PYETJA E DYTE

x 2 − 3x
1) Njehsoni lim 2 .
x →3 x − 2 x − 3

Zgjidhje:
x 2 − 3x 32 − 3  3 9−9 0
lim = = =
x →3 x 2 − 2 x − 3 3 − 23− 2 9 − 6 − 3 0
2

Formë e pacaktuar. Pjesëtohen të dy gjymtyrët e thyesës me x – 2 dhe kemi:

x 2 − 3x x( x − 3) x 3 3
lim = lim = lim = =
x →3 x − 2 x − 3 x→3 ( x + 1)( x − 3) x→3 x + 1 3 + 1 4
2

x −1 −1
2) Njehsoni lim .
x →2 x−2
Zgjidhje:
x −1 −1 2 −1 −1 1 −1 1 −1 0
lim = = = =
x →2 x−2 2−2 0 0 0
Formë e pacaktuar. Shumëzohen të dy gjymtyrët e thyesës me të konjuguarën e numëruesit. Në
këtë rast e konjuguara është ( x +1 + 2 .)
( )( ) = lim ( )
2
x −1 −1 x −1 −1 x −1 +1 x − 1 − 12
= lim
( ) ( )
lim
x →2 x−2 x →3
( x − 2) x −1 +1 x →3
( x − 2) x −1 + 1
x −1 −1 x−2 1 1 1
= lim = lim = lim = =
x →2
( x − 2) ( x −1 −1 ) x →2
( x − 2) ( x −1 + 1 ) x →2 x −1 + 1 2 −1 +1 2

1 − cos x
3) Njehsoni lim .
x →0 x sin x
Zgjidhje:
1 − cos x 1 − cos 0 1 − 1 0
lim = = =
x →0 x sin x 0  sin 0 0 0
Formë e pacaktuar. Në emëruesin e thyesës sajojmë një formulë trigonometrike të rëndësishme.
1 − cos x 1 − cos x 1 − cos x sin x
lim = lim = lim sepse lim = 1.
x →0 x sin x x →0 x  sin x x→0 x  x 1 x →0 x
x
x
1 − cos x 1
= lim =
x →0 x2 2

e x +1 − e
4) Njehsoni lim .
x →0 2x
Zgjidhje:
e x +1 − e e0+1 − e e − e 0
lim = = =
x →0 2x 2 x 0 0
Formë e pacaktuar. Në numëruesin e thyesës faktorizojmë e.
 e x +1 − e ex  e − e e(e x − 1) e ex −1 e e
lim = lim = lim =  lim = 1 =
x →0 2x x → 0 2x x → 0 2x 2 x → 0 x 2 2
x − 4 x2 −1
5) Njehsoni lim .
x →
x 2 − 1 + 3x
Zgjidhje:

Nga zëvendësimi i x-it me  rezulton forma e pacaktuar .

Në çdo polinom që gjendet në numërues apo në emërues faktorizohet monomi me fuqi më të
lartë.
x − 4x2 −1 x − 4x2 x−2| x|
lim = lim = lim
x → | x | +3 x
x →
x 2 − 1 + 3x x →
x 2 + 3x
Meqë x →  dallohen dy raste.
Rasti i parë x → +. Në këtë rast |x| = x. Atëherë shprehja e fundit te njehsimi i limitit merr
trajtën
x−2| x| x − 2x − x −1 1
= lim = lim = lim = =−
x →+ | x | +3 x x →+ x + 3 x x →+ 4 x 4 4
Rasti i dytë x → –. Në këtë rast |x| = –x. Atëherë shprehja e fundit te njehsimi i limitit merr
trajtën
x−2| x| x − 2(− x) x + 2x 3x 3
= lim = lim = lim = lim =
x →− | x | +3 x x →− − x + 3 x x →− − x + 3 x x →− 2 x 2

6) Njehsoni lim
x →
( 16 x 2 − 3x − 4 x 2 + 2 )
Zgjidhje:
Nga zëvendësimi i x-it me  rezulton forma e pacaktuar  – .
E konsiderojmë shprehjen si thyesë me emërues 1. Më pas shumëzohen të dy gjymtyrët e thyesës
me të konjuguarën 16 x 2 − 3 x + 4 x 2 + 2 .

lim
x →
( 16 x 2 − 3x − 4 x 2 + 2 = lim ) x →
16 x 2 − 3x − 4 x 2 + 2
1

( )( ) = lim ( ) −( )
2 2
16 x 2 − 3x − 4 x 2 + 2 16 x 2 − 3x + 4 x 2 + 2 16 x 2 − 3x 4x2 + 2
= lim
x →
(
1 16 x 2 − 3x + 4 x 2 + 2 ) x →
16 x 2 − 3x + 4 x 2 + 2

= lim
(16 x 2
) (
− 3x − 4 x 2 + 2 ) = lim 16 x 2 − 3x − 4 x 2 − 2
x →
16 x 2 − 3x + 4 x 2 + 2 x →
16 x 2 − 3 x + 4 x 2 + 2
12 x 2 − 3x − 2
= lim
16 x 2 − 3x + 4 x 2 + 2
x →

Në çdo polinom që gjendet në numërues apo në emërues faktorizohet monomi me fuqi më të

lartë.
12 x 2 12 x 2
= lim = lim
x → 4 | x | +2 | x |
x →
16 x 2 + 4 x 2
Meqë x →  dallohen dy raste.
Rasti i parë x → +. Në këtë rast |x| = x. Atëherë shprehja e fundit te njehsimi i limitit merr
trajtën
12 x 2 12 x 2 12 x 2
= lim = lim = lim = lim 2 x = +
x → 4 | x | +2 | x | x →+ 4 x + 2 x x →+ 6 x x →+

Rasti i dytë x → –. Në këtë rast |x| = –x. Atëherë shprehja e fundit te njehsimi i limitit merr
trajtën
12 x 2 12 x 2 12 x 2
= lim = lim = lim = lim (−2 x) = +
x → 4 | x | +2 | x | x →− 4( − x ) + 2( − x) x →− −2 x x →−

1
7) Njehsoni lim 9 x 2 − x + 2  .
x → x+3
Zgjidhje:
1 1
Nga zëvendësimi i x-it me  rezulton lim 9 x 2 − x + 2  =   = 0
x → x+3 
Pra kemi të bëjmë me formën e pacaktuar 0 ∙ .
Kjo shprehje duhet shndërruar në thyesë për të përfituar më pas njërën nga format e pacaktuara
0 
ose .
0 
1 9 x2 − x + 2 9x2 3| x |
lim 9 x − x + 2 
2
= lim = lim = lim
x → x+3 x → x+3 x → x x → x
Meqë x →  dallohen dy raste.
Rasti i parë x → +. Në këtë rast |x| = x. Atëherë shprehja e fundit te njehsimi i limitit merr
trajtën
3| x | 3x
lim = lim =3
x →+ x x →+ x
Rasti i dytë x → –. Në këtë rast |x| = –x. Atëherë shprehja e fundit te njehsimi i limitit merr
trajtën
3| x | −3x
lim = lim = −3
x →− x x → x

Format e pacaktuara fuqi

 x−2
x

8) Njehsoni lim   .
x →
 x 
Zgjidhje:
 x−2
x x
 x
= lim   = lim (1) = 1 Kemi të bëjmë me formën e pacaktuar 1.
x
Kemi: lim  
x →
 x  x→  x  x→
lim [ v ( u −1)] x −5
Zbatojmë formulën lim u v = e x→ . Shënojmë u = dhe v = x.
x → x0 x
Gjejmë lim[v(u − 1)] . Pra,
x → x0
   x − 2    x − 2 − x    −2   −2 x
lim[v(u − 1)] = lim  x   − 1  = lim  x     = lim  x     = lim = −2 .
x → x →
  x  x →
  x  x →
  x  x → x

Përfundimisht kemi:

 x−2
x
lim [ v ( u −1)] 1
lim   = e x→ = e−2 = 2
x →
 x  e

Rregulla e L’Hopitalit
x 4 − 2 x3 + 10
9) lim 4
x → 3 x + 2 x 3 − 7 x + 1

Zgjidhje:
x 4 − 2 x3 + 10  4 − 2  3 + 10 
lim = =
x → 3 x + 2 x − 7 x + 1
4 3
3  + 2   − 7   +1 
4 3

Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi

( )
'
x 4 − 2 x3 + 10 x 4 − 2 x3 + 10 4 x3 − 6 x 2
lim 4 = lim = lim
x → 3 x + 2 x 3 − 7 x + 1
( )
x → 12 x 3 + 6 x 2 − 7
x → '
3x 4 + 2 x3 − 7 x + 1


Kemi të bëjmë përsëri me formën e pacaktuar .

Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi te thyesa e fundit kemi:

( )
'
4 x3 − 6 x 2 4 x3 − 6 x 2
= lim = lim
x → 12 x 3 + 6 x 2 − 7
( )
x → '
12 x3 + 6 x 2 − 7

= lim
12 x 2 − 12 x
= lim
12 x 2 − x
= lim 2
(x2 − x )
x → 36 x 2 + 12 x x → 12 3 x 2 + x
(
x → 3 x + x
)

Kemi të bëjmë përsëri me formën e pacaktuar .

Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi te thyesa e fundit kemi:

( )
'
x2 − x x2 − x 2x −1
= lim 2 = lim = lim
x → 3 x + x
( )
x → 6 x + 1
x → '
3x 2 + x


Kemi të bëjmë përsëri me formën e pacaktuar .

Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi te thyesa e fundit kemi:

( 2 x − 1) = 2 = 1
'
2x −1
= lim = lim
x → 6 x + 1
( 6 x + 1) 6 3
x → '
 sin 3x
10) lim
x →0 1 − cos 5 x

Zgjidhje:
sin 3x sin(3  0) sin 0 0 0
lim = = = =
x →0 1 − cos 5 x 1 − cos(5  0) 1 − cos 0 1 − 1 0
Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi

( sin 3x ) = lim cos3x  ( 3x )

' ' 3cos 3x 3  cos 0 3 1
lim
sin 3x
= lim = lim = = =
x →0 5sin 5 x 5  sin 0 5  0
x →0 1 − cos5 x
(1 − cos5x ) x→0 0 + sin 5x  ( 5x )
x →0 ' '

2x − 7 x
11) lim
x →0 x
Zgjidhje:
2 x − 7 x 20 − 7 0 1 − 1 0
lim = = =
x →0 x 0 0 0
Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi

( )
'
5 x − 3x 5 x − 3x 2 x ln 2 − 7 x ln 7 20  ln 2 − 70  ln 7 2
lim = lim = lim = = 1 ln 2 − 1 ln 7 = ln 2 − ln 7 = ln
x →0 x x → 0 x' x → 0 1 1 7

x + 1 − ex
12) lim
x →0 x2
Zgjidhje:
x + 1 − e x 0 + 1 − e0 1 − 1 0
lim = = =
x →0 x2 02 0 0
Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi

( )
'
x +1 − ex x + 1 − ex 1 − ex
lim = lim = lim
( )
'
x →0 x2 x →0
x2 x →0 2 x

0 1 − e x 1 − e0 1 − 1 0
Kemi të bëjmë përsëri me formën e pacaktuar sepse lim = = = .
0 x →0 2 x 20 0 0
Nga zbatimi i rregullës së L’Hopitalit kemi te thyesa e fundit kemi:

( )
'
1 − ex 1 − ex −e x −e 0 1
= lim = lim = lim = =−
( 2 x ) x →0 2
x →0 2 x x →0 '
2 2
 1
13) lim (1 − 2 x ) x
x →0

Zgjidhje:
1 1
lim (1 − 2 x ) x = lim(1 + 2  0) 0 = 1


x →0 x →0

U përftua trajta e pacaktuar 1 .

1
Njehsohet lim[v  ln u ] ku u = 1 – 2x dhe v = .
x → x0 x
1  ln(1 − 2 x)
lim  v  ln u  = lim   ln(1 − 2 x)  = lim
x →0

x →0 x
 x →0 x
0
U përftua trajta e pacaktuar sepse lim ln (1 − 2 x )  = ln1 = 0 dhe lim x = 0 .
0 x →0 x →0

Zbatohet Rregulla e L’Hopitalit.

'
 1 ' −2
 ( −2 x ) 
 −   '
ln(1 − 2 x) 1 − 2x
= lim   = lim 1 − 2 x = lim 2 = −2
ln(1 2 x )
lim = lim
x →0 x x → 0 x' x → 0 1 x →0 1 x →0 2 x − 1

Përfundimisht kemi:
1
lim  vln u  1
lim(1 + 2 x) = e x→0
x
= e−2 =
x →0 e2
Pyetja 3
x2 −1
1) Njehsoni derivatin e funksionit y =
x2 + 1
Zgjidhje:
 u  ' u ' v − uv '
Zbatohet formula   =
 v v2
 x 2 − 1 ' ( x 2 − 1) '( x 2 + 1) − ( x 2 − 1)( x 2 + 1) '
y ' =  2  =
 x + 1 ( x 2 + 1) 2

2 x( x 2 + 1) − ( x 2 − 1)2 x 2 x3 + 2 x − 2 x3 + 2 x 4x
= = = 2
( x + 1)
2 2
( x + 1)
2 2
( x + 1) 2

2) Njehsoni derivatin e funksionit y = ln( x 2 − 3)

Zgjidhje:
( x 2 − 3) ' 2x

( )[ln( x 2 − 3)]' x −3 x −3
2 2
y' = ln( x − 3) ' =
2
= =
2 ln( x − 3) 2 ln( x − 3) 2 ln( x 2 − 3)
2 2

2x x
= =
2( x − 3) ln( x − 3) ( x − 3) ln( x 2 − 3)
2 2 2

3) Gjeni derivatin e funksionit y = sin 5 x

Zgjidhje:
Funksioni y = sin5x mund të rishkruhet y = (sin x)5.
Po të shënohet u = sin x funksioni i dhënë merr trajtën y = u 5 .
Funksionet u dhe y janë kudo të derivueshëm në  dhe për më tepër:
(u )'x = (sin x) ' = cos x dhe ( y )u' = 5u 4 .
Atëherë:
( y ) x = ( y )u  ( u ) x = 5u 4  sin x = 5  ( x 2 − 3x + 2)4  sin x .
' ' '
4) Njehsoni derivatin e funksionit duke zbatuar derivimin logaritmik y=x x

Zgjidhje:
Logaritmohen të dy anët e barazimit dhe zbatohen vetitë e logaritmeve:
y=x x (1)
ln y = ln x x
(2)
ln y = x  ln x (3)
y = e x ln x (4)
Shënim: Anët e majtë të barazimeve (1) dhe (4) janë të njëjta prandaj anët e djathta të tyre janë
të barabarta y = x x = e x ln x
Ky funksion mund të derivohet në dy mënyra:
Mënyra e parë, duke derivuar në mënyrë Mënyra e dytë, duke derivuar funksionin
implicite të dy anët e barazimet (3) e përbërë të përftuar në barazimin (4)
1
y
(
 y ' = x ln x ') y'= e( x ln x
)'
1
( )
 y ' = x ' ln x + x ( ln x ) '
y' = e x ln x
 ( )
x  ln x '
y Është zbatuar formula y ' = e ( )' = e
u u
u '

( )
1 1 1
 y' =  ln x + x  y' = e x ln x
  x 'ln x + x ( ln x ) '
y 2 x x  
x ln x  1 1
1 ln x 1
 y' = + y' = e   ln x + x  
y 2 x x 2 x x
1 ln x + 2
 y' = x ln x  ln x 1 
y 2 x y' = e  + 
2 x x
ln x + 2
y' = y x ln x  ln x + 2 
2 x y' = e  
 2 x 
ln x + 2
y' = x x  x ln x ln x + 2
2 x y' = e 
2 x
Pyetja 4

1) Gjeni vlerën më të madhe dhe vlerën më të vogël të funksionit f(x) = x4 – 2x2 + 3 në

segmentin [–2, 3]
Zgjidhje:
Gjendet derivati i parë i funksionit:
y’ = (x4 – 2x2 + 3)’ = 4x3 – 4x
Gjenden pikat kritike duke zgjidhur ekuacionin
f ‘(x) = 0
4x3 – 4x = 0
4x(x2 – 1) = 0
4x(x – 1)(x + 1) = 0
4x = 0 ose x – 1 = 0 ose x + 1 = 0
x = 0 ose x = 1 ose x = –1
Gjenden vlerat e funksionit në pikat kritike.
Në pikën kritike x = 0 kemi:
f(0) = x4 – 2x2 + 3 = 04 – 202 + 3 = 3
Në pikën kritike x = 1 kemi:
f(1) = x4 – 2x2 + 3 = 14 – 212 + 3 = 2
Në pikën kritike x = –1 kemi:
f(–1) = x4 – 2x2 + 3 = (–1)4 – 2(–1)2 + 3 = 2
Në skajin e majtë të segmentit, pra x = –2 kemi:
f(–2) = x4 – 2x2 + 3 = (–2)4 – 2(–2)2 + 3 = 16 – 8 + 3 = 11
Në skajin e djathtë të segmentit, pra x = 3 kemi:
f(3) = x4 – 2x2 + 3 = 34 – 232 + 3 = 81 – 18 + 3 = 66
Përfundimisht,
Vlera më e madhe e funksionit është në pikat x = 3. Pra,
M = f(3) = 66.
Vlera më e vogël e funksionit është në pikat x = 1 dhe x = –1
m = f(1) = 2 dhe m = f(–1) = 2.
2) Gjeni vlerën më të madhe dhe vlerën më të vogël të funksionit y = x 2 − 6 x + 10
Zgjidhje:
Gjendet derivati i rendit të parë të funksionit.
(x )
'
− 6 x + 10
( )
2
'
f ' ( x) = x 2 − 6 x + 10 =
2 x 2 − 6 x + 10
2x − 6 2( x − 3) x −3
= = =
2 x − 6 x + 10 2 x − 6 x + 102
x − 6 x + 10 2 2

Gjenden pikat kritike të funksionit duke zgjidhur ekuacionin f '( x) = 0. Pra,

x −3
=0
x − 6 x + 10
2

Që thyesa të jetë e barabartë me 0 duhet që numëruesi i saj të jetë e barabartë me 0. Pra,

x–3=0
x=3
Funksioni ka vetëm një pikë kritike x = 3
Gjendet funksioni që është derivati i rendit të dytë të funksionit të dhënë:

( )
'

 ( x − 3) x − 6 x + 10 − ( x − 3) x 2 − 6 x + 10
' ' 2
 x−3
f ( x) = 
"
 =
( )
2
 x − 6 x + 10 
2
x 2 − 6 x + 10

(x )
'
2
− 6 x + 10
1 x 2
− 6 x + 10 − ( x − 3) 
= 2 x 2 − 6 x + 10
( )
2
x 2 − 6 x + 10

( x − 3) ( 2 x − 6 )
x 2 − 6 x + 10 −
= 2 x 2 − 6 x + 10
x 2 − 6 x + 10
( x − 3)2 x 2 − 6 x + 10 − ( x 2 − 6 x + 9)
x 2 − 6 x + 10 −
= x 2 − 6 x + 10 = x 2 − 6 x + 10
x − 6 x + 10
2
x 2 − 6 x + 10
1
=
(x 2
− 6 x + 10 ) x 2 − 6 x + 10
Në çdo pikë kritike gjendet vlera e funksionit f ''( x) .
Vlera e funksionit f ''( x) në pikën x = 3 është:
1 1
f " (3) = =
( x2 − 6 x + 10) x2 − 6 x + 10 (32 − 6  3 + 10 ) 32 − 6  3 + 10
1 1
= = =1 0
( 9 − 18 + 10 ) 9 − 18 + 10 1 1
Bazuar në teormën 5 funksioni ka minimum në këtë pikë (x = 3)
Vlera e minimumit lokal është:
m = f(3) = x 2 − 6 x + 10 = 32 − 6  3 + 10 = 9 − 18 + 10 = 1
Funksioni nuk ka vlerë më të madhe.
3) Të maksimizohet fitimi i një firme nëse funksioni i të ardhurave totale jepet me funksionin
A = 4000Q – 33Q2 dhe funksioni i kostove totale është C = 2Q3 – 3Q2 + 400Q + 5000 duke
supozuar që Q > 0.
Zgjidhje:
Funksioni i të ardhurave totale është: A = 4000Q – 33Q2
Funksioni i fitimit është:
π = A – C = 4000Q − 33Q 2 − ( 2Q 3 − 3Q 2 + 400Q + 5000 ) = −2Q3 − 30Q2 + 3600Q − 5000
Njehsohet derivati i parë të funksionit të fitimit:
d
 '= = (−2Q3 − 30Q 2 + 3600Q − 5000) ' = −6Q 2 − 60Q + 3600 .
dQ
Gjendet pika kritike duke zgjidhur ekuacionin ’ = 0. Pra,
−6Q2 − 60Q + 3600 = 0
Q2 + 10Q − 600 = 0
Nga zgjidhja e këtij ekuacioni fitohen rrënjët Q1 = 20 ose Q2 = –30.
Pikë kritike është vetëm rrënja Q1 = 20. Rrënja Q2 = –30 < 0 nuk pranohet në ekonomi.
Njëhsohet derivati i rendit të dytë të funksionit të fitimit:
π” = ( −6Q2 − 60Q + 3600 )’ = –12Q – 60
Meqë π”(20) = –1220 – 60 = –300 < 0 funksioni i fitimit  = −2Q3 − 30Q2 + 3600Q − 5000 ka
maksimum për sasinë Q = 20 dhe vlera e fitimit maksimal është:
πmax =  ( 20 ) = −2  203 − 30  202 + 3600  20 − 5000

= –16000 – 12000 + 72000 – 5000

= 39000 njësi.
4) Një firmë prodhon dy artikuj të cilat i shet në treg me çmimet 1000 euro dhe 800 euro
përkatësisht. Kostoja totale e prodhimit të këtyre dy të mirave materiale jepet me formulën
C = 2 x2 + 2 xy + y 2 ku x dhe y janë shënuar sasitë e artikujve, respektivisht. Gjeni fitimin
maksimal dhe vlerat x dhe y që sigurojnë atë fitim.
zgjidhje:
Të ardhurat totale jepen me formulën: A = P1Q1 + P2Q2 = 1000x + 800y
dhe fitimi  jepet me formulën  = A – C
Duke kryer zëvendësimet e duhura merret funksioni
 = 1000x + 800y – 2x2 – y2 + 2xy
Gjenden derivatet e pjesshme të rendit të parë:
 x' = (1000 x + 800 y − 2 x 2 − y 2 + 2 xy )'x = 1000 − 4 x + 2 y
 ' = (1000 x + 800 y − 2 x 2 − y 2 + 2 xy )'y = 800 − 2 y + 2 x
y

Zgjidhet sistemi i formuar nga ekuacionet  x' = 0,  y' = 0. Pra,


1000 − 4x + 2 y = 0  −2x + y = − 500
 ose njëlloj 

 800 + 2 x − 2y = 0  x − y = − 800
Nga zgjidhja e këtij sistemi merret x = 1300 dhe y = 2100.
Kështu (2, 4) është pika e vetme stacionere e funksionit .
Gjenden derivatet e pjesshëm të rendit të dytë
 xx" = −4  "yy = −2 dhe  xy" =  "yx = 2.
Njehsohet funksioni përcaktues i optimizimit të -së
D = AC – B2 =  xx" ∙  "yy – (  xy" )2
= (−4)  (−2) − (2)2 > 0
Meqë D > 0 dhe A =  xx" < 0 (ose C =  "yy < 0)
Funksioni i fitimit  = 1000x + 800y – 2x2 – y2 + 2xy ka maksimum dhe
max = 1000x + 800y – 2x2 – y2 + 2xy
= 1000 ∙ 1300 + 800 ∙ 2100 − 2 ∙ 13002 – 21002 + 2  1300 ∙ 2100
= 1300000 + 1680000 – 3380000 – 4410000 + 5460000
= 650000 €
Pyetja 5

1) Njehsoni integralin  4
2 x + 1dx
zgjidhje:
Zëvëndësohet 4 2 x + 1 = t nga ku merret 2x + 1 = t4.
Duke diferencuar të dy anët merret:
d(2x + 1) = d(t3)
(2x + 1)’dx = (t34’dt
2dx = 4t3dt
dx = 2t 3dt . Atëherë:
t5
 2 x + 1dx =  t  2  t dt = 2 t dt =2  5 + c
4 3 4

( )
2
= 2 4
2 x + 1 + c , c ■

sin x
2)Njehsoni integralin  dx
cos5 x
Zgjidhje:
Funksioni nënintegral rishkruhet si në vijim:
sin x
 cos5 xdx =  cos x sin xdx
−5

Shënohet u(x) = cos x = t. Diferencohen të dy anët

d(cosx) = dt
(cosx)’dx = dt
sinx dx = dt
nga ku dhe kemi:
t −5+1 1
 cos5 x 
sin x
dx = cos −5
x sin xdx =  t −5
dt =
−4
+c = −
4 cos 4 x
+c, c   ■

3) Njehsoni integralin:  x ln xdx

Zgjidhje:
Shёnohen: u = lnx dhe dv = xdx
Duke diferencuar anё pёr anё barazimin e parё dhe duke integruar anё pёr anё barazimin e dytё
pёrftohen barazimet:
du = d (ln x) dhe v =  xdx
dx x2
që nga merret du = dhe v =
x 2
x2  x 2 dx 
  
 x ln xdx = u  v −  vdu = 2
 ln x −  
2 x

 
x2 1 x2 1 x2
=  ln x −  ( xdx ) =  ln x − 
2 2 2 2 2
2 
1
=  ln x −  + c , c  ■
x
2 2