EŞİTSİZLİKLER

Hazırlayan: Tuana TANRISEVER

Esma Damla DİNÇER
Hatice Esma DEMİR
EŞİTSİZLİKLER VE TANIMI
➤ a ve b gerçek sayı a 0 olmak üzere ax+b<0,ax+b>0 olarak yazılan
ifadelere birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlik
denir.Eşitsizlikte değişkenin bulmaya eşitsizliği çözme adı
verilir.Eşitsizliği çözerken eşitsizliğin her iki tarafına aynı sayı
eklenip çıkarılabilir.
➤ Bir eşitsizlik sorusunda bilinmeyenin çözüm kümesi veriliyorsa,o
sayı kümesinde eğer verilmiyorsa gerçek sayılar kümesinde (R)
çözüm yapılır.
➤ Eşitsizliğin her iki tarafına aynı sayı eklenirse eşitsizlik değişmez.
➤ Eşitsizliğin her iki tarafı pozitif bir sayıyla çarpılırsa ya da pozitif bir
sayıya bölünürse eşitsizlik yön değiştirmez.
➤ Eşitsizliğin her iki tarafı negatif bir sayıya bölünürse ya da negatif
bir sayıya bölünürse eşitsizlik yön değiştirir.
ÖRNEK: Aşağıdaki ifadelere uygun matematiksel ifadeleri yazalım.
2 katının 4 fazlası 10 olan sayı: 2x + 4 = 10
2 katının 4 fazlası 10’dan küçük olan gerçek sayılar: 2x + 4 < 10
2 katının 4 fazlası 10’dan büyük olan gerçek sayılar: 2x + 4 > 10
2 katının 4 fazlası 10’a eşit veya 10’dan küçük olan gerçek sayılar: 2x + 4 ≤ 10
2 katının 4 fazlası 10’a eşit veya 10’dan büyük olan gerçek sayılar: 2x + 4 ≥ 10
 Yukarıdaki beş ifadeden ilki eşitliktir. Diğer dördü ise eşitsizliktir. 
EŞİTSİZLİK GRAFİĞİ NASIL
ÇİZİLİR?
Eşitsizlik grafiğini çizmek için şu adımları takip ederiz.
∇ İlk olarak eşitsizlik eşitlik olarak düşünülür ve bu doğrusal denklemin grafiği
çizilir.
Çizdiğimiz doğru sınır çizgimizdir ve bu doğru düzlemi iki yarı düzleme ayırır.
∇ Eşitsizlik “<” veya “>” sembollerinden birini içeriyorsa sınır çizgisi gösterime dahil
edilmeyeceğinden kesikli çizgilerle gösterilir.
∇ Eşitsizlik “≤” veya “≥” sembollerinden birini içeriyorsa sınır çizgisi gösterime dahil
edileceğinden düz çizgi ile gösterilir.
∇ Son olarak bu sınır çizgimizin hangi tarafını tarayacağımızı belirlemek için sınır
çizgisinin herhangi bir tarafından bir test noktası seçilir. Seçilen bu noktanın
eşitsizliği sağlayıp sağlamama durumuna göre sınır çizgisinin test noktasını içeren
veya içermeyen kısmı taranır.
EŞİTSİZLİKLER
GRAFİĞİ ÖRNEĞİ
EŞİTSİZLİKLER GRAFİĞİ
ÖRNEĞİ
ÖRNEK: x < 2 eşitsizliğinin grafiğini çizelim. Yukarıdaki aşamaları tek tek takip edelim.
Öncelikle x < 2’nin grafiği bir bölgedir ve bu bölgenin sınırı x = 2 denkleminin grafiği
olan doğrudur. x = 2 denkleminin grafiği:
EŞİTSİZLİKLERİN ÇÖZÜM
KÜMESİNİ BULMA
Eşitsizlikleri çözerken esasında denklemleri çözer gibi çözeriz yani bilinmeyeni
eşitsizliğin bir tarafında yalnız bırakırız. Bu durumu oluştururken de yukarıda
öğrendiğimiz özellikleri kullanırız. Birinci derece denklemlerin çözüm kümesinde
bir sayı bulunurken birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizliklerin çözüm
kümesi ise bir sayı değil bir aralıktır.
Eşitsizliğin çözüm kümesini sayı doğrusunda gösterirken “≤ veya ≥”
sembollerinde başlangıç noktasının içi dolu, “< veya >” sembollerinde
başlangıç noktası çözüm kümesine dahil olmadığından içi boş olur.
EŞİTSİZLİKLER GRAFİĞİ
ÖRNEĞİ
2x + y ≥ 4 eşitsizliğinin grafiğini çizelim.

Öncelikle 2x + y = 4 denkleminin grafiğini çizerek sınırımızı bulalım

Eşitsizliğimizde ≥ işareti olduğu için bu sınır da bizim bölgemize ait. Bu yüzden bu sınırı
normal çizgi ile göstereceğiz. Ve bu sınırın hangi tarafının eşitsizliğimizin bölgesi olduğunu
bulmak için rastgele bir nokta seçiyoruz. Bu sefer değişiklik olsun diye (0,1) noktasını
seçelim.