You are on page 1of 13

B. W.

New English Medium School, Latur


Pre Final Exam - I (2020-21)
Class :X Time : 03:00 hrs.

Sub : Sanskrit Marks : 80

थम वभागः – सुगमसं कृ तम्।


.1अ च ं वा नामा न लखत: ( 5 तः 4) (4)

1) 2) 3)

………………… ………………… …………………

4) 5)

……………… ……..…………

.1ब अ रै अ के वा सं याः लखत: ( 3 तः 2) (2)


1) च वा रंशत् – …………

2) 93 – …………

3) 84 – …………
.1क समय - त भमेलनं कु त। (2)
‘अ’ ‘ब’
1) दशोन - स वादनम्। अ) 12:20
2) प च ंशद धक - एकवादनम्। ब) 9:00
3) नववादनम्। क) 1:35
4) वंश या धक - ादशवादनम्। ड) 6:50

तीयः वभागः – ग म्।


.2अ ग ांश प ठ वा न द ाः कृ तीः कु त। (7)
I अवबोधनम्। (4 तः 3) (3)
क उ चत पयाय च वा वा यं पुन लखत (1)

1) ………. कृ वा जल यव थापनम् अकरोत्। ( वृ जलस चयं / धनस चयं )


2) .......... वेनराजः राजधम य पालनं नाकरोत्। ( जा हतद ः / दुःशासकः )
ख कः कं वद त? (1)

1) “अतः धनुः यज।”

ग वा यं पुन लिख वा स यम् वा अस यम् वा इ त लखत। (1)


1) पुरो हतेन धनुः स जीकृ तम्।।
घ एषः ग ांश क मात पाठात् उ त
ृ ः। (1)
II श द ानम्। (3 तः 2) (2)
क मेलनं कु त। (1)
वशेषणम् वशे यम्
1) उवरा वृ े यः
2) नैके यः नदी
भू मः
ख व हं लखत। (1)

1) नाकरोत् = ………. + ……….

ग लकारं लखत। (1)


1) अहं स ना भ व या म।
III पृथ करणम्। (2)
क मेण योजयत। (2)
1) नदीमाग य अवरोधनम्।
2) जल यव थापनम्।
3) भू मेः उवरीकरणम्।
4) े े बीजानां वपनम्।
.2ब ग ांश प ठ वा न द ाः कृ तीः कु त। (7)
I अवबोधनम्। (4 तः 3) (3)
क उ चत कारणं च वा वा यं पुन लखत (1)

1) आया बा च ताम ना जाता यतः……….

अ) श कर य ऐ हक वषयेष ु अ चः आसीत्।
ब) श कर य ववाहः न तः।
ख पूणवा येनउ रं लखत। (1)
1) गु मुपग य श करः कम् अधीतवान्?
ग वा यं पुन लिख वा स यं वा अस यं वा इ त लखत। (1)
1) मातैव पु य पालनम् अकरोत्।
घ एषः ग ांशः क मात् पाठात् उ त
ृ ः? (1)
II श द ानम्। (3 तः 2) (2)

क ग ांशात् 2 पूवकालवाचक – धातूसा धत – यब त – अ यया न च वा लखत। (1)

ख न नमाणं कु त। (1)
1) श करः सं यासाथम् अनुम तं ाथयत।
ग लकारं लखत। (1)
1) सः ामः पूणानदीतीरे वतते।
III पृथ करणम्। (2)
थानाधारेण श दपे टकां पूरयत। (2)
( कालडी ामः , के रल देशः , भारतदेशः , आलुवानगरम् )
.2क मा यमभाषया सरलाथ लखत। ( 2 तः 1 ) (4)

II

.2ड मा यमभाषया उ रं लखत। ( 2 तः 1 ) (2)


1) सं कृ ता ययनं अ य े ेष ु कथम् उपयु तम्?
2) श य कपटं वशदीकु त।

तृतीयः वभागः – प म्।


.3अ प ांश प ठ वा न द ाः कृ तीः कु त।( 3तः2) (7)
I
क पूणवा येन उ रत। (2)
1) आगतं भयं वी य नरः कं कु यात्?
ख प ांशात् 2 वशेषणे चनुत। (2)
1) .......... धनम् 2) .......... वराः
ग उ रपदं लखत। (2)
1) ना तव ता = न + ……….
2) यादधमः = यात् + ……….
ताव भया भेत यं याव भयमनागतम ्।
आगतं तु भयं वी य नरः कुयात ् यथो चतम ्।।

ष जमूला यथा सव सि गते व वधाः वराः।


तथा मानवताधम सव धमाः समा ताः।।

उ मो ना तव ा यादमो बहु भाषते।


सुवण न व न ता या कां ये जायते।।

व ा नाम नर य पम धकं छ नगु ं धनम ्


व ा भोगकार यशः सुखकार व ा गु णां गु ः।
व ा ब धुजनो वदे शगमने व ा परं दै वतम ्
व ा राजसु पू यते न तु धनं व ा वह नः पशुः।।

.3ब प ांश प ठ वा जालरेखा च ं पूरयत। (2)

गु ं ..........।

गु णां ..........।
िव ा
परं ..........।

नर अिधकं ..........।

.3क मा यमभाषया उ रं लखत।(2 तः 1) (2)


1) मानवताधमः अ युदयकृ त् कथं वतते?

2) ‘येन के न कारेण’ इ त उि तं प ीकु त।


.3ड प े शु दे पूण च लखत। (6)
( क , ख , तः , 1 ; ग , घ , तः , 1 )

1) क) न द तु ………..……….….. धीराः।।
ख) रे रे …………………… वचः।।

2) ग) घटं ……….……… भवेत।् ।

घ) वै राज ……….…….… च।।

.3इ अ वयं पूरयत। (2)

1) शुकसा रकाः ………. मुखदोषेण ………. ब य ते। ………. बकाः ……….

ब य ते। (अतः) ………. सवाथसाधनम्।


.3उ मा यमभाषया सरलाथ लखत। ( 3 तः 2) (4)
1) वा मी क यासबाणा ाः ाचीनाः क वपि डताः।

तान् श यि त सततं ये सदा वाचने रताः।।


2) सवधमान् प र य य भज मानवतां वु म्।
एषोःऽ युदयकृ त् प थाः तथा य
े करोऽ प च।।
3) एकीभू य यथा सव वणा ग छि त शु लताम्।
तथा स भू य शंसि त धमा मानवतागुणम्।।

चतुथः वभागः – लेखनकौशलम्।


.4अ अ ययानां / धातूनाम् च उपयोगं कृ वा वा या नमाणं कु त।( 6 तः 4 ) (4)

1) साधम् – 2) ब हः – 3) समीपे –

4) गम्- ग (1प.प.) – 5) कु प्(4प.प.) – 6) व+तृ-तर्(1प.प.) –

अथवा
सं कृ तानुवादं कु त।(6 तः 4 )
1) तु ही दोघे गा या पाहता.
2) तुझअ य वषय कोणता?
3) आकाशात तारे शोभून दसतात.
4) सरोवरात सुंदर कमळ फु लले आहे.
5) आयचाण य च गु ाचे गु होते.
6) मी पायांनी चालते व धावते.
.4ब 5 / 7 वा या मकं नब धं लखत।( 3 तः 1 ) (5)
1) मम यः खगः।
2) मम या भाषा।
3) मम यः क वः।

अथवा
साहा यक – श दानाम् आधारेण 5 / 7 वा या मकं च वणनं कु त।

[ म जुषा – वह त , पृ छ त , पब त , करो त , चाल त , अवतर त , त त , य छ त ]

प चमः वभागः – भाषा यासः।


.5अ ता लका पूरयत। (8)
I नामता लका। ( 6 तः 4) (2)

एकवचन वचन बहुवचन वभ ती

.......... .......... बु यः चतुथ

.......... भा वनोः .......... स मी

प ा .......... .......... तृतीया


II सवनामता लका। ( 6 तः 4) (2)

एकवचन वचन बहुवचन वभ ती

एतम्-एनम् .......... .......... तीया

.......... .......... वयम् थमा

.......... ता याम् .......... तृतीया( ी.)

III यापद – ता लका। ( 6 तः 4) (2)

लकार एकवचन वचन बहुवचन पु ष

ल .......... .......... अ लखत म. पु.

वधल .......... नयेव .......... उ. पु.

ल पृ य त .......... .......... .पु.


IV धातूसा धत वशेषणं – ता लका। ( 6 तः 4) (2)

धातू त तवतु कृ याः कम ण

गम् ( 1प.प. ) .......... गतवान् .......... ग छन्


र ् ( 1प.प. ) र तः .......... .......... र न्
व ( 1प.प.) .......... ऊढवान् .......... वहन्
.5ब सूचनांनूसार कृ ती कु त। (4 तः 3) (9)
I यो यं पं लिख वा र त थानपू त कु त। ( 5 तः 3) (3)

1) ब वदले ………. (3) प ा ण सि त। (स यावाचकम् )

2) बा लका र ा तो ं दन य ………. (2) वद त। ( आवृ ीवाचकम् )

3) ………. (5) पाठ य नाम कम् अि त? ( मवाचकम् )

4) तेन ………. ( 6) योगः कृ तः। ( मवाचकम् )

5) भगव गीतायाम् अ ादशे अ याये ………. (78) ोकाः सि त।( स यावाचकम् )


II समासानां ता लकापू त कु त।( 5 तः 3) (3)

सम तपदम् व हः समासनाम
1 धनधा यपु पा ण ……….। इतरेतर स.।
2 वन प तगतः वन प तं गतः। ……….।
3 ह त थम् ……….। उपपद त पु. स.।
4 ………. कणादः नाम मु नः। कमधारयः।
5 ई रन ः ई रे न ा य य सः। ……….।
III समानाथक / व धाथक श दान् लखत। ( 5 तः 3) (3)
1) वृ ः = ................... 2) म ा ण X ...................
3) कनकम् = ................... 4) बहु न X ...................
5) शी म् = ...................
IV सुचनांनस
ु ार कृ ती कु त। ( 5 तः 3) (3)
1) प भः नीडा न र य ते। (वा यप रवतनं कु त।)
2) मा े त ु य सः गृहा नरग छत्। (पूवकालक न कासयत।)

3) अ प भवती सं कृ तं पाठय त? (‘भवती’ थाने ‘ वं’ योजयत।)

4) वयम् आन देन एक नवसामः। (ल लकार थाने ल -लकारं योजयत।)


5) य ः स देशं नय त। ( णज तं कु त।)

ष ः वभागः – अप ठतम्।
.6अ ग ांशं प ठ वा कृ तीः कु त।( 6 तः 4) (4)
I पूणवा येन उ रत। (1)
1) भागवः तपः त पुं कु अयात्?
II तपादकं लखत। (1)

1) अर ये – 2) सवः –
आसीत ् वाराण यां भागवः नाम कि चत ् युवा। सः प ा बहु वारम ् आ द ः अ प

काम ् अ प व ां न अ यै त। अन ययनशीलः पृ थ यां के वलं भारभूतः अयं मूखः इ त

सवः सहवा स भः सः न यं व नि दतः अभवत ्। ते न सः अतीव अ नः अभवत ्। अतः

सः तपः त ुं न चयं कृ वा न बडम ् अर यम ् अयात ्। अथ अर ये क चन कृ पालुः

ऋ षवरः तम ् अप यत ्। सः भागवम ् आह, ‘जात, व ायाः अ ययनम ् अकृ वा एव तपः

च रतुं वृ य ते तपः अ प न सफलं भवे त’ इ त।


III वा यं पुन लिख वा स यं वा अस यं वा इ त लखत। (1)
1) भागवं प ा बहुवारम् आ द ः अ प व ां न अ यैत।
IV मा यमभाषया सरलारथं लखत। (1)
1) अर ये क न कृ पालुः ऋ षवरः तम् अप यत्।
V ग ांशात् 1 अ ययं चनुत लखत च। (1)
VI कारकप रचयं कु त। (1)
1) आसीत् वाराण यां भागवः नाम क त् युवा।
.6ब प ांशं प ठ वा न द े कृ ती कु त। (4)

छायाम् अ य य कव त ित ित वयम् आतपे।


फल त अिप पराथाय वृ ाः स पु षाः इव।।
I पूणवा येन उ रत। ( 2 तः 1 ) (1)
1) वृ ाः वयं कु त ि त?
2) के स पु षाः इव?
II समानाथक श दं च वा लखत। (1)

1) वृ = ……….

.6क प ांश प ठ वा जालरेखा च ं पूरयत। (2)

वषात् अिप अमृतं ा म् अमे यात् अिप का नम्।


अिम ात् अिप स ृ तं बालात् अिप सुभािषतम्।।

िवषात् ..........।

बालात् ..........। ा म् अमे ात् ..........।

.......... सद् वृ म्।

You might also like