You are on page 1of 85

4

Edukasyong Pantahanan
at

PY
Pangkabuhayan

O
Patnubay ng Guro
C
Unit 1
E D
EP

Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng


mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,
at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa
larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi
D

sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Ikaapat na Baitang
Patnubay ng Guro
Unang Edisyon 2015
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon
176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan
ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring
gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names,
tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran
ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang
kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram
at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng
materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring

PY
iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong
nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang
hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang
tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.

O
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa
filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon


Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
C
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
D
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro
Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT – Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna,
Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano;
E

Home Economics – Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia,


Bernie C. Dispabiladera; Agriculture – Teresita B. Doblon,
Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina;
EP

Industrial Arts – Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at


Randy R. Emen
Mga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at
Werson R. De Asis, PhD
Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT – Anife S. Angelo; Home Economics – Sharlyn P.
Sanclaria; Agriculture – Mar G. Agustin;
D

Industrial Arts – Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at


Eric C. De Guia
Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. Ocampo
Mga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. Sotto
Mga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD,
Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD
Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
PAUNANG SALITA

Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher’s Guide) sa mga


guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan
sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic
Education Program.
Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda
upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan,
kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin
mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang

PY
maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay
sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay
mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa

O
iba’t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang
wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin
mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa
C
paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng
paggawa.
D
Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan
ng Mag-aaral (KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang
pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng
E

aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan


ng iyong paggabay sa kanila.
EP
D

iii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ARALIN PAKSA PAHINA

Entrepreneurship and Information and


Yunit I 1
Communication Technology (ICT)
Aralin 1 Ang Pagbebenta ng Produkto 2
Aralin 2 Katangian ng Entrepreneur 5
Aralin 3 Ang Iba’t Ibang Uri ng Negosyo 7
Aralin 4 Mga Entrepreneur sa Komunikasyon at Teknolohiya 10
Aralin 5 Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa 14
Aralin 6 Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship 18
Aralin 7 Ligtas at Responsableng Paggamit ng Computer, 21

PY
Internet, at Email
Aralin 8 Ang Mga Panganib na Dulot ng Malware at Computer 24
Virus
Aralin 9 Pangangalap ng Impormasyon Gamit ang ICT 27

O
Aralin 10 Ang Computer File System 29
Aralin 11 Pananaliksik Gamit ang Internet C 32
Aralin 12 Pangangalap ng Impormasyon sa Websites 34
Aralin 13 Pag-download ng Impormasyong Nakalap 37
Aralin 14 Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word 40
Processor
D
Aralin 15 Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Spreadsheet 43
Tool
E

Aralin 16 Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon 45


Aralin 17 Ang Email 48
EP

Aralin 18 Pagsagot at Pagpapadala ng Email na may Attachment 51


Aralin 19 Pagguhit Gamit ang Drawing Tool o Graphic Software 53
Aralin 20 Pag-Edit ng Larawan Gamit ang Basic Photo Editing 57
Tool
D

Aralin 21 Paggawa ng Dokumento na may Larawan Gamit ang 59


Word Processing Tool
Aralin 22 Paggawa ng Report Gamit ang Word Processing 62
Application

iv

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Republic of the Philippines
Department of Education
DepEd Complex, Meralco Avenue
Pasig City
D
EP
EK TO 12 CURRICULUM GUIDE

ix
D
EDUKASYONG PANTAHANAN AT
PANGKABUHAYAN (EPP)
C
and
TECHNOLOGY AND LIVELIHOOD EDUCATION
O
(TLE) PY

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
Grade 4

December 2013

electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
(Grade 1 to Grade 10)
PY
O
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

C
E D
EP
D

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

D Description of Framework

Technology and Livelihood Education encompasses the field of Home Economics (H.E.); Industrial Arts (IA); Agri-Fishery Arts (AFA); and Information, Communication. and
Technology (ICT). The 24 TLE courses can be categorized under any of these fields.
EP
TLE as a course has two streams—the TR-based TLE and the Entrepreneur-based TLE—and every school has a choice as to which stream to offer, with consideration
forfaculty, facilities, and resources. Both streams are based on the Training Regulations, but the Entrepreneur-based TLE embeds entrepreneurship concepts in the
E
teaching of the various subjects in HE , IA, AFA, and ICT.

xi
TLE is geared towards the development of technological proficiency and is anchored on knowledge and information, entrepreneurial concepts, process and delivery, work
D
values, and lifeskills. This means that the TLE that works is one which is built on adequate mastery of knowledge and information, skills and processes, and the acquisition of
proper work values and life skills. The TLE that is functional is one which equips students with skills for lifelong learning. TLE that is concerned only with mere definition of
terms is meaningless and shallow. TLE that is focused on mastery of skills and processes without right work values is anemic and dangerous. An effective TLE is one that is
C
founded on the cognitive, behavioral, or psychomotor and affective dimensions of human development. Therefore teaching TLE means teaching facts, concepts, skills, and
values in their entirety.
O
The diagram likewise shows that entrepreneurial concepts also form part of the foundation of quality TLE. It is expected that TLE students, after using the Learning Modules
on Entrepreneurship-based TLE, imbibe the entrepreneurial spirit and consequently set up their own businesses in the areas of Agri-Fishery Arts, Industrial Arts, Home
Economics, and Information and Communication Technology.
PY
TLE by its nature is dominantly a skill subject; hence the teacher must engage students in an experiential, contextualized, and authentic teaching-learning process. It is a

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
subject in which students learn best by doing. It is integrative in approach. For instance, it integrates entrepreneurship with all the areas of TLE. It integrates concepts, skills,
and values.

electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

I. LEARNING AREA STANDARD


D
The learner demonstrates the knowledge, skills, values, and attitudes (KSVA) in Technology and Livelihood Education (TLE), which will enable
him/her to gain employment, become an entrepreneur, a middle level manpower and/or pursue higher education.
EP
II. KEY STAGE STANDARDS
E

xii
Grades 4–6
D Grades 7–10 Grades 11–12
The learner demonstrates an understanding of the
basic concepts of selected TLE course in Home
The learner demonstrates an understanding of the
C
Economics, Industrial Arts, Agriculture and Fishery Arts
basic knowledge and skills in entrepreneurship & ICT, and ICT competencies common to TLE courses such as
Agriculture, Home Economics, and Industrial Arts
O
use and maintenance of tools, observing, safety in the
The learner demonstrates specialized technical skills
that would enable him/her to obtain NC II.
toward the improvement of personal life, family, and workplace, mensuration and calculation, and
community interpreting technical drawings; and gains specialized
knowledge and skills in at least one TLE that would
enable him/her to obtain NC II.
PY

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

III. GRADE LEVEL STANDARDS

GRADE LEVEL LEVEL STANDARDS


D
The learner demonstrates basic knowledge, skills, and values in agriculture, entrepreneurship and ICT, home economics, and industrial arts that can help
4
improve self and family life.
The learner demonstrates increased knowledge, skills, and values in entrepreneurship and ICT, agriculture, home economics, and industrial arts toward
5
improving family life and the community.
The learner demonstrates enhanced and expanded knowledge in entrepreneurship & ICT, agriculture, home economics, and industrial arts towardthe
6
improvement of the family’s economic life and thecommunity.
EP
The learner demonstrates an understanding of basic concepts and underlying principles in developing fundamental skills in Exploratory Technology and
7
Vocational Education (EPP/TLE/TVE).
The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production
8
E
and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized.
The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production
9

xiii
and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized.

10
D
The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production
and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized.
The learner demonstrates an understanding of the principles in preparing a creative and innovative business plan as it relates with marketing, operations
11 and human resource, and simple accounting and financial plans to determine the feasibility and viability of the business of his/her technology and
Vocational specialization.
12
C
The learner demonstrates an understanding of of the principles in applying the business plan of his/her choice based on his/her T&VE specialization.

IV. TIME ALLOTMENT


O
Grade 4 Grade 5 Grade 6 Grade 7 Grade 8 Grade 9 Grade 10

Daily 50mins 50mins 50mins


PY
Weekly 4hours 4hours 4hours 4hours

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

Grade 4

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
Grade 4 – ICT and ENTREPRENEURSHIP
D
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… 1.1 naipaliliwanag ang kahulugan at kahalagahan
ng “entrepreneurship”
EPP4IE-
0a-1
1. Entrepreneurship naipamamalas ang pang- naipaliliwanag ang mga 1.2 natatalakay ang mga katangian ng isang EPP4IE-
unawa sa konsepto ng batayang konsepto ng entrepreneur 0a-2
“entrepreneurship” pagnenegosyo 1.3 natutukoy ang mga naging matagumpay na
EPP4IE-
entrepreneur sa pamayanan, bansa, at sa
0b-3
ibang bansa
EP
EPP4IE-
1.4 natatalakay ang iba’t-ibang uri ng negosyo
0b-4
2. Ligtas at naipamamalas ang nakagagamit ng computer, 2.1 naipaliliwanag ang mga panuntunan sa EPP4IE -
responsableng
gamit ng ICT paggamit ng computer,
E
kaalaman at kakayahan sa Internet, at email sa ligtas
at responsableng 2.2
paggamit ng computer, Internet, at email
natatalakay ang mga panganib na dulot ng
0c-5

Internet, at email sa ligtas pamamaraan mga di-kanais-nais na mga software (virus at EPP4IE -

xiv
at responsableng malware), mga nilalaman, at mga pag-asal sa 0c-6
pamamaraan
D Internet
2.3 nagagamit ang computer, Internet, at email EPP4IE-0d-
sa ligtas at responsableng pamamaraan 7
3. Pangangalap naipamamalas ang nakagagamit ng computer 3.1. naipaliliwanag ang kaalaman sa paggamit ng
EPP4IE-0d-
at pagsasaayos kaalaman at kasanayan sa at Internet sa computer at Internet bilang mapagkukunan
ng computer at Internet sa pangangalap at
C ng iba’t ibang uri ng impormasyon
8
impormasyong pangangalap at pagsasaayos ng EPP4IE-
3.2. nagagamit ang computer file system
gamit ang ICT pagsasaayos ng impormasyon 0e-9
impormasyon
O 3.3. nagagamit ang web browser at ang basic
EPP4IE-
features ng isang search engine sa
0e-10
pangangalap ng impormasyon
3.4. nagagamit ang mga website sa pangangalap EPP4IE-
ng impormasyon 0f-11
3.5. nakokopya o nada-download sa computer ang EPP4IE-
nakalap na impormasyon mula sa Internet 0f-12
PY
4. Pag-susuri ng naipamamalas ang nakagagawa ng table at 4.1 nakagagawa ng table at tsart gamit ang word EPP4IE-
Impormasyon kaalaman at kakayahan tsart gamit ang processing 0g-13

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
Gamit ang ICT
D
sa paggamit ng
productivity tools upang
productivity tools upang
magpakita ng
4.2 nakagagawa ng table at tsart gamit ang
electronic spreadsheet tool
EPP4IE-
maipakita ang numerical impormasyon
0g-14

at tekstual na
impormasyon sa 4.3 nakakapag-sort at filter ng impormasyon EPP4IE -
pamamagitan ng mga gamit ang electronic spreadsheet tool 0h-15
EP
table at tsart
5. Komunikasyon naipakikita ang kaalaman nakagagamit ng email EPP4IE
5.1. nakapagpapadala ng sariling email
at at kasanayan sa paggamit 0h-16
kolaborasyon
gamit ang ICT
ng
E 5.2. nakasasagot sa email ng iba
EPP4IE -
0h-17
5.3. nakapagpapadala ng email na may kalakip na EPP4IE -

xv
dokumento o iba pang media file 0i-18
6. Paglikha ng naipakikita ang nakagagamit ng
D 6.1. nakaguguhit gamit ang drawing tool o EPP4IE -
knowledge kaalaman at kakayahan productivity tools sa graphics software 0i-19
products sa paggamit ng paggawa ng mga 6.2. nakakapag-edit ng photo gamit ang basic EPP4IE -
productivity tools upang knowledge products photo editing tool 0i-20
lumikha ng mga 6.3. nakagagawa ng dokumento na may picture
knowledge product
C gamit ang word processing tool o desktop
EPP4IE -
0j-21
publishing tool
6.4. nakagagawa ng maikling report na may
kasamang mga table, tsart, at photo o EPP4IE -
O drawing gamit ang iba’t ibang tools na 0j-22
nakasanayan
Grade 4 – AGRICULTURE
1.1 naisasagawa ang mga kasanayan at kaalaman
EPP4AG-0a-
1. Pagtatanim ng naipamamalas ang pang- naisasagawa ang sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang
1
halamang unawa sa kaalaman at pagtatanim, pag-aani, at isang pagkakakitaang gawain
ornamental kasanayan sa pagtatanim pagsasapamilihan ng 1.2 natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng
EPP4AG-0a-
PY
ng halamang ornamental halamang ornamental sa halamang ornamental, para sa pamilya at sa
2
bilang isang gawaing masistemang pamamaraan pamayanan

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
pagkakakitaan 1.3 nagagamit ang teknolohiya/Internet sa
pagsagawa ng survey at iba pang pananaliksik EPP4AG-0b-
ng wasto at makabagong pamamaraan ng 3
pagpapatubo ng halamang ornamental

electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
1.4. nakapagsasagawa ng survey upang
matukoy ang mga sumusunod:
1.4.1 mga halamang ornamental ayon sa
ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili,
D panahon,pangangailangan at kita ng mga
nagtatanim
1.4.2 pagbabago sa kalakaran sa pagpapatubo
ng halamang ornamental (hal: EPP4AG-0c-
“intercropping” ng halamang gulay sa 4
halamanang ornamental, atbp)
1.4.3 Disenyo o planong pagtatanim ng
pinagsamang halamang ornamental at iba
EP
pang mga halamang angkop dito
1.4.4 pagkukunan ng mga halaman at iba pang
kailangan sa halamang ornamental
E 1.4.5 paraan ng pagtatanim at pagpapatubo
1.5 nakagagawa ng disenyo ng halamang
EPP4AG-
ornamental sa tulong ng basic sketching at

xvi
0c-5
teknolohiya
D 1.6 naipakikita ang wastong pamamaraan sa
pagpapatubo/pagtatanim ng halamang
ornamental
1.6.1 pagpili ng itatanim EPP4AG-0d-
1.6.2 paggawa/paghahanda ng taniman 6
C 1.6.3 paghahanda ng mga itatanim o patutubuin
at itatanim
1.6.4 pagtatanim ayon sa wastong pamamaraan
O
1.7 naipaliliwanag ang ilang paraan ng
pagpaparami ng halaman tulad ng pagtatanim
EPP4AG-0e-
7
sa lata at layering/marcotting
1.8 naisasagawa ang masistemang
pangangalaga ng tanim
EPP4AG-0e-
1.8.1 pagdidilig, pagbubungkal ng lupa,
8
paglalagay ng abono, paggawa ng abonong
organiko atbp
PY
1.9 naipakikita ang pagkamapamaraan sa EPP4AG-0e-
paggamit ng materyales, panahon at pera sa 9

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
D 1.10
pagpapatubo ng halamang ornamental
naisasagawa ang wastong pag-aani/
pagsasapamilihan ng mga halamang EPP4AG-0f-
ornamental 10

1.11 nakagagawa ng plano sa pagbebenta ng mga


halaman
EPP4AG-0f-
1.11.1 pagsasaayos ng paninda
EP
11
1.11.2 pag-kumbinsi sa mamimili
1.11.3 pagtatala ng puhunan at ginastos
1.12 naisasagawa nang mahusay ang EPP4AG-0g-
E 1.13
pagbebenta ng halamang pinatubo
natutuos ang puhunan, gastos, kita at
12
EPP4AG-0g-
maiimpok 13

xvii
1.14 nakagagawa ng plano ng patuloy na
D pagpapatubo ng halamang ornamental bilang
EPP4AG-0g-
14
pagkakakitaang gawain
2.1 natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng EPP4AG-0h-
2. Pag-aalaga ng naipamamalas ang pang- naisasagawa ng ma hayop sa tahanan 15
hayop unawa sa panimulang kawilihan ang pag-aalaga sa 2.2 natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa
kaalaman at kasanayan sa hayop sa tahanan bilang
C tahanan.
EPP4AG-0h-
16
pag-aalaga ng hayop sa mapagkakakitaang gawain Hal. dagang costa, love birds, kalapati,isda, atbp.
tahanan at ang 2.3 naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag -
maitutulong nito sa pag- aalaga ng hayop
unlad ng pamumuhay
O 2.3.1 pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga
EPP4AG-0h-
ng hayop
17
2.3.2 pagbibigay ng wastong lugar o tirahan
2.3.3 pagpapakain at paglilinis ng tirahan
2.3.4 pagtatala ng pagbabago/pag-unlad/pagbisita
sa beterinaryo
2.4 nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alaga
PY
upang kumita
2.4.1 napipili ang pararamihing hayop

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
EPP4AG-0i-
2.4.2 nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain
18
upang makapagparami ng hayop
2.4.3 nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng
hayop

electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
2.4.4 Naisasa alang alang ang mga
kautusan/batas tungkol sa pangangalaga ng
pararamihing hayop
2.5 naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung
EPP4AG-0i-
D mag-aalaga ng hayop
19
Grade 4 – HOME ECONOMICS
EPP4HE-0a-
1.1. naisasagawa ang tungkulin sa sarili
1
1. Tungkulin sa sarili naipamamalas ang pang- naisasagawa ng may 1.2. naisasaugali ang mga tungkulin sa sarili upang
unawa sa batayang kasanayan ang mga gawaing maging maayos
EP
2. Pag-uugali bilang konsepto ng “gawaing pantahanan na 1.2.1. nasasabi ang mga kagamitan sa paglilinis at
kasapi ng mag- pantahanan” at ang makatutulong sa pag-aayos ng sarili
anak maitutulong nito sa pag- pangangalaga ng pansarili at 1.2.2. naipakikita ang wastong paraan ng paggamit EPP4HE-0a-
unlad ng sarili at tahanan ng sariling tahanan ng mga ito 2
3. Paglilinis ng
E 1.2.3. naipakikita ang wastong pamamaraan ng
bahay paglilinis at pag-aayos
1.2.4. nasusunod ang iskedyul ng paglilinis at pag-

xviii
4. Paghahanda ng
masustansiyang
D aayos sa sarili
1.3. napangangalagaan ang sariling kasuotan
pagkain 1.3.1. naiisa-isa ang mga paraan ng
pagpapanatiling malinis ng kasuotan(hal.,
mag-ingat sa pag upo, pagsuot ng tamang
kasuotan sa paglalaro, atbp)
C 1.3.2. nasasabi ang gamit ng mga kagamitan sa
pananahi sa kamay EPP4HE-0b-
1.3.3. naisasaayos ang payak na sira ng kasuotan 3
O sa pamamagitan ng pananahi sa kamay
(hal. pagkabit ng butones)
1.3.4. Naitatabi ng maayos ang mga kasuotan
batay sa kanilang gamit. (hal.,pormal na
kasuotan at pang-espesyal na okasyon)

1.4. napapanatiling maayos ang sariling tindig


1.4.1. naipakikita ang maayos na pag-upo at EPP4HE-0c-
PY
paglakad 4
1.4.2. naisasagawa ang mga Gawain na

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
D nagpapanatili ng malusog na tindig tulad ng
pag-iwas sa sakit sa pamamagitan ng
pagkain ng masustansyang pagkain, pag-
ehersisyo, atbp

1.5. naipakikita ang mabuting pag-uugali bilang kasapi


EPP4HE-0d-
ng mag-anak
5
EP
1.6. nakatutulong sa pag-aalaga sa matatanda at iba
pang kasapi ng pamilya
1.6.1. naiisa-isa ang mga gawin na makatutulong
E sa pangangalaga sa iba pang kasapi ng
pamilya hal. pagbibigay ng pagkain, pag-
EPP4HE-0d-
6
abot ng kailangang kagamitan, pagkukwento

xix
at pakikinig
D 1.6.2. naisasagawa ang pagtulong nang may pag-
iingat at paggalang
1.7. nakatutulong sa pagtanggap ng bisita sa bahay
tulad ng:
1.7.1. pagpapaupo, pagbibigay ng makakain,
C tubig, atbp) EPP4HE-0e-
1.7.2. pagsasagawa nang wastong pag-iingat sa 7
pagtanggap ng bisita. (hal., hindi
pagpapasok kung di kakilala ang tao).
O 1.7.3. pagpapakilala sa ibang kasapi ng pamilya
1.8. natutukoy ang angkop na mga kagamitan sa EPP4HE-0f-
paglilinis ng bahay at bakuran 8
1.9. naisasagawa ang wastong paraan ng paglilinis ng EPP4HE-0f-
bahay at bakuran 9
1.10.naisasagawa ang wastong paghihiwalay ng basura EPP4HE-0g-
sa bahay 10
PY
1.11. nakasusunod sa mga tuntuning
EPP4HE-0g-
1.11.1 pangkaligtasan at pangkalusugan

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
11
1.11.2 paglilinis ng bahay at bakuran
1.12. nasusunod ang mga gawaing nakatakda sa sarili
EPP4HE-0h-
sa mga gawaing bahay
12

electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
1.13. naisasagawa ang mga gawaing bahay nang EPP4HE-0h-
kusang loob at may kasiyahan 13
1.14. nakatutulong sa paghahanda ng masustansiyang
pagkain.
D 1.14.1. napapangkat ang mga pagkain ayon sa Go,
Grow, Glow food
1.14.2. nasusuri ang sustansiyang taglay ng mga EPP4HE-0i-
pagkain sa almusal gamit ang “food pyramid 14
guide “ at ang pangkat ng pagkain
1.14.3. nakagagawa ng plano ng ilulutong pagkain
1.14.4. nakapagluluto at nakapaghahanda ng
EP
pagkain
EPP4HE-0j-
1.15. naibibigay ang nilutong pagkain nang kaaya-aya
15
1.16. naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng
E kubyertos (kutsara at tinidor).
EPP4HE-0j-
16
1.16.1. Mga nasusunod ang tamang panuntunan
sa pagkain angkop sa kultura

xx
D 1.17. naisasagawa nang may sistema ang pagliligpit
at paghuhugas ng pinagkainan
EPP4HE-0j-
17
Grade 4 – INDUSTRIAL ARTS
1. Basic naipapamalas ang pang- naisasagawa nang may 1.1 Natatalakay ang mga kaalaman at kasanayan sa
mensuration unawa sa batayang kasanayan sa pagsusukat at pagsusukat
kaalaman at kasanayan sa pagpapahalaga sa mga 1.1.1 nakikilala ang mga kagamitan sa
pagsususkat sa pagbuo ng batayang gawain sa sining
C pagsusukat EPP4IA-0a-
mga kapakipakinabang na pang-industriya na 1.1.2 nagagamit ang dalawang sistemang panukat 1
gawaing pang-industriya at makapagpapaunlad sa (English at Metric)
ang maitutulong nito sa
pag-unlad ng isang
kabuhayan ng sariling
pamayanan
O 1.1.3 naisasalin ang sistemang panukat na English
sa Metric at Metric sa English
pamayanan 1.2 naisasagawa ang pagleletra, pagbuo ng linya at
pagguhit.
1.2.1 natutukoy ang mga uri ng letra EPP4IA-0b-
1.2.2 nabubuo ang ibat-ibang linya at guhit 2
1.2.3 nagagamit ang “alphabets of line” sa pagbuo
ng linya, guhit, at pagleletra
PY
2. Basic sketching, naipamamalas ang pang- naisasagawa nang may 2.1 natatalakay ang kahalagahan ng kaalaman at EPP4IA-0c-
Basic shading and unawa sa batayang kasanayan at pagpapahalaga kasanayan sa basic sketching, shading, at 3

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
Outlining
techniques
D
kaalaman at kasanayan sa
pagbuo ng kapaki-
ang mga batayang gawaing
sining pang-industriya na
outlining
2.1.1 natutukoy ang ilang produkto na
pakinabang na gawaing makapagpapa-unlad sa ginagamitan ng basic sketching, shading, at
pang-industriya at ang kabuhayan ng sariling outlining.
maitutulong nito sa pag- pamayanan 2.1.2 natutukoy ang ilang tao/negosyo sa
unlad ng isang pamayanan pamayanan na ang pinagkaka-kitaan ang
basic sketching shading at outlining
2.2 naisasagawa ang wastong pamamaraan ng
EP
basicsketching, shading atoutlining
2.2.1 natutukoy ang pamamaraan ng basic
EPP4IA-0d-
sketching, shading at outlining
4
E 2.2.2 naiisa-isa ang mga kagamitan sa basic
sketching, shading, at outlining ang wastong
paggamit ng mga ito

xxi
2.3 nakapagsasaliksik ng wastong pamamaraan ng
D basic sketching, shading at outlining gamit ang
teknolohiya at aklatan
2.3.1 nagagamit ang Internet, aklat, atbp. sa
pananaliksik ng mga bago at wastong
pamamaraan ng basic sketching, shading at EPP4IA-0e-
C outlining 5
2.3.2 nagagamit ang iba’t-ibang productivitytools
sa paggawa ng iba’t-ibang disenyo ng basic
sketching, shading at outlining
O 2.3.3 naipakikita ang wastong paraan sa basic
sketching, shading, at outlining
2.4 nakagagawa ng sariling disenyo sa pagbuo o
pagbabago ng produktong gawa sa kahoy,
ceramics, karton, o lata (o mga materyales na
nakukuha sa pamayanan)
2.4.1 nasusunod ang mga panuntunang
PY
pangkaligtasan at pangkalusugan sa EPP4IA-0f-6
paggawa

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
2.4.2 nakikilala ang mga materyales na maaaring
i-recycle sa pagbuo ng naidesenyong
proyekto

electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content) (Learning Competencies)
(Content Standard) (Performance Standard)
2.4.3 nasusuri ang nabuong proyekto batay sa
sariling puna at ng iba gamit ang rubrics
D 2.5 naibebenta ang nagawang proyekto
2.5.1 natutuos ang presyo ng nabuong proyekto
2.5.2 nakapagsasaliksik ng mga lugar na
pagbibilhan ng produkto
EPP4IA-0h-
2.5.3 natutukoy ang ilang paraan ng pag-aakit ng
7
mamimili
EP
2.5.4 ang wastong pag- aayos ng produktong
ipagbibili at pagbebenta nito
2.5.5 natutuos ang puhunan, gastos, at kita
E 2.6 napaplano nang kasunod na proyekto gamit ang
EPP4IA-0i-8
kinita

xxii
2.7 naisasaalang-alang ang pag-iingat at
D pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagplano at
pagbubuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-
unlad
2.7.1 natutukoy ang epekto ng di pag-iingat sa EPP4IA-0i-9
C kapaligiran
2.7.2 naipakikita ang pang-unawa sa konseptong
patuloy na pag-unlad (sustainable
O development)
2.8 naipakikita ang mga gawi na dapat o di-dapat
EPP4IA-0j-
isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-
10
unlad
2.9 natutukoy ang mga regulasyon at kautusan ng
EPP4IA-0j-
pamahalaang local kaugnay sa napiling negosyong
11
PY
pangserbisyo at produkto

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

CODE BOOK LEGEND

Sample: EPP4IE-0h-22
D
LEGEND SAMPLE DOMAIN/ COMPONENT CODE

Learning Area and


Edukasyong Pantahanan
Strand/ Subject or ICT and Entrepreneurship IE
at Pangkabuhayan
Specialization
EP
First Entry EPP4

Grade Level Grade 4 Agriculture AG


E
Domain/Content/ ICT and
Uppercase Letter/s IE Home Economics HE

xxiii
Component/ Topic Entreprenuership
D
-
Roman Numeral Industrial Arts IA
Quarter No specific quarter 0
*Zero if no specific quarter
Lowercase Letter/s
C
*Put a hyphen (-) in between
Week Week eight h
letters to indicate more than a
specific week
O
-
Nakapagpapadala ng
email na may kalakip na
Arabic Number Competency 22
dokumento o iba pang
media file
PY

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
PY
O
C
E D
EP
D

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Entrep ANG PAGBEBENTA
Aralin 1
NG PRODUKTO
I. NILALAMAN:

Tatalakayin sa araling ito ang pamamaraan ng pagbebenta ng mga


produktong ninanais na pagkakitaan sa pag-eentrepreneur. Ito ay upang
maunawaan ng mga mag-aaral ang mga pamamaraan sa pagbebenta
ng produkto upang ang negosyong pinasok ay kumita at umunlad.
II. LAYUNIN:

PY
1. Naiisa-isa ang pamamaraan sa pagbebenta ng produkto
2. Natatalakay ang mga produktong naibebenta sa pag-eentrepreneur
3. Nagagawa ang sama-samang gawain

O
III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Surbey ng Produkto sa Pamilihan

Pangkabuhayan
C
Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at

Kagamitan: mga larawan ng uri ng paninda


D
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Alam mo ba na maaari kang kumita sa mga produktong galing sa
E

mga hayop? Malaking tulong sa pamilya at sa pamayanan kung ang


mga produktong ito ay mapag-uukulan ng maayos na pamamahala.
EP

Ikaw bilang isang mag-aaral ay dapat tumulong sa wastong


pamamahala ng mga produktong ito.
V. PAMAMARAAN:
D

A. PAGGANYAK
Pagmasdang mabuti ang larawan sa loob ng mga talulot. Piliin kung
alin dito ang madaling ibenta sa pamilihan at magbigay ng tala ng kikitain:

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Madaling ibenta
sa pamilihan na
malaki ang kita

PY
O
C
D
Pumili ng talulot. Sabihin kung bakit ito ang napili at ano ang gagawin sa
perang kinita.
E

B. PAGLALAHAD
Ipakita ang larawan. Ipasuri at ipauri ang bawat produkto. Isulat
EP

sa tapat ng larawan ang halaga ng bawat isa.


D

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Gabayan ang mga mag-aaral. Sumulat ng isang talata tungkol
sa “Wastong Pamamahala ng Produkto.” (Isulat sa isang hiwalay na
papel.)
D. PAGLALAHAT
Sa pagpili ng ating binabalak na negosyo, kailangang
isaalang-alang natin ang mga pamamaraan ng pagbebenta nito.
Dapat nating tingnan kung ito ba ay madali at mabilis gawin upang
maging maalwan ang ating kilos sa pagtitinda.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:

PY
• Sagutin ang tanong at isulat ang sagot sa papel.
• Paano mapananatiling mataas ang uri ng mga produkto sa
pagbebenta?
• Magsaliksik sa kasalukuyang presyo ng karneng manok at itlog.
Gumawa ng talaan ng kuwenta kung ikaw ay kikita sa kasalukuyang

O
presyo.
• Kapanayamin ang isang tindera tungkol sa mga umiiral na
pagbebenta ng produkto.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
C
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
• Lagyan ng tsek ang nadarama kung sang-ayon o di-sang-ayon ayon
D
sa mga sitwasyon.
Sang- Di-sang-
E

Sitwasyon
ayon ayon
1. Ang ina ni Perla ay tindera ng karne. Hindi
EP

niya inilagay ang karne sa palamigan dahil


abalang-abala siya sa ibang ginagawa.
2. Matapos makuha ang itlog sa pugad ay
pinagbubukod-bukod ito ayon sa laki.
D

Pagkatapos ay isinasalansan ang mga ito


sa trey.
3. Si Mang Gil na may bakahan ay
nagbebenta nang lansakan at por kilo ng
karneng baka sa pamilihang bayan.
4. Ang isang mag-anak ay uunlad kung
pabaya sa pag-aalaga ng mga hayop.
5. Ang gatas ay kailangang painitan bago
ilagay sa boteng isterilisado ang sabi ng
nanay ni Joy.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magmasid sa inyong pamilihan. Kapanayamin ang isang entrepreneur
kung paano nila pinamamahalaan at iniingatan ang kanilang ipinagbibiling
produkto. Saan sila kumukuha ng puhunan? Ilahad ito sa klase.

Entrep
Aralin 2
KATANGIAN NG ENTREPRENEUR

I. NILALAMAN:

PY
Sa araling ito, tatalakayin ang mga katangian ng isang
entrepreneur upang maging gabay at pamarisan ng mga mag-aaral na
nagnanais maging entrepreneur sa hinaharap.
II. LAYUNIN:

O
1. Naiisa-isa ang mahahalagang katangian ng isang entrepreneur
2, Naipagmamalaki ang mga katangian ng isang entrepreneur
3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanap buhay
C
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Katangian ng Entrepreneur
D
Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan,
Kagamitan: mga larawan
E

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


EP

Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:


1. Ano-ano ang gawain sa pamamahala ng tindahan?
2. Ano ang mangyayari kung ang isa rito ay hindi mo gagawin?
D

3. Dapat bang gawin ang mga gawain upang ang isang tindahan
ay hindi malugi? Bakit? Maiiwasan ba natin ang pagkalugi sa
pagtitinda? Paano?

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipakita ang mga larawan ng mga gawain kaugnay sa
pamamahala ng tindahan. Paraan ng pagtatala ng paninda at
produktong ibebenta.

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
B. PAGLALAHAD
Tanungin ang mga bata kung sino sa kanila ang may tindahan.
Ipakuwento kung ano ang kanilang paninda.
Sa ibang bata na hindi nakasali, itanong ito:
Naranasan na ba ninyo na bumili sa tingiang tindahan sa inyong
pamayanan? Ano ang inyong nabili?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
I-grupo ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita
ang iba’t ibang pamamaraan ng pamamahala at pagtala ng paninda.
Talakayin ang isinadula.
Ipaguhit sa tatlong pangkat: Semi-permanenteng tindahan at lumilibot

PY
na tindahan. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ibahagi
ang iginuhit na uri ng tingiang tindahan at ipahayag ang pangungusap
tungkol dito.
D. PAGLALAHAT

O
Hikayatin ang mga mag-aaral sa pagbuo ng kaisipan na: Ang mga
tindahan ay magkakaiba. Meron di-permanente at permanente. Ang di-
permanente ay umaalis at lumilipat sa ibang lugar depende sa kanilang
C
mga kostumer. Ang permanente naman ay nakaperme sa isang lugar
lang.
VI. PAGTATAYA:
D
Itanong sa mga bata kung anong katangian ng entrepreneur ang
tinutukoy sa bawat sitwasyon.
E

1. Pinahahalagahan nang wasto at maayos ang mga produktong


paninda.
EP

2. Nagpapataw ng halaga sa orihinal na presyo ng produkto.


3. Binibigyan ng pagkakataon makabili ng iba pang bagay ang mga
mamimili.
4. Ginagamit ang perang kinita sa importanteng bagay.
D

5. Ang mabababang mamimili ang laging pinapahalagahan.


VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ibigay ang mga hinihinging impormasyon. Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
Gawain
Katangian ng Isang Pagtatala ng mga
sa Pamamahala ng
Entrepreneur Paninda
Negosyo

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
Isabuhay ang sitwasyon. Ipagpalagay natin na may malapit na negosyo
sa inyong tahanan. Nakikita mo na maraming bumibili sa kanila. Ngunit
paglipas ng isang linggo tumaas ang bilihin dito. Ano ang maisasagot
mo sa sumusunod:
1. Sa palagay mo, ano ang naging epekto ng pagtaas ng presyo sa
mamimili?
2. Ano-ano ang mga katangian ng may-ari ng tindahan?
3. Makakatulong kaya ito sa pagsulong ng kabuhayan ng bawat
isa?

PY
4. Ano ang pansarili mong kuro-kuro ukol dito?

Entrep
Aralin 3 ANG IBA’T IBANG URI NG NEGOSYO

O
I. NILALAMAN: C
Sa araling ito, tatalakayin ang iba’t ibang uri ng negosyo na maaaring
pasukin ninuman. Tatalakayin ang iba’t ibang paraan upang maitayo ang
ninanais na negosyo.
D
II. LAYUNIN:
1. Naiisa-isa ang uri ng negosyo sa pamayanan
E

2. Naibabahagi ang sariling karanasan sa pagbili


III. PAKSANG ARALIN:
EP

Paksa: Iba’t Ibang Uri ng Negosyo


Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan
Kagamitan: mga larawan ng iba’t ibang uri ng negosyo
D

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:
• Napansin mo ba na ang bawat negosyo ay laging gumagamit ng
mga salitang may personal touch?
• Ano-ano ang naranasan mong mga pangyayaring may personal
touch kapag ikaw ay bumibili sa isang restawran?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipaawit ito: (sa tono ng “Leron Leron Sinta”)
Tindahan ni Inay

Sa aming pamayanan
Ang tingian tindahan,
May sariwang isda
May gulay na masustansiya
prutas na makulay
dagdagan pa ng pansahog

PY
tindahan ng aking inay
laging bago ito.
• Ano ang nabanggit na tinda ng kaniyang ina? Bakit kaya ito ang
itinitinda ng kaniyang ina? Paano ito itinitinda? Marami kaya

O
ang bumibili? Ano ang tawag sa tindahang ito? Magpakita ng
larawan. C
B. PAGLALAHAD
• Tanungin ang mga mag-aaral kung sino ang may tindahan sa
kanila. Ipaulat kung ano ang kanilang paninda.
D
• Sa ibang mag-aaral na hindi nakasali, itanong ito:
Naranasan na ba ninyo na bumili sa tindahan sa inyong
pamayanan? Ano ang inyong nabili? Anong uri ng tindahan ang
E

inyong nabilhan?
EP

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Mahahalagang Gawain sa Pamamahala ng Tindahan
Sa pag-unlad ng tindahan, ang sumusunod ay kailangang malaman
at isabuhay sa pamamahala ng tindahan:
D

1. Maayos at Malinis na Pananamit – palaging maging kaaya-aya ang


anyo sa mamimili. Kailangan din malusog ang pangangatawan sa
maghapong pagsisilbi at pakikitungo sa iba’t ibang mamimili.
2. Pamimili ng mga Ititinda – ang pangangailangan ng mamimili ang
isaalang-alang sa pagpili ng paninda. Ang bilihin ay hango sa
pinakamababang halaga.
3. Pagsasaayos ng Paninda – ayusin ayon sa uri ang paninda, lagyan
ng tamang presyo. Magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa
mga produktong itinitinda upang madali itong maipakilala sa mga
mamimili.
8

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Itanong: May mga maidaragdag pa ba kayong gawain sa pamamahala ng
tindahan? Magbigay ng tatlo at Ilagay ito sa scroll-up graphic
organizer.

_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________

PY
D. PAGLALAHAT
1. Pangkatin ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita
ang pamamahala ng tindahan.

O
2. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ipahayag ang
pangungusap tungkol dito.
C
VI. PAGTATAYA:
Kung ikaw ay isang tagapamahala ng isang tindahan ilarawan mo ang
iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa pamamahala. Gumawa
D
ng portfolio sa pamamagitan ng pagtitipon ng mga ginupit na larawan ng
tindahan, sumulat ng tatlo hanggang limang pangungusap na naglalarawan
sa iyong pangarap na tindahan.
E

VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA


EP

VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Magmasid sa inyong pamayanan at itala ang iba’t ibang tindahan
D

na makikita sa pamayanan at ang uri ng kanilang mga paninda.


2. Base sa iyong naitalang tindahan, pumili ng isa at kapanayamin
ang namamahala. Itanong ang sumusunod at iulat sa klase:
• Sino ang may-ari ng tindahan?
• Ano ang pangunahing paninda?
• Paano ipinagbibili ang mga paninda?
• Ano ang nagagawa ng tingiang tindahan sa kanilang
pamilya?

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
I. NILALAMAN:
Sa araling ito, pag-uusapan at iisa-isahin ang mga matagumpay na
entrepreneur sa iba’t ibang larangan. Tatalakayin ang pagkakatulad ng
kanilang mga katangian na naging susi sa kanilang tagumpay.
II. LAYUNIN:

PY
1. Naiisa-isa ang mga kilalang entrepreneur sa iba’t ibang larangan
2. Napaghahambing ang mga matagumpay na entrepreneur
3. Naisasagawa ang pangkating gawain

O
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Matagumpay na mga Entrepreneur
C
Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan
Kagamitan: larawan ng mga entrepreneur sa internet
D
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:
E

• Gumagamit ka ba ng internet?
• Kilala mo ba ang mga nasa larawan?
EP

• Alam mo ba kung ano ang kanilang nagawa kung kaya’t may


internet kang nagagamit ngayon?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
D

• Sino-sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng mga website sa


internet?
B. PAGLALAHAD
Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bumuo ng disenyo ng
website gabay ang mga tanong na sumusunod:
1. Ano ang pangalan ng inyong website?
2. Bakit pinili ninyo ang pangalang ito?
3. Ano ang disenyo ng inyong website? Gumuhit ng logo.
4. Sino-sino ang gagamit ng inyong website?

10

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Batay sa nabasang mga talata, isulat sa kuwaderno ang sagot.
Ibigay ang mga impormasyong hinihingi ng tsart, kung saan pupunan
natin ang mga hinihinging impormasyon upang lubos nating
maunawaan ang ating tinalakay.

Mga
Entrepreneur Kompanya Pagkakaiba Pagkakapareho
sa Internet

PY
D. PAGLALAHAT
Pangkatin ang klase sa apat. Mag-interbyu ng sampung (10)
mag-aaral sa inyong paaralan. Alamin kung anong website ang
kanilang laging binibisita tuwing nag-iinternet, kolektahin ang
mga datos at gumawa ng tsart o graph gamit ang computer para

O
maidetalye ang pinakakilalang websites.
Mga gabay na tanong:
C
1. Gumagamit ka ba ng internet?
2. Anong search engines (hal. Google, Mozilla, Firefox at
Microsoft) ang iyong ginagamit tuwing nag-iinternet?
D
3. Nakapanood ka na ba ng video sa YouTube?
4. Nakapag-upload ka na ba ng iyong sariling video sa YouTube?
E

5. Mayroon ka bang profile sa Facebook?


EP

6. Anong social networking sites pa ang iyong ginagamit sa


internet?
7. Ano sa mga ito ang iyong paborito at bakit?
Halimbawa ng tsart:
D

Youtube
google
yahoo
twitter

11

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VI. PAGTATAYA:
Isulat sa kuwaderno ang titik ng wastong sagot.

1. Si ____________ang nagtatag ng Facebook, ang pinakasikat na social


networking site na nag-umpisa sa Estados Unidos.
a. Chad Hurley c. Sergey Brin
b. Steve Chen d. Mark Zuckerberg
2-3. Ang nasa __________na estudyante at mga________ ay gumagamit
ng Facebook para makipag-usap sa kanilang kaibigan.
a. elementarya c. kolehiyo
b. hayskul d. kindergarten

PY
4. Nagsimula ang Facebook noong ______, sa Harvard University na
nasa Cambridge, Massachusetts.
a. 2004 c. 2010
b. 2008 d. 2009

O
5. Ito ay isang site kung saan puwede ng mag-upload ng profile.
a. Google c. Facebook
b. Yahoo d. YouTube
C
6. Noong Nobyembre 2006, naibenta ito sa halagang ___________.
a. 1.20 bilyong dolyar c. 5 bilyong dolyar
D
b. 1.8 bilyong dolyar d. 1.65 bilyong dolyar
7. Sinimulan ito ng dalawang graduate student ng Stanford University.
E

a. Yahoo c. YouTube
b. Google d. Facebook
EP

8. Ang tatlong websites ay makikita sa _______ ?


a. diyaryo c. libro
b. telebisyon d. internet
D

9-10. Sino-sino ang nagtatag ng Google?


a. Chad Hurley c. Sergey Brin
b. Larry Page d. Jawed Kim

12

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
Kompletuhin ang Venn Diagram na nasa ibaba. Batay sa tatlong talata na
nabasa, talakayin ang mga katangian na kakaiba sa isang entrepreneur,
o ng dalawang entrepreneur at ng kalahatan. Ilagay ito sa manila paper
ipakita ito sa harapan ng klase.

Nang

PY
dalawa
A. Mark Zuckerberg B. Larry Page
at Sergey Brin

Nang

O
Tatlo
C
C. Chad Hurley, Steven Chen
D
and Jawed Kiram
E
EP

VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Ipasaliksik sa mga bata ang iba’t ibang entrepreneur sa internet at gawin
D

itong kliping. Pangkatin sa apat ang mga estudyante, pumili ng isa at


ipakilala ito sa klase gamit ang commercials na napapanood sa telebisyon.

13

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
`

I. NILALAMAN:
Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga entrepreneur
na naging matagumpay sa ating bansa. Malalaman nila ang mga katangiang
taglay ng bawat entrepreneur kaya sila ay naging matagumpay. Ang mga
katangiang ito ay maaaring gayahin o maging aral sa bawat estudyante
kung nais nilang pasukin ang larangang ito.

PY
II. LAYUNIN:
1. Naiisa-isa ang matatagumpay na entrepreneur sa ating bansa

O
2. Napapahalagahan ang mga kuwento ng tagumpay na naranasan sa
pamamagitan ng indibidwal at sama-samang pagkilos
3. Natutukoy ang mga pamaraang maaaring magamit para sa tagumpay
C
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa
D
Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan
E

Kagamitan: larawan ng mga entrepreneur sa ating bansa


EP

IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Magpapakita ang guro ng mga larawan ng mga matatagumpay na


entrepreneur.
D

Kilala ba ninyo ang mga nasa larawan?


Alam ba ninyo kung ano ang kanilang mga negosyo?

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Sino-sino ang makapagbibigay ng iba’t ibang negosyo na kanilang
pagmamay-ari?

14

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
B. PAGLALAHAD
Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bawat pangkat ay pipili ng
isang entrepreneur na tatalakay sa Alamin Natin, ipasaliksik ang kanilang
talambuhay at ipaulat ito sa klase.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

Ayon kay Dr. Stephen Krauss, dapat nating tandaan ang limang elemento
ng tagumpay.
1. VISION – marapat na ating tukuyin kung ano ang gusto nating
marating sa buhay.

PY
2. ESTRATEHIYA – upang matupad natin ang ating pangarap sa buhay
ay dapat na mayroon tayong malinaw na plano at tutunguhin sa ating
pangarap.
3. PAGTITIWALA SA SARILI – kailangan nating magkaroon ng
paniniwala sa sarili nating kakayahan. Dapat nating alamin ang

O
magaganda nating katangian na tutulong sa atin upang makamit
natin ang ating pangarap sa buhay.
C
4. PAGTITIYAGA – “Kung may tiyaga, may nilaga.” Ito ang kasabihan
na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin sa buhay ay dapat
na hindi maging dahilan upang panghinaan ng loob. Ipagpatuloy natin
ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay.
D

5. PAGTUTUWID SA PAGKAKAMALI – Kailangang matuto sa mga


E

naging maling hakbang at isagawa ang mga pagtatama sa pagkakamali.


EP

May mga maidaragdag ka bang elemento na iyong natutuhan sa mga


kuwentong iyong nabasa sa modyul na ito? Magbigay ng tatlo:
1. _____________________________________________
2. _____________________________________________
3. _____________________________________________
D

D. PAGLALAHAT

Magbigay ng limang aral na maaaring matutuhan sa iba’t ibang mga


kuwento ng tagumpay na natutuhan.
1. ____________________________________________________
2. ____________________________________________________
3. ____________________________________________________
4. ____________________________________________________
5. ____________________________________________________

15

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VI. PAGTATAYA:
A. Ipasulat sa mga mag-aaral ang titik ng wastong sagot sa malinis na
papel.
1. Ito ay tumutukoy sa pagtupad ng ating gustong marating sa buhay.
a. Estratehiya c. Vision
b. Pagtitiwala sa Sarili d. Pagtitiyaga
2. Ito ang kasabihan na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin
sa buhay ay dapat na hindi maging dahilan upang panghinaan ng
loob. Ipagpatuloy natin ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay.
a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarili

PY
b. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali
3. Isang katangiang maganda na tutulong sa atin upang makamit natin
ang ating pangarap sa buhay.
a. Vision c. Pagtitiwala sa Sarili

O
b. Estratehiya d. Pagtitiyaga
4. Ito ay pagkatuto sa mga maling hakbang at maisasagawa ang mga
pagtatama sa pagkakamali.
C
a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarili
b. Vision d. Pagtutuwid sa Pagkakamali
D
5. Kailangan nating magkaroon ng paniniwala sa sarili nating kakayahan.
Dapat nating alamin ang magaganda nating katangian na tutulong sa
E

atin upang makamit ang ating pangarap sa buhay.


a. Pagtitiyaga c. Pagtitiwala sa Sarili
EP

b. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali


VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ang sumusunod ay mga Pilipinong naging matagumpay sa buhay sa
kabila ng kanilang kahirapan. Isulat ang pangalan ng mga Pilipinong
naging matagumpay sa Hanay A na inilarawan sa Hanay B.
D

HANAY A HANAY B
Namatay ang ama ni Alfredo Yao nang 12
taon pa lamang siya. Dahil siya ang panganay
sa anim na magkakapatid, kailangan niyang
tumulong sa ina na isang sidewalk vendor.
Naglako sila ng kaniyang ina sa sugalan ng mga
Tsino. Sa kabila ng hirap, nakatapos si Yao ng
elementarya at hayskul hanggang kolehiyo. Sa
tulong ng mga kamag-anak, nakatapos siya ng
Henry Sy
engineering.

16

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Nagmula sa mahirap na pamilya kaya’t nang
bata pa lang ay tumutulong-tulong na siya sa
kanyang ina at lola para magtinda ng suka,
saging, bakya, at iba pa sa palengke ng Sta.
Cruz, Laguna. Noong nag-aaral pa siya, kapag
bakasyon ay pumapasok din siya sa iba’t ibang
Manny Villar uri ng trabaho. 

Pinakamayamang negosyanteng Pilipino na


nagmamay-ari ng Asia Brewery, Allied Bank,
Philippine Airlines, at Fortune Tobacco. Siya ay

PY
galing sa mahirap na pamilya mula sa Amoy,
Fujian, China. Siya ay nagtrabaho habang
nag-aaral upang masuportahan ang
kaniyang pamilya.
Tony Tan Caktiong

O
May-ari ng Jollibee. Tinaguriang Best Filipino
C
Entrepreneur. Ipinanganak siya sa Davao. Sa
tatay niyang tagaluto natutuhan ang masarap
na pagkain at pagiging mapagkumbaba.
Matapos ang kaniyang pag-aaral sa kolehiyo
D
ay nagtayo siya ng tindahan ng ice cream.
Naisipan niyang samahan ito ng spaghetti
E

at tinawag niya ang kaniyang tindahan na


Jollibee. Ang bee o bubuyog ay kilala sa
pagiging masipag. Naniniwala siya na dapat
EP

Socorro Ramos maging masaya ang tao sa kaniyang trabaho,


ito ang dahilan kung bakit Jollibee ang itinawag
niya sa kaniyang tindahan.
D

Nanggaling sa mahirap na pamilya. Nagtinda


sa palengke upang mapag-aral ang sarili.
Nagnegosyo sa real estate na nagbebenta ng
murang bahay para sa mahihirap. Siya ang
may-ari ng Camella Homes.

Lucio Tan

17

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Siya ang may-ari ng SM Malls. Nagmula sa
isang mahirap na pamilya mula Xiamen, China.
Nagpunta siya sa Maynila sa edad na 12 upang
hanapin ang kaniyang ama. Napaluha siya
nang makita ang ama sa mahirap na kalagayan.
Naglako siya ng sapatos na napalago bilang
shopping mall.
Alfredo Yao
Ang iba pang entrepreneurs ay makikita sa LM.

PY
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipabasa ang sumusunod na sitwasyon. Ipasagot ang mga tanong.

Nawalan ng hanapbuhay ang iyong mga magulang. Dahil kapos sa pera,


laging nag-aaway ang iyong mga magulang. Sila ay nagsisisihan at

O
nagsusumbatan kung sino ang may mali. Kapuwa sila nawalan ng lakas
ng loob. Ang tatay mo ay natutong uminom ng alak habang ang nanay mo
C
naman ay naglalabada upang may panggastos sa araw-araw. Ano ang
iyong gagawin? Magbigay ng limang hakbang na iyong maisasagawa na
nagpapakita ng paglalapat ng mga natutuhan mo sa mga nakaraang aralin.
D
A. ____________________________________________________
B. ____________________________________________________
C. ____________________________________________________
E

D. ____________________________________________________
E. ____________________________________________________
EP

Entrep
ANG KAHALAGAHAN
Aralin 6
NG ENTREPRENEURSHIP
D

I. NILALAMAN:
Sa araling ito, pag-aaralan ang kahulugan at kahalagahan ng
entrepreneurship. Hihimayin upang lalong maunawaan ang kahulugan at
ang kahalagan nito sa larangan ng kalakalan.
II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang kahulugan ng entrepreneurship
2. Naipagmamalaki ang mga kahalagahan ng isang entrepreneur
3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanapbuhay

18

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship
Sanggunian: Batayang Aklat
Kagamitan: flow chart, tape, manila paper, larawan ng mga taong
nagpapakita ng kasipagan, at pagpapahalaga sa
pagnenegosyo
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

• Ano ang ginagawa ng mga nasa larawan? Ano ang tawag sa kanila?

V. PAMAMARAAN:

PY
A. PAGGANYAK

Ipakita sa mga mag-aaral ang flow chart.

O
C
E D
EP
D

Mga tanong:
1. Sino ang bumibili ng produkto?
2. Sino ang naghahanapbuhay? Ang nagtatrabaho?
3. Sino rin ang pumipili ng produkto?
B. PAGLALAHAD
Ipasagot ang hinihingi sa sitwasyon. Ipaulat sa klase ang kanilang
ginawa. Ipagpalagay na may kapitbahay kang may negosyo ng mga
damit. Nakikita mo na maraming bumibili ng damit dahil mababa ang
presyo ng mga ito. Ngunit, pagkalipas ng isang linggo, tumaas ang
presyo ng mga damit.
19

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
1. Ano ang magiging epekto nito sa mga mamimili?
2. Ano sa palagay mo ang katangian ng may-ari ng tindahan?
3. Sa palagay mo, makatutulong kaya sa pagsulong ng kabuhayan
ang ganitong uri ng may-ari ng tindahan?
4. Ano ang masasabi mo sa pagiging entrepreneur niya? Gusto mo
ba siyang tularan?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

Magsagawa ng roundtable discussion na may isang moderator at tatlo


hanggang limang mag-aaral na magpapalitan ng mga ideya at opinyon
ukol sa paksang, “Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship.”

PY
Mga gabay na tanong:
1. Ano ang entrepreneurship?
2. Bakit mahalaga ang pagiging entrepreneur?
3. Anong mga katangian ang dapat isalang-alang ng isang
entrepreneur?

O
D. PAGLALAHAT C
Matapos ang talakayan, ipaulat sa bawat grupo ang napag-usapan sa
pamamagitan ng sumusunod:
1. magpapakita ng dula-dulaan ang unang grupo
D
2. magpapantomina ang pangalawang grupo
3. magra-rap ang pangatlong grupo
E

4. gagawa ng advertisement ang pang-apat na grupo


VI. PAGTATAYA:
EP

Ipangkat ang mga mag-aaral sa tatlong grupo. Papiliin sa Gawain-Kard ang


bawat pangkat gamit ang gabay na tanong at gawain:
Alin sa sumusunod ang kaya mong tularan o gawin? Paano mo ito gagawin?
Kard A: Pagtitinda at pagpapakilala ng mga bagong produkto sa pamilihan.
D

Kard B: Pagsisikap para makatapos ng pag-aaral sa kabila ng kahirapan


upang maging huwarang entrepreneur
Kard C: Paglikha at pagsasaliksik ng bagong produkto

VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:


Ilarawan mo ang iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa
pamamahala. Gumawa ng collage gamit ang mga larawan ng iba’t ibang
entrepreneur. Ilagay sa iyong portfolio.

20

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pangkatin ang mga mag-aaral sa dalawa. Sabihin sa mga mag-aaral na
bilang mga entrepreneur, bigyan ng halaga ang mga bagay na maaaring
gamitin sa laro.
isulat sa pisara ang mga halimbawa:
1 pc. panyo – Php. 15
1 pc. lapis – Php. 5
1 pc. red ballpen – Php. 8
1 pc. pad paper – Php. 1
Atbp.
Dalhin ang mga bagay sa harap at ipakita ito sa guro sa pamamagitan

PY
ng lider ng pangkat. Ipapakita sa guro ang mga bagay na mayroon ang
bawat kasapi ng pangkat.

Bilangin ang mga bagay na nakuha ng pangkat at ang katumbas na


halaga ng kabuuang mga bagay na nakuha. Maaaring limang bagay o

O
mahigit pa ang gagamitin sa laro. Ang makakakuha ng pinakamataas na
halaga ang siyang mananalo. C
E D

I. NILALAMAN:

EP

Tatalakayin sa araling ito, ang kahulugan at kahalagahan ng Information


and Communication Technology (ICT). Dito, ipaliliwanag ang mga dapat
isaalang-alang para sa ligtas at responsableng paggamit ng computer,
internet, at email. Kaugnay nito, ang mga mag-aaral ay gagabayang
makabuo ng mga patakaran sa paggamit nito.
D

II. LAYUNIN:

1. Nabibigyang-kahulugan ang ICT at ang kahalagahan nito


2. Naipaliliwanag ang mga panuntunan sa paggamit ng computer, internet,
at email
3. Nakabubuo ng mga patakarang dapat sundin para sa ligtas at
responsableng paggamit ng computer, internet, at email

21

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Kahulugan at Kahalagahan ng ICT
Panuntunan sa Paggamit ng Computer, Internet, at Email
Sanggunian: K to 12 - EPP4IE – Oc - 5
Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen,
krayola, bond paper, lapis, scotch tape
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

PY
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin
Natin.
Gabay na Tanong:
1.1 Ano-ano ang nakikitang kagamitan sa bahay, paaralan,

O
at mga lugar-pasyalan na produkto ng makabagong
teknolohiya?
1.2 Makatutulong ba ang pagkakaroon ng mga kagamitang ito?
Bakit?
C
2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara.
D
Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin sa LM.
E

B. PAGLALAHAD
Gawain A: Tseklist sa Tamang Posisyon sa Paggamit ng
Computer
EP

1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.


2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain A sa
LM.
3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa
D

ang mga pamantayan.


4. Ipasagot ang tseklist ukol sa mga pamantayan ng wastong
paggamit ng computer sa LM.
5. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral.
6. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
Gawain B: Mag-Skit Tayo
1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.
2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain B sa
LM.
3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa
nila ang skit tungkol sa sumusunod:
22

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Pangkat 1 at 2: Responsableng Paggamit ng Computer
Pangkat 3 at 4: Responsableng Paggamit ng Internet
Pangkat 5 at 6: Responsableng Paggamit ng Email
4. Ipakikita ng bawat pangkat ang skit na nabuo.

Gawain C: Mga Gabay sa Ligtas at Responsableng Paggamit ng
Internet
1. Mula sa talakayan at sa mga naunang gawain, ang mga mag-
aaral ay magtatala ng mahahalagang paalala para sa ligtas at
responsableng paggamit ng internet gamit ang graphic organizer
sa LM.
2. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa

PY
ang graphic organizer.
3. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggapin lahat ang
sagot ng mag-aaral.

Gawain D: Patakarang Gagawin Natin…Dapat Nating Sundin...

O
1. Ipabasa at ipaliwanag ang Mga Alituntunin sa Ligtas at
Responsableng Paggamit ng Computer. Ito ay dapat nakasulat
sa visual aids.
C
2. Pangkatin ang klase sa anim na grupo.
3. Bigyan ng mga materyales na gagamitin ang bawat grupo tulad
D
ng manila paper, pentel pen, krayola, at lapis.
4. Mula sa nabasang alituntunin, ang bawat grupo ay gagawa ng
Patakaran sa Paggamit ng Computer Laboratory (Lab). Maaaring
E

3 hanggang 5 lamang bawat patakaran.


5. Iuulat ng bawat lider ang kanilang nabuong patakaran hanggang
EP

sa makapag-ulat ang lahat ng mag-aaral.


6. Gagawa ng pangkalahatang Patakaran sa Paggamit ng
Computer Lab. ang klase mula sa ulat ng mga grupo na
papatnubayan ng guro.
7. Ipasulat ito sa kartolina at lagyan ng mga disenyo.
D

VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral, ang gawain sa Pagtatasa (Kaya Mo Na
Ba?) sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magpasaliksik sa aklatan o iba pang pagkukunang-impormasyon tungkol
sa email.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills

23

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ICT ANG MGA PANGANIB NA DULOT NG
Aralin 8
MALWARE AT COMPUTER VIRUS

I. NILALAMAN:
Tatalakayin sa araling ito ang kahulugan at uri ng malware at virus. Ang
araling ito ang magbibigay ng kakayahan sa mga mag-aaral na matukoy ang
mga sintomas ng malware at virus na nakapasok sa computer. Matututuhan
din ang mga dahilan ng pagkakaroon nito sa computer at kung paano ito
maiiwasan.

PY
II. LAYUNIN:
1. Nabibigyang kahulugan ang malware at computer virus
2. Natutukoy kung ang isang computer ay may malware at computer
virus

O
3. Naipaliliwanag ang mga dahilan kung bakit nagkakaroon ng computer
virus
C
4. Naisa-isa ang mga paraan kung paano maiwasan at tanggalin
ang malware at computer virus
D
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Malware at Computer Virus
E

Sanggunian: K to 12 –EPP4IE – Oh 16
Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen,
EP

Krayola, bond paper, lapis, scotch tape


IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa Kasanayan
sa Computer Virus at Malware sa LM.
D

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin
Natin sa LM.
2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin lahat ang
sagot ng mga ito.
3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, ang Malware at Computer Virus.

24

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod sa LM:
• kahulugan ng malware
• uri ng malware
• paraan ng pagkalat ng malware
B. PAGLALAHAD
Gawain A. Malware... Iwasan!
1. Ipagawa ang Gawain A: Malware... Iwasan! sa LM.
2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.
3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat grupo ay mag-uusap-
usap tungkol sa mga paraan ng pag-iwas sa pagkakaroon ng
malware.

PY
4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain B sa
LM.
5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang
makapag-isip.
6. Ipasulat sa mga mag-aaral ang kanilang output sa pisara at

O
pag-usapan sa klase.
7. Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod:
• Mga Paraan sa Pag-iwas ng Pagkakaroon ng Malware.
Gawain B. Pag-usapan Natin!
C
1. Bumuo ng anim na pangkat. Papiliin ng lider ang bawat pangkat.
D
2. Talakayin ang mga Dahilan sa Pagkakaroon ng Computer Virus
at Malware.
• Wala o mahinang anti-virus.
E

• Pagrehistro sa mga kahina-hinalang website.


• Pagbubukas ng attachment galing sa isang email o mensahe
EP

na hindi alam ang pinanggalingan o hindi kilala ang sender.


• Panonood ng malalaswang panoorin sa internet.
• Pagda-download ng mga dokumento o ilegal na kopya ng
kanta, pelikula, o mga palabas mula sa internet.
• Pag-iinstall o paglalagay ng mga libreng program o toolbar ng
D

mga browser.
3. Bigyan ng maliliit na strip o maliliit na ginupit na kartolina ang
bawat grupo.
4. Ipakita ang diagram ng Mga Dahilan ng Pagkakaroon ng Computer
Virus at Malware sa LM.
5. Isusulat ng lider sa maliliit na ginupit o strip na kartolina ang sagot
na hinihingi sa diagram at ididikit ito.
6. Siguraduhing di na magdidikit ng parehong sagot.
7. Talakayin pa ang paksa kung may mga tanong pa ang mga mag-
aaral.
25

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Gawain C. Puwede o Di-puwede?

1. Isa-isahing basahin ang mga nakatala sa LM.


2. Gamit ang dating binuong pangkat ng mag-aaral, ipasagot sa kanila
ang mga nakatala sa gawain ayon sa panuto.
3. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.

Gawin D. Mag-scan Tayo!

1. Gamit ang mga nakuhang kaalaman sa aralin, ipagawa ang Gawin


Natin: Mag-scan Tayo sa LM.
2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.

PY
3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat pangkat ay mag-uusap-usap ukol
sa pagsasagawa ng gawain.
4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain D.

O
5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapaghanda
sa Gawin Natin. (Ang mga computer na gagamitin ay ihahanda at
ibibigay ng guro.)
C
VI. PAGTATAYA:
D
Ipasagot sa mga mag-aaral ang pagtataya sa LM.
E

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN.

Pagsaliksikin ang mga mag-aaral ng iba’t ibang anti-virus software.


EP

Ipasulat ang mga ito sa kanilang kuwaderno.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
D

http://dokalternatibo.org/teki-ka-ba-computer-virus/
https://support.google.com/adwords/answer/2375413?hl=fil

26

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
I. NILALAMAN:
Sa paksang ito, ay tatalakayin ang Information and Communication
Technology o ICT, ang mga kapakinabangang dulot nito gaya ng mas
malawak na komunikasyon at mas epektibong pangangalap ng impormasyon
gamit ang computer at internet.

PY
II. LAYUNIN:

1. Naipaliwanag ang kaalaman tungkol sa computer, internet, at ICT


2. Naintindihan ang mga kapakinabangan ng Information and

O
Communication Technology
3. Napahalagahan ang ICT sa pangangalap ng impormasyon
C
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pangangalap ng Impormasyon
Sanggunian: EPP 4 Modyul, K to 12 – EPP4IE-0d-8
D
Kagamitan: powerpoint presentation, kartolina, lumang diyaryo,
magazines, brochures, pentel pen, gunting, at pandikit
E

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


EP

• Ipasagot sa mga mag-aaral ang (Taglay mo na ba?) sa LM


V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Pasagutan ang Gawain A: Makabagong Teknolohiya sa LM.
D

Sa unang larawan, maaaring magbigay ng maikling paglalahad


tungkol sa pangunahing bahagi ng computer tulad ng mouse,
keyboard, monitor, CPU, atbp. (Kung sa tingin ng guro ay
kinakailangan ng mag-aaral.)
2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral
kaugnay ng sumusunod na panggabay na tanong:
• Sa tingin mo ba, mahalagang matutuhan ang paggamit sa
makabagong teknolohiya? Bakit?
• Sa palagay mo ba maiiwasan pa natin ang paggamit ng ICT
tools sa kasalukuyang panahon?
27

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na tanong sa LM .
• Ano ang computer, internet at Information and Communication
Technology?
• Paano tayo matutulungan ng mga makabagong teknolohiyang ito
sa pangangalap ng iba’t ibang uri ng impormasyon?
2. Gawain B: Artista Ka Na! (LM)
a. Pangkatin ang klase sa apat.
b. Kailangan maghanda ng skit o maikling dula ang bawat
pangkat tungkol sa iba’t ibang kapakinabangan ng ICT.

PY
c. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral sa
sumusunod na panggabay na tanong:
• Anong kapakinabangan ng ICT ang ipinakita sa inyong
maikling dula? Bakit ito ang napili ng inyong grupo?

O
• Sa paanong paraan nakatutulong ang ICT sa pangangalap
ng makabuluhang impormasyon?
d. Bigyang-diin ang kahalagahan ng ICT sa pangangalap ng iba’t
C
ibang uri ng impormasyon sa LM.
3. Ipagawa ang sumusunod:
a. Gamitin ang naunang pangkatan ng klase.
D
b. Pagdalahin ang bawat pangkat ng mga lumang diyaryo,
brochures, magazines, gunting, at pandikit.
E

c. Kailangang makabuo ang bawat pangkat ng collage na


EP

nagpapakita ng mga kahalagahan ng Information and


Communication Technology.
4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
D

VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:
1. B 3. D 5. E
2. A 4. C

• Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba na nasa LM.

28

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: MAGSULAT TAYO!
Pagsulatin ang mga mag-aaral ng maikling sanaysay tungkol sa
kahalagahan ng Information and Communication Technology sa
pangangalap ng mga makabuluhang impormasyon.

Panayam sa mga Gumagamit ng Computer


Pag-interbyuhin ng ilang kustomer sa isang computer shop o internet café
ang mga mag-aaral upang sagutin ang sumusunod na katanungan:
• Bakit kailangan mong pumunta sa computer shop?
• Sa tingin mo, mahalaga ba ang computer at internet? Bakit?
• Sa papaanong paraan mo magagamit nang wasto ang mga
teknolohiyang ito?

PY
Ibahagi ang resulta ng panayam sa klase.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
British Broadcasting Corporation. “The Impact of ICT on Society.” Nakalap

O
noong July 17, 2014 mula sa (http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/ict/
history_impact_ict/impact_ict_society/revision/1/)
C
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:
Phoenix Publishing House.
E D

I. NILALAMAN:
EP

Tatalakayin sa araling ito ang computer file system. Magpapaliwanag ito


ng mga pamamaraan upang maisaayos at maimbak ang mga files sa ating
computer tulad ng kung paano mag-save ng file at gumawa ng folders at
sub-folders, maglipat ng file at folder at mag-delete ng mga di na kailangang
D

dokumento.

II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang konsepto ng computer file system
2. Nakikilala ang mga bahagi ng isang computer file system
3. Nakagagamit ng computer file system sa pagsasaayos at pag-
save ng mga files

29

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Ang Computer File System


Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-0e-9
Kagamitan: powerpoint presentation, computer, mga files ng
larawan
Paalala:
Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay
maaaring magbago batay sa gamit na operating system.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:

PY
A. PAGGANYAK
1. Ipabasa ang kuwentong “Ang Masinop na si Martha” sa Alamin
Natin sa LM.
2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mag-aaral sa

O
sumusunod na panggabay na tanong:
• Paano naisasaayos nang mabuti ni Martha ang kaniyang
gamit sa pag-aaral?
C
• Sa tingin mo ba ay mahihirapan siyang hanapin ang kaniyang
mga gamit sa pag-aaral? Bakit?
D
• Bakit mahalaga ang maging masinop sa mga gamit at files sa
pag-aaral?
• Paano naman kaya natin maisasaayos ang mga files sa ating
E

computer?
B. PAGLALAHAD
EP

1. Ilahad ang aralin sa LM sa pamamagitan ng sumusunod na


susing tanong:
a. Ano ang computer file system?
b. Ano ang kaibahan ng soft copy sa hard copy?
D

c. Paano natin maisasaayos ang pag-iimbak ng files sa tulong ng


file system?
2. Ipagawa ang sumusunod na gawain (LM):
Gawain A: Paggawa ng Folder
Gawain B: Paggawa ng Subfolder
Gawain C: Pag-save ng File sa Folder at Subfolder
(Optional: Gawin lamang ang Gawain C kung may oras pa para
rito.)
Gawain D: Pag-Copy at Pag-Paste ng File sa Folder
Gawain E: Pag-Delete ng File

30

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Gabayan ang mga mag-aaral sa paggawa ng folder, subfolder,
at pag-save ng mga files.
3. Ipagawa ang Gawin Natin (LM).
Gawain F: Paggawa ng Subfolders
Gawain G: Paglipat ng File sa Ibang Folder
4. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM.
(Tandaan/Pagpapalalim/Repleksiyon)
VI. PAGTATAYA:

1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM. Susi sa Pagwawasto:

PY
1) B 4) B
2) A 5) D
3) A

O
2. Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa (Kaya Mo Na Ba).
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: C
Ipasagot sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng computer file system.
Kahalagahan ng Computer File System
D
Atasan ang bawat pangkat sa klase na magsagawa ng isang
panayam sa limang taong nagtatrabaho sa opisina. Gamitin ang sumusunod
na mga panggabay na tanong upang malaman kung paano nila nagagamit
E

ang computer file system sa kanilang mga gawain.


• Bakit kailangang magtamo ng kasanayan sa pagsasaayos ng
EP

mga files gamit ang computer file system?


• Sa paanong paraan nagagamit ang computer file system upang
maging produktibo sa trabaho?

Magsagawa ng ulat tungkol sa mga nakalap na impormasyon mula


D

sa pakikipanayam.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Litigation Response Plan for Corporations. (2014). “10 Types of
Computer Files.” nakalap noong July 20, 2014 mula sa http://www.
litigationresponseplan.com/Default.aspx?tabid=6596
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:
Phoenix Publishing House.

31

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ICT
Aralin 11 PANANALIKSIK GAMIT
ANG INTERNET

I. NILALAMAN:
Sa araling ito, ay lilinangin ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman
at kasanayan sa pananaliksik gamit ang internet at sa tulong ng mga web
browsers at search engines. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung
paano magiging matalino sa pananaliksik gamit ang keywords.
II. LAYUNIN:

PY
1. Nailalarawan ang web browsers at search engines
2. Nakikilala ang iba’t ibang katangian ng web browsers at search
engines
3. Nakapagsasaliksik gamit ang web browsers at search engines

O
4. Nakapamimili ng tamang keywords para sa paksang nais saliksikin
C
III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Pananaliksik Gamit ang Web Browser at Search Engine


Sanggunian: EPP 4 Modyul
D
K to 12 – EPP4IE-0e-10
Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, internet, komiks
E

Paalala: Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay maaaring


magbago batay sa gamit na bersiyon ng web browser at search
engine.
EP

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM.

V. PAMAMARAAN:
D

A. PAGGANYAK
1. Ipabasa ang komiks na, “Ang Ulat ni Marlon” sa LM.
2. Magkaroon ng maikling talakayan batay sa sumusunod na gabay
na tanong:
 Ilagay ang iyong sarili sa sitwasyon ni Marlon. Handa ka bang
tanggapin ang ganitong hamon?
 Naranasan mo na ba ang magsaliksik gamit ang computer at
internet?
 Bakit kailangang matutuhan ang kasanayan sa pangangalap

32

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ng impormasyon gamit ang computer at internet?

B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong:
a. Ano ang web browser at search engine?
b. Ano ang mga pinakamadalas gamiting web browsers at
search engines?
c. Paano tayo makapagsasaliksik gamit ang web browsers at
search engines?
2. Gamit ang PowerPoint Presentation, ipakita sa mga mag-aaral
ang iba’t ibang bahagi ng web browsers at search engine.

PY
3. Magkaroon ng talakayan tungkol sa epektibong pananaliksik gamit
ang keywords sa internet (smart keyword searching).
4. Kasama ang mga mag-aaral, bumuo ng panuntunan para sa mas
epektibong pananaliksik gamit ang search engine.

O
5. Ipagawa ang
• Gawain A: Magsaliksik Gamit Ang Web Browser at Internet
C
6. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.
• Gawain B: Magsaliksik Tayo!
• Gabayan ang mga mag-aaral sa kanilang pagsasaliksik.
• Magkaroon ng pagbabahagi sa klase tungkol sa naging
D
resulta ng pagsasaliksik.
7. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
E

8. Ipagawa ang mga karagdagang Gawain sa LM.


VI. PAGTATAYA:
EP

Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:


A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:
1) Search engine 3) Google Chrome 5) Panipi
D

2) Web browser 4) Search field o search box


B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
Trivia… Trivia…
Ipasagot ang sumusunod na tanong gamit ang search engine.
1. Sino ang ikawalong presidente ng Republika ng Pilipinas?
2. Ano ang ibig sabihin ng RSVP?
3. Ilan ang kulay ng watawat ng bansang Thailand?

33

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
4. Saan matatagpuan ang mga tarsier?
5. Sino ang kasalukuyang Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon sa
Pilipinas?
Mga Bansa sa Asya
Gamit ang iyong kasanayan sa pananaliksik at sa tulong ng web
browser at search engine, punan ang sumusunod na talaan:
Bansa Kapital Wika Pera
Malaysia
South Korea
Vietnam

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

PY
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon
City: Phoenix Publishing House.
Google Tutor (n.d.). Understanding the Search Results Page. nakuha
mula sa http://www.googletutor.com/google-manual/web-search/

O
understanding-the-search-results-page/
C
D

I. NILALAMAN:
E

Ang World Wide Web (www) na binubuo ng magkakaugnay na


websites, ay mayaman sa impormasyon. Kailangan lamang na maging
EP

matalino sa pagsasaliksik ng makabuluhang impormasyon. Ang araling ito


ay makatutulong sa mga mag-aaral upang makapangalap ng makabuluhang
impormasyong may kaugnayan sa kanilang sinasaliksik. Layunin din ng
aralin na ito ang maipaalam sa mga mag-aaral kung ano ang mga katangian
D

ng isang mabuting website.


II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang ugnayan at kaibahan ng web page, website, at
World Wide Web
2. Natutukoy ang mga katangian ng isang kapaki-pakinabang na website
3. Nakagagamit ng websites sa pangangalap ng impormasyon
III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Pangangalap ng Impormasyon sa mga Website


Sanggunian: EPP 4 Modyul K to 12 – EPP4IE-0f-11

34

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Kagamitan: powerpoint presentation, computer, internet, manila
paper, kartolina
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM


V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipagawa ang pangkatang gawain. Gawain A: “Educational
Websites” sa LM.
2. Pangkatin ang klase sa lima. Pipili ng lider bawat pangkat.

PY
3. Ipabisita ang sumusunod na websites sa bawat pangkat:
• Pangkat 1: ABCya (http://www.abcya.com/)
• Pangkat 2: Multiplication.com (www.multiplication.com)
• Pangkat 3: Scholastic’s The Stacks: Games
(http://www.scholastic.com/kids/stacks/games/)

O
• Pangkat 4: FunBrain (http://www.funbrain.com/)
• Pangkat 5: Disney Games (http://disneycom/?intoverride=true)
C
4. Ang bawat lider ay magsasagawa ng maikling ulat batay sa
sumusunod na gabay na tanong:
• Ano ang mga pamantayang ginamit ng inyong grupo upang
D
masabing ang website ay mabuti o hindi?
• Ano ang gamit ng website? Makatutulong ba ang website sa
inyong pag-aaral upang higit pang matuto?
E

• Muli ba kayong bibisita sa website na ito kung may pagkakataon?


Bakit?
EP

B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing
tanong:
• Ano ang kaibahan ng web page, website, at World Wide Web?
D

• Paano makikilala ang mabuting websites para sa atin?


• Paano makakukuha ng makabuluhang impormasyon sa
websites?
2. Magkaroon ng malayang talakayan tungkol sa mga pamantayan
ng isang mabuting website.
3. Ipagawa ang Gawain B: Mga Katangian ng Mabuting Website sa
LM.
4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.
• Gawain C: Pagkilala sa Gamit ng Website

35

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM.
• Susi sa Pagwawasto
1) T 2) M 3) T 4) T 5) M

• Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa LM.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

PY
Suriin Ang Website!
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na pagsusuri. Iguhit

sa hanay na hatol ang masayang mukha J  kung pasado ang site


at malungkot na mukha L

O  naman kung hindi.


Pangalan ng Website:
C
URL Address:
Mag-aaral: Hatol
D
1. Malinaw ang mga impormasyong nakasulat.
2. Nailahad nang malinaw ang layunin ng website.
E

3. May malinaw na paliwanag ang mga larawan.


EP

4. Naiintindihan ang font na ginamit.


5. Hindi nakaaabala sa pagbabasa ang mga kulay at
disenyong ginamit.
6. Gumagana lahat ng links.
D

7. Mabilis ang pagkarga ng website.


8. Makabuluhan ang impormasyong makukuha sa
website.
9. Madaling malaman kung sino ang gumawa ng
website.
10. Tiyak na babalik ang sinumang bumisita sa website
na ito.

36

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:
Phoenix Publishing House.
Porta, M. (13 April 2009). Success Designs LLC. Eight Characteristics of
a Good Website. nakalap mula sa (http://www.successdesigns.net/
articles/entry/characteristics-of-a-good-website)
Cornell University Library (18 September 1998). Five Criteria for
Evaluating Web Pages. Nakalap mula sa http://olinuris.library.
cornell.edu/ref/research/webcrit.html

PY
I. NILALAMAN:

O
Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga hakbang sa
pag-download ng iba’t ibang uri ng files gaya ng tekstuwal na impormasyon,
mga imahen, audio at video files. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung
C
paano mabibigyang pagkilala ang mga orihinal na awtor ng mga akdang
nais hiramin o gamitin.
D
II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanang ang proseso ng pag-download ng files mula sa internet
E

2. Napapahalagahan ang copyright o karapatan ng mga orihinal na awtor


ng anumang akdang nakalathala sa internet
EP

III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Pag-download ng mga Impormasyong Nakalap


Sanggunian : K to 12 – EPP4IE-0f-12
D

Kagamitan: powerpoint presentation, computer, internet, LCD


projector, speakers
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring
magbago batay sa ginagamit na operating system.

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM

37

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Gawain A: Pagpapakita ng mga Downloaded Files
• Pagpapakita ng video file na na-download mula sa YouTube
• Pagpaparinig ng audio file na na-download mula sa Sound
Cloud
• Pagbasa ng isang siniping tula mula sa isang blogger
2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong:
• Ano-ano ang uri ng files ang ipinakita o ipinarinig sa inyo?
• Sa paanong paraan tayo makapagsasaliksik ng ganitong

PY
files?
• Bakit mahalaga ang ICT sa pangangalap at pagbabahagi ng
ganitong impormasyon?
B. PAGLALAHAD

O
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing
tanong:
• Ano ang pag-download? Ano ang pag-upload?
C
• Ano-ano ang iba’t ibang uri ng impormasyong maaaring
makalap sa internet?
• Paano makakakopya o makakapag-download ng files mula
D
sa internet?
2. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa ng sumusunod na
gawain sa LM:
E

• Gawain B: Pag-download ng Text File


• Gawain C: Pag-download ng Audio File
EP

• Gawain D: Pag-download ng Video File


PAALALA: Gabayang mabuti ang mga mag-aaral sa pananaliksik
gamit ang internet. Ipaliwanag din sa kanila ang tungkol sa
babala na nasa LM.
D

3. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa batas sa copyright, at


mga pamamaraan sa pagkilala o sitasyon (citation) sa akda ng iba.
4. Ipagawa ang Gawin Natin
• Gawain E: Pangkatang Pag-uulat Tungkol sa Matagumpay na
Pilipinong Entrepreneur
• Gawain F: Pagkilala sa Gamit ng Website
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM.

38

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VI. PAGTATAYA:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto
1) B 2) A 3) B 4) A 5) C
B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang
nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at
bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang
sa ganap na matutuhan ito.)

PY
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Karagdagang pagsasanay ng mag-aaral ang gawaing ito upang
mahasa ang kanilang kasanayan sa pagbibigay ng tamang pagkilala/
citation, at pagpapahalaga o respeto sa mga awtor.

O
Gawain A: Pagbibigay Pagkilala (Citation)
Ipabisita ang sumusunod na webpages at bigyan ng
tamang pagkilala ang awtor:
C
Pangalan ng Website: Tsipinoy (Blog)
D
URL Address: http://tsipinoy.blogspot.com/2008/03/negosyo.html
Pagkilala (Citation):
E

Pangalan ng Website: Life Shares (The other side of louieison.com)


EP

URL Address: http://lifeshares.louiesison.com/paano-kumita-ng-pera-


sa-internet
Pagkilala (Citation):
D

Gawain B: Pagbibigay-Galang sa mga Orihinal na Awtor


Ipabasa ang sumusunod na pagkilala/citation at ipasulat
sa mag-aaral ang opinyon tungkol dito.

39

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

Computer Hope. (2014). How do I download a file from the Internet?.


Retrieved from http://www.computerhope.com/issues/ch000505.htm

PY
Esteban, C. P. (2010).The Amazing World of Computers 4. Quezon City:
Phoenix Publishing House.

O
C
I. NILALAMAN:
D
Ang mga ulat tungkol sa tekstuwal at numerikal na impormasyon ay
mas madaling mauunawaan kung gagamit ng mga table at tsart. Sa araling
ito, malilinang ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman at kasanayan sa
E

paggawa at pagpormat ng mga table at tsart gamit ang word processing


application.
EP

II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang gamit ng table at tsart
2. Nakagagawa ng table at tsart sa pamamagitan ng word processor
D

3. Natutukoy ang kahalagahan ng mga table at tsart para sa mas


epektibong pagsasaayos ng datos at impormasyon

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word
Processing Application

40

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Sanggunian: Modyul at Aralin
K to 12 – EPP4IE-0dg-13
Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing
tool, mga larawan
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring
magbago batay sa gamit na bersiyon ng word processing
application.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart
gamit ang word processing application sa LM.
V. PAMAMARAAN:

PY
A. PAGGANYAK
1. Ipabasa ang kuwento nina Fely at Shirley.
2. Ipasagot ang mga panggabay na tanong sa Alamin Natin sa LM.

O
• Panggabay na Tanong:
Sa tingin mo ba ay makatutulong kina Fely at Shirley ang

C
paggawa ng table at tsart ng kanilang mga kinita sa limang
araw na pagtitinda?
Sa paanong paraan makatutulong sa kanila ang table at

tsart na ito?
D
3. Tanggapin ang lahat ng sagot ng mga mag-aaral.
E

4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa


ng Table at Tsart Gamit ang Word Processing Application.
EP

B. PAGLALAHAD
1. Talakayin ang gamit ng table at tsart sa pagsasaayos at pagsusuri
ng mga numerikal at tekstuwal na impormasyon.
D

2. Magpakita ng mga larawan ng iba’t ibang uri ng tsart.


3. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-
aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang word processing
application.
Gawain A: Paggawa ng Table
Gawain B: Pagpormat ng Table
Gawain C: Paggawa ng Tsart
Gawain D: Pagbabago ng mga Properties ng Tsart
4. Ipagawa ang Gawin Natin: Pagplano ng mga Gastusin para sa
Negosyo:

41

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
a. Mag-isip ng negosyong nais mong itayo sa hinaharap. Gumawa
ng plano ng mga gastusin.
b. Gawan ito ng table at pie chart. Ipormat ang table at tsart upang
mas maging maganda ang output.
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
b. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

PY
Ang Badyet
• Ano-ano ang pinagkakagastusan mo o ng iyong pamilya?
• Gumawa ng isang linggong badyet tungkol dito.
• Gawan ng table at pie chart ang nabuong badyet. Ipormat din
ang table at tsart upang mas maging maganda ang output.

O
Ang mga Iskor ni Dino
Masinop na itinatala ni Dino ang mga nakuhang puntos sa mga
C
pagsusulit mula noong unang markahan (tingnan sa ibaba ang datos na
itinala ni Dino). Tulungan si Dino na gumawa ng table at line chart upang
malaman kung nagkaroon siya ng pag-unlad. Ipormat ang table at tsart
D
upang mas maging maganda ang output.
Unang Ikalawang
Asignatura
E

Markahan Markahan
Filipino 34 40
EP

English 28 44
Math 40 41
Science 34 45
EPP 39 50
D

AP 32 35
MSEP 34 45
ESP 40 43
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix
Publishing House
Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma , Inc.
Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004). Word
Processing and Presentation Making. Valenzuela City: BookChoice
Publishing.
42

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ICT
PAGGAWA NG TABLE AT TSART GAMIT
Aralin 15
ANG SPREADSHEET TOOL

I. NILALAMAN:

Ang electronic spreadsheet ay isa ring software na maaaring makatulong


sa atin sa pagsusuri at pagsasaayos ng mga numerikal at tekstuwal na
impormasyon. Sa araling ito ay pagtutuunan naman ng pansin kung
paano gumawa at mag-format ng mga table at tsart gamit ang electronic

PY
spreadsheet.

II. LAYUNIN:

O
1. Nakagagamit ng spreadsheet application upang makagawa ng table at
tsart C
2. Naisasaayos ang mga tsart sa pamamagitan ng design, layout, at
format properties ng mga ito
D
III. PAKSANG ARALIN:
E

Paksa: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet


Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 – EPP4IE-0dg-14
EP

Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing tool,


picture puzzle, makukulay na kartolina
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring
magbago batay sa gamit na operating system (OS).
D

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


• Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart
gamit ang electronic spreadsheet tool sa LM.

43

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Picture Puzzle sa Alamin Natin
sa LM.
2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong:
Panggabay na Tanong:
• Ano ang iyong sagot sa dalawang Picture Puzzle?
• Magbigay ng mga halimbawa para sa dalawang uri ng
impormasyong ito.

PY
3. Tanggaping lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa
ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet .
B. PAGLALAHAD

O
1. Talakayin ang mga bahagi ng isang electronic spreadsheet tool.
2. Isagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-aaral
C
sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet:
Gawain A: Paggawa ng Table sa Spreadsheet
Gawain B: Pag-format ng Table sa Spreadsheet
D
Gawain C: Paggawa ng Tsart sa Spreadsheet
Gawain D: Pag-format ng Tsart sa Spreadsheet
3. Ipagawa ang Gawin Natin: Magsiyasat Tayo!
E

a. Bumuo ng limang pangkat sa klase.


b. Ang bawat pangkat ay magsasagawa ng pagsisiyasat
EP

sa presyo ng mga bilihin o serbisyo sa sumusunod na


pamilihan o negosyo. (Bigyan ng patnubay o paalala ang
mga mag-aaral sa gawaing ito. Ito ay pawang mungkahi
lamang. Maaari itong magbago depende kung ano ang
mayroon sa pamayanan.)
D

• Unang Pangkat – Palengke (Wet Market)


• Pangalawang Pangkat – Department Store (Dry Market)
• Pangatlong Pangkat – Beauty Parlor
• Pang-apat na Pangkat – Dress Shop
• Panlimang Pangkat – Hardware Store
c. Gumawa ng table at tsart sa mga datos na nakuha.
d. I-format ang table at tsart upang mas maging kaaya-aya.
e. Pumili ng kasapi na mag-uulat. Ipresinta sa klase ang mga datos
na iniayos sa table at tsart.
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
44

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VI. PAGTATAYA:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:
1) B 3) A
2) D 4) C 5) E
B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang
nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at
bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang

PY
sa ganap na matutuhan ito.)
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
• Ipagawa ang mga gawain sa Magbadyet Tayo! sa LM.

O
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:


Phoenix Publishing House.
C
Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma
Inc.
D
Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I.
(2004). Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice
E

Publishing.

ICT
PAG-SORT AT PAG-FILTER
EP

Aralin 16 NG IMPORMASYON

I. NILALAMAN:
D

Sa araling ito, ay lilinangin ang kaalaman at kasanayan ng mga mag-


aaral sa pag-sort at pag-filter ng numerikal at tekstuwal na impormasyon.
Gamit ang aplikasyon sa electronic spreadsheet, ang mga pamamaraan sa
pagsasaayos at pagsasala ng impormasyon ay isasagawa gamit ang sort at
filter command.

II. LAYUNIN:

1. Naipaliliwanag ang proseso ng pag-sort at pag-filter ng impormasyon


2. Nakagagamit ng spreadsheet sa pag-sort at pag-filter ng impormasyon

45

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon
Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 – EPP4IE-0dg-15
Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, electronic
spreadsheet tool, bakery.xlsx file, listahan ng produkto at
presyo para sa Pagsubok A, listahan ng libro at bilang ng
pahina para sa Pagsubok B
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay
maaaring magbago batay sa gamit na aplikasyon sa
electronic spreadsheet.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

PY
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod tungkol sa pag-sort at
pag-filter ng impormasyon sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

O
1. Pangkatang-Gawain: Amazing Sort and Filter Race
Pagsubok A:
C
a. Ang klase ay bubuo ng apat na pangkat.
b. Bawat grupo ay bibigyan ng impormasyon tungkol sa mga
produkto at presyo nito.
D
c. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng
impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat :
• ang sampung may pinakamataas na halaga
E

• ang sampung may pinakamababang halaga


• ang unang sampung produkto ng nakaayos ng
EP

paalpabeto
d. Ang unang grupong makapagbigay ng mga tamang ulat
ang panalo.
e. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo.
D

Pagsubok B:
a. Ang bawat grupo ay muling bibigyan ng listahan ng mga
libro at ang bilang ng kanilang pahina.
b. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng
impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat :
• listahan ng mga librong may 300-500 pahina
• listahan ng mga librong may 150-1000 pahina
c. Ang unang grupong makapagbibigay ng mga tamang ulat
ay siyang panalo.
d. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo.
46

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
2. Ipasagot ang sumusunod na gabay na tanong:
Panggabay na Tanong:
a. Naging madali ba ang mga pagsubok sa palarong ito?
Ipaliwanag.
b. Sa unang pagsubok, paano ninyo isinaayos ang mga
impormasyon upang maibigay ang tamang ulat? Ano
ang istratehiya ninyo at paano ito ginamit sa ikalawang
pagsubok?
c. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
d. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin:

PY
Pag-Sort at Pag-Filter ng Impormasyon
B. PAGLALAHAD
1. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa pag-sort at pag-
filter ng impormasyon gamit ang aplikasyon sa electronic

O
spreadsheet.
2. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga
C
mag-aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic
spreadsheet:
Gawain A: Pag-sort ng Tekstuwal na Impormasyon
Gawain B: Pag-sort ng Numerikal na Impormasyon
D
Gawain C: Pag-filter ng Impormasyon
3. Ipagawa ang Gawin Natin: Mag-Sort at Filter Tayo! sa LM.
E

4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.


VI. PAGTATAYA:
EP

Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:


1. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
• Susi sa Pagwawasto:
D

1) Tama 3) Mali 5) Tama


2) Mali 4) Tama
2. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkaroon at nagkulang
sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong
mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga
karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa
ganap na matutuhan ito.)

47

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Sari-Sari Store Inventory System
1. Atasan ang mga mag-aaral na magkaroon ng pagsisiyasat tungkol
sa mga tinda, presyo at bilang ng stock o imbak ng sari-sari store
na pinakamalapit sa kanila.
2. Gamit ang electronic spreadsheet, pagawin sila ng listahan o
inventory system.
3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga datos sa pamamagitan ng
sort at filter. Pagawin sila ng listahan ng paninda na:
a. nakaayos mula sa pinakamataas hanggang sa pinakamababang
presyo.

PY
b. nakaayos mula sa pinakamababa hanggang sa pinamataas na
presyo.
c. nakaayos nang paalpabeto mula A – Z.
d. mayroong lamang na 1 – 15 na stock.

O
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix
Publishing House.
C
Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma, Inc.
Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004).
Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice Publishing.
E D

I. NILALAMAN:
EP

Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang kahulugan at


kahalagahan ng paggamit ng email. Gayundin, pauunlarin ang kasanayan
ng mga mag-aaral sa paggawa ng sariling email. Kasunod nito ang pagtuturo
ng paraan sa pagpapadala ng mensahe sa nagawang email.
D

II. LAYUNIN:
1. Nabibigyang-kahulugan ang email
2. Nakagagawa ng sariling email account o address gamit ang
internet
3. Nakapagpapadala ng mensahe gamit ang sariling email account
o address
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Elektronikong Liham (Email)
Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 – EPP4IE – Oh 16
Kagamitan: kompyuter, internet access, manila paper, pentel pen,
krayola, bond paper, lapis, scotch tape o pandikit
48

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Pasagutan ang pagtatasa sa kasanayan sa email sa LM.

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga panggabay na Tanong sa
Alamin Natin sa LM.
Panggabay na Tanong:
1. Paano ipinadadala ang mga sulat o mensahe noong
nakaraangpanahon?

PY
2. Ano-ano ang mga ginagamit na paraan ng pagpapadala at
pagtanggap ng impormasyon sa kasalukuyan?
3. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin
lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
4. Iugnay ito sa paksang tatalakayin: Ang Elektronikong

O
Liham (Email)

B. PAGLALAHAD
C
Mula sa sagot ng mga mag-aaral, talakayin ang mga
sumusunod:
• Kahalagahan ng email
D
• Responsableng paggamit ng email
Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap sa mga gawain.
E

Gawain A: Email… Email… Paano ka Gagawin?


• Pangkatin ang klase sa anim na grupo
EP

• Ipaliwanag ang mga hakbang sa paggawa ng sariling


email account.
Paalala: Banggitin sa mga mag-aaral na maaari ding gumawa
ng email account sa ibang website tulad ng Yahoo, Hotmail, at
D

iba pa. Ipakita ang mga halimbawa nito sa kanila.


(Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang daloy
ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral
lamang bawat grupo ang makagawa ng sariling email account.
Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala
sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito . Kung walang
internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit ang kaniyang
gawang visual aids sa paksang ito.)
• Ipatala sa kuwaderno ng mga mag-aaral ang ginamit na username
at password sa email account na nabuo nila.

49

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Gawain B. Mag-Email Tayo (Mag-sign-in at Mag-sign-out)
• Gamitin ang kaparehong pangkat sa naunang gawain.
• Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga mag-
aaral sa pag-sign in at pag-sign out sa email.
• Tsekan ang gawa ng mag-aaral sa pag-sign in at pag-sign out sa
email.
• Bigyang-diin sa talakayan na kailangang laging maging maingat
sa pagsign-out sa email lalo na kung ginagawa ito sa mga internet
café o pampublikong lugar.
Gawain C: Email: Bilis Padala

PY
• Gamitin pa rin ang parehong pangkat sa mga naunang gawain.
• Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Kung may ilang mag-aaral
na may kaalaman na sa gawaing ito ay maaari mo silang gawing
lider ng pangkat.

O
• Isa-isahin ang pagbibigay ng panuto sa pagganap ng gawaing ito.
(Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa dami
ng kompyuter at bilis ng internet.)

C
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.

VI. PAGTATAYA:
D
Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Takdang-Aralin:
E

Pagdalhin ang mga mag-aaral ng isang halimbawa ng email na may


mensahe. Maaaring mag-print sila sa loob ng paaralan. Magpasaliksik
sa aklatan o ibang mapagkukunan ng impormasyon tungkol sa email.
EP

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Gamit ang dati nang mga pangkat, maaaring ituloy ang gawain sa
paggawa ng sariling email. Ang mga mag-aaral na nakagawa na ng
D

sariling email ay maaaring gabayan ng mga kamag-aral na wala pang


sariling email. Pagkatapos, bigyan ng pagkakataong makapagpadala ng
mensahe sa email ang mga mag-aaral na di pa nakaranas na makagawa
nito.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills

50

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ICT PAGSAGOT AT PAGPAPADALA NG EMAIL NA
Aralin 18
MAY ATTACHMENT

I. NILALAMAN:
Sa araling ito, ituturo ang mga pamamaraan upang higit pang mapaunlad
ang kasanayan sa pag-email. Tatalakayin ang mga paksa sa pagsagot sa
email at pagpapadala nito na may kalakip na dokumento (attachment) o iba
pang media file. Sa pamamagitan nito ay mapahahalagahan din ng mga
mag-aaral ang mga panuntunan sa paggamit ng email.

PY
II. LAYUNIN:
1. Nakasasagot sa email ng iba
2. Nakapagpapadala ng email na may kalakip na dokumento o iba

O
pang media file
3. Napahahalagahan ang mga panuntunan sa paggamit ng email
III. PAKSANG ARALIN:
C
Paksa: Pagsagot sa Email ng Iba
Pagpapadala ng Email na may Kalakip na Dokumento
(attachments) at Iba pang Media File
D
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE – Oh 17
K to 12 – EPP4IE – Oh 18
E

Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen,


krayola, bond paper, lapis, scotch tape
EP

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


• Pasagutan ang Taglay Mo na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
D

1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga gabay na tanong sa


Alamin Natin sa LM.

Panggabay na Tanong:
• Kailan ka huling nakatanggap ng sulat, mensahe sa email,
o sa cellphone?
• Nasubukan mo na bang magpadala ng email na may
kalakip na mga dokumento?
2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggaping lahat
ang sagot ng mga ito.

51

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, Ang Pagsagot sa Email ng
Iba at Pagpapadala ng Email na may kalakip na dokumento
(attachment) o media file.
B. PAGLALAHAD
1. Ipagawa ang Gawain A: Ipasa ang Mensahe (Pass The Message)
(Tala: Maaari itong laktawan kung kulang ang oras.)
a. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat
grupo.
b. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain
A sa LM.
c. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga pamprosesong

PY
tanong.
d. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggaping
lahat ang sagot ng mag-aaral.
2. Mula sa sagot ng mga mag-aaral, ibahagi sa kanila ang mga
paksang tatalakayin:

O
a. Pagsagot sa email ng iba
b. Pagpapadala ng email na may kalakip na dokumento
C
(attachments) at iba pang media files.
c. Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap ng mga gawain
sa LM.
Gawain B: Email Mo... Sagutin Mo…
D
• Pangkatin ang klase sa anim na grupo.
• Ipaliwanag ang mga prosesong gagawin sa pagsagot sa email
E

ng iba
(Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang signal
ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral
EP

lamang bawat grupo ang makagagawa ng sariling email account.


Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala
sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito. Kung
walang internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit
D

ang kaniyang gawang visual aids sa paksang ito.) Maaari ding


gumawa ng powerpoint presentation ang guro sa pagtalakay
nito.
Gawain C: Pagpapadala ng email na may kalakip na dokumento
(Attach Mo Sa Email Mo)
• Gamitin ang nabuong pangkat sa mga naunang gawain.
• Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga
mag-aaral sa paglakip ng dokumento at iba pang media file.
• Tiyakin na magagabayan ang mga mag-aaral sa gawaing ito.
Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa
dami ng computer at bilis ng internet.
52

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
b. Pasagutan ang Kaya Mo na Ba sa LM.
(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa kasanayan sa email
sa pagtatasa. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila
natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement
activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

PY
Gamit ang dating pagpapangkat, maaaring ituloy ang gawain sa paglakip
o pag-attach ng dokumento at iba pang media files sa email. Ang mga
mag-aaral na nakagawa na nito ay maaaring gabayan ng mga kamag-
aral na di nagkaroon ng pagkakataong magawa ito.

TAKDANG-ARALIN:

O
C
Magpagupit ng mga larawan sa mga lumang magazine sa mga mag-
aaral. Maaaring ito’y gusali, produkto, lugar, at mga tao. Ipaliwanag na
ang mga larawang ito ay gagamitin sa susunod na aralin.
D
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills
E

http://www.computerhope.com/issues/ch000887.htm
Computer Hope: How can I send an Attachment in E-mail?
EP
D

I. NILALAMAN:
Ang pagguhit ay isang mabisang paraan upang maiparating ang
isang mensahe. Maaaring gamitin ang computer upang makabuo ng
larawan. Gamit ang drawing software, maaaring mapadali ang pagguhit,
pagkukulay, paggamit ng hugis, at pagdagdag ng text. Maliban sa
paglinang ng kakayahang teknolohikal ng mga mag-aaral, nalilinang din
nito ang pagiging malikhain ng mga mag-aaral.

53

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
II. LAYUNIN:
1. Nakatutukoy ng command buttons sa drawing tools o graphic software
2. Nakaguguhit gamit ang drawing tools o graphic software
3. Nagagampanan ang itinakdang tungkulin sa pangkatang gawain

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa: Pagguhit ng Larawan
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oi-19
Kagamitan: computer na may drawing software

PY
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo na Ba sa LM.

V. PAMAMARAAN:

O
Paalala sa Guro: Bilang halimbawa, ang araling ito ay gumagamit ng
MS Paint para sa Windows 7 version. Kung walang ganito, maaaring
C
gumamit ng ibang MS Paint version ngunit maaaring iba ang hitsura
ng interface nito. Maaring iba rin ang interface kung gagamit ng ibang
freeware. Siguruhin na ang software na gagamitin sa pagtuturo ay naka-
install sa kompyuter ng mga mag-aaral. Maaring panoorin ang mga video
D
tutorial sa Karagdagang Sanggunian sa ibaba para sa ibang version.
E

Mga alternatibong freeware na maaaring i-download:


EP

LazPaint
Download site: http://lazpaint.en.softonic.com/
Tutorial video: http://tinyurl.com/lazpainttutorialvideo
Powerpaint (Trial version)
Download site: http://powerpaint.en.softonic.com/
D

A. PAGGANYAK

1. Magpakita ng iba’t ibang larawan o gamitin ang mga larawan na


nasa LM.
2. Itanong sa mga mag-aaral kung ano-ano ang mensaheng
ipinararating ng mga larawan? Bakit mahalagang gumamit ng
larawan.
3. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan nilang matutuhan
sa araling ito.

54

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
B. PAGLALAHAD

1. Buksan ang graphic software na MS Paint. Ipakita sa mga mag-


aaral ang interface nito. Talakayin ang mga bahagi ng MS Paint
interface.

PY
O
2. Gabayan ang mag-aaral sa pagtuklas sa maaaring gawin sa drawing
C
software na ito. Ipasunod sa mag-aaral ang mga hakbang 1-8 sa
Alamin Natin sa LM.
3. Ipasagot sa mga mag-aaral ang susunod na gawain sa pamamagitan
ng paggamit ng iba’t ibang brushes at command buttons. Pagtugmain
D
ang output sa mga ginamit na command buttons. Itanong sa mga
mag-aaral ang mga pagbabagong nakita nila sa output sa pabago-
E

bagong brush na ginagamit.


C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
EP

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang susunod na gawain gamit ang


kanilang natutuhan sa pagguhit sa computer. Magpagawa ng isang
digital painting na ipakikita sa isang Art Exhibit. Ipabasa sa mga
mag-aaral ang anunsiyo tungkol sa Art Exhibit.
D

2. Pangkatin ang mga mag-aaral. (Inirerekomenda na ang pangkat ay


bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng
pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on).
3. Pag-usapan ang huwarang larawan sa LM. Ipasagot ang mga
tanong.
4. Ipaliwanag sa mga mag-aaral na kailangan nilang magplano sa
gagawing output bago ito simulan. Hayaang gamitin ng mga mag-
aaral ang Planning Pyramid para matulungan sila. Ang bawat
pangkat ay kinakailangang magpakita ng sketch ng kanilang plano
sa guro. Magbigay ng suhestiyon bago magsimula ang mga mag-
aaral.
55

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Tala: May mga nakapaloob na panggabay na tanong sa planning
pyramid sa LM na maaaring sundan ng mga mag-aaral sa
paggawa ng inaasahang output.
5. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.
Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa
dulo ng lahat ng LMs para sa seksiyong ito). Ipaliwanag sa mga
mag-aaral ang mahahalagang aspekto nito upang magabayan sila
sa paggawa. Maaari ding baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung
sa tingin ninyo ay kinakailangan.
6. Ipagawa ang Digital Painting sa pamamagitan ng pagsunod sa mga
hakbang 1-7 sa Gawin Natin sa LM.
7. Maglaan ng 5 minuto upang balikan ng mga mag-aaral ang kanilang

PY
output. Ipasagot sa mga mag-aaral ang tseklist sa LM.

D. PAGSASANIB
• Itanong sa mga mag-aaral: ano ang mensahe ng kanilang larawan
tungkol sa kalikasan?

E. PAGBUBUOD

O
C
• Itanong sa mga mag-aaral: ano ang mahalagang natutuhan ninyo
tungkol sa paggamit ng aplikasyon sa pagguhit o drawing application?

VI. PAGTATAYA:
D
1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang Digital Artwork.
Magkunwari na ang computer lab ay isang Art Gallery. Ang bawat
E

pangkat ay pipili ng isang tagapagsalita na magpapaliwanag tungkol


sa output ng grupo. Ang ibang miyembro naman ay iikot sa iba’t ibang
EP

computer upang tingnan at magbigay ng feedback sa gawa ng iba.


2. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang gagawing Gallery Walk. Habang
nag-iikot ang mga mag-aaral ay kailangang magbigay ng opinyon sa
iba gamit ang table sa Pagtataya na nasa LM.
D

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

1. Ipagawa ang mga iminumungkahing output na matatagpuan sa LM.


2. Magpadala ng digital photo ng magagandang tanawin sa mga mag-
aaral.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MS Paint Artist: http://tinyurl.com/painttutorialvideo1
Atle Solholm Tutorial: http://tinyurl.com/painttutorialvideo2
Using Paint: http://tinyurl.com/painttutorialtext
Intel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/
index.htm
56

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ICT PAG-EDIT NG LARAWAN GAMIT ANG BASIC
Aralin 20
PHOTO EDITING TOOL

I. NILALAMAN:
Ang kasanayan sa pag-edit ng larawan ay isa sa mga mahahalagang
kasanayang kinakailangan sa paggawa ng mga produkto gamit ang computer.
Ang mga larawan ay maaaring gamitin sa dokumento, presentasyon, at
maging sa spreadsheet. Mas magiging kaaya-aya ang larawan kung ito ay
mababago gamit ang tamang editing tools.

PY
II. LAYUNIN:
1. Nakapag-eedit ng larawan gamit ang basic photo editing tool
2. Nakagagawa ng isang produktong maaaring pagkakitaan gamit ang

O
basic editing tool
3. Nakapagpapahayag ng pagkamalikhain sa pag-edit ng larawan
C
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-edit ng Larawan
D
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oi-20
Kagamitan: computer na may photo editing software
E

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


EP

• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
D

Gamitin ang larawan sa LM. Ipatukoy sa mga mag-aaral ang


pagkakaiba ng dalawang larawan. Itanong sa mga mag-aaral
kung sila ay pamilyar sa larawang nabanggit. Ipaliwanag ang
mga layunin ng araling ito.
B. PAGLALAHAD

1. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagawa ng mga hakbang


1-6 sa Alamin Natin sa LM.
2. Itanong kung ano ang mga pagbabagong nangyari sa larawan.

57

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang diyalogo tungkol sa fiesta sa


Linangin Natin sa LM. Ipakita ang halimbawang larawan. Pag-
usapan ito sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong.
2. Bumuo ng mga pangkat. Inirerekomenda na ang pangkat ay
bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat
ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on.
Bigyan sila ng 5 minuto upang magplano ng kanilang gagawin.
Ipagamit ang Planning Pyramid sa LM upang makatulong sa
kanilang pagpaplano. Sabihin sa mga mag-aaral na ilagay ang
kanilang ideya sa Idea Board.

PY
3. Aprubahan muna ang plano ng mga mag-aaral bago sila
magsimula. Gamitin ang pagkakataong ito upang matiyak ang
kakayahan ng mga mag-aaral. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay
ng marka sa mga mag-aaral. Ipabasa nang tahimik sa mga mag-

O
aaral ang Project Rubric (na nasa dulo ng lahat ng LMs para sa
seksiyong ito). Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang mahahalagang
C
aspekto nito upang magabayan sila sa paggawa. Sabihin sa mga
mag-aaral na gamitin nila ang Project Rubric upang magabayan
sila sa paggawa ng output at kung paano sila bibigyan ng marka.
Maaari ding baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung sa tingin
D
ninyo ay kinakailangan.
4. Bigyan ng panahon ang mga mag-aaral na gawin ang kanilang
E

output. Ipasunod sa mga mag-aaral ang mga hakbang 1-6 na


nasa LM upang magabayan sila sa paggawa.
EP

5. Matapos gawin ang output, sabihin sa kanila na gamitin ang


tseklist sa Balikan! sa LM, upang magabayan ang mga mag-aaral
upang lalo pang mapaganda ang kanilang output.
D

D. PAGSASANIB
• Itanong sa mga mag-aaral: ano ang kabutihan ng turismo sa
isang bayan?

E. PAGLALAHAT

• Paano nakatutulong ang kaalaman sa photo editing upang mas


maging epektibo ang isang produkto?

58

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang mga sumusunod:

1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang disenyo.


Magkunwaring darating ang mga turista at kailangang ipakita nila
ang kanilang disenyo. Sabihin sa mga grupo na ang mga turista ay
maaaring magtanong tungkol sa magandang tanawin sa kanilang
lugar kaya dapat silang maghanda sa pagsagot.
2. Maaaring mag-imbita ng mga guro o iba pang tao sa komunidad
na gaganap bilang mga turista upang mas maging awtentiko o
makatotohanan ang pagpapakita ng output. (Ang gawaing ito ay
maaaring gawin kung may oras pa.)

PY
3. Ang mga pangkat ay magbibigay ng mungkahi sa isa’t isa.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


• Ipagawa sa mga mag-aaral bilang takdang-aralin ang isa sa mga

O
gawain sa Pagyamanin Natin sa LM.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN: C
MSPaint Artist (Tutorial video para sa lumang version ng MS Paint):
http://tinyurl.com/painttutorialvideo1
Atle Solholm Tutorial:
D
http://tinyurl.com/painttutorialvideo2
Using Paint:
E

http://tinyurl.com/painttutorialtext
Intel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/
index.htm
EP

ICT PAGGAWA NG DOKUMENTO NA MAY LARAWAN


Aralin 21
GAMIT ANG WORD PROCESSING TOOL
D

I. NILALAMAN:
Ang pagkakaimbento ng limbagan ay naging daan upang makapagparami
ng mga dokumento gaya ng aklat at iba pang babasahin. Sa makabagong
panahon, ginagamit ang computer upang mas mapabilis ang paggawa ng
mga dokumento. Ang mga dokumento ay mas madali ring nalalapatan ng
mga larawan gamit ang word processor. Nalilinang din ang kakayahan ng
mga mag-aaral sa pagsusulat at pagiging malikhain sa pamamagitan ng
paggamit ng iba’t ibang word processing tools.

59

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
II. LAYUNIN:
1. Nakagagamit ng basic features ng word processing tools
2. Nakagagawa ng isang produkto gamit ang word processor
3. Nakapagbabahagi ng kaalaman sa paggamit ng word processor sa
iba
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Dokumento na may Larawan Gamit ang
Word Processing Tool
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oj-21
Kagamitan: computer na may word processing software

PY
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
• Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

O
Ipabasa ang trivia na nakasulat sa LM. Maaari ding magbigay
ng karagdagang impormasyon tungkol sa pag-imprenta ng mga
dokumento. Maaari ding itanong sa mga mag-aaral ang kanilang
C
nalalaman tungkol sa nabanggit na paksa at ang katotohanan
nito.
B. PAGLALAHAD
D
1. Magbalik-aral tungkol sa paggamit ng word processor. Itanong
kung anong mga output ang ginamitan nila ng word processor.
E

2. Gabayan ang mga mag-aaral sa paggamit ng word processor


habang sinusundan nila ang mga hakbang 1-14 sa LM.
EP

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Magpakita ng mga larawan ng pagkaing Pilipino. Sabihin sa mga
mag-aaral na isa sa ating ipinagmamalaki ang galing natin sa
paghahanda ng masasarap na pagkain. Ipabasa sa mga mag-
aaral ang teksto tungkol sa pagkaing Pilipino sa LM.
D

2. Ipakita ang halimbawa ng flyer sa LM. Maaari ding magpakita


ng mga totoong flyer. Pag-usapan ang halimbawang flyer sa
pamamagitan ng pagsagot sa mga gabay na tanong sa LM.
3. Ipangkat muli ang mga mag-aaral upang magplano ng kanilang
output. Inirerekomenda na ang pangkat ay bubuuin ng 2-3 mag-
aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng pagkakataon na
makagamit ng kompyuter nang hands-on. Ipagamit ang Planning
Pyramid sa LM upang maging gabay sa paggawa ng plano.
4. Tingnan ang mga nagawang plano at magbigay ng suhestiyon
kung kinakailangan. Ipagawa ang flyer kung naipakita na sa
60

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
plano ang mga hinihinging bahagi nito.
5. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.
Ipabasa sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa dulo
ng lahat ng LMs para sa seksyong ito) upang magabayan ang
kanilang pagbuo ng output. Maaari ring baguhin o gumawa ng
ibang rubrik kung tingin ninyo ay kinakailangan.
6. Ipasunod ang mga hakbang 1-6 sa LM. Sila ay maaari ding
gumamit ng iba pang word processing tools o menu (gaya ng
page layout, text box, at iba pa) na hindi nabanggit sa mga
hakbang.
7. Matapos mabuo ang flyer, pag-uusapan ng mag-aaral ang

PY
kanilang output. Ipagawa ang mga kinakailangang pagbabago
sa flyer upang mas gumanda ito.
D. PAGSASANIB
• Itanong sa mga mag-aaral: paano ninyo nagamit ang kaalaman

O
sa entrepreneurship sa araling ito?
E. PAGLALAHAT C
• Itanong sa mga mag-aaral: ano ang pinakamahalagang
natutunan ninyo sa paggamit ng larawan sa isang dokumento?
VI. PAGTATAYA:
D
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Ang bawat pangkat ay magpapakita ng kanilang flyer sa iba
E

pang pangkat. Kung may printer at ink, maaaring i-print ang


nasabing flyer. Kung wala naman, gamitin ang computer upang
maipakita ang output ng bawat grupo.
EP

2. Sabihin sa mga mag-aaral na sila ay magpapakita ng kanilang


produkto sa isang Pinoy Food Bazaar. Ipaliwanag sa mga mag-
aaral kung ano ang food bazaar at ano ang layunin nito. (Ang
food bazaar ay isang event na maaaring itinda ang iba’t ibang
D

uri ng pagkain. Pinupuntahan ito ng mga tao sa komunidad


at maging ng mga turista upang bumili). Sa proyektong ito,
maaaring maghanda ang mga mag-aaral ng tunay na pagkain
at itinda ito sa mga mag-aaral, guro, mga magulang, at iba pang
kasapi ng komunidad. Kung hindi naman ito posible, maaari na
lamang magkunwari ng pagkakaroon ng food bazaar sa silid.
3. Gamitin ang food flyer sa pagkumbinsi sa iba para bilhin ang
mga paninda. Maaaring pumili ng mga mag-aaral sa ibang
grupo, mga guro, o mga magulang upang magtanong tungkol
sa ginawang flyer ng grupo.

61

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
4. Gamitin ang rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.
Siguruhing naipakita ito sa kanila bago sila magsimula sa
kanilang mga gawain upang magsilbing gabay.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN
Ipasagot ang mga tanong sa pagyamanin natin.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Baycon Group -http://www.baycongroup.com/word2007/03_word2007.html
Amir Parmar Channel- https://www.youtube.com/watch?v=3Fa7qJdEWc4

ICT PAGGAWA NG REPORT GAMIT ANG WORD

PY
Aralin 22
PROCESSING APPLICATION

I. NILALAMAN:

O
Isa sa mga pangunahing output na hinihingi sa mga mag-aaral sa
iba’t ibang asignatura ang ulat o report. Ang isang report ay naglalaman ng
iba’t ibang impormasyon at datos. Mas mapapadali ang paggawa nito kung
C
gagamitan ito ng word processor. Mas nagiging malinaw ang pagpapakita
ng datos kung ito ay gagamitan ng tsart, table, at larawan.
II. LAYUNIN:
D
1. Nakagagawa ng report na may table, tsart, at larawan gamit ang word
processor
E

2. Nakasusulat ng malinaw at mapanghikayat na report


3. Naipaliliwanag ng mahusay ang ideyang pini-present
EP

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa: Paggawa ng Ulat o Report Gamit ang Word Processing
Application
Sanggunian: K to 12 – EPP4IE-Oj-22
D

Kagamitan: computer na may word processing software


IV. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

1. Magbalik-aral sa mga nagdaang aralin. Pumili ng mga mag-aaral


upang ipakita ang kanilang kasanayan sa paggawa ng sumusunod:
a. paggawa ng table
b. paggawa ng tsart
c. pag-edit ng larawan gamit ang graphic tool o software
d. pagbukas ng bagong dokumento
62

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
2. Itanong sa mga mag-aaral kung pamilyar sila sa mga proyekto ng
kanilang Supreme Pupil Government. Ano-ano ang tungkulin ng
SPG upang makatulong sa mga mag-aaral?
B. PAGLALAHAD

1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Alamin Natin sa LM.


2. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahang output mula sa
kanila sa pagtatapos ng araling ito.
3. Ipaliwanag ang nilalaman ng isang business proposal.
4. Talakayin ang halimbawa ng business proposal sa LM.Ipasagot
ang mga tanong ukol dito.
5. Pangkatin ang mga mag-aaral. Inirerekomenda na ang pangkat

PY
ay bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat
ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on).
6. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagpaplano ng kanilang proyekto
sa pamamagitan ng pagsagot sa mga katanungan na nasa LM.
7. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.

O
Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na
nasa dulo ng lahat ng LMs para sa seksiyong ito). Ipaliwanag
C
sa mga mag-aaral ang mga mahahalagang aspekto nito upang
magabayan sila sa paggawa. Maaari ding baguhin o gumawa ng
ibang rubrik kung sa tingin ninyo ay kinakailangan.
8. Sabihin sa mga mag-aaral na gumawa ng balangkas para sa
D
gagawing ulat o report. Ilagay ito sa kahon sa LM.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
E

1. Bilang panimula, ipagawa sa mga mag-aaral ang kanilang


plano sa pamamagitan ng paghahanda ng mga gagamiting
EP

materyales tulad ng digital photo. (Iminumungkahi na bigyan


ng pagkakataon ang mga mag-aaral na kumuha ng kanilang
sariling larawan. Maaaring gumamit ang mga mag-aaral ng isang
tapos na produkto o finished product upang magsilbing modelo
D

sa pagkuha ng larawan. Tulad ng halimbawa na nasa LM, ang


mismong produkto ay binili lamang at hindi na kinakailangang
lutuin o gawin pa).
2. Ipagawa ang mga hakbang 1-9 sa mga mag-aaal sa LM.
3. Maglaan ng 5 minuto upang balikan ng mga mag-aaral ang
kanilang output. Ipasagot sa mga mag-aaral ang tseklist na nasa
LM.
D. PAGSASANIB
• Itanong sa mga mag-aaral: Ano-ano ang katangian ng isang
entrepreneur?

63

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
E. PAGLALAHAT
• Itanong sa mga mag-aaral: Ano-ano ang mga dapat tandaan sa
paggawa ng ulat o report?

V. PAGTATAYA:

Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:


1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang ulat. Sa unang
pagpapakita ng output, magkakaroon ng gallery walk upang
mabigyan ng pagkakataon ang ibang mag-aaral na makapagbigay
ng puna sa gawa ng iba. Maglaan ng 15 minuto para rito.

PY
2. Sa ikalawang pagpapakita ng output, ipakikita nila ito sa buong klase.
Maaaring mag-imbita ng opisyales ng SPG o ibang guro upang mas
maging makatotohanan ang presentasyon.

O
3. Bigyan ng dalawang minuto ang bawat pangkat.
4. Gamitin ang rubrik upang magsilbing gabay sa pagbibigay ng marka
sa bawat pangkat.
C
VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
D
• Ipagawa ang mga iminumungkahing output na matatagpuan sa LM .
E

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
EP

Baycon Group-http://www.baycongroup.com/word2007/03_word2007.
html
Amir Parmar Channel-https://www.youtube.com/
watch?v=3Fa7qJdEWc4
D

Intel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/


index.htm

64

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Ito ang rubrik na maaaring gamiting gabay sa paggawa ng mga
produkto/proyekto ng mga mag-aaral. Maaari ding magbigay ng panibagong
rubrik ang guro.

ANTAS

Nakaaangat Marunong Umuunlad Nagsisimula

Nakalikha
kami ng
Nakalikha kami
napaka- Nakalikha kami
Pagka-orihinal

ng bahagyang Ginawa namin


orihinal na ng orihinal na
orihinal na ang produkto
produktong produkto na

PY
produkto na mula sa
nagpapakita nagpapakita ng
K nagpapakita ng halimbawa o sa
ng aming aming sariling
A aming sariling gawa ng iba.
mga kakaiba ideya.
T ideya.
at malikhaing
E ideya.

O
G
O Ang aming Ang aming
Ang aming
R gawa ay Ang aming gawa ay
nagpapakita
C gawa ay
gawa ay
nagpapakita
Kakayahang Teknikal

Y nagpapakita na
A ng aming nagpapakita na na kailangan
kaya naming
kagalingan kaya naming namin ng
pagbutihin
D
sa paggamit gamitin ang tulong upang
pa ang aming
ng teknikal aming teknikal magamit ang
teknikal na
na na kakayahan teknikal na
E

kakayahan na
kakayahan na kailangan kakayahan na
kailangan sa
na kailangan sa paggawa ng kailangan sa
paggawa ng
EP

sa paggawa produkto. paggawa ng


produkto.
ng produkto. produkto.
D

65

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
ANTAS

Nakaaangat Marunong Umuunlad Nagsisimula

Pakikipag-ugnayan sa mga Manonood

Ang aming
Malinaw Bahagyang
Naiparating pagpili ng
naming naiparating
namin ang kulay, laki,
naiparating namin ang
mensahe salita, at
ang mensahe mensahe
dahil sa aming iba pang
dahil sa aming dahil sa aming
pagpili ng detalye ay

PY
pagpili ng pagpili ng
kulay, laki, nakasasagabal
kulay, laki, kulay, laki,
K salita, at iba sa
salita, at iba salita at iba
A pang detalye. pagpaparating
pang detalye. pang detalye.
T ng mensahe.

O
E
G
O
R Nagtutulungan
C Medyo
Y Nagtutulungan nagtutulungan
kami nang
A kami upang kami upang Hindi kami
husto upang
Pakikipagtulungan sa Iba

magplano, magplano, nagtutulungan


D
magplano,
gumawa, at gumawa, at upang
gumawa, at
magbahagi magbahagi magplano,
magbahagi
E

ng aming ng aming gumawa, at


ng aming
produkto. produkto. magbahagi
produkto.
Nagsikap kami Nagsikap kami ng aming
EP

Nagsikap kami
sa kaniya- sa kaniya- produkto.
sa kaniya-
kaniyang parte kaniyang parte Gumawa kami
kaniyang parte
at tinulingan at tinulungan nang kaniya-
at tinulungan
ang iba ng ang iba kaniya.
ang iba sa
madalas. paminsan-
D

lahat ng oras.
minsan.

66

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

You might also like