“Kay Estella Zeechandelaar”

-MULA SA MGA LIHAM NG MGA

PRINSESANG JAVANESE.
SALIN SA FILIPINO NI RUTH ELYNIA S. MABANGLO-
 “Kay Zeechandelaar”
 Ito ay isang sanaysay mula sa Indonesia na naglalahad at
nagtatalakay sa isang babaeng nagnais na kumawala sa
nakasanayang tradisyon ng kanilang lahi at mamuhay ng
naayos sa depinisyon niya ng modernong babae-malaya at
marunong humarap.Isa ito sa mga paraan upang pag-aralan
ang ilan sa panitikan ng Indonesia na nagkaroon din ng
malaking ambag sa sarili nating panitikan. Ito ay isinalin ni
Ruth Elynia S. Mabanglo mula sa Mga Liham ng Isang
Prinsesang Javanese Japara, noong Mayo 25, 1899.
 “Matalinhagang Salita”
Kuha mula sa maikling kwento na
“Kay Estella Zeechandelaar”

“Nasindak”
“Estranghero” Nagulat- Nabigla-
 Di kilalang tao- Natakot-
Dayuhan-
Baguhan-

“Pawalan” “Pahihintulutan”
Pakawalan- Papayagan-
Palayain- Binigyan ng permiso-
 “Mga
Tauhan”
“Raden Adjeng Kartini o Raden Ayu Kartini”
 isang feminist, isinilang siya noong
1879 at nagkaroon ng pribilehiyong
makapag-aral bagaman “nakulong”
ayon sa tradisyong Javanese, nang
sapitin niya ang ika-12 taong gulang.
Namatay siya sagulang na 24, subalit
nakapag-iwan ng isang mahabang
talaan ng mgaliham na may mga
kaisipang magpahanggang ngayo’y
nakaukit sa puso’tdamdamin ng kahit
karaniwang Javanese.
 at siya ang sumulat ng “Kay Estella
Zaachandelaar.
“Estella Zeechandelaar”
• -Si Estella Zeehandelaar ay pangunahing
tauhan sa isang sanaysay na may pamagat na
“Kay Estella Zeehandelaar”. Siya ay panganay
sa tatlong babaeng anak ng Regent ng Japara.
Siya ay isang prinsesang Javanese na gustong
makalaya sa lumang tradisyon ng kanilang
lugar.
• -Si Stella Zeehandelar naman ay isang Dutch
at radikal na feminist na nakilala ni Raden
Adjeng Kartini sa pahina ng De Hollandsche
Lelie.
“Pangeran Ario Tjondronegoro”
 Ang kilalang lider ng
kilusang progresibo ng
kanyang panahon at ang
kauna-unahang regent ng
gitnang Java, ang nagbukas
ng pinto para sa mga
panauhin mula sa ibayong
dagat. (Ang sibilisasyong
Kanluran) Ang Lolo ng
prinsesa.
 “Suliranin”
 Panlabas na Suliranin sa maikling kwentong’ng “Kay Estella
Zeechandelaar”-

“Ang panlabas na suliranin ay, ginusto nyang magkaroon nang

KALAYAAN ang mga kababaihan / mga tao sa kanilang lugar,
sapagkat wala silang KALAYAAN, hindi nila magagawa ang
mga bagay na gusto nilang gawin sa buhay.”
 “Kakintalan”

Ang mensahe ng maikling kwentong ito ay,

ipaglaban ang karapatan ng mga
kababaihan, pero mas gusto nilang
respetuhin ang mga tradisyon nilang mga
muslim.
 Buod: “Kay Estella Zeechandelaar”

Ito ay patungkol sa isang prinsesang Javanese na

ninanais magkaroon ng Kalayaan, ninanais nitong masilayan ang buong
mundo, ninanais niyang makatayo ng mag-isa, ngunit dahil sa higpit ng
kanilang tradisyon… wala siyang nagawa kundi ang hintayin lamang ang
tamang panahon o tamang henerasyon na lumapit sa kanila. Kahit gaano
ka higpit ang kanilang tradisyon ay mas pinili niya na lamang na
sumunod. Mabilis na lumipas ang panahon, ang hindi niyang
inaasahang pangyayari ay nangyari na ang makalaya, nakalaya siya pero
ang pero ang sa isip-isip niya na parang hindi pa din siya kontento.
Inaakala niyang napakadaya ng kanilang patakaran, inaakala niyang
lahat ng dapat ng respetuhin ay ang lalaki lamang.
 “Ang mga Pang-ugnay
at mga Pahayag na
Ginagamit sa
pagbibigay ng sariling pananaw”
“PANG ANGKOP”
“PANG ANGKOP o Ligatura”

• Ito ay ang mga katagang nag-uugnay sa panuring at

salitang tinuturingan.

• Ito ay nagpapaganda lamang ng mga pariralang

pinaggagamitan.
 Uri ng Pang angkop
“na”
• Ito ay ginagamit kapag ang
unang salita ay nagtatapos sa
katinig maliban sa n. Hindi ito
isinusulat nang nakadikit sa
unang salita. Inihihiwalay ito.
Nagigitnaan ito ng salita at ng
panuring.
• Halimbawa: mapagmahal na tao
“-ng”
• Ito ay ginagamit kung
ang unang salita ay
nagtatapos sa mga
patinig. Ikinakabit ito sa
unang salita.
• Halimbawa:
mabuting nilalang
 “-g”

•Ito ay ginagamit kung ang

unang salita ay nagtatapos sa n.
Ikinakabit ito sa unang salita.
•Halimbawa:
huwarang mamamayan
“PANG-UKOL”
Pang-ukol
• Ang pang-ukol ay bahagi ng pananalita na ipinapahayag
ang mga ugnayan sa panahon o lawak (sa, sa ilalim, patungo
sa, bago) o pagmamarka sa iba't ibang semantikong
pagganap (ng, para sa). Isa itong morpema na nauuna sa
mga pangkat na salitang pangngalan at panghalip na
nagdudulot ng kaganapan (complement) o pagbabago
sa parirala. Kapag ginagamit sa pangungusap, lumalawak ang
kahulugan nito sa pamamagitan ng paglalahad ng
patutunguhan, sanhi, kinalalagyan, panahon at iba pa.
 Uri ng Pang-ukol
“Ng” “Sa”

• nagbigay ng ugnayan • inuukol ang isang

sa pagitan ng isang bagay ay nakakabit
bahagi at ng isang at nakasuporta sa
kabuuan. isa pang bagay.
• Halimbawa:
anak ng bayan
• Halimbawa:
kamay sa balikat
 Uri ng Pang-ukol
“Ni”/ “Nina” “Ayon sa”

• nagmamarka ng pagmamay-ari o • ginagamit upang iukol ang

nagmamarka ng pansariling mga pananalitang tinuran
pangalan. ng isang may
• Halimbawa: isang pelikulang kapangyarihan o isang
pinagbibidahan nina Alden at sanggunian.
Nadine
• Halimbawa: Ayon sa mga
bahay ni Jose
hurado, ako ang nanalo.
 “Para sa”

•ginagamit upang ipahiwatig ang

gamit ng isang bagay.
•Halimbawa: libreng gamot para
sa masa
“DEBATE”
 DEBATE
• - Ang debate na tinatawag ding PAGTATALO ay
katumbas ng salitang DEBATE sa ingles. Ang
pagdedebate ay pagtatalo Ang masining nadebate ay nakasalalay sa
mabubuting katangianng mga kalahok gaya ng sumusunod.
1. MAINGAT NA PAGBIBITIW NG MGA SALITA.
2. MALINAW NA PAGBIGKAS.
3. MALIWANAGNA PAGHAHANAY NG PANGUNGUSAP ATPANGA
NGATWIRAN.
4. MABISANGPARAAN NG PAGHIMOK .
 DEBATE
• Ang debate o pagtatalo ay isang paligsahan sa
pagbibigay ng katwiran ng dalawang pangkat na
magkasalungat tungkol sa isyu o paksa. Ang
pagtatalo ay pormal at sumasailalim ng mga
tuntunin gaya ng takdang oras, bilang ng mga
tagapagsalita sa magkasalungat na panig,
pagkakaroon ng mga tagapatol, pagkakaroon ng
mga talumpati at talumpating mapanuligsa.
 DEBATE
• Ang pagtatalo ay isang sining sapagkat ito’y
nangagalingan ng mabisang mga
paramamaraan upang makapagpapaniwala.
Ang kasangkapang ginagamit ay wika. Sa
pagpapalitan ng makatwirang pagtatalo ay
lumilitaw ang tunay na katwiran at nakikilala
kung sino ang nasa matuwid.
DAPAT TANDAAN SA PAGTATALO:
1. Sikaping magkaroon ng masusing pag-aaral at pag-susuri sa paksang
pagtatalunan.
2. Umisip at gumamit ng iba’t ibang paraan ng pagsisiyatsat at
pagsusuri.
3. Bumabalangkas ng maayos o organisadong paglalahad ng katuwiran.
4. Talasan ang isipan sa paghalata sa maling pagmamatuwid at agapan
ang paghaharap ng ganting matuwid.
5. Iwasan ang pagiging personal.
6. Sunding ang alintuntunin ng kagandahang-asal at tanggapin nang
maluwag ang anumang kapasyahan ng mga hurado.
DAPAT TANDAAN SA PAG TATANONG:
• Huwag hayaan magamit ng iyong kalaban ang oras ng iyong
pagtatanung.
• Ang tanong ay dapat nasasagot lamang sa OO o HINDI.
• Ibigay lamang ang sagot sa hinihingi ng tanong.
• Ipaalam sa tagapamahala ng pagtatalo kung lumabag sa itinakdang
pamantayan ng pagtatanong ang isa sa kanila.
• Ang mga tanung ay nauukol lamang sa paksang pinagkasunduan.
DAPAT TANDAAN SA TALUMPATING PAGTULIGSA:
• Mahinahon at maliwanag nailahad ang mga kamalian sa katuwiran ng
kalaban.
• Ipaalam ang kakulangan sa mga katibayan ng kalaban.
• Ipaliwanag ang kahinaan at kamalian ng mga argument ng kalaban.
• Ipaalam sa kalaban na walang kaugnayang mga binanggit na katwiran
sa paksang pinagtatalunan.
• Ipaalam sa kalaban at mga tagapamahala kung may paglabag sa mga
alituntunin sa pagtuligsa.
• Tapusin ang talumpati sa pamamagitan ng paglalagom sa mga inilahad
na katuwiran at katibayan.
MGA TAGAPAGSALITA O SPEAKER:
• Beneficiallity – ang ibinibigay ng talumpati ng tagapagsalita
ay kung anong mga benipisyong makukuha sa proposisyong
pinagtatalunan
• Practicability – ibinibigay ng talumpating tagapagsalita kung
bakit possible ba o praktikal na maisakatuparan ang
hinihingi.
• Necessity – ang ibinibigay ng talumpating tagapagsalita ay
hinihingi ng sitwasyon bilang kailanagn at tunay na solusyon
URI NG MGA PAGTATALO:
Debateng Oregon-Oxford

-madalas gamiting paraan ng pagtatalo.

-binubuo ng dalawang koponan na may 2-3
kasapi.
-may mga huradong susuri sa mga argument na
may sapat na nakakaalam sa paksa,
URI NG MGA PAGTATALO
Debateng Oxford
1. Pagpapakilala ng bawat koponan( Pagtukoysa mga tuntunin )
2. Paglalahad ng proposisyon.
3. Pagbibigay ng katuturan.
4. Paglilinaw sa mga isyu o buod ng pangangatwiran.
5. Pagtatalo.
URI NG MGA PAGTATALO
Debateng Oregon
 Unang Tagapagsalita ng dalawang panig - maghaharap ng
pagmamatwid ngkani-kanilang panig.
 Pangalawang Tagapagsalita - magtatanong upang maipakilala ang
karupukan ng mg matwid na panig ng katalo.
 Pangatlong Tagapagsalita - maghaharap ng pagpapabulaan bago
lalagumin ang mga matwid ng kani-kanilang panig.