TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Lớp Ngôn Ngữ Học Đối Chiếu

Khóa: 2019 – 2023

Tiểu luận giữa kì

Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Hoàng Trung

ĐỀ TÀI:
 KHẢO SÁT VÀ CHO NHẬN XÉT CÁCH BIỂU HIỆN/CHUYỂN
DỊCH KẾT CẤU PRESENT PERFECT TIẾNG ANH TRONG
TIẾNG VIỆT

Thành viên tham gia khảo sát:

1. Trần Việt Cường MSSV:

2. Nguyễn Hoàng Uyên MSSV:

3. Trịnh Khánh Vy MSSV:

Lớp: 19CLC01
 I. Kết cấu Present Perfect

1. Khảo sát chức năng của kết cấu Present Perfect trong các sách ngữ pháp/từ
điển tiếng Anh

Cambridge Oxford Collins Cobuild Destination Collins

Grammar Dictionary English C1&C2 Grammar for
Dictionary Grammar Grammar & IELTS
Vocabulary
1. Biểu đạt (chuỗi) hành động bắt đầu ở quá khứ và vẫn liên quan đến hiện tại (thời điểm phát
ngôn)
 We use the  We use the  We often use the  A series of  Actions which
present perfect present perfect to present perfect action continuing started in the past
simple when a single talk about past tense to answer the up to now and continue now
past action has a events that are question How
Ex: Ex:
connection with the connected to the long…? together
present present in some with for to talk - She’s done a BA, - I’ve worked

way. We often use it about a period of an MA and a PhD abroad for ten
Ex:
to describe change. time, or since to so far. years
- She’s broken her talk about duration
Ex: - He has lived in
arm in two places. from a point in Germany since
(Her arm is still - I’ve lost my  Situations and
time. 2002.
broken now.) glasses. (I can’t states that started
Ex: in the past and are
find my glasses)
- Why haven’t you
- I have lived in still true
dressed in Edinburgh for Ex:
something warmer? fifteen years.
 We use the - I’ve been a
(You got dressed in
present perfect with How long have you member of
the past but the
since or for to talk lived in Edinburgh? MENSA for over
clothes are not warm
about situations that five years.
enough for now.) - We’ve had this
started in the past
car since 2008.
and are still
continuing now - We haven’t
spoken to each
Ex:
other since the
- I’ve been at this night of the
school since 2009. argument.

- We’ve lived here

for three months.
2. Biểu đạt hành động xảy ra trong khoảng thời gian chưa kết thúc ở thời điểm hiện tại (thời
điểm phát ngôn)
X X X X  Actions in the
past when the time
is not finished

Ex:

- I’ve visited many

art galleries this
year (this year is
not finished)

- He has lived in a
lot of different
places in his life
 (his life is not
finished)
3. Biểu đạt hành động được thực hiện ở quá khứ nhưng không đề cập thời điểm cụ thể khi thực
hiện hành động đó
X  We use the  We use the  Completed X
present perfect to present perfect to actions at a time in
talk about past talk about events the past which is
events when the that are relevant to not important or
exact time of the the present but that relevant
event is either happened in the
Ex:
obvious or not past. It is used to
important. talk about an action - Have you ever
that started in the read any books by
Ex:
past, Edward De Bono?
- I’ve finished this
without mentioning
book.
a specific time.

Ex:

- Her daughter has

had an accident.

- We have seen the

Eiffel Tower and
the Arc the
Triomphe.
4. Biểu đạt kết quả ở thời điểm hiện tại (thời điểm phát ngôn) dựa trên những hành động trong
quá khứ
X X X  Completed X
actions where the
 important thing is
the present result

Ex:

- She’s been
awarded a
scholarship to
study at Harvard.
5. Biểu đạt hành động vừa xảy ra (quá khứ gần)
 We use the  We use recently X  Action  Recent events
present perfect with the present completed recently which are related
simple to talk about perfect to talk about to the present
Ex:
a finished event or events in the near
Ex:
state in the very past. - I’ve just received

recent past. We do my exam results. - Where’s my

Ex:
not give a specific camera? Oh no,

time. (We often use - Have you spoken someone has

words like just or to Frank recently? stolen it.

recently for events - I haven’t played - Is Sarah having

taking place a very much basketball dinner with us?
short time before recently.
No, she has gone
now)
back to the
Ex: campsite to rest.

- The company
employs around 400
staff and has
recently opened an
office in the UK.
- What’s this?
What’s just
happened?
6. Biểu đạt kinh nghiệm nói chung hoặc hành động mang tính trải nghiệm (có sự lặp lại)
 We use the  We often use ever X X X
present perfect and never with the
simple to talk about present perfect when
our experiences up we ask and talk
to now. The time of about experiences.
the experiences is
not important
 We can also use
Ex:
these expressions:
- We’re going to once, twice, lots of
Wagamama’s for times
dinner tonight. I’ve
Ex:
been there a couple
of times before. - Have you ever
spoken to Frank?
- The done of the
Blue Mosque at - I’ve never played

Isfahan is the most basketball.

beautiful building I I’ve eaten Japanese

have ever seen. food once.

- That’s the first

time I’ve seen you
get angry.

2. Khảo sát các biểu đạt của kết cấu “Present Perfect” qua các ngữ liệu cụ thể.
 Chúng tôi đã chọn ba tác phẩm (truyện ngắn, tiểu thuyết) song ngữ Anh – Việt cho việc
khảo sát này, bao gồm:

● The Old Man and the Sea (Enest Hemingway) – Ông già và biển cả (Lê Huy Bắc
dịch)
● Gone With the Wind (Margaret Mitchell) – Cuốn theo chiều gió (Dương Tường
dịch)
● The Godfather (Mario Puzo) – Bố già (Ngọc Thứ Lang dịch)

Qua cơ sở khảo sát và phân tích, chúng tôi hy vọng sẽ xác định được những điểm tương
đồng và khác biệt trong cách biểu đạt ý nghĩa của kết cấu Present Perfect giữa hai ngôn
ngữ, dựa trên những chức năng của kết cấu Present Perfect đã được khảo sát ở phần 1.

2.1. Kết cấu Present Perfect biểu đạt kết quả

2.1.1. The Old Man and the Ông già và Biển cả Phân tích
Sea
1. We’ve made some money. Chúng ta đã có ít tiền rồi. (15) - Kết cấu Present Perfect trong câu
(4) mang ý nghĩa biểu đạt kết quả, ý chỉ
ở hiện tại ông lão và cậu bé có tiền
nhờ vào việc tích góp từ trước.

- Ở bản dịch, Lê Huy Bắc kết hợp từ

2. It is not the hand’s fault and
you have been many hours
with the fish. (42)
Đấy không phải lỗi của bàn tay
bởi mày đã cầm cự quá lâu với
con cá. (52)
“đã” – thể hiện một sự không rõ ràng
trong thời gian (quá khứ), và từ “rồi”
- nhấn mạnh trạng thái kết quả ở thời
điểm phát ngôn.
- Present Perfect trong câu này biểu
đạt một kết quả, dù không được thể
hiện quá rõ ràng. Cụ thể là tay ông
lão bị chuột rút khi phải vật lộn với
con cá trong một khoảng thời gian

3. I have eaten the whole
bonito. Tomorrow I will eat the
dolphin. (41)
4. He’s taken it. (24)
2.1.2. Gone With the Wind
1. He’s kind of set on getting
an education, and you two have tâm học đến nơi đến chốn, thế
pulled him out  of the
University of Virginia and
Alabama and South Carolina
and now Georgia.
2. “He’d be just fool enough to
let the patterollers get him and
that would give Ma something
else to talk about for weeks. I
Mình đã ăn hết con cá thu.
Ngày mai mình sẽ ăn con
dorado. (51)
Nó đã đớp mồi. (35)
Cuốn theo chiều gió
Xem chừng anh ấy có vẻ quyết
mà hai anh đã kéo theo anh ấy
bật khỏi các trường Đại học
Virginia, Alabama, Nam
Carolina và bây giờ lại đến
Georgia nữa.
Nó có thể rồ dại để bọn tuần tra - Kết cấu Present Perfect trong câu
bắt và trong trường hợp ấy mẹ
sẽ có một đầu đề khác để ca
hàng tuần nữa. Quả thật cái bọn dẫn đến việc đôi khi nhân vật nghĩ
dài (bắt đầu trong quá khứ và kéo dài
cho đến thời điểm tay bị chuột rút).
- Tác giả đã dịch câu này rất hay,
làm rõ được diễn tiến trong truyện.
- Trong câu này, kết cấu Present
Perfect nói về một kết quả. Ông lão
ăn hết con cá thu và giờ lão lên kế
hoạch cho ngày mai.
- Câu này được dịch sát nghĩa và đơn
giản, dễ hiểu. Thể hiện rõ một kết
quả (con cá đã đớp mồi) sau những
nỗ lực của ông lão.
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
mang ý nghĩa biểu đạt kết quả, ý chỉ
sự bất cần của Stuart và Brent đã ảnh
hưởng đến kết quả Boyd bị đuổi khỏi
nhiều trường Đại học.
- Trong bản dịch, Dương Tường kết
hợp từ “đã” – thể hiện sự không rõ
ràng về mặt thời gian trong quá khứ,
và cụm “và bây giờ lại đến” nhằm
nhấn mạnh trạng thái kết quả ở thời
điểm phát ngôn.
mang ý nghĩa biểu đạt kết quả, ý chỉ
việc “bọn da đen quá ư là phiền toái”
swear, darkies are more
trouble. Sometimes I think the
Abolitionists have got the right
idea.”
3. “Miss Pitty told us they
hadn’t intended announcing it
till next year, because Miss
Melly hasn’t been very well;
but with all the war talk going
around, everybody in both
families thought it would be
better to get married soon. So
it’s to be announced tomorrow
night at the supper
intermission. Now, Scarlett,
we’ve told you the secret, so
you’ve got to promise to eat
supper with us.”
2.1.3. The Godfather
da đen quá ư là phiền toái. Đôi
khi mình nghĩ quan điểm của
những người theo chủ nghĩa bãi
nô là đúng.
Miss Pitty nói với bọn này rằng - Hai kết cấu Present Perfect trong
họ định sang năm mới công bố
vì tiểu thư Melly không được
khỏe lắm; nhưng thấy thiên hạ
chỉ bàn tán toàn chuyện chiến
tranh, mọi người ở cả hai bên
gia đình đều cho rằng, cứ cho
cưới quách đi thật sớm lại hơn.
Cho nên họ định công bố vào
quãng giữa bữa ăn tối mai.
Scarlett, bây giờ bọn này đã
nói cho cô biết điều bí mật, vậy
cô phải hứa ăn tối với bọn này
đi.
Bố già
“quan điểm của những người theo
chủ nghĩa bãi nô là đúng”.
- Dịch giả dịch thoát cụm “I swear”
thành “quả thật” của câu phía trước
đã nhấn mạnh được ý nghĩa biểu thị
kết quả của kết cấu Present Perfect
của câu tiếp theo.
câu mang ý nghĩa biểu đạt một hành
động thực hiện trong quá khứ và nó
đem lại một giá trị nhất định tại thời
điểm phát ngôn.
- Trong bản dịch, Dương Tường đã
dịch thoát, kết cấu đầu tiên hướng về
nét nghĩa biểu đạt một hành động
thực hiện trong quá khứ, kết hợp liên
tiếp với kết cấu thứ hai được dịch
gồm từ “phải” biểu đạt giá trị nhất
định tại thời điểm phát ngôn, thêm
vào đó là từ “bây giờ” được dịch sát,
đã nhấn mạnh ý nghĩa biểu đạt của
kết cấu Present Perfect trong câu
này.
Phân tích
1. “All the contracts have
been signed and they start
shooting in a week. It’s
absolutely impossible.”
2. “Young people are greedy,”
he said. “And today they have
no manners. They interrupt
their elders. They meddle. But I cưng chiều quá đâm hư hết!.....
have a sentimental weakness
for my children and I have
spoiled them…… I’m sorry
that I had to disappoint you.”
2.2. Kết cấu Present Perfect biểu đạt hành động xảy ra trong quá khứ nhưng
không có thời gian cụ thể.
2.2.1. The Old Man and
The Sea
1. If I had brains I would have
splashed water on the bow all
Giao kèo ký xong hết cả rồi
chỉ còn một tuần nữa là khởi sự
quay. Chắc chắn không được
đâu!
Mấy thằng nhỏ bây giờ… cứ
thấy lợi mà ham. Nói bừa nói
leo, hết tôn ti trật tự! Cũng tại
đâu có dẫm chân nhau?
Ông già và Biển cả
Nếu biết trù tính thì mình đã đổ - Trong câu này, kết cấu Present
nước biển lên ván mui phơi khô Perfect biểu đạt một hành động được
- Kết cấu Present Perfect trong câu
manng ý nghĩa biểu đạt kết quả.
- Kết cấu Present Perfect trong câu
mang ý nghĩa biểu đạt kết quả.  Hậu
quả của việc cách dạy nuông chiều
con cái của nhân vật là “mấy thằng
nhỏ” dấn đến việc không biết cách
ứng xử với người bề trên.
Trong bản dịch: mốc thời gian là bây
giờ kèm theo kết quả hành vi “ thấy
lợi mà tham”. Sau đó nhân vật dường
như tự trách bản thân là “tại cưng
chiều quá đâm hư hết” thể hiện hai
luồng ý nghĩa”
+Thứ nhất: Từ trước tới giờ tôi
nuông chiều nên bây giờ tụi nó hư.
+ Thứ hai: tôi ngày xưa nuông chiều
nên bây giờ tụi nó hư.
Phân tích
day and drying, it would have
made salt, he thought. But then
I did not hook the dolphin until
almost sunset. Still it was a lack sao thì cũng đã thiếu sự chuẩn
of preparation. But I have
chewed it all well and I am not
nauseated.
(45)
2.2.2. Gone with the Wind
1. “Just because we’ve been
away and didn’t know about
the barbecue and the ball, that’s và vui chơi khiêu vũ, nhưng
no reason why we shouldn’t
get plenty of dances tomorrow
night. You haven’t promised
them all, have you?”
để lấy muối, lão nghĩ. Nhưng
mãi cho tới lúc gần tối thì mình
mới bắt được con dorado. Dẫu
bị. Nhưng mình sẽ nhai kỹ và
cố không bị nôn. (54)
Cuốn theo chiều gió
Bọn này đi vắng nên không
biết mai có bữa tiệc ngoài trời
không phải vì thế mà đêm mai
bọn này đành chịu chay tịnh
không được nhảy cho đã. Cô
chưa hứa dành trước các điệu
thực hiện trong quá khứ nhưng
không rõ thời điểm thực hiện hành
động đó là khi nào, tức ông lão đã cố
nhai thật kỹ miếng thịt cá và điều đó
giúp ông tránh được việc buồn nôn
(sau) khi ăn.
- Tác giả đã không dịch sát nghĩa câu
này mà còn sử dụng từ ngữ rất linh
hoạt khiến cho câu văn không bị
gượng ép. Tuy các đặc trưng của kết
cấu Present Perfect gần như được
lược bỏ, nó biểu hiện một sự tự nhủ,
tự an ủi của ông lão. Ông thầm trách
bản thân vì không phơi khô nước
biển để lấy muối, rồi ông tự bào
chữa cho mình rằng đến gần tối mới
bắt được con cá, và câu mà ta đang
đề cập được tác giả dịch như một lời
tự nhủ của ông lão để bù đắp cho
thiếu sót của mình.
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
đầu tiên biểu đạt một hành động đã
xảy ra nhưng không nói rõ thời điểm
cụ thể.
- Kết cấu Present Perfect trong câu
tiếp theo ngầm chỉ một hành động
trong quá khứ nhưng nó ảnh hưởng

2. “But what have you decided Bà đã quyết định ra sao về
to do about selling us the
horses for the Troop? War may
break any day now and the
boys want the matter settled.
It’s a Clayton County troop and dứt điểm với vấn đề hay. Đây
it’s Clayton County horses we
want for them. But you,
obstinate creature that you are,
are still refusing to sell us your
fine beasts.”
3. “Mr. Hamilton, I am not
unaware of the honor you have
bestowed on me in wanting me
to become your wife, but this is
all so sudden that I do not
know what to say.”
nhảy chứ?
chuyện bán ngựa cho chúng tôi
cung cấp cho Đội? Hiện nay,
chiến tranh có thể nổ ra bất kỳ
ngày nào, nên anh em muốn
là đội quân của hạt Clayton,
nên chúng tôi muốn lấy ngựa
của hạt Clayton trang bị cho
họ, cơ mà bà, con người ngoan
cố, bà vẫn cứ khăng khăng
không chịu bán những con tuấn
mã của bà cho chúng tôi.
Công tử Hamilton, không phải
tôi không hiểu cái vinh dự anh
ban cho tôi khi ngỏ ý muốn lấy
tôi làm vợ, có điều chuyện này
xảy đến đột ngột quá, khiến tôi
không biết nói sao.
đến kết quả tại thời điểm phát ngôn.
Cụ thể, ở câu này ám chỉ một sự thật,
một sự khẳng định nhưng không
hoàn toàn chắc chắn tại thời điểm
nói.
- Ở cả hai câu, dịch giả đều dịch
thoát ý, linh hoạt, giúp câu văn tự
nhiên và đúng với văn phong tiếng
Việt hơn.
- Kết cấu Present Perfect trong câu
mang ý nghĩa biểu đạt hành động đã
hoàn thành tại thời điểm phát ngôn
nhưng không đề cập cụ thể nó xảy ra
khi nào.
- Trong bản dịch, Dương Tường dịch
sát từ “đã” kết hợp cùng từ “quyết
định” càng nhấn mạnh ý nghĩa biểu
đạt của kết cấu này.
- Kết cấu Present Perfect trong câu
mang ý nghĩa biểu đạt một hành
động trong quá khứ nhưng quan
trọng tại thời điểm nói. 
- Dịch giả dịch sát cụm “không
phải… không” đã nhấn mạnh được ý

4. “Now that I think of it they
did. Miss—what’s-her-name—
the sweet little thing who was
here last year, you know,
Ashley’s cousin—oh, yes, Miss Melanie Hamilton, đúng tên cô
Melanie Hamilton, that’s the
name—she and her brother
Charles have already come
from Atlanta and—”
À, có đấy. Tiểu thư ... gì nhỉ? ...  Kết cấu Present Perfect trong câu
Cái cô bé dịu dàng năm ngoái
sang đây chơi, con biết đấy, em
họ Ashley ấy mà… À phải,
ta là thế, cô ta vừa ở Atlanta
tới cùng với anh trai là Charles
và...
nghĩa biểu đạt của kết cấu Present
Perfect trong câu này.
mang ý nghĩa biểu đạt hành động đã
hoàn thành cho tới thời điểm phát
ngôn mà không đề cập đến khi nào
nó xảy ra.
- Dịch giả chỉ sử dụng một từ “vừa”
đã khéo léo biểu thị ý nghĩa hoàn
thành nhưng không rõ thời gian.

2.2.3. The Godfather Bố già Phân tích

1. “You will weep as I have “Được rồi! Tụi mày sẽ được - Kết cấu Present Perfect trong câu
wept– I will make you weep as khóc như tao. Con cái tụi mày mang ý nghĩa biểu đạt hành động
your children make me weep” làm khổ tao thì tao sẽ cho tụi trong quá khứ không cụ thể thời
mày thử nếm mùi đau khổ!” gian 

- Ở trong bản dịch tác giả không đưa

2. “Have you dishonored my
family? Have you given my
daughter a little package to
remember you by now that the tống cổ về Sicily nên mày cố
war is over and you know
America will kick your ass
“Mày tính bêu xấu gia đình
tao? Mày biết là hết chiến tranh mang ý nghĩa biểu đạt hành động
này mày sớm muộn cũng bị
tình để lại cho con gái tao một
ra phương tiện rõ ràng để thể hiện
yếu tố trên nhưng nhờ vậy mà câu
dịch của tác giả trở nên mượt mà hơn
và vẫn thể hiện được sự thù hằn của
nhân vật
- Kết cấu Present Perfect trong câu
trong quá khứ không cụ thể thời gian
vì nhân vật không chắc chắn là đối
phương đã từng thực hiện hành vi đó
back to your village full of shit
in Sicily?”
2.3. Kết cấu Present Perfect biểu đạt hành động bắt đầu trong quá khứ nhưng
vẫn liên quan đến hiện tại.
2.3.1. The Old Man and the
Sea
1. Now we are joined together
and have been since noon. (28) nhau kể từ buổi trưa.
2. He is much fish still and I
cái bầu kỷ niệm chứ gì?”
Ông già và biển cả
Bây giờ mình và nó dính chặt
(38)
Nó vẫn còn sung sức mình thấy - Câu này biểu đạt trạng thái tiếp
chưa
- Trong bản dịch, dịch giả lại sử
dụng cách dùng khá lạ, thay vì sử
dụng các phương tiện thời gian phổ
thông như “đã từng, đã bao giờ,…”
dịch giả lại lựa chọn “tính” – thiên
về nói đến tương lai. Dụng ý có lẽ là
sự bao quát về mặt thời gian, không
chỉ dừng lại ở quá khứ mà có hỏi liệu
trong tương lai gần liệu đối phương
có thực hiện hành động đó không.
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
này hàm ý biểu đạt trạng thái tiếp
diễn, cụ thể là nêu rõ tình trạng ở
hiện tại, nó bắt đầu từ buổi trưa và
vẫn tiếp tục cho đến thời điểm phát
ngôn.(buổi tối)
- Câu này được dịch sát nghĩa, kết
hợp với từ “bây giờ” và “kể từ” càng
thể hiện rõ trạng thái tiếp diễn trong
quá khứ cho đến thời điểm nói.
saw that the hook was in the
corner of his mouth and he has
kept his mouth tight shut. (42)
2.3.2. Gone with the Wind
1. I’ll bet those foreigners can’t
show us a thing we haven’t got bang ấy chẳng phô được với
right here in Georgia.
2. “Ashley, you have not
favored us with your opinion,”
said Jim Tarleton, turning from
the group of shouting men, and
with an apology Ashley
excused himself and rose.
lưỡi câu móc vào khóe miệng
và nó cứ ngậm chặt miệng.
(52)
Cuốn theo chiều gió
Tôi dám cuộc là cái đám ngoại
chúng ta cái gì mà chúng ta
không có ở ngay tại Georgia
này.
Ashley, anh chưa hạ cố cho
chúng tôi biết ý kiến của anh, -
từ tốp người đang lớn tiếng bàn trước đây và bây giờ vẫn còn làm.
luận, Jim Tarleton quay sang
nói vậy với Ashley.
diễn, cụ thể là dù đã bị móc câu móc
vào khóe miệng nhưng con cá vẫn
khôn ngoan giữ chặt miệng kể từ lúc
đó.
- Tác giả dịch câu này sát nghĩa,
cùng với từ “cứ”, càng làm câu văn
sinh động và rõ ràng hơn nữa.
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
này mang ý nghĩa hành động diễn ra
trước đây và bây giờ vẫn còn làm.
Trong câu có ý nghĩa phủ định này,
có thể hiểu là từ trước đến nay vẫn
không làm được
- Tuy chưa làm rõ ý niệm thời gian
tiếp diễn, nhưng dịch giả Dương
Tường đã dung từ “chẳng” tương đối
sát nghĩa của bản gốc.
- Kết cấu Present Perfect trong câu
này mang ý nghĩa hành động diễn ra
- Dịch giả đã khéo léo chêm thêm từ
“hạ cố” không những phù hợp với
không khí của phần truyện này mà
còn nhấn mạnh sự tiếp diễn từ quá
khứ đến hiện tại của hạnh động
“chưa cho biết”  của nhân vật.
 2.3.3. The Godfather
1. “We have known each
other many years, you and I,”
he said to the undertaker
2. “Hasn’t your Godfather
always done what he said he
would do? Have I ever been
taken for a fool?”
Bố già
Ông bạn và tôi, tụi mình biết
nhau quá lâu rồi.
Xưa nay Bố có nói cái gì mà
không làm đâu? Bộ tao nói
giỡn chơi hả?
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
mang ý nghĩa biểu đạt hành động
hoặc tình trạng trong quá khứ và vẫn
đúng ở hiện tại. Điều đó thể hiện ở
việc, hai nhân vật trong quá khứ là
bạn và bây giờ vẫn giữ mối quan hệ
đó.
- Kết cấu Present Perfect trong câu
mang ý nghĩa biểu đạt hành động
hoặc tình huống xảy ra trong quá
khứ và nó vẫn không thay đổi tại
thời điểm phát ngôn.

- Trong bản dịch, yếu tố trên được

biểu lộ bằng cụm từ chỉ thời gian
“xưa nay” hay từ xưa đến nay.

3. Hagen started again,
speaking in the most ordinary
voice. “Look at my card,” he
said. “I’m a lawyer. Would I
stick my neck out? Have I
uttered one threatening
word?
Hagen bình tĩnh hỏi lại: - - Kết cấu Present Perfect trong câu
 Xin đừng quên nghề tôi là luật mang ám chỉ một hành động hoặc
sư! Một con nhà luật mà… áp tình huống trong quá khứ và vẫn
lực? Mà lại buông lời hăm doạ đúng ở thời điểm nói.
ai sao? - Trong cả bản dịch và bản gốc đều
không có mốc thời gian cụ thể nhưng
cũng có thể dựa hiểu rằng từ lúc
nhân vật là luật sư thì chưa không
bao giờ hăm dọa ai.
 2.4. Kết cấu Present Perfect biểu đạt kinh nghiệm, trải nghiệm.
2.4.1. The Old Man and the
Sea
1. Never have I had such a
strong fish nor one who acted
so strangely. (26)
2. But perhaps he has been
hooked many times before and
he knows that this is how he
should make his fight. (26)
3. But I killed the shark that hit
my fish, he thought. And he
Ông già và biển cả
Chưa bao giờ mình gặp một
con cá nào kiêu hùng và hành
động quá đỗi kỳ lạ như nó.
(37)
Nhưng chắc trước kia cu cậu
đã nhiều lần nếm mùi dây câu
nên đã biết đây là cách chiến
đấu tốt nhất.
(37)
Nhưng ta đã giết con cá mập
cắn con cá của ta, lão nghĩ. Nó
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
này mang ý nghĩa biểu đạt kinh
nghiệm. Thường được đánh dấu qua
phương tiện từ vựng trong tiếng Việt
như từng, đã, chưa từng, chưa bao
giờ,…
- Dịch giả đã dịch khá sát nghĩa và rõ
ràng, ý nghĩa biểu đạt kinh nghiệm
được đánh dấu qua từ “chưa bao giờ”
để ở đầu câu, nhấn mạnh cảm giác
bất ngờ của ông lão. Nói cách khác,
ông lão phải thảng thốt vì chưa từng
gặp con cá nào mạnh đến như thế
trong cả sự nghiệp câu cá của ông.
- Kết cấu Present Perfect trong câu
này mang ý nghĩa biểu đạt kinh
nghiệm, nó cũng được đánh dấu qua
phương tiện từ vựng “đã” trong tiếng
Việt.
- Câu này được dịch rất rõ ràng và
sát nghĩa, giúp câu văn dễ hiểu và
rành mạch.
- Kết cấu Present Perfect trong cả hai
câu này đều biểu đạt về sự kinh
was the biggest dentuso that I
have ever seen. And God
knows that I have seen big
ones. (58)
2.4.2. Gone With the Wind
1. Have you thought that we
would not have a single
warship and that the Yankee
fleet could bottle up our
harbors in a week, so that we
could not sell our cotton
abroad?
2. “The trouble with most of us
Southerners,” continued Rhett
Butler, “is that we either don’t
travel enough or we don’t profit ta không chịu đi mấy, hoặc giả
enough by our travels. Now, of
course, all you gentlemen are
well traveled. But what have
you seen? Europe and New
York and Philadelphia and, of
course, the ladies have been to
là con dentuso lớn nhất mà ta
từng thấy. Chúa chứng giám
rằng ta đã thấy nhiều con cá
lớn. (65)
Cuốn theo chiều gió
Các vị đã nghĩ đến chuyện là
chúng ta không có lấy một tàu
chiến nào và hạm đội Yankee
có thể chỉ trong một tuần bịt
kín các hải cảng của ta, khiến ta
không bán bông ra nước ngoài
được?
Cái phiền đối với phần lớn
người miền Nam chúng ta, -
Rhett Butler nói tiếp, - là chúng kinh nghiệm, trải nghiệm nói chung.
chúng ta không rút ra được mấy
từ các chuyến đi của chúng ta.
Tất nhiên là quý vị ở đây đã đi
nhiều. Nhưng quý vị đã thấy
những gì? Nào Châu Âu, nào
New York, nào Philadelphia và
nghiệm, trải nghiệm nói chung. Nó
đứng kế nhau và bổ trợ qua lại làm
tăng sự kịch tính cho tình huống
truyện.
- Tác giả không những dịch sát nghĩa
mà còn kết hợp bằng những từ ngữ
linh hoạt và đa dạng, giúp câu văn
trở nên rõ nét và mềm mại hơn rất
nhiều.
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
này biểu đạt về sự kinh nghiệm, trải
nghiệm nói chung.
- Dịch giả dịch câu này sát nghĩa, từ
“đã” càng mang ý nghĩa muốn làm
rõ trải nghiệm của câu nghi vấn này.
- Các kết cấu Present Perfect liên
tiếp trong đoạn này biểu đạt về sự
- Dịch giả dịch đoạn này sát nghĩa.
Từ “đã” dịch sát từ kết cấu Present
Perfect đầu tiên mang ý nghĩa muốn
làm rõ trải nghiệm của câu nghi vấn
này. 
- Ba kết cấu Present Perfect liên tiếp
theo sau cũng nhằm nhấn mạnh
Saratoga” (he bowed slightly to cố nhiên các phu nhân và tiểu
the group under the arbor).
“You’ve seen the hotels and
the museums and the balls and
the gambling houses. And
you’ve come home believing
that there’s no place like the
South. As for me, I was
Charleston born, but I have
spent the last few years in the
North.”
3. “Have I ever been ashamed
of it? No, ’tis proud I am. And
don’t be forgetting that you are
half Irish, Miss! And to anyone
with a drop of Irish blood in
them the land they live on is
like their mother. ’tis ashamed
of you I am this minute. I offer
you the most beautiful land in
the world—saving County
Meat-h in the Old Country—
and what do you do? You
sniff!”
2.4.3. The Godfather
1. “Padrone, I swear by the
những trải nghiệm của các nhân vật.
tbư tbì đã đến Saratoga (anh ta
khẽ nghiêng mình về phía
nhóm ngồc dưới giàn cây). Quý
vị đã thấy các khách sạn, các
viện bảo tàng, các phòng khiêu
vũ và sòng bạc. Và quý vị đã
trở về, đinh ninh không có nơi
nào bằng miền Nam. Còn tôi
đây, tôi sinh ra ở Charleston,
nhưng mấy năm gần đây, tôi đã
ở miền Bắc.
Đã có bao giờ ta lấy làm xấu - Kết cấu Present Perfect trong câu
hổ vì điều đó? Không, ta còn tự này biểu đạt về sự kinh nghiệm, trải
hào nữa là đằng khác. Và cô nghiệm nói chung.
cũng đừng quên rằng máu cô
- Trong bản dịch, Dương Tường đã
một nửa là Ireland đấy, tiểu thư
dịch hoàn toàn sát nghĩa cụm “have I
ạ, Và đối với bất kỳ ai có một
ever been” thành “đã có bao giờ”
giọt máu Ireland trong người,
chứ không đơn thuần là “có bao giờ”
mảnh đất trên đó họ sống cũng
nhằm nhấn mạnh trải nghiệm này.
khác nào mẹ của họ. Lúc này,
chính là tôi xấu hổ về cô đấy.
Tôi tặng cô mảnh đất đẹp nhất
thế giới - không kể hạt Meath
bên cố quốc - thế mà cô đáp lại
như thế nào? Cô khịt mũi chê!
Bố già Phân tích
“Thưa ông chủ… Tôi xin thề - Kết cấu Present Perfect trong cả hai
Holy Virgin I have never
taken advantage of your
kindness. I love your daughter
with all respect. I ask for her
hand with all respect. I know I
have no right, but if they send
me back to Italy I can never
come back to America. I will
never be able to marry
Katherine.”
2. “Why should I be afraid
now? Strange men have come
to kill me ever since I was
twelve years old.”
2.5. Kết cấu Present Perfect biểu đạt quá khứ gần
2.5.1. The Godfather
1. Sollozzo had been
watching him intently
có Đức Mẹ, tôi không dám lợi
dụng lòng tốt của ông chủ. Tôi
thương cô chủ thiệt tình, tôi
muốn xin cưới hỏi đàng hoàng.
Tôi thật không nên không phải,
nhưng nếu bị tống về xứ thì
chẳng thế nào trở qua được.
Đành phải xa Katherine vĩnh
viễn”
Ô hay, sao bố lại sợ nhỉ? Từ
năm 12 tuổi đến giờ… thiếu gì
thằng muốn giết bố mà bố sợ
quái gì chúng?
Bố già
Cặp mắt Sollozzo nãy giờ nhìn
nó chòng chọc. Hình như nó đã
câu này đều biểu đạt về sự kinh
nghiệm, trải nghiệm nói chung.
- Trong bản dịch, mặc dù dịch giả
không đưa ra những phương tiện từ
vựng đơn thuần như chưa từng hay
không bao giờ, từ « dám » vẫn là sự
lựa chọn đúng đắn vì không chỉ thể
hiện về mặt thời gian mà còn thể
hiện được thái độ khiêm nhường e sợ
của người nói. « Không dám » nghĩa
là chưa từng một lần và sẽ không bao
giờ làm một hành động nào đó.
- Kết cấu Present Perfect trong  câu
này đều biểu đạt về sự kinh nghiệm,
trải nghiệm nhằm thể hiện sự quen
thuộc của nhân vật đối với việc bị
ám sát.
- Tác giả bám sát từ bản gốc ‘ever
sincce I was twelve years old’ dịch
thành ‘từ năm 12 tuổi đến giờ’ nhấn
mạnh trải nghiệm bị thù địch của
nhân vật từ độ tuổi còn rất nhỏ.
Phân tích
- Kết cấu Present Perfect trong câu
biểu lộ một hành động vừa mới hoàn
 and seemed to have có quyết định rồi. thành xong, cụ thể là hành động đưa
come to a decision ra quyết định.

2. But don’t call him lucky, - Trong bản dịch, thời gian được xác
Pete, that’s underrating định bằng “nãy giờ” diễn tả quá trình
him. And we’ve done that quan sát kỹ lưỡng của nhân vật
too much lately.”
Sollozzo để nhận ra cuối cùng người
đối diện “đã có quyết định” nhấn
mạnh ở “ đã” để thể hiện hành động
này vừa mời hoàn thành.

3. Nhận xét ngữ liệu

II. Kết cấu Present Continuous

1. Khảo sát chức năng của kết cấu Present Perfect Continuous qua các từ
điển/sách ngữ pháp tiếng Anh.

Cambridge Oxford Collins Cobuild Destination Collins

Grammar Dictionary English Grammar C1&C2 Grammar for
Dictionary Grammar & IELTS
Vocabulary
1. Biểu đạt hành động/sự việc bắt đầu trong quá khứ và diễn ra xuyên suốt cho đến thời điểm
hiện tại (thời điểm phát ngôn)
 We use the  We can often  If you want to  To talk about  To talk about
present perfect use either the talk about an activity actions and actions that started
continuous to talk present perfect or situation that situations in the past and are
about ongoing simple or the started at some time continuing up to continuing now
events or activities present perfect in the past, the present(or just
Ex:
which started at a continuous with continued, and is before the present)
time in the past and since or for when still happening now, My best friend has
Ex:
still continuing up something started you use the present been learning

until now. in the past and perfect or the We’ve all been French since

continues now, or present perfect wondering what to January

Ex:
is repeated up to progressive. get Tony for his
- I’ve been writing now. birthday and we
Ex:
the Politics essay. just can’t decide.
Ex:
(I’m still writing it - National
now) - We’ve lived/’ve productivity has
been living here been declining.
- I’ve been thinking
for about a year
about buying a new - I have been
now.
laptop for a while dancing since I was
but I haven’t - I’ve listened/been a child.
decided which one listening to the new
to get. (Focusing on album a lot since I
the action of downloaded it.
thinking over a
period of time up to
now)
1.1. Nhấn mạnh về mặt thời gian, quá trình, sự tiếp diễn của một hành động/sự việc xảy ra
trong quá khứ và kéo dài xuyên suốt đến hiện tại.
X  We use  If you want to  We usually use  We use present
the present perfect emphasize the the present perfect perfect continuous
continuous to focus duration of a recent continuous to when emphasizing
 on the doing of the event, you use the emphasize the the repetition or
action itself. present perfect duration of an duration of an
progressive. action/situation action
Ex:
Ex: Ex: Ex:
I've been
practising this - She has been - I’ve been working - They’ve been
piece for weeks but crying. here for five years. thinking about
still haven't (Emphasize the where to go this
- Some people will
learned it. duration) weekend.
say that what I have
been describing is
not a crisis of
industry.
1.2. Nhấn mạnh sự lặp lại không ngừng của một hành động được bắt đầu trước thời điểm nói
cho đến thời điểm nói
X  We use X X  We use present
the present perfect perfect continuous
continuous for when emphasizing
repeated actions the repetition or
when we don't say duration of an
specifically how action
many times they
Ex:
have happened. We
often use phrases - They’ve been

such as all thinking about

day and recently in where to go this

these sentences weekend.

Ex:
 - I’ve been trying
to contact him all
morning.
1.3. Nhấn mạnh yếu tố thời gian phải dành ra cho một việc gì đó (bắt đầu ở quá khứ và vẫn
đang thực hiện ở thời điểm hiện tại)
X  When we focus X X X
on how long
something has
taken, we use
the present perfect
continuous.

Ex:

- I’ve been
working on this
project for a month
now. I need to
finish it by the end
of the week.

2. Khảo sát biểu đạt kết cấu Present Perfect Continuous qua các ngữ liệu cụ
thể.
Việc khảo sát ở phần này sẽ không phải là công tác chính của đề tài, tuy nhiên nó được
thực hiện để nhằm làm rõ sự khác biệt giữa hai kết cấu Present Perfect và Present Perfect
Continuous, qua đó người sử dụng tiếng Anh có cái nhìn cụ thể và rõ ràng hơn khi lựa
chọn sử dụng hai kết cấu trên.
Do đó, chúng tôi chọn 2 tác phẩm tiểu thuyết song ngữ Anh – Việt như sau:
 ● Gone with the Wind (Margaret Mitchell) – Cuốn theo chiều gió (Dương Tường
dịch)
● The Godfather (Mario Puzo) – Bố già (Ngọc Thứ Lang dịch)

2.1. Kết cấu Present Perfect Continuous nhấn mạnh sự tiếp diễn của một hành
động (chưa dứt điểm) bắt đầu trong quá khứ và kéo dài đến thời điểm hiện
tại.

2.1.1.Gone with the Cuốn theo chiều gió Phân tích

Wind
1. “So you have been Thế ra cô đã làm ăn khấm - Kết cấu Present Perfect
doing very nicely at Tara, khá ở ấp Tara phải không? Continuous trong cả hai
have you? Cleared so much Đã bán bông được nhiều câu biểu đạt hành động bắt
money on the cotton you tiền đến nỗi cô có thể đi đầu trong quá khứ và diễn
can go visiting. What have chơi được dong dả? Cô đã ra xuyên suốt cho đến thời
you been doing with your làm gì đôi bàn tay mình – điểm hiện tại.
hands – plowing?” cày à?
- Ở đây, dịch giả dịch kết
cấu Present Perfect
Continuous trong cả hai
câu đều sát với ý biểu đạt
hành động bắt đầu trong
quá khứ và việc lặp lại từ
“đã” ba lần có hàm ý nhấn
mạnh việc tiếp diễn xuyên
suốt cho đến thời điểm nói.

2. You forget that I have Cô quên mất là tôi đã biết - Kết cấu Present Perfect
been keeping up with you mọi chuyện về cô qua Miss Continuous trong câu biểu
through Miss Pittypat, and Pittypat, mà bà lão thân đạt sự việc bắt đầu trong
the dear soul tells all she
knows to any sympathetic
listener.
3. “Well, Missy,” he said,
pinching her cheek, “so,
you’ve been spying on me
and, like your sister Suellen Suellen, em gái cô, tuần
last week, you’ll be telling
your mother on me?”
mến này vớ được người
nào thông cảm lắng nghe
mình thì bao nhiêu chuyện
tông tốc khai ra hết.
Thế đấy, tiểu thư - ông bẹo
má cô và nói, - vậy ra cô
đang do thám tôi như
trước, rồi cô sẽ mách mẹ cô xuyên suốt cho đến thời
về tôi chứ?
quá khứ và diễn ra xuyên
suốt cho đến thời điểm hiện
tại.
- Dịch giả dịch kết cấu
Present Perfect Continuous
trong câu sát với ý biểu đạt
hành động bắt đầu trong
quá khứ. Tuy bản dịch
chưa biểu đạt được hàm ý
diễn ra xuyên suốt đến thời
điểm nói nhưng với sự việc
“biết” trong văn phong
tiếng Việt thì nếu thêm yếu
tố này sẽ thừa. Vì vậy, việc
dịch giả không thêm yếu tố
bộc lộ hàm ý tiếp diễn là
phù hợp.
- Kết cấu Present Perfect
Continuous trong câu biểu
đạt hành động bắt đầu
trong quá khứ và diễn ra
điểm hiện tại.
- Ở đây, để phù hợp với
văn cảnh nói, dịch giả đã
nhấn mạnh việc tiếp diễn
đến thời điểm nói của kết
cấu Present Perfect
 Continuous bằng từ “đang”
hơn là việc bắt đầu lúc nào.
2.1.2. The Godfather Bố già Phân tích
1. “Your daughter and Thì cô ấy và Michael - Kết cấu Present Perfect
Michael Corleone have Corleone đi lại với nhau Continuous trong câu mang
been going out together cả năm nay. Ở hô-ten nào ý nghĩa nhấn mạnh khoảng
for over a year. They have chẳng ghi ông bà Michael thời gian quá trình và tình
stayed overnight in hotels Corleone? Cái ông Michael trạng mối quan hệ giữa
together registered as man Corleone đó hiện đang có “daughter” và “ Michael
and wife. Michael lệnh truy nã liên quan đến Corleone” và ngoài ra được
Corleone is wanted for vụ hạ sát một sĩ-quan Cảnh nhấn mạnh bằng phương
questioning in the murder sát. Cô ấy không chịu cho tiên thời gian là cụm “over
of a police officer. Your tụi tôi biết một tin tức gì... a year”
daughter refuses to give us Sự thực là như vậy. Ông có
any information that may thể cho là chuyện khó tin...
help us. Those are the facts. nhưng bằng cớ thì tụi tôi có
You can call them đủ.
incredible but I can back
everything up.”
2. Lucy shook her head. Thì em chỉ biết qua loa. - Kết cấu Present Perfect
“We’re all having dinner Đại khái tối mai sẽ có bữa Continuous trong câu mang
tether tomorrow night. cơm gia đình, có mấy đứa ý nghĩa nhấn mạnh  khoảng
Freddie too. I think it might tụi mình và thằng Fred nữa. thời gian tình trạng thua lô
have something to do with Chắc để nói về vụ quản trị xảy ra ở lữ quán
the hotel. The casino has lữ quán, nghe nói sòng bạc
been dropping money hồi này lỗ quá nên Michael
lately, which shouldn’t be. được lệnh xuống coi.
The Don might want Mike
to check it out.”
3. Michael said reasonably,
“Your casino has been
losing money against all
the odds. There’s
something wrong with the
way you operate. Maybe
we can do better.”
4. I’ve been waiting for
you to become my right
arm so we can kill those
fucks that are trying to
destroy our father and our
Family.
Giọng Michael vẫn ôn tồn,
rất biết điều: - Sòng bạc
đang thua đậm, thua một
cách lạ lùng. Có thể có một
sơ-sót nào đó về vấn đề
quản trị. Biết đâu chừng
bọn tôi làm chẳng đỡ hơn?
Tao vẫn chờ mày đổi lốt để Kết cấu Perfect Continuous
sát cánh cùng tao thịt bằng
hết những thằng dám chơi
Ông Già, dám đụng đến
nhà mình
- Kết cấu Present Perfect
Continuous trong câu mang
ý nghĩa nhấn mạnh tình
trạng làm ăn thua lỗ của lữ
quán
trong câu mang ý nghĩa
nhấn mạnh quá trình chờ
đợi của nhân vật, quá đó
thể hiện sự mong mỏi và
kiên nhẫn chờ đợi thời cơ
chin mùi của nhân vật

2.2. Kết cấu Present Perfect Continuous nhấn mạnh sự lặp đi lặp lại của một
hành động được bắt đầu trước thời điểm nói cho đến thời điểm nói

2.2.1. Gone with the Cuốn theo chiều gió Phân tích
Wind
1. “The Calvert boys have Mấy thằng ranh nhà - Kết cấu Present Perfect
been blabbing again,” Calvert lại bép xép rồi, ông Continuous trong câu mang
Gerald said resignedly, Gerald chịu thua nói, nếu ý nghĩa nhấn mạnh sự lặp
“else you’d not be knowing không thì cô đã chẳng biết lại không ngừng của một
the amount. được tổng số là bao nhiêu. hành động được bắt đầu
trước thời điểm nói cho đến
 thời điểm nói, ý chỉ việc
bép xép của mấy thằng
ranh nhà Calvert.

- Trong bản dịch, Dương

Tường đã dung từ “lại” để
có thể biểu đạt sát ý của kết
cấu Present Perfect
Continuous trong câu gốc.

2. “You are way behind the Cô bao giờ cũng lạc hậu - Kết cấu Present Perfect
times,” he said. “There is với thời gian, chàng nói. Continuous trong câu mang
no Klan in Atlanta now. Bây giờ ở Atlanta làm gì có ý nghĩa nhấn mạnh sự lặp
Probably not in Georgia. 3 ca, 3 hát nào. Có lẽ ở lại không ngừng của một
You’ve been listening to khắp bang Georgia cũng hành động được bắt đầu
the Klan outrage stories of không có. Cô đã nghe các trước thời điểm nói cho đến
your Scallawag and  bạn Scallawag và Bị Thảm thời điểm nói, ý chỉ việc
của cô nhồi sọ các thứ nghe các thứ chuyện về sự
Carpetbagger friends.”
chuyện về sự hoành hành hoành hành của 3K.
của 3K chứ gì?
- Trong bản dịch, Dương
Tường đã vận dụng sự kết
hợp từ để nhấn mạnh và
biểu đạt sát nghĩa của kết
cấu Present Perfect
Continuous trong câu gốc,
cụ thể ở đây là từ “đã” và
“nhồi sọ”
 2.2.2. The Godfather Bố già Phân tích
● 1. Sonny said. “I’ve Tao phôn lại nhà nó Kết cấu Present Perfect
been calling him all không biết bao nhiêu lần Continuous trong câu mang
night. Maybe he’s rồi! Hay nó đi ngủ bậy ở ý nghĩa nhấn mạnh hành
shaked up.” đâu? đông “phôn” lặp đi lặp lại
của nhân vật Sonny nhằm
thể hiện sự gấp rút của tình
huống

III. Nhận xét khái quát qua ví dụ dữ liệu

Nhóm dựa vào ba tác phẩm “Bố già”, “cuốn theo chiều gió”, “ông già và biển cả” để thực
hiện cuộc khảo sát về sự chuyển dịch cấu trúc của thì hiện tại tiếp diễn. Về mức độ tương
đương, bản dịch tiếng Việt đã truyền đạt tròn vẹn hết ý nghĩa mà câu tiếng Anh muốn
truyền tải, không có nhiều sự xê dịch nghĩa trong bản dịch.

● Kết cấu biểu đạt kết quả

Khi khảo sát nét nghĩa này, nhóm ghi nhận được sự tương đồng trong việc chuyển dịch
về cấu trúc giữa các câu hình thái này chủ yếu được đánh dấu trong tiếng Việt với sự kết
hợp “đã + vị ngữ”, “đã + vị ngữ + rồi”, “ vị ngữ + rồi”

Vd: “He’s taken it” >> “Nó đã đớp mồi”

“He’s kind of set on getting an education, and you two have pulled him out of
the ….” >> “Xem chừng anh ấy có vẻ quyết tâm học đến nơi đến chốn, thế mà hai
anh đã kéo….”
 “We’ve made some money” >> “Chúng ta đã có tiền rồi”
“All the contracts have been signed” >> “Giao kèo ký xong hết cả rồi”
Bên cạnh đó, khảo sát đồng thời cho thấy nhiều ngoại lệ, một số trường hợp câu dịch biểu
thị ý nghĩa kết quả thông qua kết từ “ tại” đôi khi kèm theo “cũng” để thêm sắc thái cho
câu văn sao cho gần gũi với người đọc Việt Nam
Vd: “……. But I have a sentimental weakness for my children and I have spoiled
them…… I’m sorry that I had to disappoint you.” >> “… Cũng tại cưng chiều quá đâm
hư hết! .... đâu có dẫm chân nhau?”

Những trường hợp còn lại thì bản dịch tiếng Việt không kèm theo phương tiên thể hiện
thời gian nhưng vẫn mang được sắc thái kết câu biểu đạt kết quả của thì hiện tại hoàn
thành dựa vào những tình tiết và ngôn từ trong câu truyện.

Vd: “But only from life could Ellen’s face have acquired its look of pride that had no
haughtiness, its graciousness, its melancholy and its utter lack of humor” >>
“Nhưng chỉ có cuộc đời mới đem lại cho bộ mặt của Ellen cái vẻ tự hào…”

● Kết cấu hành động xảy ra trong quá khứ nhưng không có thời gian cụ thể.

Đây là một kết cấu khá phổ biến trong các tác phẩm và điểm đặc biệt của nó là không có
một dấu hiệu nào thật sự rõ ràng ngoài việc không nhắc đến thời diểm cụ thể. Trong các
tác phẩm tiếng anh, các tác giả dùng cấu trúc cơ bản nhất để biểu thị nét nghĩa này. Tuy
nhiên, khi khảo sát các bản dịch tiếng Việt, bên cạnh những câu dịch vẫn được giữ theo
nguyên tác không thêm thắt yếu tố nào:

““You will weep as I have wept– I will make you weep as your children make me
weep” >> “Được rồi! Tụi mày sẽ được khóc như tao. Con cái tụi mày làm khổ tao
thì tao sẽ cho tụi mày thử nếm mùi đau khổ!”

Nhóm khảo sát nhận thấy được sự phong phú trong các dùng từ hơn dẫu vẫn sử dụng các
phương tiên từ vựng cơ bản như đã, vừa,..

 “But what have you decided to do about selling us the horses for the Troop?”
>> “Bà đã quyết định ra sao về chuyện bán ngựa cho chúng tôi cung cấp cho
Đội?”
 ● Kết cấu Present Perfect biểu đạt hành động bắt đầu trong quá khứ nhưng
vẫn liên quan đến hiện tại.

Đây là một trong những nét nghĩa được sử nhiều trong cả ba tác phẩm được khảo sát và
thường được sử dụng để biểu thị một tình huống khởi sự trong quá khứ kéo dài đến thời
điểm phát ngôn. Ngoài ra, ta có thể chia ra thêm hai trường hợp nữa là tình huống đó liệu
có kết thúc tại (cận) thời điểm nói hay vẫn còn xảy ra trùng với thời điểm nói. Những từ
phổ biến được kết hợp với cách dùng nay là for + khoảng thời gian hoặc since + mốc thời
gian/ mệnh đề và ta thấy sự thay đổi từ Anh sang Việt không đáng kể, đa số các câu dịch
vẫn được dịch giả giữ nguyên khi chuyển dịch.

Vd: “Now we are joined together and have been since noon” >> “Bây giờ mình và
nó dính chặt nhau kể từ buổi trưa”
“Ashley, you have not favored us with your opinion,”>> “Ashley, anh chưa hạ
cố cho chúng tôi biết ý kiến của anh,”

● Kết cấu Present Perfect biểu đạt kinh nghiệm, trải nghiệm.

Kết cấu này được dùng để miêu tả một trải nghiệm hoặc hành động đã xảy ra
trước các thời đoạn qui chiếu được nhắc trong tác phẩm. Trong các tác phẩm tiếng
Anh được khảo sát, khi biểu đạt ý nghĩa này trong thì hiện tại hoàn thành thường
được kết hợp với các trạng từ never, ever,… Và trong bản dịch những phương tiện
từ vựng được sử dụng là từng, bao giờ, chưa từng, không bao giờ,…trong tiếng
Việt.

Vd:  “Have I ever been ashamed of it? >> “Đã có bao giờ ta lấy làm xấu hổ vì điều đó?”

Đồng thời, các dịch giả tận dụng sự phong phú của tiếng Việt bằng cách sử dụng từ vựng
phong phú để biểu đạt kết cấu chứ không nhất thiết phải sử dụng trạng từ đi kèm.

Vd:  “Padrone, I swear by the Holy Virgin I have never taken advantage of your
kindness” >> ““Thưa ông chủ… Tôi xin thề có Đức Mẹ, tôi không dám lợi dụng
lòng tốt của ông chủ”
 ● Kết cấu Present Perfect biểu đạt quá khứ gần

Trong tiếng Anh, kết cấu có thể được sử dụng để miêu tả một sự kiện, tình huống, hành
động được xem là gần với thời điểm phát ngôn ở hiện tại và ít khi kết hợp các chỉ tố thời
gian. Các phó từ mang tính không cụ thể về mặt thời gian thường được sử dụng kèm theo
là recently, just. Trong tiếng Việt thường được đánh dấu bằng các khung đề thời gian của
sự tình như mới , gần đây, mới đây, vừa qua…. Tuy nhiên, khảo sát ba tác phẩm, nhóm
chúng tôi thấy rất ít sự ứng dụng của kết cấu này và nếu có thì các tác giả không thường
sử dụng kèm các phương tiện từ vựng được nhắc phí trên hoặc các dịch giả đã biến tấu
câu dịch sao cho câu văn uyển chuyển.

Vd: “ Sollozzo had been watching him intently and seemed to have come to a
decision” >> “Cặp mắt Sollozzo nãy giờ nhìn nó chòng chọc. Hình như nó đã có
quyết định rồi.”

III. Nhận xét chung

Cả 2 kết cấu Present Perfect và Present Perfect Continuous được sử dụng với nhiều chức
năng khác nhau. thông qua khảo sát, chúng ta nhìn rõ được sự khác biệt giữa 2 kết cấu
trên. Cả 2 kết cấu đều có một điểm chung đó là đều biểu đạt hành động được bắt đầu
trước thời điểm phát ngôn và nó vẫn còn liên quan tại thời điểm phát ngôn. Tuy nhiên,
trong khi kết cấu Present Perfect được sử dụng trong tác phẩm gốc nhằm biểu đạt một
hành động xảy ra trong quá khứ nhưng vẫn còn liên quan, hoặc hành động đó đã tạo ra
những trạng thái, kết quả ở hiện tại, nhưng nó nhấn mạnh rằng sự việc đã được dứt điểm.
Kết cấu Present Perfect Continuous cũng biểu đạt một chức năng tương tự, nhưng nó
nhấn mạnh trạng thái tiếp diễn, cụ thể là từ lúc hành động đó được thực hiện cho đến hiện
tại nó vẫn đang xảy ra, nó tập trung vào thời gian, quá trình của hành động hay trạng thái.
Thật vậy, chính vì sự khác biệt không quá nổi bật khiến cho người học nếu không nắm
bắt rõ, sẽ gây ra sự nhầm lẫn khi sử dụng hai cấu trúc trên.

Mặt khác, các dịch giả đã truyền đạt được khá tốt và đẩy đủ về mặt ngữ nghĩa mà tác
phẩm gốc muốn truyền đạt. Cả kết cấu Present Perfect và Present Perfect Continuous
được sử dụng với nhiều chức năng khác nhau, và tuy trong tiếng Việt cả hai kết cấu này
không mang một sự khác biệt quá lớn, nếu không nói là khó phân biệt nếu người đọc
không thực sự chú ý vào tình huống truyện, nhưng các dịch giả đã rất linh hoạt để có thể
dịch một cách tự nhiên, dễ hiểu và gần gũi với văn hóa người Việt nhất. Dù đôi lúc để
làm được điều đó, dịch giả đã bỏ hoàn toàn chức năng đặc trưng của hai kết cấu, dịch
thoát nghĩa hoàn toàn. Đơn cử như đó là hành động trong quá khứ nhưng Lê Huy Bắc vẫn
dịch thành “sẽ”, hay dịch giả Ngọc Thứ Lang dịch thành “tính”. Tuy nhiên, đó lại là cách
tiếp cận với văn hóa độc giả Việt Nam một cách gần gũi, chân thật nhất. Đó cũng là điều
đương nhiên vì để có thể dịch sát nghĩa một cách hoàn toàn chính xác là điều không thể,
nếu cứ khăng khăng ép thành có thể, câu văn sẽ trở nên gượng gạo thậm chí là rỗng tuếch
đến mức khó hiểu. Do đó, có một số câu, một số tình huống truyện các dịch giả đã dịch
thoát nghĩa hoàn toàn, và điều đó đem đến cho độc giả những câu văn chương bay bổng
và mềm mại nhất có thể.

IV. Tài liệu tham khảo

Các trang web

1. https://dictionary.cambridge.org/

2. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/

3. https://www.collinsdictionary.com/

Các sách ngữ pháp tiếng Anh

1. Collins Cobuild English Grammar

2. Destination C1&C2 Grammar and Vocabulary

3. Collins Grammar for IELTS

Các ngữ liệu tiếng Anh

1. Ebook Gone with the Wind – Margaret Mitchell

2. Ebook The Old Man and the Sea – Enest Hemingway

3. Ebook The Godfather – Mario Puzo

Các ngữ liệu tiếng Việt

1. Cuốn theo chiều gió – Dương Tường dịch

2. Ông già và biển cả - Lê Huy Bắc dịch

3. Bố già – Ngọc Thứ Lang dịch