‫ﻓﺼﻞ‬

‫ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻱ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﮔ‬ ‫ه‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫اﻧﺪ‬

‫‪8‬‬
‫ﻫﺪفﻫﺎی رﻓﺘﺎری ‪ :‬ﻓﺮاﮔﻴﺮ در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺎ اﻧﻮاع اﻧﺪازهﮔﻴﺮﻫﺎی ﺛﺎﺑﺖ از ﺟﻤﻠﻪ ‪ ،‬ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی‬
‫ﻃﻮل ‪ ،‬ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳﻪ ‪ ،‬ﺷﻌﺎعﺳﻨﺞ )ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻗﻮس( ‪ ،‬ﺷﻴﺎرﺳﻨﺞ )ﻓﻴﻠﺮ( ‪ ،‬رزوهﺳﻨﺞ )ﺷﺎﺑﻠﻦ‬
‫رزوه( ‪،‬ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی و ‪ ...‬آﺷﻨﺎ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪﻃﻮری ﮐﻪ در ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﻓﺼﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪١‬ـ اﻧﻮاع ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻃﻮل و زاوﻳﻪ را ﺷﺮح دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪٢‬ـ ﺷﻌﺎعﺳﻨﺞ را ﺷﺮح دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪٣‬ـ ﻓﻴﻠﺮ را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪٤‬ـ ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه را ﺷﺮح دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪٥‬ـ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ و ﻣﻴﻠﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی را ﺷﺮح دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪٦‬ـ ﻓﺮﻣﺎن اﻧﺪازهﮔﻴﺮی را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪٧‬ـ ﻧﮑﺎت اﻳﻤﻨﯽ و ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ آنﻫﺎ را ﺑﻴﺎن ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻨﺎوﻳﻦ اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪3‬ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎی ﻃﻮل‬

‫‪3‬ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎی زاوﻳﻪ‬
‫‪3‬ﻓﻴﻠﺮ‬
‫‪3‬ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻗﻮس‬
‫‪3‬ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫‪3‬ﻓﺮﻣﺎن‬
‫‪3‬ﻣﻴﻠﻪ ﻫﺎی اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی‬
‫‪3‬ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫﺎی اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی‬

‫‪١٣٨‬‬
 ‫ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ‬
‫ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻃﻮل ﻳﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل و ﮐﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﻃﻮل ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮﺋﺪی ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﻮﻫﺎﻧﺴﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ آنﻫﺎ را ﻗﻄﻌﺎت »ﻳﻮﻫﺎﻧﺴﻮن« ﻧﻴﺰ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ )ﺷﮑﻞ‪١‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪١‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﻓﻠﺰی‬

‫اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪﻧﺎمﻫﺎی ﺗﮑﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‪ ،‬ﭘﺎرﭼﻪﻫﺎی‬

‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‪ ،‬ﻫﺰارﭘﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‪ ،‬راﭘﻮرﺗﺮ‬
‫و ‪ ...‬ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻓﻠﺰی از ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺒﺴﺎط ﻃﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬زﻧﮓزدﮔﯽ و ‪ ...‬ﻣﻘﺎوم ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٢‬ــ ‪٨‬‬ ‫ﻧﻮع ﮔﺮاﻧﻴﺘﯽ آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﺻﺎف و دارای ﭘﺮداﺧﺖ دﻗﻴﻖ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﯽ از ﻧﻮع ﻓﻠﺰی آنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ‬
‫ﻣﻘﺎومﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺷﮑﻞ‪٢‬ــ ‪.(٨‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﺘﺮ و ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮ از ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی‬
‫ٔ‬ ‫ﺑﺮای‬
‫از اﻧﺘﻘﺎل رﻃﻮﺑﺖ و آﻟﻮدﮔﯽ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از‬
‫دﺳﺖﮐﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد)ﺷﮑﻞ‪٣‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٣‬ــ ‪ ٨‬ــ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺖﮐﺶ در اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ‬

‫‪١٣٩‬‬
 ‫با توجه به دقت باالی بلوکسنجهها که از آنها در عملیات‬
‫کالیبراسیون نیز استفاده میشود تمیز بودن و نداشتن تماس مستقیم دست‬
‫به سطوح آنها بسیار مهم است که به این علت برای گرفتن آنها باید‬
‫گیره چوبی مخصوص استفاده شود تا حرارت دست و‬ ‫از دستکش یا ٔ‬
‫آلودگی به آنها انتقال پیدا نکند (شکل‪4‬ــ ‪.)8‬‬
‫بـلـوک سنجههـا در سریهـای مختلف از جمله ‪،83،47،46،32‬‬
‫اندازه هر‬
‫ٔ‬ ‫‪ 114 ،111، 103، 87‬و ‪ ...‬پارچه ساخته میشوند و مقدار‬
‫بلوکسنجه روی آن نوشته شده است‪.‬‬
‫سنجه ‪ 46‬پارچه را نشان میدهد‪.‬‬
‫جدول ‪1‬ــ ‪ 8‬یک سری بلوک ٔ‬

‫شکل‌‪4‬ــ‌‪‌‌8‬ــ‌گرفتن‌بلوک‌سنجه‬

‫جدول‌‪1‬ــ‌‪‌‌8‬ــ‌سری‌تکه‌های‌اندازه‌گیری‬

‫تغییرات‌(‪)mm‬‬ ‫اندازۀ‌پارچه‌ها‌(‪)mm‬‬ ‫ردیف تعداد‬

‫‪0/001‬‬ ‫‪1/001 ... 1/009‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪0/01‬‬ ‫‪1/01 ... 1/09‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪1/1 ... 1/9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1 ... 9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10 ... 100‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪5‬‬

‫ساختن اندازۀ ترکیبی ‪ :‬برای ساختن اندازههای خاص از ترکیب بلوک سنجهها‪ ،‬از کوچکترین مقدار شروع کرده تا به‬
‫اندازه‪ 48/654‬از سری بلوک سنجه‪ 46‬پارچه (جدول ‪1‬ــ ‪ )8‬مطابق زیر عمل‬
‫ٔ‬ ‫بزرگترین اندازه برسیم‪ .‬به عنوان مثال برای جدا کردن‬
‫میکنیم‪:‬‬
‫‪1/004 mm‬‬ ‫اندازه‬
‫ٔ‬ ‫‪1‬ــ از ردیف ‪ 1‬بلوک سنجه با‬
‫‪1/05 mm‬‬ ‫اندازه‬‫ٔ‬ ‫‪2‬ــ از ردیف ‪ 2‬بلوکسنجه با‬
‫‪1/6 mm‬‬ ‫اندازه‬
‫ٔ‬ ‫‪3‬ــ از ردیف ‪ 3‬بلوکسنجه با‬
‫‪5 mm‬‬ ‫اندازه‬
‫ٔ‬ ‫‪4‬ــ از ردیف ‪ 4‬بلوکسنجه با‬
‫‪40 mm‬‬ ‫اندازه‬
‫ٔ‬ ‫‪5‬ــ از ردیف ‪ 5‬بلوکسنجه با‬
‫اندازه گیری دقیق‬

‫‪40+5+1/6+1/05+1/004 =48/654 mm‬‬

‫بلوکسنجههای طول با مقطع مربع‪ ،‬مربع مستطیل و دایره ساخته میشوند که نوع مربع و دایرهای آنها را سوراخدار میسازند‬
‫(شکل‪ 5‬ــ ‪.)8‬‬

‫‪140‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ ‪٥‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﻮاع ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ‬

‫ﺳﺎزﻧﺪه‬
‫ٔ‬ ‫ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ‪ :‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت‬
‫ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮای آن ﻫﺎ ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ‬
‫اﻳﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﯽﺗﻮان ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد‬
‫)ﺷﮑﻞ‪٦‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٦‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ‬

‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ‪ :‬ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻃﻮل ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﯽ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬در ﺻﻨﻌﺖ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻓﺮاوان و‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﯽ از آنﻫﺎ ذﻳﻼ ً ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫داده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﻴﺎرﻫﺎ و ﺷﮑﺎفﻫﺎ )ﺷﮑﻞ‪٧‬ــ ‪(٨‬‬
‫ٔ‬ ‫‪١‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‬
‫ﻗـﻄـﻌـﻪ ﮐـﺎر‬
‫ٔ‬ ‫ﻓــﺎﺻﻠﻪ رﻧــﺪه ﺗـﺮاﺷﮑـﺎری ﺑــﺎ‬
‫ٔ‬ ‫‪٢‬ــ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫)ﺷﮑﻞ‪ ٨‬ــ ‪(٨‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٧‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﺷﮑﺎفﻫﺎ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ ٨‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﻨﻈﻴﻢ رﻧﺪه ﺗﺮاﺷﮑﺎری‬

‫‪١٤١‬‬
 ‫‪٣‬ــ ﺗﻬﻴﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻴﻠﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ و ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت آنﻫﺎ )ﺷﮑﻞ‪٩‬ــ ‪(٨‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪20‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٩‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﻬﻴﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻴﻠﻪ‬

‫‪٤‬ــ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﮏﻫﺎی ﺳﻮزﻧﯽ‪،‬‬

‫ﻧﮕﻪدارﻧﺪه و ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﭘﺮﮔﺎر ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ‪١٠‬ــ ‪.(٨‬‬
‫‪٥‬ــ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ‪ ،‬ﻧﮕﻪدارﻧﺪه و‬
‫ﺷﺎﺧﮏﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل اﺑﻌﺎد داﺧﻠﯽ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت »ﻓﺮﻣﺎن« ﺳﻮراخ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ‪١١‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﭘـﺎﻳﻪ‬
‫‪٦‬ــ ﺑـﺎ ﺳﻮار ﮐـﺮدن ﻧـﮕــﻪدارﻧــﺪه روی ٔ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ و ﺳﻮزن‬
‫ٔ‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص از‬
‫ﺧﻂ ﮐﺸﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺳﻮزن ﺧﻂﮐﺶ ﭘﺎﻳﻪدار ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮد‬
‫ﺷﮑﻞ ‪١٠‬ــ ‪ ٨‬ــ رﺳﻢ داﻳﺮه‬
‫)ﺷﮑﻞ‪١٢‬ــ ‪.(٨‬‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪١٢‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺧﻄﻮط‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪١١‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﻬﻴﮥ ﻓﺮﻣﺎن ﺳﻮراخ‬

‫‪١٤٢‬‬
 ‫‪٧‬ــ از ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻃﻮل ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮا ی ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺮاﻣﻴﻦ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ‪١٣‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪١٣‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎ و ﺧﻂ ﮐﺶ ﻣﻮﻳﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻮازی ﺳﻄﻮح‬
‫ٔ‬ ‫‪ ٨‬ــ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻢ ﺳﻄﺢ و ﻏﻴﺮﻫﻢ ﺳﻄﺢ را ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ ‪١٤‬ــ ‪.(٨‬‬
‫‪٩‬ــ ﺑﺮای ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎی اﺑﺰار ﻣﯽﺗﻮان از ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ‪١٥‬ــ ‪.(٨‬‬
‫‪١٠‬ــ از ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ در اﻧﺪازهﮔﻴﺮی زواﻳﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﻂﮐﺶ ﺳﻴﻨﻮﺳﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‪١٦‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪١٤‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻮازی ﺳﻄﻮح‬

‫ﺷﮑﻞ ‪١٥‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎی اﺑﺰار‬

‫ﺷﮑﻞ ‪١٦‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی زاوﻳﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﻂﮐﺶ ﺳﻴﻨﻮﺳﯽ‬

‫‪١٤٣‬‬
 ‫‪١١‬ــ از ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻃﻮل و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻣﯽﺗﻮان ارﺗﻔﺎع ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻠﻪدار را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ‪١٧‬ــ ‪.(٨‬‬
‫‪١٢‬ــ از ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮای ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﺑﺮای ﻋﻤﻠﻴﺎت ﮐﻨﺘﺮل اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ‪١٨‬ــ ‪.(٨‬‬
‫‪١٣‬ــ از ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل درﺟﻪﺑﻨﺪی اﻧﻮاع وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻃﻮل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ) ﺷﮑﻞ‪١٩‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪١٨‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪١٧‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ارﺗﻔﺎع ﭘﻠﻪ ﻫﺎ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪١٩‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮐﻨﺘﺮل درﺟﻪﺑﻨﺪی وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی‬

‫رده ﺑﻨﺪی ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ‪ :‬ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ در ردهﻫﺎی‪ ٢,١,٠,٠٠‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ٔ .‬‬

‫رده ‪ ٠٠‬دارای ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ دﻗﺖ اﺳﺖ‪ .‬از‬
‫ردهﻫﺎی ﺑﺎﻻ )‪ (٠,٠٠‬ﺑﺮای ﮐﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺪازهﮔﻴﺮی اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫‪١‬ــ از آنﺟﺎ ﮐﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮداﺧﺖ و ﺻﺎفاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎنﭼﻪ ﺳﻄﻮح ﮐﺎﻣﻼ ً ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ روی ﻫﻢ ﻣﯽﭼﺴﺒﻨﺪ و ﺟﺪا ﮐﺮدن‬
‫آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ و اﮔﺮ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﻘﯽ و ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﮕﻪدارﻳﻢ از روی ﻫﻢ ﻧﻤﯽاﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺑﺎﻳﺴﺖ‬
‫ﺳﻄﻮح ﮐﺎری آنﻫﺎ را ﮐﺎﻣﻼ ً ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﮐﻪ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از دﺳﺘﻤﺎل ﻫﺎی ﻟﻄﻴﻒ و ﺑﺪون ﭘﺮز اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺷﮑﻞ‪٢٠‬ــ ‪٨‬‬
‫‪١٤٤‬‬
 ‫تجهیزات کاملی از لوازم تمیزکاری و حفاظت از بلوک سنجه را نشان‬
‫می دهد‪.‬‬
‫‪2‬ــ برای بههم چسباندن بلوکسنجهها پس از تمیز نمودن سطوح‬
‫کاری‪ ،‬آنها را به صورت عمودی و از لبه روی آن فشار میدهیم‪.‬‬
‫سپس آنها را به صورت افقی روی هم قرار میدهیم (الف)‪ ،‬ضمناً برای‬
‫جدا نمودن‪ ،‬میتوان از جابهجا کردن و چرخاندن بلوکسنجه رویی‬
‫استفاده نمود (ب) و آنها را ازهم جدا کرد (شکل‪21‬ــ ‪.)8‬‬
‫شکل‌‪20‬ــ‌‪‌‌8‬ــ‌لوازم‌تمیز‌کردن‌و‌نگه‌داری‌بلوک‌سنجه‬
‫اندازه نوشته شده روی‬
‫ٔ‬ ‫‪3‬ــ در هنگام انتخاب بلوکسنجهها به‬
‫آن توجه کنید‪.‬‬
‫اندازه خاص از ترکیب بلوکسنجه و برای‬
‫ٔ‬ ‫‪4‬ــ در ایجاد یک‬
‫جداسازی باید از کوچکترین بلوکسنجه (دارای رقم اعشاری‬
‫باالتر) اقدام نمود‪.‬‬
‫‪5‬ــ برای تمیز کردن بلوک سنجه می توان از تترا کلریدکربن‬
‫الف‬
‫ب‬ ‫استفاده نمود‪.‬‬
‫شکل‌‪21‬ــ‌‪‌‌8‬ــ‌جدا‌کردن‌و‌چسباندن‌بلوک‌سنجه‌ها‬ ‫‪6‬ــ در جمع کردن مقدار عددی بلوکسنجهها‪ ،‬دقت شودتا‬
‫دچار خطای ریاضی نشوید‪.‬‬

‫نکات امینی و حفاظتی‬

‫‪1‬ـ پس از استفاده از بلوکسنجهها الزم است آنها با پارچة مخصوص تمیز شوند‪.‬‬
‫‪2‬ـ در بایگانی طوالنی مدت میتوان جهت محافظت از سطوح کار‪ ،‬آنها را با روغن وازلین چرب نمود‪.‬‬
‫‪3‬ـ در هنگام بایگانی و برگرداندن آنها به داخل جعبه دقت شود‪ .‬هر بلوکسنجه با توجه به مقداری که‬
‫روی آن نوشته شده است در محل مخصوص به آن بایگانی شود‪.‬‬
‫‪4‬ـ از ادغام بلوکسنجهها با دو ردة مختلف جدًا خودداری شود و در استفاده از دو جعبة بلوکسنجه یا‬
‫دو ردة مختلف به صورت همزمان جدًا خودداری شود‪.‬‬
‫‪5‬ـ در استفاده از تجهیزات جانبی بلوکسنجه برای سفت کردن‪ ،‬ابتدا از پیچ بزرگ (سفتکاری خشن) و‬
‫سپس از پیچ ریز (سفت کردن دقیق) استفاده شود‪.‬‬
‫‪6‬ـ از وارد شدن ضربه و خراش روی سطوح کاری بلوکسنجه جدًا خودداری شود‪.‬‬
‫‪7‬ـ بعد از استفاده از هر بلوک سنجه دقت شود با توجه به اندازه نوشته شده روی آن‪ ،‬دقیقًا در محل‬
‫مربوطه اش قرار گیرد‪.‬‬

‫‪145‬‬
 ‫ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﮥ زاوﻳﻪ ‪ :‬ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳـﻪ ﻗﻄﻌﺎت‬
‫زاوﻳﻪ دار ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آن ﻫﺎ ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ زواﻳﺎ و ﮐﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن‬
‫زاوﻳﻪ ﺳﻨﺞ ﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﻓﻴﮑﺴﭽﺮﻫﺎ و … اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‬
‫‪٢٢‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺑـﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳـﻪ در ﺳﺮیﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘـﻪ‬

‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺪول‪٢‬ــ ‪ ٨‬ﺳﺮی ‪ ٣٢‬ﭘﺎرﭼﻪ از اﻳﻦ ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ را‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٢٢‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ زاوﻳﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪٢‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺳﺮی ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ زاوﻳﻪ ‪ ٣٢‬ﭘﺎرﭼﻪ‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮات‬ ‫اﻧﺪازه ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫ردﻳﻒ‬

‫‪ ۱‬دﻗﻴﻘﻪ‬ ‫´‪۱۵°,۱´-۱۵°,۲´...۱۵°,۹‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪۱‬‬

‫‪ ۱۰‬دﻗﻴﻘﻪ‬ ‫´‪۱۵°,۱۰´-۱۵°,۲۰´...۱۵°,۵۰‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۲‬‬

‫‪ ۱‬درﺟﻪ‬ ‫‪۱۰°,۱۱°,۱۲°,...۲۰°‬‬ ‫‪۱۱‬‬ ‫‪۳‬‬

‫‪ ۱۰‬درﺟﻪ‬ ‫‪۷۰°,...,۳۰°,۴۰°‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۴‬‬
‫ــ‬ ‫‪۴۵°‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۵‬‬
‫ــ‬ ‫‪۹۰°‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۶‬‬

‫ﺑﺮای ﺟﺪا ﮐﺮدن اﻧﺪازهای ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻃﻮل ﺑﺎﻳﺪ از ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﻳﻦ ﺟﺰء زاوﻳﻪ ﺷﺮوع ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺟﻬﺖ‬
‫اﻧﺪازه ‪ ٥٣‬درﺟﻪ و ‪ ٤٤‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زﻳﺮ را اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻣﯽﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫´‪۱۵°,۴‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪١‬ــ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫زاوﻳﻪ ´‪۱۵°,۴۰‬‬ ‫‪٢‬ــ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫‪۱۳°‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪٣‬ــ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫‪۱۰°‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪٤‬ــ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫´‪(۱۵°,۴´) + (١٥°,۴۰´) + (١۳°) + (١۰°) = ٥۳°,٤۴‬‬
‫زاوﻳﻪ ‪ ١٧٧‬درﺟﻪ و ‪ ٥٥‬دﻗﻴﻘﻪ ﻧﻴﺰ ﻻزم اﺳﺖ‪:‬‬‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮای ٔ‬
‫´‪۱۵°, ۵‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪١‬ــ ﻳﮏ ﻋﺪد ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫´‪۱۵°, ۵۰‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪٢‬ــ ﻳﮏ ﻋﺪد ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫‪۱۷°‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪٣‬ــ ﻳﮏ ﻋﺪد ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫‪۴۰°‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪٤‬ــ ﻳﮏ ﻋﺪد ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫‪۹۰°‬‬ ‫زاوﻳﻪ‬
‫‪٥‬ــ ﻳﮏ ﻋﺪد ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎ ٔ‬
‫‪١٤٦‬‬
 ‫´‪(۱۵°,٥´) + (١٥°,٥۰´) + (١٧°) + (٤۰°)+ (٩۰°) = ١٧٧°,٥٥‬‬
‫ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳﻪ ﻧﻴﺰ دارای ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آنﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﮕﻪدارﻧﺪه ﺑﻠﻮکﻫﺎی زاوﻳﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‪٢٣‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﭼﻨﺎنﭼﻪ ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻢﺟﻬﺖ )ﺑﻪ ﻃﺮف ﺗﻴﺰی‬
‫زاوﻳﻪ( ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ زواﻳﺎ ﺑﺎ ﻳﮏدﻳﮕﺮ ﺟﻤﻊ و ﭼﻨﺎنﭼﻪ ﻏﻴﺮﻫﻢﺟﻬﺖ‬
‫ﮐﻨﺎر ﻳﮏدﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ از ﻫﻢدﻳﮕﺮ ﮐﺴﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ‪٢٤‬ــ ‪. (٨‬‬
‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ زﻳﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﯽ از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﺑﻠﻮک زاوﻳﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪:‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٢٣‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳﻪ‬ ‫ﺳﻨﺠﻪ زاوﻳﻪ و ﮐﻤﮏ ﻣﻴﮑﺮوﻣﺘﺮ‬‫زاوﻳﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺑﻠﻮک ٔ‬
‫ٔ‬ ‫‪١‬ــ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫)ﺷﮑﻞ‪٢٥‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﺳﻨﺠﻪ زاوﻳﻪ )ﺷﮑﻞ‪٢٦‬ــ ‪.(٨‬‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﺑﻠﻮک ٔ‬
‫‪٢‬ــ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺎﺑﻠﻦ زاوﻳﻪ ﺑﻪ ٔ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٢٤‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳﻪ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٢٥‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮐﻨﺘﺮل زاوﻳﮥ ﻗﻄﻌﮥ ﮐﺎر‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٢٦‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺎﺑﻠﻦ زاوﻳﻪ‬

‫‪١٤٧‬‬
 ‫ﺳﻨﺠﻪ زاوﻳﻪ و ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ )ﺷﮑﻞ‪٢٧‬ــ ‪. (٨‬‬
‫‪٣‬ــ ﮐﻨﺘﺮل اﻧﻮاع زواﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻠﻮک ٔ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٢٧‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮐﻨﺘﺮل زواﻳﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎی زاوﻳﻪ‬

‫‪١‬ــ در ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه روی آن ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺪازه ﺧﺎص از ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی ﺑﺎﻳﺪ از ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﻳﻦ ﺟﺰء زاوﻳﻪ ﺷﺮوع ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫‪٢‬ــ در اﻳﺠﺎد ﻳﮏ‬
‫اﻧﺪازه زواﻳﺎی ﻗﻄﻌﺎت ﮐﺎر‪ ،‬ﺑﻪ داﺧﻠﯽ و ﻳﺎ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻮدن زواﻳﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫‪٣‬ــ در ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫‪٤‬ــ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺠﻤﻮع ﻧﻤﻮدن ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻬﺖ زاوﻳﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٥‬ــ در ﺟﻤﻊ و ﺗﻔﺮﻳﻖ دﻗﺖ ﺷﻮد دﭼﺎر ﺧﻄﺎی رﻳﺎﺿﯽ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪٦‬ــ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻳﮏ زاوﻳﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ از ﻳﮑﺎﻫﺎی درﺟﻪ و دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا دﻗﺖ ﺷﻮد ﺗﺎ در ﺟﻤﻊ و ﻳﺎ ﺗﻔﺮﻳﻖ‬
‫آنﻫﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﮑﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺎﺕ ﺍﳝﻨﯽ ﻭ ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ‬

‫‪١‬ـ ﺩﻗﺖ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺳﺮ ﺗﻴﺰ ﺑﻠﻮﮎﺳﻨﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮﺍﺵ ﺭﻭ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫‪٢‬ـ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﻠﻮﮎﺳﻨﺠﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺟﻌﺒﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٣‬ـ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ‪ ،‬ﹺ‬
‫‪٤‬ـ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺑﻠﻮﮎﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﭼﻨﺎﻥﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﮕﻪﺩﺍﺭﻧﺪﻩﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﭘﻴﭻﻫﺎ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﮐﺎﻣ ﹰﻼ ﻣﺤﮑﻢ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ٥‬ـ ﭼﻨﺎﻥﭼﻪ ﺑﺮﺍ ﺩﺭﺍﺯ ﻣﺪﺕ ﺑﻠﻮﮎﺳﻨﺠﻪﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺳﻄﻮﺡ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﺎ ﺭﻭﻏﻦ ﻭﺍﺯﻟﻴﻦ‬
‫ﭼﺮﺏﮐﺎﺭ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫‪١٤٨‬‬
 ‫ﺷﻴﺎرﺳﻨﺞ )ﻓﻴﻠﺮ(‬
‫ﻓﻴﻠﺮﻫﺎ ﺗﻴﻐﻪﻫﺎی ﻧﺎزک ﻓﻠﺰی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آنﻫﺎ ﺑﺮای اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﻴﺎرﻫﺎ و ﺷﮑﺎفﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪٢٨‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ٔ‬ ‫و ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻳﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻴﻠﺮ از ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎب و ﭘﻴﭻ اﺗﺼﺎل ﺗﺸﮑﻴﻞ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮐﻪ ﺗﻌﺪادی ﺗﻴﻐﻪ در داﺧﻞ ﻳﮏ ﻗﺎب ﺟﺎﺳﺎزی‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ و روی ﻗﺎب ﺟﺎی اﻧﮕﺸﺘﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺮای ﻫﺪاﻳﺖ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺮ ﺗﻴﻐﻪ روی آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮریﮐﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان از آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮑﯽ و ﻳﺎ ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻓﻴﻠﺮﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٢٨‬ــ ‪ ٨‬ــ ﻓﻴﻠﺮ‬
‫اﻧﺪازهﻫﺎی ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ و اﻳﻨﭽﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ زﻳﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﯽ‬
‫از ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻴﻠﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ )ﺷﮑﻞ‪٢٩‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٢٩‬ــ ‪ ٨‬ــ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﯽ از ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻴﻠﺮ‬

‫در اﺳﺘﻔﺎده و ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻓﻴﻠﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫‪١‬ــ ﻫﻴﭻﮔﺎه آنﻫﺎ را ازﺟﺎی ﺧﻮد ﺑﺎز ﻧﮑﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪٢‬ــ ﭘﻴﭻ اﺗﺼﺎل را ﮐﻢﺗﺮ از ﻧﻴﻢ دور ﺷﻞ ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪٣‬ــ در ﺗﺮﮐﻴﺐ آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ را از ﻣﺤﻞ ﺳﺮ آنﻫﺎ ﮔﺮﻓﺖ و روی ﻫﻢ ﻓﺸﺎر داده و ﺳﭙﺲ داﺧﻞ ﺷﻴﺎر و ﺷﮑﺎف ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪٤‬ــ در ﺟﻤﻊ اﻧﺪازهﻫﺎ ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺗﺎ دﭼﺎر ﺧﻄﺎی رﻳﺎﺿﯽ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ ٥‬ــ ﺳﻄﻮح ﻓﻴﻠﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺎﻣﻼ ً ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٦‬ــ در اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻴﻐﻪﻫﺎی ﻇﺮﻳﻒ)ﻧﺎزک( از ﺗﺎ ﺧﻮردن و ﭼﺮوک ﺷﺪن آنﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺷﻮد‪.‬‬

‫رزوه ﺳﻨﺞ‪ /‬دﻧﺪه ﺳﻨﺞ )ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه(‬

‫ﺷﺎﺑﻠﻦﻫﺎی رزوه ﺗﻴﻐﻪﻫﺎی دﻧﺪاﻧﻪداری ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آنﻫﺎ‬
‫ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺎم در ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮهﻫﺎی ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮی و ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ در ﻳﮏ‬
‫اﻳﻨﭻ در ﭘﻴﭻ وﻣﻬﺮهﻫﺎی اﻳﻨﭽﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‪٣٠‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٣٠‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه‬

‫‪١٤٩‬‬
 ‫ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه از ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎب و ﭘﻴﭻ اﺗﺼﺎل آنﻫﺎ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ‪٣١‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ‬

‫ﻗﺎب‬ ‫ﭘﻴﭻ اﺗﺼﺎل‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٣١‬ــ ‪ ٨‬ــ اﺟﺰای ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت‬
‫رزوه ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮی‬‫ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوۀ ﻣﻴﻠﯽ ﻣﺘﺮی ‪ :‬در روی ﺷﺎﺑﻠﻦ ٔ‬
‫ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺪار ﮔﺎم رزوه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻄﺎﺑﻖ‬
‫دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎی ﺗﻴﻐﻪ روی رزوه‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﮔﺎم ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺿﻤﻨ ًﺎ زاوﻳﻪ‬
‫دﻧﺪاﻧ ٔﻪ اﻳﻦ ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ ‪ ٦٠‬درﺟﻪ و ﺑﺮای ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﺎم ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮهﻫﺎی‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٣٢‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه ﻣﻴﻠﯽ ﻣﺘﺮی‬ ‫ﻣﺘﺮﻳﮏ دﻧﺪه ﻣﺜﻠﺜﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‪٣٢‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٣٣‬ــ ‪ ٨‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫رزوه اﻳﻨﭽﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬‫ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوۀ اﻳﻨﭽﯽ‪ :‬در روی ﺷﺎﺑﻠﻦ ٔ‬
‫ﻳﮏ ﻋﺪد‪ ،‬دو ﻋﺪد‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻪ ﻋﺪد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻪ اوﻟﻴﻦ ﻋﺪد ﺳﻤﺖ‬
‫دﻫﻨﺪه ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ در ﻳﮏ اﻳﻨﭻ و دو ﻋﺪد ﺑﻌﺪی ﻣﻌﺮف ﻣﻘﺪار‬
‫ﭼﭗ ﻧﺸﺎن ٔ‬
‫ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگ رزوه اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻳﻨﭻ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ‪٣٤‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ ‪٣٤‬ــ ‪:٨‬‬
‫‪١‬ــ رزوه اﻳﻨﭽﯽ دﻧﺪه وﻳﺘﻮرث ﺑﺎ ‪ ٦٤‬دﻧﺪاﻧﻪ در ﻳﮏ اﻳﻨﭻ‬
‫‪٢‬ــ رزوه اﻳﻨﭽﯽ دﻧﺪه وﻳﺘﻮرث ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ در ﻳﮏ اﻳﻨﭻ ‪٥٨‬‬
‫و ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگ رزوه اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪٣‬‬
‫___ اﻳﻨﭻ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٣٣‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﮔﺎم‬ ‫‪١٦‬‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫‪١‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫‪٣‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٣٤‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه اﻳﻨﭽﯽ‬

‫‪١٥٠‬‬
 ‫‪٣‬ــ رزوه اﻳﻨﭽﯽ دﻧﺪه وﻳﺘﻮرث ﺑﺎ ‪ ٢٤‬دﻧﺪاﻧﻪ در ﻳﮏ اﻳﻨﭻ و ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگ رزوه اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪٣ ،‬‬
‫___ اﻳﻨﭻ و ‪٧‬‬
‫___ اﻳﻨﭻ‬ ‫ٔ‬
‫‪٣٢‬‬ ‫‪١٥‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄ ٔﻪ زﻳﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﮔﺎم رزوه ﻫﺎی اﻳﻨﭽﯽ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫‪25 / 4‬‬
‫=‪p‬‬ ‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪z‬‬
‫‪ = P‬ﻣﻘﺪار ﮔﺎم ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ = Z‬ﺗﻌﺪاد دﻧﺪاﻧﻪ در ﻳﮏ اﻳﻨﭻ‬
‫در اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺑﻠﻦﻫﺎی رزوه ﺑﺎﻳﺪ‪:‬‬
‫‪١‬ــ ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ را از ﺟﺎی ﺧﻮد ﺑﺎز ﻧﮑﺮده و ﺟﺪا ﻧﮑﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪٢‬ــ از ﺷﻞ ﮐﺮدن زﻳﺎد ﭘﻴﭻ اﺗﺼﺎل ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ ﺧﻮدداری ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٣‬ــ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﻳﻦ ﺗﻴﻐﻪ ﺑﺮای رزوه‪ ،‬ﺗﻴﻐﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻼ ً روی دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺑﺮ آن ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٤‬ــ از ﻋﻼﻣﺖﮔﺬاری روی ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ ﺧﻮدداری ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٥‬ــ در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه ﺑﺎ دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﻠﻮی ﻧﻮر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪٦‬ــ در ﺧﻮاﻧﺪن اﻧﺪازهﻫﺎ دﻗﺖ ﺷﻮد ﺗﺎ از ﺧﻄﺎی ﺑﺪ ﺧﻮاﻧﺪن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٧‬ــ دﻗﺖ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮی را ﺑﺎ ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه اﻳﻨﭽﯽ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﮑﻨﻴﺪ‬

‫ﺷﺎﺑﻠﻦ ﺷﻌﺎعﺳﻨﺞ )ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻗﻮس( ‪ :‬ﺷﻌﺎعﺳﻨﺞﻫﺎ‬

‫ﺗﻴﻐﻪﻫﺎﻳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﺷﻌﺎع ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﮐﻪ از آنﻫﺎ ﺑﺮای‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮی و ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻌﺎع ﮐﻤﺎنﻫﺎی داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺎﺑﻠﻦﻫﺎ از ﺗﻴﻐﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻌﺎعﻫﺎی داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‪،‬‬
‫ﻗﺎب و ﭘﻴﭻ اﺗﺼﺎل ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ )ﺷﮑﻞ‪٣٥‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٣٥‬ــ ‪ ٨‬ــ ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻗﻮس‬

‫در روی ﺷﻌﺎع ﺳﻨﺞﻫﺎ ﻣﻘﺪار ﺷﻌﺎع ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ و ﻳﺎ اﻳﻨﭻ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ زﻳﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﯽ از اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﺑﺎ ﺷﻌﺎعﺳﻨﺞ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻏﻠﻂ‬ ‫ﺻﺤﻴﺢ‬ ‫ﻏﻠﻂ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٣٦‬ــ ‪ ٨‬ــ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﯽ از ﮐﺎرﺑﺮد ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻗﻮس‬

‫‪١٥١‬‬
 ‫ﻓﺮﻣﺎن‬
‫ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ وﺳﺎﻳﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آنﻫﺎ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻄﻌﺎت در‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ ِ‬
‫ﺟﺰء اﻧﺪازهﮔﻴﺮﻫﺎی ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺑﻮده و ﺑﺎ ﻳﮏ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮان ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﻧﻮع ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻳﮏ اﻧﺪازه را‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺷﮑﻞ‪٣٧‬ــ ‪ ٨‬دو ﻧﻮع ﻓﺮﻣﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٣٧‬ــ ‪ ٨‬ــ ﻓﺮﻣﺎن ﺗﻮﭘﯽ دوﺳﺮ و دﻫﺎن از در ﻣﻴﻠﻪ‬

‫ﻣﻴﻠﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‬
‫ﺟﺰء اﻧﺪازهﮔﻴﺮﻫﺎی ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده‬‫ﻣﻴﻠﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻧﻴﺰ ِ‬
‫و از آنﻫﺎ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل و اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬ﺳﻄﻮح ﮐﺎری اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼ ً ﭘﺮداﺧﺖ و دﻗﻴﻖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺪازه اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻪ از ‪ ٠/٥‬ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ‪ ٠/٠١‬ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﺷﺮوع ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‪٣٨‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ زﻳﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﯽ از ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ را‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪١‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ )ﺷﮑﻞ‪٣٩‬ــ ‪(٨‬‬
‫‪٢‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی و ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻮراخﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﻴﻠﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی و ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ )ﺷﮑﻞ‪٤٠‬ــ ‪(٨‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٣٨‬ــ ‪ ٨‬ــ ﻣﻴﻠﻪ ﻫﺎی اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٤٠‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی و ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺎﺻﻠﮥ ﺧﻂاﻟﻤﺮﮐﺰﻳﻦ ﺳﻮراخﻫﺎ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪٣٩‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ‬

‫‪١٥٢‬‬
 ‫‪٣‬ــ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻌﺎﻣﺪ ﻣﺤﻮر ﺳﻮراخ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺷﮑﻞ)‪٤١‬ــ ‪(٨‬‬
‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‬
‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻧﻮع دﻳﮕﺮی از وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﺮه ﺑﺎ ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴﻖ و ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫از اﻳﻦ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺮای اﻧﺪازهﮔﻴﺮی و ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻮراخﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﺷﮑﻞ ‪٤١‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻌﺎﻣﺪ ﻣﺤﻮر ﺳﻮراخ‬ ‫)ﺷﮑﻞ‪٤٢‬ــ ‪.(٨‬‬
‫ﺷﮑﻞ زﻳﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻠﻮﻟﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‬
‫)ﺷﮑﻞ‪٤٣‬ــ ‪.(٨‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٤٣‬ــ ‪ ٨‬ــ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﻣﺨﺮوط داﺧﻠﯽ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪٤٢‬ــ ‪ ٨‬ــ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎی اﻧﺪازهﮔﻴﺮی‬

‫‪١٥٣‬‬
 ‫ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎی ﻓﺼﻞ‬

‫‪١‬ــ ﻋﺪدی ﺑﺎ ﺳﻪ رﻗﻢ ﺻﺤﻴﺢ و ﺳﻪ رﻗﻢ اﻋﺸﺎر و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺜﺎل ﺑﺰﻧﻴﺪ و ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺮی‬
‫اﻧﺪازه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫ٔ‬ ‫ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ را ﻣﺸﺨﺺ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﮐﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪٢‬ــ ﻋﺪدی‪ ،‬ﮐﻪ ﺳﻪ رﻗﻢ اﻋﺸﺎری داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ارﻗﺎم دﻫﻢ و ﺻﺪم آن ﺻﻔﺮ و از دو رﻗﻢ ﻋﺪد ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺜﺎل ﺑﺰﻧﻴﺪ و ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧ ٔﻪ ﺳﺮی ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠ ٔﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ‪ ،‬ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی‬
‫اﻧﺪازه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ٔ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ را ﻣﺸﺨﺺ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮده ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫اﻧﺪازه ‪ ٥/٥٥٥‬ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬‬ ‫ٔ‬ ‫‪٣‬ــ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺮای‬
‫‪٤‬ــ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی زاوﻳﻪ در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺮای اﻳﺠﺎد زاوﻳ ٔﻪ ‪ ٤٤‬درﺟﻪ و ‪ ٤٤‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ را اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ ٥‬ــ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل زواﻳﺎی داﺧﻠﯽ ﻳﮏ ﺷﺶﺿﻠﻌﯽ ﻣﻨﺘﻈﻢ‪ ،‬روش ﮐﺎر و ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪﻫﺎ را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺪازه ‪ ٣/٤٥‬ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮ از ﺗﺮﮐﻴﺐ ﭼﻪ ﺗﻴﻐﻪ ﻓﻴﻠﺮﻫﺎﻳﯽ ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد؟‬
‫ٔ‬ ‫‪٦‬ــ ﺑﺮای اﻳﺠﺎد‬
‫‪٧‬ــ ﻣﻨﻈﻮر از اﻋﺪاد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه روی ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه ﻣﻴﻠﯽﻣﺘﺮی ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫‪ ٨‬ــ در روی ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه اﻳﻨﭽﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﮏ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻠﻮﻟﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻴﻠﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی و ٔ‬ ‫‪٩‬ــ ﺑﺎ رﺳﻢ ﺷﮑﻞ ﮐﺎرﺑﺮد ﻳﮏ ٔ‬
‫‪١٠‬ــ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﮑﺎت اﻳﻤﻨﯽ و ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ در ﻣﻮرد ﺷﺎﺑﻠﻦﻫﺎ )ﺷﺎﺑﻠﻦ رزوه‪ ،‬ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻗﻮس و ﻓﻴﻠﺮ( را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪.‬‬
‫‪١١‬ــ روش اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺑﻠﻦ ﻗﻮس را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪١٢‬ــ از ﺗﺮﮐﻴﺐ ﭼﻪ ﺑﻠﻮک ﺳﻨﺠﻪ ﻫﺎﻳﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان زاوﻳﻪ ‪ ١٢٣‬درﺟﻪ و ‪ ٤٣‬دﻗﻴﻘﻪ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد؟‬
‫‪١٣‬ــ ﺑﺎ رﺳﻢ ﺷﮑﻞ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻂﮐﺶ ﻣﻮﻳﯽ ﻫﻤﺮاه ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت ﺑﻠﻮکﺳﻨﺠﻪ زاوﻳﻪ‪ ،‬زاوﻳﻪ ‪ ٧٤‬درﺟﻪ و ‪ ٤٠‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫را ﺑﺴﺎزﻳﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی دﻗﻴﻖ‬

‫‪١٥٤‬‬