murid ini akan menduduki Peperiksaan SPM pada tahun 2021.
PEKA Sains SPM disemak semula supaya boleh dilaksanakan seiring dengan Pentaksiran Bilik
Darjah (PBD).

PEKA Sains SPM adalah bertujuan menyahut hasrat Kementerian Pendidikan Malaysia
merealisasikan aspirasi Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 antara lain
Memperkukuhkan Asas Pembelajaran STEM melalui Inisiatif Pengukuhan Pendidikan STEM
(Inisiatif #49) dengan melaksanakan aktiviti-aktiviti hands-on, berasaskan penyelesaian masalah
dan membuat keputusan.

Lembaga Peperiksaan mempercayai sepenuhnya intergriti Pentaksir untuk mentaksir calon dengan
tekal dan adil. Justeru, penerbitan buku ini bertujuan memberi panduan dan rujukan semua pihak
yang terlibat dalam menguruskan PEKA Sains SPM. Buku panduan ini diterbitkan bagi memastikan
penjaminan kualiti, pengurusan dan pengendalian PEKA Sains SPM dapat memberikan keadilan
serta menjamin kesahan dan kebolehpercayaan skor.

Keutuhan dan kepercayaan umum terhadap peperiksaan awam kendalian Lembaga Peperiksaan
banyak bergantung kepada aspek keselarasan dan pengurusan peperiksaan yang sistematik,
cekap dan berakuantibiliti. Sehubungan dengan itu, kerjasama serta budaya kerja yang baik dan
sistematik daripada semua pihak yang terlibat amat dihargai. Usaha ini diharap dapat diteruskan
demi merealisasikan moto Lembaga Peperiksaan iaitu adil, sahih dan amanah.

Terima kasih.

DATO’ HJ. PKHARUDDIN BIN HJ. GHAZALI

Pengarah Peperiksaan

iii
 BAHAGIAN

A PENGENALAN

1.1 Latar belakang Pentaksiran Kerja Amali (PEKA) Sains SPM

PEKA merupakan Pentaksiran Kerja Amali berasaskan sekolah. PEKA dilaksanakan
untuk mengukuhkan proses Pembelajaran dan Pemudahcaraan (PdPc) berdasarkan
kepada Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) Sains bagi tingkatan
4 dan 5 di sekolah dan merupakan sebahagian daripada aktiviti Pembelajaran Abad
ke-21 (PAK-21). PEKA juga merupakan pelengkap kepada kurikulum sains di sekolah.

1.2 Panduan Pentaksiran Kerja Amali (PEKA) Sains SPM

Panduan PEKA Sains SPM ialah dokumen komprehensif yang mengandungi
maklumat berkaitan prinsip dan konsep pentaksiran serta prosedur pelaksanaannya.
Dokumen ini adalah rujukan yang membantu pelaksanaan PEKA Sains SPM secara
menyeluruh. Dokumen ini mengandungi beberapa bahagian iaitu:
• Pengenalan PEKA Sains SPM
• Konsep PEKA Sains SPM
• Pengoperasian PEKA Sains SPM
• Kerangka PEKA Sains SPM
• Lampiran

Objektif mewujudkan Panduan PEKA Sains SPM ini adalah sebagai :

• Bahan rujukan untuk memahami pelaksanaan PEKA Sains SPM
• Panduan guru untuk melaksanakan PEKA Sains SPM semasa proses
pembelajaran dan pemudahcaraan (PdPc) serta Pentaksiran Bilik Darjah
(PBD)
• Panduan pentaksir bagi penskoran dan penggredan Skor PEKA serta
Tahap Pencapaian PBD

Panduan ini dihasilkan melalui beberapa siri mesyuarat, bengkel dan pemurnian. Ahli
panel yang menghasilkan Panduan PEKA Sains SPM ini terdiri daripada:
• Guru Sains yang berpengalaman
• Guru Cemerlang Sains
• Pegawai Lembaga Peperiksaan
Dokumen ini dibina dengan menggunakan prinsip telus, mesra pengguna, sistematik
dan mudah dilaksanakan.

1
 BAHAGIAN
KONSEP PENTAKSIRAN KERJA AMALI
B (PEKA) SAINS SPM

1.1 Objektif PEKA Sains SPM

PEKA Sains SPM dilaksanakan untuk membolehkan murid :
• Menguasai kemahiran saintifik iaitu kemahiran proses sains dan kemahiran
manipulatif
• Memupuk amalan sikap saintifik dan nilai murni
• Memperkukuh teori dan konsep sains
• Mengaplikasi proses pembelajaran berteraskan PAK-21 yang mengandungi
elemen 4K1N (Komunikasi, Kolaboratif, Pemikiran Kritis dan Kreatif serta Nilai
murni dan Etika)

1.2 Ciri-ciri PEKA Sains SPM

Dalam usaha merealisasikan konsep dan memenuhi keperluan pentaksiran, maka
proses pentaksiran adalah berdasarkan ciri-ciri berikut:

1.2.1 Keserasian dengan kehendak kurikulum

Format pentaksiran dan konstruk yang ditaksir mengambil kira kemahiran
saintifik, sikap saintifik dan nilai murni serta tahap penguasaan dalam PBD
yang ingin dikembangkan dalam PdPc Sains.

1.2.2 Berpusatkan murid

Aktiviti amali yang ditaksir dijalankan sepenuhnya oleh murid. Pentaksiran
ini memberi peluang kepada murid untuk ditaksir selaras dengan PdPc dan
PBD.

1.2.3 Telus dan terbuka

Murid mengetahui apa, bagaimana, bila dan di mana pentaksiran akan
dilakukan.

1.2.4 Kebolehlaksanaan dan sistematik

Format pentaksiran ini mengambil kira aspek-aspek yang memastikan
pentadbiran pentaksiran boleh dilaksanakan dan mengikut prosedur serta
tertib yang telah ditetapkan.

2
1.2.5 Instrumen Pentaksiran
Instrumen Pentaksiran adalah alat yang digunakan oleh pentaksir untuk
menilai skor PEKA murid iaitu laporan amali dan pemerhatian yang
dicatatkan dalam Borang Skor Individu (BSI).

1.2.6 Formatif dan berterusan

Pentaksiran dilakukan secara berterusan dan terancang semasa
pelaksanaan amali dalam proses PdPc.

1.2.7 Mempunyai skor

Skor yang diberikan oleh pentaksir melalui PEKA Sains SPM mestilah sah
dan mempunyai kebolehpercayaan yang tinggi berdasarkan panduan PEKA
Sains SPM dan penilaian pakar oleh pentaksir.

1.2.8 Pelaporan
Pelaporan dijana dalam bentuk Laporan Prestasi Murid yang mengandungi
gred dan tahap penguasaan yang dicapai oleh murid.

1.2.9 Pemantauan berterusan

Pemantauan boleh dilakukan secara berterusan untuk memastikan PEKA
Sains SPM dilaksanakan mengikut prosedur yang ditetapkan.

3
 BAHAGIAN

C PERSONEL PENTADBIRAN

Personel Pentadbiran bertanggungjawab untuk menguruskan pentadbiran dokumen

Pentaksiran Kerja Amali (PEKA) Sains SPM, Instrumen Pentaksiran, Panduan Penskoran
PEKA Sains SPM dan melaksanakan verifikasi skor. Senarai Personel Pentadbiran adalah
seperti berikut:

1.1 Kategori Personel Pentadbiran

PERSONEL SINGKATAN
Lembaga Peperiksaan LP

Jabatan Pendidikan Negeri JPN

Pejabat Pendidikan Daerah PPD

Pengetua PENGETUA

Penolong Kanan Pentadbiran PKP

Setiausaha Peperiksaan SuP

Guru Kanan Mata Pelajaran GKMP

Ketua Panitia KP

Guru Mata Pelajaran GMP

Guru Tingkatan GT

4
 1.2 Tugas Dan Peranan Personel PEKA Sains SPM

1.2.1 Peringkat Lembaga Peperiksaan

PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Menyediakan dan memuat naik Takwim Pelaksanaan PEKA Sains
SPM ke Laman Web Rasmi LP.
2. Mengedarkan surat siaran ke JPN.
PEREKODAN DAN 1. Menyediakan aplikasi untuk perekodan skor dalam aplikasi.
PENGHANTARAN 2. Menyediakan kata laluan aplikasi kemasukan skor untuk kegunaan
SKOR SuP.
3. Menerima skor calon daripada pusat berdaftar.
PEMANTAUAN 1. Membuat lantikan pegawai pemantau dalam kalangan pegawai LP
untuk Penjaminan Kualiti PEKA Sains SPM bagi menjamin
pelaksanaan pentaksiran mengikut prosedur yang ditetapkan oleh
LP.
2. Menerima laporan pemantauan daripada pegawai pemantau dan
JPN.
PENGURUSAN KES 1. Mengambil tindakan terhadap kes khas.
KHAS DAN KES
LUAR JANGKA

1.2.2 Peringkat Jabatan Pendidikan Negeri

PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Memaklumkan kepada PPD untuk memuat turun Takwim
Pelaksanaan PEKA Sains SPM dari Laman Web Rasmi LP.
2. Menyediakan surat-surat berkaitan.
3. Menyediakan surat pengesahan pengecualian PEKA Sains SPM.
PEREKODAN DAN 1. Menyampaikan taklimat Pelaksanaan PEKA Sains SPM dan
PENGHANTARAN Penskoran Instrumen kepada PPD.
SKOR 2. Memastikan penghantaran skor pusat yang berdaftar melalui aplikasi
yang disediakan oleh LP.
PEMANTAUAN 1. Memantau pelaksanaan PEKA Sains SPM di peringkat JPN dan pusat
berdaftar.
2. Melantik pegawai pemantau dalam kalangan pegawai JPN dan PPD
untuk memantau pelaksanaan PEKA Sains SPM.
3. Membuat laporan pemantauan Pengurusan PEKA Sains SPM serta
menghantar ke LP bersama-sama dokumen PEKA Sains SPM yang
berkaitan.
PENGURUSAN KES 1. Menerima laporan kes khas daripada PPD.
KHAS DAN KES 2. Melaporkan kes khas kepada LP.
LUAR JANGKA

5
 1.2.3 Peringkat Pejabat Pendidikan Daerah
PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Memastikan pusat berdaftar memuat turun dokumen PEKA Sains SPM
dari Laman Web Rasmi LP
2. Menyediakan surat-surat berkaitan.
PEREKODAN DAN 1. Memastikan semua sekolah terlibat melaksanakan Mesyuarat
PENGHANTARAN Verifikasi Penskoran di peringkat sekolah.
SKOR 2. Memastikan pusat yang berdaftar memasukkan skor ke dalam aplikasi
yang disediakan oleh LP mengikut jadual kerja.
PEMANTAUAN 1. Melantik pegawai pemantau di kalangan pegawai PPD untuk
Penjaminan Kualiti PEKA Sains SPM bagi menjamin pelaksanaan
mengikut tempoh dan prosedur yang ditetapkan oleh LP.
2. Memantau pelaksanaan PEKA Sains SPM di pusat berdaftar.
3. Membuat laporan pemantauan PEKA Sains SPM dan menghantar ke
JPN bersama-sama dokumen yang berkaitan.
PENGURUSAN 1. Menerima laporan kes khas daripada pusat berdaftar.
KES KHAS DAN 2. Melaporkan kes khas kepada JPN.
KES LUAR
JANGKA

1.2.4 Pengetua Sekolah

PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Melantik dan memantau Personel Pentadbiran dan memuat turun
dokumen PEKA Sains SPM dari Laman Web Rasmi LP.
2. Menerima surat siaran atau pekeliling dari KPM, JPN dan PPD.
3. Memastikan semua Personel Pentadbiran menandatangani Akta
Rahsia Rasmi dan Borang LP/Am 50 pin/2011.
4. Menyimpan Akta Rahsia Rasmi dan Borang LPM50. Pin/2011 yang
telah ditanda tangani oleh personel pentadbir.
5. Memantau penyimpanan evidens yang berkaitan sehingga enam (6)
bulan selepas tarikh pengumuman keputusan peperiksaan.
6. Mengemukakan permohonan pengecualian PEKA Sains SPM kepada
Pengarah Pendidikan JPN dengan berserta dokumen sokongan.
7. Memberi taklimat pengurusan dan pentadbiran PEKA Sains SPM
kepada Personel Pentadbiran dan calon.
8. Menerima kata laluan daripada JPN/PPD dan memantau proses
memuat turun Instrumen dan Panduan Penskoran mengikut tempoh
masa yang ditetapkan dalam Takwim PEKA Sains SPM yang
dikeluarkan oleh LP.
9. Memastikan Taklimat Penyelarasan Tugasan dilaksanakan kepada
GKMP, GMP dan calon.
10. Memastikan GKMP/GMP membuat penskoran semula semua evidens
calon jika perlu.

6
PEREKODAN DAN 1. Memastikan SuP/GKMP menyelaras kemasukan skor calon yang betul
PENGHANTARAN dan tepat melalui aplikasi yang disediakan oleh LP.
SKOR 2. Memastikan semak silang dilaksanakan oleh GKMP/KP/GMP bagi
menentukan cetakan markah melalui aplikasi adalah sama dengan
markah dalam Borang Kelompok/Individu.
3. Mempengerusikan Mesyuarat Jawatan Kuasa Verifikasi Skor di
peringkat sekolah bagi memastikan ketekalan, kesahan dan
kebolehpercayaan skor yang tinggi.
4. Memastikan SuP mencatat minit Mesyuarat Jawatan Kuasa Verifikasi
Skor dan menyimpan minit berkenaan.
5. Mengesahkan rumusan skor yang telah dicetak.
6. Mengesahkan skor calon yang dihantar ke LP.
PEMANTAUAN 1. Melaksanakan bimbingan bagi tujuan penambahbaikan kepada
Personel Pentadbiran selepas pemantuan dibuat.
PENGURUSAN 1. Melaporkan secara bertulis kepada PPD untuk pengurusan kes khas.
KES KHAS DAN 2. Mengesahkan Borang Skor Individu bagi calon berpindah yang telah
KES LUAR dicetak oleh GMP.
JANGKA

1.2.5 Penolong Kanan Pentadbiran

PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Merancang dan memastikan GKMP menyediakan Takwim PEKA Sains
SPM.
2. Memantau penyimpanan Borang Skor kelompok/Individu yang telah
diisi.
3. Memantau pengurusan fail PEKA Sains SPM dan evidens calon.
PENGURUSAN 1. Menyelaras pelaksanaan PEKA Sains SPM.
PEKA 2. Memaklumkan kepada calon, ibu bapa dan penjaga mengenai
Takwim PEKA Sains SPM sebelum pentaksiran dilaksanakan.
3. Memastikan PEKA Sains SPM dijalankan mengikut Takwim PEKA
Sains SPM dan Garis Panduan Pengurusan dan Pentadbiran PEKA
Sains SPM.
4. Memantau penskoran setiap evidens calon dan kemasukan skor
mengikut prosedur, dalam tempoh yang telah ditetapkan.
5. Memastikan evidens calon pindah dan pindah menumpang diuruskan
mengikut ketetapan yang telah dibuat.
PEMANTAUAN 1. Melaksanakan Penjaminan Kualiti PEKA Sains SPM bagi memastikan
pelaksanaan ditadbir mengikut Takwim PEKA Sains SPM yang
ditetapkan.
PENGURUSAN 1. Mengenal pasti kes khas.
KES KHAS DAN 2. Menganggotai dan menghadiri Mesyuarat Kes Khas.
KES LUAR 3. Menyelaras dokumen kes khas calon untuk dibawa ke dalam
JANGKA Mesyuarat Jawatan Kuasa Kes Khas.

7
 1.2.6 Setiausaha Peperiksaan
PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Menyediakan, mengurus dan mengemaskini Fail Induk PEKA Sains
SPM.
2. Menyerahkan Takwim PEKA Sains SPM kepada GKMP/KP untuk
dilengkapkan.
3. Menyusun dan menyemak Borang Pentadbiran PEKA Sains SPM untuk
disahkan sebelum dihantar ke PPD/JPN.
PENGURUSAN 1. Menerima taklimat pengurusan dan pentadbiran PEKA Sains SPM.
PEKA
PEREKODAN DAN 1. Menyelaras proses kemasukan skor mengikut prosedur yang telah
PENGHANTARAN ditetapkan.
SKOR 2. Memastikan GKMP/KP/GMP mengisi skor calon yang betul dan tepat
melalui aplikasi yang disediakan oleh LP.
3. Mencetak skor calon melalui aplikasi LP untuk diverifikasi dalam
Mesyuarat Jawatan Kuasa Verifikasi Skor yang dipengerusikan oleh
Pengetua.
4. Mencatat minit Mesyuarat Jawatan Kuasa Verifikasi Skor
5. Membetulkan markah dalam aplikasi bagi memastikan sama dengan
markah dalam Borang Skor yang telah dimuktamadkan.
6. Mencetak rumusan skor yang telah dibetulkan untuk disahkan.
7. Mengurus skor dan evidens calon kes khas sebagaimana yang telah
ditetapkan oleh LP.
PENGURUSAN 1. Menyediakan dokumen kes khas dan kes salah laku calon untuk dibawa
KES KHAS DAN ke dalam Mesyuarat Jawatan Kuasa Kes Khas.
KES LUAR 2. Mencatat minit Mesyuarat Jawatan Kuasa Kes Khas Calon.
JANGKA

8
 1.2.7 Guru Kanan Mata Pelajaran
PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Merancang dan menyediakan takwim di peringkat bidang.
2. Mengadakan mesyuarat dan minit mesyuarat di peringkat bidang.
3. Memantau pengurusan Fail Induk PEKA.
4. Menyelaras penyimpanan evidens yang berkaitan di tempat yang
selamat sehingga enam (6) bulan.
5. Merancang dan melaksanakan Penjaminan Kualiti PEKA Sains SPM.
PENGURUSAN 1. Menerima taklimat pengurusan dan pentadbiran PEKA Sains SPM.
PENTAKSIRAN 2. Menganggotai dan menghadiri Mesyuarat Jawatan Kuasa Verifikasi
PUSAT Skor.
PENSKORAN 1. Memantau penskoran setiap evidens calon.
EVIDENS 2. Memastikan penskoran dibuat selepas KP/GMP menerima taklimat
Penyelarasan Penskoran.
3. Memastikan penyelarasan skor dilaksanakan oleh semua personel
yang terlibat.
PEREKODAN DAN 1. Memastikan Borang Skor Individu dan Borang Gred Induk bagi mata
PENGHANTARAN pelajaran Sains 1511 dilengkapkan oleh personel yang terlibat dalam
SKOR tempoh masa yang ditetapkan dan disimpan di tempat yang selamat.
PEMANTAUAN 2. Melaksanakan Penjaminan Kualiti PEKA Sains SPM bagi memastikan
pelaksanaan PEKA ditadbir mengikut takwim yang ditetapkan oleh
sekolah dalam tempoh yang ditetapkan oleh LP.
PENGURUSAN 1. Mendapatkan laporan kes khas daripada SuP.
KES KHAS DAN 2. Menganggotai dan menghadiri Mesyuarat Jawatan Kuasa Kes Khas.
KES LUAR
JANGKA

9
1.2.8 Ketua Panitia/Guru Mata Pelajaran
PERKARA TUGAS
DOKUMEN 1. Merancang jadual kerja pentaksiran mengikut instrumen yang
ditetapkan.
2. Memaklumkan perancangan dan mendapatkan pengesahan Takwim
PEKA Sains SPM daripada Pengetua.
3. Menyediakan senarai nama dan menyusun calon sebelum
menjalankan pentaksiran.
4. Menyediakan maklumat berkaitan prestasi calon.
PENGURUSAN 1. Menerima taklimat pengurusan dan pentadbiran PEKA Sains SPM.
PEKA 2. Menerima senarai nama calon daripada SuP.
3. Memastikan semua calon telah mendaftar mata pelajaran.
4. Memaklumkan Takwim PEKA Sains SPM kepada calon.
5. Menyediakan tugasan instrumen.
6. Melaksanakan PEKA berdasarkan Takwim PEKA Sains SPM.
7. Menghadiri Mesyuarat Jawatan Kuasa Verifikasi Skor dan Mesyuarat
Kes Khas.
PENSKORAN 1. Menyediakan Panduan Penskoran.
EVIDENS 2. Menyerahkan Panduan Penskoran kepada GMP.
3. Memberi taklimat penyelarasan skor semasa Mesyuarat
Penyelarasan Skor di peringkat sekolah.
4. Memberikan skor yang sepatutnya kepada calon mengikut tahap
masing-masing berdasarkan setiap evidens calon.
5. KP memantau dan memastikan penandaan oleh GMP akur kepada
Jadual Peraturan Penskoran.
PEREKODAN DAN 1. Melengkapkan Borang Skor Individu dalam tempoh yang ditetapkan
PENGHANTARAN dan mencetak Borang Gred Induk setelah penskoran diselesaikan.
SKOR 2. Menerima borang markah daripada SuP.
3. Memindahkan markah dari Borang Gred Induk ke borang markah.
4. Menerima borang markah yang lengkap daripada SuP untuk
Mesyuarat Jawatan Kuasa Verifikasi Skor.
5. Memastikan skor yang dimasukkan dalam aplikasi LP adalah skor yang
telah dimuktamadkan.
PENGURUSAN KES 1. Mengenal pasti dan melaporkan kes-kes khas kepada GKMP.
KHAS DAN KES 2. Menghadiri Mesyuarat Jawatan Kuasa Kes Khas.
LUAR JANGKA 3. Mencetak Borang Skor Individu dan mendapatkan pengesahan
daripada Pengetua bagi calon berpindah.

10
1.2.9 Guru Tingkatan

i. Menyediakan senarai nama calon yang terkini.

ii. Melaporkan dan menguruskan dokumen kes khas seperti dokumen kehadiran
murid, dokumen cuti sakit murid, maklumat ibu bapa/penjaga dan sebagainya.
iii. Menerima Borang Skor Individu bagi murid berpindah masuk dan
menyerahkannya kepada GMP.

1.3 Kriteria Pelantikan

Personel Pentadbiran yang berkualiti perlu mempunyai pengetahuan khusus dalam

mata pelajaran yang ditaksir, ilmu pentaksiran serta berintegriti dalam
menyempurnakan tugas dan tanggungjawab sebagai personel pentaksiran.

Pengetahuan Dalam Mata Pelajaran

i. Menguasai Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) Sains
ii. Mengajar mata pelajaran berkenaan

Pengetahuan Dalam Ilmu Pentaksiran

i. Memahami konsep dan definisi pentaksiran
ii. Mengetahui rasional pentaksiran dilaksanakan
iii. Memahami maksud konstruk dan evidens dalam pentaksiran
iv. Mempunyai pengetahuan tentang panduan penskoran
v. Mengetahui kaedah pentaksiran yang betul
vi. Mengetahui prinsip penyelarasan dan verifikasi skor

11
 BAHAGIAN

D PENJAMINAN KUALITI

Penjaminan kualiti adalah piawaian bagi menentukan kualiti pelaksanaan PEKA Sains SPM
mengikut garis panduan yang ditetapkan untuk menjaga kesahan dan kebolehpercayaan skor
demi keadilan kepada calon.
Penjaminan kualiti dilakukan melalui aktiviti Pementoran, Pengesanan, Pemantauan dan
Penyelarasan oleh Personel Pentadbiran dan Personel Pentaksiran yang dilantik.

Pementoran dilaksanakan oleh Personel Pentadbiran dan

Pementoran Personel Pentaksiran bagi menyampaikan maklumat tentang
pelaksanaan PEKA.
Pemantauan dilaksanakan oleh pihak LP/JPN dan PPD (Sektor
Pemantauan Pembelajaran Akademik) bagi mengawal selia pelaksanaan
PEKA.
Penyelarasan dilaksanakan oleh Personel Pentadbiran dan
Penyelarasan Personel Pentaksiran bagi memastikan ketepatan dan ketekalan
dalam penskoran.
Pengesanan merupakan satu proses menilai instrumen
Pengesanan
pentaksiran dilaksanakan oleh LP

1.1 Pementoran
i. Pementoran dilaksanakan oleh Personel Pentadbiran dan Personel Pentaksiran
bagi menyampaikan maklumat tentang pelaksanaan PEKA Sains SPM.

ii. Tujuan pementoran:

• Memberi bimbingan, khidmat bantu dan nasihat mengenai pengurusan

pentadbiran dan pentaksiran.
• Meningkatkan kemahiran pelaksanaan pentaksiran dan kompetensi dalam
kalangan GMP yang dibimbing.

iii. Pementoran dijalankan oleh:

• Personel Pentadbiran:
Pegawai LP/Pegawai JPN/Pegawai PPD/Pentadbir Sekolah memberi
taklimat pentadbiran kepada Personel Pentadbiran di bawahnya bagi
memastikan pentadbiran Instrumen PEKA mematuhi Prosedur Operasi
Standard (SOP) yang dinyatakan dalam dokumen yang disediakan oleh LP.

12
 • Personel Pentaksiran:
Pegawai LP/Pegawai yang dilantik oleh LP memberi latihan mentaksir dan
menskor evidens kepada Personel Pentaksiran bagi memastikan tugas
pentaksiran dilaksanakan dengan adil, sahih dan amanah demi menjaga
kesahan dan kebolehpercayaan skor calon.

Personel Pentadbiran Personel Pentaksiran

Mengadakan taklimat Takwim Peka Sains Mengadakan latihan penskoran evidens bagi
SPM, Panduan Pengurusan Pentadbiran meningkatkan kompetensi GMP dan
PEKA serta tugasan amali sains. memastikan GMP dapat menskor evidens
berpandukan Jadual Peraturan Penskoran.
Menilai kefahaman pegawai/pentadbir Pegawai LP/Pegawai JPN/Pegawai PPD/
sekolah dan kesediaan untuk menjalankan Pentadbir Sekolah memberi taklimat
pemantauan. pentadbiran kepada Personel Pentaksiran
bagi memastikan pentadbiran instrumen
mematuhi dokumen yang disediakan oleh LP.

1.2 Pemantauan

i. Pemantauan dilaksanakan bagi mengawal selia pelaksanaan PEKA.

ii. Personel Pentadbiran menjalankan pemantauan bagi memastikan

Instrumen PEKA disediakan dan ditadbir mengikut Takwim PEKA Sains
SPM dan Panduan Pentaksiran Kerja Amali Sains SPM yang disediakan
oleh LP.

iii. Personel Pentadbiran menjalankan verifikasi Instrumen Pentaksiran

berdasarkan Panduan Penskoran.

iv. Memberi bimbingan bagi mengelakkan ketidakakuran dalam pentadbiran

instrumen.

v. Menghantar laporan penjaminan kualiti kepada JPN/PPD (jika berkaitan).

13
1.3 Penyelarasan

i. Penyelarasan dilaksanakan bagi memastikan ketepatan dan ketekalan

dalam penskoran. Personel Pentaksiran dipertanggungjawabkan untuk
menjalankan penyelarasan penskoran.

ii. Tujuan penyelarasan:

• Menyeragamkan kefahaman terhadap kehendak tugasan dan kriteria

penskoran.
• Menyeragamkan skor PEKA Sains SPM yang berdasarkan Panduan
Penskoran.

• Menyeragamkan alat, bahan dan situasi mengikut kriteria yang

ditetapkan untuk menghasilkan skor yang terlaras.

• Memastikan kesahan dan kebolehpercayaan skor dalam

pelaksanaan PEKA Sains SPM.

• Memastikan skor yang diberikan menepati keupayaan dan prestasi

calon.

• Memastikan skor yang diberikan adalah adil bagi semua calon.

• Penyelarasan dalaman yang dijalankan bagi menyelaraskan

kefahaman mengenai tugasan dan penskoran PEKA Sains SPM di
peringkat sekolah.

• Skor akhir calon bagi evidens yang telah diselaraskan adalah skor
yang telah dimuktamadkan

• Memaklumkan kepada LP sekiranya tugasan dan penskoran yang

dilaksanakan tidak akur berdasarkan Panduan Pentaksiran Kerja
Amali Sains SPM

1.4 Pengesanan
i. Dilaksanakan oleh LP melalui penilaian instrumen yang disediakan oleh
pihak sekolah dari segi keakuran tugasan dengan DSKP,
kebolehlaksanaan dan kebolehpercayaan skor.

ii. Tujuan:
• Menilai instrumen yang disediakan oleh pentaksir
• Memastikan tugasan instrumen dijalankan mengikut takwim.
• Membimbing/membantu pentaksir membuat penambahbaikan
instrumen yang disediakan kepada murid.

14
 BAHAGIAN

E KES KHAS

1.1 Calon Hadir

Calon hadir dan mendaftar bagi mata pelajaran tetapi tidak mahu
SITUASI
melaksanakan PEKA.
Calon akan mendapat pelaporan dengan status “TIDAK
MELAKSANAKAN”.
TINDAKAN
Permohonan pengecualian untuk kes-kes khas hendaklah dibuat
melalui Pengarah Pendidikan JPN kepada Pengarah Peperiksaan.
DOKUMEN Minit Mesyuarat Jawatankuasa kes-kes Khas Sekolah.

1.2 Kes Disiplin

Calon tidak hadir ke sekolah (Tingkatan 4 atau 5) dan tidak

SITUASI 1
melaksanakan PEKA sepanjang tempoh pelaksanaan PEKA.
Calon akan mendapat pelaporan dengan status “TIDAK
MELAKSANAKAN”.
TINDAKAN
Calon akan mendapat keputusan T dalam mata pelajaran tersebut dan
keputusan ini tidak akan tertera di dalam Sijil SPM.
DOKUMEN Dokumen sokongan diperlukan dan disahkan oleh pengetua.

Calon hadir ke sekolah (Tingkatan 4 atau 5) tetapi tidak melaksanakan

SITUASI 2
PEKA.
Calon akan mendapat pelaporan dengan status “TIDAK
MELAKSANAKAN”.
TINDAKAN
Calon akan mendapat keputusan T dalam mata pelajaran tersebut dan
keputusan ini tidak akan tertera di dalam Sijil SPM.
DOKUMEN Dokumen sokongan diperlukan dan disahkan oleh pengetua.

15
1.3 Kesihatan

5.3.1 Calon telah melaksanakan PEKA dan mendapat pengecualian

peperiksaan SPM atas sebab-sebab tertentu.
SITUASI 2 5.3.2 Calon telah melaksanakan PEKA salah satu daripada Tingkatan 4
atau 5 dan mendapat pengecualian peperiksaan SPM atas sebab-
sebab tertentu.
Calon perlu mengulang PEKA
TINDAKAN Calon telah mendapat kelulusan LP untuk pengecualian penangguhan
peperiksaan
a) Surat permohonan melalui Pengetua dan Pengarah Pendidikan JPN
DOKUMEN b) Sijil Perubatan yang diiktiraf oleh Peramal Perubatan Bertauliah

1.4 Calon Berkeperluan Khas (CBK)

SITUASI Calon hadir ke sekolah namun tidak berupaya melaksanakan PEKA.
Sekolah memohon pengecualian kepada Jabatan Pendidikan Negeri melalui
Pejabat Pendidikan Daerah dengan mengemukakan dokumen sokongan.
TINDAKAN
Kes-kes khas CBK hendaklah membuat permohonan kepada pihak
JPN
a) Surat permohonan ibubapa/penjaga
DOKUMEN b) Laporan perubatan dari Hospital/kad OKU
c) Surat iringan sekolah kepada Pengarah LP

1.5 Calon Bertukar Sekolah

Calon menyambung pelaksanaan PEKA Sains SPM di sekolah baharu dalam

SITUASI 1
tempoh yang ditetapkan.
Pendaftaran murid dan kemasukan markah (sekolah lama) berlaku di
sekolah baharu.
TINDAKAN Situasi tingkatan 5
Sebelum 15 Mei – Tindakan sekolah baharu
Selepas 15 Mei – Tindakan sekolah lama
Dokumen dan skor PEKA Sains SPM hendaklah diposkan ke sekolah
DOKUMEN
baharu dengan menggunakan pos berdaftar.

16
 Calon berpindah ke sekolah baharu selepas tamat tempoh pelaksanaan
SITUASI 2
PEKA.
Guru sekolah lama perlu memasukkan skor PEKA calon sebelum berpindah
TINDAKAN
ke sekolah baharu.
Dokumen dan skor PEKA Sains SPM hendaklah diposkan ke sekolah
DOKUMEN
baharu dengan menggunakan pos berdaftar.

1.6 Calon Daftar Lewat

Calon bersekolah di Tingkatan 4 tetapi berhenti atau diberhentikan dan

SITUASI mendaftar semula di Tingkatan 5 setelah tamat tempoh pelaksanaan PEKA
Sains SPM (calon lewat daftar).
Calon hanya boleh mendaftar mata pelajaran teras sahaja dan pihak
TINDAKAN
sekolah perlu menyelesaikan PEKA Sains SPM calon berkenaan.
a) Surat pendaftaran daftar semula ke sekolah.
DOKUMEN b) Minit mesyuarat Jawatankuasa Khas.
c) Surat iringan sekolah kepada Pengarah Peperiksaan.

1.7 Kes Luar Jangka

i. Kes luar jangkaan ialah perkara atau peristiwa yang berlaku secara tiba- tiba
seperti kecemasan atau bencana.
ii. Sekiranya berlaku kes luar jangkaan, Pengarah Peperiksaan akan mengeluarkan
kenyataan rasmi berhubung pelaksanaan PEKA Sains SPM.
iii Kes luar jangkaan adalah seperti berikut:
a) Cuti khas
b) Keadaan darurat dan perintah berkurung
c) Pandemik
d) Banjir
e) Bencana alam
f) Ancaman bom
g) Jerebu

17
 BAHAGIAN

F PENGURUSAN FAIL

1.1 Fail Induk

Fail induk disediakan oleh personel pentadbiran/SuP

1.1.1 Jawatankuasa Induk

i Carta Jawatankuasa Organisasi PEKA
ii Senarai nama Jawatankuasa Induk (Sekolah)
iii Senarai nama Jawatankuasa Induk (Panitia)
1.1.2 Surat Siaran/Pekeliling
i Surat siaran/pekeliling
1.1.3 Prosedur Kerja
i Panduan Pengurusan dan Pentadbiran PEKA Sains SPM
ii Surat-surat pelantikan dan akuan penerimaan pelantikan
iii Takwim Peka Sains SPM
iv Arahan tugasan instrumen PEKA
1.1.4 Minit Mesyuarat
i Surat-surat panggilan mesyuarat
ii Minit mesyuarat
iii Maklum balas minit mesyuarat
iv Makluman kepada ibu bapa/penjaga
v Taklimat tugasan kepada calon
1.1.5 Penjaminan Kualiti
i Pementoran (direkodkan di dalam SPLKPM)
ii Pengesanan
iii Penyelarasan
iv Pemantauan dalaman

18
1.1.6 Senarai Calon
i Senarai nama calon berdaftar
ii Borang Skor Individu dan Borang Gred Induk
1.1.7 Kes-kes Khas (sekiranya ada)
i Calon hadir
ii Kes disiplin
iii Kesihatan
iv Calon Berkeperluan Khas (CBK)
v Calon bertukar sekolah
vi Calon daftar lewat

19
 BAHAGIAN

G PENGOPERASIAN PEKA SAINS SPM

1.1 Carta Alir Pengoperasian PEKA Sains SPM

MULA

Penataran PEKA

Perancangan
(Arahan tugasan)

Pelaksanaan (Amali Sains)

Laporan Amali

TIDAK Penskoran
dan
Penggredan

YA

TIDAK
Enam Amali
Lengkap
(3 T4; 3 T5)

YA

Pelaporan ke LP

Laporan Prestasi Murid

TAMAT

20
 BAHAGIAN
H KERANGKA PEKA SAINS SPM
1.1 Senarai Elemen Yang Dinilai
KOD
ASPEK PENERANGAN ASPEK
ASPEK
SS 0101 Memerhati Kebolehan menggunakan
deria penglihatan,
pendengaran, sentuhan,
rasa dan bau untuk
mengumpulkan maklumat
tentang objek dan fenomena
SS 0102 Mengelas Kebolehan mengenalpasti,
mengasingkan dan
mengumpulkan objek atau
fenomena kepada kumpulan
masing-masing berdasarkan
kriteria tertentu seperti ciri
atau sifat sepunya
SS 0103 Mengukur dan Kebolehan mengumpul
menggunakan maklumat secara kuantitatif
nombor dengan menggunakan
nombor dan alat berunit
piawai. Pengukuran
menjadikan pemerhatian
lebih jitu
SS 0104 Membuat Kebolehan menggunakan
inferens pengumpulan data dan
pengalaman lalu untuk
membuat kesimpulan dan
menerangkan sesuatu
peristiwa
21
CONTOH
• Memerhati bilangan buku teks
yang boleh disokong oleh
silinder
• Memerhati penggumpalan
lateks
• Memerhati bilangan koloni
bakteria
• Mengelas makanan mengikut
nilai kalori
• Mengelas saiz bahan
mengikut kadar tindak balas
• Mengelas aloi dan logam
tulen berdasarkan sifat
kekerasan
• Mengukur ketinggian anak
benih menggunakan
pembaris
• Menggunakan jam randik
untuk mengukur masa objek
jatuh bebas
• Menggunakan termometer
untuk mengukur suhu reaktan
• Paku keluli tidak berkarat
kerana keluli tahan kakisan
• Daun berwarna kuning kerana
kekurangan nitrogen
• Masa ayunan lengkap paling
panjang kerana jisim plastisin
paling besar
 KOD
ASPEK PENERANGAN ASPEK
ASPEK
SS 0105 Meramal Kebolehan membuat
jangkaan tentang sesuatu
peristiwa berdasarkan
pemerhatian dan
pengalaman lalu atau data
yang boleh dipercayai
SS 0106 Berkomunikasi Kebolehan menerima,
memilih, menyusun dan/atau
mengolah data dan
mempersembahkan data/
maklumat dalam pelbagai
bentuk seperti tulisan, lisan,
jadual, graf, rajah, model,
carta alir, carta bar dan rajah
skema
SS 0107 Menggunakan Kebolehan memerihalkan
perhubungan perubahan parameter
ruang dan masa seperti lokasi, arah, bentuk,
saiz, isipadu, berat dan jisim
sesuatu objek dengan masa
SS 0108 Mentafsir data Kebolehan memberi
penerangan yang rasional
tentang objek, peristiwa atau
pola daripada data yang
dikumpulkan
SS 0109 Mendefinisi Kebolehan memberi tafsiran
secara operasi tentang sesuatu konsep
dengan menyatakan perkara
yang dilakukan atau
diperhatikan
22
CONTOH
• Kadar denyutan nadi
meningkat kepada 110
denyutan per minit
• Saiz diameter kawasan jernih
adalah 2cm
• Diameter lekukan yang
dihasilkan adalah 0.8cm
• Merekodkan data/pemerhatian
dalam jadual.
• Melukis graf
• Menghubungkaitkan dapatan
ekperimen dengan teori sains
• Contohnya, daun menjadi
kuning jika kekurangan
nitrogen
• Ketinggian anak benih
bertambah selepas lima hari
• Tempoh ayunan lengkap
bertambah apabila jisim objek
bertambah
• Semakin kecil saiz bahan,
semakin tinggi kadar tindak
balas
• Masa tindak balas lebih
pendek kerana kehadiran
mangkin
• Sabun terhasil apabila lemak
bertindak balas dengan alkali
• Pertumbuhan mikroorganisma
rendah dalam keadaan terang
• Aloi adalah bahan yang
menghasilkan diameter
lekukan yang lebih kecil
• Inersia adalah keadaan yang
ditunjukkan oleh masa yang
diambil untuk 10 ayunan
lengkap
 KOD
ASPEK PENERANGAN ASPEK
ASPEK
SS 0110 Mengawal Kebolehan mengenal pasti
pemboleh ubah pemboleh ubah
dimanipulasikan, pemboleh
ubah bergerak balas dan
pemboleh ubah yang
dimalarkan
Kebolehan memanipulasi
satu pemboleh ubah dan
memerhatikan perubahan
pada satu pemboleh ubah
yang lain dan menetapkan
pemboleh ubah yang lain
SS 0111 Membuat Kebolehan membuat
hipotesis pernyataan umum tentang
hubungan antara pemboleh
ubah dimanipulasikan
dengan pemboleh ubah
bergerak balas bagi satu
penyiasatan dan pernyataan
ini perlu diuji untuk
membuktikan kesahihannya
SS 0112 Mengeksperimen Kebolehan mengenal pasti
masalah, membuat
hipotesis, merancang untuk
menjalankan penyiasatan,
memilih teknik serta alat dan
bahan, menjalankan aktiviti
mengikut perancangan
untuk menguji hipotesis,
mengumpul dan merekod
data, mentafsir data dan
membuat rumusan tentang
penyiasatan
23
CONTOH
• Pertumbuhan tumbuhan ialah
proses yang ditunjukkan oleh
pertambahan ketinggian anak
benih
• Eksperimen membandingkan
kekuatan tulang yang padat
dengan tulang yang berongga.
Pemboleh ubah
a) dimanipulasikan :
Jenis silinder
b) bergerak balas :
Bilangan buku teks yang
disokong
c) dimalarkan:
Panjang silinder
• Jika jisim bertambah, maka
inersia bertambah
• Semakin besar jisim, semakin
tinggi inersia
• Objek yang mempunyai jisim
yang besar mempunyai inersia
yang besar
• Rujuk contoh laporan amali di
Lampiran 9.2
 KOD
ASPEK PENERANGAN ASPEK CONTOH
ASPEK

SS 0201 Menggunakan Kebolehan menggunakan

dan dan mengendalikan alat
mengendalikan radas dan bahan sains
peralatan sains semasa menjalankan kajian
dan bahan dan/atau penyiasatan

SS 0202 Mengendalikan Kebolehan mengendalikan

spesimen spesimen semasa
menjalankan kajian dan/atau
penyiasatan

SS 0203 Melakar Kemahiran melakar

spesimen, bahan spesimen, bahan dan radas
dan peralatan sains dapat dilihat melalui:
sains
• Kebolehan melakar
spesimen, radas dan
• Kemahiran manipulatif yang
bahan berdasarkan
dinilai oleh pentaksir semasa
pemerhatian
murid menjalankan
• Kebolehan melakar
eksperimen/aktiviti
spesimen, radas dan
bahan secara berfungsi
• Kebolehan melakar
spesimen, radas dan
bahan dengan tepat dan
jelas

SS 0204 Membersihkan Kebolehan membersih alat

peralatan sains radas, bahan sains dan
spesimen serta melupuskan
bahan dan spesimen yang
tidak diperlukan lagi

SS 0205 Menyimpan Kebolehan menyimpan alat

peralatan sains radas dan bahan sains
dan bahan selepas digunakan

24
 KOD
ASPEK PENERANGAN ASPEK CONTOH
ASPEK

NS 0101 Mengamalkan Kebolehan menunjukkan Murid berkebolehan:

Sikap Saintifik sifat dalaman yang dihayati
• Merumuskan bagaimana sains
dan Nilai Murni dan dipamerkan melalui
digunakan untuk menangani
tingkah laku, penulisan,
masalah atau isu tertentu.
pandangan seperti:
• Membincang dan menganalisis
• minat dan sifat ingin implikasi sains untuk
tahu tentang alam menyelesaikan sesuatu
sekitar masalah atau isu tertentu.
• jujur dan tepat dalam • Sentiasa menggunakan bahasa
merekod dan saintifik secara konsisten untuk
mengesahkan data berkomunikasi dengan jelas
• luwes dan berfikiran dan tepat.
terbuka • Mendokumentasikan sumber
• rajin dan tabah dalam maklumat dengan lengkap.
menjalankan atau • Menjadi ‘role model’ kepada
menceburi sesuatu murid lain.
perkara
• sistematik, yakin dan
beretika
• bekerjasama
• bertanggungjawab ke
atas keselamatan diri
dan rakan-rakan serta
alam sekitar
• ikram
• menghargai sumbangan
sains dan teknologi
• mensyukuri nikmat yang
dikurniakan Tuhan
• menghargai dan
mengamalkan
kehidupan yang bersih
dan sihat
• menyedari bahawa
sains merupakan salah
satu cara untuk
memahami alam

25
1.2 Konstruk Yang Ditaksir

Konstruk ialah perkara yang dinilai untuk mengukur penguasaan murid. Terdapat
enam konstruk yang ditaksir di dalam PEKA iaitu:
• Merancang eksperimen
• Menjalankan eksperimen
• Mengumpul dan merekod data/pemerhatian
• Mentafsir data dan membuat kesimpulan/rumusan
• Menilai dapatan eksperimen
• Sikap saintifik dan nilai murni

Petunjuk Prestasi (P) ialah standard ukuran yang boleh dicapai oleh murid melalui
kemahiran saintifik.

Tahap Penguasaan (TP) ialah satu bentuk penyataan pencapaian yang menunjukkan
perkembangan murid.

Petunjuk Prestasi (P) dan Tahap Penguasaan (TP) saling berhubung kait. Kriteria
minimum bagi setiap Tahap Penguasaan dihitamkan dalam jadual bagi
menunjukkan hubungkait tersebut.

Setiap laporan amali murid boleh ditaksir daripada aspek konstruk dan tahap
penguasaan. Walau bagaimanapun, penguasaan konstruk tidak semestinya
setara dengan Tahap Penguasaan

Contoh:
Situasi 1 : Murid yang menguasai Konstruk 2 boleh mencapai TP1 dan TP2
Situasi 2 : Murid yang menguasai Konstruk 4 tetapi tidak menguasai Konstruk
2 hanya layak mencapai TP1

Perkara ini diterangkan dalam jadual 8.2.1.

26
 1.2.1 Jadual Konstruk dan Petunjuk Prestasi

Konstruk yang
Petunjuk Prestasi (P) Hubung kait antara konstruk dan tahap penguasaan
ditaksir

Kebolehan mempamerkan perancangan amali Tahap Penguasaan 1

secara menyeluruh yang mengandungi
perkara berikut dengan betul:
• Merancang strategi dan prosedur yang kurang tepat dalam penyiasatan
Kemahiran Proses Sains (KPS) saintifik.
P1. Pernyataan masalah • Menggunakan bahan dan peralatan sains yang kurang sesuai untuk
P2. Tujuan penyiasatan menjalankan penyiasatan saintifik.
P3. Hipotesis • Tiada data dikumpul dan direkodkan.
Konstruk 1 P4. Semua pemboleh ubah yang terlibat : • Tiada penerangan atau penerangan sukar difahami.
(K1) a) Pemboleh ubah dimanipulasi
Merancang b) Pemboleh ubah bergerak balas
eksperimen c) Pemboleh ubah yang dimalarkan
P5. Bahan dan radas
P6. Prosedur
Kemahiran Manipulatif (KM)
P7. Kebolehan melukis dan
melabel radas dan bahan
dengan susunan yang betul

27
 Konstruk
Petunjuk Prestasi (PP)
yang ditaksir
Kebolehan menjalankan eksperimen
berdasarkan perancangan serta penggunaan
dan pengendalian bahan dan radas
Kemahiran Manipulatif (KM)
Hubung kait antara konstruk dan tahap penguasaan
Tahap Penguasaan 2
• Merancang strategi dan prosedur yang betul dalam penyiasatan saintifik
dengan bimbingan.
• Menggunakan bahan dan peralatan sains yang sesuai. (P1,P2,P3)
• Mengumpul dan merekod data yang tidak lengkap atau tidak relevan.

P1. Kebolehan menggunakan • Membuat interpretasi dan kesimpulan yang tidak bersandar kepada data
Konstruk 2
dan mengendalikan bahan yang dikumpul.
(K2)
dan radas dengan betul
Menjalankan
dan selamat.
eksperimen
P2. Kebolehan membersihkan
bahan dan radas dengan
betul dan selamat.
P3. Kebolehan menyimpan
bahan dan radas dengan
betul dan selamat.

28
 Konstruk Petunjuk Prestasi (P) Hubung kait antara konstruk dan tahap penguasaan
yang ditaksir
Tahap Penguasaan 3

• Merancang dan melaksanakan strategi dan prosedur yang betul dalam

Konstruk 3
(K3)
Kebolehan mengumpul dan merekod data
Mengumpul
dan merekod dapat dipamerkan melalui perkara berikut:
data/
pemerhatian Kemahiran Proses Sains (KPS)
P1. Boleh melengkapkan pemboleh ubah
dimanipulasikan dan pemboleh ubah
bergerak balas dalam jadual dengan
betul.
P2. Boleh mencatatkan data/
pemerhatian yang diperoleh daripada
eksperimen dengan betul.
penyiasatan saintifik dengan bimbingan.
• Menggunakan bahan dan peralatan sains yang sesuai dan betul.
• Mengumpul dan merekodkan data yang relevan. (P1)
• Mengorganisasikan data dalam bentuk numerikal atau visual dengan
sedikit ralat.
• Membuat interpretasi dan kesimpulan yang bersandar kepada data yang
dikumpul.
• Menulis laporan penyiasatan saintifik yang kurang lengkap.
Tahap Penguasaan 4
• Merancang dan melaksanakan strategi dan prosedur yang betul dalam
penyiasatan saintifik.
• Mengendali dan menggunakan bahan dan peralatan sains yang sesuai
dan betul untuk mendapatkan keputusan yang jitu.
• Mengumpul data yang relevan dan merekodkan dalam format yang
sesuai. (P1)

29
 Konstruk Petunjuk Prestasi (P) Hubung kait antara konstruk dan tahap penguasaan
yang ditaksir
• Mengorganisasikan data dalam bentuk numerikal atau visual dengan
tiada ralat. (P2)
• Membuat interpretasi data dan kesimpulan yang tepat dengan tujuan
penyiasatan.
• Menulis laporan penyiasatan saintifik yang lengkap.

30
 Konstruk
Petunjuk Prestasi (P) Hubung kait antara konstruk dan tahap penguasaan
yang ditaksir
Tahap Penguasaan 5
• Menjalankan penyiasatan saintifik dan menulis laporan yang lengkap.
Kebolehan mentafsir dan membuat
• Mengumpul, mengorganisasikan dan mempersembahkan data dalam
kesimpulan/rumusan dipamerkan melalui
bentuk numerikal atau visual dengan baik. (P1)
perkara berikut:
• Menginterpretasi data dan kesimpulan yang tepat dengan
Kemahiran Proses Sains (KPS)
penaakulan saintifik. (P3)
P1. Boleh melukis graf dengan
perkara yang berikut: • Mengenal pasti trend, pola dan hubungan data. (P2)

a. Paksi berlabel dan berunit

Konstruk 4 b. Skala seragam
(K4)
c. Plot graf
Mentafsir data
dan membuat d. Bentuk graf sesuai dengan eksperimen
kesimpulan/ P2. Boleh menulis perbincangan yang
rumusan
mengandungi perkara berikut :
a. Membuat inferens
b. Menghubungkait pemboleh ubah
dimanipulasi dengan pemboleh ubah
bergerak balas.
c. Mendefinisi secara operasi
P3. Boleh membuat kesimpulan/rumusan.

31
Konstruk yang
Petunjuk Prestasi (P) Hubung kait antara konstruk dan tahap penguasaan
ditaksir
Tahap Penguasaan 6
Kemahiran Proses Sains (KPS)
P1. Menghubungkaitkan dapatan penyiasatan • Menjustifikasikan dapatan penyiasatan dengan mengaitkan teori,
Konstruk 5 dengan mengaitkan teori, prinsip dan prinsip dan hukum sains dalam membuat
(K5) hukum sains dalam membuat laporan pelaporan. (P1)
Menilai Dapatan P2. Mencadangkan penambahbaikan kepada • Menilai dan mencadangkan penambahbaikan kepada kaedah
Eksperimen kaedah penyiasatan penyiasatan dan kaedah inkuiri lanjutan apabila perlu. (P2)
P3. Membincangkan kesahan data • Membincangkan kesahan data dan mencadangkan penambahbaikan
P4. Mewajarkan kesahan data kaedah pengumpulan data. (P3 & P4)

32
Konstruk 6 : Sikap Saintifik Dan Nilai Murni

Kebolehan menunjukkan sifat dalaman yang dihayati dan dipamerkan melalui tingkah
laku, penulisan dan pandangan seperti:

Hubung kait antara

Konstruk Sikap Saintifik konstruk dan tahap
penguasaan

1. Minat dan sifat ingin tahu tentang alam sekitar

2. Jujur dan tepat dalam merekod dan TP1
mengesahkan data
3. Luwes dan berfikiran terbuka
4. Rajin dan tabah dalam menjalankan atau TP2
menceburi sesuatu perkara
5. Sistematik, yakin dan beretika
Konstruk 6 6. Bekerjasama TP3
(K6)
7. Bertanggungjawab ke atas keselamatan diri dan
Sikap saintifik rakan-rakan serta alam sekitar
dan nilai
8. Ikram TP4
murni
9. Menghargai sumbangan sains dan teknologi
10. Mensyukuri nikmat yang dikurniakan Tuhan
11. Menghargai dan mengamalkan kehidupan yang TP5
bersih dan sihat
12. Menyedari bahawa sains merupakan satu cara
untuk memahami alam TP6

Nota : Kriteria Tahap Penguasaaan diterangkan dalam jadual Tahap penguasaan untuk
sikap saintifik dan nilai murni

33
 Tahap penguasaan untuk sikap saintifik dan nilai murni

Tahap Penguasaan 1
Murid belum berkebolehan:
• Menyatakan cara bagaimana sains digunakan untuk menyelesaikan masalah
• Menyatakan implikasi menggunakan sains untuk menyelesaikan sesuatu masalah atau
isu tertentu
• Menggunakan bahasa saintifik untuk berkomunikasi
• Mendokumentasikan sumber maklumat yang digunakan

Tahap Penguasaan 2
Murid kurang berkebolehan:
• Menyatakan cara bagaimana sains digunakan untuk menyelesaikan masalah
• Menyatakan implikasi menggunakan sains untuk menyelesaikan sesuatu masalah atau
isu tertentu
• Menggunakan bahasa saintifik untuk berkomunikasi
• Mendokumentasikan sumber maklumat yang digunakan

Tahap Penguasaan 3
Murid berkebolehan:
• Menyatakan cara bagaimana sains digunakan untuk menyelesaikan masalah
• Menyatakan implikasi menggunakan sains untuk menyelesaikan sesuatu masalah atau
isu tertentu
• Menggunakan bahasa saintifik yang terhad untuk berkomunikasi
• Mendokumentasikan sedikit sumber maklumat yang digunakan

Tahap Penguasaan 4
Murid berkebolehan:
• Menentukan bagaimana sains digunakan untuk menangani masalah atau isu tertentu
• Menentukan implikasi menggunakan sains untuk menyelesaikan sesuatu masalah atau
isu tertentu
• Selalu menggunakan bahasa saintifik yang mencukupi untuk berkomunikasi
• Mendokumentasikan sebahagian daripada sumber maklumat yang digunakan

34
 Tahap penguasaan untuk sikap saintifik dan nilai murni

Tahap Penguasaan 5

Murid berkebolehan:

• Merumuskan bagaimana sains digunakan untuk menangani masalah atau isu tertentu
• Merumus implikasi sesuatu masalah atau isu tertentu
• Sentiasa menggunakan bahasa saintifik untuk berkomunikasi dengan baik
• Mendokumentasikan hampir kesemua sumber maklumat yang digunakan
Tahap Penguasaan 6

Murid berkebolehan:

• Merumuskan bagaimana sains digunakan untuk menangani masalah atau isu tertentu
• Membincang dan menganalisis implikasi sains untuk menyelesaikan sesuatu masalah atau
isu tertentu
• Sentiasa menggunakan bahasa saintifik secara konsisten untuk berkomunikasi dengan
jelas dan tepat
• Mendokumentasikan sumber maklumat dengan lengkap
• Menjadi ‘role model’ kepada murid lain

35
1.3 Instrumen

1.3.1 Takrifan

Instrumen
Kaedah/mekanisme yang digunakan untuk mendapatkan evidens tentang
tahap penguasaan murid terhadap sesuatu kemahiran yang ditaksir.

Evidens
Bukti yang dihasilkan/ditunjukkan oleh murid dalam bentuk proses, atau
laporan amali yang boleh ditaksir.

Laporan Amali
Laporan bertulis tangan sepenuhnya yang berformat mengenai sesuatu
tugasan penyiasatan berpandukan buku teks atau sumber-sumber lain.

1.3.2 Jenis Instrumen Yang Digunakan

i. Lembaran tugasan (wajib disediakan oleh pentaksir)

ii. Borang Skor Individu (BSI) untuk penilaian Konstruk 2
iii. Laporan amali

1.3.3 Format tugasan (disediakan oleh pentaksir)

1. Situasi kehidupan seharian

2. Arahan merancang dan menjalankan eksperimen
3. Soalan yang boleh menilai Konstruk 4 dan Konstruk 5

36
1.3.4 Format laporan amali

Nama : ___________________________ Tarikh : ________________

Tingkatan. : ____________

Nombor Eksperimen/ Tajuk:

Penyataan masalah:

Tujuan:

Hipotesis:

Pemboleh ubah:

a) Dimanipulasi :

b) Bergerak balas :

c) Dimalarkan :

Bahan dan radas:

Rajah susunan bahan dan radas:

Prosedur:

Pemerhatian/Keputusan:

Mentafsir data :

Perbincangan:

Kesimpulan:

37
1.4 Kaedah Mentaksir

1. Pentaksiran PEKA Sains SPM dijalankan sebelum, semasa dan selepas PdPc
melibatkan pentaksiran:
i. Konstruk merancang eksperimen
ii. Konstruk menjalankan eksperimen
iii. Konstruk mengumpul dan merekod data/pemerhatian
iv. Konstruk mentafsir data dan membuat kesimpulan/rumusan
v. Konstruk menilai dapatan eksperimen
vi. Sikap saintifik dan nilai murni
2. Pentaksir boleh mentaksir satu kemahiran sahaja terhadap beberapa orang murid
atau beberapa kemahiran terhadap beberapa orang murid atau keseluruhan murid
di dalam satu kelas sekiranya pentaksiran boleh dikendalikan dengan baik.
3. Pentaksiran sikap saintifik dan nilai murni boleh dilakukan serentak dengan mana-
mana pentaksiran kemahiran yang lain.
4. Hasil tugasan murid disemak, diskor, direkod dalam templat yang disediakan dan
dimaklumkan kepada murid untuk memberi peluang untuk mengukur dan
mengesan tahap penguasaan kemahiran saintifik murid dengan merujuk kepada
konstruk dan tahap penguasaan yang ditetapkan bagi tujuan penambahbaikan.
5. Semua murid mesti mengemukakan laporan amali yang lengkap semasa diminta
oleh pentaksir.
6. Murid yang belum menguasai perkara yang ditaksir perlu diberi peluang pada
tugasan yang lain untuk memberi peluang menguasai kemahiran saintifik iaitu
kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif serta nilai murni mengikut
potensi individu.
7. Arahan tugasan mesti diberikan kepada murid TUJUH hari sebelum pentaksiran.
8. Penskoran dijalankan sekurang-kurangnya TIGA kali di tingkatan empat dan
TIGA kali di tingkatan lima.
9. Semua murid harus diberi peluang yang mencukupi untuk mencapai skor
tertinggi.
10. Murid akan mendapat skor minimum sekiranya dibimbing sepenuhnya oleh
pentaksir dalam mana-mana konstruk yang ditaksir.

38
1.5 Kaedah menskor respon murid
Penskoran yang dilaksanakan oleh pentaksir mestilah berpandukan Petunjuk
Prestasi yang terkandung di dalam Jadual Peraturan Penskoran

39
1.5.1 Jadual Peraturan Penskoran

Konstruk Hubung kait antara konstruk dan

Eviden Petunjuk Prestasi Skor
yang ditaksir tahap penguasaan

Kebolehan mempamerkan perancangan Tahap Penguasaan 1 Skor 4

amali secara menyeluruh yang
mengandungi perkara berikut dengan
betul:
Kemahiran Proses Sains (KPS)
P1. Pernyataan masalah
P2. Tujuan penyiasatan
P3. Hipotesis
Konstruk 1
Laporan P4. Semua pemboleh ubah
(K1)
yang terlibat:
Amali
a) Pemboleh ubah dimanipulasi
Merancang
b) Pemboleh ubah bergerak balas
eksperimen
c) Pemboleh ubah yang dimalarkan
P5. Bahan dan radas
P6. Prosedur
Kemahiran Manipulatif (KM)
P7. Kebolehan melukis dan
melabel radas dan bahan
dengan susunan yang betul
• Merancang strategi dan prosedur
yang kurang tepat dalam
penyiasatan saintifik.
• Menggunakan bahan dan
peralatan sains yang kurang
sesuai untuk menjalankan
penyiasatan saintifik.
• Tiada data dikumpul dan
direkodkan.
• Tiada penerangan atau
penerangan sukar difahami.
Boleh mempamerkan semua Petunjuk
Prestasi dengan betul.
Skor 3
Boleh mempamerkan mana-mana lima
atau enam Petunjuk Prestasi dengan
betul
Skor 2
Boleh mempamerkan mana-mana tiga
atau empat Petunjuk Prestasi dengan
betul
Skor 1
Boleh mempamerkan mana-mana satu
atau dua Petunjuk Prestasi dengan
betul.
* Murid akan mendapat skor minimum
sekiranya dibimbing sepenuhnya oleh
pentaksir dalam mana-mana konstruk yang
ditaksir.

40
 Konstruk
Hubung kait antara konstruk dan
yang Eviden Petunjuk Prestasi Skor
tahap penguasaan
ditaksir

Kebolehan menjalankan eksperimen Tahap Penguasaan 2

Skor 3
berdasarkan perancangan serta
• Merancang strategi dan prosedur Boleh menguasai semua
penggunaan dan pengendalian bahan dan
yang betul dalam penyiasatan Petunjuk Prestasi dengan betul.
radas
saintifik dengan bimbingan.
Senarai Skor 2
• Menggunakan bahan dan
semak Boleh menguasai mana-mana
Konstruk 2 Kemahiran Manipulatif (KM) peralatan sains yang sesuai.
dalam dua Petunjuk Prestasi dengan
(K2) (P1,P2,P3)
Borang Skor P1. Kebolehan mengguna dan betul.
• Mengumpul dan merekod data yang
Individu mengendali bahan dan radas
Menjalankan tidak lengkap atau tidak relevan. Skor 1
semasa dengan betul dan selamat.
eksperimen • Membuat interpretasi dan kesimpulan Boleh menguasai mana-mana
menjalankan P2. Kebolehan membersihkan
bahan dan radas dengan betul yang tidak bersandar kepada data satu Petunjuk Prestasi dengan
amali
dan selamat. yang dikumpul. betul

P3. Kebolehan menyimpan bahan

* Murid akan mendapat skor
dan radas dengan betul dan minimum sekiranya dibimbing
sepenuhnya oleh pentaksir dalam
selamat. mana-mana konstruk yang ditaksir.

41
 Hubung kait antara konstruk dan tahap
Konstruk yang Eviden Petunjuk Prestasi Skor
ditaksir penguasaan

Tahap Penguasaan 3 Skor 2

Boleh menguasai semua
• Merancang dan melaksanakan strategi
Petunjuk Prestasi dengan
dan prosedur yang betul dalam
Kebolehan mengumpul dan merekod data betul.
penyiasatan saintifik dengan bimbingan.
dapat dipamerkan melalui perkara berikut:
• Menggunakan bahan dan peralatan Skor 1

Konstruk 3 Kemahiran Proses Sains (KPS) sains yang sesuai dan betul. Boleh menguasai mana-

(K3) • Mengumpul dan merekodkan data mana satu Petunjuk

P1. Boleh melengkapkan pemboleh
Laporan
Mengumpul dan ubah dimanipulasikan dan
amali
merekod data/ pemboleh ubah bergerak balas
pemerhatian dalam jadual dengan betul.
P2. Boleh mencatatkan data/
pemerhatian yang diperoleh
daripada eksperimen dengan betul.
yang relevan. (P1)
• Mengorganisasikan data dalam bentuk
numerikal atau visual dengan sedikit
ralat.
• Membuat interpretasi dan kesimpulan
yang bersandar kepada data yang
dikumpul.
• Menulis laporan penyiasatan saintifik
Prestasi dengan betul
* Murid akan mendapat skor
minimum sekiranya
dibimbing sepenuhnya oleh
pentaksir dalam mana-mana
konstruk yang ditaksir.

yang kurang lengkap.

42
 Konstruk Hubung kait antara konstruk dan tahap
Eviden Petunjuk Prestasi Skor
yang ditaksir penguasaan

Tahap Penguasaan 4

• Merancang dan melaksanakan strategi

dan prosedur yang betul dalam
penyiasatan saintifik.
• Mengendali dan menggunakan bahan
dan peralatan sains yang sesuai dan
betul untuk mendapatkan keputusan yang
jitu.
• Mengumpul data yang relevan dan
merekodkan dalam format yang
sesuai. (P1)
• Mengorganisasikan data dalam bentuk
numerikal atau visual dengan tiada
ralat. (P2)
• Membuat interpretasi data dan
kesimpulan yang tepat dengan tujuan
penyiasatan.
• Menulis laporan penyiasatan saintifik
yang lengkap.

43
 Konstruk Hubung kait antara konstruk dan
Eviden Petunjuk Prestasi Skor
yang ditaksir tahap penguasaan

Kebolehan mentafsir dan membuat Tahap Penguasaan 5 Skor untuk graf (P1)
kesimpulan/rumusan dipamerkan melalui • Menjalankan penyiasatan saintifik Skor 2
perkara berikut: dan menulis laporan yang Boleh menguasai semua perkara
Kemahiran Proses Sains (KPS) lengkap. dengan betul.
P1. Boleh melukis graf dengan • Mengumpul,
Skor 1
perkara yang berikut: mengorganisasikan dan
Boleh menguasai dua hingga tiga
a. Paksi berlabel dan berunit mempersembahkan data dalam
perkara dengan betul
b. Skala seragam bentuk numerikal atau visual
Konstruk 4
(K4) c. Plot graf dengan baik. (P1)
d. Bentuk graf sesuai dengan • Menginterpretasi data dan
Laporan Skor untuk perbincangan (P2)
Mentafsir eksperimen kesimpulan yang tepat dengan
amali Skor 2
data dan
penaakulan saintifik. (P3)
membuat Boleh menguasai semua perkara
P2. Boleh menulis perbincangan yang • Mengenal pasti trend, pola dan
kesimpulan/ dengan betul.
mengandungi perkara berikut : hubungan data. (P2)
rumusan a. Membuat inferens Skor 1
b. Menghubungkait pemboleh ubah Boleh menguasai satu hingga dua
dimanipulasi dengan pemboleh ubah perkara dan betul.
bergerak balas.
* Murid akan mendapat skor
c. Mendefinisi secara operasi minimum sekiranya dibimbing
sepenuhnya oleh pentaksir dalam
mana-mana konstruk yang ditaksir.

44
 Konstruk Hubung kait antara konstruk dan
Eviden Petunjuk Prestasi Skor
yang ditaksir tahap penguasaan

Skor untuk kesimpulan (P3)

Skor 1
Boleh membuat
kesimpulan/rumusan dengan betul

P3. Boleh membuat kesimpulan/rumusan.

Nota :
Jumlah skor murid adalah hasil
tambah semua skor dalam ketiga-
tiga Petunjuk Prestasi

* Murid akan mendapat skor

minimum sekiranya dibimbing
sepenuhnya oleh pentaksir dalam
mana-mana konstruk yang ditaksir.

45
 Konstruk Hubung kait antara konstruk dan tahap
Eviden Petunjuk Prestasi Skor
yang ditaksir penguasaan

Tahap Penguasaan 6
Skor 4

• Menjustifikasikan dapatan Mengandungi semua Petunjuk

penyiasatan dengan mengaitkan Prestasi yang ditulis dengan betul.

teori, prinsip dan hukum sains

Skor 3
dalam membuat pelaporan. (P1)
Kemahiran Proses Sains (KPS) Mengandungi mana-mana tiga
P1. Menghubungkaitkan dapatan • Menilai dan mencadangkan Petunjuk Prestasi yang ditulis
Konstruk 5 penambahbaikan kepada kaedah
penyiasatan dengan mengaitkan dengan betul.
(K5) penyiasatan dan kaedah inkuiri
teori, prinsip dan hukum sains dalam
lanjutan apabila perlu. (P2) Skor 2
Laporan membuat laporan
Menilai • Membincangkan kesahan data dan Mengandungi mana-mana dua
amali P2. Mencadangkan penambahbaikan
dapatan mencadangkan penambahbaikan Petunjuk Prestasi yang ditulis
kepada kaedah penyiasatan
eksperimen kaedah pengumpulan data dengan betul.
P3. Membincangkan kesahan data
P4. Mewajarkan kesahan data (P3 & P4) Skor 1
Mengandungi mana-mana satu
Petunjuk Prestasi yang ditulis
dengan betul.

* Murid akan mendapat skor

minimum sekiranya dibimbing
sepenuhnya oleh pentaksir dalam
mana-mana konstruk yang ditaksir.

46
 Konstruk Sikap Saintifik Hubung kait Tahap Penguasaan

1. Minat dan sifat ingin tahu tentang alam sekitar TP1 1

2. Jujur dan tepat dalam merekod dan mengesahkan data
3. Luwes dan berfikiran terbuka
4. Rajin dan tabah dalam menjalankan atau menceburi sesuatu perkara TP2 2
5. Sistematik, yakin dan beretika
6. Bekerjasama
Konstruk 6 7. Bertanggungjawab ke atas keselamatan diri dan rakan-rakan serta TP3 3
(K6) alam sekitar

Sikap saintifik 8. Ikram

dan nilai murni 9. Menghargai sumbangan sains dan teknologi TP4 4
10. Mensyukuri nikmat yang dikurniakan Tuhan
11. Menghargai dan mengamalkan kehidupan yang bersih dan sihat
12. Menyedari bahawa sains merupakan salah satu cara untuk TP5 5
memahami alam

TP6 6

47
1.6 Kaedah Merekod
1.6.1 Prosedur mengurus Borang Skor Individu (BSI)
1. Borang Skor Individu digunakan untuk merekod skor semasa dan selepas
pentaksiran dijalankan
2. Skor diberi semasa dan selepas pentaksiran
3. Borang ini digunakan oleh pentaksir dan pemantau
4. Borang ini hendaklah diisi di dalam Templat PEKA yang disediakan oleh
pihak Lembaga Peperiksaan (LP)
5. Sekiranya murid berpindah sekolah, satu salinan BSI hendaklah dicetak
dan ditandatangani oleh pentaksir dan disahkan oleh Pengetua untuk
dibawa oleh murid ke sekolah baharu
6. Pentaksir perlu menghantar BSI yang telah lengkap diisi di dalam Templat
PEKA kepada Setiausaha Peperiksaan sekolah pada akhir tahun atau
apabila berlaku pertukaran pentaksir

1.6.2 Cara mengisi Borang Skor Individu oleh pentaksir

Melalui Templat PEKA

i. Pentaksir perlu mengisi maklumat sekolah, nama Pengetua, nama pentaksir
dan maklumat murid (nama, nombor kad pengenalan dan nombor angka
giliran murid).

48
 ii. Tandakan ( / ) pada lajur Petunjuk Prestasi (P) setiap konstruk yang ditaksir
apabila murid telah menguasai Petunjuk Prestasi (P) itu dan tanda pangkah
( X ) apabila murid tidak menguasai Petunjuk Prestasi (P) tersebut.

iii. Pentaksir mengisi jumlah skor setiap konstruk mengikut jadual Peraturan
Penskoran.
iv. Pentaksir memilih TIGA skor tertinggi dalam setiap konstruk dan mengisi
jumlah skor pada akhir tingkatan 5.

2. Pentaksir perlu mengisi sekurang kurangnya TIGA eksperimen untuk tingkatan 4

dan TIGA eksperimen untuk tingkatan 5 di dalam Templat PEKA.

1.7 Kaedah Merumus Skor

Rumusan skor bagi setiap konstruk diambil daripada jumlah tiga skor yang tertinggi.
Gred diberikan berdasarkan jadual penggredan yang ditetapkan.

49
1.7.1 Jadual Penggredan

Gred pencapaian murid bagi Konstruk 1 hingga Konstruk 5 adalah dijana

dalam julat berikut:

Peratus Gred Penerangan

80 - 100 A Mencapai tahap cemerlang

60 - 79 B Mencapai tahap kepujian

50 - 59 C Mencapai tahap memuaskan

≤ 49 D Belum mencapai tahap minimum

- T Tidak melaksanakan

Bagi Konstruk 6 (Sikap saintifik dan Nilai Murni) penggredan murid adalah
berdasarkan Tahap Penguasaan di dalam Pentaksiran Bilik Darjah (PBD).

1.7.2 Borang Gred Induk (BGI)

Semua gred yang diperoleh daripada Borang Skor Individu (BSI) dipindahkan ke dalam
Borang Gred Induk (BGI) pada akhir tempoh pentaksiran.

50
1.8 Kaedah Melapor

Pelaporan dibuat dalam bentuk Laporan Prestasi Murid yang dikeluarkan oleh pihak
sekolah menggunakan format daripada Lembaga Peperiksaan (LP). Laporan tersebut
mengandungi gred bagi Konstruk 1 hingga 5 dan tahap penguasaan bagi Konstruk 6.

1.9 Kaedah Menyimpan Laporan Amali

Semua laporan amali murid hendaklah disimpan dalam keadaan selamat dan boleh
ditunjukkan apabila pemantauan dijalankan. Sistem fail evidens secara individu TIDAK
PERLU diwujudkan bagi setiap calon.

1.10 Perancangan Pentaksiran Pelaksanaan Peka

PEKA dilaksanakan seiring dengan Pentaksiran Bilik Darjah (PBD).

51
 BAHAGIAN

I LAMPIRAN

1.1 Contoh Tugasan Amali Sains SPM

TUGASAN 1

Kaji situasi di bawah:

Sebuah lori yang penuh dengan muatan pasir dan sebuah kereta berhenti pada
garisan yang sama di lampu isyarat.

Pemandu lori perlu menekan brek lebih awal berbanding pemandu kereta untuk
berhenti.

a) Berdasarkan maklumat di atas, rancang dan jalankan satu eksperimen untuk

mengkaji situasi tersebut. Tuliskan satu laporan eksperimen yang lengkap.

b) Laporan tersebut perlu mengandungi perkara-perkara berikut:

i. Graf yang menghubungkan pemboleh ubah dimanipulasi dan bergerak balas.
ii. Inferens berdasarkan dapatan eksperimen tersebut
iii. Hubungan antara pemboleh ubah manipulasi dan bergerak balas?
iv. Definisi secara operasi bagi inersia
v. Kesimpulan daripada eksperimen

c) Jawab soalan berikut:

i. Selepas pemandu memunggah pasir, lori tersebut menjadi kosong. Adakah dia
perlu menekan brek dalam tempoh masa yang sama sebagaimana ketika lori
tersebut membawa pasir? Jelaskan jawapan anda.
ii. Adakah dapatan eksperimen yang anda peroleh boleh diterima? Jelaskan
jawapan anda.
iii. Cadangkan penambahbaikan untuk mendapatkan data yang lebih jitu.

Semasa anda menjalankan eksperimen, kemahiran manipulatif dan amalan sikap

saintifik dan nilai murni akan dinilai.

52
TUGASAN 2

Semasa Perintah Kawalan Pergerakan (PKP), Cik Ani menanam sayuran di

rumah menggunakan kaedah hidroponik. Untuk menjimatkan kos, Cik Ani
menggunakan hanya separuh daripada sukatan larutan hidroponik yang
dicadangkan. Selepas seminggu dia mendapati anak benihnya tidak subur dan
terbantut .

Berdasarkan pernyataan di atas, rangka dan jalankan satu eksperimen mengkaji kesan
kekurangan makronutrien terhadap pertumbuhan anak benih.

Anda diminta menulis satu laporan bagi eksperimen tersebut.

Laporan amali anda hendaklah mengandungi :

(a) Penyataan masalah

(b) Tujuan
(c) Hipotesis
(d) Pemboleh ubah
(e) Radas dan bahan
(f) Prosedur
(g) Pemerhatian
(h) Mentafsir data
(i) Membuat kesimpulan

Anda juga dikehendaki menjawab soalan-soalan berikut:

1. Nyatakan inferens bagi dapatan eksperimen tersebut.
2. Berdasarkan dapatan ekperimen tuliskan satu hubungan antara pemboleh ubah
dimanipulasi dan pemboleh ubah bergerak balas.
3. Nyatakan definisi secara operasi bagi pertumbuhan tumbuhan.
4. Bincangkan keesahan data yang anda perolehi jika kajian ini dilakukan di ladang
jagung
5. Apakah kesan lain terhadap tumbuhan akibat kekurangan nitrogen?
6. Pertumbuhan alga dalam larutan kultur akan mempengaruhi keputusan
eksperimen. Cadangkan satu langkah yang boleh mengelakkan pertumbuhan alga
dan terangkan langkah yang dipilih.

Semasa anda menjalankan eksperimen, kemahiran manipulatif dan amalan sikap

saintifik dan nilai murni akan dinilai.

53
TUGASAN 3

Nasrul dan Fazli bercuti ke Pulau Pinang. Mereka membeli jeruk mangga serta
potongan buah mangga segar yang dijual di sebuah gerai. Keesokan harinya
mereka mendapati potongan buah mangga segar telah rosak manakala jeruk
mangga masih dalam keadaan baik.

Berdasarkan penyataan di atas, rancang dan jalankan eksperimen untuk mengkaji

situasi di atas .

Di akhir eksperimen, anda perlu menulis satu laporan lengkap dan mengolah data
dalam set komunikasi yang sesuai dan menjawab soalan berikut :

1. Nyatakan inferens bagi pemerhatian dalam eksperimen ini.

2. Nyatakan hubungan antara pemboleh ubah bergerak balas dengan pemboleh ubah
dimanipulasi.
3. Berdasarkan eksperimen ini, nyatakan definisi secara operasi bagi pertumbuhan
mikroorganisma.
4. Mengapakah jeruk mangga tahan lebih lama?
5. Berdasarkan dapatan eksperimen ini, cadangkan penambahbaikan untuk
mendapatkan data yang lebih jitu.
6. Adakah data yang anda perolehi sah? Berikan alasan anda.
7. Nyatakan kesimpulan bagi eksperimen ini.

Semasa anda menjalankan eksperimen, kemahiran manipulatif dan amalan sikap

saintifik dan nilai murni akan dinilai.

54
1.2 Contoh Laporan Amali dan Penandaan

Contoh 1 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 1

Penyataan masalah :

Apakah hubungan antara jisim kenderaan dengan masa yang diambil untuk berhenti di lampu
isyarat? K1P1

Tujuan penyiasatan:
Mengkaji hubungan antara jisim dengan inersia K1P2

Hipotesis :
Semakin besar jisim sesuatu objek, semakin besar inersia objek itu K1P3

Pemboleh ubah :
Dimanipulasikan : Jisim plastisin
Bergerak balas : Tempoh ayunan
Dimalarkan : Panjang bilah gergaji yang berayun K1P4

Bahan dan Radas:

Plastisin, pengapit-G, bilah gergaji, jam randik analog, penimbang elektronik K1P5

Prosedur :

K1P7

55
 1. Bilah gergaji diapit dengan pengapit-G pada kaki meja secara mengufuk dengan ketat
seperti dalam rajah di atas
2. Seketul plastisin dengan jisim 30g dilekatkan pada hujung bilah gergaji itu,
3. Hujung bilah gergaji dengan plastisin itu ditarik sedikit dan dilepaskan supaya berayun
secara mengufuk
4. Masa yang diambil bagi 10 ayunan lengkap menggunakan jam randik dicatat dan
direkodkan.
5. Tempoh,T untuk satu ayunan lengkap ditentukan
6. Langkah 2 hingga 5 diulang menggunakan plastisin yang berjisim 40g, 50g, 60g dan
70g. K1P6

Pemerhatian:
K3P1
!
Jisim plastisin (g) Masa untuk 10 ayunan, t(s) Tempoh, T= "# (s)

30 31.0 3.10
40 39.8 3.98
50 47.0 4.70
60 51.3 5.13
70 54.0 5.40
K3P2

b i

K4P1c

K4 P1d

K4P1b
K4P1a

56
 ii Inferens: plastisin yang berjisim 70g mengambil masa yang paling lama untuk
membuat 10 ayunan lengkap kerana mempunyai jisim yang paling besar.
K4 P2a

iii Hubungan : Semakin besar jisim objek, semakin panjang tempoh ayunan
K4 P2b

iv Definisi secara operasi: Inersia ialah satu keadaan yang ditunjukkan oleh tempoh
ayunan yang semakin lama apabila jisim objek bertambah.
K4P2c

v Kesimpulan: objek yang berjisim lebih besar mempunyai inersia yang lebih besar.
K4P3

c i Tidak, kerana inersia lori telah berkurangan. K5P1

ii Penambahbaikan: menggunakan jam randik digital untuk mendapatkan masa yang

lebih jitu dan mengelakkan ralat paralaks.
K5P2 K5P3

iii Ya, kerana eksperimen menunjukkan plastisin yang berjisim besar mengambil masa
yang lebih lama untuk membuat 10 ayunan lengkap.
K5P4

57
 Contoh 2 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 1

Penyataan masalah :

Apakah hubungan antara jisim kenderaan dengan masa yang diambil untuk berhenti di lampu
isyarat? K1P1

Tujuan penyiasatan:
Mengkaji hubungan antara jisim dengan inersia K1P2

Hipotesis :
Semakin besar jisim sesuatu objek, semakin besar inersia objek itu K1P3

Pemboleh ubah :
Dimanipulasikan : Jisim plastisin
Bergerak balas : Tempoh ayunan
Dimalarkan : Panjang bilah gergaji yang berayun K1P4

Bahan dan Radas:

Plastisin, pengapit-G, bilah gergaji, jam randik analog, penimbang elektronik K1P5

Prosedur :

K1P7

58
 1. Bilah gergaji diapit dengan pengapit-G pada kaki meja secara mengufuk dengan ketat
seperti dalam rajah di atas
2. Seketul plastisin dengan jisim 30g diletkatkan pada hujung bilah gergaji itu,
3. Hujung bilah gergaji dengan plastisin itu ditarik sedikit dan dilepaskan supaya berayun
secara mengufuk
4. Masa yang diambil bagi 10 ayunan lengkap menggunakan jam randik dicatat dan
direkodkan.
5. Tempoh,T untuk satu ayunan lengkap ditentukan
6. Langkah 2 hingga 5 diulang menggunakan plastisin yang berjisim 40g, 50g, 60g dan
70g. K1P6

Pemerhatian:
K3P1
!
Jisim plastisin (g) Masa untuk 10 ayunan, t(s) Tempoh, T= "# (s)

30 31.0 3.10
40 39.8 3.98
50 47.0 4.70
60 51.3 5.13
70 54.0 5.40
K3P2
b i

K4P1c K4 P1d

K4P1b K4P1a

59
 ii Inferens: plastisin yang berjisim 70g mengambil masa yang paling lama untuk
membuat 10 ayunan lengkap kerana mempunyai jisim yang paling besar.
K4 P2a

iii Hubungan : Semakin besar jisim objek, semakin panjang tempoh ayunan
K4 P2b

iv Definisi secara operasi: Inersia ialah satu keadaan yang ditunjukkan oleh tempoh
ayunan yang semakin lama apabila jisim objek bertambah. K4P2c

v Kesimpulan: objek yang berjisim lebih besar mempunyai inersia yang lebih besar.
K4P3

c i Tidak, kerana inersia lori telah berkurangan.

K5P1

ii Penambahbaikan: menggunakan jam randik digital untuk mendapatkan masa yang

lebih jitu dan mengelakkan ralat paralaks.
K5P2

iii Ya, K5P3

K5P4

60
 Contoh 3 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 1

Penyataan masalah :

Apakah hubungan antara jisim kenderaan dengan masa yang diambil untuk berhenti di lampu
isyarat? K1P1

Tujuan penyiasatan:
Mengkaji hubungan antara jisim dengan inersia K1P2

Hipotesis :
Semakin besar jisim sesuatu objek, semakin besar inersia objek itu K1P3

Pemboleh ubah :
Dimanipulasikan : Jisim plastisin
Bergerak balas : Tempoh ayunan
Dimalarkan : Panjang bilah gergaji yang berayun K1P4

Bahan dan Radas:

Plastisin, pengapit-G, bilah gergaji, jam randik analog, penimbang elektronik K1P5

Prosedur :

K1P7

61
 1. Bilah gergaji diapit dengan pengapit-G pada kaki meja secara mengufuk dengan ketat
seperti dalam rajah di atas
2. Seketul plastisin dengan jisim 30g diletkatkan pada hujung bilah gergaji itu,
3. Hujung bilah gergaji dengan plastisin itu ditarik sedikit dan dilepaskan supaya berayun
secara mengufuk
4. Masa yang diambil bagi 10 ayunan lengkap menggunakan jam randik dicatat dan
direkodkan.
5. Tempoh,T untuk satu ayunan lengkap ditentukan
6. Langkah 2 hingga 5 diulang menggunakan plastisin yang berjisim 40g, 50g, 60g dan
70g. K1P6

Pemerhatian:
K3P1
!
Jisim plastisin (g) Masa untuk 10 ayunan, t(s) Tempoh, T= "# (s)

30 31.0 3.10
40 39.8 3.98
50 47.0 4.70
60 51.3 5.13
70 54.0 5.40
K3P2

b i

62
 ii Inferens: plastisin yang berjisim 70g mengambil masa yang paling lama untuk
membuat 10 ayunan lengkap kerana mempunyai jisim yang paling besar.
K4 P2a

iii Hubungan : Semakin besar jisim objek, semakin panjang tempoh ayunan
K4 P2b

iv Definisi secara operasi: Inersia ialah satu keadaan yang ditunjukkan oleh
tempoh ayunan objek.
K4P2c

v Kesimpulan: objek yang berjisim lebih besar mempunyai inersia yang lebih besar.
K4P3

c i Tidak, kerana inersia lori telah berkurangan. K5P1

ii Penambahbaikan: menggunakan jam randik.

K5P2
iii Ya, K5P3

K5P4

63
 Contoh 1 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 2

Pernyataan masalah : Apakah kesan kekurangan nutrien terhadap pertumbuhan

K1P1
tumbuhan?

Tujuan : Mengkaji kesan kekurangan nutrien terhadap pertumbuhan

tumbuhan K1P2

Hipotesis : Kekurangan nutrien membantutkan pertumbuhan tumbuhan

K1P3
Pemboleh ubah
a) Manipulasi : Jenis larutan kultur
K1P4
b) Bergerak balas : Pertumbuhan tumbuhan /ketinggian anak benih
c) Dimalarkan : Isipadu larutan kultur// saiz anak benih// jenis anak benih//cahaya,suhu

Bahan :
a) Air suling
b) Larutan kultur lengkap
c) Larutan tanpa nitrogen
d) Anak benih
e) Kertas hitam
f) Kapas
K1P5
Radas :
a) Tabung didih
b) Salur penghantar
c) Pam udara
d) Gabus

64
Prosedur :

K1P7

1) Masukkan ml larutan kultur ke dalam empat tabung didih seperti berikut:

Tabung A - larutan kultur lengkap
Tabung B – larutan kultur tanpa nitrogen
Tabung C – larutan kultur tanpa fosforus
Tabung D – larutan kultur tanpa kalium
2) Tutup mulut tabung didih dengan penutup getah berlubang
3) Masukkan anak benih ke dalam tabung didih seperti rajah.
4) Radas didedahkan kepada cahaya selama 2 minggu. K1P6
5) Udara dipam ke dalam setiap kultur larutan selama 5 minit setiap hari.
6) Ketinggian anak benih diukur selepas 2 minggu.

Pemerhatian :
K3P1
Jenis larutan kultur Ketinggian Anak Benih (cm)
Larutan kultur lengkap 5.2
Laturan kultur tanpa nitrogen 3.1
Laturan kultur tanpa fosforus 2.6
Laturan kultur tanpa kalium 2.7

K3P2

65
Kesimpulan: Kekurangan nitrogen merencatkan pertumbuhan tumbuhan K4P3

1) Pertumbuhan anak pokok paling tinggi kerana kehadiran kultur lengkap

K4P2a

2) Jika tiada nitrogen maka pertumbuhan pokok akan terbantut

K4P2b

3) Pertumbuhan tumbuhan ialah proses ketinggian anak benih

K4P2c

K5P4
4) Data yang diperolehi adalah tepat , ketinggian anak benih jagung terbantut di kawasan
yang kekurangan makronutrien (NPK)
K5P3

5) Kekurangan nitrogen juga menyebabkan daun menjadi kuning / tompokkan coklat

ditepi daun. K5P1

6) Balut tabung didih dengan kertas hitam .

Gunakan polisterina / kerajang aluminium / kain / kapas kerana bahan yang legap
cahaya tidak dapat menembusinya seterusnya mengelakkan pertumbuhan alga dalam
kultur . K5P2

66
 Contoh 2 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 2

Pernyataan masalah : Apakah kesan kekurangan nutrien terhadap pertumbuhan

K1P1
tumbuhan?

Tujuan : Mengkaji kesan kekurangan nutrien terhadap pertumbuhan

tumbuhan K1P2

Hipotesis : Kekurangan nutrien membantutkan pertumbuhan tumbuhan

K1P3
Pemboleh ubah
a) Manipulasi : Jenis larutan kultur
K1P4
b) Bergerak balas : Pertumbuhan tumbuhan /ketinggian anak benih
c) Dimalarkan : Isipadu larutan kultur// saiz anak benih// jenis anak benih//cahaya//suhu

Bahan :
a) Air suling
b) Larutan kultur lengkap
c) Larutan tanpa nitrogen
d) Anak benih
e) Kertas hitam
f) Kapas K1P5

Radas :
a) Tabung didih
b) Salur penghantar
c) Pam udara
d) Gabus

67
Prosedur :

K1P7

1) Masukkan 45ml larutan kultur ke dalam empat tabung didih seperti berikut:
Tabung A - larutan kultur lengkap
Tabung B – larutan kultur tanpa nitrogen
Tabung C – larutan kultur tanpa fosforus
Tabung D – larutan kultur tanpa kalium
2) Tutup mulut tabung didih dengan penutup getah berlubang
3) masukkan anak benih ke dalam tabung didih seperti rajah.
4) Radas didedahkan kepada cahaya selama 2 minggu. K1P6
5) Udara di pam ke dalam setiap kultur larutan selama 5 minit setiap hari.
6) Ketinggian anak benih diukur selepas 2 minggu.

Pemerhatian :
K3P1
Jenis larutan kultur Ketinggian Anak Benih (cm)
Larutan kultur lengkap 5.2
Laturan kultur tanpa nitrogen 3.1
Laturan kultur tanpa fosforus 2.6
Laturan kultur tanpa kalium 2.7

K3P2

68
Kesimpulan: Kekurangan nitrogen merencatkan pertumbuhan tumbuhan K4P3

1) Pertumbuhan anak pokok paling tinggi kerana kehadiran kultur lengkap

K4P2a

2) Jika tiada nitrogen maka pertumbuhan pokok akan terbantut

K4P2b

3) Pertumbuhan tumbuhan ialah proses ketinggian anak benih

K4P2c

K5P3
4) Data yang diperolehi adalah tepat ,
K5P4

5) Kekurangan nitrogen juga menyebabkan daun menjadi kuning / tompokkan coklat

ditepi daun. K5P1

6) Balut tabung didih dengan kertas hitam .

K5P2

69
 Contoh 3 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 2

Penyataan masalah : Apakah kesan kekurangan nutrien terhadap pertumbuhan K1P1

tumbuhan?

Tujuan : Mengkaji kesan kekurangan nutrien terhadap pertumbuhan

tumbuhan K1P2

Hipotesis : Kekurangan nutrien membantutkan pertumbuhan tumbuhan

K1P3
Pemboleh ubah :
a) Manipulasi : Jenis larutan kultur
K1P4
b) Bergerak balas : Pertumbuhan tumbuhan /ketinggian anak benih
c) Dimalarkan : Isipadu larutan kultur// saiz anak benih// jenis anak benih//cahaya,suhu

Bahan :
a) Air suling
b) Larutan kultur lengkap
c) Larutan tanpa nitrogen
d) Anak benih
e) Kertas hitam
f) Kapas
K1P5

Radas :
a) Tabung didih
b) Salur penghantar
c) Pam udara
d) Gabus

70
Prosedur :

K1P7

1) Masukkan 45ml larutan kultur ke dalam empat tabung didih seperti berikut:
Tabung A - larutan kultur lengkap
Tabung B – larutan kultur tanpa nitrogen
Tabung C – larutan kultur tanpa fosforus
Tabung D – larutan kultur tanpa kalium
2) Tutup mulut tabung didih dengan penutup getah berlubang
3) masukkan anak benih ke dalam tabung didih seperti rajah.
4) Radas didedahkan kepada cahaya selama 2 minggu. K1P6
5) Udara di pam ke dalam setiap kultur larutan selama 5 minit setiap hari.
6) Ketinggian anak benih diukur selepas 2 minggu.

Pemerhatian :
K3P1
Jenis larutan kultur Ketinggian Anak Benih (cm)
Larutan kultur lengkap 5.2
Laturan kultur tanpa nitrogen 3.1
Laturan kultur tanpa fosforus 2.6
Laturan kultur tanpa kalium 2.7
K3P2

71
Kesimpulan: kehadiran nitrogen merencatkan pertumbuhan tumbuhan K4P3

1) Pertumbuhan pokok terbantut kerana tiada nitrogen sahaja. K4P2a

2) Jika tiada nitrogen atau fosforus atau kalium, maka pertumbuhan pokok akan terbantut
K4P2b
3) Pertumbuhan tumbuhan ialah proses ketinggian anak benih
K4P2c

K5P3
4) Data yang diperolehi adalah tepat ,
K5P4
5) Kekurangan nitrogen juga menyebabkan daun menjadi kuning / tompokkan coklat
ditepi daun. K5P1

6) Balut tabung didih dengan kertas hitam . K5P2

Gunakan polisterina

72
 Contoh 1 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 3

Pernyataan masalah

Mengapakah jeruk mangga tahan lebih lama berbanding mangga segar? K1P1

Tujuan penyiasatan

Untuk mengkaji kesan pH terhadap pertumbuhan Bacillus sp.

K1P2

Hipotesis

Pertumbuhan Bacillus sp. adalah paling baik pada pH7

K1P3

Pemboleh ubah

(a) Pemboleh ubah dimanipulasi : Nilai pH

(b) Pemboleh ubah bergerak balas : Bilangan koloni Bacillus sp.
(c) Pemboleh ubah dimalarkan : Suhu persekitaran K1P4

Bahan dan radas

Larutan kultur Bacillus sp., agar-agar nutrien steril, asid hidroklorik cair, larutan natrium
hidroksida cair, air suling, pita selofan, kertas label, piring petri steril bersama penutup, tiga
buah bikar, tiga gegelung dawai, penunu Bunsen dan tiga batang picagari.
K1P5
Prosedur

1. Piring petri yang mengandungi 10cm3 agar-agar steril disediakan.

2. 1cm3 air suling disebarkan ke atas permukaan agar-agar steril.
3. Gegelung dawai disteril dengan menggunakan nyalaan penunu Bunsen sehingga
gegelung tersebut berbara.
4. Gegelung dawai yang telah disejukkan dicelup ke dalam larutan kultur Bacillus sp.
5. Larutan kultur Bacillus sp. disebarkan ke atas setiap permukaan agar-agar nutrien
dalam bentuk zig-zag menggunakan gegelung dawai.
6. Piring petri ditutup dan bahagian tepinya dibalut menggunakan pita selofan.
7. Ulang Langkah 1 hingga langkah 6 dengan menggantikan air suling kepada asid
hidroklorik cair dan larutan natrium hidroksida cair seperti dalam Rajah 1.1.

73
 Agar-agar nutrien, Agar-agar nutrien, Agar-agar nutrien, kultur
kultur Bacillus sp. kultur Bacillus sp. dan Bacillus sp. dan larutan
dan air suling asid hidroklorik cair natrium hidroksida cair

K1P7
Rajah 1.1

8. Ketiga-tiga piring petri diterbalikkan dan disimpan di dalam almari bertutup selama tiga
hari.
9. Bilangan koloni bakteria dalam setiap piring petri dikira dan direkodkan dalam jadual.

K1P6

Pemerhatian

Jenis bahan Bilangan koloni bakteria K3P1

Air Suling 16

Asid hidroklorik cair 8

Larutan natrium hidroksida

4 K3P2
cair

74
Jawapan :
K4P2a
1. Bilangan koloni bakteria dalam air suling paling banyak kerana air suling merupakan
medium yang bersifat neutral.
2. Pertumbuhan bakteria paling tinggi dalam air suling. K4P2b
3. Pertumbuhan bakteria ialah proses yang menghasilkan bilangan koloni. K4P2c

4. Jeruk mangga direndam dalam larutan cuka dan garam. Garam akan menghidrat
mangga manakala cuka bersifat asid. Keadaan terhidrat dan berasid tidak sesuai untuk
pertumbuhan mikroorganisma. K5P1
5. Eksperimen ini perlu dijalankan sebanyak 3 kali bagi setiap larutan dan dapatkan
K5P2
jumlah purata bilangan koloni.
K5P3/P4
6. Ya kerana koloni bakteria dapat dikira dengan jelas.
7. Pertumbuhan bakteria adalah paling sesuai pada pH7. K4P3

75
 Contoh 2 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 3

Penyataan masalah

Mengapakah jeruk mangga tahan lebih lama berbanding mangga segar?

K1P1
Tujuan penyiasatan

Untuk mengkaji kesan pH terhadap pertumbuhan Bacillus sp.

K1P2
Hipotesis

Pertumbuhan Bacillus sp. adalah paling baik pada pH7

K1P3

Pemboleh ubah

(a) Pemboleh ubah dimanipulasi : Nilai pH

(b) Pemboleh ubah bergerak balas : Bilangan koloni Bacillus sp.
K1P4
(c) Pemboleh ubah dimalarkan : Suhu persekitaran

Bahan dan radas

Larutan kultur Bacillus sp., agar-agar nutrien steril, asid hidroklorik cair, larutan natrium
hidroksida cair, air suling, pita selofan, kertas label, piring petri steril bersama penutup, tiga
buah bikar, tiga gegelung dawai, penunu Bunsen dan tiga batang picagari.
K1P5

Prosedur

1. Piring petri yang mengandungi 10cm3 agar-agar steril disediakan.

2. 1cm3 air suling disebarkan ke atas permukaan agar-agar steril.
3. Gegelung dawai disteril dengan menggunakan nyalaan penunu Bunsen sehingga
gegelung tersebut berbara.
6. Gegelung dawai yang telah disejukkan dicelup ke dalam larutan kultur Bacillus sp.
7. Larutan kultur Bacillus sp. disebarkan ke atas setiap permukaan agar-agar nutrien
dalam bentuk zig-zag menggunakan gegelung dawai.
8. Piring petri ditutup dan bahagian tepinya dibalut menggunakan pita selofan.
9. Ulang Langkah 1 hingga langkah 6 dengan menggantikan air suling kepada asid
hidroklorik cair dan larutan natrium hidroksida cair seperti dalam Rajah 1.1.

76
 Agar-agar nutrien, Agar-agar nutrien, Agar-agar nutrien, kultur
kultur Bacillus sp. kultur Bacillus sp. dan Bacillus sp. dan larutan
dan air suling asid hidroklorik cair natrium hidroksida cair

K1P7
Rajah 1.1

10. Ketiga-tiga piring petri diterbalikkan dan disimpan di dalam almari bertutup selama tiga
hari.
11. Bilangan koloni bakteria dalam setiap piring petri dikira dan direkodkan dalam jadual.

K1P6

77
Pemerhatian

Jenis bahan Bilangan koloni bakteria K3P1

Air Suling 16

Asid hidroklorik cair 8

Larutan natrium hidroksida K3P2

4
cair

78
Jawapan :

1. Bilangan koloni bakteria dalam air suling paling banyak kerana air suling merupakan
K4P2a
medium yang bersifat neutral.
K4P2b
2. Pertumbuhan bakteria paling tinggi dalam air suling.
3. Pertumbuhan bakteria ialah proses yang menghasilkan bilangan koloni K4P2c

4. Jeruk mangga direndam dalam larutan cuka dan garam. Garam akan menghidrat
K5P1
mangga manakala cuka bersifat asid.
5. Eksperimen ini perlu dijalankan sebanyak 3 kali bagi setiap larutan. K5P2
6. Ya kerana koloni bakteria dapat dikira dengan jelas. K5P3/P4
7. Pertumbuhan bakteria adalah paling sesuai pada pH7.
K4P3

79
 Contoh 3 : Laporan Amali dan Penandaan Tugasan 3

Penyataan masalah

Mengapakah jeruk mangga tahan lebih lama berbanding mangga segar? K1P1

Tujuan penyiasatan

Untuk mengkaji kesan pH terhadap pertumbuhan Bacillus sp.

K1P2
Hipotesis

Pertumbuhan Bacillus sp. adalah paling baik pada pH7

K1P3
Pemboleh ubah

(a) Pemboleh ubah dimanipulasi : Nilai pH

(b) Pemboleh ubah bergerak balas : Bilangan koloni Bacillus sp.
(c) Pemboleh ubah dimalarkan : Suhu persekitaran K1P4

Bahan dan radas

Larutan kultur Bacillus sp., agar-agar nutrien steril, asid hidroklorik cair, larutan natrium
hidroksida cair, air suling, pita selofan, kertas label, piring petri steril bersama penutup, tiga
buah bikar, tiga gegelung dawai, penunu Bunsen dan tiga batang picagari.
K1P5

Prosedur

1. Piring petri yang mengandungi 10cm3 agar-agar steril disediakan.

2. 1cm3 air suling disebarkan ke atas permukaan agar-agar steril.
3. Gegelung dawai disteril dengan menggunakan nyalaan penunu Bunsen sehingga
gegelung tersebut berbara.
4. Gegelung dawai yang telah disejukkan dicelup ke dalam larutan kultur Bacillus sp.
5. Larutan kultur Bacillus sp. disebarkan ke atas setiap permukaan agar-agar nutrien
dalam bentuk zig-zag menggunakan gegelung dawai.
6. Piring petri ditutup dan bahagian tepinya dibalut menggunakan pita selofan.
7. Ulang Langkah 1 hingga langkah 6 dengan menggantikan air suling kepada asid
hidroklorik cair dan larutan natrium hidroksida cair seperti dalam Rajah 1.1.

80
 Agar-agar nutrien, Agar-agar nutrien, Agar-agar nutrien, kultur
kultur Bacillus sp. kultur Bacillus sp. dan Bacillus sp. dan larutan
dan air suling asid hidroklorik cair natrium hidroksida cair

K1P7
Rajah 1.1

8. Ketiga-tiga piring petri diterbalikkan dan disimpan di dalam almari bertutup selama tiga
hari.
9. Bilangan koloni bakteria dalam setiap piring petri dikira dan direkodkan dalam jadual.

K1P6

Pemerhatian
K3P1
Jenis bahan Bilangan koloni bakteria

Air Suling 16

Asid hidroklorik cair 8

Larutan natrium hidroksida

cair 4 K3P2

81
Jawapan :

1. Bilangan koloni bakteria dalam air suling paling banyak kerana air suling merupakan
medium yang bersifat neutral. K4P2a
2. Pertumbuhan bakteria paling tinggi dalam air suling. K4P2b
K4P2c
3. Pertumbuhan bakteria ialah proses yang menghasilkan bilangan koloni
4. Jeruk mangga direndam dalam larutan cuka dan garam. Garam akan menghidrat
mangga manakala cuka bersifat asid. Keadaan terhidrat dan berasid tidak sesuai
K5P1
untuk pertumbuhan mikroorganisma.
5. K5P2
6. Ya kerana koloni bakteria dapat dikira dengan jelas. K5P3/P4
7. Pertumbuhan bakteria
K4P3

82
1.3 SENARAI EKSPERIMEN WAJIB TINGKATAN 4 DAN PEMETAAN KEMAHIRAN SAINTIFIK

Mengeksperimen
ruang dan masa

pembolehubah
Berkomunikasi

secara operasi
Mengukur dan
menggunakan

Menggunakan

Mentafsir data
perhubungan

Mendefinisi
Memerhati

Mengawal
Amali

Mengelas
No. Amali
Sub topik

Membuat

Membuat
hipotesis
Meramal
inferens
nombor
Topik

Menjalankan
eksperimen bagi
3 3.2 3.2.2 / / / / / / / / / / /
menentukan kadar
denyutan nadi manusia.
Menjalankan
eksperimen untuk
membandingkan
6.1 6.1.6 / / / / / / / / / / /
kekuatan tulang yang
padat dan tulang yang
6 berongga.
Menjalankan
eksperimen untuk
6.3 6.3.4 mendapatkan pola / / / / / / / / / /
pertumbuhan
tumbuhan.

83
 perhubungan ruang

Membuat hipotesis
Mendefinisi secara
Membuat inferens

Mengeksperimen
pembolehubah
Berkomunikasi
Mengukur dan
menggunakan

Menggunakan

Mentafsir data
Amali

Memerhati

Mengawal
dan masa
Mengelas

Meramal
No. Amali
Sub topik

nombor

operasi
Topik

Menjalankan eksperimen
untuk membandingciri-
ciri aloi dan logam / / / / / / / / / / /
tulennya.
(Kekerasan)
9 9.1 9.1.2
Menjalankan eksperimen
untuk membandingciri-
ciri aloi dan logam / / / / / / / / / /
tulennya.
(Kakisan)
Menjalankan eksperimen
11.3.1 untuk menentukan nilai / / / / / / / /
pecutan graviti bumi, g.
11.3 Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji keadaan
11.3.3 / / / / / / / / / / /
11 jatuh bebas dan bukan
jatuh bebas.
Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji
11.4 11.4.3 / / / / / / / / / / /
hubungan antara jisim
dan inersia.

84
1.4 SENARAI EKSPERIMEN WAJIB TINGKATAN 5 DAN PEMETAAN KEMAHIRAN SAINTIFIK

perhubungan ruang

Membuat hipotesis
Mendefinisi secara
Membuat inferens

Mengeksperimen
pembolehubah
Berkomunikasi
Mengukur dan
menggunakan

Menggunakan

Mentafsir data
Memerhati

Mengawal
dan masa
Mengelas
No. Amali
Sub topik

Meramal
nombor

operasi
Amali
Topik

Menjalankan eksperimen
1.1.2 menunjukkan kewujudan / / / / / / / / / /
mikroorganisma.
Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji faktor yang
mempengaruhi pertumbuhan / / / / / / / / / /
mikroorganisma.
(Nutrien)
Menjalankan eksperimen
1 1.1
untuk mengkaji faktor yang
1.1.3 mempengaruhi pertumbuhan / / / / / / / / / /
mikroorganisma.
(Kelembapan)
Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji faktor yang
mempengaruhi pertumbuhan / / / / / / / / / /
mikroorganisma.
(Cahaya)

85
 menggunakan nombor

perhubungan ruang

Membuat hipotesis
Mendefinisi secara
Membuat inferens

Mengeksperimen
pembolehubah
Berkomunikasi
Mengukur dan

Menggunakan

Mentafsir data
Memerhati

Mengawal
dan masa
Mengelas
No. Amali
Sub topik

Meramal

operasi
Amali
Topik

Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji faktor yang
mempengaruhi pertumbuhan / / / / / / / / / / /
mikroorganisma.
(Suhu)
1.1 1.1.3
Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji faktor yang
1
mempengaruhi pertumbuhan / / / / / / / / / / /
mikroorganisma.
(Nilai pH)
Menjalankan eksperimen
mengkaji kesan antibiotik
1.3 1.3.3 / / / / / / / / / / / /
terhadap pertumbuhan
bakteria.
Menjalankan eksperimen
untuk menganggarkan nilai
2.1 2.1.2 / / / / / / / / / / /
kalori dalam sampel
2 makanan
Menjalankan eksperimen
mengenai kesan kekurangan
2.2 2.2.2 / / / / / / / / / / / /
makronutrien kepada
tumbuhan

86
 menggunakan nombor

perhubungan ruang

Membuat hipotesis
Mendefinisi secara
Membuat inferens

Mengeksperimen
pembolehubah
Berkomunikasi
Mengukur dan

Menggunakan

Mentafsir data
Memerhati

Mengawal
dan masa
Mengelas
No. Amali
Sub topik

Meramal

operasi
Amali
Topik

Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji suhu reaktan / / / / / / / / / / /
terhadap kadar tindak balas
Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji kepekatan
/ / / / / / / / / / /
reaktan terhadap kadar
tindak balas
4 4.2 4.2.1
Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji saiz reaktan / / / / / / / / / / /
terhadap kadar tindak balas
Menjalankan eksperimen
untuk mengkaji kewujudan
/ / / / / / / / / / /
mangkin terhadap kadar
tindak balas
Menjalankan eksperimen
5 5.5 5.5.9 untuk menghasilkan sabun / / / / / /
melalui proses saponifikasi

87
 1.5 Borang Skor Individu
BORANG SKOR INDIVIDU
PEKA SAINS SPM

Sekolah : ……………………………………………………………. Nama : …………………………………………………………….

No. Kad Pengenalan : …………………………………………..…

KONSTRUK 3 KONSTRUK 6
KONSTRUK 2 KONSTRUK 4 KONSTRUK 5
KONSTRUK 1 Mengumpul dan Sikap saintifik
Menjalankan Mentafsir data dan membuat kesimpulan Menilai dapatan
Merancang eksperimen merekod dan nilai
eksperimen / rumusan eksperimen
data/pemerhatian murni
Tarikh No. / Tajuk
Petunjuk Prestasi Petunjuk Prestasi Petunjuk Prestasi Petunjuk Prestasi Petunjuk Prestasi TP
Pentaksiran Eksperimen

1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 1 2 1 2 3 1 2 3 4

TIDAK MELAKSANAKAN

Tahun Nama guru Tandatangan Tarikh

PENGESAHAN PENGETUA (KES PINDAH SEKOLAH):

TANDATANGAN DAN COP RASMI

88
 1.6 Borang Gred Induk

BORANG GRED INDUK (BGI)

PEKA SAINS SPM

Sekolah : ……….……………………………………. Nombor Pusat : ………………………………

Tingkatan : .……………………………………………. Tahun : ………………………………

Gred
Konstruk III Konstruk IV
Konstruk V
No. Kad Angka Konstruk I Konstruk II Mengumpul Mentafsir data Konstruk VI
No. Nama Merancang Menjalankan dan merekod dan membuat
Menilai Sikap saintifik
Pengenalan giliran Dapatan Nota
eksperimen eksperimen data/ kesimpulan / dan Nilai
pemerhatian Eksperimen Murni
rumusan

Tandatangan Pentaksir: Tandatangan Pengetua :

……………………………… ………………………………

( ) ( )

Tarikh : ………………. Tarikh:............................................

89
90
91
HAK CIPTA TERPELIHARA

92