ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ – ΕΚΦΡΑΣΗΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ
(Οι παρακάτω απαντήσεις είναι ενδεικτικές)

1. Οι άξονες επιχειρημάτων που εντοπίζονται στο πρώτο κείμενο είναι:

- Η κοινωνικοποίηση του ατόμου είναι θετική, καθώς ορίζει τη συνεργασία και κοινωνική
ισορροπία· αντίποδας η περιθωριοποίηση, που ενυλώνεται μέσα από την άρνηση του ατόμου να
ενταχθεί στις αξίες της δομημένης κοινωνίας, συμπεριφορά αποδεκτή, αν σκεφτεί κανείς τις
εξελικτικές ανατροπές που επέφεραν τέτοιες ομάδες.
- Η προσαρμογή στην κοινωνία, μη αναπαράγοντας κοινωνικά κακέκτυπα, είναι κανόνας, χωρίς
να σημαίνει ότι ο άνθρωπος οδηγείται αναγκαστικά στον κοινωνικό κομφορμισμό.
- Παράθεση θεσμών και παραγόντων που κοινωνικοποιούν το άτομο, αναπαράγουν το υπάρχον
σύστημα, του οποίου οι αλλαγές και προσαρμογές είναι βραδέως εξελίξιμες, συγκριτικά με την
ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνολογίας και των προϊόντων της.
[25]

2. Προτεινόμενες ιδέες για την ανάπτυξη του ζητουμένου:

- Οριοθέτηση της έννοιας του κοινωνικού κομφορμισμού, που αφορά την πλήρη ταύτιση του
ατόμου με το κοινωνικό πρότυπο, την απόλυτη υιοθέτηση της ιδεολογίας των κοινωνιών, την
αποδοχή αξιών και νοοτροπιών, ώστε να διαμορφώνονται θεσμοί και συστήματα, στα οποία
άλλοι είναι ενεργοί και άλλοι απαθείς πολίτες.
- Αίτια αποδοχής του κοινωνικού κομφορμισμού: (ί) η ελλιπής παιδεία που δημιουργεί ακρισία
και αδυναμία επιλογής των ποιοτικών αξιών το κοινωνικού συστήματος (ίί) η δύναμη των
θεσμών που διαμορφώνουν την κοινωνική πραγματικότητα (οικογένεια - σχολείο – Μ.Μ.Ε) και
επιδρούν στο άτομο με θέσεις που η εξέλιξή τους είναι δύσκολη έναντι της ταχύτητας των εποχών
(ίίί) τα πρότυπα ζωής που οριοθετούνται σε κάθε εποχή και θέλουν τον καταξιωμένο και
αποδεκτό αυτόν που υιοθετεί τις υπάρχουσες ιδεολογίες (υλισμός και ταύτιση της ευτυχίας με
αυτόν) (ίν) η μοναξιά της εποχής, συνδυαζόμενη με την ανάγκη της κοινωνικότητας του ατόμου,
το οδηγεί να εμπλέκεται στην ομάδα, έστω και παθητικά, για να μοιραστεί χαρές και λύπες στο
βωμό της αδυναμίας του να είναι μόνος.
- Οι νέοι συγκριτικά με τους μεγαλύτερους υπόκεινται σε μικρότερο βαθμό στις τάσεις
κομφορμισμού: αίτια: (ί) η ηλικία των νέων: αμφισβήτηση - αντιδραστικότητα - αυθορμητισμός
αμφισβητούν τις εδραιωμένες αξίες της εποχής (ίί) επαναστατική διάθεση που οδηγεί στην
αποποίηση του κατεστημένου και στην επιθυμία ανανέωσης (ίίί) η τάση αντίδρασης στην
ομορφοποίηση της εποχής, ισοπεδώνοντας τα καθιερωμένα πρότυπα ζωής και συμπεριφοράς.
[15]

3. α. Τρόπος ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου: αιτιολόγηση: η θεματική πρόταση,

υποκρύπτοντας το «γιατί», ολοκληρώνεται με λεπτομέρειες που αιτιολογούν τη θετική έκφανση
της κοινωνικοποίησης. [2,5]

β. Το είδος του κειμένου είναι αποδεικτικό δοκίμιο, καθώς ο συγγραφέας παραθέτει ένα
πρόβλημα / ιδέα της πραγματικότητας και επιδιώκει να το προσεγγίσει, ερμηνεύοντάς το, ώστε
να γίνει κατανοητό στον αναγνώστη. Σκοπός του να πείσει χωρίς δογματισμούς και να
προβληματίσει, διευρύνοντας την κρίση - οξύνοια - ευαισθησία. Τρόπος οργάνωσης: λογικός με
χρήση επιστημονικού λόγου. [2,5]

4. α. Παράγραφος 1: Η αδιαμφισβήτητη προσαρμογή του ατόμου στο κοινωνικό σύνολο είναι

προϋπόθεση της κοινωνικής συνοχής.
Παράγραφος 3: Η πιθανότητα απόρριψης οδηγεί το άτομο στην απόλυτη προσαρμογή του
στα κοινωνικά επίπεδα. [2,5]
β. Οι λέξεις αυτές καλούνται διαρθρωτικές - μεταβατικές λέξεις - φράσεις που συμβάλλουν
στη συνοχή του κειμένου, δηλαδή στην ομαλή μετάβαση και σύνδεση των περιόδων της
παραγράφου. Ειδικότερα δηλώνουν: Αναμφισβήτητα: επιβεβαίωση, δηλαδή: επεξήγηση πρώτο,
δεύτερο, τρίτο: διάρθρωση επιχειρημάτων.
[2,5]

1
5. Παραγωγή κειμένου: - Η παράθεση επιχειρημάτων θα γίνει σε κείμενο με μορφή άρθρου για
τοπική εφημερίδα· συνεπώς απαιτεί συγκεκριμένες θέσεις του γράφοντος, χαρακτηρίζεται
από λογική – αναφορική λειτουργία της γλώσσας, χωρίς οικείο και προσωπικό ύφος. - Τρόποι
αντίδρασης των ατόμων στον κομφορμισμό:
Είναι: α. η ανθρωποκεντρική παιδεία: πνευματική καλλιέργεια, απαλλαγή ατόμου από
το δογματισμό και την αγνωσία, κριτική προσέγγιση των κοινωνικοπολιτικών φαινομένων. β.
πολιτική αγωγή και συνείδηση: υγιής πολιτικοποίηση ατόμου, αποστασιοποίηση από τις
κατεστημένες ιδεολογίες, τις χειραγωγήσεις, τις προπαγανδιστικές διαδικασίες και τη
μαζοποίηση. γ. Η συμμετοχή στα κοινά (λαϊκή συμμετοχή/γνώση παθογενών κοινωνικών
καταστάσεων) οδηγεί σε αλλαγές και εξελίξεις/αντίδραση σε εγκλωβιστικές ιδεολογίες/ανάπτυξη
προσωπικοτήτων μέσα από την ευρεία γνώση κοινωνικών στοιχείων. δ. Η δυναμική της κριτικής
αμφισβήτησης του νέου: αντίδραση στο συμβιβασμό/αποποίηση της άκριτης ενσωμάτωσης στον
κοινωνικό και πολιτικό μηχανισμό. ε. Η αυτοκριτική: επιλογή συμπεριφοριστικών
τάσεων/ενδοσκόπηση και αναγνώριση λαθών – κατάκτηση αυτογνωσίας, ως ο μέγιστος τρόπος
αντίστασης στον κοινωνικό κομφορμισμό.
[50]

Επιμέλεια:
Αλέξανδρος Γ. Αλεξανδρίδης
Φιλόλογος