FORMATIVE ASSESSMENT 3

ANG PAGTANDA
SA
PAMANA

Miyembro
QUILANTANG
RAMOS
RAYOS
ROMERO
SUNTAY

Facilitator
ESPINAS PAUL VINCENT

1
 1. Gamit ang kaalaman sa nabasang teksto na Balangkas ng
Multikulturalismo ni Dr. Demiterio, ipaliwanag ang ugnayan ng
babasahin sa sitwasyon ng mga Indigenous People sa napanood
mong dokumentaryo ukol sa mga Ifugao tribes at ang relasyon nito
sa unti-unting pagkawala o pagkasira ng Rice Terraces. - QUILANTANG

➢ Sa panahon natin ngayon na umusbong na ang makabagong teknolohiya at

kung sisipatin natin ang kalagayan ng ating mga ninuno noong unang panahon
ay masasabi natin na payak ang naging pamumuhay ng ilang sa mga etniko-
linggwistiko na grupo na ito sa ating bansa. Marahil karamihan sa mga ito ay
kanya-kanyang nakasanayan na ang hirap kung paano mamuhay sa
kapaligiran kung saan sila naninirahan at kung paano maghanap buhay sa
kani-kanilang tribu, sari-sariling diskarte kung paano masosolusyonan ang
mga pangangailangan noong araw. Ayon sa aking nabasa na tungkol sa
pamumuhay ng mga ito ay nakadepende sa lugar at kapaligiran na kanilang
kinabibilangan ang uri ng kanilang pamumuhay. ang iba ay nangingisda,
magsasaka at pangangaso gamit ang mga sibat na sila mismo ang
nakadiskubre. Dumako naman tayo sa Pangkat Etniko ng Luzon na
kinabibilangan ng mga Ifugao na galing sa terminong “Ipugo” na ibig sabihin
ay nagmula sa burol. Ating alamin ang sitwasyon ng mga Ifugao at rice
terraces sa henerasyon ngayon sa pamamagitan ng pag unawa at pag alam
sa kaganapan ng mga ito ay aalamin natin ang nangyayari sa unang talatang
ito.
Batay sa aming naunawaan sa akda ni Dr Demiterio at sa bidyo kung saan
pinaliliwanag ang kahalagahan ng kultura ng Ifugao at sitwasyon ng Rice
Terraces. Kung ang arkipelago na kinabibilangan ng mga pangkat etniko na
ngayon ay mas kilala na bilang Pilipinas ay isang Monokultural sapagkat
tahimik na namumuhay ang karamihan sa mga pangkat etniko at abala sa
pamumuhay, masasabi natin na malaki nga talaga ang naging epekto ng
pagsakop ng mga Espanyol sa ating kapuluan sapagkat nagbigay takot at
2
 permanenting lamat ito sa ating mga pangkat etniko kung saan ay ilan sa mga
ito ay pinili nalang na manirahan sa mga bundok at burol kung kaya’t ganito
ang naging sitwasyon ng mga Ifugao sa kagustuhan na manirahan nalang
malayo sa panganib na dala ng mga Espanyol. Kung saan ang mga ito ay
natuto na rin mamuhay at maghanap ng makakain sa pang araw-araw sa
lugar na ito kung kaya’t mayroon tayong makikitang ambag ng mga Ifugao
na kung tawagin ngayon ay “Rice Terraces” simbolo ng paghihirap at pagiging
matalino sa pag imbento ng ating mga ninuno na nakakabighani malaman
sapagkat noon ay malayo sa makabagong teknolohiya ngayon. Sa pagdagsa
ng problema ng mga Ifugao ay kasabay rin ang pagdami ng problema na pilit
na ginagawan nang solusyon ng mga katauhan na mga Indigenous People
kung saan ipinaliwanag sa bidyo ang epektong nagaganap sa pag-lagas ng
mga taong nagpapanatili sa kultura ng mga Ifugao sa pag aalaga ng Rice
Terraces na saliwat sa kagustuhan ng mga Ifugao ngayon marahil sa
kadahilanan na mas uunahin pa nga ng mga ito na makapag trabaho at
mamuhay malayo sa kanilang nakagisnan upang suportahan ang kanilang
pamilya. Sa tulong ng ilan sa mga matiyagang nagpapanatili sa kultura at
kagawian noon ng mga Ifugao na sumisimbolo sa pagiging Multikultural ng
mga ito. Ang sitwasyon na nangyayari ngayon sa mga Indigenous People ay
may kaugnayan sa mga teorya nina Anderson at Gellner sapagkat nabanggit
rin ng mga ito na likas na Monokultural ang nangyayari sapagkat ang
pagiisang bansa raw ay kalapit sa pagbubura ng nakagisnang kultura ng mga
etniko grupo sa kanilang kultura na nangyayare sa mga Indigenous People
ngayon.

2. Tingnan ang sitwasyon o mga problemang kinahaharap ng mga

Ifugao sa mga tema o lente sa ibaba, patungkol sa sitwasyon ng
Rice Terraces:

3
 2.1 Kultural (Cultural) - Romero

➢ Ang isang natitirang halimbawa ng paggamit ng lupa na nagreresulta mula sa

isang maayos na pakikipag-ugnayan sa pagitan ng mga tao at ng kanilang
kalikasan na nagawa ang napakagandang kagandahan ng mga terraces ng
bigas. Noong 2011 ang Mayoyao, Batad Banaue, Bangaan Banaue, Nagacadan
Kiangdan, Hungduan 30% ng mga rice terraces ay nasire na at naabandona.
Nalulugi ang mga Ifugao sa pagkayod sa pagtatanim ng mga palay sa rice
terraces dahil mataas ang pera na kinakailangan sa pagpapanatili ng
kalagayan ng paligid kaya at kailangan din nila maggugol ng ilang buwan para
makaani ng tradisyonal na Ifugao rice na “Tinawon” kaya mabagal ang
pagpasok ng pera. Nawawala na ang kultura ng mga Ifugao dahil nauubos na
ang mga maninirahan sa rice terraces na may kaalaman sa pag ani dahil ang
iba ay pinipili na lamang magtrabaho sa ibang siyudad kaysa magtanim dahil
mas malaki ang kikitain nila sa mga trabaho sa ibang lugar gayon ang natitira
na lamang ay ang mga matatandang Ifugao. Hindi na nasusunod ang kanilang
mga kultura kaya naman at nagkakaproblema sa nakagiwaan na sistema ng
mga tradisyon tulad na ng hindi na sabay sabay ang pagtatanim kaya yung
ibang miyembro ng Ifugao ay di na nila naaasikaso ng tuwid ang pag aalis ng
mga peste (Giumbatan, 2011). Nakakalimutan ng mga tao na ang gumawa
ng rice terraces noon at ngayon ay mga hindi na Ifugao kaya ang paguugali,
paniniwala ay tuluyang nagbago na kaya kung titignan ay ang mga taong
Ifugao talaga ang gumagawa kung ano natayag na rice terraces hindi dahil sa
kagandahan nito dahil kung wala na ang mga taong Ifugao na namamahala
rito noon ay wala na lang din ang terraces.

4
 2.2 Ekonomikal (Economical) - Ramos

➢ Sa kabila ng kanilang napapanatili ng pamamahala ng Rice Terraces, 56

porsyento ng lokal na populasyon ng Ifugao na 162,000 ay kilala bilang
kahirapan ng pamahalaang pambansa noong 2000. Ang kita sa karamihan ng
mga sambahayan ay nagmula sa mga aktibidad sa bukid kabilang ang bigas,
pangunahing tanim, na dinagdagan ng gulay at prutas. Ang mga katutubong
tao na nagpapanatili ng rice terraces ay hindi nakukuha ang anumang mga
pakinabang ng paglago ng ekonomiya na maaaring maranasan ng bansa, lalo
na mula sa industriya ng turismo. Gayunpaman, ang sitwasyong ito ay dahan-
dahang nagbabago dahil maraming mas bata na mga Ifugao ang mas gusto
na magtrabaho sa sektor ng pang-industriya at turismo at tumatanggap na
magtrabaho sa Rice Terraces. Habang ito ay potensyal na mga oportunidad
pang-ekonomiya sa mga lugar ng lungsod na nagbabanta sa pagpapatuloy ng
tradisyunal na kaalaman na nagpapanatili ng Ifugao, ang mga pagpapaandar
ng ekolohiya ng Rice Terraces ay lubhang mahina sa klima at iba pang mga
pagbabago sa kapaligiran. Inaasahan na tataas ng pagbabago ng klima ang
pagtaas ng lakas ng ulan at pahabain ang tagal ng tag-init, na nagreresulta
sa kakulangan ng suplay ng tubig, mga kalamidad na landslide at pagbagsak
ng terasa. Kahit na may mga hindi pagkakapareho-pareho at hindi katiyakan
sa mga pag-unawa sa klima na nagpapahirap sa disenyo ng mga diskarte sa
mga bagay sa pagbabago ng klima, batay sa mga nakaraang pag-aaral ng
mga pagtataya ng iba't ibang mga pandaigdigang modelo ng pagbabago ng
klima ay nagpapakita ng higit o hindi gaanong pare-pareho na mga pattern
ng hinuhulaang mga pagbabago sa temperatura. Ang mga nagpapakita sa
klima sa hinaharap sa lalawigan ng Ifugao ay nagmumungkahi ng pagtaas ng
temperatura ng 0.9 ° C sa pamamagitan ng 2020 at 1.9 ° C hanggang 2.1 °
C ng 2050, pati na rin ang mga pagkakaiba sa inaasahang pag-ulan. Ang
pinakamataas na pagtaas ng ulan ay hinuhulaan sa panahon ng Hunyo at

5
 Agosto, habang ang pagbawas ng mga uso sa pag-ulan ay inaasahan sa
pinakamainit na panahon sa paligid ng Marso at Mayo.

2.3 Politikal (Political) -Romero

➢ Isa sa mga karaniwang dahilan ng paggawa ng mga Ifuago ng mga terraces

ay upang mapakita sa mga tiga ibang lugar na may nakatirang mga
mamamayan dito. Ayon sa UNESCO ang mga rice terraces ay opisyal ng
inilagay sa kanilang listahan na "nasa panganib" na nagpapahiwatig na ang
kilalang destinasyon ay nanganganib na dahil sa kakulangan ng pondo at
walang nakukuhang tulong mula sa gobyerno upang matulungan ang mga
Ifugao sa pagpapanatili ng rice terraces. Wala man pondo, noong 1997 ay
gumawa ang gobyerno ng batas na maisasakop nito ang mga Ifugao at rice
terraces na itinatawag na R.A. 8371 upang maprotektahan at maibahagi ang
mga karapatan at pagkakakilanlan ng mga katutubo, sa ilalim ng batas na ito
ay ang mga alam, natutunan at mga gawi ng komunidad ng mga katutubo
tulad ng mga Ifugao ay maprotektahan at maingatan. Nagkaroon din ng
Master Plan na panukala na naggigiit na ang mga Ifugao ang gagawa ng
panuntuan at batas. Mula kay Rebecca Bumahit sa bidyo na dokumentaryo ni
Butch Nolasco na pinagamatan na “Vanishing Heritage” sila ay nagsasagawa
ng restorasyon ng mga sirang terraces at binibigyan leksyon na kung ito ay
tatawagin ng mga Ifugao na kanila ay dapat marunong din silang magpanatili
ng kondisyon nito dahil sa gumuho na ang mga pader ng rice terraces ngunit
hindi napapanatili ng mga Ifugao na maganda ang kondisyon nito sa kanilang
mga kamay dahil mahal ang pagpapanatili at sinubukan na noon na humingi
ng tulong sa mga politiko ngunit hindi ito masyadong binigyan pansin at
hinayaan na lamang at sa kaugamalian ang nagpapahalaga na dito ay mga
internasyonal na programa pa tulad na ng UNESCO at GIAHS na nagbibigay
tulong pinansyal upang mapanatili ang kagandahan ng rice terraces.

6
 2.4. Sosyal (Social) - Suntay

➢ Noong unang panahon, dalawangput’ libong taong nakalipas ay itinayo ng mga

indigenous people ng Ifugao ang Rice Terraces gamit lamang ang stonewalls
at mud, habang tumatagal ang taon ito ay nakasali sa 8th Wonders of the
World at isa ito sa ating mga kaya natin ipagmalaki at maipapakita sa buong
mundo. Ngunit may problema rin kinakatapat ang ating Rice Terraces dahil sa
pagkasira nito ng dahan-dahan sa pagiging matagal na rin nito at dahil sa
pagkakaiba iba ng climate change na malaki ang epekto nito sa kabundukan
ng palayan dahil hindi na aalagaan ito at unti unting nawawala sa mata ng
mga turista dahil hindi na ganun kaganda ang kanilang nakikita. Ang problema
naman nito sa sosyal ay hindi na pangalagaan at natawag lang itong 8th
wonder of the world noong 1995 ngunit ngayong 2021 hindi na ganun kaganda
ang Rice Terraces, ito ay mayroong 1,670 hektaryo ng lupa at nabawasan na
ito ng 600 hektaryo dahil sa pag kakulangan ng tauhan na mga batang Ifugao.
Sila ay humahanap ng ibang trabaho sa ibang lugar at nababawasan ang mga
magsasaka kaya nagkakaroon ng problema sa pag aalaga ng Rice Terraces.
Kaya naman isa rin ito sa mga dapat maisaayos upang mapanatili ang Rice
Terraces sa wonders of the world.

3. Paano maiuugnay ang balangkas ng multikulturalismo upang

makatulong sa pagpreserba at pagkonserba ng Rice Terraces at ng
kultura ng mga indigenous people o ng mga Ifugao? - Rayos

➢ Ayon sa bidyong “vanishing heritage” nabanggit dito na mahihirapan na

magkaroon ng pondo ang mga taga-ifugao sa pagpreserba ng Rice Terraces
dahil kinokonsidera ng mga nasyonal na mga politiko ito bilang isang “cultural
program” na kung saan ay hindi gaano kataas ang pagtingin sa pagtulong at
pagpreserba nito. Ang balangkas ng multikulturalismo ay nalalayong
makatulong sa pagbibigay ng suporta at maging sagot upang mapanatili ang
pagkakapantay-pantay ng magkakaibang etno-lingguwistikong grupo.

7
 Nabibigyang halaga ng balangkas ng multikulturalismo na maging pantay ang
mga minoryang grupo upang maging kalibel ng at kasing importante ng mga
bagay na na labis na nabibigyan ng pansin. Ayon rin sa bidyong “vanishing
heritage” ang “Rice terraces” ay hindi lamang isang bahagi ng nakaraan
bagkus ay isang katanyagan ng sangkatauhan. Ito ay sumisimbolo hindi
lamang sa Pilipinas at sa mga etnolinggwistikong grupong nakapagambag sa
pagkakagawa nito, ito ay isang patunay na maaaring magkaroon ng mga
pamamaraan upang magamit ang mga lupang nasasakupan base na rin sa
heograpikal na lokasyon nito. Dahil sa hindi na nabibigyang pansin ang “Rice
Terraces” sa mga possibleng dahilan ng tuluyang pagkawala nito,
makakatulong ang Balangkas ng Multikulturalismo ni Dr. Demiterio sa
pagkakaroon ng pantay na pagtingin sa mga kultura ng iba’t ibang
etnolinggwistiko. Mahalaga na mapanatiling buo ang isang bansa upang lalong
mapatatag ang mga kulturang namamayagpag sa bansa. Mahalaga rin na
mayroong sapat na kaalaman ang mga kabilang sa lugar na kinaroroonan ng
“Rice Terraces” dahil na banggit rin sa bidyong ito na ang mga nakatatandang
mamamayan na lamang ang siyang nakakaintindi sa importansya ng
pagpreserba ng ipinagkaloob na yamang ito. Marapat lamang magkaroon
pantay na pagkakataon na ipinalaganap ang kultura kasabay ng
pagpapayaman nito. Sa madaling salita, maiuugnay ang balangkas ng
multikulturalismo upang mapreserba at makonserba ang “Rice Terraces” sa
pamamaraang maging pantay-pantay ang pagtingin sa bawat kultura.
Nakatatak na sa bawat isipan ng mga Pilipino na ang “Rice Terraces” ay isa
lamang atraksyon at parte ng turismo ng bansa, at hindi na nila naiisip na ito
ay isang malaking parte ng kultura ng mga Ifugao. Mahalaga na magkaroon
ng pantay na pagtingin sa bawat kultura upang sa gayon ay sabay-sabay na
mapagyayaman, maprepreserba at mapapanatili ang kaayusan kahit sa mga
susunod na henerasyon.Ayon sa bidyong “vanishing heritage” nabanggit dito
na mahihirapan na magkaroon ng pondo ang mga taga-ifugao sa pagpreserba

8
 ng Rice Terraces dahil kinokonsidera ng mga nasyonal na mga politiko ito
bilang isang “cultural program” na kung saan ay hindi gaano kataas ang
pagtingin sa pagtulong at pagpreserba nito. Ang balangkas ng
multikulturalismo ay nalalayong makatulong sa pagbibigay ng suporta at
maging sagot upang mapanatili ang pagkakapantay-pantay ng magkakaibang
etno-lingguwistikong grupo. Nabibigyang halaga ng balangkas ng
multikulturalismo na maging pantay ang mga minoryang grupo upang maging
kalibel ng at kasing importante ng mga bagay na na labis na nabibigyan ng
pansin. Ayon rin sa bidyong “vanishing heritage” ang “Rice terraces” ay hindi
lamang isang bahagi ng nakaraan bagkus ay isang katanyagan ng
sangkatauhan. Ito ay sumisimbolo hindi lamang sa Pilipinas at sa mga
etnolinggwistikong grupong nakapagambag sa pagkakagawa nito, ito ay isang
patunay na maaaring magkaroon ng mga pamamaraan upang magamit ang
mga lupang nasasakupan base na rin sa heograpikal na lokasyon nito. Dahil
sa hindi na nabibigyang pansin ang “Rice Terraces” sa mga possibleng dahilan
ng tuluyang pagkawala nito, makakatulong ang Balangkas ng
Multikulturalismo ni Dr. Demiterio sa pagkakaroon ng pantay na pagtingin sa
mga kultura ng iba’t ibang etnolinggwistiko. Mahalaga na mapanatiling buo
ang isang bansa upang lalong mapatatag ang mga kulturang namamayagpag
sa bansa. Mahalaga rin na mayroong sapat na kaalaman ang mga kabilang sa
lugar na kinaroroonan ng “Rice Terraces” dahil na banggit rin sa bidyong ito
na ang mga nakatatandang mamamayan na lamang ang siyang nakakaintindi
sa importansya ng pagpreserba ng ipinagkaloob na yamang ito. Marapat
lamang magkaroon pantay na pagkakataon na ipinalaganap ang kultura
kasabay ng pagpapayaman nito. Sa madaling salita, maiuugnay ang
balangkas ng multikulturalismo upang mapreserba at makonserba ang “Rice
Terraces” sa pamamaraang maging pantay-pantay ang pagtingin sa bawat
kultura. Nakatatak na sa bawat isipan ng mga Pilipino na ang “Rice Terraces”
ay isa lamang atraksyon at parte ng turismo ng bansa, at hindi na nila naiisip

9
 na ito ay isang malaking parte ng kultura ng mga Ifugao. Mahalaga na
magkaroon ng pantay na pagtingin sa bawat kultura upang sa gayon ay
sabay-sabay na mapagyayaman, maprepreserba at mapapanatili ang
kaayusan kahit sa mga susunod na henerasyon.

Mga Sanggunian:

Pinasaya Sa Pinas! ~ Tribo! Tribo!. (2012). Pinasaya Sa Pinas!.

http://pinasayasapinas.simplesite.com/431801979.

Ano Ang Hilig O Paraan Ng Pamumuhay Ng Mga Pangkat Etniko - Brainly.ph.

(2016, July 21). ano ang hilig o paraan ng pamumuhay ng mga pangkat etniko -
Brainly.ph. https://brainly.ph/question/378373

MULTIKULTURALISMO - Balangkas , Pagbuo Ng Bansang Pilipino. (2019, August

9). YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=jWGKki3jvXM.

Mga Pangkat Etniko Sa Pilipinas - Wikipedia, Ang Malayang Ensiklopedya. (2000).

Mga pangkat etniko sa Pilipinas - Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.
https://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_pangkat_etniko_sa_Pilipinas.

Butch Nolasco [B]. (2011, June 12). VANISHING HERITAGE: Saving the Rice
Terraces of the Philippine Cordilleras Part 1 of 3.mp4 [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=qvT8OIdfPDQ

Butch Nolasco [B]. (2011, June 12). VANISHING HERITAGE: Part 2 of 3.mp4
[Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=zeDyJjTiHf8

Butch Nolasco [B]. (2011, June 12). VANISHING HERITAGE: Part 3 of 3.mp4
[Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=4I1mLVwSQXU

10