ang salitang “dula”? • Sinasabing ang dula sa Pilipinas ay kasintanda ng kasaysayan ng bansa. Bahagi ito ng tradisyon na nagbigay ng katauhan sa mga Pilipino. Iisa ang layunin ng mga mandudula- ang aliwin ang mga mamamayan at bigyang-buhay ang mga pangyayari sa buhay-Pilipino. •Sa madaling salita, ang dula ay isang akdang pampanitikan na ang layunin ay itanghal ang kaisipan ng may-akda sa pamamagitan ng pananalita, kilos o galaw. Mga Elemento ng Dula:
• Iskrip • Dayalogo • Aktor/Karakter • Tanghalan • Direktor • Manonood • Tema Iskrip
•Ito ang pinakakaluluwa ng
isang dula. Lahat ng bagay na isinasaalang-alang sa dula ay naaayon sa iskrip. Walang dula kapag walang iskrip. Dayalogo
•Ang mga bitaw na linya ng
mga actor na siyang sandata upang maipakita at maipadama ang mga emosyon. Aktor o Karakter
•Ang nagsasabuhay sa mga
tauhan sa iskrip. Sila ang nagbibigkas ng dayalogo. Sila ang nagpapakita ng iba’t ibang kilos at damdamin. Tanghalan
•Anumang pook na pinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula. Direktor
• Ang nagpapakahulugan sa isang iskrip.
Siya ang nag-iinterpret sa isang iskrip mula sa pagpasya sa itsura ng tagpuan, ng damit ng mga tauhan, hanggang sa paraan ng pagganap at pagbigkas ng mga tauhan ay dumidepende sa interpretasyon ng direktor. Manonood
•Hindi maituturing na dula ang isang
binansagang pagtanghal kung hindi ito napanood ng ibang tao. Hindi ito maituturing na dula sapagkat ang layunin ng dula ay maitanghal. At kapag sinabing maitanghal, dapat ay mapanood ito ng mga tao. Tema
•Ito ang pinakapaksa ng isang dula.
Naiintindihan ng mga manonood ang palabas base na rin sa tulong ng pagtatagpi-tagpi ng mga sitwasyon, pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari at pag-aarte ng mga aktor. Kumbensyon ng Dula
•Soliloquy •Monologo •Aside •Flashback Soliloquy
• Paraan ng pagpapahayag ng dayalogo ng
nagsasalitang tauhan. Ito ay mag-isa lamang at walang iba pang tauhan ang nasa tanghalan. Ang aktor ay nagpapahayag ng kanyang iniisip sa mga manonood at hindi naririnig ng iba pang tauhan; nagsasalita ang aktor sa kanyang sarili at sinasabi niya ito nang malakas. Monologo
• Tumutukoy sa paraan ng pagdadayalogo
ng isang tauhan habang matamang nakikinig ang iba pang tauhan. Madamdaming pananalita na sinasabi ng isang aktor nang mag-isa at walang ibang tao sa tanghalan. Aside
•Mga salitang binibigkas nang mahina
na ang nakaririnig lamang ay isang tao o isang grupo at hindi naririnig ng mga kasamahan. Flashback
•Pagbabalik tanaw sa mga
pangyayari. Pamantayan ng Pagtatanghal ng Monologo:
Mga Pamantayan Bahagdan Iskor
1. Madamdamin ang 25% ______% pagpapahayag 2. Malinaw ang pagbigkas sa 25% ______% mga salita 3. Katamtaman ang lakas ng 25% ______% tinig 4. Gumagamit ng wastong 25% ______% paraan ng pagpapahayag ng emosyon o damdamin Kabuuan : 100% ______%