CHƯƠNG I: TỔNG QUANG PHÂN BÓN PHỨC HỢP VÀ HỖN

HỢP
1. Phân bón phức hợp
a. Khái niệm:
Phân bón phức hô ̣p gồm những muối đồng nhất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng
được cấu tạo từ các muối khác nhau có chứa 2 hoă ̣c 3 nguyên tố dinh dưỡng cho cây
trồng. Thông thường phân phức hợp có chứa 2 nguyên tố dinh dưỡng là N và P như
phân amôphốt dưới các dạng. Trong trường hợp cần thiết người ta thêm nguyên tố
kali vào được gọi là amôphốt ka trong đó ngoài đạm và lân còn thêm kali. Đây là
laoị phân bón giàu dinh dưỡng thích hợp với nhiều laoị cây trồng và đất canh tác. Do
vâ ̣y những năm gần đây phát triển mạnh loại phân phức hợp ở nhiều nước trên thế
giới vì có các ưu viê ̣t: giàu chất dinh dưỡng, ít tạp chất để lại trong đất nên bón đất ít
bị chai cứng, ít phải cải tạo đất khi sử dụng lâu dài.
b. Tính chất của các muối amôni của axít phốtphoríc
Mô ̣t số dạng amôni phốt phát:
- Monoamôni phốt phát: NH4H2PO5 – (MAP): loại này bền nhiê ̣t, ở 100-
>110oC không bị phân hủy.
- Điamôni phốt phát: (NH4)3PO4 - (DAP): loại này kém bền nhiê ̣t, ở 70oC
chuyển thành (MAP) và giải phóng NH3.
- Trimôni phốt phát: (NH4)3PO4- ( TAP) laoi này bị phân hủy trong không khí ở
nhiê ̣t đô ̣ 30->40oC chuyển thành (MAP) và (DAP).
- Trong thực tế thường sản xuất (MAP) và (DAP) mà không sản xuất (TAP) , vì
(TAP) không bền hóa, còn (MAP) và (DAP) bền nhiê ̣t và ít hút ẩm dễ bảo
quản và sử dụng.
c. Ứng dụng
Amôni phốt phát là loại phân bón rất giàu dinh dưỡng, tan trong nước. Thành phần của
monô điamôni phốt phát như sau:
P2O5 N(%)
NH4H2PO4 (MAP) 61,8 12,7
(NH4)2HPO4 (DAP) 53,8 21,2
Thực tế sản xuất thường lẫn MAP và DAP nên hàm lường của chúng khoảng 50%
P2O5; 18% N.
- Tỷ số N: P2O5 trong (DAP) thuâ ̣n lợi hơn, nhưng nó kém bền hơn (MAP) cho
nên có nơi người ta dùng cả hỗn hợp (DAP) và (MAP)- gọi tắt là amôphốt.
- Khi cần thay đổi tỷ số N: P2O5 thì thêm vào mô ̣t loại đạm hoă ̣c điều cỉnh tỷ lê ̣
MAP/DAP. Nêus thêm (NH4)2SO4 vào hỗn hợp amôphốt thì có sulfo
amôniphốt. Để sản xuất phân bón loại amôphốtbao gồm các giai đoạn:
- Phan rứng phân giải H3PO4 bằng NH3 để tạo sản phẩm có đô ̣ sạch cao. Khi
cho thêm vào loại phân bón amôphốt muối kali khi trung hòa H 3PO4 cùng với
NH3 thì được phân bón có thành phần N,P,K- gọi là amôniphotka.
- Cô dă ̣c dung dịch amôniphốtdể chuẩn bị tạo sản phẩm.
- Chế tạo sản phẩm amôphốt bằng phương pháp kết dính hoă ̣c tạo hạt
- Sấy và đống bao sản phẩm.
Đsản xuất amôphốt dưới bất kỳ dạng nào đều cần các nguyên liê ̣u sau: NH3 và
H3PO4.