ლექსები

ბათუ დანელია

Mirabile vita1

ზოგჯერ, მარტოობაში, ჯალათია ჭერიც -

მხრებზე დამადგება და ბარიტონით მღერის.
ზოგჯერ კედელს თვალები ეხილება ფართოდ,
მიცქერს, უნდა გაიგოს, ასე რაზე ვდარდობ.
ზოგჯრ, ჩემი ფანჯარა შიშველია როცა,
ვხედავ, სტირის სიშორის როიალი - მოცარტს...
და მინდება, ცრემლები გამოვწურო ქვიდან...
და ვარ გაოცებული - Mirabile vita.

ზღვა მთვრალივით გორაობს, ტანზე იხევს სამოსს.

მიწას უნდა - ვარსკვლავი მოწყვიტოს და ჭამოს.
ქედი, პრომეთესავით, მიუჯაჭვავთ ცისთვის,
როდის გამოიხსნიან - საწყალს სული მისდის.
ქარი ლაოკოონ ტყეს - ასევს თავის გველებს...
მთვარის ბურთს ეუფლება ღრუბლის თეთრი პელე...
მე კი, ამათ ვუყურებ და ყველაფერს ვიტან
და ვარ გაოცებული - Mirabile vita.

როცა ელვის სატევრით ცა გადიხსნის ვენებს -

მაშინ ვხედავ: ცის თაღზე საფლავები ფრენენ,
როგორც თვითმფრინავები და გიჟივით ვხდები:
მფრინავებად როდისღა გადაიქცნენ მკვდრები!
მინდა აღარ იელვოს... შიში ტანში მზარავს,
ვყვირი: „არ ჩამოვარდეთ! არ შეასკდეთ ქარაფს!“
მყვირალს, მხარზე ვარსკვლავი მასკუპდება ჩიტად
და ვარ გაოცებული - Mirabile vita.

ზოგჯერ ვხედავ, ქვა ვარ და სამარისკენ მწევენ,

მერე იმ ქვის გამწევი აღმოვჩნდები მევე...
არ მსურს მაბზრიალებდეს ჟამი, როგორც ჩიკორს:
ან არ ვიყო ასეთი, ანდა ნამი ვიყო!
ვიყო, მედუზასავით, უთვალ-ყურო რაღაც -
აღარაფერს მოვისმენ, აღარაფერს ვნახავ,

1
საოცარია ცხოვრება (ლათ.).
თორემ ჭიამარია მიცქერს, როგორც ტიტანს
და ვარ გაოცებული - Mირაბილე ვიტა.

ადამიანი

წინ ისე მიდის, თითქოს არ სურს მოესწროს მკვდარ მზეს -

ამაო წინსვლა, ღმერთის შექმნილს, რად აქვს მისჯილი?!
ადამიანი, ალბათ, მალე გაივლის მარსზეც,
დედამიწას კი კვლავ უკვდება შვილი შიმშილით...

ადამიანი წინ ისევე ჯიქურად მიდის,

არადა, ზოგჯერ, გზას უკანაც უჯობს მოხედოს,
თორემ, არათუ ჯოჯოხეთი არსებობს, თვით ის
სამოთხის ბაღიც არ იქნება უჯოჯოხეთო!

ადამიანი გარემოებებს შორის

ცხოვრებას როცა შევედავე

და ფეხიც ამოვკარ ერთ ადგილას,
იმ დღიდან მტკივა, ფეხი კი არა,
და, სხვათა შორის, არც თავი,
არამედ ყველა ვარსკვლავი და კვირტი ყოველი,
თითქოსდა ტანზე გამომყროდნენ...
და მერე, როგორც მოისართა სამიზნე ბოძი,
გარემოებებს შორის აღმოვჩნდი.

მე ქვას ვმღეროდი,
წყალს ვყვიროდი,
მიწას ვსუნთქავდი,
რომ გამძლეობა მომეხვეჭა...
მე შემოდგომის ფოთლებივით
ვთოვდი განცდებს
ჩემი დაფარული სიმართლის გასაშიშვლებად,
მაგრამ მაინც არაფერი გამომდიოდა
ტანჯვის ამბავში -
ტანჯვა მაინც ტანჯვად რჩებოდა -
სიამედ ვეღარ გარდავქმნიდი.

მე ზოგჯერ სულაც არ ვიყავ მე

და მაშინ ჩიტს ჩიტი ვეგონე,
შეშლილს - შეშლილი და ძაღლს - ძაღლი
და სარკე ჩემში იხედებოდა,
რომ დაენახა ჩემი მტრები, ყველა, ვისაც კი
ერთხელ მაინც ჩაუხედავს გუბეში, ჭაში,
მით უმეტეს, საკუთარ თავში.

აქ დაცემული მინახავს წლები,

რომლებისთვისაც, როგორც ხარისთვის,
ადამიანებს ხოხბის ყელი გამოუღადრავთ
და სისხლს წყალით კი არ რეცხავდნენ -
ჯიბეებში იჩხრიალებდნენ...
და იმ დახოცილ წლების ჩონჩხზე,
როგორც შუშის ნამსხვრევებზე,
მე დავდიოდი დაჩეჩქვილი ფეხისგულებით...
და მხოლოდ დარდი მცემდა ნუგეშს
და მომიძღვნიდა სითბოს ყინვა,
სახურავებზე ჩამომხრჩვალი
და ევერესტი ზღვის დონეზე დაბლა მეძახდა
და მუჭის სიმსხო ბგერებს ვჩრიდი
პირში ჩემს სმენას,
დაყრუებას რომ გავქცეოდი...
ხოლო კარები თავიანთ თავში
მე მაღებდნენ და კეტავდნენ სივრცეს
და მე დაგუბულ ტირილს მთებს შორის
თოკად ვაბამდი მოგონების ჯამბაზებისთვის
და ბულბულების ჩიჩახვები ამტკივდებოდნენ
ყელში, რომელიც უმღერლობის ამტანი იყო...
სწორედ ამიტომ ამოვარტყი
ერთ ადგილას ფეხი ცხოვრებას,
როცა გამოღმა შემომედავა...

და მე სიყვარულს ბოდიშს ვუხდი

ისე, როგორც დარჩენილ ვალს,
რომლის გადახდა აღარ უნდათ
ზოგ-ზოგებს ზოგჯერ,
მხოლოდ იმიტომ, რომ პროცენტები
ვალზე მეტი აქვთ გადახდილი...

მე მწიფე ბაღში მიკრეფია

მკვდარი ფოთლები და ვარსკვლავები -
არსაიდან დაცვენილები
და მათით დამწვარ ხელისგულებს
ვმალავდი ხალხში,
როგორც ჭამის წინ მალავს ბავშვი
გათხუპნილ თითებს
მხოლოდ იმიტომ, თუ გამოუჩნდა,
დედა უთუოდ დააბანინებს,
და ვიცი - სხვაფრივ თუ მოვიქცევი,
ყველა ნაკლი გამომიჩნდება.
მე ისიც ვიცი, ბოლოს და ბოლოს,
თუ ნატვრა კუბში არ აიყვანე,
ვერ აისრულებ ვერასდიდებით...

და, რა თქმა უნდა, ცხოვრებაზე

სხვა წარმოდგენა
შეექმნება კაცს, ვინაც თავის სადარბაზოსთან
შეეჯახება მელნისფერ ღრუბელს
და მისგან გაბმულ წვიმის წვეთებში
გაიხლართება, როგორც ბუზი ობობას ქსელში
და იმ უხილავ მაგნიტის ძალით,
რაც რკინას ახლოს არ იკარებს
და განიზიდავს,
იზიდავენ ის სივრცეები,
იმთავითვე რომ იყვნენ თურმე განკუთვნილი
იმ ფრთოსნებისთვის,
რომლებმაც წლეულს ნაჭუჭებს ვერ გამოაღწიეს.

არ შეიძლება გერქვას ძლიერი

იმის გამო, რომ ქვეყანას ანგრევ!
ძლიერი უფრო ისაა, ვისაც
გარეული იხვიც ერევა
თავის ბუმბულის სიმშვენიერით
და ჩახმახის გამოკვრამდე ხელებს უბორკავს...

არ არსებობენ ცუდი და კარგი გარემოებანი,

არსებობს ადამიანი,
რომელიც დგას გარემოებებს შორის,
როგორც საგზაო ინსპექტორი მოედნის გულში,
ვინც ეხმარება ავტომობილებს
უშეცდომოდ მოძრაობაში...
ადრიან

რა კარგი გოგო ხარ, რა კარგი!

ხელიდან დაუსხლტი ორ ბიჭს...
ჩანთა და წიგნები დაკარგე
და შფოთვით შინისკენ მორბი.

მორბიხარ მეშვიდე კლასელი.

ლეღვს ჰგავხარ, ადრიან მწიფეს,
მოგწყვეტენ!.. აბა შენ რას ელი!
აბა მათ რისთვის აქეთ კბიე!

არ იცი, რა სურდათ იმ ბიჭებს!

ძალიან კარგადაც იცი...
ან კვიცად რომელი მიგიჩნევს,
როდესაც აღარ ხარ კვიცი!..

უკვე შენს სიცილსაც სხვაგვარად

უსმენენ ბიჭები, რადგან
აცხუნებ, როგორც მზე თაკარა
ზაფხული ადრიან დადგა...

სახეზე გიღუის ნაკვთები,

ლალისფრად ელავ და ბროლობ.
თხუთმეტის გაისად გახდები,
თოთხმეტის შესრულდი მხოლოდ.

და ტოლობ მოწიფულ ქალიშვილს,

იღერებ ფაშატის კისერს
და ვნებით ფეთქებად ქალაქში
კვიცივით დახტუნავ ისევ...

აი, დღეს გადარჩი როგორღაც -

ხელიდან დაუსხლტი ორ ბიჭს...
ძალიან მაგარი გოგო ხარ,
რაკიღა შინისკენ მორბი...

ავტობუსი №39

გადახურა ცამ მიწა ღრუბლის კრამიტით,

წვიმის შიშით გამევსო მკერდის განჯინა...
ავტობუსი (ნომერი ოცდაცხრამეტი)
მოვიდა და გალუმპვას გადამარჩინა.

სხვა - ვინ ჯიხურს, ვინ - ქოლგას, ვინ - კაპიუშონს,

მე - ავტობუსს მივენდე, ბრალი მაგათი,
რომლებზედაც ცამ წვიმა ისე მიუშვა,
როგორც ცეცხლზე მეხანძრემ მძლავრი ნაკადი.

ჩემთვის „ორი“ ადგილი სულ აქვს ავტობუსს...

ფანჯარასთან დავჯექ და ფიქრი დავიწყე.
შემომესმა შენი ხმა, შენი ნაკვთებიც
მომაგონდა და ცეცხლი ვიგრძენ ლავიწზე.

ყველა ქუჩა წვიმაში, როგორც სელაპი

იწვა, ხოლო ნათურებს სურდათ ანთება,
ვიღაცები გარბოდნენ - წვიმით სველები,
ვიღაცები - ხეებქვეშ ჩანდნენ ლანდებად.

იქნებ სადმე შენც იდექ სოველ კაბაში.

მეც სოველი ვიყავი - ცრემლით ოღონდაც.
ავტობუსში ვიჯექი, როგორც კაფეში
ვმჯდარვარ შენთან, ღვინო კი არვის მოჰქონდა.

ანთებული ტყემლები

დღეს ვერ გეახლებით ამ ნამცხვარს, ამ ჩაის,

ერთიც და მეორეც ყელზე ვერ გადამივა... -
ფანჯრებში ანთია ტყემლები ავჭალის,
მე კი ჯერ აუყვავებელი ატამი ვარ.

შენ რა ხარ, მითხარი, შინდი თუ ნუში თუ...

რაცა ხარ - დრო არი პაემნის, შეხვედრების.
რა მეჩაიება - ოთახის დგუში ვარ
და კედელს კედლიდან გიჟივით ვეხეთქები.

ანტიგლობალისტი

სამყარო ჭიანჭველაზე უფრო პატარაა,

რადგან ყოველ ჩვენგანშია განაწილებული
და ძალიან ახლოდან რომ გვიხდება
მისი დანახვა,
იმიტომაც გვეჩვენება უკიდეგანოდ...

ახალმთვარიანი იანვრის ღამე

ცა თითქოს უსმენდეს რუსთვლის გალობას,

მთვარე - ხმლის ნატეხი, ჩინარში ჩაესო,
ვარსკვლავებს იანვრის სურთ თებერვალობა,
ვუყურებ - ღამეა საუზენაესო.

სახლის წინ, ეზოში, ვდაგვარ და ვუყურებ

ცას. იქნებ ცაში მაქვს სხვა სახლი, სხვა ეზო!
ნეტავ, რას მანიშნებს ამდენი შუქურა!
ნეტავ, შენ რომელზე ბინადრობ, მაესტრო?!

ჯერ აქეთ ჩამოდი, ჯერ მოკვდავს მესტუმრე -

ხომ გინდა, ცის კონცერტს მიწაზე დაესწრო!
ჩამოდი, ღამეა მთლად ფანტასტიური,
ღამეა საშენო - საუზენაესო.

ბულბულს

ბულბულო, ხემივით რომ აქნევ ცვრიან ნისკარტს,

მაგ ციცქნა ჩიჩახვში ვინ გიზის პიანისტად?!
გისმენ და - ამოდენ სიტკბოს რომ მაზიარებ,
ეგ შენი სონატა, ნეტავი, რაზე არი?!
იქნება იმაზე, მადლიც რომ სინაზეა,
ან იქნებ სატრფოზე, ან იქნებ იმაზეა,
რომ ქვეყნად რაღაც ყოველთვის პაპარაცობს
და არვის შერჩება სიავე აღარასდროს...
ჩაფლულხარ ტოტებში და ატკბობ ლამაზ სერებს,
მე გისმენ, გისმენ და ეს ფიქრი არ მასვენებს:
ხემივით რომ აქნევ პაჭუა, ცვრიან ნისკარტს,
მაგ ციცქნა ჩიჩახვში ვინ გიზის პიანისტად?!
გათენება ქალაქში

დამპყრობელივით შემოდის სინათლე ქალაქში.

გამშველებელივით ჩადგება ყველაფერს შორის
და ყველაფერზე ისადგურებს,
როგორც მალამო სხეულის
მტკივან ზედაპირზე.
ხეებს არ უთქვამთ სინათლეზე,
ეს თავხედი ვინ არისო,
რადგან ღამეში ჩიტები ენატრებოდათ...
ქალაქი ძილიდან ღვიძილში გადმოდის,
როგორც სურათი ჩარჩოდან აღქმაში...
ჰაერი ხელებს შლის თვალსაწიერამდე,
მაგრამ რომელი ერთი ჩაიხუტოს -
მთელი ღამის უნახავი რომელი არ ჰყავს!
მერძევეები და მემამწვნეები
ყელში იხსნიან უხილავ ქილებს,
სადაც უსხიათ ხმები,
რომლებიც, როგორც ჩიტები
ღიად დარჩენილ გალიის კარიდან,
ისე იწყებენ ამოფრენას:
«მაწონიიიი!» «რძეეეეე!»
და იწყება ქალაქის დღე,
რომელსაც გათენების მეტი არაფერი ავალია...

გასხლტომა ბედიდან

მათხოვრის
ბავშვები
თითების
დაჭერით
დასხლეტილ
კურკებსა
ჰგვანან.

გზის გამყვანი

ჩემი თავიდან უნდა დამეწყო

გზის გაყვანა და გავსულიყავი
ისევე ჩემი თავის ბოლოში.

თურმე ჩემიდან უნდა დამეწყო!

აი, დღეს ვიწყებ გზის გაყვანას ჩემი თავიდან
და როდისმე გავალ ჩემივ თავის ბოლოში,
ოღონდ ყველაფრის გავლით, რასაც კი
თუნდაც ერთხელ მაინც შევეხე:

მე ვარსკვლავების წინააღმდეგ
უსასრულობის რიკ-ტაფელა მითამაშია
და დამარცხება მომიგია...

მე კარგ სიზმრების სანახავად

ღამეები გამომიშიგნავს,
მაგრამ არასდროს ჩავწოლილვარ
შიგნით, კმაყოფილ წრუწუნასავით...

სულ გზა გამყავდა და მოვდიოდი,

ოღონდ საიდან - საკვირველი სწორედ ესაა -
ჩემი ბავშვობა არ ყოფილა ისეთი კარგი,
რომ მოვდიოდე მე ბავშვობიდან...

მე მოვდივარ მარტოობიდან -
მარტოობა იყო ჩემი
მიწა ყველაზე მოსავლიანი,
სადაც ვრგავდი გიგანტ ყვავილებს
გვირილისხელა დედაჩემისთვის.

მარტოობა იყო ჩემი ის მუსიკა ულამაზესი,

სადაც ყურებზე ხახვს ვერ მაჭრიდნენ...
ღამით ჩემს ციცქნა საძინებელში
შემოდიოდა მთვარის ბაღი თვალუწვდენელი,
ხელში მარკ ტვენის „ტომ სოიერით“
და უნახავ და კარგ სიზმრებით
გაფოთლილი და აყვავებული,
მაგრამ - მარტო, მარტო ვიყავი!..

ღამის გუმბათზე უძინარი

დავდიოდი სიზმრის ფეხებით
და ჩამოვარდნის არ მშინებია,
რადგან სად უნდა დავვარდნილიყავ,
თუ არა ისევ მარტოობის ფაფუკ ლოგინში!
გზა კი გამყავდა, სულ გამყავდა
გზა სინათლიდან სიბნელემდე
და სიკეთიდან ბოროტებამდე,
რომ მეშველა ვიღაცებისთვის,
მაგრამ იმას რას ვიფიქრებდი,
თუ ლონდონიდან ბომბეიმდე
გვირაბის გათხრას დამაბრალებდენ!

ჩემი თავიდან უნდა დამეწყო -

ჩემი თავიდან უნდა გამეყვანა გზა და ჩემივე
თავის ბოლოში გავსულიყავი.

და, ჰა, დღეს ვიწყებ გზის გაყვანას ჩემი თავიდან.

გრანელი

„სალხენად, სამღერლად, სალაღოდ არა ვარ მოსული“ -

გავაკარ განცხადება.
აქ ჩემთვის ოქრო და ბრინჯაო, კოშკი და ბოსელი
არაფრით განსხვავდება.

არც ვარდი, არც დაფნა, არც ძეგლი - არც ერთი ამათგან

არაა თავანკარა,
აქ, გავჩნდი თუ არა, მყის თვალი სტრიქონმა დამადგა
და აღარ გამახარა.

და, რადგან სულ ვწუხვარ, თქვენ ცდილობთ როგორმე მალაღოთ,

მზელთ ლხენის ტალახებად...
პოეტებს, ამქვეყნად, მდინარევ, მინდორო, ბალახო,
არ ძალუძთ გალაღება.

და ჭურვებს, ლხენისას, ნუ უშენთ პოეტის სადარდელს -

კურცხალთა ცვრიან თაროს!..
თუ ავდრის დრო არი, უდროოდ რად უნდა გადარდეს? -
იავდაროს!

გულწითელა
მეშვიდე, მერვე თუ მეათე კვირა მიდის -
მირჩევენ აგებას ტკივილთა პირამიდის...
არ ვიცი, რა უნდათ მეგობრებს, ნათესავებს,
ტკივილი მე რატომ მოვივლო ბადესავით! -
ტკივილთა სავანე მე რატომ ავაშენო
და ჩემკენ რად მოდის ლაშქარი სამაშველო?! -
მოდიან, მიყრიან რიყის ქვას, აგურ-ცემენტს,
თითქოსდა, სხვა დროის წიაღში მაფუძნებენ...
და ხელებს სუყველა საშველად აფათურებს:
ვინ ფიცრებს მომიტანს, ვინ კიდე - არმატურებს,
ვინ - კირს და ვინ - ძელებს, ასევე დანარჩენებს,
ყველაფერს, ლურსმნებს კი, რატომღცა არ აჩენენ...
ჩემში კი - ფეთქავენ მოცხრები, ცირცელები
და მაინც ჰგონიათ, იოლად ვიცელები...
იციან, რომ დღემდე სასთუმლად ლირა მიდევს
და გულით ვატარებ მელნისფერ პირამიდებს...
სიკვდილშიც გავავლე ხაზები ნაზი სულის
და მკერდი მომიჩანს დაისრულ-დასისხლული.
მაინც შენ გახდიო სიამის მწირავი და
მაინც შენ დადგიო ტკივილთა პირამიდა
და ჩვენგან გელისო უფლება საკუთრების!
და საშენ მასალებს მიყრიან გამუდმებით -
ყველაფერ საჭიროს, თოვლივით, მითოვებენ,
ლურსმნებს კი, რომელღაც დღისათვის იტოვებენ...
და ასე მიდიან დღეები, კვირები და
ჯერ კიდევ ვიღვრები გრძნობათა სტვირებიდან
და ჯერაც ვცახცახებ მუსიკად უწინდელად,
გულიდან სისხლი მდის - ჩიტი ვარ გულწითელა!

დამცირება

უშუქობით
გაბეზრებულ
ნათურას
ელვის
დროს
გული
გაუსკდა.
დაჭრილი ტროტუარი

გაშვერილ
ხელს
გრანიტის
ტროტუარზე
დანასავით
დაუსვია
მათხოვარი.

დედას

დედა, ასჯერ რომ გავჩნდე ამქვეყნად,

ასჯერ რომ მომცეს ყოფნამ როლები,
ნუთუ ასჯერვე გამზრდის სხვა დედა,
შენ კი ერთხელაც არ მეყოლები!
ნუთუ ერთმანეთს ჩვენ დედა-შვილად
აღარ შევხვდებით აწი აკვანთან!
ნუშები წელსაც აფრად გაშლილან,
ალუჩა წელსაც თეთრად აყვავდა,
მაგრამ შავი დღე სულშიც შემოთოვს,
ცისქვეშ უდედოდ როცა დავრჩები,
იმ გაზაფხულებს, იმ შემოდგომებს
დაემდურება ჩემი ფანჯრები...
ჯერ ისიც მირჩენს სულის ჭრილობებს,
ჩამავალ მზეს რომ დარდით გასცქერი,
ნუგეშს მცემს შენი მოწყენილობაც,
მხოლოდ ისაა თავზარდამცემი,
რომ კიდევ ასჯერ გავჩნდე ამქვეყნად,
ასჯერ რომ მომცეს ყოფნამ როლები,
თურმე ასჯერვე გამზრდის სხვა დედა,
შენ კი ერთხელაც არ მეყოლები.

ზამთრის ლექსი

სად არის ახლა გაზაფხული?

ვინ ზრუნავს მასზე ამ სიცივეში?
დღისით სად თბება?
ღამით სად სძინავს?
მე მგონია, რომ მისი უმშვენიერესობა,
როგორც კი მაისის უკანასკნელი დღე ჩათავდება,
პატარა ბავშვების საფლავებს უვლის
შემოდგომის მიწურულამდე,
ზამთრის დღეებში კი
ახალგაზრდობაში გარდაცვლილ
ცოლების მაგივრობას ცდილობს...
ამიტომ ის შეიძლება
ზოგჯერ იწვეს შენს საწოლზეც,
რომელიც ჯერ კიდევ
ჩემი საწოლის გვერდით დგას!

თიბათვე

სათიბები - მირონივით ნამში ნაბანია...

და მთიბველი ზურმუხტ ციალს აწვენს რახანია -
უკვე ნახა კოცნა თითო მზის და ცვრიან ცელის.
უკვე ესმის გაღვიძებულ სოფლის ღრიანცელი.
უკვე მისგან მწვანე ტალღა მრავლად გათიბულა.
უკვე მას და ბალახს შორის ცელი გადებულა,
როგორც ხიდი სინანულის... - აბა, გალაღებით
როგორ უნდა გაიმეტო ნედლი ბალახები!.. -
ბალახებსაც აქვთ თვალები ცრემლის ბადიებად...
ბალახებსაც უნდა სთხოვო კაცმა პატიება.
თიბავს, თიბავს მთიბველი და: დროა დიდი ბლეფი! -
ერთ დროს ყველა უხილავს ხელით ვითიბებით...
თიბავს, თიბავს მთიბველი და სევდა ეუფლება:
ბალახსებსაც, იქნებ, უნდათ ტრფობით შეუღლება!
თიბავს, თიბავს მთიბველი და უკან, აღმოსავლეთს
ხენი ცვარში ამოვლებულ თავებს ახოცავენ...
თიბავს, თიბავს მთიბველი და ცვარში დასველებას
გრძნობს ფიქრისგან გადაქანცულ სულის დასვენებად.
მიწის წვერში ისევ მისი ცელის სივილია -
დალაქობს და ირგვლივ არი მთელი „სევილია“...
ნაგზაურზე ქალი მოდის დოქით, კალანჩხითა... -
გასათიბი რომ არ იყოს - მინდორს გადაჭრიდა...
აიხედა მთიბველმა და ცოლი დაინახა -
მოდის ქალი, მოშრიალებს შვების ბაირაღად...
და მთიბველი მზერის ჭინკებს ალხენს ბაცაცობით,
ცელს დაასობს, აქ სხვა მეტი რა აქვს დასასობი!
ცოლი ზღვისებრ მოირწევა და უშფოთველია...
საიდანღაც ისმის ტკბილი „დელი-ოდელია“.

თითები წერისას

ორი სულ ისვენებს წერისას,

სამი კი წერს და წერს - ერიჰა!
ეს სამი - სამ ხმას ჰგავს უთუოდ.
ვწერთ - თითქოს სამი ხმით ვმღერივარ.

ზოგჯერაც ვტირივარ სამი ხმით...

წერაა გზა სულის განიღბვის...
ამ სამს სურს სულ შენზე წერდეს და -
მათ შენი ხვევნაღა დამიღლის...

ხოლო ამ ნეკას და არათითს

არ ძალუძთ მოგწერონ ბარათიც -
უსაქმო კაცები არიან
და უდარდელებიც - მარადის.

კედელზე და კედელს იქით

მეზობელი
„აპასიონატის“
დამკვრელია
მე -
გამკვრელი
ბეთჰოვენის სურათისა.

ლექსები

ლექსებს არ ვაცმევ ძალიან ფასეულ რამეს.

ლექსებს ქარების მოტანილ ნეშოთი ვმოსავ.
არ გამიჭრია მაგათთვის ზურმუხტის გზა მე,
ისინი ჩემთან წყალწყალა ღვინოსაც სვამენ,
უცქერენ მულტფილმს, უსმენენ მოქვევრე ბრბოსაც.
ხვატში უჩნდებათ სურვილი რუების შერთვის.
წვიმაში ხურავთ, ქოლგებად, ფოთლები გლერტის.
ჭირის დღესავით არ უყვართ მდიდართა პოზა.
ლექსების წერა აჭარბებს ყოველგვარ ვერდიქტს.

და მე გულიდან ლექსები გამომაქვს, როგრც

ილუზიონისტს პირიდან ლურსმნების აცმა...
მე ჩემ ლექსებში, მშიერი, ვპოულობ ქოქოსს
ძალიან ხშირად ვპოულობ გათქვირულ გოგოს -
ცხოვრებას რატომ ვაგინო ასეთმა კაცმა?!
თუ ზოგი ლექსი არაფერს მარგია, კიკოს,
ზოგს შეუძლია, გამტყვრალი, სახლამდე მწიკოს.
თუ მგზავრობისას გამიწყდა ფეხსაცმლის თასმა,
თასმად ვიყენებ ყველაზე განიერ სტრიქონს.

მე ჩემ ლექსებში ხანდახან ვპოულობ ვარდებს

და მივალ ცოლის საფლავზე, ქცეულ მდიდრად...
მე ჩემ ლექსებში მინახავს არწივის მართვეც...
მე ჩემი ზოგი ლექსისა ფულებიც მმართებს -
ეს თუ დავმალე, სიმართლე როგორღა გითხრათ?!
ჩემი სტროფიდან გიტარა წაიღებს ექვს სიმს...
ერთი რომ მრჩება, დაბმული ძაღლივით ყეფს ის...
პოეტებს, როგორც მღვდელმთავარს ახურავს მიტრა,
იმგვარად უნდა შეეძლოთ დახურვა ლექსის...

ლილოჭრილო

დიდხანს იწვალა თოვლქვეშ ბალახმა -

ვეღარ გავიდა თეთრი გრილოდან...
თოვლი წასვლაზე იყო თანახმა,
მაგრამ ზამთარმა ბევრი ილოთა...
თუმცა ყინვამ რომ მიწა დანაღმა -
ისე აფეთქდა ერთ დღეს - დანახვა
ვერ მოვასწარი ლილოჭრილოთა.
ლილოჭრილოსი მიყვარს ალერსი -
ვუალერსებ და თითებს მილოკავს,
ჩამოგავს სონეტს - მიწის გალექსილ,
ღიად დარჩენილ თოვლის ჭრილობას...
ბალახის ხათრით შხამსაც დალევს ის -
თავგანწირვა აქვს უბრწყინვალესი...
დავცქერ და მინდა ლილოჭრილობა.
მესაფლავე

ზოგჯერ, სიჩუმეში, უცებ დაგეცემა თავზარად

ის, რომ მარჩენალი შენი ოჯახისა - მკვდრებია
და რომ მარკეტებში ბავშვებს ვერაფერზე გაგზავნი,
თუკი არ დამარხე სხვისი ბაბუა და ბებია... -

ვინმეს დამარხავ და სახლში ფულიანი ბრუნდები,

როგორც თივიანი - ბოსელს უბრუნდება მარხილი...
ასე - ვიღაცების მარხვით გიმაგრდება კუნთები,
რასაც გირჩევნია იყო საიდუმლოს მმარხველი...

თუმცა მიწისათვის ცხედრის მიბარება - მადლია,

მკვდარი იმაზე მეტს სულიერისაგან არც ითხოვს,
ჩადებ საფლავში და ბელტებს ჭიანსა და მატლიანს
ისე გადააყრი, თითქოს იფარავდე მარცხისგან...

მაგრამ ღამღამობით ხშირად წარმოიდგენ სახეებს,

კუბოს დახურვამდე გაქვალოდებულებს მელნისფრად,
მაშინ გეჩვენება, რომ შიშს პალტოსავით გახვევენ
და ძგერს ჭერ-კედელი შენი ცხრაბალიან ღელვისგან.

მთაწმინდის წერილი მეტეხს

როდესაც გადათოვს მადათოვს,

თბილისმა სხვა საქმე გადადოს,
შეეშვას სათითე-სათათეს -
როგორც კი მადათოვს გადათოვს.
მტკვრისაკენ არ მისცე გზა ტატოს,
უთხარი, ფიქრები გადადოს...
ელოდოს თიბათვეს, მკათათვეს
და გულში დაგროვილ წვათათვის
დაზოგოს გაძლება ცხრა დათვის...
არ მისცე, არ მისცე გზა ტატოს, -
უთხარი, დარდები გადადოს,
როდესაც გადათოვს მადათოვს!
როდესაც მადათოვს გადათოვს!
მთვრალი კაცი

ხსოვნას მზეც ვეღარ მითბობს.

ვეძებ კორპუსებს მაღლივს.
სახლთან ვერ მიველ, თითქოს
აორთქლდა ჩემი სახლი.
მოსახვევებში ვუხვევ
და მაბნევს ჩემი ჩრდილიც...
ღვინით დავთვერი წუხელ,
სახლს ვეღარ ვაგნებ დილით.
დავალ აღმა და დაღმა,
მაფრთხობს ჩიტების გუნდი,
ხიდით გადაველ გაღმა
და უკან გამოვბრუნდი.
დავალ, გზადაგზა ვკარგავ
ჯიბეში მცხოვრებ საგნებს...
ვეხვევი ყველა ნარგავს,
სახლს კი ვერაფრით ვაგნებ
და ლამის ჩავიძინო,
ამ დროს, უეცრად, მოდის -
ხელკავს მიკეთებს ღვინო
და მეუბნება ბოდიშს.

მშობელი სიცივეში

გაყინვამდე
მისულ
წყალს
უზომოდ
თბილს
მისხამდა
დედაჩემი.

მწიფობის ქარიანი ღამე

ქარი კბილებით ღამეს ამტვრევდა,

მიწასაც, თითქოს, ძვრებოდა ძრო და
მეც ვიმტვრევოდი, როგორც სამტრედე
სახლის ნგრევისას. და ქარი ქროდა
და პირველ ღამის ძუძუებივით
უხათქუნებდნენ მტევნები სარებს...
ყველა ღრუბელი დაძუნძულებდა
და ყველას ფეხქვეშ ყვიროდა მთვარე,
და მე ვუსმენდი ასეთ ცისქვეშეთს,
როგორც ოპერას უცქერენ ყრუნი...
და ვიფქვებოდი გრძნობის წისქვილში,
გაბრუებული მწიფობის სუნით...

მწუხრი

როიალს უკრავს ვიღაც.

მწუხრი ცას აძრობს ნიღაბს.
დროებში მხიბლავს მწუხრი,
როგორც სიტყვებში «მიყვარს».

მწუხრი აუყვა კიბეს,

რომელიც ჩრდილებს იფენს
და დღე იმსხვრევა, როგორც
მუჭში ფოთოლი მყიფე.

მზეა ჭრილობის მსგავსი -

ბოლო ნაბიჯებს დგამს ის,
მაღლა ვიღაცა უკრავს
და ქუჩებს აწვიმს ბრამსი...

პასუხი კითხვაზე: „როდის წერთ?“

ვწერ, როცა წვიმა სულში გამიარს,

როცა შორს, თითქოს, მელნის ჩქამია,
როცა დღე შარვალს აიკარწახებს,
როცა არც ხურავს ცას და არც აღებს
ელვა და ღრუბლებს უჩენს ბარძაყებს...
ვწერ, როცა ფეხქვეშ ვიგრძნობ ნამიან
მარადისობის მოლს და ვცახცახებ...

ვწერ, როცა ქარი, თითქოს, ცის კიდეს

გამოანგრევს და, როგორც რისხვის ტყე,
გაიფოთლება მსტვენ ამბოხებით
და ებერება სივრცეს ლოყები,
ვიდრე დადგება დრო დაოკების...
ვწერ, როცა კვირტი ხეზე კისკისებს,
ტაეპებს ვიხვევ და ვითოკები...

როცა სურნელი თოვლის ქათქათის -

სულმა თუ იცის, გზებად სად გადის
და აღარ მყოფნის მე მის საყნოსად
ნესტოები და, როგორც აკრობატს,
ცად მსურს ახტომა, ანდა გაქრობა -
მაშინ ავყავარ გრძნობას კვადრატში
და ვწერ, ქცეული მიუსაფრობად...

ვწერ, როცა სევდა ხდება მოსისხლე -

სულს მივაქროლებ ანგელოსისკენ...
გულს კი სტრიქონის დანა დაკეპავს...
ვწერ, როცა გრძნობის პაპანაქებას
ჩემში სურს ლაშქრის დაბანაკება...
ვწერ, როცა მთები ღვთის სამოსისფერ
ნისლს იხურავენ ფაფანაკებად.

რაველი

როგორმე უთხარით ტორეროს -

გასვლამდე უსმინოს «ბოლეროს».
მინდორმაც, ამოდის მოლი როს,
ბოლომდე უსმინოს «ბოლეროს».
უთხარით მოლას და მოლარეს -
ხანდახან უსმინონ «ბოლეროს».
ყოველგვარ ჭირსა და ქოლერას
მოირჩენთ, თუ უსმენთ «ბოლეროს».
და კარგად მოირგებთ ბოლო როლს -
სიკვდილს, თუ უსმენდით «ბოლეროს».

როცა გვიყვარდა

შეგრძნებებს შორის რაცა ჩანს, ვითარცა ხიდი -

მარტოობა, რომელსაც სიცოცხლე დღითი
დღე მეტს მოითხოვს სულისთვის... ყველაზე დიდი
მარტოობა კი - უდიდეს სიყვარულს ახლავს,
რადგან მაშინღა დავფრინავთ ყველაზე მაღლა...
როცა გვიყვარდა, მოსავალს თესვისას ვმკიდით
და შორი სივრცე მიგვაჩნდა მშობლიურ სახლად...

როცა გვიყვარდა, ლხინებად ვთვლიდით ვარამებს.

როცა არ გვიყვარს, ნათელშიც გავიწკვარამებთ
და, თითქოს, გული კი არა, გვქონდეს სხვა რამე.
როცა გვიყვარდა, ვიცდენდით სულის მღვრიობას,
სივრცე მოჩანდა - თვალების ნაძოვ ღიობად...
როცა არ გვიყვარს, არათუ სული, არამედ -
მღვრიეა მთელი - ეს ჩვენი კაცობრიობა...

სამუდამოდ

ერთხელ უნდა სახვეჭ მარჯნებს

შეაქციო ზურგი მარჯვედ
და პირისპირ სულთან დარჩე...
და ცა სვა და მიწა ჭამო,
ვიდრე წახვალ სამუდამოდ!

ერთხელ უნდა ნატვრის ყვავილს

მოაშორო მზერა კრავის
და აფრებით მორთო ნავი
და მოისხა ხსოვნა ამო,
ვიდრე წახვალ სამუდამოდ!

ერთხელ უნდა სთხოვო ციერს -

გაგიშალოს ფრთები ძლიერ,
ბოძებული თავის მიერ
და იცინო მოსვლის გამო,
ვიდრე წახვალ სამუდამოდ!

და არ უნდა დარჩეს არსად

აქ რამეზე შენი არზა,
რომ დასწყვიტო გული ქარსაც,
თვალი თოვლსაც დაუნამო
და წახვიდე სამუდამოდ!
სარკე და პოეტი

პოეტებს სარკეში ჩახედვას არ ვურჩევ,

რადგან პოეტისთვის ზოგჯერ სარკეში
შეიძლება მზე ამოვიდეს, მთვარე ჩავიდეს
თავად კი - არ გამოჩნდეს,
ღრუბლით დაფარული...
სარკეში შეიძლება წინწყარო ჩამოიაროთ
და წინ ლამაზი ქალი კი არა -
ყივჩაღი შემოგხვდეთ.
სარკეში შეიძლება ნერონმა
თავისი ლექსები წაგაკითხოთ
და თქვენს ხელნაწერებს ხანძარი გაუჩნდეს...
სარკეში შეიძლება გადაყვარებული
ქალი აყვავდეს
და მისი ყვავილების სურნელი შემოგეფრქვათ.
სარკეში შეიძლება...
მოკლედ, ბევრი რამ შეიძლება სარკეში ნახოთ,
პოეტად თუ ხართ დაბადებული,

მაგრამ პოეტად თუ არა ხართ დაბადებული,

სარკეში ყოველთვის გამოჩნდებით თქვენ,
საკუთარი გარეგნობით კმაყოფილი,
პირს გაიპარსავთ,
თმას დაივარცხნით,
ჰალსტუხს გაიკეთებთ და...
ერთი სიტყვით, სარკეში თქვენი თავის გარდა,
არავის და არაფერს დაინახავთ,
რაც იმას ნიშნავს,
რომ პოეტად არ გაჩენილხართ,
და თუ ამის გაგება არ გსურთ,
ან - ლექსების წერას შეეშვით,
ან - სარკეში ნუ ჩაიხედავთ!

საფლავი თოვლქვეშ

თუკი მდუმარება ედრება ცაში ნადებს,

ძველი სფლავები ვგებულობთ მაშინათვე,
რომ ვართ დახვავებულ სინათლით დაბანილი
და რომ გვაფარია, ბუმბულის საბანივით,
თოვლი - უანგარო მფარველი სამარეთა,
თოვლი - გაჩენილი სიშორის კამარებთან,
თოვლი - მოგონება უდროოდ მკვდარ აფრების,
ღერბი მიხატული ცხოვრების არაფრობას...
თოვლი - ყვავილები ნუშის და ალუბლისა,
მუნჯი მგალობელი, მოკლული გალობისას...
თოვლი - უსიტყვებოდ შექმნილი პოეზია,
თოვლი - ცისქვეშეთის უცოცხო მეეზოვე...
თოვლი... გამარჯობა! მძინარეს მოგესალმე,
გძინავს, ალერსისგან დაღალულ გოგოსავით...
შენ ხარ იავნანაც, შენთვისვე ნამღერი და
დიდი თოჯინაც ხარ, შექმნილი ნამქერისგან,
სულის საამური თრთოლვებიც, შეხუთვებიც...
თოვლო, ცივი ხარ და რა თბილად მეხუტები!
დრო თუ აირია, არ ნაღვლობ ამ არევას,
არც ის გენაღვლება, თუ ვისი სამარ ვარ...
შიშველ მახასავით ჩემზე ხარ მწოლარე და
გძინავს - ხეებისგან გაცვეთილ ოლარებთან...
მაგრამ მზის ციაგი გვერდით რომ დაგიწვება,
მეფის ასულივით მოგიწევს გაღვიძება... -
მზისგან მოფერებით თანდათან გალღვები და
მიწა, უკუქცეულ სითეთრის ტალღებიდან,
ნელა გამოაჩენს ჯერ კეფას, მერე მკლავებს...
და შენს ცხვარ-თიკანებს სადღაცა შერეკავენ...
და მეც გამოვჩნდები, ხეებქვეშ, ნელა-ნელა,
ამაოებისგან დაქცეულ მელანივით... -
აღარ დამიფარავს ეგ შენი სიხალვათე,
შენც, ჩემს მფარველობას შეწყვეტ და მიღალატებ,
წახვალ - მოგონება უდროოდ მკვდარ აფრების,
ღერბი მხატული ცხოვრების არაფრობის...

სიყვარულის ბიოგრაფია

ისევე თუ ხარ იმ სილამაზის,

მე რომ დაგდევდი წითელკაბიანს!
შენი ტუჩები როგორ არ მახსოვს,
სადაც ბადაგი ამიხაპია,
ან, შენთან შერწყმის მხურვალ პარმაღზე
მე რომ მიჭერდა თმენის მაფია -
ესეც ხომ არის ბიოგრაფია!
შენთვის რომ მეძღვნა რამე ძვირფასი -
მითამაშია კარტიც, ყომარიც...
შენი გულისთვის, ოინბაზივით,
ბევრჯერ ყირაზეც ვიყავ მდგომარი...
სანაცვლოდ, შენი ალერსის გზაზე,
ვზიდე სიამის ოქრო ტომარით... -
ბიოგრაფია ესეც ხომ არი!

შენს თეთრ მინდორში შესულს, უეცრივ

ვნების ცხენები გამიქაფია
და გავხლართულვარ შენს ძუძუებში,
როგორც ბადეში ქარიყლაპია...
დავუწურივარ შეშლილ უძლევ ჟინს,
სად შენი შავი ცხვარი აბია... -
ესეც ხომ არი ბიოგრაფია!

სიყვარულის ზღვაში

შენი მზესავით სიშიშვლის ბორცვოვან ფართობს

ასდის სურნელი დასაკრეფ მარწყვის და ქვიშნის.
ქალი და კაცი ასეთ დროს - არიან მარტო...
ჩქარა, გაშალე!.. - გაშალე აფრები ფართოდ! -
აფრების გაშლას, ამ ზღვაში, არავინ გიშლის.
აღელვებული ზღვა, ნავებს, ისევე გვამსხვრევს
და გვაბურთავებს ვნებათა ტალღების ზვავზე...
და არი შტორმი... და როგორც საათი ქვიშის,
ვართ ზევით-ქვევით, უხილავ სინათლით სავსე...

არაფერია, ამ ცისქვეშ, იმაზე კარგი,

როგრც ვნებათა დარჩენა პირისპირ შიშვლად
და, როგორც ჟამი - საკუთარ არსების კარგვის,
როცა ხელები გართულან ალერსის ქარგვით
და ერთმანეთში ერთმანეთს ჟრუანტლად ვნიშნავთ,
და სიყვარულის დროშები გაშლილან ისე,
როგორც მუსიკის წიაღში - მოცარტი, ბიზე...
და არ არსებობს არაფრის ზღვარი და მიჯნა,
ვიდრე სიამის შუბ-ისრებს ვისევთ და ვისევთ.

რაღაცა, ჩვენკენ, სინათლის გემივით, მოდის,

დაგვეჯახება და ზღვაში ჩაგვძირავს - ნავებს,
ზემოთ დარჩება მსხვრევის ხმა სხვადასხვა ნოტის
და ამოყვინთვას, ვინ იცის, შევიძლებთ როდის!
ისე ვართ, თითქოს მიწისძვრის ხელები გვძრავენ,
მაგრამ უვნებლად ვაწყდებით სიმშვიდის ქარაფს...
და გონზე მოსვლის სიმწარე, ნელ-ნელა, გვზარავს
და ზღვისგან ძლეულთ, ნაპირზე გაგვრიყავს ზღვავე,
იქ, სადაც ყრია სიცოცხლის ურიცხვი ტარა.

სიყვარულის კბილი

მეზობლის გოგოს
სიყვარულის კბილი ასტკივდა და ტირის.
მშობლები იმაზე სწუხან, ამოუღონ თუ არა.
სიბრძნის კბილი რომ ასტკიებოდა,
არ იტირებდა მეზობლის გოგო
და არც მშობლები იფიქრებდნენ
მის ამოღება-არამოღებაზე,
არადა, სიბრძნის კბილი კია ამოსაღები...
სიყვარულის კბილი კი - სიყვარულის კბილია,
მაგრამ რომელია ეს - სიყვარულის კბილი?!
როდის და რა ადგილას ამოდის -
წინ თუ უკან,
მარცხნივ თუ მარჯვნივ,
ზემოთ თუ ქვემოთ?! -
არავინ იცის - ამაზე ხელი
სტომატოლოგებს არ მიუწვდებათ.

სიყვარულის მაესტრო

როდესაც ვინმე არ გვიყვარს, სარკემ

არ გვნახოს, თორემ ვგავართ მარსელებს!
სიყვარულისთვის ცუდი და კარგი
დრო არ იყო და არც იარსებებს...
უსიყვარულოდ - მასხრად მოვკვდებით
ჭანგს ჩაგვცხებს დროის არწივი მხარზე,
გავხდებით წლების დასაკორტნელი...
ყინვის ეშმაკნიც ვერ გათოშავენ
მიჯნურთა ძარღვებს! მათი გულისთქმის
გზას ვერ ჩაკეტავს ავი დრო- ჟამი,
ვერ დაამარცხებს ჭორი ურიცხვი
მათ, ვინც გრძნობათა ტრიუმფს დაესწრო!

ხელებს ბევრი შლის სიყვარულისთვის,

მაგრამ სულ ცოტა ხდება მაესტრო...

სიყვარულს უყვარს

...და ჩვენ მოთმენა გავაგდეთ კარში

და უსასრულოდ მარტონი ვართ შინ...
და მე მაშინვე დაგიწყე გახდა
და ვლიან ჩემი თითები მარშით
და ვერ არჩევენ პერანგს და კორსეტს
და სავარძელთან, დივანთან, ტახტთან
გაისმის ჩვენი გრძნობების მორზე.

შენი უარი - ფართხალი მერცხლის,

ვეღარ დაგიცავს ვერც ბიკინს, ვერც ლიფს,
მათ თვითონ უნდათ - მომართვან ძღვენად,
შენი სხეულის ოქრო და ვერცხლი...
სიყვარულს იცავს ალერსის ღობე...
სიყვარულს უყვარს შიშველი ფრენა,
როცა მას მთელი არსებით გრძნობენ.

სოფლური დაღამების გახსენება

ცამ მზის ჩასვლისას დასცხო უცებ და

წვიმას სხეული წითელი ჰქონდა,
თითქოსდა ჩიტებს ანაკუწებდნენ...
შორს კი ისმოდა ძახილი: „ლონდა“.

საღამო იყო აფრასებური

და ცაში ღრუბელს არწევდა ბონდად,
ღრუბელი ჩანდა გაბრაზებული,
შორს კი ისმოდა ძახილი: „ლონდა“.

მე არ მახსოვდა, ასეთი თბილი

სახელი ერქვა ვის დედას, ვის დას.
და ბანაობდა წვიმაში ხილი
და ხეთა ტანგო გადიქცა ტვისტად...

მერე დაღამდა და წვიმაც დაცხრა,

გზა გულზე, თითქოს სიმად გამება,
მაგრამ არ ვიცი, დღეს ასე მკაცრად
რად მახსენებდა ის დაღამება?!

სული და მუსიკა

რატომ გვიცახცახებს სული აგრერიგად,

როცა ამქვეყნიურ ყოფნას ვეთხოვებით?! -
უნდა მოგვესმინა მეტი ვაგნერი და
მეტი მოცარტი და მეტი ბეთჰოვენი.

ჩვენც რომ გაგვეშიფრა ვარსკვლავთ ფუსფუსი და

ჩვენც რომ დაგვქნეოდა ხელი სასწაულის -
ჰანგად დაგვათოვდა ლოცვა კოსმოსიდან,
სული დაგვრჩებოდა მისგან განსწავლული.

მერე, სიკვდილისას, აღარ ვიშფოთებდით,

აღარ მოგვიწევდა შიშით გატაცება... -
თავთით გვედგებოდა დედა ღვთისმშობელი,
ხოლო მაცხოვარი პირჯვარს გადაგვწერდა.

და სულს დაგვიცხრობდა ქნარიც ეოლესი,

რომ არ გვემწუხარა წასვლის მოლოდინით,
რადგან, რაც აორტა არის სხეულისთვის,
იმად ევლინებათ სულებს მელოდია.

მხოლოდ მუსიკაში სუფევს სასუფევლის

მსგავსი ატმოსფერო უსათნოესი და -
ღრუბლებს მიწისათვის წვიმის ნაზუქები
სწორედ მერწყულივით უნდა მოეზიდათ...

და ჩვენც აგვამაღლებს ფუგა მონატრების!

და ჩვენც დაგვამშვენებს ლტოლვის ფორტისიმო!
ქარის სკერცოებიც, თოვლის სონატებიც,
წვიმის სიმფონიაც უნდა მოვისმინოთ,
როგორც ვაგნერზედაც მეტი ვაგნერი და,
როგორც ბეთჰოვენზეც მეტი ბეთჰოვენი
და არ დაგვიფრთხება სული აგრერიგად,
როცა ამქვეყნიურ ყოფნას ვეთხოვებით.

უტკივილობა

როცა არ გტკივა, იტკინო უნდა რაიმე,

რომ გაჭირვების მთავარი სიტყვა «ვაიმე»
არ დაივიწყო და უფალს უთხრა: «აიმე
ისევ შენი ვარ!» - არ უნდა უმტრო სატკივარს,
კარგია, თუ დროს ტკივილის ბეჭდად ატყვიხარ
და სიკვდილსა და სიცოცხლეს ისევ ყაიმით
ამთავრებინებ თამაშს და ისევ მარტივად

სწყვეტ საქმეს, რაიც რთულია

თურმე სხვათათვის,
ვისი სიზმარიც ვერასდროს აღწევს ცხადამდის,
ხსოვნა - დღე-ღამის საზღვარსაც
ვეღარ გადადის...
ამიტომ უნდა იტკინო კაცმა რაღაცა,
თუ ჯანმრთელი ხარ ქვასავით, თორემ ფაფასაც
ვერ ჭამ ადვილად, როდესაც ზოგ-ზოგს ათ-ათი
ჭრილობა უჩანს და შველას ელის აღარსად...

ფართო სტრიქონი

სტრიქონი, ზოგჯერ გამომდის ისეთი ფართო,

რომ მინდა მხრებად ვატარო... დავრჩები მარტო
და თავს, სარკეში ყურებით, ბავშვით ვართობ.
მაშინ გახედვაც კი ძალმიძს ჩემსავ თავიდან,
როგორც ფანჯრიდან, რომ ვნახო სხვათა ხვავი და
ჩემი - ყველაზე უხვი და მდიდარი დარდი,
რომელიც დიდი ხანია ჩემგან წავიდა...

მე ფართო სტრიქონს საზომად ვიყენებ კიდეც,

თან იმ მანძილის საზომად, რომელიც მიდევს
წინ გასასვლელად, არადა, გადამფრენ ჩიტებს
არ ძალუძთ მისი გალევა... განიერ სტრიქონს
გულიც, სიღრმეთა საზომად, თითივით იყოფს
ჭრილობებში და... ლამაზი ქალებიც რიდედ
მთხოვენ მას მზეზე და ვაზიც მასა მთხოვს ჭიგოდ.

ფიქრი

კარგია ფიქრი - დრო ჩქარა გადის:

ახლა თუ ხუთი წუთია ათის,
ფიქრში ხუთ წუთში ათი გახდება...
ამიტომ ხშირად იფიქრე მათთვის,
ვინც გაყვარებდა ლუკას და მათეს,
სიტყვებიც ფიქრში დადგი ტახტებად,
ფიქრში გაავსე გოდორიც, ბადეც...

ფიქრში გაუხდი მეგობრად ზიფრიდს...

ფიქრში შეიძელ გაცურვაც ტიბრის,
ფიქრში ებრძოლე ავს და მაზალოს,
ფიქრში დღე-ღამე წუთივით მიჰქრის,
ფიქრში ჯობია დავაც და ჯიბრიც...
და ამ ცხოვრებამ რომ არ გაწვალოს,
გაცხოვროს ფიქრმა! იცხოვრე ფიქრით!

ფოთლები და დღეები

ხეები მიოცებენ ცხოვრებას ქაცვიანს:

საზამთროდ შიშვლდებიან, ზაფხულში აცვიათ...
და გავცქერ შემოდგომის ხეივნებს მელოტებს...
- ფოთთლებმა მიგატოვეს? არასდროს ელოდე! -
ბერმუხა გადასძახებს მზეჭაბუკ ჭადარს და
ალვაც ჰგავს სანახევროდ განძარცულ პატარძალს,
ფოთლებმა უღალატეს ხეებს და ბუჩქებს და
მათ ტოტებს ეს ფოთლები სისხლივით უჩქეფდათ
და, უცებ მიატოვეს... და განზე გადგა ცაც...
მოდიან, მიილტვიან ფოთლები სადღაცა,
მიდიან, შორდებიან ქონდაქარ ნოემბერს,
დროებით მოსულები, მუდმივად გვტოვებენ,
არავინ ემუქრებათ, არავინ მიდენით
და მაინც მიილტვიან ფოთლები ყვითელი,
თითქოსდა იზიდავდეთ მაგნიტი მკვდარი ცის -
არც ქარი, არც ნიავი... ღრუბელიც არ იძვრის
და მაინც მიილტვიან, მიდიან თავიანთ
არყოფნის სახლებისკენ და უხმოდ ხავიან
და ჰგვანან დაფხრეწილი დროშების ნაჭერებს...
მიდიან ფეხაკრეფით, ვერაფრით ვაჩერებ,
დავიჭერ რამდენიმეს, მგონია ვშველი და
ყვითელ წყლად მეღვრებიან, როგორღაც, ხელიდან...
წყალი თუ შემოხვდებათ, მაშინვე ხიდიან
ადგილებს იპოვნიან... და ისევ მიდიან,
მიდიან არსებობის უმწარეს ნაღვლებად... -
ადვილად მოახერხეს ხეების გაყვლეფა...
და თითქოს მოუთმენლად და თანაც მოთმენით,
ბავშვების სულებივით მიდიან ფოთლები...
დღეებიც, ფოთლებივით, წვითა და დაგვითა,
მიფრენენ, მიილტვიან, მიდიან აქიდან...
დღეებიც, სიზმარიან-ცხადიან-მითიან,
მიდიან - წუთისოფლის ფოთლებად მიდიან! -
ჩვენ მათგან ვერასოდეს მივიღებთ მესიჯებს -
სიცოცხლე სიშორიდან ერთადერთ დღეს იჭერს!..

ფუგების მოყვარულ ქალს

ბახი, ოღონდაც უცნობ ფუგებით

(რომლებიც შექმნა სიკვდილის მერე),
ჩემ გულს იმნაირ ამბავს უყვება,
რომ დარაბებიც გულივით ძგერენ.

თქვენ თუ გსმენიათ ასეთი ბახი,

ასე მცხუნვარე და ასე უცხო?!
მე ხმაურს ვკეტავ, სიჩუმეს ვაღებ
და სმენას ფრთებზე ყვავილებს ვუწყობ.

ქალაქური წვიმა

წვიმს ქალაქში, ქალაქურად წვიმს,..

სკვერს კითხულობს წვიმა, როგორც გაზეთს...
ჩვენ გვერდიგვერდ მივაბიჯებთ გზაზე,
მე მას ვუსმენ, როგორც ღმერთის ჰიმნს;
ის კი - წვიმს!
წვიმს - ცა წურავს ღრუბლებისგან წვენს,
მე ვჩერდები ერთ მოწყენილ სახლთან...
საფიქრალი არასოდეს მაკლდა,
ეს წვიმა კი, როგორც ძვირფას ძღვენს,
საფიქრალსაც მძენს.

წვიმს ქალაქში, ისევ ისე წვიმს,

რაც კი იცის, აღარაფერს მალავს:
დარდით დაღლილ და ფიქრიან ქალაქს
ყელზე ჰკიდებს თავის ურიცხვ მძივს...
წვიმს!

ქალის მონატრება ქარში

(იუმორესკა)

საკვირველი რაა ამ დროს,

როცა ქარი არხევს მკვდარ ჟინს!
დიდი რამე, მომენატროს,
შარიშური ქალის ფარჩის,
ყვითელ ფარძის, შავი ფარჩის
როცა ვნება ნეკნებს ამტვრევს
და ძარღვებში დადის მარშით!

გეწვეოდი, ვირჯინია,
ვიცი, ისევ მარტო ხარ შინ,
მაგრამ კაცის გეშინია... -
სუფრას არ შლი, ლოგინს არ შლი,
ხელებს არ შლი, წიგნებს არ შლი.
შენთან მოსვლას მირჩევნია
მთელი ღამე ვიდგე ქარში.

შაშვისადმი

უცებ ვარჩევ, ხმათაგან, შენს უბადლო დისკანტს,

თითქოს აწობ, ბადაგით სავსე კასრში, ნისკარტს
და კი არ სვამ, არამედ აქცევ უტკბეს ჰანგად,
შევატოვე ვარამი ქაღალდსა და ფანქარს,
მივატოვე გვრინი და დავადარე ფენიქსს...
გამოვედი შინიდან, სმენას მივეყრდენი
და გისმენ და შენ თითქოს უკრავ ღმერთის არღანს,
სუროიან, ერთ დიდრონ ტოტზე ჩამომჯდარხარ
და მუსიკის კალოდან გულს სცემ უმოწყალოდ
და გალობ და გალობ და ყველა ნერვით გალობ,
და, გალობის ჯადოქარს, როცა გიგდებ ყურს მე,
როგორღაც და რატომღაც მაძრობ დარდის ლურსმნებს.
გისმენ მთელი არსებით, სუროების ჰენდელს...
მე კი არა, მარსელიც უნდა შენ გისმენდეს...
შენ რომ ჩაახუჭუჭებ, ჩემი ძვალიც გისმენს
და ვღვრი, თვალდახუჭული, სულის აპლოდისმენტს.
ქვეყნად მიტომ მოხვედი, ჰფენდე ჰანგთა დროშებს,
ლამის ეს ჯოჯოხეთი გაასამოთხო შენ...
მელოდიის ლხენა ხარ, ჰარმონიის საშო,
ღვთიურ ხმების ვენახად გაჩენილო შაშვო.

შვებულება

აქ მეცხრე ტალღების ჭამაღა ამშვიდებს

შიმშილით მღელვარე ზღვას...
აქ ყვავილები იჭყიტებიან,
როგორც მიწის ჭრელი თვალები -
მათ დასანახად კი ღირს მოსვლა
აქ შვებულებით!
მე რომ მოვსულვარ, გამარჯობა
მითქვამს ტირილით
და არვის უთქვამს, გაგიმარჯოსო,
ალბათ იმიტომ ვტიროდი მერეც...
ადამიანის ცხოვრებაში ერთ-ორჯერ, ისიც
იოგების ჩასუნთქვისა და ამოსუნთქვის
დროის მანძილზე,
დაიფინება სამოთხის ჩრდილი,
რომელშიც თავი უნდა შევყოთ
ჩვენ თავის დროზე
რომ არ დავიწვათ სიყვარულის,
სიღარიბის თუ რაღაცების პაპანაქებით...
მე კი გრძნობებმა მიღალატეს
და დროზე ადრე გამოვუტყდი ქალს სიყვარულში...
ადამიანი კი არ ცხოვრობს -
დღე-ღამეების ბაგირსა გრეხს
უკან - შინისკენ დასაბრუნებლად...
აქ კი თოვა და ანთებული ლამპიონები
ჩვენს სულებს ფარფატს ასწავლიან,
ვიდრე ჩვენ გვძინავს
და ვიდრე სიზმრის ხატპეპელა
გაზაფხულის მინდვრებისკენ მიგვარბენინებს.

წყალიც და სიზმარიც სიზმარშია

თითქოს ნაპოვნი,
თითქოს ისინი გვიყენებენ ჩვენ საარსებოდ
და ვინც იმ ქვეყნად გაემგზავრა,
ყველა აქ იყო შვებულებით.

მეც აქ მოვედი შვებულებით და არა სხვაგან,

რომ თაფლის ნაცვლად დანაღმული
სიტყვა მეჭამა
და აფეთქების მოლოდინში
დროის ფანჯრებზე ჭრილობები
ჩამომეკიდა სისხლის ფარდებად
და მელნისფერი ტკივილები გამომეფინა
მარტოობის გალერეაში...

და შვებულება ვიდრე მორჩება,

აქ შეგიძლია სისხლი ადინო
ქვასა და რკინას
და გონს დროზე თუ არ მოეგე,
აქ წინ ვერავინ გადაგიდგება -
მოძმეს მტრისაგან ვერ გაარჩევ
და მისი სისხლის დაღვრაზედაც
არ იტყვი უარს.

მიტომ გვაძლევენ შვებულებას ასერიგ მოკლეს

არ გვენდობიან ზეციერნი
და ეს არნდობა ქრისტეს ჯვარცმით
გაათასწილდა...
და ჩვენ ყველას გვინდება ქონა
ასე თვალის და ასი ყურის,
ასი ხელის და ასი ფეხის,
რათა მოვასწროთ სუყველაფრის ნახვა-მოსმენა,
ყველგან მისვლა და ყოვლის შეხება
და ყველა სივრცის დაზომება
ლტოლვის სამოსად...

რაღაც დამარხა ჩვენში სიკვდილმა,

ჯერ კიდევ ცაში,
ვიდრე მოგვცემდნენ შვებულებას...
რაღაც დამარხა ჩვენში სიკვდილმა
და ჩვენთან იმის ამოსათხრელ-ამოსაცლელად
მანამ არ მოვა,
ვიდრე იგი არ დასჭირდება...

ადამიანი კი არ ცხოვრობს -
დღე-ღამეების ბაგირსა გრეხს,
რომ მასზე მაღლა ცოცვა-ცოცვით
დაბრუნდეს შინ შვებულებიდან.

შინ და გარეთ

ოთახთა უდაბნო, შავი ზღვა აბაზანის -

შენია, ვერავინ წაგართმევს ვერასოდეს.
აქ განვლე-გამოვლე რომიც და ტრაპიზონიც,
აქ ყოველ კუთხეში სტროფები ტერასობენ.

დაჯექ და უსმინე „რეკვიემს“, „ტანგეიზერს“,

ან თარგმნე ბლოკი ან ბროდსკი ან ჰოფმანსტალი,
ან როლი მოირგე - ხან მონის, ხან კეისრის,
მათ გატკბონ სამოთხის ბაღნარში ყოფნასავით.

შინ გინდა იყავი კარუზოც, კუროსავაც -

შინ ყველა - ჭერის და კედლების ზიარია,
გარეთ კი, მაშინვე, ყურებში უროსავით
მოგხვდება ულმობელ ცხოვრების რია-რია.

შორეთცვენა ოთახში

თვითმფრინავის
ხმა
საიდანღაც
სიშორის
ცისფერ
ნამსხვრევებად
ცვიოდა.

ჩიტი ჭადარზე

სკვერში ჩემ წინ დაჯდა პატრული,

მისმა მზერამ ყველა გატრუნა,
მე კი ფიქრიც მიყვარს მხატვრული
და ეს, მგონი, იცის პატრულმა.

სკვერში სხედან, დგანან, დადიან,

თვლიან ხეებს, სკამებს, ჩიტებსაც,
ისმის ჰანგი, მღერის მატიე,
მე კი ფიქრი სულშიც მიდევს და

თავში ხტიან რაღაც რიცხვები,

თავზე, თითქოს, ვიდგამ ჯიხურებს,
თითქოს ცირკი ვარ და ვიწყები
და წინ მჯდომი შიშით მიყურებს.

სკვერში ფიქრი უდრის კათარსისს,

როცა ყოფნა გაცლის არაქათს...
ერთი ჩიტი ცეკვავს ჭადარზე
და მე ვშიშობ - რამე არა ქნას.

ცა წყაროს პეშვიდან

როცა გზას გულად უცემს ბავშვები,

ან როცა ვხედავ ამაყ თრიალეთს -
ტანში დამივლის უცებ სამშობლო,
გამაჟრჟოლებს და გამაჟრიალებს,

თითქოს სულეთის ზეცა მეხუროს

და სულს სამოთხის ბაღში ვაწობდე,
სადაც ანათებს ღვთის ნაფეხური
და ვერ ჩააქრობს დრო ვერასოდეს

და ანგელოზიც თითქოს მისმენდეს

სიმღერით მცურავს ზეცის რძეში და...
სინამდვილეში აქ ვარ ისევე,
მიწა ცას მასმევს წყაროს პეშვიდან...

და როცა სულზე ვარდის ნამივით

გადვივლებ ნეტარ წამთა ციალებს -
უცებ სამშობლო ტანში დამივლის,
გამაჟრჟოლებს და გამაჟრიალებს.

ცრემლები

იკრიბებიან ჩვენი ცრემლები

არსებობის უძირო ჭაში
და წარსულის დავიწყების საშუალებას
აღარ გვაძლევენ,
რადგან როდესაც იქ წვეთავენ,
არამქვეყნიურ ფამფარების ხმას გამოსცემენ.

წარწერა დოქზე

დოქი იდგა მაგიდაზე, ჭიქა იდო დოქთან

და მუცელზე დოქს ეწერა: „ყველაფერი მოკვდა“.
გამაკვირვა, მაგრამ მერე დამაფიქრა მე მან:
იქნებ მოკვდა სიყვარული, სისადავე, კდემა!
იყო ხალხი: გრიალებდნენ აბედით და კვესით... -
თვითონ იყვნენ სახელმწიფოც, კანონიც და წესიც.
იყო ხალხი: ერთი გაკვრით მთას აქცევდნენ ღველფად.
ჩვენზე რაღას იტყვი, მტკვარო? შენ რას იტყვი, ელბა?

იყო ხალხი: მდინარეებს აბრუნებდნენ უკან...

გამოხედვის სხივს აქცევდნენ თვალისმომჭრელ შუქად.
დღეს სხვა დროა, დღეს ლაზერის სხივი ლოდებს აპობს.
დღეს არავინ მოუსმენდა ბონაპარტეს - ნაპოს...
მის განვლილ გზას დღეს რაკეტა ერთ-ორ წუთში გალევს.
დღეს არავინ არ მოუსმენს მაკედონელს - ალეს.
არც კეისარს - იულიუსს, არც ხმელნიცკის - ბოგდანს.
ნუთუ მართლა ყველაფერი დაეცა და მოკვდა!

ძალიან მშურს იოგების, კიდევ უფრო - მოგვთა:

სულ ერთია მათთვის, კაცი სულდგმულობს თუ მოკვდა.
რა კარგია სუფრის გაშლა დედაჩემის ქოხთან,
მაგრამ რისთვის ვილხინო, თუ - ყველაფერი მოკვდა!
და შენს განსხვავებულობას! და შენს იერს, კოხტას,
რა ფასი აქვს, თუკი ცისქვეშ ყველაფერი მოკვდა!
დოქი იდგა მაგიდაზე, ჭიქა იდო დოქთან
და მუცელზე დოქს ეწერა: „ყველაფერი მოკვდა“.

წერილი მარგარეტს ფსიქიატრიულიდან

ჩემსავით ჩაგრულო, უცნობო მარგარეტ,

მომწერე ჩელსიდან, რომიდან, პრაღიდან...
მეც, როცა სიგიჟე მომივლის, ვხარხარებ
და მჯერა, რომ ჩემში სამყარო აყვირდა.

ცუდი რამ სრულებით არაა სიგიჟე -

ის, ზოგჯერ, მოუვლის მოცარტებს, ნიკიშებს...
ხიდიდან დაგიშვებს, კოცონთან მიგიშვებს,
ან შიშვლად გატარებს ჭკვიანთა ხრიგინში.

ფანჯრიდან - ყვავილებს მიცინებს გარგარი.

ჭერიდან - ჩამომდის ნაკადი გველებად.
შენ როგორ განიცდი, რასა გრძნობ, მარგარეტ,
როცა ცას ღრუბლებში უტყდება ხველება.

მომწყინდა ამდენი კაფსული, აბი და,

ნეტავი, ვეღირსო სიცოცხლის ეპილოგს!
მსურს ჩემი ექიმი გავიდეს კაბიდან -
ამაზე მირტყამს და დამძახის: „დებილო!“

ქცევით და მოპყრობით მაბრაზებს ექთანიც,

ათივე თითი რომ მოუჩანს ნემსებად...
ჭკვიანის ხალათს გიჟ ტანთ იცვამს - ეგ ტანი
სულ ნაკლულ ბოთლს უგავს და უნდა შევსება.

შენ უნდა გესტუმრო, გეფერო, გაგათბო -

ის სითბო სიკვდილის ბოლომდე გეყოფა.
ჭკვიანებს აშინებთ სიგიჟე - მაგათ ხომ
არ უწყით, თუ გრძნობის რას ნიშნავს შეფობა...
მარგარეტ, ძვირფასო, უცნობო მარგარეტ,
არ მცნობ და რატომღაც მგონია - ვერ მიტან
და, მაინც, ვიდრე ამ კედლებში ვხარხარებ,
მომწერე რიგიდან, ოსლოდან, ბერნიდან.

წვიმა რუსთაველის პროსპექტზე

წზვიმასთან გავლა მე ხშირად მიწევს -

კარგა ხანია, მეგობრად ვთვლი მას...
როგორც რუსთველის პროსპექტზე, ისე
ცისქვვეშ აღარსად სეირნობს წვიმა.

აღარ იბრალებს ღრუბლების ბოლქვებს

და აქვითინებს ყველას დროებით...
იგუმბათებენ ქალები ქოლგებს,
მე კი მომწონან უქოლგოები...

და როგორც ბორცვზე ბავშვები, ციგით,

ურიცხვი წვეთი ქოლგებზე გორავს -
ეს მინდა ვნახო ამ ქვეყნის იქით,
ვარსკვლავებს იქით და უფრო შორად!

ხელჩანთიანი

პოეტს ხელჩანთა ყველგან, ყოველთვის

უჩანდა, როგორც კუდი კომეტის... -
უიმხელჩანთოდ ვერსად პოვებდით,
თითქოს იქ ედო სიმყუდროვეთი,
რითაც თავს გრძნობდა ღმერთის ელჩადაც,
თითქოს ეგონა, რომ არ ხელჩანთა,
არ იქნებოდა დიდი პოეტი...

ხელჩანთიანი, ჰგავდა კაი ტიპს,

აღმომჩენელი წამთა ტაიტის...
დასცქერდა ფოთლებს - ქარის სლაიდებს,
დრო იმის ცოდვებს მაინც დაიდებს...
ის კი, ლოდებზეც ლოცვას ტოვებდა
და თავის თავის მოსაპოვებლად
მიისწრაფვოდა, ვით არსაითკენ...
სისხლს მისერავდა ჟამის კარეტა,
ჟამს არ ესმოდა ჩქამიც გარედან...
ხოლო ჯალათთა ღია კარებთან,
როგორც მძებნელი სიანკარეთა -
ეშაფოტის და გილიოტინის
შეშლილ ნაფოტებს გალაკტიონი
სწორედ ხელჩანთით დაატარებდა...