ΕΚΘΕΣΗ – ΕΚΦΡΑΣΗ Γ΄ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο νέος κόσμος που έρχεται

1§Πολλά έχουν ειπωθεί για την εποχή μας, για τούτο τον παγκοσμιοποιημένο, τον ταχέως μεταβαλλόμενο και εν
πολλοίς αδιαμόρφωτο κόσμο. ‘Ενας πυρετός αλλαγών διαπερνά την ανθρωπότητα σε τούτες τις συνθήκες συνεχούς
μετάλλαξης των πάντων. Ένας απλός παρατηρητής των πολλαπλών και πολυσήμαντων εξελίξεων αντιλαμβάνεται εύκολα
τη μεταβολή, τη διαρκή κίνηση σε όλα τα επίπεδα. Από την επιστήμη, την πολιτική και την οικονομία, μέχρι την
κοινωνία και τον πολιτισμό, τα πάντα δείχνουν εξελίξιμα, έτοιμα να ξεπεράσουν την υφιστάμενη τάξη και να πετάξουν
σε μια καινούργια εποχή, όπου θα επικρατήσουν νέοι όροι, άλλες ισορροπίες και άλλα χαρακτηριστικά.
2§Η επιστήμη κυριαρχείται από την πρόοδο της βιολογίας, τις νέες ανακαλύψεις για την ίδια τη ζωή και την
ύπαρξή μας. Ο άνθρωπος για πρώτη φορά από την ύπαρξή του βρίσκεται κοντά στη λύση του μυστηρίου της
δημιουργίας, είναι έτοιμος να αποκρυπτογραφήσει τη γένεσή του, να αποκτήσει γνώση που ποτέ δε φανταζόταν. Σε λίγα
χρόνια θα μιλάμε με άλλους όρους για τις ασθένειες, για τη γήρανση, για τη σύλληψη και τα γενετικά χαρακτηριστικά. Οι
τεχνολογικές δυνατότητες δίνουν άλλες ευκαιρίες αναζήτησης νέων ενεργειακών πηγών, πιο καθαρών και πιο
αποδοτικών. Στα εργαστήρια έχουν ήδη ξεγράψει την εποχή του πετρελαίου, μιλούν για την εποχή του υδρογόνου και
της πυρηνικής σύντηξης, που θα μεταβάλει την υφιστάμενη γεωπολιτική προσέγγιση του κόσμου.
3§Ταυτόχρονα, η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο όριο. Η πρόσβαση σε
πηγές ενημέρωσης και πληροφόρησης είναι κοινή για όλους, στον αυτόν χρόνο, με κόστος ελάχιστο. Οι ιδέες τρέχουν με
ταχύτητα φωτός, τίποτε δεν μπορεί να τις κλειδώσει ή να τις περιορίσει, αποτελούν ευκαιρία για όλους, εργαλείο
παραγωγής, ανασύνθεσης και προσαρμογής στις κατά τόπους ιδιαιτερότητες. Ο κόσμος ταυτόχρονα έγινε πιο κινητικός,
περισσότερο προσπελάσιμος από ποτέ. Οι αποστάσεις εκμηδενίζονται, τα ερεθίσματα έρχονται από παντού, δεν
υπάρχουν απόμακροι και εξωτικοί κόσμοι, όλοι φαίνονται τόσο κοντινοί και οικείοι, είτε ζουν στη Μογγολία είτε στην
Παταγωνία.
4§Το εμπόριο, σι συναλλαγές άνετες όσο ποτέ, το χρήμα πάει παντού, ικανό να κινητοποιήσει αγαθά και
υπηρεσίες σε όλον τον κόσμο. Το μεγάλο μέγεθος μπορεί να καλύψει περιοχές απίστευτες, αλλά και το μικρό, αν είναι
καλό και ανταγωνιστικό, έχει απεριόριστες δυνατότητες. Η μεγάλη επιχείρηση νιώθει ότι έχει ευκαιρίες μεγέθυνσης, αλλά
και η μικρή δε γνωρίζει πια σύνορα.
5§Οι τέχνες, τα γράμματα, η μουσική, ο κινηματογράφος πάνε παντού, μεταφέρουν και μεταδίδουν συνήθειες,
τρόπους, συμπεριφορές. Οι κοινωνίες επίσης αλλάζουν. Ένας νέος τρόπος ζωής αναδύεται. Αυτός των ανθρώπων του
κόσμου, που δέχονται επιρροές από παντού και είναι έτοιμοι να καταρρίψουν μύθους και δόγματα ιδεολογικά,
θρησκευτικά, κοινωνικά, τα πάντα. Δεν υπάρχει μύθος στην εποχή μας που να μην δοκιμάζεται. Τι να πιστέψεις πια; Πού
να πιαστείς και να μη βρεθείς την επομένη αιωρούμενος, περιβαλλόμενος από πλήθος αμφισβητήσεων;
6§Είναι τούτη μια άλλη εποχή, που μοιάζει με πολλές μαζί του παρελθόντος. Είναι ταυτόχρονα εποχή των
μεγάλων ανακαλύψεων, των μεγάλων επαναστάσεων, των μεγάλων ανατροπών και των κοσμογονικών αλλαγών, ωσάν
σύγχρονοι θαλασσοπόροι να ανοίγουν δρόμους σε άλλους ωκεανούς. […]
Αντ. Καρακούσης, από τον Τύπο (διασκευή)

Θέματα:

1
1. Να ενημερώσεις την τάξη σου για το περιεχόμενο του κειμένου με γραπτή περίληψή του σε 100-150 λέξεις.
(μονάδες 25)
2. Ποιο είναι, σύμφωνα με το κείμενο, το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της εποχής που διανύουμε;
(μονάδες 2)
3. 0 συγγραφέας βλέπει τον κόσμο που έρχεται:
α) με αισιοδοξία
β) ως αντικειμενικός παρατηρητής
γ) με απαισιοδοξία.
Σημείωσε το γράμμα της σωστής απάντησης και αιτιολόγησε σύντομα την απάντησή σου.
(μονάδες 4)
4. Να σχηματίσεις ένα γενικό διάγραμμα του κειμένου σημειώνοντας: α) τα δομικά του μέρη β) το θέμα του
και γ) πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφό του.
(μονάδες 5)
5. Να σημειώσεις την κύρια και τις δευτερεύουσες ιδέες τη τρίτης παραγράφου («Ταυτόχρονα…είτε στην
Παταγωνία») του κειμένου.
(μονάδες 5)
6. Να σχολιάσεις σε δέκα περίπου σειρές, την περίοδο του κειμένου: «Δεν υπάρχει μύθος στην εποχή μας που
να μην δοκιμάζεται».
(μονάδες 5)
7. Να χρησιμοποιήσεις σε προτάσεις τις λέξεις του κειμένου πυρετός και αιωρούμαι με την κυριολεκτική και
μεταφορική τους σημασία.
(μονάδες 4)
8. Να γράψεις ένα άρθρο, με 550-600 λέξεις για τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία του σύγχρονου πολιτισμού.
Υπόθεσε ότι το άρθρο σου θα δημοσιευτεί σε γνωστή εφημερίδα.
(μονάδες 50)

Επιμέλεια:
Αλέξανδρος Γ. Αλεξανδρίδης
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ