DASHBOARD, ANALYSIS,

REPORTING (DAR)
Phương pháp luận trong thiết kế ứng dụng BI

SIFT Analytics Group Vietnam ◼ Tax code: 031446118 ◼ Tel +84 28 2268 6664 ◼ info.vn@sift-ag.com
No. 60 Nguyen Van Thu Street, Dakao Ward, District One, Ho Chi Minh City
No. 36 Hoang Cau, O Cho Dua Ward, Dong Da District, Hanoi City
 SIFT ANALYTICS GROUP
Formerly known as SPSS BI (Singapore)
600 North Bridge Road #12-05
Parkview Square Singapore 188778

Giới thiệu
Phương pháp DAR (Dashboard, Analysis, Reporting) là phương pháp nền tảng để bạn có thể xây dựng trang
trên Qlik applications. Phương pháp này cho phép bạn có thể xây dựng các trang đơn giản, dễ hiểu và sử
dụng nhưng vẫn đáp ứng được yêu cầu của người sử dụng

Theo DAR, có 3 loại trang chính: người dùng bắt đầu từ 1 trang Dashboard, sau đó tới các trang Analysis và
cuối cùng là các trang Reporting. Để hiểu hơn về việc phân chia này, chúng ta cần tìm hiểu sâu hơn về cách
con người tương tác với máy tính và cách chúng ta thu nhận thông tin.

Human Computer Interaction

Trong những năm 1940s, máy tính thường được sử dụng với mục đích quân sự và khoa học. Giao diện của
máy tính thời đó rất khó hiểu khiến người sử dụng cần phải được đào tạo rất kỹ lưỡng chỉ để hiểu được
cách nó vận hành chứ chưa kể tới việc chiết, xuất dữ liệu từ chúng. Tiến tới những 80s cho tới 90s, với giao
diện đồ hoạ thân thiện hơn thì rào cản để con người sử dụng máy tính đã được giảm bớt đáng kể và những
người trí thức thông thường hoàn toàn có thể sử dụng máy tính cho những nhiệm vụ đơn giản. Đó cũng
chính là sự khởi đầu cho lĩnh vực Human Computer Interaction (HCI) hay được dịch ra tiếng Việt là tương
tác người-máy tính, nơi mà các chuyên gia HCI nghiên cứu về các con người tương tác với máy tính. Các
thiết bị điện tử này này như ATMs, máy tính bảng, smartphone, video games,… gần như không cần quá
nhiều hướng dẫn để có thể sử dụng thành thạo. Những thiết bị này chính là kết quả của các công trình
nghiên cứu HCI giúp cho các nhà thiết kế, phát triển có thể tạo ra trải nghiệm người dùng tuyệt vời trên sản
phẩm của họ. Các thiết bị điện tử, máy tính ngày nay được được sử dụng để giải quyết vô số các vấn đề
khác nhau của người dùng. Nhưng chung quy lại, tất các mục đích này đều xoay quanh việc trao đổi thông
tin giữa người và máy.

Quá trình trao đổi thông tin giữa người và máy diễn ra như thế nào?

Trong mô hình cổ điển của việc trao đổi, con người cần phải suy nghĩ giống 1 cái máy. Nhập dữ liệu, xử lý
và đưa ra kết quả. Phương pháp này tỏ ra rất là cứng nhắc, máy móc và nhiều khi khó hiểu với con người.

SIFT Analytics Group Vietnam ◼ Tax code: 031446118 ◼ Tel +84 28 2268 6664 ◼ info.vn@sift-ag.com
No. 60 Nguyen Van Thu Street, Dakao Ward, District One, Ho Chi Minh City
No. 36 Hoang Cau, O Cho Dua Ward, Dong Da District, Hanoi City
 SIFT ANALYTICS GROUP
Formerly known as SPSS BI (Singapore)
600 North Bridge Road #12-05
Parkview Square Singapore 188778

Mô hình trao đổi thông tin sau đó được xây dựng bởi Shannon dựa trên hành vi của con người, cách mà
chúng ta xử lý thông tin hơn là theo cách máy tính xử lý. Con người thu thập thông tin thông qua Perception
(nghe, nhìn, chạm,…), sau đó Cognition xử lý, lưu trữ trong tiềm thức và sau đó đưa ra hành động.

Về mặt ý tưởng thì giống mô hình ban đầu nhưng có đôi chút khác biệt. Quá trình tiếp nhận thông tin và
thông tin tiếp nhận khác nhau giữa người với người bởi các suy nghĩ, định kiến khác nhau và việc xử lý
thông tin của con người cũng bị ảnh hưởng rất nhiều bởi nghiệm quá khứ.

2 loại perception
Có 2 loại perception chính:
Top Down processing xảy ra khi việc tiếp nhận thông tin của chúng ta bị ảnh hưởng bời kinh nghiệm.
Những kinh nghiệm, hiểu biết trong quá khứ ảnh hưởng tới cái con người nhìn, trải nghiệm và mong đợi. Ví
dụ là khi chúng ta nhìn thấy 1 chiếc xe mới, tất cả các kinh nghiệm quá khứ về xe khiến chúng ta so sánh
chiếc xe mới với các loại xe cũ bạn tường sử dụng. Bạn sẽ chú ý thẳng tới các chi tiết phanh, về xi lanh,…

Bottom Up processing xảy ra khi chúng ta tiếp nhận 1 điều gì đó hoàn toàn mới và bạn hoàn toàn không
có bất cứ kinh nghiệm nào về nó trong quá khứ. Quay lại với ví dụ về chiếc xe, có lẽ các suy nghĩ của bạn
về chiếc xe đó có lẽ sẽ bắt đầu từ câu hỏi; Nhìn nó ra làm sao? Màu gì?...

Perception liên quan tới BI như thế nào?

Bắt đầu với Bottom Up Processing. Khi bạn lần đầu sử dụng Qlik apps, bạn hoàn toàn không có kinh
nghiệm, thông tin gì về chúng. Việc của người thiết kế/phát triển ứng dụng là hướng dẫn bạn cách sử dụng
phần mềm thông qua kinh nghiệm của họ. Và người dùng không có bất cứ 1 mong đợi gì.

Mặt khác, Top Down processing biết đã có những mong muốn nhất định về cái họ cần ở apps và cách
sử dụng chúng. Những mong đợi này được phát triển từ các apps trên các nền tảng BI mà họ đã từ dùng
khác. Họ “biết” những gì mà 1 apps cần có, khi đó apps này sẽ được so sánh với cái mà bạn mong muốn

SIFT Analytics Group Vietnam ◼ Tax code: 031446118 ◼ Tel +84 28 2268 6664 ◼ info.vn@sift-ag.com
No. 60 Nguyen Van Thu Street, Dakao Ward, District One, Ho Chi Minh City
No. 36 Hoang Cau, O Cho Dua Ward, Dong Da District, Hanoi City
 SIFT ANALYTICS GROUP
Formerly known as SPSS BI (Singapore)
600 North Bridge Road #12-05
Parkview Square Singapore 188778

DAR
Như vậy, những mô hình trên được áp dụng vào DAR và xây dựng application như thế nào?
Hãy cùng bắt đầu với trang Dashboard.

Dashboard
Trang Dashboard cần đưa ra các thông tin quan trọng và cần ít tương tác/nhấp chuột nhất có thể. Nó cho
phép người dùng có thể lướt qua các tính trạng đang thay đổi. Nếu người dùng của bạn chỉ có 1 vài phút để
xem tình trạng doanh nghiệp thì đây là nơi họ nên xem.

Trang dashboard có thể bắt đầu bằng các bảng nội dung có trong app để cho người dùng có thể dễ dàng
nhìn thấy các trang của app. Tiếp theo đó hãy bắt đầu xây dựng nội dung như dưới đây.

Điều cần làm:

•Để thông tin ở mức độ tổng quan
•Có 1 vài KPI (KPI quan trọng)
•Một vài Filter và Option quan trọng nhất
•Nếu có thể thì nửa trên của trang nên để chỉ số đo lường mục tiêu quan trọng nhất của doanh nghiệp
•Phân cấp thông tin dễ dàng để nhìn lướt. Thông tin quan trọng để lớn hơn thông tin kém quan trọng

SIFT Analytics Group Vietnam ◼ Tax code: 031446118 ◼ Tel +84 28 2268 6664 ◼ info.vn@sift-ag.com
No. 60 Nguyen Van Thu Street, Dakao Ward, District One, Ho Chi Minh City
No. 36 Hoang Cau, O Cho Dua Ward, Dong Da District, Hanoi City
 SIFT ANALYTICS GROUP
Formerly known as SPSS BI (Singapore)
600 North Bridge Road #12-05
Parkview Square Singapore 188778

Analysis
Trang Analysis cần có khả năng tương tác cao giúp người dùng có thể khám phá dữ liệu và tìm kiếm câu trả
lời cho các vấn đề mà người dùng tìm ra ở dashboard. Trang này là nơi người dùng sẽ dành nhiều thời gian
nhất để tương tương tác trên app để đào sâu xuống các tầng dữ liệu. Để cụ thể hơn, bạn cần mỗi chia mỗi
trang analysis là 1 mảng của doanh nghiệp (như Sale, Inventory,…) hay cho mỗi mục tiêu phân tích khác
nhau (như 1 trang chỉ để cho việc phân tích so sánh)

Điều cần làm:

•Sử dụng nhiều filter và option box
•Dữ liệu phân cấp và dễ đào sâu
•Trang có thanh thể cuộn theo chiều dọng
•Cần nhiều bảng và đồ thị

SIFT Analytics Group Vietnam ◼ Tax code: 031446118 ◼ Tel +84 28 2268 6664 ◼ info.vn@sift-ag.com
No. 60 Nguyen Van Thu Street, Dakao Ward, District One, Ho Chi Minh City
No. 36 Hoang Cau, O Cho Dua Ward, Dong Da District, Hanoi City
 SIFT ANALYTICS GROUP
Formerly known as SPSS BI (Singapore)
600 North Bridge Road #12-05
Parkview Square Singapore 188778

Reporting
Trang Report đưa ra thông tin chi tiết từng đơn vị dữ liệu được trình bày theo dạng bảng. Đây là nơi người
dùng dành nhiều thời gian để lọc, tìm kiếm dữ liệu chi tiết. Trong phần này, người dùng đã có những thông
tin, kinh nghiệm để đưa ra những kết luận. Việc xử lý thông tin này, như đã để cấp ở phần đầu, chính là
giai đoạn cognitive

Điều cần làm:

•Có khả năng đưa ra thông tin chi tiết ở mức độ thấp nhất
•Cung cấp cho người dùng góc nhìn cặn kẽ nhất để đưa ra kết luận.

SIFT Analytics Group Vietnam ◼ Tax code: 031446118 ◼ Tel +84 28 2268 6664 ◼ info.vn@sift-ag.com
No. 60 Nguyen Van Thu Street, Dakao Ward, District One, Ho Chi Minh City
No. 36 Hoang Cau, O Cho Dua Ward, Dong Da District, Hanoi City
 SIFT ANALYTICS GROUP
Formerly known as SPSS BI (Singapore)
600 North Bridge Road #12-05
Parkview Square Singapore 188778

Perception và DAR
Điều quan trọng cần chú ý là DAR không phải là quy trình tuần tự. Người dùng có thể điều hướng qua tất cả
các trang bất cứ lúc nào để phân tích Cognition, nhưng mục tiêu tối thượng của apps là dẫn tới kết luận,
hành động. Để rồi sau khi đưa ra hành động, điều chỉnh thì người dùng vẫn phải quay lại kiểm tra tình trạng
sau khi thay đổi ở dashboard, quy trình mới tương tự lại bắt đầu và lặp đi lặp lại.

Cách xây dựng apps theo phương pháp DAR giúp người dùng tiếp nhận thông tin dễ hơn thông qua quy
trình từ tổng quan tới chi tiết.

Về phía người dùng mới sử dụng với cách tiếp cận bottom-up perception, apps được xây dựng theo phương
pháp DAR vừa có giao diện đẹp mà còn dễ dàng để hiểu và sử dụng, đào sâu thông tin.

Về phía người dùng đã có như kinh nghiệm sử dụng và có những mong muốn riêng với cách tiếp cận
top-down perception, gần như là không thể để biết và thoả mãn tất cả mong muốn của tất cả người dùng.
Chính vì thể, trước khi xây dựng apps, bạn cần phải thu thập yêu cầu và KPIs để bạn hiểu hơn về doanh
nghiệp và mong muốn của họ. Thông qua các yêu cầu này, bạn có thể xậy dựng apps phù hợp, nhưng về
bản chất của các trang không thay đổi. Có nhiều trường hợp 3 loại trang nay được sử dụng bởi các đối
tượng khác nhau: Dashboard thường được sử dụng bở Senior managers trong khi analysis và reporting
thường được sử dụng bởi analyst.

Source: Qlik Community

SIFT Analytics Group Vietnam ◼ Tax code: 031446118 ◼ Tel +84 28 2268 6664 ◼ info.vn@sift-ag.com
No. 60 Nguyen Van Thu Street, Dakao Ward, District One, Ho Chi Minh City
No. 36 Hoang Cau, O Cho Dua Ward, Dong Da District, Hanoi City