Araling Panlipunan 8 q1

DEPARTMENT OF EDUCATION
REGION III
Division of City of San Fernando
PAMPANGA HIGH SCHOOL
PHS Blvd., Brgy. Lourdes, City of San Fernando, Pampanga
ARALING PANLIPUNAN 8
MODYUL 1 : HEOGRAPIYA AT MGA SINAUNANG

KABIHASNAN SA DAIGDIG
( UNANG MARKAHAN )
ay inihandan nina:
LE
Ronnie L. Dizon Eunice C. Galang Jannet T. Laxamana Janice G. Maulion
Myrna D. Olalia Kathrina Mae H. Omlang Pamela T. Ramos Ana Marie A. Sagun
Amelie Anne B. Santos Almer Nereo C. Sese
SA Edilyn S. Tadeo
PANGKAHALATANG PANUNTUNAN
Masayang Pagbati mahal kong mag-aaral! Maligayang Pagbabalik sa Pampanga

High School para sa taunang pampaaralan 2020-2021. Isang panibagong taon ng
mga karanasan, kaalaman, kabutihan, ang ating pagtutulungang makamtan para
R
sa iyong ganap na pag-unlad bilang isang batang makatao, makadiyos, makakalikasan. Ako ang
iyong guro sa Araling Panlipunan 8- Kasaysayang Daigdig. Kung nasiyahan kang bisitahin ang
FO
mga bansang Asyano, higit kang hahanga sa kagandahan ng kasaysayang daigdig.Kahit tayo
ngayon ay nahaharap sa isang krisis, at bago sa iyo ang uri ng pag-aaral, alam ko na gagawin
mo ang lahat upang ikaw ay matuto at makikipagtulungan sa iyong guro at paaralan. Ang iyong
mga guro ay naghanda ng modyul na gagamitin mo bilang gabay sa iyong pag-aaral. Hinihiling
ko lang na dapat ay sundin mo ng lahat ng mga panuntunan na nakasulat bago tayo magsimula
sa ating pag-aaral.
T
1. Ang Modyul na iyong gagamitin ay pinaghandaang mabuti ng iyong mga guro at

ginastusan ng malaki ng iyong paaralan. Ito ay dapat na pangalagaan, at iingatang hindi
O
marumihan.Ito ay hindi mo isasauli sa paaralan, ipunin mo ito sa isang Long Folder/

Plastic Envelope, dahil gagamitin mo ito sa mga darating pang pag-susulit.
2. Basahin at unawain mong mabuti ang mga teksto at mga panuto sa iyong Modyul.
N
3. Sagutin mo ng buong katapatan ang mga tanong sa mga gawaing inilaan para sa iyo.
Inaasahan ko na hindi ka mangongopya sa Gawain ng iyong mga kaklase. Maaari
kang magtanong sa akin sa oras ng ating klase, magtanong sa iyong kapatid o
magulang kung mayroon kang hindi naiintindihan , ngunit ikaw ang dapat gumawa ng
iyong mga takdang Gawain para sa iyong pansariling pagkatuto.
4. Sundin mo ang araw na itinakda para sa iyong mga Gawain upang magkaroon ka ng
sapat na oras sa paggawa at hindi ka mahihirapan sa sabay sabay na Gawain.
5. Basahin at unawaing mong mabuti ang mga panuto ng bawat Gawain upang
maiwasan mong magkamali.
6. Isusulat mo ang iyong mga sagot sa iyong Sagutang Papel. HINDI sa iyong MODYUL.
7. Isusulat mo ng mga sagot ng maayos, malinis, walang bura upang higit na maintindihan
ng iyong guro ang iyong mga isinulat o mga sagot.
8. Basahin mong mabuti kung ang Gawain ay nakalaan para sa iyo. Sagutin mo lamang
ang mga gawaing nakapaloob sa iyong pangkat.
Page 1 of 84
Property of Pampanga High School - DepEd Division of City of San Fernando, Pampanga
9. Hindi mo na kailangang pumunta sa ating paaralan upang ibalik ang iyong sagutang
papel. Susundin ng iyong magulang ang itinakdang araw at oras ng ating paaralan sa
pag- sasauli ng iyong mga Gawain. Ang iyong magulang/tagapangalaga ang mag-
sasauli sa ating paaralan sa iyong mga Gawain.
10. Panghuli, hinihingi ko ang tulong ng iyong magulang/ tagapangalaga para ikaw ay higit
na masubaybayan sa iyong pag-aaral at gamitin ng wasto ang oras na inilaan sa iyo
para sa ibat-ibang asignatura.
11. Ang iyong patuloy na pagsunod sa mga itinakdang alituntunin ang mag-bibigay daan
sa iyong tagumpay bilang mahusay na mag-aaral ng Pampanga High School.
Masayang Pag –uumpisa sa pag –aaral ng Kasaysayang Daigdig. Huwag kang mag-
alala, nandito ako para gabayan ka.
*******************************************************
Araling Panlipunan (JHS)
(One-Week Curriculum)
LE
Week 1- Aug. 24-29, 2020
I. LAYUNIN
Ang araling ito ay tungkol sa mahahalagang kaalaman na dapat mong matutuhan
bilang isang mag-aaral hinggil sa COVID-19. Pagkatapos mong mapag-aralan ang isang
SA
linggong kurikulum, inaasahang magagawa/matututuhan mo ang sumusunod na layunin:
1. Masasabi ang pagkakaiba ng outbreak, epidemic, at pandemic;
2. Matutukoy ang pinagmulan at kahulugan ng COVID-19;
3. Maiisa-isa ang mga hakbang o paraan upang maiwasan ang COVID-19;
4. Mauunawaan ang mga ginawang hakbang ng pamahalaan laban sa COVID-19;
R
5. Makapagbibigay ng sariling pananaw o opinyon sa mga paksang tinalakay;
6. Magagawa ang mga itinakdang karagdagang gawain ukol sa paksa; at
7. Mapahahalagahan ang mga natutuhan ukol sa COVID-19 para sa pang-araw-araw na
FO
gawain.
II. NILALAMAN
Paksa: Sa Gitna ng Krisis Mula sa COVID-19
III. KAGAMITANG PANTURO

T
A. Sanggunian
● COVID-19 PH Official website, www.COVID-19.gov.ph (Laging Handa)
O
● Department of Health Official website, https://www.doh.gov.ph/COVID-19/Gabay-

sa-Publiko
●
N
https://www.youtube.com/watch?v=OfwpTMteKMk
● https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/communication/buttons-badges.html
● https://www.youtube.com/watch?v=h1B14cWLsn8
● Talakayan, https://www.youtube.com/watch?v=TUH4kIgnEK0
● Nilalaman ng Bayanihan to Heal as One Act,
https://www.youtube.com/watch?v=oaaSDPG_8TY
IV. PAMARAAN
Oryentasyon para sa mga mag-aaral, pag-organisa ng klase, pagbibigay
ng mga aklat at iba pang mga pangunang gawain (kung face-to-face)
A. Balik-aral sa nakaraang aralin at/o Pagsisimula ng bagong aralin/ Subukin

Sa araling ito ay iyong matutunghayan ang iba’t ibang kaalaman hinggil sa COVID-19.
Handa ka na ba? Subukan mong sagutin ang sumusunod na tanong bago ang pagtalakay
sa araling ito. Huwag kang mangamba kung sakaling hindi ka sigurado sa iyong mga
Page 2 of 84
sagot. May mga tulong sa pag-aaral na inihanda para sa iyo upang lubos mong matutuhan
ito.
Panuto: Sa kolum ng Bago ang Pag-aaral, Isulat ang tsek kung sumasang-ayon ka sa
ipinahahayag ng pangungusap at ekis naman kung di sumasang-ayon. Ilagay ang sagot para sa
huling kolum sa iyong sagutan papel.
Bago ang Matapos
Pag-aaral Pahayag/ Pangungusap ang Pag-
aaral
1. Noong Pebrero 12, 2020, ipinahayag ng World Health
Organization (WHO) na ang kasalukuyang sakit na novel ay
opisyal nang pinangalanan at tinawag itong Coronavirus Disease
19 o COVID-19.
2. Sa kasaysayan sa buong mundo, ang COVID-19 ang kauna-
unahang naideklarang pandemic.
3. Ang pandemic ay ang biglaang pagtaas ng bilang ng kaso ng
isang sakit kumpara sa inaasahang bilang o normal expectancy
LE
sa isang rehiyon.
4. Epidemic ang tawag sa malawakang pagkalat ng isang bagong
sakit, worldwide ang scale nito, ibig sabihin bawat kontinente ay
apektado na ng sakit. SA
5. Virus ang pinakamadalas na dahilan ng epidemic.
6. Maliit ang sakop ng isang outbreak kumpara sa epidemic at sa
pandemic.
7. Unang naitala ang Coronavirus outbreak sa Wuhan, China noong
Disyembre 31, 2019.
8. Naipapasa ang virus mula sa COVID-19 sa pamamagitan ng
R
hangin.
9. Ayon sa Department of Health, sa loob man o labas ng bahay,
FO
pinakamabisang paraan ang paggamit ng face mask upang

maiwasan ang anomang sakit tulad ng COVID-19.
10. Ang mga sanggol at mga batang may edad sampu pababa ay ang
mas posibleng magkaroon ng malubha o kritikal na anyo ng
COVID-19.
11. Base sa WHO, ang mga karaniwang sintomas na dulot ng
T
COVID-19 ay ang pagsakit ng sikmura, pagkahilo, at pagsusuka.

12. Ang Home Quarantine ay ang pananatili sa isang confined o
O
nakahiwalay na silid upang limitahan ang pagkalat ng sakit.

13. Ang Social Amelioration Program (SAP) ay isang direktiba mula
sa Local Government Units (LGUs) na makatutulong sa
N
sistematikong pagbibigay-ayuda sa mga taong nabibilang sa

mahihirap o informal sector na nawalan ng pagkakakitaan sa
panahon ng Enhanced Community Quarantine (ECQ).
14. Sa ilalim ng Enhanced Community Quarantine (ECQ), ang mga
empleyado ng mga establisimyentong nagbibigay ng basic at
essential services tulad ng supermarket, parmasya, bangko, at
iba pa ay hindi pinapayagang lumabas ng bahay.
15. Ang Republic Act No. 11469 o ang “Bayanihan to Heal as One
Act,” ang nagbigay ng special authority sa Pangulo ng Pilipinas
upang malabanan at mapabilis ang mga hakbang na gagawin
laban sa COVID-19.
B. Paghahabi ng layunin sa aralin/ Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong

Aralin (Panimula/Tuklasin)
Gawain 1: Matapos mong sagutin ang panimulang pagsusulit, tunghayan ang mga
larawang nasa ibaba:
Page 3 of 84
1. Sa iyong pagsusuri sa mga larawan na nasa itaas, anong tanong kaya ang iyong
LE
mabubuo mula sa mga imaheng ito? Isulat ito sa sagutang kwaderno
2. Sumulat ka ng tig-iisang kaisipan/ katanungan na nais mong malaman sa bawat
larawan, ilagay ito sa iyong sagutang kwaderno.
3. Basahin mong muli ang iyong mga nabuong tanong sa bawat larawan at iyan ay
tatalakayin sa mga susunod na bahagi ng talakayan.
SA
C. Pagtalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan
(Paglinang/Alamin Mo)
Sa bahaging ito ay iyong simulan ang pag-aaral ukol sa COVID-19. Maaaring ikaw ay may
sariling kuwento o karanasan ukol dito mula nang ipinatupad ang tinatawag na Enhanced
R
Community Quarantine o ECQ. Ilan sa iyong naisulat na tanong sa nakalipas na gawain
ay iyong matutunghayan sa bahaging ito. Basahin ito nang mabuti at siguraduhing
makapagbibigay ka ng iyong sariling saloobin o mga natutuhan sa bawat paksa gamit ang
FO
mga gabay na tanong. Isulat ito sa iyong sagutang papel. Magsimula ka nang magbasa.
1. Ano ang pagkakaiba ng outbreak, epidemic, at pandemic?

Base sa pag-aaral ng Centers for Disease Control and Prevention, ang outbreak ay
ang biglaang paglaganap ng isang sakit. Maliit ang sakop nito kumpara sa epidemic
T
at pandemic. Ginagamit ang terminong outbreak para sa mga limitadong geographic

area na sakop ng sakit. Ang epidemic ay ang biglaang pagtaas ng bilang ng kaso ng
O
isang sakit kumpara sa inaasahang bilang o normal expectancy sa isang rehiyon gaya
ng biglaang pagkalat ng COVID-19 sa Wuhan, China mula Disyembre 2019. Kapag
kumalat na ang sakit sa labas ng isang komunidad, nagiging epidemic na ito.
N
Itinuturing na pandemic naman ang isang sakit kung kumalat na ito sa iba’t ibang
bansa at kontinente at nakaaapekto sa malaking bilang ng indibidwal.
Gawain 2: Gabay na tanong para sa unang paksa: Isulat mo ang iyong mga sagot sa
iyong sagutang papel
a. Saan nagkakaiba ang tatlo: outbreak, epidemic, at pandemic?
b. Masasabi mo bang madaling tugunan ang isang sakit na nasa kategoryang
epidemic kaysa sa pandemic? Ipaliwanag ang iyong sagot.
c. Ang isang sakit ba na wala pang lunas o gamot ay maituturing na pandemic? Oo
o hindi? Bakit?
2. Saan, kailan, at paano nagsimula ang COVID-19? (Maaaring tunghayan ang video
na nasa link na ito: (Talakayan) https://www.youtube.com/watch?v=TUH4kIgnEK0) o
basahin ang tekstong ito.
Page 4 of 84
Ayon sa masusing pag-aaral ng mga
siyentipiko, lumalabas na ito ay
nagsimula sa Wuhan, China. Ang
unang kaso ng COVID-19 ay naitala
noong November 17, 2019 subalit
lumipas pa ang isang buwan bago ito
opisyal na nadiskubre na isang
bagong virus. Ang Wuhan ay
malaking kapital ng Hubei probinsiya
ng China na pinaniniwalaang
nagsimula ang outbreak sa isang wet market ng Wuhan kung saan nagkakaroon ng
kalakalan ng iba’t ibang mga exotic na mga hayop na ginagawang laman tiyan ng mga
naninirahan doon. Marami ring naniniwala na ang pangunahing carrier ng virus na ito
ay nanggaling sa mga paniki at naipasa ito sa ibang mga hayop. Mayroon ding mga
naglipanang paniniwala o mga haka-haka ukol sa sinasabing “Conspiracy Theories,”
LE
at ang “bio-engineer,” na ang ibig sabihin ay sinadyang gawin ng tao ang virus upang
gawing sandata o weapon. Ang lahat ang mga ito ay wala pang konkretong ebidensya
upang paniwalaan at kasalukuyan pang inaaral ng mga siyentipiko ang totoong
pinagmulan ng virus.
SA
Gawain 3: Gabay na mga tanong para sa ikalawang paksa: Isulat mo ang iyong mga
sagot sa iyong sagutang papel
a. Paano nagsimula sa China ang COVID-19?
b. Bakit kaya pinaniniwalaang nagsimula ang outbreak sa isang wet market ng
Wuhan?
R
c. Sa iba’t ibang ispekulasyon o paniniwala ukol sa pinagmulan ng virus, alin ang
mas pinaniniwalaan mo at bakit? Ipaliwanag ang iyong sagot.
FO
3. Ano ang COVID-19 at ang iba pang mga konseptong nakadikit dito?
Ang mga coronavirus ay isang
malaking pamilya ng mga virus.
Zoonotic virus ang mga ito, ibig sabihin
naipapasa ng mga hayop ang virus sa
T
mga tao. Pinaniniwalaang

pangunahing carrier ang mga paniki at
O
kalaunan ay naipapasa nila ito sa

ibang mga hayop, tulad ng mga
“dromedary camels” na nagdulot ng
N
Middle East Respiratory Syndrome –

Coronavirus o MERS-CoV. Marami sa
kanila ang humahawa sa mga hayop, ngunit ang ilang mga coronavirus mula sa mga
hayop ay maaaring mag-evolve (magbago) na maging isang bagong coronavirus para
sa mga tao na maaaring kumalat mula sa tao-sa-tao. Ito ang nangyari sa bagong
coronavirus na kilala bilang SARS-CoV-2, na nagdudulot ng sakit na kilala bilang
COVID-19. Samakatuwid ang tawag mismo sa virus ay SARS-CoV-2 at ang sakit na
dulot ng virus na ito ay COVID-19, tulad ng sakit na AIDS ang pinagmulan na virus ay
Human Immunodeficiency Virus o HIV. Sa kasalukuyan, wala pang nadidiskubreng
gamot o bakuna (vaccine) para sa sakit na ito.
Gawain 4: Gabay na tanong para sa ikatlong paksa: Isulat mo ang iyong mga sagot
sa iyong sagutang papel
a. Paano mo bibigyan ng sariling pakahulugan ang COVID-19?
Page 5 of 84
b. Sa iyong sariling pagkakaunawa, paano nagkakaiba ang mga salitang:
coronavirus, nCov-19 (novel Coronavirus), at COVID-19?
c. Magbigay ng iba pang halimbawa ng mga sakit na pinagmumulan ng ibang mga
virus. Ipaliwanag kung paano ito maiiwasan.
4. Ano-ano ang mga pagsubok sa kalusugan na kinakaharap ng buong mundo dala

ng iba’t ibang virus?
Marami nang naranasan na iba’t ibang
pagsubok sa kalusugan ang buong
mundo na hinarap ng bawat
mamamayan sa iba’t ibang panig ng
daigdig. Ilan sa mga ito ang SARS-1
noong 2002 hanggang 2004 na
nagmula rin sa bansang China,
Guangdong na nakapagtala ng 8,908
LE
na kaso at 774 na namatay. Ang H1N1
o Swine Flu naman ay may naitalang
574,400 namatay. Kasama rin sa mga
ito ang Ebola, at ang
SA pinakamapaminsalang virus, ang
Spanish Flu ng 1918. Isa itong influenza
pandemic virus na kumitil sa buhay
nang nasa 50 hanggang 100 milyong
katao at nakapagtala ng mahigit 500
milyong kataong nagpositibo sa sakit.
R
Itong 2019 – 2020 ay patuloy pa rin
tayong nakikipaglaban sa COVID-19 at
umaasang matutuldukan ang pagdami
FO
ng mga nahahawa sa sakit at ang

pagkitil nito sa buhay ng bawat tao sa
buong mundo.
Gawain 5: Gabay na mga tanong para sa ikaapat na paksa: Isulat mo ang iyong mga
T

a. Bakit kaya patuloy nating nararanasan ang mga suliraning pangkalusugan na
O
kumikitil sa maraming buhay ng mga tao sa buong mundo?

b. Sa iyong palagay, may mga paghahanda kaya ang bawat bansa sa mga ganitong
suliranin? Patunayan ang iyong sagot.
N
c. Gumawa ng paghahambing sa mga datos gamit ang tsart sa ibaba:
Mga Sakit Bilang ng mga Taong nagkaroon ng Bilang ng mga Taong

sakit (buong mundo) Namatay
SARS-1
Swine Flu
Spanish Flu
D. Paglinang sa Kabihasnan/ Paglalahat ng aralin sa pang-araw-araw na buhay
(Gawin Mo/Gawain) Pagyamanin

Matapos mong malaman ang ilang mahahalagang paksa ukol sa COVID-19 at
nakapagbigay ng iyong mga natutuhan mula sa mga gabay na tanong, maaari ka nang
magpatuloy sa susunod na gawain.
Page 6 of 84
5. Ano-ano ang mga paraan upang maiwasan ang pagkakaroon ng COVID-19?
Mahalagang malaman mo at maintindihan ang mga hakbang upang ikaw ay makaiwas
sa sakit na COVID-19. Ang mga ito ay kailangang maging bahagi ng iyong pang-araw-
araw na buhay, ang madalas nga nating sabihin ay “New Normal,” na ang ibig sabihin
ay mga pagbabagong ating sinusunod ay siya ng magiging normal sa ating pang-
araw-araw na buhay ayon sa kasalukuyang sitwasyon. Patuloy mong isabuhay ang
mga ito dahil hanggang walang nakikitang gamot laban sa COVID-19 ay patuloy pa
ring kakalat at dadami ang maaapektuhan ng virus na ito.
Gawain 6: Gamit ang iyong sariling karanasan at mga nababasa o napapanood, paano
mo maipakikita ang mga mungkahing gawain upang maiwasan ang pagkakaroon ng
COVID-19. Itala mo ang iyong mga sagot sa iyong sagutang papel. Maaaring ang mga
ito ay ginagawa mo sa loob ng bahay, sa labas ng bahay, o maging sa paaralan.
1.
2.
LE
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
SA
Kung may naiisip ka pang iba, maaari kang magdagdag ng iyong sagot.
R
6. Ano-anong hakbang ang mga ginawa ng pamahalaan laban sa COVID-19?

Ang bawat mamamayan ay may kani-kaniyang paraang ginawa upang matugunan
FO
ang suliraning ito. Malaking bahagi ng solusyon sa mga ganitong suliranin ay ang
suportang manggagaling sa ating bansa at mga namumuno nito. Ipagpatuloy mo ang
iyong pagbabasa para sa paksang ito.
a. Pagpapatupad ng Enhanced Community Quarantine o ECQ – ito ay ipinatupad

ng pamahalaan bilang bahagi ng pag-iingat laban sa COVID-19. Sa ilalim ng ECQ
T
ay ipinatutupad ang mga sumusunod:

● Maaaring lumabas ng kanilang tahanan: ang mga empleyado ng mga
O
establisimyentong nagbibigay ng basic at essential services tulad ng

supermarket, parmasya, bangko, at iba pa; pulis, military, at iba pang
uniformed personnel; mga health worker at ang mga nagtatrabaho sa
N
emergency response teams; at mga media personnel na may pahintulot

mula sa Presidential Communications Operations Office o PCOO;
● Mahigpit na pinaaalalahanan ang mga taong pinakananganganib na
magkasakit na manatili sa kani-kanilang mga bahay tulad ng mga senior
citizen, mga may iniindang sakit (altapresyon, diabetes, sakit sa puso, hika,
atbp) mga buntis; at mga batang may edad na 21 pababa.
● Hinihikayat ang mga employer na bumuo ng work arrangement na hindi
nangangailangan ng aktuwal na pagpunta sa lugar ng trabaho;
● Hindi dapat papuntahin ng mga employer ang mga empleyado sa lugar ng
trabaho maliban kung ang kompanya ay nagbibigay ng pangunahing
pangangailangan;
● Pagbibigay ng mga Home Quarantine Pass ng bawat barangay para sa
naatasang lumabas ng bahay upang bumili ng mga pangunahing
pangangailangan tulad ng pagbili ng pagkain at mga gamot;
Page 7 of 84
● Hindi pahihintulutan bumiyahe o pumasada ang anumang uri ng
pampublikong transportasyon, kabilang ang mga tricycle, pedicab, taxi,
Grab, jeepney, bus, MRT at LRT;
● Inaatasan ang mga kinauukulang LGU na magbigay ng point-to-point
transportation para sa mga taong awtorisadong pumasok sa trabaho, lalo
na ang mga health worker;
● Hindi pagpapahintulot na magbukas ang mga kainan o restaurant, mga
malls, sinehan, pasugalan, mga hotels, at mga resorts;
● Pagpapahinto sa pag-aaral at pagpapasara ng mga paaralan.
Nauunawaan mo ba ang iyong mga binasang panuntunan mula sa ECQ? Sinunod mo

ba ang mga ito?
Gawain 7: Gabay na mga tanong para sa ikaanim na paksa: Isulat mo ang iyong mga
LE
a. Mula sa nabasa mong mga hakbang na ipinatutupad sa ilalim ng Enhanced
Community Quarantine o ECQ, ano-ano pa ang hindi nabanggit? Itala ang mga ito
sa iyong sagutang papel.
b. Sa iyong sariling karanasan, nakatulong ba ang ECQ upang mabawasan ang
SA
pagkalat ng COVID-19? Patunayan ang iyong sagot.
c. Ano ang pagkakaiba ng Enhanced Community Quarantine o ECQ sa General
Community Quarantine o GCQ o Modified GCQ? Sa bahaging ito, maaari kang
magtanong sa iyong mga kasama sa bahay.
7. Ano ang nilalaman ng Republic Act No. 11469 o ang Bayanihan to Heal as One
R
Act?
Ito ay ang batas na nagbigay ng special authority sa Pangulo ng Pilipinas para
FO
malabanan at mapabilis ang mga gagawing hakbang tungo sa pagharap sa hamong

dala ng COVID-19 sa bansa. Ilan sa mga mahahalagang nilalaman nito ay ang
sumusunod:
● ang bawat pamilyang nabibilang sa low income household ay makatatanggap ng
5,000 – 8,000 pesos kada buwan sa loob ng dalawang buwan o ang tinatawag na
Social Amelioration Program o SAP;
T
● magkakaroon ng 30-day grace period para sa pagbabayad ng mga loans at renta

sa bahay;
O
● makatatanggap ng 5,000 – 8,000 pesos ang mga miyembro ng conditional cash

transfer;
● may karapatan ang gobyerno na tiyakin ang tuloy-tuloy na pagbibigay ng sweldo
N
ng mga empleyado;
● pagpapatupad ng work-from-home scheme sa mga empleyado ng gobyerno at
pribadong sektor;
● titiyakin ng pamahalaan na mapabilis ang daloy ng medical needs at food supplies;
● mahigpit na ipinagbabawal ang hoarding at over-pricing sa mga pangunahing
bilihin gaya ng alcohol, face masks, pagkain, tisyu at vitamins;
● magkakaroon ng mabilis na access ang pamahalaan sa delivery ng mga test kits
dahil luluwagan ng mga polisiyang kailangan dito;
● ang distribusyon ng Personal Protective Equipment o PPE, face masks, face
shields, at alcohol ay hindi dapat ma-delay;
● pinalawig din ng batas na ito ang filing ng income tax return or ITR deadline;
● ang mga medical at health practitioners ay makatatanggap ng karagdagang risk
allowance na iba pa sa kanilang hazard pay;
Page 8 of 84
● sagot ng PHILHEALTH ang lahat ng gagastusin kung sakaling maospital ang mga
frontliner;
● bibigyan ng 100,000 pesos ang mga health worker na magkakaroon ng COVID-
19 habang gumaganap ng kanilang tungkulin;
● bibigyan ng isang milyong piso ang mga health worker na namatay habang naka-
duty laban sa COVID-19.
Gawain 8: Gabay na mga tanong para sa ika-pitong paksa: Isulat mo ang iyong mga
a. Paano nakatulong ang “Bayanihan to Heal as One Act” sa pagharap ng
pamahalaan laban sa COVID-19?
b. Sa iyong karanasan, nasunod ba nang tama at naaayon sa kung sino ang dapat
mabigayan ng mga ayuda mula sa Social Amelioration Program o SAP?
c. Sapat bang natugunan ng pamahalaan ang krisis na dala ng COVID-19?
Patunayan ang iyong sagot.
LE
E. Paglalahat (Tandaan Mo/Isaisip)
Tandaan Natin:
● SA
Ang outbreak ay ang biglaang paglaganap ng isang sakit na mas maliit ang sakop nito
kumpara sa epidemic at pandemic.
● Ang epidemic ay ang biglaang pagtaas ng bilang ng kaso ng isang sakit kumpara sa
inaasahang bilang o normal expectancy sa isang rehiyon at pagkalat ng sakit sa labas ng
isang komunidad.
● Itinuturing na pandemic ang isang sakit kung kumalat na ito sa iba’t ibang bansa at
R
kontinente at nakaaapekto sa malaking bilang ng indibidwal.
● Noong Disyembre 31, 2019, naitala ang ilang kaso ng pneumonia na hindi pa gaanong
kilala sa Wuhan, China at naireport sa WHO.
FO
● Ang outbreak ay dulot ng isang uri ng hindi pa nakikilalang coronavirus, na karaniwang

natatagpuan sa mga hayop lamang.
● Ang mga coronavirus ay isang malaking pamilya ng mga virus.
● Ang tawag sa virus ay SARS-CoV-2 at ang sakit na dulot ng virus na ito ay COVID-19.
●
T
Ilan sa mga naranasang pandemic sa buong kapuluan ay ang: Spanish flu ng 1918,
SARS-1, MERS, H1N1 o Swine Flu, Ebola, at ang COVID-19.
●
O
Mahalagang malaman at maisagawa ng bawat mamamayan ang mga hakbang para

maiwasan ang pagkakaroon ng COVID-19 tulad ng madalas na paghuhugas ng kamay
gamit ang sabon at tubig, pagtakip ng bibig at ilong gamit ang tisyu o panyo, paggamit ng
N
manggas ng iyong damit kung uubo o babahing, pagdistansya sa mga tao ng may layong
tatlong talampakan hanggang isang metro, at marami pang iba.
● Maraming hakbang ang ginawa ng pamahalaan upang matugunan ang pagkalat ng sakit
na ito. Ilan dito ay ang pagpapatupad ng Enhanced Community Quarantine o ECQ,
General Community Quarantine o GCQ, Modified Enhanced Community Quarantine o
MECQ, at ang paglikha ng batas na tutugon upang mapabilis ang mga kinakailangang
tulong ng mga mamamayan – ang “To Heal As One Act.”
F. Pagtataya (Natutuhan Ko)
A. Unang Bahagi (Panghuling Pagtataya/Post-test). Muling balikan ang ginamit na

panimulang pagsusulit o pre-test. Isulat ang iyong sagot para sa kolum na Matapos ang
Page 9 of 84
Pag-aaral sa iyong sagutang papel. Gayundin naman ang mga pagpapaliwanag kung
di magkapareho ang iyong sagot sa kolum na Bago ang Pag-aaral. (15 puntos)
B. Ibigay ang iyong opinyon o reaksyon sa mga sumusunod: Isulat ang iyong sagot sa
iyong sagutang papel. (15 puntos)
1. Kung ako ay may kakayahang mabago ang maling pamamaraan na aking nakita
sa pagtugon ng mga suliraning pangkalusugan katulad ng COVID-19, ano ito at
papaano ko babaguhin at ipatutupad?
2. Sa pagpapatupad ng Social Amelioration Program, lumaganap ang korapsyon.
Sang-ayon o di-sang-ayon. Patunayan ang iyong sagot.
3. Handa ang mga estudyanteng Fernandino para sa online na istilo ng pag-aaral
para sa taunang pag-aaral 2020- 2012. Magbigay ng mga patunay sa kahandaan
o hindi kahandaan.
G. Karagdagang Gawain/ Reinforcement

Binabati kita sa pagtugon mo sa isang linggong kurikulum ukol sa COVID-19. Mahalaga
LE
na magkaroon ka ng malawak pang kaalaman ukol sa paksang ito. Para sa iyong
karagdagang gawain, magbasa ka ng mga impormasyon at magsaliksik ukol sa mga
susunod na paksa upang iyong masagot ang mga ito..
Para sa Grade 8: Gawin mo ito sa iyong sagutang papel.

SA
1. Gaano kalawak ang pinsala ng COVID-19 sa buong daigdig? Magbigay ka ng
mga pagpapatunay o mga datos ukol dito.
2. Itala ang 10 bansa sa buong mundo na may pinakamaraming kaso ng COVID-
19. Magbigay ng mga dahilan ng pagkakatala ng mga bansang ito sa “Top Ten.”
R
Inihanda ni:
MARY JANE Padilla-SORIANO

FO
EPS-Araling Panlipunan
T
O
N
Page 10 of 84
[Type here]
SELF- INSTRUCTIONAL PACKETS ( SIPacks)

MELC 1 - Week 2, September 1-4, 2020
Paksa: HEOGRAPIYA NG DAIGDIG
BILANG BILANG
BAHAGI
PANGKAT/ NG NG
ARAW NG MGA GAWAIN SEKSYON PUNTOS PUNTOS
MODYUL
(Reg-OH) (SSC)
GAWAIN A-Panimulang
A Para sa lahat
Pagtataya 10 10
Una B GAWAIN B - Voc. Word Map Para sa lahat 8 8
C GAWAIN C- Hularawan Para sa lahat 5 5
GAWAIN D- Umpisahan mo… Para sa lahat 5 5
Ikalawa GAWAIN E- Concept Map Para sa lahat 5 5
LE
D GAWAIN SSC-Two Truths & a Lie Para sa lahat ----- 6
GAWAIN F- Tukuyin mo Para sa lahat 6 6
GAWAIN SSC- Geo Card
Para sa lahat
Completion ---- 15
Ikatlo SA
GAWAIN G. Venn Diagram Para sa lahat 3 3
GAWAIN H- Para sa lahat 7 7
E GAWAIN I- Mapa Suri Para sa lahat 5 5
GAWAIN J- Talasalitaan Para sa lahat 5 5
Ikaapat
GAWAIN K- Three Pic,One Word Para sa lahat 7 7
R
F GAWAIN L Para sa lahat 14 14

GAWAIN M- Mapa Tukoy Para sa lahat 5 5
FO
G
GAWAIN N- Bundok/Ilog Para sa lahat 21 21
Ikalima
I GAWAIN O- Ikatlong pagtataya Para sa lahat 15 15
J GAWAIN P Para sa lahat 10 10
Kabuuang Puntos 131 152
T
Teaching Dates/ Week September 1 – 4, 2020

School Pampanga High School
(Week 2)
O
August 31, 2020 – National Heroes Day (regular holiday) -

Grade Monday
Level Eight
Quarter Unang Markahan
N
A. Pamantayang Pangnilalaman (Content Standards):

Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa interaksiyon ng tao sa
kaniyang kapaligiran na nagbigay-daan sa pag-usbong ng mga sinaunang kabihasnan
na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng kasalukuyang
henerasyon.
B. Pamantayan sa Pagganap (Performance Standards):

Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng panukalang proyektong nagsusulong sa
pangangalaga at preserbasyon ng mga pamana ng mga sinaunang kabihasnan sa
Daigdig para sa kasalukuyan at sa susunod na henerasyon.
C. Mga Kasanayan sa Pagkatuto / Most Essential Learning Competencies

MELC No. 1 - Nasusuri ang katangiang pisikal ng daigdig (AP8HSK-Id-4)
D. Layunin (Objectives):
1. Natutukoy ang katuturan ng heograpiya at ang limang tema ng heograpiya;

Page 11 of 86
[Type here]
2. Nailalarawan ang katangiang pisikal at ang estruktura ng daigdig;

3. Napaghahambing ang mahahalagang likhang linya sa mapa o globo at
kanilang kahalagahan;
4. Nailalarawan ang pitong kontinente ng daigdig.
I. NILALAMAN (Content): Heograpiya ng Daigdig (Katangiang Pisikal)

Kagamitang Panturo (Learning Resources)
A. Sanggunian (References)
1. Mga pahina sa Gabay ng Guro (TGs): 6-11
2. Mga pahina sa Kagamitang Pang-mag-aaral (LMs): 11-30
3. Mga pahina sa Teksbuk (Other references): Kasaysayan ng Daigdig (Mateo,
et al.) p. 12-20
4. Karagdagang Kagamitan mula sa Portal ng Learning Resource:
5. Iba pang pinagkuhanang sources: DLP Week 2 and 3 (SY 2019-2020)
B. Iba pang Kagamitang Panturo: mga larawan, sagutang papel, video links
LE
II. PAMAMARAAN (Procedures):
DAY 1
A. Balik-aral sa nakaraang aralin at/o pagsisimula ng bagong aralin (Subukin):
SA
Mapagpalang Araw! Tunay nga na kapana-panabik ang pag–aaral sa ating daigdig na
ginagalawan. Ang pag-aaral sa kasaysayan ng daigdig ay lubhang napakahalaga, dito ay
mauunawaan mo ang kasalukuyang mga pangyayari at pag babago sa konteksto ng
magkakaibang kultura at makasaysayang nakaraan ng daigdig. Ikaw ay aking malugod n
inaanyayahan na pag-aralan ang katangi tanging mga kaganapan sa ating daigdig. Ang
pinakauna sa ating mga paksa ay ang pag–aaral sa Heograpiya ng Daigdig (Katangiang
R
Pisikal ng Daigdig).
FO
GAWAIN A
PANIMULANG PAGTATAYA: PARA SA AYTEM 1-5. Basahin mong mabuti at unawain ang
bawat tanong. Piliin mo ang TITIK ng tamang sagot at isulat mo ito sa iyong sagutang papel.
(10 puntos)
1. Nagmula sa wikang Griyego na tumutukoy sa siyentipikong pag-aaral sa katangiang
pisikal ng daigdig.
T
A. Kasaysayan B. Heograpiya C. Topograpiya

2. Ikatlong planeta mula sa araw at nananatili sa kasalukuyan bilang planetang may buhay
sa sistemang solar.
O
A. Mundo B. Kontinente C. Daigdig

3. Ang Equator ay humahati sa hilaga at timog hemispero, samantalang ang _________
ang humahati sa silangan at kanlurang hemispero. Ito ay nasa Greenwich, England at
N
itinatalaga bilang zero-degree longitude.

A. Prime Meridian B. Latitude C. Meridian
4. Tinatawag na ________ ang pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig
A. Daigdig B. Bansa C. Kontinente
5. Ang Karagatang Pasipiko ay isang malawak na karagatan sa pagitan ng Amerika at
Asya. Samantala, ang _______ naman ay karagatan sa pagitan ng Hilagang Amerika at
Europa, at Timog America at Africa.
A. Karagatang Atlantiko B. Karagatang Arctic C. Southern Ocean
PARA SA AYTEM 6-10. Basahin at unawain mo ang bawat pahayag. Piliin ang TITIK ng
tamang sagot at isulat mo ito sa iyong sagutang papel.
6. Mahalagang pag-aralan ang Heograpiya dahil…
A. Isang salik ang Heograpiya sa pag-usbong at pag-unlad ng isang kabihasnan.
B. Humuhubog sa pag-unlad ng kabuhayan at kultura ng tao hanggang sa kasalukuyan.
C. Tama ang A at B.
D. Ang mga kaganapan ng nakalipas ay mahalagang leksyon sa hinaharap
7. Ang daigdig ang tanging planeta sa solar system na kayang makapagpanatili ng buhay
dahil sa mga sumusunod na dahilan. Piliin ang HINDI kabilang.
Page 12 of 86
[Type here]
A. Ang malaking bahagi ay may kaaya-ayang atmospera at sapat na sinag ng araw.

B. Ang mga lugar na pinakamalayo sa sinag ng araw ay nakakaranas ng
pinakamalamig na klima.
C. Nagbibigay ito ng init at tubig upang matustusan ang pangangailangan ng mga
halaman at hayop sa balat ng lupa.
D. Mayroon itong hydrospera at litospera upang mabuhay ang tao.
8. Alin ang HINDI kabilang sa paglalarawan sa estruktura ng daigdig?
A. Ang Daigdig ay may malalaking masa ng solidong bato.
B. Ang daigdig ay binubuo ng crust, ang matigas at mabatong bahagi ng planetang ito.
C. Ang Daigdig ay binubuo ng kasaysayan, karanasan at kabuuang kondisyon ng tao.
D. Ang daigdig ay may mantle, ang isang patong ng mga batong napakainit kaya
malambot at natutunaw ang ilang bahagi nito.
9. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kabilang sa saklaw ng Heograpiya?
A. Pre-Historiko C. Klima at Panahon
B. Anyong Lupa at Anyong Tubig D. Vegetation Cover
10. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kasama sa mga kontinente ng daigdig?
A. Antarctica B. Australia C. Mesoamerica D. Europa
LE
Nahirapan ka ba sa pagsagot? Huwag kang mag-alala, ang mga pahayag na iyong nabasa
sa panimulang pagsusulit ay iyong matutunghayan at matututunan sa mga susunod pang
pag-aaral.
SA
Tara’t balikan mo ang masaya at makabuluhang talakayan sa paksang Heograpiya noong
ika’y nasa Grade 7.
B. Paghahabi sa layunin ng aralin (Panimula)

R
GAWAIN B
VOCABULARY WORD MAP: Sa gawain na ito, susubukan mong maalala ang iyong natutunan
tungkol sa Heograpiya. Sa iyong pagsagot, sundan ang pattern ng gawain (vocabulary map) sa
FO
ibaba at isulat ang inyong kasagutan sa sagutang papel. Handa ka na ba? (8 puntos)
1. Sa kahon na ito isulat ang iyong sariling 2. Sa bahagi namang ito, isulat mo ang kahulugan
pagkaunawa o kahulugan ng Heograpiya ng Heograpiya gamit ang diksyonaryo o iba pang
(Isang pangungusap lamang) (2 puntos) sangguniang aklat na meron ka. (2 puntos)
T
HEOGRAPIYA
3. Sa bahaging ito, magbigay ng isang
O
kaalaman na iyong pinakapaborito nang 4. Iguhit o iprint sa bahaging ito ang simbolo o
talakayin ang heograpiya ng Asya. larawan na para sa iyo ay nagrerepresenta sa
(2 puntos) salitang Heograpiya.
Halimbawa; (2 puntos)
N
Ang Mt. Everest ang pinakamataas na

bundok sa buong mundo.
(Sanggunian: Gabay sa pagtuturo ng Araling Panlipunan II. United Eferza Academic Pub.Co.,p. 13)
C. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong aralin
GAWAIN C
HULARAWAN: Pagmasdang mabuti ang mga sumusunod na larawan. Isulat kung ano ang
nakikita mo sa bawat larawan. Gawin ito sa sagutang papel (5 puntos)
1 2 3
4 5
Page 13 of 86
[Type here]
(Pinagkunan: http://diaryobomba.com/special-report/mt-banahaw-banal-na-bundok/ http://diaryobomba.com/probinsiya/5-nawala-sa-

karagatan-ng-leyte-nasagip/ https://global-asp.github.io/stories/tl/0002_pagmasdan-ang-mga-hayop.html
http://mynewyaman.blogspot.com/ https://bernadinemanansala.weebly.com/spot-news/guiguinto-garden-capital-of-the-philippines)
Mula sa mga unang gawain, marahil ay alam mo na ang paksang iyong pag-aaralan - Ito ay ang
pag –aaral sa Heograpiya ng Daigdig.
D. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #1

at 2 (Paglinang / Alamin Mo / Paunlarin)
Binabati kita at napagtagumpayan mo ang pagsagot sa unang gawain. Ngayon naman, ikaw ay
aking inaanyayahan na basahin ang teksto tungkol sa ating paksa – ang heograpiya ng daigdig.
DAY 2
Aralin 1: Heograpiya ng Daigdig – Kasanayan 1
Isa ang Heograpiya sa mga salik na nakaapekto sa daloy ng kasaysayan. Sa katunayan,
malaki ang bahaging ginagampanan ng heograpiya sa pag-usbong at pagbagsak ng isang
kabihasnan, ito rin ang humubog at patuloy na humuhubog sa pag-unlad ng kabuhayan at
LE
paglinang ng kultura ng tao hanggang sa kasaluyukan.
Ang katagang Heograpiya ay nagmula sa wikang Griyego na “geo” o daigdig at
“graphia” o paglalarawan. Ito ay tumutukoy sa siyentipikong pag-aaral ng katangiang
pisikal ng daigdig. Saklaw ng heograpiya ang klima at panahon; likas yaman; anyong lupa at
tubig; flora (plant life) at fauna (animal life) na nakaiimpluwensya sa distribusyon at interaksyon
SA
ng tao at iba pang organismo sa kapaligiran nito.
Klima
Ang daigdig ang tanging planeta sa solar system na kayang makapagpanatili ng buhay.
Ang malaking bahagi ng ating planeta ay may kaaya – ayang atmospera at sapat na sinag ng
araw, init at tubig upang matustusan ang pangangailangan ng mga halaman at hayop sa balat
ng lupa.
R
Ang panahon ay ang pang-araw-araw na kalagayan ng kalawakan. Kasama dito ang
mga elemento gaya ng temperatura, kalagayan ng himpapawid, hangin, ulan, halumigmigan,
pressure, at iba pa. Samantalang ang klima ay tumutukoy sa karaniwang panahong (average
FO
weather) nararanasan ng isang lugar sa loob ng mahabang panahon.

Ang vegetation cover ay tumutukoy sa iba’t ibang uri ng pananim na nakabalot sa lupain
ng daigdig. Ito ay palatandaan ng uri ng klima sa isang lupain o rehiyon.
May limang tema ang heograpiya

1. Lokasyon – tumutukoy sa kinaroroonan ng mga lugar sa daigdig na may dalawang
T
pamamaraan sa pagtukoy: ang lokasyong absolute na gamit ang mga imahinasyong guhit
tulad ng latitude line at longitude line na bumubuo sa grid at ang relatibong lokasyon na ang
O
batayan ay mga lugar at bagay na nasa paligid nito. Sinasagot nito ang katanungang Saan
ito?
2. Lugar – tumutukoy sa mga katangiang natatangi sa isang pook na may dalawang
N
pamamaraan sa pagtukoy: katangian ng kinaroroonan (pisikal na katangian gaya ng likas na

yaman, vegetation, landforms at katubigan) at katangian ng mga taong naninirahan
(kaugalian, kabuhayan, paniniwala). Sinasagot ang tanong na Ano ang mayroon dito?
3. Rehiyon – bahagi ng daigdig na pinagbubuklod ng magkakatulad na katangiang pisikal o
kultural, ekonomiko at politikal
4. Interaksiyon ng tao at kapaligiran – ang kaugnayan ng tao sa pisikal na katangiang
taglay ng kaniyang kinaroroonan.
5. Paggalaw – ang paglipat ng tao mula sa kinagisnang lugar patungo sa ibang lugar;
kabilang din dito ang paglipat ng mga bagay at likas na pangyayari tulad ng hangin at ulan.
May tatlong uri ng distansiya ang isang lugar: Linear kung gaano kalayo ang isang lugar;
Time kung gaano katagal ang paglalakbay at Psychological kung paano tiningnan ang layo
ng lugar.
Upang higit na maganyak sa iyong pag-aaral, maaari mong panoorin ang video na nasa
link na ito: https://www.youtube.com/watch?v=Zfo4ktnf2AI&fbclid=IwAR12mo-2lKMkpz0gaz-
84D8ZKprmjQGuAob7sRb6QkJPPVe9ufwt8ICo7vo
Matapos mong basahin ang teksto, ikaw ay aking inaanyayahan na sagutin ang gawain sa
ibaba.
Page 14 of 86
[Type here]
GAWAIN D
UMPISAHAN KO, TAPUSIN MO! Dugtungan ng tamang sagot ang bawat pahayag. Isulat ang
tamang sagot sa iyong sagutang papel. (5 puntos)
1. Ang heograpiya ay siyentipikong pag-aaral sa ________________________
2. Ang mga saklaw ng Heograpiya ay ang ____,_____, ____, ______,
3. Mahalagang pag-aralan ang Heograpiya dahil__________________________
4. Isa sa limang tema ng heograpiya ay ang rehiyon. Ito ay ang bahagi ng daigdig na
pinagbubuklod ng magkakatulad na ___________
5. Pinag-aaralan ng interaksiyon ng tao at kapaligiran ang kaugnayan ng tao sa _______
GAWAIN E
CONCEPT MAP: Gumawa ng sariling concept map sa iyong sagutang papel. Isulat ang bawat
tema ng heograpiya sa bawat bilog. (5 puntos)
________
LE
________ ________
Tema ng
Heograpiya
________
SA ________
Upang higit na maganyak at lalong malinang ang iyong kaalaman sa paksa, maaari
mong panoorin ang video na nasa link na ito:
https://www.youtube.com/watch?v=Zfo4ktnf2AI&fbclid=IwAR0kna9Z4ZThj21Q_TCL3hvUwPjJK
5fDVEBp3k5QsiNnzmnXOKMJmIld4aw
R
Kung ikaw ay mag-aaral mula sa SSC, sagutin mo rin ang KARAGDAGANG gawain na
ito. Kung ikaw ay mag-aaral mula sa SPA, SPS, SPJ, Open High at regular section, huwag
FO
mo na itong sagutin at tumuloy ka na sa susunod na gawain.
GAWAIN (SSC)
TWO TRUTHS AND A LIE: Suriin mo ang mga pahayag sa ilalim. Sa bawat pangkat ng pahayag,
may dalawang pahayag na totoo at isang hindi. Isulat mo sa iyong sagutang papel ang T kung
sa tingin mo ito ay totoo, at HT kung ito ay hindi totoo. (6 puntos)
T
Pangkat A
O
1. Ang heograpiya ay ang siyentipikong pag-aaral ng katangiang pisikal ng daigdig. Ito ay

nagmula sa dalawang salitang Griyego – geo, na ang ibig sabihin ay daigdig, at graphia, na
ang ibig sabihin ay paglalarawan.
N
2. Isa sa mga tema ng heograpiya ang pag-aaral sa kaugnayan ng tao ng kanyang kapaligiran.
3. Ang mga saklaw ng pag-aaral ng heograpiya ay ang mga sumusunod: klima at panahon;
sibilisasyon; anyong lupa at tubig; flora (plant life) at fauna (animal life), at distribusyon at
interaksyon ng tao at iba pang organismo sa kapaligiran nito.
Pangkat B
1. Ang heograpiya ay may malaking kaugnayan sa mga pangyayari sa kasaysayan, paghubog
ng kultura, at pang-araw-araw na pamumuhay ng tao.
2. Ang lokasyon ay isa sa mga limang tema ng heograpiya na tumutukoy sa mga katangiang
natatangi sa isang pook.
3. Ang lokasyong absolute ay isa sa dalawang pamamaraan ng pagtukoy ng lokasyon, at
gumagamit ito ng mga linyang latitude and longitude.
Tapos ka na ba sa mga gawain? Mahusay! Ngayon, basahin mo naman ang tekstong ito na
naglalarawan sa estruktura ng ating daigdig.
DAY 3
Estruktura ng Daigdig – Kasanayan 2
Page 15 of 86
[Type here]
Ang daigdig ay ang pangatlong planeta mula sa araw. Ito ang pinakamalaking planetang
terestriyal ng solar system. Nabuo ang planetang daigdig mga 4.57 bilyon taon na ang
nakalipas.
Ang daigdig ay binubuo ng crust, ang matigas at mabatong bahagi ng planetang ito.
Umaabot ang kapal nito mula 30 – 65 km palalim mula sa mga kontinente. Sa ilalim ng crust ay
ang mantle, isang patong ng mga batong napakainit kaya malambot at natutunaw ang ilang
bahagi nito. Ang kaloob – loobang bahagi ng daigdig na binubuo ng mga metal tulad ng iron at
nickel ay ang core.
Ang daigdig ay may tinatawag na plate o mga malalaking masa ng solidong bato na
hindi nananatili sa posisyon.
Ang daigdig ay may apat na hemisphere: ang Northern at Southern Hemisphere at ang
Eastern at Western Hemisphere.
Katulad ng ginawa mo sa naunang bahagi, kung tapos mo nang basahin ang teksto, ikaw
ay aking inaanyayahan na sagutin ang gawain sa ibaba.
LE
GAWAIN F
ESTRUKTURA NG DAIGDIG, TUKUYIN MO: Isulat mo sa iyong sagutang papel kung anong
bahagi ng daigdig ang tinutukoy sa bawat bilang. (6 puntos)
SA
R
FO
(Pinagkunan: https://inside.isb.ac.th/kbowyer/2018/11/21/layers-of-the-
earth/?fbclid=IwAR16mGFZfMVqAI1YS5kYgUh5dLsumENpMKij7QESJnzcrW46gMwxFn2jFBk)
5. Sumulat ka ng isang pangungusap tungkol sa estruktura ng daigdig. Ang iyong gagawing

pangungusap ay dapat nakabatay sa mga naging sagot mo sa bilang 1-4. ( 2 puntos )
T
Isulat ito sa iyong sagutang papel

O
N
GAWAIN (SSC)
KKK GeoCard Completion: Gumawa ka ng sariling KKK GeoCard sa iyong sagutang papel batay
sa kasunod na format. Kumpletuhin ang KKK (Kataga-Kahulugan-Kabuluhan) GeoCard na may
kaugnayan sa estruktura ng daigdig. Nakasulat na sa unang bahagi ng KKK GeoCard ang mga
kataga, ang pupunan mo na lamang ay ang ikalawa at ikatlong bahagi. Sa ikalawang bahagi,
isulat ang kahulugan ng nakatalang salita. Sa ikatlong bahagi, itala ang kabuluhan ng naturang
kataga sa pamamagitan ng pagsagot sa tanong na nasa ibaba. (15 puntos)
Paano nakaiiimpluwensiya o nakaaapekto ang naturang konsepto sa buhay ng tao at

iba pang nabubuhay na organismo sa daigdig sa kasalukuyan?
Page 16 of 86
[Type here]
1. Planetang Daigdig
2. mantle K
3. plate
1._________________________________________
2._________________________________________ K
3._________________________________________
1._________________________________________
2._________________________________________ K
3._________________________________________
(Sanggunian: LM, p. 20)
LE
Binabati kita! Natapos mo na ang mga naunang kasanayan. Ngayon naman, basahin mo
ang isang panibagong teksto na naglalahad ng mga mahahalagang imahinasyong guhit sa
mapa o globo. Tiyak na magugustuhan mo ito.
SA
E. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #3
at 4 (Paglinang / Alamin Mo / Paunlarin)
Mahahalagang Imahinasyong Guhit Sa Mapa o Globo - Kasanayan 3

Pagkatapos mong naganyak sa mga kaalamang nakuha sa katangiang pisikal ng
digdig pati na ng estruktura nito, ngayon naman, ikaw ay aking inaanyayahan na basahin ang
R
teksto tungkol sa mga likhang linya sa dalawang larawan ng daigdig. Ang mga dalubhasa sa
larangan ng heograpiya ay gumagamit ng ibat ibang kasangkapan upang mailarawan ang
FO
daigdig. Pangunahin sa mga ito ang mapa at globo. Ipinapakita ng globo ang mas angkop na
kaanyuan ng daigdig kung ihahambing sa mapa. Ang mapa ang nagpapakita ng patag na
kaanyuan ng daigdig. Tanging globo lamang ang makapagbibigay ng mas aktuwal na kaanyuan
ng daigdig.
Ang mapa at globo ay may mga imahinasyong guhit na ginagamit sa pagtukoy ng
lokasyon, klima, direksyon at oras/ petsa ng mga bansa sa daigdig. Sa pamamagitan ng
T
pagbibigay ng mga longitude at latitude ng isang lugar, maaaring matukoy ang lokasyon nito sa
globo o mapa sa paraang absolute, astronomical o tiyak. Ang longitude ay ang distansyang
angular na natutukoy sa pagitan ng dalawang meridian patungo sa silangan o kanluran ng
O
Prime Meridian. Ang Prime Meridian na nasa Greewich sa England ay itinalatalaga bilang zero
degree longitude. Samantala, ang 180 degrees longitude mula sa Prime Prime Meridian
pakanluran man o pasilangan ay ang International Date Line na matatagpuan sa kalagitnaan ng
N
Pacific Ocean. Ang pagtatakda ng petsa ay nagbabago alinsunod sa pagtawid sa linyang ito
pasilangan o pakanluran.
Sa kabilang dako, ang Latitude ay ang distansyang angular na natutukoy sa pagitan ng
dalawang parallel patungo sa hilaga o timog ng equator. Ang equator ang humahati sa globo sa
hilaga at timog na hemisphere o hemispero. Ito rin ay itinatakda bilang zero degree latitude. Ang
Tropic of Cancer naman ang pinakadulong bahagi ng Northern Hemisphere na direktang
sinisikatan ng araw. Makikita ito sa 23.5 degree hilaga ng equator. Ang tropic of Capricorn ay
ang pinakadulong bahagi ng Sothern Hemisphere na direkta ring sinisikatan ng araw .
Matatagpuan ito sa 23.5 degree timog ng equator. Ang dalawang tropical na sona ay
nakakaranas ng mas mataas na latitude kung ihahambing sa ibang mga sona.
(Sanggunian: LM p 18-19, Kasaysayang Daigdig Mateo et al., p-14.)
Upang higit na maganyak ay maaring panoorin ang video sa link na ito:

https://www.youtube.com/watch?v=MjDqhLUzCpE&fbclid=IwAR145BPFQ8LkpplqVK8QF6MwO
OqTJW459wzzk63Lfk8Mcl5TfbznEa0rUbM
Page 17 of 86
[Type here]
Pagkatapos mong binasa ang teksto, ngayon naman ay inaanyayahan kitang sagutin ang
Gawain sa ibaba upang lalong mapagtibay ang iyong kaalaman mula sa iyong binasa o
pinanood.
GAWAIN G
Gumawa ka ng VENN DIAGRAM sa iyong sagutang papel. Isulat mo sa loob ng diagram ang
pagkakapareho at pagkakaiba ng mapa at globo. (3 puntos)
LE
VENN DIAGRAM
2. MAPA
SA
1. Pagkakapareho
ng Mapa at Globo
3. GLOBO
GAWAIN H
Gamit ang mga larawan sa ibaba, tukuyin mo ang hinihingi ng bawat bilang. Isulat mo ang sagot
R
sa iyong sagutang papel. (7 puntos)

FO
T
O
(Pinagkunan: shutterstock.com)
N
1. Ang Equator ang humahati sa globo sa _________

2. Ang ____ ay ang distansyang angular na natutukoy sa pagitan ng dalawang parallel patungo
sa hilaga o timog ng equator.
3. Ang ___________ ang pinakadulong bahagi ng Northern Hemisphere na direktang
sinisikatan ng araw. Makikita ito sa 23.5 degree hilaga ng equator.
4. Ang Tropic of Capricorn naman ay ang pinakadulong bahagi ng __________________ na
direkta ring sinisikatan ng araw. Matatagpuan ito sa 23.5 degree timog ng equator.
5. Ang Longitude ay ang distansyang angular na natutukoy sa pagitan ng dalawang meridian
patungo sa silangan o kanluran ng _______.
6. Ang 180 degrees longitude mula sa Prime Prime Meridian pakanluran man o pasilangan ay
ang _________________ na matatagpuan sa kalagitnaan ng Pacific Ocean. Ang pagtatakda
ng petsa ay nagbabago alinsunod sa pagtawid sa linyang ito pasilangan o pakanluran.
7. Ang mapa at globo ay may mga imahinasyong guhit na ginagamit sa pagtukoy ng
_____, ______ ,______, _____ ng mga bansa sa daigdig.
Inaasahan ko na nasiyahan ka sa pagsagot sa gawain at naisulat mo lahat ang tamang

mga sagot. Binabati kita!
Page 18 of 86
[Type here]
Ngayon naman, basahin mo ang panghuling teksto para sa aralin na ito – ang mga pitong
kontinente. Sigurado akong matutuwa ka sa iyong mga malalaman.
DAY 4
Ang Mga Pitong Kontinente - Kasanayan 4
Ang kontinente ang pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig. Ayon kay
Alfred Wegener, isang German na nagsulong ng Continental Drift Theory, dati ay
magkakaugnay ang mga kontinente sa isang super kontinente na Pangaea. Dahil sa paggalaw
ng continental plate o malaking bloke ng bato kung saan nakapatong ang kalupaan, nagkahiwa
– hiwalay ang Pangaea at nabuo ang kasalukuyang mga kontinente.
Ang Africa ang tinagurian bilang Dark Continent. Nagmumula rito ang malaking suplay
ng ginto at diyamante. Naroon din ang Nile River na pinakamahabang ilog sa buong daigdig, at
ang Sahara Desert na pinakamalaking disyerto (tuyong disyerto) sa buong daigdig.
Ang Antarctica ang tanging kontinenteng natatakpan ng yelo na ang kapal ay umaabot
ng halos ng 2km. Dahil dito, walang taong naninirahan sa Antarctica maliban sa mga
LE
siyentistang nagsasagawa ng pag-aaral tungkol dito. Gayunpaman, sagana sa mga isda at
mammal ang karagatang nakapalibot dito.
Ang Asya ang pinakamalaking kontinente sa mundo. Sinasabing ang sukat nito ay mas
malaki pa sa pinagsamang lupain ng North America at South America. Ang kabuuang sukat ng
Asya ay tinatayang sangkatlong (1/3) bahagi ng kabuuang sukat ng lupain ng daigdig. Nasa
pinakamataas na bundok sa daigdig.

SA
Asya rin ang China na may pinakamalaking populasyon sa daigdig at ang Mt. Everest na
Samantala, ang laki ng Europe ay sangkapat (1/4) na bahagi lamang ng kalupaan ng

Asya.Ito ang ikalawa sa pinamaliit na kontinente ng daigdig batay sa lawak. Ito ay halos 6.8 %
ng kabuuang lupa ng daigdig.
Ang North America ay may hugis na malaking tatsulok subalit mistulang pinilasan sa
dalawang bahagi ng Hudson Bay at Gulf of Mexico. Dalawang mahabang kabundukan ang
R
matatagpuan dito – Ang Appalachian Mountains sa silangan at Rocky Mountains sa kanluran.

Gayundin, ang South America ay hugis tatsulok na unti-unting nagiging patulis mula sa
bahaging equator hanggang sa Cape Horn sa katimugan. Ang Andes Mountains na may
FO
habang 7,240 km (4,500 milya) ay sumasakop sa kabuuang baybayin ng South America.

Ang Australia ay isang bansang kinikilala ring kontinenteng pinakamaliit sa daigdig.
Dahil sa mahigit na 50 milyong taong pagkakahiwalay nito bilang isang kontinente, may mga
bukod tanging species ng hayop at halaman na sa Australia lamang matatagpuan. Kabilang dito
ang kangaroo, wombat, koala, Tasmanian devil, platypus, atbp. Ang Oceania ay tumutukoy sa
mga bansa at pulo sa Micronesia, Melanesia at Polynesia.
T
Ang malawakang hangganan ng Asya, North America at South America na matatagpuan

sa Pacific Ocean ay bahagi ng tinatawag na Pacific Ring of Fire. Saklaw nito ang kanlurang
hangganan ng South America at North America patungong hilaga sa Aleutian Islands ng Alaska
O
pababa sa silangang hangganan ng Asya hanggang sa New Zealand sa Timog Oceania.

Tinawag itong Ring of Fire dahil matitindi ang pagputok ng bulkan at paglindol sa rehiyong
bunga ng pag –uumpugan ng mga tectonic plate (malalaking tipak ng crust ng daigdig kung
N
saan nakapatong ang mga kontinente) ng Pacific Ocean at mga nakaikot na kontinente rito.
(Sanggunian: Kasaysayan ng Daigdig ni Mateo etal., (2012), pp.15 – 17)
Upang higit na maganyak ay maaring panoorin ang video sa link na ito:

https://www.youtube.com/watch?v=i0krc1ULshY&fbclid=IwAR12mo-2lKMkpz0gaz-
84D8ZKprmjQGuAob7sRb6QkJPPVe9ufwt8ICo7vo
Kapag tapos mo nang basahin ang teksto, sagutin mo naman ang mga sumusunod na
gawain upang malinang ang iyong kaalaman tungkol sa mga kontinente.
GAWAIN I
MAPASURI: Suriin ang mapa ng pitong kontinente at ng limang karagatan. Pagkatapos sagutin
ang mga kaugnay na mga tanong sa ibaba. Gawin mo ito sa iyong sagutang papel. (5 puntos)
Page 19 of 86
[Type here]
LE
(Pinagkunan: countries-of the-world.com/ continents-of-the-world.html)
1. Anong kontinente ang nasa kanluran ng Asia? _____________
2. Anong kontinente ang nasa timog ng Europe? _____________
3. Anong kontinente ang matatagpuan sa timog – silangan ng Asia? _______
4. Anong karagatan ang nasa pagitan ng North America at Europe? _______
GAWAIN J
5. SA
Anong karagatan ang nakapalibot sa Antarctica? _________________
TALASALITAAN: Hanapin sa Hanay B ang mga terminolohiyang binibigyang – kahulugan sa

Hanay A. Isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang papel. (5 puntos)
HANAY B
R
HANAY A
1. Ang pinakamalawak na masa ng lupa sa ibabaw ng daigdig.
2. Ayon sa teoryang ito, magkakaugnay dati ang mga kontinente Oceania
FO
sa isang super kontinente na tinawag na Pangaea. Pangaea

3. Tumutukoy sa mga bansa at pulo sa Micronesia, Melanesia at Kontinente
Polynesia. Tectonic Plate
4. Rehiyon kung saan matitindi ang pagputok ng mga bulkan at Continental Drift Theory
paglindol dulot ng pag – uumpugan ng mga tectonic plate ng Pacific Ring of Fire
Pacific Ocean at mga nakaikot na kontinente rito.
5. Malalaking tipak ng crust ng daigdig kung saan nakapatong
T
ang mga kontinente.

O
GAWAIN K
THREE PICTURES, ONE WORD: Saang kontinente matatagpuan ang mga pook - pasyalan /
hayop na tinutukoy sa bawat bilang? Isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang papel.
N
(7 puntos)
1.
Sydney Opera House Uluru Kangaroo

2.
Statue of Liberty Niagara Falls American Bison
Page 20 of 86
[Type here]
3.
Eiffel Tower London Reindeer

4.
The Great Pyramids Kilimanjaro Wildebeests

5.
LE
Mt. Everest Taj Mahal Panda
6.
SA
Mt. Vinson Research Station Emperor Penguins
7.
R
Rio de Janeiro Amazon River Jaguar

FO
(Pinagkunan: famous wonders.com/mount-everest-highest-mountain-in-the-world/ Kids-world-travel-guide.com/china-facts.html/

Kids-world-travel-guide.com/australia-facts.html/ Kids-world-travel-guide.com/antarctica-facts.html/ Kids-world-travel-
guide.com/south america-facts.html/ Kids-world-travel-guide.com/brazil-facts.html/ Kids-world-travel-guide.com/uk-facts.html/ Kids-
world-travel-guide.com/norway-facts.html/ Kids-world-travel-guide.com/facts-about-kenya.html/ Kids-world-travel-guide.com/canada-
facts-for-kids.html/ Kids-world-travel-guide.com/top-10-famous-landmarks.html)
Inaasahan kong natapos mo ang mga gawain nang buong husay. Ngayon naman, para
T
malinang natin ang iyong mga natutunan, tumuloy tayo sa iba pang mga gawain.
O
F. Paglinang ng Aralin (Gawin Mo / Pagyamanin)
GAWAIN L
N
Sumulat ng tig-isang pangungusap mula sa bawat titik ng acronym na DAIGDIG batay sa mga
naunawaan mo tungkol sa araling heograpiya ng daigdig. Gawin mo ito sa iyong sagutang
papel ( 2 puntos bawat titik = 14 puntos)
D _______________________________________
A _______________________________________
I _______________________________________
G _______________________________________
D _______________________________________
I ________________________________________
G _______________________________________
Inaasahan ko na ikaw ay lubhang naganyak sa mga nalaman mo tungkol sa katangiang

pisikal ng daigdig. Ano naman kaya ang kahalagahan nito sa iyong pang-araw-araw na
buhay? Inaanyayahan kita na sagutin ang gawain sa ibaba.
DAY 5
G. Paglalapat ng aralin sa pang-araw-araw na buhay (Gawin Mo / Pagyamanin)
Page 21 of 86
[Type here]
MAPA NG REGION III
LE
(Pinagkunan:
https://www.google.com/search?q=political+map+of+central+luzon+&tbm=isch&ved=2ahUKEwj47P3gmeLpAhWVyIsBHTi1AWgQ2-
cCegQIABAA&oq=political+map+of+central+luzon+&gs_lc)
GAWAIN M
SA
MAPA-TUKOY!: Gamit ang mapa, subukan natin ang iyong galing sa paggamit sa mapa. Gamitin
ang sagutang papel para sa iyong mga kasagutan. (5 puntos)
Ibigay ang mga lalawigan o probinsya na nakikita sa …

R
A. Sa hilaga ng Pampanga ang ________ ( 1 puntos )

B. Sa kanluran ng Pampanga ang ________ ( 1 puntos )
FO
C. Sa timog ng Pampanga ang ________ ( 1 puntos )

D. Sa silangan ng Pampanga ang ________ ( 1 puntos )
E. Ano ang kabisera/kapital ng Pampanga? ( 1 puntos )
GAWAIN N
BUNDOK / ILOG: Basahin at unawain ang mga pahayag. Isulat ang tamang sagot sa iyong
sagutang papel.
T
1. Maghanap ng larawan ( maaring iguhit o kuhanan ng larawan ang Bundok ng Arayat) at idikit
O
o i-print ito sa iyong sagutang papel (3 puntos). Gayundin sagutin ang mga tanong sa
ibaba.
N
Gabay na Tanong:
A. Magbigay ng tatlong bayan na nakapalibot sa bundok Arayat.( 1 punto bawat
bayan/siyudad)
B. Ano ang kapakinabangan ng bundok sa mga Kapampangan na naninirahan malapit dito?
Magbigay ng halimbawa at ipaliwanag ang sagot ( 3 puntos)
2. Maghanap ng larawan ( maaring iguhit o kuhanan ng larawan ang Ilog Pampanga) at idikit o
i-print ito sa iyong sagutang papel. (3 puntos). Gayundin sagutin ang mga tanong sa ibaba.
Gabay na Tanong:
A. Magbigay ng tatlong bayan na dinadaluyan ng Ilog ng Pampanga.(1 punto bawat
bayan/siyudad )
B. Ano ang kapakinabangan ng ilog sa mga Kapampangan na naninirahan malapit dito?
Magbigay ng halimbawa at ipaliwanag ang sagot ( 3 puntos)
C. Paano ka makatutulong sa pangangalaga ng ating kalikasan? ( 3 puntos )
Page 22 of 86
[Type here]
Ngayong natapos mo na ang lahat ng mga gawain sa araling ito ay muling magmuni-muni
at pag-isipan ang iyong mga nalaman at naunawaan sa aralin.
H. Paglalahat ng Aralin (Tandaan Mo / Pagyamanin at Isaisip)
● Ang daigdig ang tanging planeta sa solar system na nakapagpapanatili ng buhay.

● Mahalagang mabatid ang pisikal na katangian ng daigdig sapagkat salik ito sa pamumuhay
at kultura ng tao.
● Mahalagang mabatid ang mga latitude at longitude ng isang lugar upang matukoy ang
eksaktong lokasyon nito sa mapa o globo.
● Tinatayang 70.8% ng kabuuang sukat ng daigdig ay saklaw ng mga karagatan.
● Ang heograpiya ay may malaking kaugnayan sa mga pangyayari sa kasaysayan, paghubog
ng kultura, at pang-araw-araw na pamumuhay ng tao.
Binabati kita! Matagumpay mong nagawa ang lahat ng mga gawain. Patunay ito na handa
ka na sa maikling pagsusulit na iyong gagawin.
LE
I. Pagtataya ng Aralin (Natutuhan Ko / Isagawa)
GAWAIN O
I.
SA
Unang Pagtataya – Heograpiya ng Daigdig (Katangiang Pisikal) (10 puntos)
Para sa aytem 1-5. Basahin at unawain mo ang bawat pahayag. Isulat kung SANG-
AYON O DI SANG-AYON sa bawat pahayag. Isulat mo ang iyong sagot sa sagutang
papel.
1. Ang Daigdig ang pangatlong planeta mula sa araw. Ito ang natatanging planetang
terestriyal ng solar system.Tinatayang nabuo ang planetang ito mga 1.57 bilyong taon
R
na ang nakalipas.
2. Ang mga Anyong Lupa, Anyong Tubig, Likas na Yaman, Klima, Flora at Fauna ay
mga saklaw ng pag-aaral ng Heograpiya.
FO
3. Ang Klima ay ang pang- araw- araw na kalagayan ng kalawakan. Kasama dito ang
mga elemento gaya ng temperatura, kalagayan ng himpapawid, hangin, ulan,
halumigmig at iba pa.
4. Ang Asya ang pinakamalaking kontinente sa daigdig at may pinakamaraming
bansa kung ihahambing sa ibang mga kontinente.
5. Ang Daigdig ay may plate o malaking masa ng solidong bato na hindi nananatili sa
T
posisyon. Sa halip, ang mga ito ay gumagalaw na tila mga balsang inaanod sa
mantle.
O
II. Basahin at suriing mabuti ang bawat pahayag. Isulat mo ang TITIK ng tamang sagot sa
iyong sagutang papel.
N
6. Bakit mahalagang magkaroon ng kaalaman tungkol sa ating kapaligiran at sa

heograpiya ng daigdig sa pangkalahatan?
A. Ang mga kaganapan ng nakalipas ay mahalagang leksyon sa hinaharap.
B. Ang heograpiya ay may mahalagang papel na ginagampanan sa paghubog at
pag-unlad ng kabuhayan at kultura ng tao hanggang sa kasalukuyan.
C. Isang mahalagang salik ang heograpiya sa pag-usbong at pag- unlad ng isang
kabihasnan. Iniaakma ng tao ang uri ng kanyang pamumuhay batay sa kanyang
heograpiya.
D. Tama ang B at C
E. Tama ang A at B
7. Alin sa mga sumusunod ang HINDI tamang pahayag?
A. Ang Africa ang may pinakamaraming mga bansa sa digdig.
B. Ang Asya ang itinuturing na pinakamalaking kontinente sa daIgdig.
C. Ang kontinente ng Europa ay itinuturing na pinakamaliit na kontinente. Ang laki
nito ay ¼ na bahagi lamang ng kalupaan ng Asya.
Page 23 of 86
[Type here]
D. Ang Antarctica ang tanging kontinenteng natatakpan ng yelo na ang kapal ay

umaabot ng halos 2km. Dahil dito, walang taong naninirahan sa nasabing
kontinente.
8. Alin sa mga sumusunod ang itinuturing na pinakamahabang ilog sa daigdig na umaabot
hanggang 6,741 kilometro?
A. Amazon River B. Huang Ho C. Nile River D. Yangtze River
9. Bakit mahalagang isaalang - alang ng tao ang pangangalaga sa ating kalikasan?
A. Upang lalong umunlad ang ating ekonomiya.
B. Upang makilahok sa mga programang pang kalikasan ng ibat-ibang mga bansa
sa daigdig.
C. Ang pagkakaroon ng malinis at kaaya-ayang kalikasan ay tulay tungo sa
malusog, masaya at kaaya-ayang uri ng pamumuhay.
D. Ang pagkasira ng ating kalikasan at pagkaubos ng mga likas yaman ay
magdudulot ng mga hindi kaaya-ayang resulta gaya ng paglitaw ng mga sakit,
global warming, climate change at kahirapan dahil sa kawalan ng pinagkukunang
kabuhayan.
E. Tama ang C at D
LE
F. Tama ang A at B
10. Alin sa mga sumusunod ang dapat na pangunahing isulong ng isang mag-aaral gaya
mo?
A. Pakikipagkaibigan sa ibang kamag-aral.
B. Pagtulong sa guro.
SA
C. Pagpapanatili ng kalinisan ng silid-aralan at paaralan. Tamang pagtatapon ng
basura.Pagtulong sa paglilinis ng silid - aralan.
D. Pagtulong sa kamag –aral sa paggawa ng takdang – aralin
E. Tama ang A at B.
J. Karagdagang Gawain at Remediation

R
GAWAIN P
Isulat mo sa iyong sagutang papel ang tinutukoy sa bawat bilang. (10 puntos)
FO
1. Tumutukoy sa matigas at mabatong bahagi ng daigdig.

2. Karaniwang panahong (average weather) nararanasan ng isang lugar sa loob ng mahabang
panahon.
3. Ang pinakamalaking tuyong disyerto sa daigdig.
4. Ang tanging kontinenteng natatakpan ng yelo.
5. Ang pinakamaliit na kontinente sa daigdig.
T
Isulat mo ang T kung tama ang isinasaad ng bawat pahayag at M kung mali. Iwasto mo ang
O
maling pahayag sa pamamagitan ng pagpalit sa salitang may salungguhit. Gawain ito sa iyong
sagutang papel.
N
6. Ang daigdig ang tanging planeta sa solar system na nakapagpapanatili ng buhay.

7. Mahalagang mabatid ang mga latitude at longitude ng isang lugar upang matukoy ang
eksaktong lokasyon nito sa mapa o globo.
8. Ang pinakamalaking kontinente sa mundo ay ang Africa.
9. Ang mga bansang bahagi ng Pacific Ring of Fire ay madalas makaranas ng malalakas na
bagyo.
10. Ang heograpiya ay may malaking impluwensiya sa mga gawi at kaparaanan ng tao.
Binabati kita! Napagtagumpayan mo na ang mga gawain para sa linggong ito.

*******************************************
Page 24 of 86
[Type here]
SELF- INSTRUCTIONAL PACKETS ( SIPacks)

MELC 2 - Week 3, September 7 - 11, 2020
PAKSA : HEOGRAPIYANG PANTAO
BILANG BILANG
BAHAGI
PANGKAT/ NG NG
ARAW NG MGA GAWAIN PUNTOS PUNTOS
MODYUL SEKSYON
(Reg-OH) (SSC)
A GAWAIN A- Loop a Word Para sa lahat 10 10
Una B GAWAIN B - 4 Pics 1 Word Para sa lahat 4 4
C GAWAIN C- Para sa lahat 4 4
GAWAIN D- Cloud Map Para sa lahat 4 4
Ikalawa D GAWAIN E- Balitaan Para sa lahat 5 5
GAWAIN SSC - Analogy SSC ------ 5
GAWAIN F- Crossword Puzzle Para sa lahat 12 12
E
LE
Ikatlo GAWAIN G- Factbook Para sa lahat 17 17
F GAWAIN H- Matching Type Para sa lahat 5 5
Ikaapat G GAWAIN I - Tula Para sa lahat 15 15
I GAWAIN J- Ikalawang Pagtataya Para sa lahat 15 15
Ikalima
J GAWAIN K- Remedial SA Para sa lahat 15 15
September 7 – 11, 2020

School Pampanga High School Teaching Dates/ Week
(Week 3)
Grade
Level Eight Quarter Unang Markahan
R
FO

henerasyon.

T

O
MELC No. 2 - Napahahalagahan ang natatanging kultura ng mga rehiyon, bansa at

mamamayan sa daigdig (lahi, pangkat-etnolingguwistiko, at relihiyon sa daigdig)
(AP8HSK-Ie-5)
N
1. Natutukoy ang katuturan at saklaw ng Heograpiyang Pantao;

2. Naipaliliwanag ang saklaw ng Heograpiyang Pantao;
3. Napahahalagahan ang natatanging kultura ng mga rehiyon, bansa at
mamamayan sa daigdig (lahi, pangkat-etnolingguwistiko, at relihiyon sa daigdig).
I. NILALAMAN (Content): Heograpiyang Pantao

3. Mga pahina sa Teksbuk (Other references):
5. Iba pang pinagkuhanang sources: DLP Week 3 (SY 2019-2020)
Page 25 of 86
[Type here]
Magandang Araw sa iyo! Napakabilis ng araw at natapos mo na ang dalawang

linggong pag-aaral. Inaasahan ko na nasiyahan ka at marami ka nang natutunan sa pag-
aaral ng heograpiya ng daigdig.
Tignan ko nga kung natandaan mo ang iyong napag-aralan noong nakaraang linggo.
Inaanyayahan kitang sagutin ang unang gawain para sa linggong ito.
DAY 1
GAWAIN A
LOOP A WORD: May mga halong letra sa loob ng kahon. Hanapin ang mga salita na napag-
aralan mo noong nakaraang linggo. Isulat ang mga salita sa iyong sagutang papel. Sumulat ng
isang pangungusap sa natandaan mo sa bawat salita. (10 puntos)
LE
L D A I G D I G H N K H L Y G M
R I J F A F R I C A F G J D Y J
J A U S T R A L I A W R T Y G K
M G H F H E O G RSA A P I Y A H T
F H D L A T I T U D E D F V N L
B J P A N A H O N F G Y N B Y U
F M K B S F W C M A N T L E F L
B G D D K K O N T I N E N T E S
1. ________ 3. ______ 5. ______ 7. ________
2. ______ 4. ______ 6. ______ 8. ______
9 – 10. Sumulat ng isang pangungusap bilang buod ng iyong natutunan noong nakaraang
R
linggo.
FO
Inaasahan ko na nasiyahan ka sa pagsagot sa iyong gawain. Inaanyayahan kita na

basahin naman ang susunod mong gagawin.
GAWAIN B
T
4 PICS 1 WORD - Tignan mo at suriin ang mga larawan sa ibaba. Ayusin ang mga titik batay sa
ipinapakita ng mga larawan at isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang papel. Gamitin
O
mong batayan ang mga ito para sa Gawain C. ( 4 na puntos )

1. IKAW 2. YONRILEHI
N
Page 26 of 86
[Type here]
3. HALI 4. KATNGAP IONKTE
BinabatiBkita at napagtagumpayan mo ang pagsagot sa mga naunang gawain. Ngayon

GAWAIN
naman, ikaw ay aking inaanyayahan na basahin ang teksto tungkol sa ating paksa – ang
Ayusin mo ang mga letrang nasa ilalim ng bawat larawan upang makuha mo ang tamang
heograpiyang pantao.
salitang tumutukoy sa mga ito. Isulat ang tamang salita sa sagutang papel. (4 puntos)
LE
GAWAIN C
Mula sa Gawain B, ibigay kung saan ka nabibilang mula sa mga sumusunod. Isulat ang sagot
SA
1. Lahi -
2. Pangkat-etniko -
3. Wika -
4. Relihiyon -
R
(Paglinang / Alamin Mo / Paunlarin)
FO
DAY 2
HEOGRAPIYANG PANTAO
Ang Heograpiyang Pantao ay tumutukoy sa pag-aaral ng wika, relihiyon, lahi, at pangkat
- etniko sa iba’t-ibang bahagi ng daigdig.
Itinuturing ang wika bilang kaluluwa ng isang kultura. Nagsisilbi itong pagkakakilanlan o
identidad sa mga taong kabilang sa isang pangkat. May 7,105 buhay na wika sa daigdig na
ginagamit ng mahigit 6.2 milyong katao. Nakapaloob ang mga wikang ito sa tinatawag na
T
language family o mga wikang magkakaugnay at may iisang pinag-ugatan. Tinatayang may 136
language family sa buong daigdig, at ang mga ito ay nagsasanga-sanga sa iba pang wikang
O
ginagamit sa iba’t-ibang bahagi ng daigdig.
Mga Pangunahing Pamilya ng Wika sa Daigdig

N
(Pinagkunan: WP//ps.org/akelley/files/2014/04/AP-HUG-Chapter-5-pdf)
Page 27 of 86
[Type here]
Mabibigyang kahulugan ang relihiyon bilang kalipunan ng mga paniniwala at ritwal ng

isang pangkat ng mga taong tungkol sa isang kinikilalang makapangyarihang nilalang o diyos.
Nagmula ito sa salitang religare na ang ibig sabihin ay “buuin ang mga bahagi para maging
magkakaugnay ang kabuuan nito”. Ang mga paniniwalang nakapaloob sa sistema ng isang
relihiyon ay nagiging batayan ng pagkilos ng tao sa kaniyang pang-araw-araw na pamumuhay
bilang indibidwal at kasapi ng isang lipunan. Ang mga pangunahing relihiyon sa daigdig ay ang
Kristiyanismo, Islam, Hinduismo at Budismo.
Mga Pangunahing Relihiyon sa Daigdig
LE
SA
R
(Pinagkunan: The globalist com/word press/wp-content/uploads/2019/04/PF.17.04.05-projectionsUpdate-GRL310px.png)
Ang race o lahi ay tumutukoy sa pagkakakilanlan ng isang pangkat ng tao, gayundin

FO
ang pisikal o bayolohikal na katangian ng pangkat. Ang salitang etniko ay nagmula sa salitang
Greek na “etnos – mamamayan.” Ang mga miyembro ng pangkat etniko ay pinag – uugnay ng
magkakatulad sa kultura, pinagmulan, wika at relihiyon.
Upang higit na maganyak sa iyong pag-aaral, maaari mong panoorin ang video na nasa
link na ito: https://www.youtube.com/watch?v=8WIs8P0XxNA&list=PLMRB0J_BLzU7B9JTk9vI4OP8QF-
X1rHbu&fbclid=IwAR1noPieCVn18hWrFjToFvHo5rEyvR-8mguuQmLk6KxivSG5mZ8phc_6NkE
T
O
ibaba.
GAWAIN D
N
CLOUD MAP: Isulat mo sa loob ng cloud map ang saklaw ng heograpiyang pantao. Gawin mo
ito sa iyong sagutang papel. (4 puntos)
1 2
1 Saklaw ng
1
heograpiyang
pantao
3 4
1 1
GAWAIN E
BALITAAN: Pumili ka ng isang article, news item, editoryal, o cartoon (mula sa radyo,
telebisyon, diyaryo o internet; maaaring local o foreign news source) na sa palagay mo ay may
kaugnayan sa ating pag-aaral ng heograpiyang pantao. Isulat mo sa iyong sagutang papel ang
Page 28 of 86
[Type here]
pamagat o headline (ulo ng balita), sino ang nagsulat, saan mo ito nakuha, at bakit ito may
kaugnayan sa heograpiyang pantao. Ang headline o ulo ng balita ay maaaring isulat sa Ingles,
ngunit ang pagpapaliwanag ay sa Tagalog. Gawin mong gabay ang tanong at halimbawa na
nasa ibaba.
(5 puntos)
Ano ang kaugnayan ng balita sa pag-aaral natin ng heograpiyang pantao?
Halimbawa:
Balita: “Do 'Black Lives Matter' to Filipinos? A call for empathy” (1 punto)
May-akda: Maki Somosot (1 punto)
Pinagmulan: rappler.com (1 punto)
Kaugnayan sa heograpiyang pantao: Tinalakay ni Maki Somosot ang kahalagahan ng
pakikiisa nating mga Pilipino sa patuloy na pakikibaka para sa pagkakapantay-pantay ng
LE
mga lahi sa buong mundo. May kaugnayan ito sa heograpiyang pantao dahil
binibigyang-pansin nito ang napakahalagang isyu ng pantay na pagtingin at pag-respeto
sa lahat ng lahi. (2 puntos)
GAWAIN (SSC)
SA
ANALOGY: Ibigay mo ang hinihingi ng analohiya sa ibaba. Isulat mo ang sagot sa iyong
sagutang papel. (5 puntos)
1. Heograpiya: klima at panahon, likas yaman, anyong lupa at tubig, flora at fauna,
distribusyon at interaksyon ng tao at iba pang organismo sa kapaligiran nito ;
R
Heograpiyang Pantao: ______________________________________________
2. Geo: daigdig ; Etnos: ______________
3. Relihiyon: kalipunan ng mga paniniwala at ritwal ; Wika: ___________________
FO
4. Pangkat-etniko: pangkat ng taong may magkakatulad na kultura at pinagmulan ;

Lahi:___________________________
5. Wika: Afro-Asiatic, Austronesian, Indo-European, Niger-Congo at Sino-Tibetan ;
Relihiyon:_______________________

T
DAY 3
O
N
mo na itong sagutin at tumuloy ka na sa susunod n a gawain.
GAWAIN F
CROSSWORD PUZZLE: Buuin ang puzzle tungkol sa heograpiyang pantao sa pamamagitan
ng pagtukoy sa inilalarawan ng bawat bilang .Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel. (12
puntos)
Pahalang
1. Kaluluwa ng kultura
3. Sistema ng mga paniniwala at rituwal
7. Pagkakakilalanlang biolohikal ng pangkat ng tao
9. Pamilya ng wikang Filipino
10. Matandang relihiyong umunlad sa India.
Pababa
2. Relihiyong may pinakamaraming tagasunod
Page 29 of 86
[Type here]
4. Pamilya ng wikang may pinakamaraming taong gumagamit

5. Salitang-ugat ng relihiyon
6. Salitang Greek ng “mamamayan”
8. Pangkat ng taong may iisang kultura at pinagmulan
LE
Pamprosesong tanong:
Bakit mahalagang pag–aralan ang heograpiyang pantao? Isulat ito sa iyong sagutang papel
(2 puntos)
GAWAIN G
SA
FACTBOOK: Sa iyong sagutang papel, gumawa ka ng isang Factbook na tampok ang
bansang iyong napili. Naibigay na sa ilalim ang bahagi ng Factbook na tampok ang Pilipinas,
gawin mo na lamang ang bahagi na tampok ang bansang iyong napili. Sa ilalim ng pangalan ng
bansa, iguhit mo ang watawat nito, at ilagay mo ang nasyonalidad, mga pangkat-etniko sa
bansa, mga wikang ginagamit, at mga relihiyon. Maaari mong makuha ang mga impormasyon
R
sa The World Factbook, mula sa website ng Central Intelligence Agency ng USA

(https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/).
Sa ilalim ng Factbook, maglagay ka ng maikling pagpapaliwanag kung bakit mo napili ang
FO
bansang ito, at kung ano ang pagkakapareho nito sa Pilipinas, kung meron man. (14 puntos)
Factbook
Bansa Philippines (2 puntos)
T
Nasyonalidad Filipino (1 punto)

Mga Pangkat- Tagalog 24.4%, Bisaya/Binisaya 11.4%, Cebuano 9.9%, Ilocano (2 puntos)
O
etniko 8.8%, Hiligaynon/Ilonggo 8.4%, Bikol/Bicol 6.8%, Waray 4%,

other local ethnicity 26.1%, other foreign ethnicity .1% (2010 est.)
Mga Wikang unspecified Filipino (official; based on Tagalog) and English (2 puntos)
N
Ginagamit (official); eight major dialects - Tagalog, Cebuano, Ilocano,

Hiligaynon or Ilonggo, Bicol, Waray, Pampango, and Pangasinan
Mga Relihiyon Roman Catholic 80.6%, Protestant 8.2% (includes Philippine (2 puntos)
Council of Evangelical Churches 2.7%, National Council of
Churches in the Philippines 1.2%, other Protestant 4.3%), other
Christian 3.4%, Muslim 5.6%, tribal religions .2%, other 1.9%,
none .1% (2010 est.)
(Sanggunian: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html)
Ano ang natatangi sa bansang iyong napili (lalo na sa aspeto ng wika, relihiyon at
pangkat-etniko)? Ihambing mo ang mga datos na nakuha mo sa mga datos ng Pilipinas.
(3 puntos)
malinang natin ang iyong mga natutunan, maarari mo nang itumuloy ang susunod na
gawain.
Page 30 of 86
[Type here]
GAWAIN H
MATCHING TYPE: Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy na sagot sa Hanay A. Isulat ang sagot
sa iyong sagutan papel. (5 puntos)
HANAY A HANAY B
1. Ang relihiyon may pinakamaraming bilang ng mga Heograpiyang Pantao
tagasunod.
2. Tumutukoy sa pag-aaral ng wika, relihiyon,lahi, at pangkat Kristiyanismo
etniko sa iba’t ibang bahagi ng daigdig.
3. Itinuturing bilang kaluluwa ng isang kultura. Wika
4. Pamilya kabilang ang Wikang Pilipino. Austronesian
5. Tumutukoy sa pagkakakilanlan ng isang pangkat ng tao, Lahi
gayondin ang pisikal at bayolohikal na katangian ng
pangkat.
LE
DAY 4
GAWAIN I
TULA: Ikaw ay gagawa ng tula na nagpapakilala sa mga magagandang katangian nating mga
Pilipino kasama na rito ang paglalarawan sa ating lahi, wika, at relihiyon. Ang iyong gagawing
tula ay tatlong saknong na may apat na talutdod na may sukat at tugma. Isulat ang iyong tula sa
SA
isang short bond paper at lagyan ito ng border batay sa disenyong iyong napili. (15 puntos)
Gabay sa paggawa ng tula:

1. Lagyan ng pamagat ang inyong tula. Halimbawa: “ #Legit akong Pinoy”
2. Sa unang saknong ilarawan katangiang pisikal nito. (Paano mo maipagmamalaki
ang lahi Pinoy sa buong mundo batay sa istura o panlabas na anyo)
R
3. Sa ikalawang saknong ilarawan ang katangian ng wika Filipino.
4. At sa ikatlong saknong ilarawan ang pagiging relihiyoso nating mga Pinoy.
FO
Paraan ng pagbibigay puntos para sa tula

A. Nilalaman: Ang mga piniling salita ay angkop sa inilalarawan (batay sa lahi,
wika,at relihiyon) - 9 puntos (3 puntos bawat saknong)
B. Sukat at Tugma: Ang mga salita ay may sukat at tugma
- 3 puntos (1 punto bawat saknong)
C. Disenyo at Kalinisan: Nakapaglagay ng border at malinis ang pagkakasulat o
pagkaka-print - 3 puntos
T
KABUUANG PUNTOS: 15
O
N
Inaasahan ko na ikaw ay lubhang naganyak sa mga nalaman mo tungkol sa heograpiyang

pantao. Ano naman kaya ang kahalagahan nito sa iyong pang-araw-araw na buhay?
Inaanyayahan kita na gawin ang gawain sa ibaba.
● Sa pag-aaral ng heograpiyang pantao saklaw nito ang wika, relihiyon, lahi, at

pangkat-etniko. Ito rin ay batayan upang lubusang maunawaan at mapahalagahan
ang pagkakaiba-iba ng bawat tao sa ating mundo, ika nga “Unity in Diversity”. Ang
pagkakaiba-ibang ito ang siyang nagbibigay-kulay sa kultura ng bawat isa, at hindi
dapat maging dahilan ng hindi pagkakaunawaan. Importanteng matuto ang bawat
isa na irespeto ang pagkakaiba ng lahat ng tao.
Binabati kita! Matagumpay mong nagawa ang lahat ng mga gawain. Patunay ito na handa
ka na sa maikling pagsusulit na iyong gagawin.
Page 31 of 86
[Type here]
DAY 5
GAWAIN J
Ikalawang Pagtataya – Heograpiyang Pantao (15 puntos)
I. Basahin at unawain ang bawat pahayag. Isulat kung FACT O BLUFF ang bawat
pahayag. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Saklaw ng Heograpiyang Pantao ang pag-aaral ng wika, relihiyon, katangiang
pisikal ng daigdig, lahi at pangkat- etniko sa ibat ibang bahagi ng daigdig.
2. Itinuturing ang wika bilang kaluluwa ng tao. Nagbibigay ito ng identidad sa
kanyang pagkatao at pag uugali.
3. Ang Relihiyon ay nakikilala bilang kalipunan ng mga paniniwala at ritwal ng isang
pangkat ng mga tao tungkol sa isang makapangyarihang diyos. Nagmula ito sa
salitang Religare na nangangahuliugang buuin ang mga bahagi upang maging
mag kakaugnay ang kabuuan nito.
4. Ang Race o Lahi ay tumutukoy sa pagkakakilanlan ng isang pangkat ng mga tao.
Natutukoy ang Lahi ng pangkat sa pamamagitan ng kanyang pagiging miyembro
LE
sa kanyang pangkat etniko.
5. Ang Relihiyon ay isang mahalagang salik sa pag-unlad at pag-iral ng mga
kultura. Naging salik din ito sa pagtatag at pagbagsak ng mga kaharian.
Hanggang sa kasalukuyan, ang relihiyon ay nananatiling isang malaking salik sa
pag papanatili ng maayos at malinis na kalikasan sa ating mundong
SA
ginagalawan.
II. Sagutin ang mga tanong sa ibaba. Isulat ang mga sagot sa iyong sagutang papel.
1. Ano ang pagkakaiba ng Heograpiyang Pantao sa Pisikal na Heograpiya? (2 puntos)
2. Ipaliwanag ang mga saklaw ng heograpiyang Pantao ayon sa iyong pagkakaunawa.
(2 puntos)
R
3. Bakit mahalagang pag-aralan ang heograpiyang Pantao. (2 puntos)
4. Paano nakaaapekto ang heograpiyang pantao sa pagkakakilanlan ng indibidwal o
isang pangkat ng tao? (2 puntos)
FO
5. Paano magiging instrumento ang heograpiyang pantao sa pagkakaisa ng mga tao sa

daigdig? (2 puntos)

Nawa’y nakatulong ang araling ito upang makita mo kung gaano kalawak ang ating
mundo – hindi lamang sa pisikal na aspeto kundi maging sa uri ng mga taong nakatira
T
dito. Sa taong 2020, mayroong mahigit pitong bilyong tao sa mundo, pitong libong wika,
apat na libong relihiyon, at humigit-kumulang animnapung lahi. Sa iyong palagay, ito ba
O
ay pinagmumulan ng pagkakaisa o pagkakawatak-watak? Simulan mo ang pagsusuri sa

lipunang iyong kinabibilangan. Maaaring makatulong sa iyong pagninilay ang gawain sa
ibaba.
N
(Sanggunian: https://www.theregister.com/2006/10/06/the_odd_body_religion/ https://www.worldometers.info/world-population/ LM

pahina 31, https://www.britannica.com/topic/race-human)
GAWAIN K
Pumili ka ng tatlong (3) tao (maaaring kapamilya, kamag-anak, kaibigan na kasama mo na sa
bahay, o madali mong makausap gamit ang Messenger, Viber, Zoom, atbp. dahil hindi ka pa
pwedeng lumabas ng bahay) na sasagot sa mga tanong sa ibaba. Pagkatapos, gumawa ng
isang maikling pagninilay (3-5 pangungusap) mula sa mga sagot na kanilang ibinigay. Gawin ito
sa iyong sagutang papel. Sundin ang talahanayan sa ibaba at gawing gabay ang halimbawa.
(15 puntos)
Pangalan Halimbawa:
George Floyd (1 punto)
Wikang ginagamit English (1 punto)
Relihiyong Baptist (1 punto)
kinabibilangan
Lahi / Pangkat- African-American (1punto)
etniko
Page 32 of 86
[Type here]
Nakaranas ba ng Si George Floyd ay isang lalaki mula sa Minneapolis,

pagpuna/ Minnesota na namatay sa isang engkwentro sa mga pulis nang
pagkutya dahil sa akusahan si Floyd ng isang tindahan na nagbayad gamit ang
kanyang pekeng pera. Pinadapa si Floyd sa daan at lumuhod sa
wika/relihiyon/ kanyang leeg ang pulis sa loob ng halos siyam na minuto, na
lahi? Ipaliwanag. naging sanhi ng kanyang pagkamatay. Marami ang
naniniwalang ganoon katindi ang pagtrato ng Caucasian na
pulis – si Officer Derek Chauvin – kay Floyd dahil masama ang
tingin nito sa ibang mga lahi, lalo na sa mga African-Americans.
(5 puntos)
(Sanggunian: https://religionnews.com/2020/05/29/george-floyds-ministry-friends-say-he-was-their-og-a-man-of-peace/)
Pagninilay:
Mula sa aking mga panayam, natutunan ko na ____________________________. (3 puntos)
Naniniwala ako na ang pagkakaiba ng mga tao ay _________________________. (3 puntos)
LE
SA
R
FO
T
O
N
Page 33 of 86
[Type here]
SELF-INSTRUCTIONAL PACKETS ( SIPacks)

Paksa: PANAHONG PREHISTORIKO
BILANG BILANG
BAHAGI
ARAW PANGKAT/ NG NG
NG MGA GAWAIN SEKSYON PUNTOS PUNTOS
MODYUL
(Reg-OH) (SSC)
GAWAIN A- Panimulang Pagtataya Para sa lahat 10 10
A
GAWAIN B - Ako ay si.. Para sa lahat 15 15
Una
B GAWAIN C- Guhit Larawan Para sa lahat 14 14
GAWAIN D- Time Math Muna Para sa lahat 2 2
C
GAWAIN E- Larawan Suri Para sa lahat 5 5
GAWAIN F- What do you think! Para sa lahat 7 7
LE
D GAWAIN G- Kumpletuhin Mo Para sa lahat 9 9
Ikalawa
SSC- Do It For The ‘GRAM SSC --- 21
GAWAIN H- Tower Of Hanoi Chart Para sa lahat 18 18
E
SSC- Patunayan Mo SSC --- 16
Ikatlo F GAWAIN I -Trianggulo: SA Para sa lahat 5 5
G GAWAIN J- Ano Ngayon Chart Para sa lahat 18 18
Ikaapat I GAWAIN K- Ikatlong pagtataya Para sa lahat 15 15
Ikalima GAWAIN L- Anong ? Para sa lahat 5 5

J Para sa lahat 15 15
GAWAIN M- Ang Pinaka
R
September 14–18, 2020

School Pampanga High School Teaching Dates/ Week
FO
(Week 4 )
Grade
Level
Eight Quarter Unang Markahan

T

henerasyon.
O

N


MELC No. 3 - Nasusuri ang yugto ng pag unlad ng kultura sa panahong
Prehistoriko.
1. Nailalarawan at naihahambing ang uri ng pamumuhay ng mga tao sa tatlong

yugto ng panahong Prehistoriko.
2. Naipaliliwanag ang mga dahilan sa pag unlad ng kultura sa panahong pre
historiko.
3. Naibibigay ang pag-unlad ng kultura noong panahong Prehistoriko sa
kasalukyang pamumuhay ng tao.
Page 34 of 86
[Type here]
I. NILALAMAN (Content): Panahong Prehistoriko

et al.) p.32-40
Magandang Araw sa iyo! Napakabilis ng araw at natapos mo na ang tatlong
LE
linggong pag-aaral. Inaasahan ko na nasiyahan ka at marami ka nang natutunan sa pag-
aaral ng heograpiyang pantao.
Bago ka magsimula sa iyong pag-aaral, inaanyayahan kitang sagutin ang mga sumusunod
SA
na tanong sa ibaba. Huwag kang mangamba, ito ay pagtataya bago ang iyong pag-aaral.
Maari mo nang simulan ang pagsagot.
DAY 1
GAWAIN A
PANIMULANG PAGTATAYA: Basahin mong mabuti at unawain ang bawat tanong. Piliin mo
R
ang TITIK ng tamang sagot at isulat mo ito sa iyong sagutang papel. ( 10 puntos )
1. Yugto sa mahabang nakaraan ng sangkatauhan na nag-uugat halos 2.5 milyong taon na

FO
ang nakalilipas o bago pa ang paglikha ng isang sistematikong pagsusulat o pagtatala. Ito
ay hinggil sa mga pangyayari bago naitala ng mga sinaunang tao ang kasaysayan.
A. Ebolusyon C. Paglalang
B. Historiko D. Pre-Historiko
2. Ito ang paniniwalang ang tao ay bunga ng mahabang proseso ng pagbabago ayon sa mga
siyentista, ang chimpanzee ang pinapalagay na pinakamalapit na kaanak ng tao. Ano ang
T
teoryang ito?
A. Teorya ng Ebolusyon C. Teorya ng Paglalang o Creationism
O
B. Teorya ng Natural Selection D. Teorya ng Survival of the Fittest

3 Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng mga species ng Homo?
A. Ape, Chimpanzee C. Habilis, Erectus,Sapiens
N
B. Australopithecine, Ardipithecus D. Tama ang lahat ng nabanggit

4. Ito ang pinakamahabang yugto sa kasaysayan ng sangkatauhan.
A. Metal B. Mesolithic C. Neolithic D. Paleolithic
5. Ang panahong ito ay nakagawa na ng matigas na metal nang pinaghalo ang tanso at tin.
A. Panahon ng Bakal C. Panahon ng Ginto
B. Panahon ng Bronse D. Panahon ng Tanso
6. Alin sa mga sumusunod ang may wastong pagkakasunud –sunod ng prosesong naganap
sa mga sinaunang tao sa panahong Pre-Historiko?
I. Agrikultura II. Kalakalan III. Labis na pagkain IV. Pangangaso
A. IV, I, III, II C. IV, I, II, III
B. II, I, IV, III D. I, II, III, I
Page 35 of 86
[Type here]
7. Aling pahayag ang may MALING IMPORMASYON tungkol sa mga yugto ng pag-unlad ng
tao?
A. Pinakinis na bato ang ginamit noong Panahong Neolitiko
B. Umunlad ang sistemang agrikultura sa Panahong Paleolitiko.
C. Dumami ang maaaring gawin ng mga tao nang gumamit na sila ng metal.
D. Ang sistema ng agrikultura ang nagbunsod sa pagkakaroon ng kalakalan.
8. Ang Rebolusyong Neolitiko ay tumutukoy sa malawakang sistema ng pagtatanim na
nagsimula sa Panahong Neolitiko. Paano nito binago ang pamumuhay at kasaysayan ng
tao sa panahong Pre-Historiko?
A. Natutong gumamit ang tao ng mga kagamitang yari sa metal.
B. Gumamit ng mga kasangkapang yari sa pinakinis na mga bato.
C. Naging nomadiko ang pamumuhay ng unang tao at kailangan nilang magpalipat-lipat
ng tirahan.
D. Nagbigay- daan ito upang matustusan ang pangangailangan sa pagkain
at magkaroonng permanenteng tirahan.
9. Paano napatunayan ang kalahagahan ng kapaligiran sa mga sinaunang tao?
LE
A. Nagkaroon ng kaayusan at katahimikan ang lipunan ng sinaunang tao.
B. Natuklasan ng sinaunang tao ang pagtanim at pag-alaga ng mga hayop
C. Naging katuwang ng tao ang kanyang kapaligiran upang mapaunlad ang kaniyang
pamumuhay.
D. Naging parasitiko ang tao sa kanyang kapaligiran dahil lahat ng pangangailangan nito
SA
ay matutustusan ng kaniyang kapaligaran.
10. Paano napakinabangan sa kasalukuyan ang sistema ng agrikultura na pinasimulan ng mga

sinaunang tao?
A. Agrikultura ang tanging ikinabubuhay natin sa kasalukuyang panahon.
B. Walang pagbabago sa sistema ng agrikultura hanggang sa kasalukuyan.
C. Isa ang agrikultura sa pangunahing kabuhayan at pinagkukunan ng pagkain ng tao
R
sa kasalukuyan.
D. Limitado lamang ang karne dahil hindi marunong ang mga makabagong tao na
FO
magpaamo ng hayop.
T
GAWAIN B
AKO AY Si: Punan ng akmang sagot ang ating dugtungan. Gamiting gabay ang bawat bilang sa
pagsagot. Gawin ito sa sagutang papel.
O
Ako ay si (1. PANGALAN), naninirahan sa ( 2. TIRAHAN ), kabilang ako sa pangkat

ng ( 3. PANGKAT ENTIKO NA KINABIBILANGAN/KINAGISNAN, HALIMBAWA
N
KAPAMPANGAN, ILOCANO, BISAYA, ATBP.). Bihasa ako sa pagsasalita ng ( 4. WIKANG

GINAGAMIT) at aking kinagisnang relihiyon ay _ (5)___. ( 5 puntos )
Sa aking pananaw, hindi kailanman magiging sagabal ang pagkakaisa nating mga
Pilipino sa kabila ng pagkakaiba natin sa pangkat etniko, wika at relihiyon dahil __( 5 puntos).
GAWAIN C
GUHIT LARAWAN: Iguhit at kulayan mo ang tinutukoy ng salita sa bawat kahon. Gawin ito sa
iyong sagutang papel ( 1 punto bawat guhit )
APOY BANGA KAHOY BATO BUTO NG HAYOP
Mga Pamprosesong Tanong mula sa Gawain C (Guhit Larawan):
Page 36 of 86
[Type here]
1. Kung ikaw ay pipili ng dalawa sa mga bagay, ano-ano ang mga ito at ipaliwanag ang
kahalagahan nito para sa iyo. ( 6 puntos = 1 punto para sa bagay at 2 puntos para sa
paliwanag)
2. Kaya mo bang mabuhay sa sinaunang panahon, kung taglay mo ang mga bagay na
iyong pinili? Ipaliwanag ang iyong sagot. ( 3 puntos )
GAWAIN D
TIME MATH MUNA! Isagawa ang operasyong hinihingi. Gamiting gabay ang mga pinaghalong
titik at isulat ang nabuong salita sa sagutang papel.
1. Matanda + Bato = HALEOIICTPL
2. Bago + Bato = ELITNHICO
1. ________________________
2. ________________________
LE
GAWAIN E
LARAWAN SURI
SA
Pinagkuhanan:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/81/Acheuleanhandaxes.jpg
https://media1.britannica.com/eb-media/58/123658-004-E0A00E25.jpg
https://www.studenthandouts.com/00/200905/EarlyBronzeandIronImplements.jpg
R
Mga Pamprosesong Tanong mula sa Gawain (Larawan Suri). Gawin ito sa iyong sagutang
papel:
FO
1. Ano ang ipinakikita ng mga larawan mula sa itaas? ( 2 puntos )

2. Paano nakatulong ang mga ito sa pang-araw-araw na pamumuhay ng ating mga
ninuno? ( 3 puntos )

T
Binabati kita at napagtagumpayan mo ang pagsagot sa mga naunang gawain. Ngayon naman,
ikaw ay aking inaanyayahan na basahin ang teksto tungkol sa ating paksa – ang panahong
O
prehistoriko.
N
DAY 2
ARALIN 2: ANG MGA SINAUNANG TAO
PANAHONG PREHISTORIKO
Sa araling ito, bibigyang-tuon ang mga pangyayari mula sa paggamit ng mga sinaunang
tao ng mga payak na bato hanggang sa pagbubuo ng mga pamayanan. Magbibigay-daan
naman ito sa pag-usbong ng mga kabihasnan sa daigdig. Batay sa maka-agham na pag-aaral
ng pinagm ulan ng tao, nakita ang mga ninuno ng tao may 2.5 milyong taon na ang nakalipas.
Sila ang Homo sapiens (homo- nangangahulugang tao) na nagtagumpay na makiayon sa
kanilang kapaligiran at nagawang harapin ang mga hamon ng sitwasyon noong sinaunang
panahon.
2 TEORYA NG PINAGMULAN NG TAO: Prehistory – ay yugto sa mahabang nakaraan

1. Teorya ng Paglalang – nakabase sa Bibliya, ng sangkatauhan na nag-uugat halos 2.5
sina Adan at Eba ang pinakaunang milyong taon na ang nakalilipas o bago pa ang
nilalangng Diyos. paglikha ng isang sistematikong pagsusulat o
2. Teorya ng Ebolusyon ng Tao: pagtatala. Ito ay hinggil sa mga pangyayari
a. Ape – sinasabing pinagmulan ng tao. bago naitala ng mga sinaunang tao ang
Page 37 of 86
[Type here]
b. Chimpanzee – pinagpalagay na kasaysayan.

pinakamalapit na kaanak ng tao ayon sa mga
siyentista History – ang pag-aaral hinggil sa nakaraan ng
c. Australopithecine – ape na may tao batay sa mga nasusulat na dokumento.
kakayahang tumayo, tinatayang ninuno ng
makabagong tao.
d. Mga pangkat ng Homo species – Homo
Habilis, Homo Erectus, Homo Sapiens.
Sa bahaging ito, isasalaysay ang mga pangyayari at pagbabagong naganap sa bawat

panahon, kapaligiran at mga tao na naging dahilan sa pag-usbong ng kabihasnan. Ang mga
panahong ito sa kasaysayan ay tinatawag ding 3 panahong pre-historiko o ebolusyong kultural
ng daigdig. Ang tatlong panahong ito ay Panahong Paleolitiko, Panahong Neolitiko, at Panahon
ng Metal.
Mga Yugto ng Panahong Prehistoriko patungo sa Pag-usbong ng Kabihasnan
Panahong Paleolitiko Panahong Neolitiko Panahon ng Metal
LE
● Lower ● Tanso
● Middle ● Bronse
● Upper ● Bakal
Panahon Lower Paleolithic Middle Paleolithic

SA Upper Paleolithic
PALEOLITHIC a.Nagwakas dakong a. Dakong 120,000-40,000 a.Dakong 40,000 –
(2,500,000–10, 000 120,000 taon. taon ang nakaraan. 8,500 taon ang
BCE) b.Pinakamaagang b.Umusbong ang pagiging nakakaraan.
-tinawatag ding pananatili ng tao sa artistiko ng mga tao sa b.Nagkaroon na ng
Panahon daigdig. pagpipinta sa katawan at mga unang pamayanan
ng Lumang Bato. c.Hindi pa lumikha ng pagguhit sa bato. sa anyong campsite na
-Paleos -“matanda" mga kasangkapan. c. Nabuhay ang taong kadalasang
R
at Lithos – “bato”. d. Ang homo habilis ang Neanderthal na natuklasan matatagpuan sa mga
-Pinakamahabang unang species ng sa Germany. lambak.
yugto sa hominid na marunong c.Ang mga taong
FO
kasaysayan ng gumawa ng kagamitang Neanderthal ay nawala

sangkatauhan. bato. sa panahong ito at
-Pagsisimula ng e.Sinundan ng mga napalitan ng mga Cro-
paggamit ng homo erectus nang higit Magnon.
kasangkapang na may kakayahan sa d. Lumitaw ang mga
bato,apoy at paggawa ng komplikadong
nangaso ang kagamitang bato. pagpapangkat
T
sinaunang tao. sa lipunan.

Panahon Paglalarawan Paglalarawan Paglalarawan
NEOLITHIC
O
a. Ang terminong c. May populasyong mula f. Jericho sa Jordan

(10, 000 – 4,000 Neolithic ay ginagamit ng 3000 - 6000 katao. Valley at Catal Huyuk
BCE) mga arkeologo at d. Naganap sa panahong sa kapatagan ng Konya
- tinawatag ding antropolohiya upang ito ang Rebolusyong – mga unang
N
Panahon ng italaga ang isang antas Neolitiko o sistema ng pamayanang sakahan.

Bagong ng pagbabago sa pagtatanim – upang g. Inililibing ang mga
Bato. pamumuhay at matustusan ang yumao sa loob ng
- Neos -“bago" teknolohiya pangangailangan sa kanilang bahay.
at Lithos – “bato”. b. Kilala ang panahong pagkain. h. Ilan sa mga gawain
ito sa paggamit ng e. Nagbigay-daan ito sa ay paggawa ng
makikinis na permanenteng palayok, paghahabi,
kasangkapang bato. paninirahan sa isang paggawa ng mga
lugar. alahas, salamin at
kutsilyo.
Panahon Panahon ng Tanso Panahon Bronse Panahon ng Bakal
Nagsimulang gamitin ang Pinaghalo ang tanso at Natuklasan ang bakal
METAL tanso noong 4000 BCE lata (tin) upang ng mga Hittite, isang
(4, 000 BCE- sa ilang lugar sa Asya at makagawa ng higit na pangkat ng Indo-
kasalukuyan) 2000 BCE sa Europe at matigas na bagay. Iba’t – Europeo na nanirahan
1500 BCE sa Egypt. ibang kagamitan at armas sa Kanlurang Asya.
Nalinang na mabuti ang ang nagagawa mula sa Nang matutuhan nilang
paggawa at tanso tulad ng palakol, magtunaw at
pagpapanday ng mga espada, punyal, kutsilyo, magpanday ng bakal
Page 38 of 86
[Type here]
kagamitang yari sa tanso. pana, sibat. Sa panahong sinikap nila itong

ito natutong pinanatiling lihim sa iba.
makipagkalakalan ang
mga tao sa mga karatig-
pook.
Sangunian: LM pahina 40-44; Kasaysayan ng Daigdig Mateo et al., pahina 32-40
Upang higit na maganyak sa iyong pag-aaral, maaari mong panoorin ang video
na nasa link na ito:
A. Human Origins 101 National Geographic
https://www.youtube.com/watch?v=ehV-MmuvVMU
B. Cave Art 101 National Geographic
https://www.youtube.com/watch?v=ZjejoT1gFOc&t=48s
C. National Museum of Anthropology in Manila Philippines
https://www.youtube.com/watch?v=9eaTSzRw-kA
D. Stone Tool Technology of Our Human Ancestors- HHMI BioInteractive
Video https://www.youtube.com/watch?v=L87Wdt044b0&t=16s
LE
ibaba.
GAWAIN F
WHAT DO YOU THINK! Napakaraming kwento at teorya tungkol sa kung saan nagmula ang
tao. Sa gawaing ito paghahambingin mo ang dalawang teorya, ang paglalang at ebolusyon.
SA
Sundan ang pattern sa ibaba at gawin ito sa iyo sagutang papel. ( 7 puntos )
TEORYA NG PINAGMULAN NG TAO
Saan/Kanino nagmula
Saan/Kanino nagmula ang tao ayon sa Teorya
R
ang tao ayon sa Teorya ng Ebolusyon?

ng Paglalang? _____( 1 punto )
_______( 1punto)
FO
Sa iyong sariling pananaw, ano ang higit na katanggap-tanggap ng pinagmulan ng

tao? Ipaliwanag ang sagot. ( dapat ay 2 pangungusap, 5 puntos )
T
GAWAIN G
KUMPLETUHIN MO! Gamit ang iyong lecture bilang gabay (batayan), punan ng impormasyon
O
ang talahanayan (tsart) sa ibaba. Sa hanay ng “Kagamitan” magbigay ng isang

kagamitan/bagay na karaniwang ginagamit ng tao noong Panahong Prehistoriko. Sa hanay ng
“Kabuhayan” ano ang naging hanapbuhay at sa “Kasanayan” anong kagalingan ang nahubog
N
sa mga sinaunang tao. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel. ( 9 puntos )
Yugto Kagamitan Kabuhayan Kasanayan
1. Paleolithic 1 punto 1 punto 1 punto
2. Neolithic 1 punto 1 punto 1 punto
3. Metal 1 punto 1 punto 1 punto
GAWAIN (SSC)
DO IT FOR THE ‘GRAM: Sa iyong sagutang papel, magdikit ka (mula sa magasin o anumang
printed material) o gumuhit ng mga larawan na para sa iyo ay kumakatawan sa mga yugto ng
panahong prehistoriko. Isang larawan lamang ang kailangan mo para sa bawat yugto. At dahil
ang inspirasyon ng gawaing ito ay ang Instagram (mobile na serbisyong photo-sharing at
video-sharing), maglagay ka ng caption o pagpapaliwanag na naglalarawan sa uri ng buhay na
Page 39 of 86
[Type here]
mayroon ang mga tao sa yugto ng panahong prehistoriko na tinutukoy ng bawat larawan mo.
(21 puntos)
Lower Paleolithic – 3 puntos

Middle Paleolithic – 3 puntos
Upper Paleolithic – 3 puntos
Neolithic – 3 puntos
Panahon ng Tanso – 3 puntos
Panahon ng Bronse – 3 puntos
Panahon ng Bakal – 3 puntos
DO IT FOR THE ‘GRAM
LE
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
(Sanggunian: LL p. 45)
SA
GAWAIN H
TOWER OF HANOI CHART (L.M pahina 46 ). Nasa tuktok ng Tower of Hanoi Chart ang mga
kongklusyon tungkol sa yugto ng pag-unlad ng kultura ng mga sinaunang tao. Sundan ang
R
pattern sa ibaba at punan ang ibabang bahagi ng tower ng ebidensyang susuporta sa

nakatalang konklusyon. (18 puntos = 3 puntos bawat bilang. Gawin ito sa sagutang papel.
FO
Malaki ang epekto ng Malaki ang naging Higit na umunlad ang

heograpiya sa pag- epekto ng pamumuhay ng tao
usbong ng unang agrikultura sa dahil sa paggamit ng
pamayanan. pamumuhay ng tao. metal.
T
1. 1. 1.
O
2. 2. 2.
N
mo na itong sagutin at tumuloy ka na sa susunod n a gawain.
GAWAIN (SSC)
PATUNAYAN MO: Batay sa pagkaunawa mo sa iyong nabasa, punan mo ang organizer sa
ibaba ng mga ebidensiyang nagpapatunay sa mga naganap na pag-unlad sa kultura ng mga
sinaunang tao batay sa kanilang kabuhayan, kasangkapan, sining, at tirahan. May sagot na ang
bahagi para sa panahong paleolitiko, kaya maaari mo na itong gamiting halimbawa. Gawin mo
ito sa iyong sagutang papel. (16 puntos)
Kabuhayan Kasangkapan Sining Tirahan

Paleolitiko ● Pangangalap ● Paggamit ng ● Pagpipinta ● Pagtira sa mga kuweba o
at kagamitang sa katawan pansamantalang tirahan
pangangaso bato at pagguhit na gawa sa buto ng hayop,
sa bato kahoy, atbp.
Page 40 of 86
[Type here]
Neolitiko 2 puntos 2 puntos 2 puntos 2 puntos

Metal 2 puntos 2 puntos 2 puntos 2 puntos
DAY 3
GAWAIN I
TRIANGGULO: Bumuo ng isang makabuluhang pangungusap na nag-uugnay sa tao at sa
tatlong salitang nakapalibot dito. Paalala mahalagang balikan at magnilay sa ating paksa upang
maging angkop ang mabubuong pangungusap. Gawin ito sa sagutang papel ( 5 puntos )
KAPALIGIRAN
KAGAMITAN TAO KABUHAYAN
TA
LE
Inaasahan ko na ikaw ay lubhang naganyak sa mga nalaman mo tungkol sa mga sinaunang
O
tao ( Panahong Prehistoriko). Ano naman kaya ang kahalagahan nito sa iyong pang-araw-
araw na buhay? Inaanyayahan kita na gawin ang gawain sa ibaba.
GAWAIN J
SA
ANO NGAYON CHART (LM pahina 47) Pagkatapos tukuyin ang mahahalagang konsepto
tungkol sa bawat yugto ng kultura ng tao, maiisip din ang kahalagahan ng mga konseptong ito
sa kasalukuyang pamumuhay. Nararapat din iugnay ang mga pangyayari ng nakaraan sa
kasalukuyan sapagkat sa tulong nito, mas nakikita ang tunay na kabuluhan ng kasaysayan.
R
Tukuyin ang kahalagahan sa kasalukuyan ng ilan sa mga pangyayaring naganap sa iba’t ibang
yugto ng pag-unlad ng sinaunang tao sa tulong ng ANO NGAYON CHART. Sundan ang pattern
FO
sa ibaba at gawin ito sa iyong sagutang papel. ( 18 puntos )
MGA PANGYAYARI SA IBA’T IBANG KAHALAGAHAN SA KASALUKUYAN

YUGTO NG PAG-UNLAD
PAGGAMIT NG APOY Hanggang 2 pangungusap (3 puntos)

T
PAGSASAKA Hanggang 2 pangungusap (3 puntos)

O
PAG-IIMBAK NG LABIS NA Hanggang 2 pangungusap (3 puntos)

PAGKAIN
N
PAGGAMIT NG MGA KASANGKAPANG Hanggang 2 pangungusap (3 puntos)

METAL
PAG-AALAGA NG MGA HAYOP Hanggang 2 pangungusap (3 puntos)
Hanggang 2 pangungusap (3 puntos)

PAGTATAYO NG MGA
Hanggang 2 pangungusap (3 puntos)
PERMANENTENG TIRAHAN
⮚ Tinatawag na prehistoriko ang panahong hindi pa nasusulat ang kasaysayan. Nahahati

ito sa mga sumusunod na panahon: Panahong Paleolitiko, Panahong Neolitiko at
Panahong Metal
Page 41 of 86
[Type here]
⮚ Sa bawat panahon ay matutunghayan natin ang kanilang ambag.

● Sa Panahong Paleolitiko
Ipinamalas ang kakayahan sa paggamit ng bato, pagiging artistiko ng mga
tao sa pagpipinta sa katawan at pagguhit sa bato, pagkakaroon ng unang
pamayanan, at pagpapangkat sa lipunan.
● Sa Panahong Neolitiko
Itinuro ang paggamit ng makikinis na kasangkapang bato, sistema ng
pagtatanim na nagbigay daan sa pagbuo ng mga permanenteng tirahan.
Natutunan ang paglilibing sa mga yumaong mahal sa buhay,paggawa ng
palayok, paghahabi, paggawa at paggamit ng alahas, salamin, at kutsilyo
● Sa Panahon ng Metal
Pinagbuti ang paggawa at pagpapanday sa mga kagamitang yari sa
tanso, bronse at bakal na nakatulong upang lumaganap ang pakikipagkalakalan
sa iba pang kaharian
LE
DAY 4
GAWAIN K
IKATLONG PAGTATAYA – Sinaunang Tao - Panahong Prehistoriko
I.
SA
Basahin at suriin ng mabuti ang bawat pahayag. Isulat sa iyong sagutang papel kung TAMA
o MALI ang mga sumusunod. ( 5 puntos )
1. Prehistory ay yugto sa mahabang nakaraan ng sangkatauhan na nag-uugat halos 2.8
milyong taon na ang nakalilipas o bago pa ang paglikha ng isang sistematikong
pagsusulat o pagtatala.
R
2. Ayon sa Teorya ng paglalang, sina Adan and Eba ang unang taong sa daigdig
3. Sa panahong Middle Paleolithic nabuhay ang taong Neanderthal na natuklasan sa China.
FO
4. Lumitaw ang mga komplikadong pagpapangkat sa lipunan sa panahon nang Upper

Paleolithic.
5. Ang Hittite ang pangkat ng Indo-Europeo ang nakatuklas ng tanso.
II. Pumili ka ng tamang sagot mula sa kahon at isulat mo ito sa iyong sagutang papel.
( 5 puntos )
T
Panahong Paleolithic Panahong Neolithic Panahong Metal

O
1. Sa panahong ito natutong makipagkalakalan ang mga tao sa karatig pook.

2. Anong panahon ang tinatawag ding Panahon ng Bagong Bato?
N
3. Ito ang panahon kung saan nagsimula ng gumamit ng kasangkapang bato, apoy at
natutong manggaso ang tao.
4. Nalinang sa panahong ito ang mabuting paggawa at pagpapanday ng mga kagamitan.
5. Natutunan ng tao sa panahong ito ang sistema ng pagtatanim upang matustusan ang
pangangailangan sa pagkain.
III. Basahin at unawain ang bawat katanungan. Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat ito sa
iyong sagutang papel. ( 10 puntos = 2 puntos bawat aytem )
1. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng pinakapayak na uri ng pamumuhay ng mga

sinaunang tao?
A. Pagsasaka
B. Pangangaso at Pangangalap
C. Pagpunta sa mga kweba kapag inaabot ng dilim o kalamidad.
D. Tama ang A at B
E. Tama ang B at C
Page 42 of 86
[Type here]
2. Ang unang tao ay dumaan sa pinakapayak na uri ng pamumuhay sa panahong Paleolitiko

hanggang makamtan ang pag-unlad sa panahong Neolitiko at Metal patungo sa pagbuo ng
mga unang kabihasnan. Ano ang ipinahihiwatig ng pahayag na ito?
A. Matalino ang unang tao.
B. Naging parasitiko o palaasa ang tao sa kanyang kapaligiran.
C. Pinagpala ang unang tao ng mga biyaya ng kanyang kalikasan.
D. Ginamit ng tao ang kanyang talino upang tumuklas ng mga bagong kaalaman at ginamit
ang mga bagay sa kanyang kapaligiran upang umunlad at bumuti ang kanyang kalagayan
3. Ang Rebolusyong Neolitiko ay tumutukoy sa malawakang sistema ng pagtatanim na
nagsimula sa Panahong Neolitiko. Paano nito binago ang pamumuhay at kasaysayan ng tao
sa panahong Pre-Historiko?
A. Natutong gumamit ang tao ng mga kagamitang yari sa metal.
B. Gumamit ng mga kasangkapang yari sa pinakinis na mga bato.
C. Naging nomadiko ang pamumuhay ng unang tao o kailangan nilang magpalipat-lipat ng
tirahan.
D. Nagbigay- daan ito upang matustusan ang pangangailangan sa pagkain at magkaroon
LE
ng permanenteng tirahan.
4. Alin sa mga sumusunod ang may wastong pagkakasunud –sunod ng prosesong naganap sa
mga sinaunang tao sa panahong Pre-Historiko?
I. Agrikultura II. Kalakalan III. Labis na pagkain IV. Pangangaso
5.
A. IV, I, III, II
B. II, I, IV, III
C. IV, I, II, III
D. I, II, III, I
SA
Aling pahayag ang may MALING IMPORMASYON tungkol sa mga yugto ng pag-unlad ng
tao?
A. Pinakinis na bato ang ginamit noong Panahong Neolitiko
B. Umunlad ang sistemang agrikultura sa Panahong Paleolitiko.
C. Ang sistema ng agrikultura ang nagbunsod sa pagkakaroon ng kalakalan.
R
D. Dumami ang maaaring gawin ng mga tao nang gumamit na sila ng metal.

FO
DAY 5
GAWAIN L
ANONG? Tukuyin ang mga sumusunod gamit ang unang titik bilang gabay sa tamang sagot .
Gawin ito sa iyong sagutang papel. ( 5 puntos = 1 punto bawat aytem )
T
1. Anong C, ang pinapalagay na pinakamalapit na kaanak ng tao, ayon sa mga siyentista

2. Anong HH, ang unang species ng hominid ang marunong nang gumawa ng kagamitang
O
bato.
3. Anong C, ang pamayanang unang nabuo ng mga sinaunang tao sa panahong Paleolithic na
kadalasang makikita sa mga lambak.
N
4. Anong RN, ang tinutukoy bilang sistematikong pagtatanim na lumaganap noong panahong
Neolitiko.
5. Anong CH, ang tinutukoy bilang isa sa pinakaunang pamayanang Neolitiko na natatagpuan
sa kapatagan ng Konya.
GAWAIN M
ANG PINAKA: Pumili ng isang pinakamahalagang ambag ng sinaunang tao sa bawat panahon
at isulat sa hanay ng “AMBAG”. Sa hanay ng “ PAANO MO NASABI” ang iyong paliwanag.
Sundan ang pattern at gawin ito sa sagutang papel. ( 15 puntos )
PANAHON/YUGTO AMBAG PAANO MO NASABI?
1. PALEOLITHIC 2 Puntos 2 pangungusap para sa paliwanag ( 3 puntos )
2. NEOLITHIC 2 Puntos 2 pangungusap para sa paliwanag ( 3 puntos )
3. METAL 2 Puntos 2 pangungusap para sa paliwanag ( 3 puntos )
Page 43 of 86
[Type here]

Paksa: (IMPLUWENSIYA NG HEOGRAPIYA SA PAG-UNLAD NG MGA SINAUNANG
KABIHASNAN)
BILANG BILANG
BAHAGI
PANGKAT/ NG NG
ARAW NG MGA GAWAIN SEKSYON PUNTOS PUNTOS
MODYUL
(Reg-OH) (SSC)
A Gawain A – Criss Cross Para sa lahat 10 10
B Gawain B – Match Me If You Can Para sa lahat 5 5
Una
C Gawain C- Pag - uugnay Para sa lahat 5 5
D Gawain D – Five Column Chart Para sa lahat 10 10
Gawain E- Mapa - Tukoy Para sa lahat 12 12
LE
Gawain F – Cause - Effect Para sa lahat 12 12
E Gawain G – Complete Me Para sa lahat 3 3
Ikalawa Gawain SSC – Geography
SSC -- 16
Checklist
Gawain SSC- Where in the World SA SSC -- 15
F Gawain H - Pagyamanin Para sa lahat 5 5
Gawain I- Paglalapat - Mapa Para sa lahat 23 23
Ikatlo G
- Talahanayan Para sa lahat 30 30
Gawain J – Triple Matching Type Para sa lahat 8 8
Ikaapat I
-Tama Ako Maliban sa Isa Para sa lahat 7 7
R
Ikalima J Gawain K – Karagdagang Gawain Para sa lahat 10 10

FO
School Pampanga High School Teaching Dates/ September 21– 25, 2020
Week (Week 5 )
Grade Eight Quarter Unang Markahan
Level
T

na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng kasalukuyang henerasy
O

N

daigdig para sa kasalukuyan at sa susunod na henerasyon.

MELC No. 4 - Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig. (AP8HSK-Ig-7)
1. Naibibigay ang katuturan ng Kabihasnan;
2. Naipaliliwanag ang impluwensya ng Heograpiya sa pag-unlad ng mga Sinaunang
Kabihasnan; Mesopotamia, India, Tsina at Egypt.
3. Natutukoy sa mapa ng daigdig ang kinaroroonan ng mga ilog at lambak na
nakatulong sa pagsibol ng mga unang kabihasnan sa daigdig.
.
I. NILALAMAN (Content): MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG
(Impluwensiya ng Heograpiya sa Pag-unlad ng mga Sinaunang Kabihasnan)
Page 44 of 86
[Type here]
1. Mga pahina sa Gabay ng Guro (TGs): p. 26-32
2. Mga pahina sa Kagamitang Pang-mag-aaral (LMs): p. 53-62
et al.) p. 42-43, 52-53, 62-63, 74-75

A. Balik-aral sa nakaraang aralin at/o pagsisimula ng bagong aralin (Subukin)
Magandang araw! Napakabilis ng araw at natapos mo na ang apat na linggong

pag-aaral. Inaasahan ko na nasiyahan ka at marami ka nang natutunan sa pag-aaral ng
mga yugto ng panahong prehistoriko.
LE
DAY 1 SA
GAWAIN A
CRISS-CROSS: Buuin ang puzzle tungkol sa panahong prehistoriko sa pamamagitan ng
pagtukoy sa inilalarawan ng bawat bilang. Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel.
(10 puntos)
Pahalang
1. Isa sa mga unang pamayanang sakahan.
R
3. Ibig sabihin ay bato.

5. Sa yugtong ito nagsimula ang pakikipagkalakalan sa mga karatig-pook.
FO
7. Ibig sabihin ay matanda.

8. Yugto sa kasaysayan bago ang paglikha ng sistematikong pagtatala.
9. Pinakamahabang yugto sa kasaysayan ng sangkatauhan.
Pababa
2. Pangkat ng Indo-Europeo na nakatuklas sa bakal.
4. Unang hominid na marunong gumawa ng kagamitang bato.
6. Ibig sabihin ay bago.
T
8. Pinakamahalagang natutunan ng tao sa panahong Neolitiko na nagbigay-daan

sa pagkakaroon niya ng permanenteng panirahan.
O
N
Page 45 of 86
[Type here]
4
6
LE
9
SA
http://puzzlemaker.discoveryeducation.com/CrissCrossSetupForm.asp)
Inaasahan ko na nasiyahan ka sa pagsagot sa iyong gawain. Inaanyayahan kita na

basahin naman ang susunod mong gagawin.
R
GAWAIN B
FO
MATCH ME IF YOU CAN: Suriin mong mabuti ang mga sumusunod na larawan. Mula sa
talahanayan, piliin mo ang akmang salita na kumakatawan sa bawat larawan. Isulat ang sagot
Relihiyon Kabuhayan Organisadong pamahalaan

Sistema ng pagsulat Sibilisasyon Mataas na antas ng teknolohiya
T
1. 2.
O
N
3. 4. 5.
(Sanggunian: LM p. 55)
(Pinagkunan: https://www.vectorstock.com/royalty-free-vector/icon-queen-or-king-princess-or-prince-crown-vector-25239724,
https://www.symbols.com/category/5/Religious+Symbols, https://www.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/ancient-
near-east1/the-ancient-near-east-an-introduction/a/cuneiform, https://www.bibalex.org/SCIplanet/en/Article/Details?id=98,
https://www.ancient-origins.net/ancient-technology/revolutionary-invention-wheel-001713)
GAWAIN C
Page 46 of 86
[Type here]
Gamit ang mga konseptong isinulat mo sa iyong sagutang papel, kumpletuhin mo ang
pangungusap sa ibaba. Isulat mo ang buong pangungusap. (5 puntos)
Ang kabihasnan ay tumutukoy sa maunlad na pamayanan at mataas na antas ng

kulturang kinakitaan ng _______________________________________________________.

Binabati kita at napagtagumpayan mo ang pagsagot sa mga naunang gawain. Ngayon

naman, ikaw ay ay aking inaanyayahan na basahin ang teksto tungkol sa ating paksa –
Mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig (Katuturan ng Kabihasnan)
ARALIN 3: MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG

(Impluwensiya Ng Heograpiya Sa Pag – Unlad Ng Mga Sinaunang Kabihasnan)
LE
Ang kabihasnan ay tumutukoy sa maunlad na pamayanan at mataas na antas ng
kulturang kinakitaan ng organisadong pamahalaan, kabuhayan, relihiyon, mataas na antas ng
teknolohiya, at may sistema ng pagsulat. Ang mga pag –unlad sa pagsasaka ay nakatulong
upang mamuhay nang pirmihan ang mga tao. Sa kanilang pamimirmihan, nagpagtanto nila ang
kahalagahan ng maayos at organisadong pamayanan upang matugunan ang kanilang mga
SA
pangangailangan. Bunga nito, sila ay bumuo ng pamunuan na di naglaon ay naging isang
organisadong pamahalaan. Ito ang nagpasimula ng mga lungsod-estado na pinag-usbungan
naman ng mga organisadong estado sa makabagong panahon.
Matapos mong basahin ang teksto, ikaw ay aking inaanyayahan na sagutin ang gawain sa ibaba.
GAWAIN D
R
FIVE– COLUMN CHART: Ipinapakita ng five – column chart ang kahulugan at batayan ng
kabihasnan. Sagutin mo sa loob ng isang pangungusap ang mga katanungan na nasa ika-apat
na kolum. Isulat mo ang iyong sagot sa ikalimang kolum. Gawin ito sa iyong sagutang papel.
FO
(10 puntos)
Konsepto Kahulugan Batayan Tanong Sagot

1. Organisa- 1. Bakit mahalaga ang bahaging
dong ginampanan ng mga pinuno at batas
pamahalaan sa isang sinaunang pamayanan?
T
2. Kabuhayan 2. Bakit mahalaga ang pagsasaka at

aktibong kalakalan sa pagtaguyod
O
ng kabihasnan?
Maunlad na
KABIHASNAN pamayanan 3. Relihiyon 3. Ano ang papel na ginampanan ng
N
na may relihiyon sa mga sinaunang

mataas na pamayanan?
antas ng
kultura 4. Mataas na 4. Bakit malaki ang pakinabang ng
antas ng teknolohiya sa pag – unlad ng mga
teknolohiya sinaunang kabihasnan?
5. Sistema ng 5. Ano ang kahalagahan ng sistema

pagsulat ng pagsulat sa isang pamayanan?
(Sanggunian: Learner’s Module, pahina 56)
Binabati kita! Natapos mo na ang mga naunang kasanayan. Ngayon naman, basahin mo
ang isang panibagong teksto na nagpaliliwag sa impluwensya ng Heograpiya sa pag-
unlad ng mga Sinaunang Kabihasnan; Mesopotamia, India, Tsina at Egypt. Tiyak na
magugustuhan mo ito.
Page 47 of 86
[Type here]
DAY 2
E. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #
2 at 3 (Paglinang / Alamin Mo / Paunlarin)
IMPLUWENSIYA NG HEOGRAPIYA SA PAG – UNLAD NG MGA SINAUNANG

KABIHASNAN
Ang kabihasnan ay unang nalinang sa lambak – ilog. Sa katunayan, apat sa sinaunang

kabihasnan sa daigdig ay umusbong sa mga lambak –ilog. Ang mga ito ay ang Kabihasnang
Mesopotamia, Indus, Tsino at Egypt.
Ang Kabihasnang Mesopotamia sa Kanlurang Asya

Ang salitang Mesopotamia ay nagmula sa mga salitang Greek na “meso” – pagitan at
“potamos”– ilog. Ang tawag sa lupaing matatagpuan sa pagitan ng mga ilog Tigris at ilog
Euphrates. Ito ang itunuturing na lunduyan ng unang kabihasnan sa daigdig. Sinakop at
pinanahanan ito ng iba’t ibang sinaunang pangkat ng tao, kabilang ang mga Sumerian,
Akkadian, Babylonian, Assyrian, Chaldean at Elamite na nagtangka ring sakupin ang lupaing
ito.Sa paglipas ng mahabang panahon, iba’t ibang lungsod ang umusbong at bumagsak sa
LE
lugar na ito na nang lumaon ay pinalitan ng iba pang mga kabihasnan.
Heograpiya ng Mesopotamia
Sa kasalukuyan, matatagpuan ang Mesopotamia sa Iraq, bahagi ng Syria at Turkey.
SA
Matatagpuan ang Mesopotamia sa Fertile Crescent, isang paarkong matabang lupaing
nagsisimula sa Persian Gulf hanggang sa silangang baybayin ng Mediterranean Sea. Ang
regular na pag-apaw ng ilog Tigris at Euphrates ay nagdudulot ng pagbaha na nag-iiwan ng
silt/banlik. Dahil dito, mataba ang lupain ng rehiyon na nakabubuti sa pagtatanim.
Ang Mesopotamia ay walang likas na hangganan kaya mahirap ipagtanggol ang lupaing
ito sa ibang karatig lugar. Naimpluwensiyahan ito ng mga karatig lugar dahil sa mga ugnayang
pangkalakalan at tunggaliang militar.
R
Sa mga taong 5,500 BCE, daan – daang maliliit na pamayanang sakahan ang
matatagpuan sa kapatagan ng hilagang Mesopotamia. Bunga ng pag –unlad ng lipunan sa mga
sumunod na taon, nagkaroon ng mga pagbabago sa aspektong panlipunan, pampolitika at
FO
panrelihiyon na nagdulot ng sentralisadong kapangyarihan. Isang halimbawa ang Uruk na

itinuturing na isa mga kauna-unahang lungsod sa daigdig.
Ang Kabihasnang Indus sa Timog Asya

Ang Timog Asya ay isang malaking tangway na hugis tatsulok. Sa kasalukuyan,
binubuo ito ng mga bansang India, Pakistan, Bangladesh, Afghanistan, Bhutan, Sri Lanka,
T
Nepal at Maldives.
Madalas itong tawagin ng mga heograpo na sub-kontinente ng India dahil inihihiwalay ito
ng mga kabundukan, kaya maituturing ito na halos hiwalay na kontinente. Matatarik na
O
kabundukan ng Hindu Kush, Himalayas, at Karakoram ang nasa hilaga nito samantalang
pinapalibutan ito ng Arabian Sea sa kanluran, Indian Ocean sa katimugan, at Bay of Bengal sa
silangan. Tulad ng isang kontinente, samu’t-sari rin ang wikang ginagamit sa rehiyong ito.
N
Bagama’t ang rehiyong ito ay inihiwalay ng mga kabundukan sa hilaga, nakaranas din
ito ng mga pagsalakay at pandarayuhan. Nakapapasok ang mga tao sa mga daanang tulad ng
Khyber Pass sa hilagang-kanluran, dala ang kanilang sariling wika at tradisyon na nagpayaman
sa kulturang India.
Sinasabing mahirap na lubusang mabatid ang sinaunang kabihasnan ng India dahil
hanggang sa kasalukuyan hindi pa rin nauunawaan ng mga iskolar ang mga naiwang sistema
ng pagsulat ng sinaunang kabihasnan ng India.
Heograpiya ng Lambak ng Indus

Natagpuan ng mga arkeologo ang mga labi ng Harappa at Mohenjo – Daro sa lambak
ng Indus noong 1920. Ang lipunang nabuo rito, ay kasabay halos ng pagsisimula ng Sumer
noong 3,000 BCE.
Sakop ng lupain ng Indus ang malaking bahagi ng hilagang – kanluran ng dating India at
ang kinaroroonan ng lupaing Pakistan sa kasalukuyan. Sa kasalukuyan, tinatayang mahigit
1000 lungsod at pamayanan ang matatagpuan ditto partikular sa rehiyon ng Indus River sa
Pakistan.
Page 48 of 86
[Type here]
Nagsimula ang kabihasnan sa India sa paligid ng Indus River. Ang tuktok ng

kabundukang Himalaya ay nababalot ng makapal na yelo at nagmumula sa natutunaw na yelo
ang tubig na dumadaloy sa Indus River na may habang 2,900 km.(1,800 milya) at bumabagtas
sa Kashmir patungong kapatagan ng Pakistan. Ang pagkakaroon ng matabang lupa ay naging
mahalaga sa pagsisimula ng mga lupain at estado sa sinaunang India. Sa pagitan ng Hunyo at
Setyembre bawat taon, ang pag –apaw ng ilog ay nagdudulot ng pataba sa lupa at nagbibigay-
daan upang malinang ang lupain.
Daan –daang pamayanan ang nanahan sa lambak ng Indus pagsapit ng 3000 BCE.
Karamihan sa mga ito ay maliliit na pamayanang may tanggulan at maayos na mga kalsada.
Ang sumunod na limang siglo, ay nagkaroon ito ng mga kanal pang – irigasyon at mga
estrukturang pumipigil sa mga pagbaha.
Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya

Ang kabihasnang umusbong sa China ay itinuturing na pinakamatandang kabihasnang
nananatili sa buong daigdig hanggang sa kasalukuyan. Nag–ugat ito halos apat na milenyo na
ang nakalilipas.
LE
Heograpiya ng Ilog Huang Ho
Ang kabihasnan sa China ay umusbong sa tabing-ilog malapit sa Yellow River o Huang
Ho. Ang ilog na ito ay nagmumula sa kabundukan ng kanlurang China at may habang halos
3,000 milya at dumadaloy patungong Yellow Sea.
Ang dinaraanan nito ay nagpabago-bago nang makailang ulit sa mahabang panahon at
SA
humantong sa pagkakabuo ng isang malawak na kapatagan, ang North China Plain.Ang pag-
apaw ng Huang Ho (River of Sorrow) ay nagdudulot ng pataba sa lupa ngunit dahil sa pagiging
patag ng North China Plain, madalas ang pagbabaha sa lugar na ito. Pinaniniwalaang si Yu,
ang unang pinuno ng dinastiyang Xia o Hsia (ayon sa tekstong tradisyonal ng China, ito ang
kauna-unahang dinastiyang naghari sa China) ang nakagawa ng paraan upang makontrol ang
pagbabahang idinulot ng Huang Ho. Ang pangyayaring ito ay nagbigay – daan upang
makapamuhay sa lambak ang mga magsasaka.
R
Natatangi ang pagpapahalaga ng mga Tsino sa kanilang sibilisasyon at pagiging

superyor ng kanilang lahi mula sa iba. Tinatawag din nila ang kanilang lupain bilang Zhongguo
na nangangahulugang Middle Kingdom – ang kanilang imperyo ang sentro ng daigdig at mga
FO
kaganapan.
Ang Sinaunang Kabihasnan sa Africa
Isang sinaunang kabihasnan ang nagmula sa lambak ng Nile River sa Egypt na nasa
hilagang – silangang bahagi ng Africa. Ang kabihasnan sa Mesopotamia ay mas naunang
nagsimula subalit masasabing mas naging matatag ang kabihasnang yumabong sa Egypt.
Heograpiya ng Egypt
T
Sa pag-unawa sa heograpiya ng sinaunang Egypt, mahalagang tandaang ang tinutukoy

na Lower Egypt ay nasa bahaging hilaga ng lupain o kung saan ang ilog Nile ay dumadaloy
patungong Mediterreanean Sea. Samantalang, ang Upper Egypt ay nasa bahaging katimugan
O
mula sa Libyan Desert hanggang Abu Simbel.

Noon pa man, ang Egypt ay tinawag na bilang “Gift of the Nile’’, dahil kung wala ang ilog
na ito, ang buong lupain ay magiging isang disyerto. Tila hinihiwa ng ilog Nile na may habang
N
6,694 kilometro o 4,160 milya ang bahaging hilagang-silangan ng disyerto ng Africa. Ang
malakas na pag – ulan sa lugar na pinagmumulan ng Nile ay nagdudulot ng pag –apaw ng ilog
tuwing Hulyo bawat taon.Ang pagbahang idinudulot ng Nile ay nahinto lamang noong 1970
nang maitayo ang Aswan High Dam upang makapagbigay ng elektrisidad at maayos na suplay
ng tubig.
Sa panahong Neolitiko, ang taunang pag-apaw nito ay nagbigay-daan upang
makapagtanim ang mga magsasaka sa lambak-ilog. Ang putik na dala ng ilog ay unti-unting
naiipon sa bunganga ng Nile sa hilaga upang maging latiang tinatawag na delta na naging
tahanan ng mga ibon at hayop.
Maliban sa kahalagahan nito sa pagsasaka, ang Nile ay nagsilbing mahusay na ruta sa
paglalakbay noong mga panahong iyon. Nagawa nitong mapag –ugnay ang mga pamayanang
malapit sa pampang ng ilog. Ang pagkakaroon ng mga disyerto sa silangan at kanlurang bahagi
ng ilog ay nakapagbigay ng kaligtasan sa Egypt sapagkat nahahadlangan nito ang mga
pagsalakay. Dahil dito, ang mga tao ay nagawang makapamuhay nang mapayapa at masagana
sa loob ng mahabang panahon.
(Sanggunian: Learner’s Module, pahina 57 – 62)
Page 49 of 86
[Type here]
Upang higit na maganyak ka saaralin ay maaring panoorin ang mga videos sa mga link na ito:
(https://www.youtube.com/watch?v=l3jRLjgDKc4; https:www.youtube.com/watch?v=xJPjoSa9Kdw)
GAWAIN E
MAPA – TUKOY: Gamit ang blankong mapa bilang gabay, isulat mo sa loob ng kahon ang
tinutukoy na mga lambak – ilog at kabihasnan sa bawat titik. Gawin mo ito sa iyong sagutang
papel. (10 puntos).
LE
SA
Pinagkunan: https://www.teacherspayteachers.com/Product/River-Valley-Civilizations-Map-Matching-PowerPoint-Interactive-
4830631
1.
Lambak - ilog Kabihasnan
A
R
B
C
D
FO
2. Nagsimula ang mga sinaunang kabihasnan sa mga lambak – ilog dahil

_____________________________________________________ (2 puntos)
GAWAIN F
CAUSE – EFFECT CHART: Punan mo ang tsart na nasa ibaba sa pamamagitan ng pagbibigay
ng epekto sa bawat sanhi. Gawin mo ito sa iyong sagutang papel. (12 puntos)
T
Sanhi Epekto
1. Taunang pag – apaw ng mga ilog
O
a. Tigris – Euphrates a. Epekto nito sa Mesopotamia ____

b. Indus b. Epekto nito sa India __________
c. Huang Ho c. Epekto nito sa China ___________
N
d. Nile d. Epekto nito sa Egypt ___________

2. Kawalan ng natural na hangganan ng
Mesopotamia
3. Pagkakaroon ng mga disyerto ng Egypt
GAWAIN G
COMPLETE ME: Isulat mo ang hinihinging impormasyon upang makumpleto ang bawat
pangungusap. Gawin mo ito sa iyong sagutang papel. (3 puntos)
1. Ang Mesopotamia ay matatagpuan sa Fertile Crescent. Tinawag ito na Fertile Crescent

dahil ______________________________________.
2. Ang ilog Huang Ho ay tinawag na River of Sorrow dahil _________________________.
3. Ang Egypt ay tinawag na The Gift of the Nile dahil _____________________________.
Page 50 of 86
[Type here]
GAWAIN (SSC)
GEOGRAPHY CHECKLIST: Pagkatapos mong basahin at unawain ang teksto sa itaas,
gumawa ka ng checklist na ipinaghahambing ang limang mga kabihasnan. Ilagay sa checklist
ang pangalan ng mga kabihasnan at ang katangiang heograpikal ng mga ito.
Nabigyan na ng sagot ang bahagi ng Mesoamerica. Gamitin mo ito bilang gabay sa pagsagot.
Gawin mo ito sa iyong sagutang papel. (Kabuuan: 16 puntos)
Geography Checklist
Mesopotamia Indus Tsino Egypt Mesoamerica
Katangiang (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) - iba’t-ibang uri ng klima
heograpikal at ekolohiya dahil sa
malaking pagkakaiba
sa elebasyon ng lupa at
dalas ng pag-ulan
- may mga bahaging
mataba ang lupain at
LE
may mga lugar na
mainit at tuyo
Impluwensiya (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) - nakapagtanim ng mais
ng at iba pang produkto
heograpiya ang mga tao sa mga
sa
kabihasnan
SA -
matabang lupain
ang pagsasaka ay
nagbigay-daan sa
paninirahan sa mga
pamayanan
- dahil pagsasaka ang
pangunahing
ikinabubuhay nila, ang
R
kanilang mga diyos ay

batay sa mga elemento
ng kalikasan
FO
(Sanggunian: LM pp. 64-65)

GAWAIN (SSC)
WHERE IN THE WORLD?: Sa isang short bond paper, gumuhit ng mapa ng ating daigdig (7
puntos), pagkatapos ay balikan mo ang iyong mga sagot sa gawain sa itaas. Kulayan mo ng:
Lila – para sa bahagi kung nasaan ang Egypt (1 punto)
Dilaw – para sa bahagi kung nasaan ang Tsino (1 punto)
Asul – para sa bahagi kung nasaan ang Indus (1 punto)
T
Berde – para sa bahagi kung nasaan ang Mesopotamia (1 punto)

Pula – para sa bahagi kung nasaan ang Mesoamerica
O
Tukuyin mo rin sa mapa ang kinaroronoonan ng mga anyong lupa o anyong tubig na
nakatulong sa pagsibol ng mga unang kabihasnan sa daigdig (1 punto bawat isa).
N
Nabigyan na ng sagot ang bahagi ng Mesoamerica. Gamitin mo ito bilang gabay sa pagsagot.
(Kabuuan: 15 puntos)
Page 51 of 86
[Type here]
Gulf of Mexico
LE
Pinagkunan: https://mapchart.net/world.html)
malinang natin ang iyong natutunan, tumuloy tayo sa iba pang mga gawain.
SA
GAWAIN H
Panuto: Mula sa mga tekstong iyong nabasa, sagutin mo sa loob ng 3 pangungusap ang tanong
na nasa loob ng streamer. Gawin mo ito sa iyong sagutang papel. (5 puntos)
R
Paano nakaimpluwensiya ang kapaligiran sa pag – usbong ng

mga sinaunang kabihasnan?
FO
Inaasahan ko na ikaw ay natutuwa sa mga nalaman mo patungkol sa mga sinaunang

kabihasan sa daigdig. Ano naman kaya ang kahalagan nito sa iyong pang araw-araw na
buhay? Inaanyayahan kitang gawin ang gawain sa ibaba.
DAY 3
T

O
Ngayon napag-aralan mo na ang malaking impluwensya ng Heograpiya sa pag buo ng

matandang kabihasnan, tingnan mo naman ngayon ang ating sariling lalawigan. Ano kaya
ang naging impluwensya ng heograpiya sa pag-usbong ng ating kabihasnan sa
N
Pampanga. Inaanyayahan kita na basahin ang panuto sa ibaba.
GAWAIN I
LUID KA PAMPANGA!
Gabay sa paggawa:
Page 52 of 86
[Type here]
LE
1. Iguhit mo ang mapa ng Pampanga sa isang long bond paper. Isulat mo sa loob ng
iyong mapa ang pangalan ng lungsod at bawat bayan nito. (3 lungsod, at 20 bayan)
SA
Kulayan mo ang ginawang mapa ayon sa nais mong kulay ng bawat bayan/lungsod. (23
puntos)
2. Gamitin mong batayan ang blankong mapa ng Pampanga sa bahaging itaas.
3. Gumawa ka ng iyong talahanayan sa sagutang papel. Punan ng tamang pahayag ang
bawat talahanayan. 30 puntos
Profile ng Heograpiya Unang Mga Impluwensya ng
R
Pampanga ng Kasaysayan Pangunahing Heograpiya ng
(10 puntos) Pampanga bago dumating Kabuhayan ng Pampanga sa
(5 puntos) at panahon ng lalawigan kabuhayan ng mga
FO
mga Kastila (5 (5 puntos) Kapampangan (

puntos) 5 puntos)
Bansag ____
Rehiyon __
Capital ___
Populasyon_
Lawak ____
T
Wika _____
Relihiyon __
O
Klima ______
Pangunahing
Likas Yaman__
N
Ngayong natapos mo na ang lahat ng mga gawain sa araling ito, muling magmuni muni at
pag-isipan ang iyong mga nalaman at naunawaan sa aralin.
F. Paglalahat ng Aralin (Tandaan Mo / Pagyamanin at Isaisip)

● Ang Heograpiya ay pinakamahalagang salik sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig.
● Ang mga Sinaunang Kabihasnan sa Digdig ay umusbong sa mag-kakaparehong uri ng
Katangiang Pisikal.
● Ang mga Sinaunang Kabihasnan ay sumibol sa mga Lambak- Ilog. River Rine
Civilization.
● Ang Mesopotamia sa Kanlurang Asya na itinuring na kauna-unahang kabihasnan sa
daigdig ay umunlad sa tulong ng dalawang kambal na Ilog ng Tigris at Euphrates.
Page 53 of 86
[Type here]
● Nagsimula ang kabihasnan sa India sa paligid ng Indus River. Ang mga lungsod ng
Harappa at Mohenjo Daro na bahagi ng Pakistan ngayon ay nakabuo ng kabihasnan sa
tulong ng Indus River.
● Ang kabihasnang China ay umunlad sa tulong ng Huang Ho o Yellow River.
● Ang kabihasnang Egypt sa Africa ay nakabuo ng kabihasnan sa tulong ng Nile River
kaya tinawag itong” Gift of the Nile”.
DAY 4
G. Pagtataya ng Aralin (Natutuhan Ko / Isagawa)
GAWAIN J
TRIPLE MATCHING TYPE: Buuin ang Triple Matching Type sa pamamagitan ng pagsasama-
sama ng mga terminolohiya at konsepto batay sa partikular na heograpiya ng isang kabihasnan.
Isulat ang mga sagot sa iyong sagutang papel. (8 puntos)
LE
⚫ Sa pagitan ng dalawang ilog
Indus ⚫ Nasa tangway ng Timog Asya
Mesapotamia ⚫ Biyaya ng Ilog Nile
. Egypt ⚫ Malapit sa Yellow River o Huang Ho
Tsina
SA
⚫ Nasa rehiyon ng Fertile Crescent mula sa Persian
Gulf hanggang silangang baybayin ng dagat
Mediterranean
R
⚫ Sa kasalukuyan, ito ay matatagpuan sa Iraq, bahagi

ng Syria at Turkey.
⚫ Kinaroroonan ng lupaing Pakistan sa kasalukuyan
FO
⚫ Nasa timog ng dagat Mediterranean
1-2 Indus- ______________________________, ___________________________
T
3-4 Mesopotamia________________________, ___________________________

5-6 Egypt______________________________, ___________________________
7-8 Tsino ______________________________, ___________________________
O
II. TAMA AKO MALIBAN SA ISA: PARA SA AYTEM BILANG 9-15. Basahin at unawain
ang bawat pangkat ng mga pahayag. Piliin ang MALING PAHAYAG at isulat sa iyong
N
sagutang papel.
9.
● Ang Kabihasnan ay tumutukoy sa uri ng pamumuhay na kinabihasaan ng maraming
pangkat ng tao.
● Ang kabihasnan ay binubuo ng anumang uri ng kultura ng tao sa lipunang kanyang
ginagalawan.
● Ang salitang Kabihasnan ay ginagamit lamang kapag ang pangkat ng tao ay nakabuo na
ng pamahalaan, relihiyon, espesyalisayon sa paggawa, sining, arkitektura at Sistema ng
pag sulat.
10.
● Ang regular na pag-apaw ng Ilog Tigris at Euphrates ay nagdudulot ng baha na nag-
iiwan ng banlik (silt). Dahil dito, nagiging mataba ang lupain sa rehiyon ng Fertile
Crescent na nakabubuti sa pag tatanim.
Page 54 of 86
[Type here]
● Ang Mesopotamia ay walang likas na hangganan kaya mahirap ipagtanggol ang lupaing
ito sa ibang karatig lugar. Naimpluensyahan din ito ng mga karatig lugar dahil na rin sa
mga ugnayang pangkalakalan at tunggaliang military.
● Dahil sa pag-unlad ng Mesopotamia sa aspetong panlipunan, pampolitika, at
panrelihiyon, lalong umigting ang kawalan ng pag-kakaisa, pagkakawatak watak at
kawalan ng sentralisadong kapanyarihan.
11.
● Ang pagkakaroon ng matabang lupain ng lambak ng Indus ay dahil sa tubig na
dumadaloy sa Indus River. Nagmumula ang daloy ng tubig na ito mula sa Dagat
Mediterranean.
● Ang mga lungsod ng Harappa at Mohenjo Daro sa lambak ng Indus ang pinakabagong
tuklas na mga sentrong kabihasnan sa kasalukuyang panahon.
● Sa kasalukuyan, isa lamang ang India sa mga bansa sa Timog Asya. Subalit kung
susuriin, ang hilagang bahagi nito ay tahanan at pinag-usbungan ng sinaunang
kabihasng namumukod –tangi sa iba.
LE
12.
⚫ Pinaniniwalaan na ang unang emperador ng China na si YU ang nakagawa ng paraan
upang makontrol ang pagbabahang idinudulot ng Huang Ho. Ang pangyayaring ito ay
nagbigay-daan upang makapamuhay sa lambak ang mga magsasaka.
●
SA
Dahil sa pagdaloy ng Ilog Huang Ho, nabuo ang North China Plain. Ngunit dahil sa
patag ang North China Plain, ito ay nag dudulot ng madalas na pag baha sa sa
nasabing lugar.
● Ang Ilog Huang Ho ay nagmumula sa kabundukan ng kanlurang China at may habang
halos 3000 na milya. Ito ay dumadaloy patungo sa Red Sea.
13.
R
● Ang Lower Egypt ay nasa bahaging hilaga ng lupain o kung saan ang Ilog Nile ay
dumadaloy patungong Mediterranean Sea.Samatala, ang Upper Egypt ay nasa
FO
bahaging katimugan mula sa Libyan Desert hanggang sa Abu Simbel.

● Ang Nile River ay may 6694 kilometro ang haba ay dumadaloy mula hilaga patungong
timog.
● Noon pa mang unang panahon, ang Egypt ay tinawag na bilang The Gift of The Nile
dahil kung wala ang ilog na ito, ang buong lupain nito ay magiging isang disyerto.
T
14.
● Ang pagbahang dulot ng Ilog Nile ay nahinto lamang mula ng maipatayo ang
O
Pantabangan Dam noong 1970.

● Dahil sa Dam na ito, nagkaroon ng elektrisidad at naisaayos ang suplay ng tubig sa
N
lugar.
● Ang putik na dala ng Ilog Nile ay naiipon sa bunganga nito na tinatawag na delta. Ang
lugar na ito ay naging tahanan ng mga ibon at hayop. Maaari ring gamitin ang tubig mula
rito para sa mga lupang sakahan.
15.
● Ang Ilog Nile ay nagsilbing mahusay na ruta sa paglalakbay noong panahong

yaon.Nagawa nitong mapag-ugnay ang mga pamayanang matatagpuan malapit sa
pampang ng ilog.
● Ang pagkakaroon ng mga kabundukan sa silangan at at kanlurang bahagi ng ilog ay
nakapagbigay ng kaligtasan sa Egypt sapagkat nahahadlangan nito ang mga pag
salakay.
Page 55 of 86
[Type here]
● Dahil dito, ang mga tao ay nakapamuhay ng mapayapa at masagana sa loob ng

mahabang panahon.
J. Karagdagang Gawain
DAY 5
GAWAIN K
I. PARA SA AYTEM 1-4. Isulat ang kabihasnang nabuo at umunlad dahil sa tulong ng
Ilog na nabanggit. Isulat ang mga sagot sa iyong sagutang papel
1. Ilog Nile_____________
2. Ilog Tigris at Eupharates_______________
3. Ilog Indus___________________________
4. Ilog Huang Ho_______________________
II. Basahin at unawain ang bawat tanong.Isulat ng maayos ang mga sagot sa iyong
sagutang papel.
LE
1. Bakit naging mahalaga ang mga ilog sa pag-usbong at pag-unlad ng mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig? (2puntos)
2. Ano ang epekto ng Katangiang heograpikal sa pamumuhay ng mga sinaunang tao?
(2 puntos) SA
3. Para sa iyo, alin sa mga katangiang heograpikal ng mga sinaunang kabihasnan ang
nararapat na pangalagaan? Ipaliwanag ang iyong sagot. (2 puntos)

R
FO
T
O
N
Page 56 of 86
[Type here]

MELC 5 - Week 6, September 28 - Oct. 2, 2020
Paksa: MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG
BILANG BILANG
ARAW BAHAGI MGA GAWAIN PANGKAT/ NG NG
NG SEKSYON PUNTOS PUNTOS
MODYUL (Reg-OH) (SSC)
GAWAIN A- Panimulang Pagtataya Para sa lahat 10 10
A
GAWAIN B - Word-Hunt & Match Para sa lahat 8 8
Una B GAWAIN C - Chronology Para sa lahat 8 8
GAWAIN D.1 Para sa lahat 4 4
C
D.2 Para sa lahat 3 3
LE
GAWAIN E Multiple Matching Type Para sa lahat 18 18
GAWAIN F- Venn Diagram Para sa lahat 6 6
Ikalawa GAWAIN G- Pag-isipan mo Para sa lahat 10 10
GAWAIN H- Pagpapangkat
GAWAIN I - Hularawan
SA Para sa lahat
Para sa lahat
6
40
6
40
D
GAWAIN J- Kumpletuhin mo Para sa lahat 5 5
GAWAIN K- Walk to Anciet Egypt Para sa lahat 16 16
Ikatlo
R
GAWAIN L- Ipaliwanag mo Para sa lahat 10 10
GAWAIN SSC K-Web Diagram SSC ----- 12
FO
GAWAIN SSC- Comparison Chart SSC ---- 32

E GAWAIN M - Rise and Fall Para sa lahat 16 16
F GAWAIN N- Anong Say Mo Para sa lahat 12 12
Ika-apat GAWAIN O- Prove it Para sa lahat 5 5
G
T
GAWAIN P- Idol ko si Para sa lahat 14 14

I GAWAIN Q- Ikalimang Pagtataya Para sa lahat 19 19
O
GAWAIN R- Mesopotamia Para sa lahat 10 10

Ikalima GAWAIN S- Indus Para sa lahat 5 5
N
J
GAWAIN T- China Para sa lahat 10 10
GAWAIN U- Egypt Para sa lahat 9 9
School Pampanga High School Teaching Dates/ September 28 - October 2,

Week 2020 (Week 6 )
Level

henerasyon.
Page 57 of 86
[Type here]


MELC No. 5 - Nasusuri ang mga sinaunang kabihasnan ng Mesopotamia, India
China, at Egypt batay sa politika, ekonomiya, kultura, relihiyon,
paniniwala at lipunan.
1. Natutukoy ang mahahalagang lungsod estado, imperyo, pinuno at kontribusyon ng

mga unang kabihasnan; Mesopotamia, India, Tsina, at Egypt.
2. Naipaliliwanag ang mga dahilan sa pagsibol at pagbagsak ng mga unang imperyo
sa daigdig.
LE
III. NILALAMAN (Content): Mga Sinaunang kabihasnan sa Daigdig

1. Mga pahina sa Gabay ng Guro (TGs): 32 - 41
SA
2. Mga pahina sa Kagamitang Pang-mag-aaral (LMs): 67 - 95
3. Mga pahina sa Teksbuk (Other references): Kasaysayan ng Daigdig
(Mateo,et al.) p. 43-49, 53-60, 63-72, 75-82
5. Iba pang pinagkuhanang sources: DLP Week 6,7,8 (SY 2019-2020)
R
IV. PAMAMARAAN (Procedures):

FO
DAY 1
Magandang Araw sa iyo! Napakabilis ng araw at natapos mo na ang ikalimang linggong

heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan sa daigdig.
T
O
Bago ka magsimula sa iyong pag-aaral, inaanyayahan kitang sagutin ang mga sumusunod
na tanong sa ibaba. Huwag kang mangamba, ito ay pagtataya bago ang iyong pag-aaral.
Maari mo nang simulan ang pagsagot.
N
GAWAIN A
PANIMULANG PAGTATAYA: Basahin mong mabuti at unawain ang bawat tanong. Piliin mo
ang TITIK ng tamang sagot at isulat mo ito sa iyong sagutang papel. ( 10 puntos )
1. Ano ang pagkakatulad ng mga sinaunang kabihasnang umunlad sa Mesopotamia, India,

China, at Egypt?
A. Magkakatulad ang kanilang relihiyon at sining.
B. Itinatag sa gitna ng disyerto ang mga sinaunang kabihasnan.
C. Umunlad sa isang kontinente ang mga nabanggit na kabihasnan.
D. Nanirahan ang mga sinaunang tao sa tabi ng ilog o lambak – ilog.
2. Naglalaman ito ng kalipunan ng mga batas na naging batayan sa alituntuning
pampamahalaan ng imperyong Babylon. Kilala rin ito sa prinsipyong “ mata sa mata,
ngipin sa ngipin”.
A. Arthasastra C. Epic of Gilgamesh
B. Ayurveda D. Kodigo ni Hammurabi
Page 58 of 86
[Type here]
3. Isang mahigpit na sistema ng pagpapangkat ng lipunan sa pangkat na nilikha ng mga

Aryan.
A. Ayurveda B. Caste System C. Sutte D. Sanskrit
4. Kung ang Sumer ay may Cuneiform bilang sistema ng pagsusulat, ano naman ang sa
China?
A. Calligraphy B. Hieroglypics C. Pictograph D. Sanskrit
5. Siya ang nagtatag ng pinakaunang imperyo sa Mesopotamia?
A. Hammurabi B. Nebuchadnezzar II C. Tiglath-Piliser I D. Sargon I
6. Ipinatayo ito ni Shih Huang Di bilang tanggulan ng China laban sa mga nomadikong
nagmula sa Hilagang Asya.
A. Great Wall B. Hanging Garden C. Pyramid D. Ziggurat
7. Kung civil service examination ay nagsimula sa Dinastiyang Han, ang woodblock printing
ay dinastiyang Tang, sa anong dinastiya naman nagsimula ang tradisyon ng footbinding?
A. Ming B. Shang C. Song D. Sui
8. Tumutukoy sa proseso ng pang-eembalsamo na nagsimula noong 2600 B.C.E sa ilalim ng
pamumuno ni Khufu. Ang katawan ng yumao ay sumasailalim sa isang preserbasyon
LE
bago ito tuluyang ilibing?
A. Burying B. Cremation C. Embalming D. Mummification
9 Ang kauna-unahang monumentong bato sa daigdig at nagsilbing monumento ng
kapangyarihan at libingan ng mga pharaoh.
A. Hanging Garden B. Pyramid C. Taj Mahal
SA D. Ziggurat
110 Si Asoka ay naging pinakamahusay na pinuno ng imperyong Maurya, samantalang si
Akbar ay naging tanyag sa imperyong Mogul. Sa anong imperyo naman narating ng India
ang pag-unlad sa larangan ng panitikan, sining, agham, astronomiya, matematika at
siruhiya?
A. Gupta B. Magadha C. Maurya D. Mogul
R
FO
GAWAIN B
WORD-HUNT and MATCH: Sa nakaraang linggo natutunan mo ang kahalagahan ng lambak-
ilog sa pag-usbong at pag-unlad ng kabihasnan. Sa gawaing ito, sikaping mong hanapin sa
ating Word-Hunt ang lambak-ilog at ang bansang kinororoonan ito at kailangan silang
magtugma. Sundin mo bilang gabay ang halimbawa sa ibaba at gawin ito sa sagutang papel.
T
(8 puntos )
WORD-HUNT
O
CHINA CAIRO GREECE ELF INDIA

BLINK INDUS EUPHRATES IRAQ ROME
NILE AROHA IRAN HARAPPA HUANG HO
N
SEOUL KOREA TIGRIS BAGHDAD NEW DELHI

ARMY EGYPT AKKAD CHOU TIBER
Halimbawa: Lambak-ilog Bansa

1. Tiber sa 2. Rome
Pattern na susundin mo sa pagsagot:

1. ________ sa _______ 3. ________ sa ______
2. ________ sa _______ 4. ________ sa ______
GAWAIN C
CHRONOLOGY: Sundin ang pattern at gawin sa iyong sagutang papel. Punan ng sagot ang
mga linya batay sa hinihinging impormasyon. Para sa aytem 1-4 ibigay ang mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig at para sa A-D ibigay ang akmang bansang pinagmulan ng kabihasnan.
( 8 puntos )
Page 59 of 86
[Type here]
KABIHASNAN: 1. _____ 2. ______ 3. _______ 4. _____
BANSANG
PINAGMULAN a. ______ b. ______ c. ______ d. _____
GAWAIN D
GAWAIN D.1. Piliin mo mula sa kahon ang salitang tumutukoy sa mga larawang nasa ibaba.
Gawin ito sa sagutang papel. ( 4 na puntos= 1 punto bawat larawan)
Halaga ng pi Pyramid
Cuneiform Great Wall
LE
1____________ 2. ____________ 3. ___________
SA
4. ____________
GAWAIN D. 2. Pumili ka ng isa sa iyong mga sagot mula sa Gawain D.1 at ipaliwanag ang
kahalagahan nito. Gawin ito sa sagutang papel. ( isang pangungusap lamang para sa iyong
sagot, 3 puntos )
DAY 2
R

FO
Binabati kita at napagtagumpayan mo ang pagsagot sa mga naunang gawain.

Ngayon naman, ikaw ay aking inaanyayahan na basahin ang teksto tungkol sa ating
paksa – ang mga sinaunang kabihasnan sa daigdig..
MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG:

T
1. KABIHASNAN AT MGA IMPERYO SA KANLURANG ASYA (MESOPOTAMIA)

O
N
ZIGGURAT
Pinagkuhanan:
: http://www.bbc.co.uk/history/ancient/cultures/mesopotamia_gallery _01.shtml
https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/great-ziggurat-of-ur-illustration-news-photo/89169337?adppopup=true
Kabihasnan / Mga piling Paglalarawan Dahilan ng

Imperyo hari/pinuno Pagbagsak
Page 60 of 86
[Type here]
a. Namalagi ang mga nomadikong Sumer sa Madalas ang

mga lupaing sakahan ng lambak-ilog tunggalian sa
b. Nag-aalaga sila ng baka, tupa, kambing, at mga lungsod-
baboy. estado tungkol
c. Ang Ziggurat ang nagsisilbing tahanan at sa lupa at
SUMER Ur Nammu templo ng mga patron o diyos. tubig.
d. Naniniwala sila sa maraming diyos at diyosa
na may katangian at pag-uugali tulad ng tao.
e. Cuneiform ( hugis-sinsel ) ang kauna-
unahang sistematikong paraan ng pagsulat sa
buong daigdig. Ginagamitan ng stylus at clay
tablet.
f. Epic of Gilgamesh - kauna-unahang
akdang pampanitikan sa buong daigdig.
AKKAD Sargon I a. Sinakop ni Sargon I ang mga lungsod- Sinakop ng
Kabisera - estado at itinatag ang kauna-unahang iba’t ibang
Agade Naram Sin imperyo. grupo tulad ng
LE
b. Si Naram Sin ang isa sa pinakahuling mga Amorite.
mahusay na pinuno ng Akkadia.
BABYLO- Hammurabi a. Kodigo ni Hammurabi-naglalaman ng Sinakop ng
NIAN kalipunan ng mga batas na naging batayan mga Hittite.
Kabisera- ng alituntuning pampamahalaan ng imperyo.
Babylon
ASSYRIAN Tiglath-
sa ngipin’’.
SA
Kilala ito sa prinsipyong “mata sa mata, ngipin
a. Sinupil ni Tiglath-Pileser ang mga Hittite at Pinabagsak ng

Kabisera- Pileser I naabot ng puwersa niya ang baybayin ng mga Chaldean
Nineveh Mediterreanean itinatag ang imperyong ang Assyrian
Ashurba- Assyrian. sa isang pag-
nipal b. Isa si Ashurbanipal sa mga mahuhusay na aalsa.
R
hari, nakapagpatayo siya ng isang silid-

aklatan sa Nineveh.
FO
CHALDEAN Nabopo- a. Si Nabopolossar ang nagtatag ng bagong Pinabagsak ng

Kabisera- lassar imperyong Babylonia. mga Persian
Babylon b. Si Nebuchadnezzar sa panahon niya sa pamumuno
Nebuchad- natamo ng imperyo ang rurok ng kadakilaan. ni Cyrus the
nezzar II Siya ang nagpaggawa ng Hanging Garden of Great.
Babylon.
T
PERSIAN Cyrus the a. Tinatawag din imperyong Achaemenid. Tinalo sila ng

Kabisera- Great b. Cyrus at Darius ay ilan sa mga haring pangkat ni
O
Persepolis Persian na nagpalawak sa teritoryo ng Alexander the

Darius the imperyo. Great.
Great c. Para sa epektibong pangangasiwa, hinati
N
ang imperyo sa satrapy (lalawigan) at

pinamahalaan ng satrap (gobernor).
d. Nagpagawa ng Royal Road (Sardis-Susa).
e. Isinulong at napatanyag ang relihiyong
Zoroastrianism na itinatatag ni Zoroaster.
AMBAG NG KABIHASNANG MESOPOTAMIA AT ANG MGA KALAPIT-LUGAR:

⮚ Cuneiform ⮚ Kodigo ni Hammurabi
⮚ Ziggurat ⮚ Ang bakal ay unang nalinang ng mga
⮚ Epic of Gilgamesh Hittite
⮚ Water clock ( isang kalendaryong ⮚ Ang barya ay ginamit ng mga Lydian
nakabatay sa siklo ng buwan ) sa pakikipagkalakalan
⮚ Paggawa ng mga unang mapa ⮚ Ang mga Phoenician ay nakapaglinang
⮚ Paggamit ng tanso sa paggawa ng ng isang makabagong paraan ng
mga kagamitan at sandata pagsulat ang Phoenetic Alphabet
⮚ Sexagesimal system
Page 61 of 86
[Type here]
⮚ Napaunlad ang kaisipan ukol sa ⮚ Ipinakilala ng mga Hebrew ang

astronomiya konsepto ng monotheism ang
⮚ Sa lungsod ng Ur, naisulat ang pagsamba sa iisang diyos.
kauna-unahang batas ⮚ Ipinalaganap ng imperyong Persian
ang relihiyong Zoroastrianism
Sanggunian: LM pahina 67-69 & 104-105; Kasaysayan ng Daigidg Mateo et al., p. 42-49
Upang higit na maganyak sa iyong pag-aaral, maaari mong panoorin ang video na nasa link na
ito: Anciet Mesopotamia 101 National Geographic
https://www.youtube.com/results?search_query=mesopotamia+nat+geo+
GAWAIN E
MULTIPLE MATCHING TYPE: Buuin mo ito sa pamamagitan ng pagtutugma sa bawat
kabihasnan ( ang nasa aytem 1-6), pinuno ( nasa hanay B), ambag ( nasa hanay C) at dahilan
ng pagbagsak ( sa hanay D ). Isulat mo ang tamang titik na tumutugma sa hanay B,C,at D.
Sundin ang pattern at gawin ito sa sagutang papel. ( 18 puntos )
LE
Pattern na susundin mo sa pagsagot mula sa gawain E.
Hanay B Hanay C Hanay D

1. INDUS A_ G L_
Hanay Hanay
SA
Hanay
B C D
SUMER ______, ______, ______
AKKAD ______, ______, ______
BABYLONIAN ______, ______, ______
R
ASSYRIAN ______, ______, ______
CHALDEAN ______, ______, ______
PERSIAN ______, ______, ______
FO
Hanay B Hanay C Hanay D
A. Ashurbanipal G. Hanging Garden M. Sinakop ng mga Hittite

B.Nabopolassar Of Babylon N. Pinabagsak ng mga Persian
C.Sargon I H. Kodigo ni sa pamumuno ni Cyrus the Great
T
D.Cyrus the Great Hammurabi O. Tinalo sila ng pangkat ni

E.Hammurabi I. Satrap at satrapy Alexander the Great
O
F.Ur Nammu J. Kauna-unahang P. Madalas ang tunggalian sa

imperyo mga lungsod-estado tungkol
K. Silid aklatan sa lupa at tubig.
N
L. Cuneiform Q. Sinakop ng iba’t ibang grupo

tulad ng mga Amorite.
R. Pinabagsak ng mga
Chaldean ang Assyrian sa isang pag-
aalsa.
2. ANG KABIHASNANG INDUS
Page 62 of 86
[Type here]
Pinagkunan: https://supernovathebest.wordpress.com/indus-civilization/geography-of-the-indus-valley/
https://steemit.com/history/@ahsan047/mohenjo-daro-a-4000-years-old-but-modern-city
a. Nagsimula ang kabihasnang Indus na nakasentro sa mga lambak ng Indus River na
dumadaloy sa kasalukuyang bansang India at Pakistan.
b. Harappa at Mohenjo-Daro - ang kambal na lungsod na umunlad sa mga lambak ng Indus
River. Ang mga pamayanan sa Indus ay kinikilala bilang mga kauna-unahang panirahang
sumailalim sa tinatawag na urban o city planning dahil sa organisado at planadong
pagkakaayos ng mga lungsod. Natagpuan ng mga arkeologo ang mga labi ng dalawang
lungsod noong 1920. Tinatayang umusbong ito noong 2700 BCE.
c. Dravidian – pangkat ng tao na sinasabing bumuo sa kabihasnang Indus. Pag-aalaga ng
mga hayop at pagtatanim ang pangunahing kabuhayan. Maaaring sila ang unang taong
nagtanim ng bulak at lumikha ng damit mula rito.
d. Ang kanilang lugar ay matatagpuan sa mababang bahagi ng lupain, may mainit na klima at
halos walang mapagkukunan ng suplay ng bakal, ngunit ang kakulangan na ito ay
napupunuan sa pamamagitan ng pakikipagpalitan sa kanilang mga produkto tulad ng bulak,
mga butil, at tela.
e. Mga Aryan (Indo-Aryan) – wikang Sanskrit “ Arya” – marangal, sila ay matatangkad at
mapuputi. Dumating sila sa panahon na mahina na ang kabihasnang Indus, na kalauna’y
LE
naipalaganap nila sa Timog Asya ang kanilang wika at tradisyon.
f. Sanskrit – ang wikang klasikal ng India na nabibilang sa pamilya ng Indo-Europeo.
g. Sistemang Caste – “casta‘’ – lahi/angkan. Isang mahigpit na sistema ng paghahati ng
lipunan sa mga pangkat na nilikha ng mga Aryan.
MGA IMPERYO SA TIMOG ASYA

SA
Sa paglipas ng panahon nang pangingibabaw ng mga lahing Aryan sa Timog Asya,
nakapagtatag sila ng mga kaharian katulad ng kaharian ni Bimbisara ang Magadha, ang
pinakamatatag at pinakamasaganang kaharian sa bahagi ng Ganges River. Subalit katulad ng
mga imperyo sa Mesopotamia hindi rin ito nakaligtas sa mata ng mga mananakop tulad nina
Cyrus the Great at Alexander the Great. Sa pagkamatay ni Alexander noong 323 BCE, ang
R
bahagi ng hilagang-kanluran ng India ay naiwang walang mahusay na pinuno. Pagkatapos nito,

iba’t-ibang mga imperyo ang naitatag at bumagsak sa India ang Imperyong Maurya, Gupta at
Mogul.
FO
IMPERYO MAURYA GUPTA MOGUL

Chandragupta Chandragupta I – Itinatag ng mga Mogul ng
PAGKATATAG Maurya - nasakop nagtatag noong 320 masakop ni Babur ang
niya noong 322 BCE CE. hilagang India at Delhi
ang dating kaharian ng noong 1526.
T
Magadha at ang mga

lupaing naiwan ni
Alexander
O
A. Pataliputra – A. Pataliputra- A. Akbar- sa ilalim ng

kabisera. kabisera pamumuno niya
B. Kautilya– tagapayo B. Chandragupta II narating ng imperyo
N
ni Chandragupta. – nakontrol ang ang tugatog ng

C. Arthasastra- akda hilagang India. kapangyarihan.
MAHALAGANG ni Kautilya, na C. Itinuturing ito B. Nagpatupad si Akbar
PANGYAYARI naglalaman ng mga bilang panahong sa kalayaan ng
kaisipan tungkol sa klasikal ng India. pananampalataya at
pangangasiwa at makatarungang
estratehiya sa - Pag-unlad ng pangangasiwa.
politika. panitikan, sining, C. Shah Jahan- isa ring
D. Asoka – agham, astronomiya, magaling na
pinakamahusay na matematika at pinunong Mogul na
pinuno ng Maurya. surgery. nagpatayo ng Taj
Naging tagasunod at ⚫ Kalidasa – Mahal.
tagapagpalaganap Pinakamahusay D. Aurangzeb- anak ni
ng Buddhism. na manunulat at Shah Jahan,
makata ng India. ipinagbawal niya ang
⚫ Sakuntala -akda sugal, alak,
ni Kalidasa na prostitusyon, at sati
Page 63 of 86
[Type here]
hango mula sa ( suttee)

kaisipang Hindu.
Paghina at Paghina ng imperyo Labis na humina ang
PAGBAGSAK pagkakahati sa maliliit at nasakop ng mga imperyo dahil na rin sa
na kaharian matapos White Hun (na pagdating ng
humiwalay ang ilang maaaring mga makapangyarihang
estado mula sa Iranian o Turk mula English sa India.
imperyong Maurya. sa Gitnang Asya)
AMBAG NG KABIHASNANG INDUS:

⮚ Sewerage system at drainage ⮚ Ramayana at Mahabharata
⮚ Arthasastra - ang kauna-unahang akda ⮚ Pamantayan ng bigat at sukat
tungkol sa pamahalaan at ekonomiya. ⮚ Decimal system
⮚ Ayurveda o “Agham ng Buhay”- isang ⮚ Halaga ng pi ∏ (3.1416)
mahalagang kaisipang pangmedisina ng ⮚ Konsepto ng Zero
sinaunang India. Binibigyang-tuon nito
⮚ Taj Mahal -musoleong gawa sa
ang pagpapanatili ng kalusugan at
LE
pinong puting marmol at mamahaling
kaligtasan mula sa mga karamdaman. bato.
⮚ Paggagamot at pagbubunot ng ngipin
⮚ Mga relihiyong Hinduism,
Buddhism, Sikhism, at Jainism
SA
Sangggunian: L.M pahina 71-79 &105-106; Kasaysayan ng Daigdig Mateo el at., p. 52-60
Upang higit na maganyak sa iyong pag-aaral, maaari mong panoorin ang video na nasa link
na Ito: Mohenjo Daro 101 National Geographic https://www.youtube.com/watch?v=QUng-
iHhSzU
GAWAIN F
R
VENN DIAGRAM: Ipakita ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga Dravidian at Aryan. Sa

espasyo ng “Dravidian ”at “Aryan” magbigay ka ng isang pagkakaiba o paglalarawan sa mga ito
at sa espasyo ng “Pagkakatulad” magbigay ng pagkakapareho ng mga Dravidian at Aryan.
FO
Isang pangungusap sa bawat sagot (6 puntos). Sundin mo ang diagram at gawin ito sa
sagutang papel
Pag Aryan
T
Dravidian kaka-
tulad
O
GAWAIN G
PAG-ISIPAN MO: Sagutin ang mga pamprosesong tanong at isulat sa sagutang papel.
N
Dapat higit sa 2 pangungusap ang iyong sagot. ( 10 puntos )
1. Bakit itinuturing kambal na lungsod ang Harappa at Mohenjo daro? Patunayan ang sagot .
2. Sa iyong opinyon, makatuwiran ba na magkaroon ng pagpapangkat-pangakt sa lipunan batay
sa estado ng buhay? Ipaliwanag ang sagot.
GAWAIN H
PAGPAPANGKAT – Piliin mo mula sa kahon ang mga personalidad na may kaugnayan sa mga
imperyo sa Timog Asya. Sundin ang pattern sa ibaba at isulat ang sagot pagkatapos ng bawat
bilang. Gawin ito sa sagutang papel ( 6 puntos ).
Akbar Asoka Aurangzeb Babur Sakuntala Taj Mahal

Chandragupta Maurya Chandragupta I Kalidasa Kautilya
A. Imperyong Maurya B. Imperyong Gupta C. Imperyong Mogul

1.________________ _ 3. _________________ 5. _____________
Page 64 of 86
[Type here]
2. ________________ 4. __________________ 6. _____________

DAY 3
3. MGA DINASTIYA SA CHINA
Great Wall of
China
Oracle Bone
LE
Pinagkunan:
https://www.chinahighlights.com/image/map/ancient/qin-dynasty-map1.gif
https://www.newworldencyclopedia.org/entry/File:OracleShell.JPG
https://www.google.com/search?q=images+of+animated+version+of+great+wall+of+china&tbm=isch&ved
DINASTIYA PAGLALARAWAN
SA
XIA A. Sinasabing nag-ugat ito mula sa Longshan, isang kulturang Neolitikong
laganap sa lambak ng Huang Ho.
B. Hindi pa ito lubusang napatutunayan dahil sa kawalan ng matibay nga
ebidensyang arkeolohiya.
a. Sinasabing ito ang pinakamaunlad na kabihasnang gumamit ng bronze.
R
SHANG b. Ang naiwang kasulatan ng panahong ito ang pinakamatanda sa mga

1570 BCE- panulat sa China na nakasulat sa mga oracle bones o mga tortoise shell
1045 BCE at cattle bone.
FO
c. Calligraphy – tawag sa sistema o sining ng pagsulat ng mga Tsino.

A. Mandate of Heaven- paniniwala ng mga Tsino na ang pamumuno ng
kanilang emperor ay may kapahintulutan ng langit. Ito rin ang nagbibigay
ZHOU O dahilan sa pagpapalit-palit ng mga dinastiya sa China.
CHOU B. Napatanyag ang mga pilosopiyang humubog sa kamalayan ng mga Tsino:
1045 BCE- - Confucianism-layuning magkaroon ng tahimik at organisadong lipunan
T
221 BCE sa pamamagitan ng pagpapabuti sa sarili at ugnayan ng mga tao sa

lipunan.
- Taoism- hangad ang balanse sa kalikasan at daigdig at pakikiayon ng
O
tao sa kalikasan.
- Legalism- ipinanganak ang tao na masama at makasarili ngunit maaring
mapasunod sa pamamagitan ng mahigpit na batas at marahas na
N
kaparusahan.
a. Shih Huangdi – “unang emperor”, napag-isa ang mga magdidigmang
QIN O CHIN estado at bumubo ng sentralisadong pamahalaan.
221- 206 b. Great Wall of China- itinayo upang maging tanggulan laban sa mga tribong
BCE nomadiko na nagmula sa hilagang China.
A. Silk Road- naging tanyag sa panahong ito, isa itong ruta ng kalakalan na
nagdadala ng mga produktongTsino tulad ng seda at porselana sa
HAN malalayong lugar
206BCE- B. Civil Service Examination- naging pamantayan upang pumili ng dapat
220CE manguna at maglingkod sa pamahalaan.
C. Pagsulong sa teknolohiya, medisina, sining, at pagsusulat ng kasaysayan.
D. Naimbento ang water powered mill, papel, porselana.
E. Simaqien - kinilala bilang dakilang historyador ng China.
SUI a. Pagsasaayos ng Great Wall.
589- 618 CE b. Grand Canal- nagdurugtong sa Huang Ho at Yangtze River.
A. Nagkaroon ng pag-unlad sa argrikultura at sa larangan ng sining at
TANG teknolohiya.
Page 65 of 86
[Type here]
618- 907 CE B. Wood Block Printing- nagpabilis sa paggawa ng kopya ng anumang sulatin
C. Buddhism ang naging dominanteng relihiyon sa panahong ito.
SONG/SUNG a. aimbento ang gunpowder.
960- 1278 b. Nagsimula ang tradisyon ng footbinding.
CE
a. Itinatag ni Kublai Khan- isang Mongol.
YUAN b. Unang dinastiyang pinamunuan ng mga dayuhan.
1278- 1368 c. Pax Mongolica- panahon ng kapayapaan, maayos na sistema ng
CE komunikasyon at mabuting kalakalan sa malawak na teritoryong sakop
mula Timog-Silangang Asya hanggang silangang Europe.
a. Malaking bahagi ng Great Wall ay naipatayo sa panahong ito.
MING b. Naipatayo ang Forbidden City sa Peking na naging tahanan ng emperador
1368-1644 ng China.
CE c. Ibinalik ang eksameng serbisyo sibil.
d. Pinalawak ang kalakalang pandagat sa TSA, Timog Asya, Persian Gulf,
at silangang Africa sa pamumuno ni Admiral Zhenghe.
QING / A. Itinatag ng mga Manchu-mga barbarong dayuhan mula sa hilagang
LE
CH’ING Manchuria.
1644-1911 B. Sa panahong ito naganap ang dalawang digmaang opyo, China laban sa
CE England at France.
C. Sa pagkatalo ng China, maraming karapatan ang natamasa ng mga
dayuhang bansa may sphere of influence – mga rehiyon/lugar kung
( halimbawa, England sa Hongkong )

SA
saan nangingibabaw ang kapakanang pang-ekonomiya ng nanalong bansa.
D. Naganap ang mga rebelyon tulad ng Taiping at Nien na may layuning

pabagsakin ang mga Manchu, samantalang ang rebelyong Boxer ay
sumusuporta sa mga layunin ng mga Manchuna palayasin ang mga
Kanluranin sa China.
E. Humina ang dinastiyang ito nang matalo ang China sa digmaang Sino-
R
French at digmaang Sino-Japanese.

F. 1911 – taon ng pagbagsak ng pinakahuling dinastiya sa kasaysayan ng
China nang maganap ang Rebolusyon ng 1911 na pinanguhan ni Sun Yat
FO
Sen at naitatag ang Republika ng China.
AMBAG NG KABIHASNANG TSINO:

⮚ Confucianism, Taoism ⮚ Kalendaryo
⮚ Great Wall ⮚ Star map
⮚ I Ching (Classic of Change) ay nagbibigay ng ⮚ Magnetic compass
T
perspektiba at pamamaraan ng prediksyon ukol sa ⮚ Seismograph

iba’t-ibang bagay at sitwasyon sa buhay ng tao. ⮚ Wheel barrow
O
⮚ Bing Fa (Art of War) kauna-unahan at pinakatanyag ⮚ Water clock

na aklat ukol sa estratehiyang militar. ⮚ Sundial
⮚ Feng Sui o Geomancy – ito ay kaisipan ukol sa ⮚ Chopsticks
N
tamang pagbabalanse ng yin at yang upang ⮚ Abacus

makapagdulot ng magandang hinaharap ang sinuman. ⮚ Pamaypay
⮚ Paggamit ng silk o seda ⮚ Payong
Sanggunian: LM pahina 81-84 & 106-107; Kasaysayan ng Daigdig Mateo el al., p.62-72
ito: History of Ancient China https://youtu.be/kLStXl6CmS8
GAWAIN I
HULARAWAN:Punan mo ang talahanayan. Mula sa hanay ng “ Larawan” tukuyin ito at isulat
ang sagot sa hanay ng “Pangalan”. Sa hanay ng “Dinastiya” tukuyin anong dinastiya ito unang
itinayo/ginamit/napatanyag. At sa “Kabuluhan” ano ang kahalagahan nito sa mga Tsino/sa
China. Sundin ang pattern at gawin ito sa iyong sagutang papel . Paalala, gumawa ka na
lang ng tatlong hanay para sa Pangalan, Dinastiya, at Kabuluhan. Hindi mo na kailangang
isama/gawin ang sa hanay “Larawan”.( 40 puntos)
Larawan Pangalan Dinastiya Kabuluhan nito sa
Page 66 of 86
[Type here]
China /Mga Tsino

1
1 punto 1 punto Isang pangungusap
( 3 puntos )
LE
4
SA
5
R
FO
6
T
O
7
N
4. KABIHASNANG EGYPT
Page 67 of 86
[Type here]
Pyramid at Giza
Mummification
Pinagkunan: https://www.bible-history.com/geography/maps/map_pharaonic_egypt.html
https://www.nationsonline.org/oneworld/map/Giza_Pyramids.html
LE
https://www.clipartkey.com/downpng/iiRxhTR_sarcophagus-cartoon-clipart-png-download-ancient-egypt-mummy/
⚫ Pharaoh-ang tumatayong pinuno at hari ng sinaunang Egypt at itinuturing isang diyos.

⚫ Pyramid- ang kauna-unahang monumentong bato sa daigdig; nagsilbing monumento ng
kapangyarihan at libingan ng mga pharaoh.
⚫ Hieroglypics (salitang Griyego, heiro-banal; glype-paglililok) – sistemang panulat ng mga
SA
sinaunang Egyptian.
⚫ Papyrus – halamang ginamit ng mga sinaunang Egyptian sa paggawa ng papel
⚫ Mummification – proseso ng pag-eembalsamo na nagsimula noong 2600 BCE sa ilalim
ng pamumuno ni Khufu. Ang katawan ng isang yumao ay sumasailalim sa isang
preserbasyon bago ito tuluyang ilibing. Gumagamit ng mga kemikal upang patuyuin ang
R
bangkay. Matapos nito, ang mummy o embalsamadong bangakay ay pinipintahan,

binabalutan ng linen, at pinapalamutian ng mga alahas. Sa katunayan, sa husay ng mga
nagsagawa nito, ang ilan sa mga mummy na natagpuan sa kasalukuyan ay mayroon pang
FO
mga labi ng buhok, balat, at ngipin.

⚫ Ang kasaysayan ng sinaunang Egypt ay hinati ng mga historyan sa tatlo batay sa dinastiya
ng naghaharing paraon: Ang Lumang Kaharian (Panahon ng Piramide), ang Gitnang
Kaharian, at ang Bagong Kaharian (Panahon ng Imperyo).
⚫ Pinamunuan ang sinaunang Egypt ng 20 dinastiya. Ang sibilisasyon ay nagsimula nang
T
pag-isahin ni Haring Menes, ang unang hari ng Egypt, ang bansa noong 3100 BCE.
Siya ang nagtatag ng unang dinastiya sa sinaunang Egypt at naglatag ng pundasyon ng
O
pamahalaan ng mga sumunod na dinastiya.
Lumang Kaharian Gitnang Kaharian Bagong Kaharian

N
A. Tinaguriang panahon ng A. Pinamunuan ng 14 A. Itinuturing na Panahon

mga pyramid. na pharaoh ng Imperyo dahil dito
B. Hindi tiyak ang bilang nagsimula ang pananakop
ng mga naging pharaoh. ng mga sinaunang Egyptian
B. Pinamunuan ng 33 pharaoh
.. ilan sa mga tanyag na ..ilan sa mga tanyag na ..ilan sa mga tanyag na pharaoh:
pharaoh: pharaoh: A. Ahmose – naitaboy ang
A. Zoser - ipinatayo ang A. Amenemhet I – binuo mga Hyksos
Step Pyramid na may 6 muli ang Egypt mula sa B. Hatshepsut – unang
na patong-patong na mastaba. kaguluhan at binuhay ang babaeng namuno; pinaigting
B. Khufu / Cheops–ipinatayo kalakalan sa Palestine at ang masiglang kalakalan.
ang Great Pyramid of Giza, Syria. C. Thutmose III –napalawak
na isa sa 7 Wonders Ancient B. Amenemhet III – ang imperyo hanggang sa
World. nagpagawa ng sistema ng baybayin ng Euphrates
C.Unis –ipinatayo ang ng irigasyon sa D. Amenophis IV, Ikhnaton,
Pyramid Texts o ang Faiyum (Dam) na Akhenaton – nagpasimula
kalipunan ng hieroglyphics na ginagamit pa ng monoteismo; pagsamba
Page 68 of 86
[Type here]
naglalarawan ng mga hanggang ngayon. kay Aton- diyos ng araw

tradisyon ng paglilibing E. Tutankhamen – ibinalik ang
sa pharaoh at ang politeismo
kanyang kahahantungan F. Rameses II – ipinagtanggol
sa kabilang buhay. ang imperyo laban sa mga
D.Pepi II – pinakamatagal Hittites. Sa panahon niya
na naghari sa lahat ng pinaniniwalaang naganap
hari sa kasaysayan (94 taon) ang Exodus.
Dahilan ng Pagbagsak: Dahilan ng Pagbagsak: Dahilan ng Pagbagsak:
A. Pag-aalsa ng mga a. Pagsalakay ng mga a. Pagpapabaya sa ekonomiya.
mamamayan Hyksos mula sa Arabia at b. Pagsalakay ng mga
B. Mahinang pamumuno ng Syria. iba’t-ibang dayuhang
ilang sumunod na mananakop tulad ng mga
pharaoh Assyrian (570 BCE) ;
Persian (525 BCE) at ni
Alexander the Great noong
LE
332 BCE.
AMBAG NG KABIHASNANG EGYPT:
Pyramid Geometry
Mummification Medisina tulad ng pagsasaayos ng nabaling buto
Hieroglyphics Kalendaryong may 365 araw
SA
Sanggunian: L.M pahina86-94 & 107-108 ; Kasaysayan ng Daigdig Mateo et al.,p. 74-82
ito: Ancient Egypt 101 National Geographic https://youtu.be/hO1tzmi1V5g
GAWAIN J
KUMPLETUHIN MO: Punan mo ng karagdagang titk ang mga nasa Hanay A. Gamiting gabay
R
ang paglalarawan mula sa Hanay B ( 5 puntos ). Gawin ito sa iyong sagutang papel.
HANAY A HANAY B
FO
1. M_M_I__C_TI_N ; pagproseso o pag embalsamo ng isang bangkay o

Mummy
2. _YR__ID ; ang kauna-unahang monumentong bato sa daigdig
3. P_AR_O_ ; ang tumatayong pinuno at hari ng sinaunang Egypt at
itinuturing isang diyos.
T
4. H_ER__LY_I_S ; sistemang panulat ng mga sinaunang Egyptian

5. P_P_RU_ ; halamang ginamit ng mga sinaunang Egyptian sa
O
paggawa ng papel
GAWAIN K
N
WALK TO ANCIENT EGYPT: Tukuyin mo ang inilalarawan ng bawat aytem sa ibaba upang
makumpleto ang diagram. Sundan ang pattern at gawin ito sa sagutang papel. ( 16 puntos )
KABIHASNANG EGYPT
1. Tauhan 8. Tauhan
2. Tauhan 7. Tauhan
3. Panahon 4. Tauhan 5. Tauhan 6. Panahon
(Sanggunian. L.M p. 94)
Page 69 of 86
[Type here]
Mga Gabay na Tanong mula sa Walk to Anciet Egypt

1. Nagpagawa ng Great Pyramid na pinakamalaki sa buong mundo.
2. Siya nagpasimula ng monoteismo o pagsamba kay Aton nadiyos ng araw
3. Itinuring bilang Empire Age at pinakadakila sa kasaysayan ng sinaunang Egypt.
4. Kinilalang isa sa mahusay na babaeng pinuno ng sinaunang Egypt.
5. Napag-isa sa kanyang paghahari ang Upper at Lower Egypt.
6. Tinaguriang panahon ng mga piramide sa Egypt.
7. Ang pagsalakay ng mga grupong ito mula sa Arabia at Syria. Ang naging hudyat ng
Pagtatapos ng Gitnang Kaharian
8. Lumagda sa kauna-unahang kasunduang pangkapayapaan sa hari ng mga Hittite.
GAWAIN L
IPALIWANAG MO: Gawin ito sa iyong sagutang papel. Ang sagot ay hindi kukulang sa 2
pangungusap ( 10 puntos )
1. Ano ang kahalagahan ng pyramid sa Egypt at sa mga naging Pharaoh? ( 5 puntos )
2. Paano pinahahalagahan ng mga sinaunang Egyptian ang kanilang mga yumao? ( 5 puntos)
LE
ito. Kung ikaw ay mag-aaral mula sa SPA, SPS, SPJ, Open High at regular section,
huwag mo na itong sagutin at tumuloy ka na sa susunod na gawain.
GAWAIN (SSC) SA
K-WEB DIAGRAM: Sa iyong sagutang papel, gumuhit ka ng web diagram katulad ng nasa
ibaba. Pagkatapos, alamin mo ang tinutukoy ng bawat pahayag na nasa talaan sa ibaba. Isulat
mo ang bilang at sagot sa kaukulang lugar nito sa web diagram na ginuhit mo. (12 puntos)
Mesopotamia
R
FO
Tsino Sinaunang Egypt

Kabihasnan
T
O
Indus
N
1. Sistema ng pagsulat ng mga Sumerian 8. Tanyag na gusali sa Babylon; kabilang
2. Kambal na lungsod na umunlad sa sa Seven Wonders ng sinaunang
lambak-ilog ng Indus daigdig
3. Sagradong aklat ng mga Aryan 9. Estruktura sa China nagsilbing harang
4. Tawag sa China na at proteksiyon laban sa mga
nangangahulugang Gitnang Kaharian mananakop
5. Pagpapangkat-pangkat ng tao sa 10. Taguri sa pinuno ng sinaunang Egypt
lipunang Hindu 11. Sinaunang paniniwala ng mga
6. Bahay-sambahan ng mga Sumerian pinunong Tsino na may pahintulot ang
7. Pinakamalaking estruktura at libingan langit na pamunuan ang China
ng pinuno ng sinaunang Egypt 12. Tawag sa sinaunang sistema ng
pagsulat sa Egyptian
Page 70 of 86
[Type here]
GAWAIN (SSC)
COMPARISON CHART: Sa iyong sagutang papel, gumawa ka ng Comparison Chart katulad
ng nasa ibaba. Isulat mo dito ang mga mahahalagang lungsod-estado, imperyo, pinuno at
ambag ng mga sinaunang kabihasnan. Nabigyan na ng sagot ang bahagi ng Mesoamerica.
Gamitin mo ito bilang gabay sa pagsagot. (32 puntos)
MGA MESOPOTAMIA INDUS TSINO EGYPT MESOAMERICA

NATATANGING:
LUNGSOD- (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) San Lorenzo, La
ESTADO Venta, Teotihuacan
KABIHASNAN/ (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) Olmec, Maya,
IMPERYO Aztec, Inca
PINUNO (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) Montezuma, Cusi
LE
Inca Yupagqui,
Topa Yupanqui
AMBAG (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) (2 puntos) larong Pok-a-tok,
lilok ng anyong ulo
SA mula sa bato, at
hayop na jaguar

DAY 4
GAWAIN M
R
RISE AND FALL: Sa iyong sagutang papel, gumawa ka ng graphic organizer na katulad ng
nasa ibaba. Sa angkop na grapiko, isulat mo ang mga dahilan ng pagsibol at pagbagsak ng
bawat sinaunang kabihasnan ng daigdig. (16 puntos)
FO
PAGSIBOL DAHILAN NG PAGBAGSAK
MESOPOTAMIA
T
O
INDUS
N
TSINO
EGYPT
GAWAIN N
ANO SAY MO!: Sundin bilang pattern ang talahanayan, pumili ka ng dalawa sa apat na mga
kabihasnan at punan ng akmang impormasyon ang iba pang mga hanay. Gawin ito sa iyong
sagutang papel. ( 12 puntos )
KABIHASNAN na NAGPATANYAG SA ARAL NA IYONG NATUTUNAN
iyong napili KABIHASNAN
Page 71 of 86
[Type here]
1. Isang sagot lamang ( 2 puntos ) 2 pangungusap ( 4 puntos )

2. Isang sagot lamang ( 2 puntos ) 2 pangungusap ( 4 puntos )

GAWAIN O
PROVE IT: Sa pagtatapos ng aralin, iyong natutunan ang mga katangian/pamantayan ng isang
maunlad na kabihasan at iyo rin mapagtanto na ang Pilipinas at mga Pilipino ay may katangian
din ng mga ito. Patunayan mo ito sa pamamagitan ng pagpunan sa hanay ng “Ebidensya” ng
akmang impormasyon. Sundin mo ang talahanayan bilang pattern at gawin ito sa sagutang
papel ( 5 puntos = 1 punto bawat aytem )
Pamantayan: Ebidensya
1. Pinuno Tawag/Pangalan ng ating kasalukuyang pinakamataas na
pinuno
2. Uri ng Pamahalaan
PILIPINAS
3. Sistema ng Pagsulat Uri ng alpabetong ginagamit ng mga Pilipino sa
LE
kasalukuyan
4. Uri ng kabuhayan Magbigay ng isang uri ng kabuhayan sa bansa
5.Relihiyon Isulat mo ang relihiyon na iyong kinaaaniban
GAWAIN P
SA
IDOL KO SI: Pumili ng isang pinuno na iyong hinahangan. Maghanap ng ebidensya sa
mabubuting gawain ni idol. Sundan ang pattern at gawin ito sa isang bond paper ( short or
long ) ( 14 puntos)
Larawan
Pangalan __
ni idol Maikling pagkilala kay idol ( 3 puntos sa
Propesyon __
R
Tirahan ___ larawan at 3 puntos sa impormasyon)

FO
Larawan
ng Ebidensya ng mabuting gawain ng iyong
Ilahad/ikwento
mabuting ang nasa lara- idol ( 3 puntos sa larawan at 5 puntos sa
gawain ni wan. kwento )
idol
T
O
Ngayong natapos mo na ang lahat ng mga gawain sa araling ito ay muling magmuni-muni at
N
Ang mga sinaunang kabihasnan sa daigdig ay nag-iwan ng hindi matatawarang

pamana at kontribusyon sa pag-unlad ng mga kabihasnan at kasaysayan sa daigdig.
Mula sa mga kabihasnang usmusbong sa Mesopotamia, natutunan ng tao ang
kauna-unahang sistematikong paraan ng pagsulat, paggawa at pagsasaayos ng batas,
paggamit ng barya sa pakikipagkalakalan at marami pang iba.
Kaalaman sa pagkakaroon ng organisado at planadong mga lungsod at
establismento, drainage o sewerage system kasama na ang paggamit ng palikuran,
idagdag pa ang ibat-ibang mga konsepto sa matimatika ang naging mahalagang ambag ng
mga kabihasnang umusbong sa India.
Dahil sa mga kabihasnang umusbong sa Tsina nabuksan sa ibat-ibang paniniwala at
pilosopiya ang mga tao.
Kabihasnang Egypt naman ang nagpakilala sa kauna-unahang monumentong bato sa
daigdig, gayundin sa paraan ng pag-eembalsamo.
Page 72 of 86
[Type here]
Kaya bilang bahagi ng kasalukuyang kabihasnan, marapat lang na pangalagaan at

pagyamanin ang mga pamanang ito upang higit na maging kapaki pakinabang ito sa mga
susunod pang kabihasnan.

DAY 5
GAWAIN Q
IKALIMANG PAGTATAYA – Mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
I.Tukuyin kung ano ang inilalarawan ng bawat bilang. Ayusin ang mga titik ng mga salita sa
kaliwa. Isulat mo sa iyong sagutang papel ang tamang sagot. ( 10 puntos )
POTAMIMESOA 1. Ang tawag sa lupaing matatagpuan sa pagitan ng mga ilog Tigris at

ilog Euphrates.
HSMEAGLIGEPICOF 2. Kauna-unahang akdang pampanitikan sa buong daigdig.
BYARA 3. Ginamit ito ng mga Lydian sa pakikipagkalakalan.
LE
DIANRAVID 4. Pangkat ng tao na sinasabing bumuo sa kabihasnang Indus.
ACPHYALLIGR 5. Ito ang tawag sa sistema o sining ng pagsulat ng mga Tsino.
TALASAKUN 6. Akda ni Kalidasa na hango mula sa kaisipang Hindu.
ISMTAO
SA
7. Isang pilosopiya sa China na hangad ang balanse sa kalikasan at
daigdig at pakikiayon ng tao sa kalikasan.
8. Halamang ginamit ng mga sinaunang Egyptian sa paggawa ng
RUSPAPY papel
MIDRAPY 9. Ang kauna-unahang monumentong bato sa daigdig;
nagsilbing monumento ng kapangyarihan at libingan ng mga pharaoh
R
LCVII RSECEVI 10. Tumutukoy sa pamantayan ng pamahalaang Tsino upang piliin

MEAXITIONNA ang dapat manguna at maglingkod sa pamahalaan.
FO
II. Pilin ang titik ng tamang sagot. Isulat ito sa iyong sagutang papel. ( 5 puntos )
1. Pilosopiyang China na layuning magkaroon ng tahimik at organisadong lipunan sa
pamamagitan ng pagpapabuti sa sarili at ugnayan ng mga tao sa lipunan.
A. Taoism B. Buddhism C. Confucianism D. Legalism
T
2. Ano ang tawag sa sistema ng paghahati ng lipunan sa mga pangkat na nilikha ng mga
Aryan?
O
A. Sistemang Aryan B. Sistemang Sanskrit C. Sistemang Hindu D. Sistemang Caste

N
3. Siya ang nagtatag ng pinakaunang imperyo sa Mesopotamia?

A. Hammurabi B. Nebuchadnezzar II C. Tiglath-Piliser I D. Sargon I
4. Bakit bumagsak ang Emperyo ng Sumer?
A. Dahil sa pag-aagawan sa yaman
B. Dahil sa pagsakop ng ibang mga imperyo
C. Dahil pinabagsak ng mga Chaldean ang Assyrian sa isang pag-aalsa.
D. Dahil madalas ang tunggalian sa mga lungsod-estado tungkol sa lupa at tubig.
5. Sino ang tanyag na pharoah ang nagpatayo ng Pyramid Texts?

A. Unis B. Pepi II C. Khufu / Cheops D. Zoser
III. Basahin mong mabuti at unawain ang bawat tanong. Piliin mo ang TITIK ng tamang sagot at
isulat mo ito sa iyong sagutang papel. ( 4 puntos = 2 puntos bawat aytem )
1. Bakit naging mahalaga sa kasaysayan ang kabihasnang Mesopotamia, Indus at Tsino?
Page 73 of 86
[Type here]
A. Dahil sa mga kalupitan ng mga naging pinuno dito.

B. Dahil dito nagmula ang mga unang kabihasnan sa daigdig.
C. Dahil sa hindi matatawarang ambag nito sa pag-unlad ng kabihasnan sa daigdig.
D. Parehas na tama ang A at B
E. Parehas na tama ang B at C
2. Bakit sinasabing may angking kagalingan ang mga taga - Harappa at Mohenjo
daro sa larangan ng inhinyera?
A. Pare-pareho ang sukat ng mga kabahayan.
B. Dumaan sa urban o city planning ang dalawang lungsod.
C. Planado at organisado ang pagkakaayos ng mga lungsod.
D. Tama ang lahat ng nabanggit.
GAWAIN R
MESOPOTAMIA: Iguhit ang ☺ (happy face) kung ito ay ambag ng Kabihasnang Mesopotamia
at mga kalapit na lugar at ☹ (sad face) naman kung hindi. Gawin ito sa iyong sagutang papel
LE
( 10 puntos )
____ 1. Water clock ____ 6. Calligraphy
____ 2. Phoenetic Alphabet ____ 7. Sexagesimal System
____ 3. Footbinding ____ 8. Paggamit ng barya
____ 4. Paglinang ng bakal ____ 9. Monotheism
SA
____ 5. Pyramid ____10. Gun powder
GAWAIN S
INDUS: Piliin at isulat sa sagutang papel ang mga salitang tumutukoy sa mga naging ambag
ng Kabihasnang Indus. ( 5 puntos )
R
Arthasastra Ayurveda Chopsticks Halaga ng pi Seda
Sewerage system Paggagamot at pagbubunot ng ngipin Pamaypay

FO
1. ______ 2. ______ 3. ______ 4. ______ 5. ________

GAWAIN T
CHINA: Piliin mo mula sa loob ng kahon ang tinutukoy ng bawat aytem. Gawin ito sa sagutang
papel. ( 10 puntos )
YUAN
T
HAN CHOU CHING CHIN

1. Unang dayuhang dinastiyang namahala sa China.
2. Huling dinastiya sa China
O
3. Yumaong sa dinastiyang ito ang kaisipang humubog sa kamalayang Tsino tulad ng

Confucianism, Taoism, at Legalism
N
ZHENG HE KUBLAI KHAN CONFUCIUS LAO TZU SHI HUANG DI

4. Itinuring ang kanyang sarili bilang “unang emperor”
5. Itinatag niya ang dinastiyang Yuan sa China
6. Pinangunahan niya ang mga ekspedisyon sa Indian Ocean at silangang bahagi ng Africa.
7. Nakasentro ang kanyang aral sa Confucianism
TAOISM LEGALISM FENG SUI PAX MONGOLICA

8. Hangad ng kaisipan/pilosopiyang ito ang balanseng kalikasan at pakikiayon ng tao sa
kalikasan.
9. Tumutukoy ito sa panahon ng kapayapaan, maayos na sistema ng komunikasyon at
mabuting kalakalan sa malawak na teritoryong sakop mula Timog-Silangang Asya
hanggang silangang Europe.
10 Ang kaisipan ukol sa tamang pagbabalanse ng yin at yang upang makapagdulot ng
magandang hinaharap ang sinuman.
Sanggunian L.M p. 85
Page 74 of 86
[Type here]
GAWAIN U
EGYPT: Sundan at punan ang talahanayan ng angkop na impormasyon. Para sa aytem 1,3,at
5, pumili ng isang pharaoh sa bawat kaharian at sa aytem 2,4,at 6 magbigay ng isang
kontribusyon nito. Gawin ito sa iyong sagutang papel ( 9 puntos )
Lumang Kaharian Gitnang Kaharian Bagong Kaharian
1. ( isang punto ) 3. ( isang punto) 5. ( isang punto )
Ambag nito sa Egypt Ambag nito sa Egypt Ambag nito sa Egypt

2. ( dalawang puntos ) 4. ( dalawang puntos ) 6. ( dalawang puntos )
Binabati kita! Napagtagumpayan mo na ang mga gawain para sa

linggong ito.
LE
SA
R
FO
T
O
N
Page 75 of 86
[Type here]

MELC 6 - Week 7, October 5 - 9, 2020
Paksa: MGA PAMANA NG MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA DAIGDIG
BILANG BILANG
BAHAGI NG NG
PANGKAT/
ARAW NG MGA GAWAIN PUNTOS PUNTOS
SEKSYON
MODYUL (Reg-OH) (SSC)
Gawain A – Jumbled Letters Para sa lahat 5 5
A
Gawain B – Matching Type Para sa lahat 5 5
Una B Gawain C- Identify the Pictures Para sa lahat 7 7
C Gawain D – Ugnay - Aralin Para sa lahat 3 3
Gawain E- Pamana Ako ng Para sa lahat 18 18
D Gawain SSC- Ikaw Naman Ang
SSC ----- 10
Magtanong
LE
Gawain F – K-A-K Organizer Para sa lahat 12 12
Ikalawa E
Gawain SSC-May Forever SSC ---- 20
F Gawain G- Learning Map Para sa lahat 5 5
Ikatlo G Gawain H – Thank You Letter Para sa lahat 30 30
Ikaapat I Gawain I - Pagtataya SA Para sa lahat 15 15
Para sa lahat 40 40
J Gawain J- Advocacy Campaign
Ikalima Para sa lahat 30 30
School Teaching Dates/ October 5 - 9, 2020

Pampanga High School
R
Week
(Week 7 )
Level
FO

henerasyon.
T

O

MELC No. 6 - Napahahalagahan ang mga kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan
N
sa daigdig. (AP8HSK-Ij-10)
1. Naibibigay ang mga pamana / kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan.

2. Naipapaliwanag ang kahalagahan ng mga pamanang ito sa pag – unlad ng
pandaigdigang kamalayan.
3. Napahahalagahan ang mga kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan sa
daigdig.
I. NILALAMAN (Content): Mga Pamana ng mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig

1. Mga pahina sa Gabay ng Guro (TGs): 42 - 45
2. Mga pahina sa Kagamitang Pang-mag-aaral (LMs): 104 - 113
3. Mga pahina sa Teksbuk (Other references): Kasaysayan ng Daigdig
Page 76 of 86
[Type here]
(Mateo, et al.) p. 96-102

5. Iba pang pinagkuhanang sources: DLP Week 6,7,8 ( S.Y. 2019 – 2020 )
A. Balik-aral sa nakaraang aralin at/o pagsisimula ng bagong aralin
Magandang araw! Napakabilis ng araw at natapos mo na ang anim na linggong

mga sinaunang kabihasnan sa daigdig.
Inaanyayahan kitang sagutin ang unang mga gawain para sa linggong ito.
LE
DAY 1
GAWAIN A
SA
JUMBLED LETTERS. Ayusin mo ang mga pinaghalong titik upang matukoy ang ipinahahayag
sa bawat bilang. Isulat mo ang sagot sa iyong sagutang papel. (5 puntos)
1. DKAKA - Ang kauna – unahang imperyo sa buong daigdig.

2. NAIDIVARD - Pangkat na sinasabing bumuo sa kabihasnang Indus.
3. AJT HLAMA - Ang libingan na ipinatayo ni Shah Jahan para sa kanyang yumaong
asawa.
R
4. RATEG LWAL -Ang pader na itinayo upang mahadlangan ang paglusob ng mga barbaro
sa China.
5. HROHAAP - Tawag sa pinuno ng sinaunang Egypt.
FO
GAWAIN B
MATCHING TYPE. Hanapin mo sa Hanay B ang tinutukoy na kahulugan/ paglalarawan sa mga
konseptong nasa Hanay A. Isulat mo ang buong sagot sa iyong sagutang papel. (5 puntos)
Hanay A Hanay B
6. Kodigo ni Hammurabi A. Ang kambal na lungsod na umunlad sa lambak ng
T
Indus River noong 2700 BCE.

7. Harappa at Mohenjo – Daro B. Tawag sa proseso ng pag –eembalsamo sa
O
sinaunang Egypt.
8. Mandate of Heaven C. Naglalaman ng kalipunan ng mga batas na naging
batayan ng alituntuning pampamahalaan ng
N
9. Confucianism imperyong Babylonian.

D. Paniniwala ng mga Tsino na ang pamumuno ng
10. Mummification kanilang emperador ay may pahintulot ng langit.
E. Pilosopiya na may layuning magkaroon ng tahimik at
organisadong lipunan sa pamamagitan ng
pagpapabuti sa sarili at ugnayan ng mga tao sa
lipunan.
Inaasahan ko na nasiyahan ka sa pagsagot sa iyong mga gawain. Inaanyayahan kita

na basahin naman ang susunod mong gagawin.
GAWAIN C
IDENTIFY THE PICTURES.Suriin mong mabuti ang mga sumusunod na mga larawan.
Pagkatapos, isulat mo sa iyong sagutang papel ang tinutukoy sa bawat larawan. (7 puntos)
Page 77 of 86
[Type here]
1. 2. 3. 4.
5. 6. 7.
(Mga Pinagkunan: livescience.com/18808-invention-wheel/html;mathsolutions.com/uncategorized/why-we-celebrate-

pi-day/;press.ikidane-nippon.com/en/a00648/;aliexpress.com/i/32913169230.html;earth
LE
magazine.org/article/travels-geology-pyramids-giza-wonders-ancient world; work and money.com/
valuable-coins-pocket-change-a8485c461f44024; goodhousekeeping.com/clothing/umbrella-reviews/g2l52/best-
umbrella)
GAWAIN D
SA
UGNAY – ARALIN. Gawin mo sa iyong sagutang papel ang hinihingi ng gawain. (3 puntos)
Bumuo ka ng isang pangungusap tungkol sa kaugnayan ng mga larawang nasa Gawain

C sa paksang pag – aaralan.
D. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong

R
kasanayan #1 (Paglinang / Alamin Mo / Paunlarin)

FO
Binabati kita at napagtagumpayan mo ang pagsagot sa mga naunang gawain. Ngayon

naman, ikaw ay aking inaanyayahan na basahin ang teksto tungkol sa ating paksa –Mga
Pamana ng mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig.
DAY 2
Mga Pamana ng mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
T
AMBAG NG KABIHASNANG MESOPOTAMIA AT ANG MGA KALAPIT-LUGAR

⮚ ⮚
O
Cuneiform Kodigo ni Hammurabi

⮚ Ziggurat ⮚ Ang bakal ay unang nalinang ng mga
⮚ Epic of Gilgamesh Hittite
N
⮚ Water clock ( isang kalendaryong ⮚ Ang barya ay ginamit ng mga Lydian

nakabatay sa siklo ng buwan ) sa pakikipagkalakalan
⮚ Paggawa ng mga unang mapa ⮚ Ang mga Phoenician ay
⮚ Paggamit ng tanso sa paggawa ng mga nakapaglinang ng isang makabagong
kagamitan at sandata paraan ng pagsulat ang Phoenetic
⮚ Sexagesimal system Alphabet
⮚ Gulong ⮚ Ipinakilala ng mga Hebrew ang
konsepto ng monotheism ang
⮚ Napaunlad ang kaisipan ukol sa
pagsamba sa iisang diyos.
astronomiya
⮚ Ipinalaganap ng imperyong Persian
⮚ Sa lungsod ng Ur, naisulat ang kauna-
ang relihiyong Zoroastrianism
unahang batas
AMBAG NG KABIHASNANG INDUS
Page 78 of 86
[Type here]
⮚ Sewerage system at drainage ⮚ Ramayana at Mahabharata

⮚ Arthasastra - ang kauna-unahang akda ⮚ Pamantayan ng bigat at sukat
tungkol sa pamahalaan at ekonomiya. ⮚ Decimal system
⮚ Ayurveda o “Agham ng Buhay”- isang ⮚ Halaga ng pi ∏ (3.1416)
mahalagang kaisipang pangmedisina ng ⮚ Konsepto ng Zero
sinaunang India. Binibigyang-tuon nito
⮚ Taj Mahal -musoleong gawa sa
ang pagpapanatili ng kalusugan at
pinong puting marmol at mamahaling
kaligtasan mula sa mga karamdaman.
bato.
⮚ Paggagamot at pagbubunot ng ngipin
⮚ Mga relihiyong Hinduism, Buddhism,
Sikhism, at Jainism
AMBAG NG KABIHASNANG TSINO

⮚ Confucianism, Taoism ⮚ Paggamit ng silk o seda
⮚ Great Wall ⮚ Kalendaryo
⮚ I Ching (Classic of Change) ay ⮚ Star map
nagbibigay ng perspektiba at ⮚ Magnetic compass
LE
pamamaraan ng prediksyon ukol sa ⮚ Seismograph
iba’t-ibang bagay at sitwasyon sa ⮚ Wheel barrow
buhay ng tao.
⮚ Water clock
⮚ Bing Fa (Art of War) kauna-unahan at
⮚ Sundial
pinakatanyag na aklat ukol sa SA
estratehiyang militar. ⮚ Chopsticks
⮚ Feng Sui o Geomancy – ito ay kaisipan ⮚ Abacus
ukol sa tamang pagbabalanse ng yin at ⮚ Pamaypay
yang upang makapagdulot ng ⮚ Payong
magandang hinaharap ang sinuman.
R
AMBAG NG KABIHASNANG EGYPT

⮚ Pyramid
⮚ Mummification - Geometry
FO
⮚ Hieroglyphics - Medisina tulad ng pagsasaayos

ng nabaling buto
- Kalendaryong may 365 araw
(Sanggunian: Learner’s Module, pahina 104 – 108)

T
Upang higit na maganyak ka saaralin ay maaring panoorin ang mga videos sa mga link na ito:
(Youtube.com/watch? v=cmyX3ICIAEM)
O
Matapos mong basahin ang teksto, ikaw ay aking inaanyayahan na sagutin ang gawain sa ibaba.
N
GAWAIN E
PAMANA AKO NG. Ang mga sumusunod ay ilan sa mga kontribusyon ng mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig. Suriin mo ang mga ito at pagkatapos ay isulat mo sa loob ng graphic
organizers kung saang kabihasnan nabibilang ang bawat pamana.Gawin mo ito sa iyong
Telang seda Geometry Cuneiform Drainage system
Page 79 of 86
[Type here]
Great Wall Kalendaryong may 365 na Hieroglyphics Gulong

araw
Ziggurat Decimal system Abacus Taj Mahal

(Mga pinagkunan:livescience.com/18808-invention-wheel.html;amusingplanet.com/201607/the-great-ziggurat-of-
ur.html/;britannica.com/topic/cuneiform;pearsonsprinkler.com/types-drainage systems;
britannica.com/topic/Taj – Mahal;amathsdictionaryforthekids.com/qr/p/placeValue.html;worldfinance.-
LE
com/infrastructure-investment/project-finance/china-demonstrates-grand-trade-ambitions-through
-new-silk-road;https://www.gettyimages.com/photos/abacus;https://www.iexplore.com/experiences/
world-wonders/great-wall-of-china;britannica.com/topic/hieroglyphic-writing;khanacademy.org./
math/geometry;calendarlabs.com/view/2020-philippines-yearly-calendar-template-excel/1535)
SA
Pamana ng mga Sinaunang Kabihasnan
Kabihasnang Kabihasnang Kabihasnang

Kabihasnang
Indus Tsino Egypt
Mesopotamia
R
4. 7. 10.
1.
5. 8. 11.
2.
FO
6. 12.
3. 9.
Mga Pamprosesong Tanong.

Basahin at unawain mong mabuti ang bawat tanong. Isulat ang sagot sa iyong
T
1. Ano ang kabuluhan ng mga nabanggit na ambag sa pamumuhay ng mga sinaunang

taong nanirahan sa kani- kanilang kabihasnan?
O
2. Bakit maituturing na dakilang pamana ang mga ambag na ito?

N
GAWAIN (SSC)
IKAW NAMAN ANG MAGTANONG: Suriin mong mabuti ang mga pahayag sa ibaba, at isulat
mo sa sagutang papel ang angkop na tanong para sa bawat pahayag. Ang gawaing ito ay
hango sa kilalang game show sa Estados Unidos, ang Jeopardy. Gawin mong gabay ang
halimbawa sa ibaba. (10 puntos)
(Sanggunian: https://en.islcollective.com/english-esl-worksheets/grammar/questions-interrogative/jeopardy/3710)
Hal. Ano ang cuneiform? : Ang kauna-unahang sistematikong paraan ng pagsulat sa buong
daigdig na sinasabing nalinang sa Sumer.
1. ____________ : Ang iginagalang na sistema o sining ng pagsulat ng mga Tsino na
sinasabing nagsimula noong dinastiyang Shang, at ginagamit pa rin hanggang sa kasalukuyan.
Page 80 of 86
[Type here]
2. ____________ : Sinakop niya ang mga lungsod-estado sa Sumer at bumuo ng kauna-

unahang imperyo sa kasaysayan, ang Akkad.
3. ____________ : Sa kanilang pag-aaral ng Harappa at Mohenjo-daro, nakakita ang mga
eksperto ng ebidensiya na may mga palikuran sa bawat bahay, at maayos at sopistikadong
sistemang paagusan sa kambal na lungsod, na nagpatunay na sa Indus nagmula ang
napakahalagang ambag na ito.
4. ____________ : Tinatayang noong 2600 BCE, sa ilalim ni Khufu, nagsimula ang kamangha-
manghang proseso ng pagpreserba sa katawan ng bangkay. Ang katawan ay pinapatuyo,
pinipintahan, binabalutan ng tela, at pinapalamutian ng alahas bago tuluyang ihimlay.
5. ____________ : Hanggang sa kasalukuyan, marami pa ring tagasunod ang sinaunang
tradisyon ng paggagamot na ito mula sa India. Binibigyang-diin nito ang pagsusuri sa kabuuan
ng tao – ang kanyang katawan, pag-iisip at kaluluwa – upang malaman ang sanhi ng
karamdaman.
6. ____________ : Ang muog na ito ang isa sa pinakakilalang simbolo ng bansang Tsina, na
LE
itinayo bilang depensa laban sa pagsalakay ng mga tribo mula sa hilaga.
7. ____________ : Ang kamangha-manghang bantayog ng kapangyarihan na nagmula sa
Ehipto, at nagsilbi rin bilang libingan ng maraming mga naging paraon nito. Sagisag ito ng
paniniwala ng mga taga-Ehipto sa buhay pagkatapos ng kamatayan, at ng kanilang pagsamba
SA
sa mga paraon bilang diyos.
8. _____________ : Sinasabing nabuo sa ilalim ng panunungkulan niya ang isa sa mga pinaka-
una at kumpletong kalipunan ng mga batas sa kasaysayan. Ang 282 na batas sa kodigong ito
ay sumasakop sa halos lahat ng aspeto ng buhay sa Mesopotamia.
9. _____________ : Itinuturing itong isa sa pinakamagandang istruktura sa buong mundo, na
R
ipinatayo ni Shah Jahan bilang huling hantungan ng kanyang paboritong asawa. Marami ang
nagsasabing ang UNESCO World Heritage site na ito ay isang monumento ng pag-ibig.
FO
10. ____________ : Nagsimula ang pangangasiwa ng pagsusulit na ito noong dinastiyang Han,
na hanggang sa kasalukuyan ay ginagamit sa maraming bansa bilang pamantayan sa pagpili
ng mga nararapat na maglingkod sa pamahalaan.
malinang natin ang iyong natutunan, tumuloy tayo sa iba pang mga gawain.
T

O
(Paglinang/ Alamin Mo/Paunlarin)
GAWAIN F
N
K-A-K ORGANIZER. Punan mo ang K-A-K Organizer ayon sa hinihinging datos ng bawat hugis.
Sa ibaba ng kabihasnan, isulat mo ang apat na sinaunang kabihasnan,
sa ibaba ng ambag, ang ambag ng bawat kabihasnan at sa ibaba naman ng kabuluhan, ang
kabuluhan o kahalagahan ng bawat ambag sa kasalukuyan. Isang ambag lang para sa bawat
kabihasnan at isang pangungusap lang para sa kabuluhan ng bawat ambag ang isusulat mo.
Gawin mo ang K-A-K Organizer sa iyong sagutang papel.
(12 puntos)
KABIHASNAN AMBAG KABULUHAN
Sangggunian: Learner’s Module, pahina 109
Page 81 of 86
[Type here]
Kung ikaw ay mag-aaral mula sa SSC, sagutin mo rin ang KARAGDAGANG gawain na ito.
Kung ikaw ay mag-aaral mula sa SPA, SPS, SPJ, Open High at regular section, huwag mo na
itong sagutin at tumuloy ka na sa susunod na gawain.
GAWAIN (SSC)
MAY FOREVER!: Balikan mo ang mga nabasa mong ambag ng mga sinaunang kabihasnan, at
pumili ka ng 5 na sa tingin mo ay nag-iwan ng hindi matatawarang impluwensiya hanggang sa
kasalukuyan. Ipaliwanag mo sa isang pangungusap kung ano ang gamit o halaga nito dati, at
pagkatapos ay ipaliwanag mo sa 1-2 pangungusap kung paano ito nakakatulong sa mundo
hanggang sa kasalukuyan. Gumawa ka ng talahanayan katulad ng nasa ibaba, at gawin mong
batayan ang halimbawa. Gawin ito sa iyong sagutang papel (20 puntos)
Ambag ng Sinaunang Kabihasnan Natatanging Impluwensiya sa Kasalukuyan

Cuneiform - sistematikong paraan ng Dahil sa nasimulang sistema ng pagtatala na ito,
pagsulat ng mga Sumerian na ginamit natuklasan ng tao ang kahalagahan ng pagsusulat
upang itala ang dami ng kanilang mga sa pang-araw-araw niyang buhay. Sa kasalukuyan,
LE
naimbak na butil at mga alagang ang pagsusulat ay halos kasing-halaga na ng mga
hayop (2 puntos) pangunahing pangangailangan katulad ng pagkain,
tubig o tirahan. (2 puntos)
1.
2. SA
3.
4.
5.

R
GAWAIN G
LEARNING MAP. Itala mo sa learning map ang ambag ng mga sinaunang kabihasnan sa bawat
larangan. Isang ambag lamang para sa bawat larangan ang isusulat mo sa bahaging Sagot.
FO
Gawin mo ang learning map sa iyong sagutang papel. (5 puntos)

Sagot
Sistema ng Pagsulat
T
Matematika / Agham
Ambag ng mga
Sinaunang
O
Kabihasnan sa Iba’t Arkitektura /Inhinyeriya

Ibang Larangan
N
Relihiyon/ Pilosopiya
Imbensyon
DAY 3
Gawain H
Panuto.
1. Sumulat ng isang Liham Pasasalamat (Thank You Letter) sa mga Pamana/
Kontribusyon ng mga Unang kabihasnan sa Daigdig.
2. Isulat ang Liham Pasasalamat sa isang Long Bond Paper.
3. Ang sulat ay dapat hanggang 3 talata lamang.( paragraph)
4. Sa pagsulat ng iyong Thank You Letter, Sundin ang Rubric sa Pagmamarka sa ibaba.
Page 82 of 86
[Type here]
Rubric sa Pagmamarka ng Thank You Letter
Pamantayan Katangi-tangi Ganap Kasiya-siya Hindi Sapat

10 7 3 1
Nilalaman Pinakamahusay Mahusay na Mahusay na Hindi
na naipaliwanag naipaliwanag naipaliwanag naipaliwanag
ang bahaging ang bahaging ang bahaging ang bahaging
ginampanan ng ginampanan ng ginampanan ng ginampanan ng
mga pamana ng mga pamana ng mga pamana ng mga pamana ng
mga unang mga unang mga unang mga unang
kabihasnan; kabihasnan; kabhasnan; kabhasnan;
nakapagbigay ng nakapagbigay Hindi gaanong Hindi
halimbawang ng halimbawang nakapagbigay nakapagbigay
magpapatunay sa magpapatunay ng halimbawang ng halimbawang
papel na sa papel na magpapatunay magpapatunay
ginampanan nito ginampanan nito sa papel na sa papel na
sa mga sinaunang sa mga ginampanan nito ginampanan nito
tao. sinaunang tao sa mga sa mga
LE
sinaunang tao sinaunang tao
Teknikal na Pinakawasto ang Wasto ang Wasto ang Hindi wasto ang
pagbuo ng paggamit ng mga paggamit ng paggamit ng paggamit ng
Liham bantas, baybay ng mga bantas, mga bantas, mga bantas,
mga salitaat baybay ng mgaSA baybay ng mga baybay ng mga
maayos ang mga salita at maayos salita ngunit di salita at di
bahagi ng liham. ang mga bahagi gaanong maayos ang
ng liham. maayos ang mga bahagi ng
mga bahagi ng liham.
liham.
Kalinisan at Pinaka malinis at Malinis at Malinis at Hindi malinis at
R
Kaayusan sa pinaka maayos maayos ang maayos ang maayos ang

Pagsulat ang pagkakasulat ; pagkakasulat ; pagkakasulat ; pagkakasulat ;
naglagay ng naglagay ng hindi naglagay hindi naglagay
FO
malikhaing bagay. malikhaing ng malikhaing ng malikhaing

bagay. bagay. bagay.
Kabuuang 30 puntos
Puntos

T
● Nag - iwan ng di matatawarang mga pamana ang mga unang kabihasnan na

hanggang ngayon ay naging batayan sa pag-unlad ng makabagong kabihasnan.
●
O
Ang mga pamana ng Mesopotamia ay ang Ziggurat, Code of Hammurabi, Cuneiform

writing, Epic of Gilgamesh, Water Clock, Paggawa ng Unang mapa, sexagesimal
system o pagbilang na nakabatay sa 60, astronomiya.
N
● Indus- Sewerage System, Arthasastra, Ayurveda, Ramayana at Mahabharata,

Decimal system, paggamot at pagbunot ng ngipin, Halaga ng Pi ( 3.1416)
● Taj mahal, relihiyong Hinduism, Buddhism , Jainism at Sikhism.
● Tsino- Great Wall Of China I Ching at Bing Fa, Feng Shui, Paggamit ng silk o seda,
kalendaryo, Star Map, magnetic compass, seismograph, water clock, sundial,
chopsticks, abacus, pamaypay, payong.
● Egypt-Pyramid, Mummification, Hieroglypics, Kalendaryo na may 365 na araw.
Ngayong natapos mo na ang lahat ng mga gawain sa araling ito, muling magmuni muni at
DAY 4
G. Pagtataya ng Aralin (Natutuhan Ko/ Isagawa)
Gawain I
I. Para sa aytem bilang 1-5. Basahin at unawain ang bawat tanong. Isulat mo sa sagutang
papel ang tamang sagot. (5 puntos)
Page 83 of 86
[Type here]
1. Ang kaalamang ito na natuklasan sa Mohenjo Daro ay nagpatunay ng kagalingan ng mga

unang tao sa Indus sa larangan ng Inhinyera.
2. Estruktura kung saan pinaparangalan at sinasamba ang diyos o patron ng isang lungsod.
3. Ito ang nagsilbing simbolo ng kabihasnang Tsino sa mahabang panahon.
4. Ito ay estruktura na nagsilbing libingan ng mga Pharaoh noong unang panahon.
5. Ang Cueniform ay sa Mesopotamia, Ang Calligraphy ay sa China. Ano naman ang
sistema ng pagsulat ng mga unang Egyptian?
II. Para sa aytem bilang 6-10. Suriin ang pamana ng mga unang kabihasnan. Isulat mo sa
iyong sagutang papel ang kabihasnang pinagmulan. Mga Pagpipilian: Mesopotamia,
Egypt, India, China. ( 5 puntos )
6. Sewerage System 9. Mummification

7. Code of Hammurabi 10. I Ching at Bing Fa
8. Ramayana at Mahabharata
LE
III. Para sa aytem bilang 11-15. Basahin at unawain ang mga pahayag. Piliin ang titik ng
tamang sagot at isulat ito sa iyong sagutang papel. ( 5 puntos )
9. Bakit maituturing na dakilang pamana ang mga ambag ng mga unang kabihasnan?
SA
A. Dahil ito ang pinagbatayan ng makabagong kabihasnan.
B. Marami sa mga ambag na ito ang ginagamit pa rin hanggang sa kasalukuyan.
C.Tama ang A at B
D.Dahil sa hindi matatawarang galing ng mga unang pinuno.
10. Bakit karapat-dapat hangaan ang mga sinaunang kabihasnan ng Mesopotamia,Indus,
China, at Egypt?
A. Dahil nagsimula ang mga ito sa kontinente ng Amerika.
R
B. Dahil sa hindi matatawarang ambag ng mga ito sa iba’t-ibang larangan gaya ng

arkitektura, sistema ng panulat, sining, atbp.
C. Dahil ipinakita nito ang pagtatag at pagbagsak ng mga imperyo.
FO
D. Dahil sa pagkakaroon ng mga sakim at makasariling pinuno.

11. Ang mga sumusunod ay mga ambag/ pamana ng mga unang kabihasnan. Alin sa mga
sumusunod ang hindi kabilang?
A. Decimal system, konsepto ng zero C. Ziggurat, Hanging Garden, Taj Mahal
B. Fresco, Linear A at B, maskarang ginto D. Chopsticks, Abacus, Kalendaryo
12. Ano ang isang patunay na kapaki-pakinabang ang mga pamanang inihandog ng mga
T
sinaunang kabihasnan sa kasalukuyang panahon?

A. Limitado ang mga naiwang pamana lalo na nasira na ang mga estruktura nito.
B. Patuloy pa ring ginagamit ang papel, compass, abacus, pamaypay, payong mula sa
O
mga Tsino.
C.Madaling unawain ang cuneiform at hieroglyphics na dapat maging asignatura sa mga
paaralan sa kasalukuyan.
N
D.Ang kanilang mga estruktura ay ginagamit pa rin hanggang sa kasalukuyan.

13. Bilang isang mag-aaral, paano mo maipapakita ang pagpapahalaga sa mga ambag/
pamana ng mga unang kabihasnan?
A. Isabuhay ang mga mabubuting aral/ turo ng mga unang pinuno at pilosopo.
B. Gamitin ang mga natutunan sa iba’t-ibang asignatura at sa kasalukuyang
pamumuhay.
C. Gawing huwaran ang mga unang taong nagpunyagi para sa ikauunlad ng lugar.
D. Tama ang lahat ng nabanggit
Binabati kita at malapit mo nang matapos ang Unang Marakahan. Ngayon naman ay
inaanyayahan kitang gawin mo ang panghuling produkto na inilaan para sa iyo. Ito ay mula sa
Pamantayan sa Pagganap na inilaan ng Curriculum Guide 2016. Sadyang inihanda ito para sa
iyo upang lalong mapayabong ang iyong mga natutunan at mailapat sa iyong pang araw-araw
na buhay.Basahing mabuti ang pamantayan sa pagganap. Dito hinalaw ang gawaing inihanda
para sa iyo.
Page 84 of 86
[Type here]
Kung ikaw ay mag-aaral mula sa SPA, SPS, SPJ, Open High at regular section, sagutin
mo ang gawaing ito. Kung ikaw ay mag –aaral mula sa SSC,huwag mo na itong sagutin
at tumuloy ka na susunod na gawain.
DAY 5
H. Karagdagang Gawain at Remediation
A. Pamantayan sa Pagganap (Performance Standards):

Out Put para sa Quarter 1
LE
Paggawa ng Tula
Pamagat ng Tula- Pamana ng mga Unang Kabihasnan ay Mahalaga! Halina’t ating
Ipreserba!
Mga Panuto sa Gawain: SA

1. TULA
A. Ikaw ay gagawa ng isang tula tungkol sa Mga Pamana ng mga Unang kabihasan
ang kahalagahan ng mga ito at paano ka makatutulong sa pangangalaga at
preserbasyon sa kasalukuyan at sa sususnod na henerasyon.
B. Ang iyong Tula ay dapat hanggang 3 saknong lamang. Ang bawat saknong ay
may apat na taludtod na may sukat at tugma.
C. Isulat ang iyong tula sa isang Long Bond Paper.
R
2. GUHIT
FO
A. Pumili ng limang pinakapaborito mong pamana ng mga Unang kabihasnan. Iguhit

ang mga larawan sa iyong Long Bond Paper. Lagyan ito ng pangalan (caption).
Pagsamahing ipasa ang ginawang tula at guhit larawan.
B. Sundin ang mga Rubric sa ibaba sa paggawa ng tula at pag-guhit ng larawan.
Rubric sa pag gawa ng tula

Pamantayan Puntos Puntos Puntos Puntos Puntos
T
8 6 4 2 1
Nilalaman Pinakamagali Magaling na Naisaad ang Naisaad ang Walang
ng na naisaad ang mga pamana mga pamana Naisaad sa mga
O
naisaad ang mga pamana ng mga unang ng mga unang pamana ng mga
mga pamana ng mga unang kabihasnan,K kabihasnan unang
ng mga kabihasnan, ulang ang ngunit walang kabihasnan at
N
unang kahalagahan kahalagahan naisaad na walang naisaad

kabihasnan, nito at nito at kahalagahan na
kahalagahan pagtulong sa pagtulong sa nito at kahalagahan
nito at pangangalaga pangangalag pagtulong sa nito at
pagtulong sa at a at pangangalaga pagtulong sa
pangangalag preserbasyon preserbasyon at pangangalaga
a at ng mga ito. ng mga ito. preserbasyon at preserbasyon
preserbasyo ng mga ito ng mga ito
n ng mga ito.
organisasyon Buo ang May kaisahan Konsistent, Hindi gaanong Walang ganap
kaisipan, at may sapat na may ganap ang ang
kumpleto ang detalye at kaisahan, pagkakabuo, pagkakabuo,
detalye at malinaw na kulang sa kulang ang kulang ang
malinaw. intensyon detalye at detalye at di detalye at di
hindi gaanong malinaw ang malinaw ang
malinaw ang intesyon. intesyon.
intesyon.
Pagkamalikhain Lubos na Naging May kaunting Hindi gaanong Walang
nagpamalas malikhain sa pagpapakita ipinamalas na pagpapakita ng
Page 85 of 86
[Type here]
ng paggawa ng pagkamalikhain pagkamalikhain

malikhaing pagkamalikha .sa paggawa.
paggawa in sa paggawa
Sukat at Gumamait ng May mga sukat May Hindi gaanong Walang sukat at
Tugma napakahusay at tugma ngunit pagtatangkan naipahayag ang tugma kung
at angkop na may g gumamit ng sukat at tugma. may naisulat
angkop na bahagyang sukat at man.
sukat at inkonsitensi. tugma ngunit
tugma. halos walng
inkonsistensi.
Wasto, Wasto at Wasto ngunit Hindi gaanong Hindi mabasa
Kalinisan at malinis ang maayos ang may 1 bura mabasa ,may 2 ang pagkasulat
Kaayusan pagsulat, at pagsulat ngunit ang pagsulat – 3 bura, may may 5 o higit
maayos ang bahaygyang at kaunting pang bura,at
buo ng mga may bahaygyang pagkakamali sa mali ang
salita. kakulangan may paggamit ng paggamit ng
sap ag bbuo ng kakulangan mga salita mga salita
mga salita. sa pag buo ng
mga salita.
LE
Kabuuan 40 puntos
Rubric sa pagguhit ng larawan

Pamantayan Puntos Puntos Puntos Puntos
5 4 SA 3 2
Naiguhit na Nakaguhit ng 5 Nakaguhit ng 4 Nakaguhit ng 3 Nakaguhit ng 2
larawan larawan ayon sa larawan ayon sa larawan ayon sa larawan
itinakda itinakda itinakda
Pagkamalikhain Lubos na Naging malikhain Hindi gaanong Walang ipinamalas
nagpamalas ng sa paggawa nagging malikhain na
malikhaing sa paggawa pagkamalikhain.sa
paggawa. paggawa.
R
Organisasyon Buo ang kaisipan, May kaisahan at Konsistent, may Hindi ganap ang
kumpleto ang may sapat na kaisahan, kulang pagkakabuo,
detalye at detalye at malinaw sa detalye at hindi kulang ang detalye
FO
napalinaw na intensyon gaanong malinaw at di malinaw ang

ang intesyon. intesyon.
Kaisahan ng Mahusay ang May kaisahan sa Hindi gaanong Hindi naipakita ang
mensahe sa pagkabuo ng pagsulat ng naipakita ang kaiisahan ng
guhit larawan mensahe sa mensaha sa kaisahan ng mensahe sa guhit
larawan larawan mensaha sa guhit larawan.
larawan
T
Kaayusan at Mahusay at May kaayusan Hindi gaanong Hindi maayos at

kalinisan sa Malinis ang ngunit hindi maayos at hindi hindi malinis ang
pagguhit pagkaguhit ng gaanong malinis gaanong malinis pagguhit ng mga
O
mga larawan. ang pagguhit ng ang pagguhit ng larawan.

larawan larawan
Kabuuan 30 puntos
N
Binabati kita! Napagtagumpayan mo na ang mga gawain para sa ating

UNANG MARKAHAN.
Page 86 of 86

Araling Panlipunan 8 q1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Araling Panlipunan 8 q1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DEPARTMENT OF EDUCATION

MODYUL 1 : HEOGRAPIYA AT MGA SINAUNANG

Masayang Pagbati mahal kong mag-aaral! Maligayang Pagbabalik sa Pampanga

1. Ang Modyul na iyong gagamitin ay pinaghandaang mabuti ng iyong mga guro at

marumihan.Ito ay hindi mo isasauli sa paaralan, ipunin mo ito sa isang Long Folder/

III. KAGAMITANG PANTURO

● Department of Health Official website, https://www.doh.gov.ph/COVID-19/Gabay-

A. Balik-aral sa nakaraang aralin at/o Pagsisimula ng bagong aralin/ Subukin

pinakamabisang paraan ang paggamit ng face mask upang

COVID-19 ay ang pagsakit ng sikmura, pagkahilo, at pagsusuka.

nakahiwalay na silid upang limitahan ang pagkalat ng sakit.

sistematikong pagbibigay-ayuda sa mga taong nabibilang sa

B. Paghahabi ng layunin sa aralin/ Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong

1. Ano ang pagkakaiba ng outbreak, epidemic, at pandemic?

at pandemic. Ginagamit ang terminong outbreak para sa mga limitadong geographic

mga tao. Pinaniniwalaang

kalaunan ay naipapasa nila ito sa

Middle East Respiratory Syndrome –

4. Ano-ano ang mga pagsubok sa kalusugan na kinakaharap ng buong mundo dala

ng mga nahahawa sa sakit at ang

sagot sa iyong sagutang papel

kumikitil sa maraming buhay ng mga tao sa buong mundo?

c. Gumawa ng paghahambing sa mga datos gamit ang tsart sa ibaba:

Mga Sakit Bilang ng mga Taong nagkaroon ng Bilang ng mga Taong

D. Paglinang sa Kabihasnan/ Paglalahat ng aralin sa pang-araw-araw na buhay

(Gawin Mo/Gawain) Pagyamanin

6. Ano-anong hakbang ang mga ginawa ng pamahalaan laban sa COVID-19?

a. Pagpapatupad ng Enhanced Community Quarantine o ECQ – ito ay ipinatupad

ay ipinatutupad ang mga sumusunod:

establisimyentong nagbibigay ng basic at essential services tulad ng

emergency response teams; at mga media personnel na may pahintulot

Nauunawaan mo ba ang iyong mga binasang panuntunan mula sa ECQ? Sinunod mo

malabanan at mapabilis ang mga gagawing hakbang tungo sa pagharap sa hamong

● magkakaroon ng 30-day grace period para sa pagbabayad ng mga loans at renta

● makatatanggap ng 5,000 – 8,000 pesos ang mga miyembro ng conditional cash

● Ang outbreak ay dulot ng isang uri ng hindi pa nakikilalang coronavirus, na karaniwang

Mahalagang malaman at maisagawa ng bawat mamamayan ang mga hakbang para

F. Pagtataya (Natutuhan Ko)

A. Unang Bahagi (Panghuling Pagtataya/Post-test). Muling balikan ang ginamit na

G. Karagdagang Gawain/ Reinforcement

Para sa Grade 8: Gawin mo ito sa iyong sagutang papel.

MARY JANE Padilla-SORIANO

SELF- INSTRUCTIONAL PACKETS ( SIPacks)

F GAWAIN L Para sa lahat 14 14

Teaching Dates/ Week September 1 – 4, 2020

August 31, 2020 – National Heroes Day (regular holiday) -

A. Pamantayang Pangnilalaman (Content Standards):

B. Pamantayan sa Pagganap (Performance Standards):

C. Mga Kasanayan sa Pagkatuto / Most Essential Learning Competencies

1. Natutukoy ang katuturan ng heograpiya at ang limang tema ng heograpiya;

2. Nailalarawan ang katangiang pisikal at ang estruktura ng daigdig;

I. NILALAMAN (Content): Heograpiya ng Daigdig (Katangiang Pisikal)

A. Kasaysayan B. Heograpiya C. Topograpiya

A. Mundo B. Kontinente C. Daigdig

itinatalaga bilang zero-degree longitude.

A. Ang malaking bahagi ay may kaaya-ayang atmospera at sapat na sinag ng araw.

B. Paghahabi sa layunin ng aralin (Panimula)

Ang Mt. Everest ang pinakamataas na

C. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong aralin

(Pinagkunan: http://diaryobomba.com/special-report/mt-banahaw-banal-na-bundok/ http://diaryobomba.com/probinsiya/5-nawala-sa-

D. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #1

weather) nararanasan ng isang lugar sa loob ng mahabang panahon.

May limang tema ang heograpiya

pamamaraan sa pagtukoy: katangian ng kinaroroonan (pisikal na katangian gaya ng likas na