Professional Documents
Culture Documents
PAALAALA: ITO NA ANG HULING KWARTER NG INYONG PAG-AARAL PARA SA PAMPAARALANG TAON 2020-
2021. ANG LAS NA ITO AY BINUBUO NG UNA AT PANGALAWANG GAWAING PAGKATUTO. BINABATI KO KAYO
SA INYONG MATALINONG DESISYON NA MAKATAPOS SA IKA -SAMPUNG BAITANG NG PAG-AARAL SA
KABILA NG NARARANASAN NATING PANDEMYA. HINDI KO MAN KAYO PERSONAL NA NAKADAUPANG
PALAD, NAKAUSAP O NAKANGITIAN, AY DAMA KO ANG INYONG PAGPUPUNYAGI NA MATUTO,
MAKATAPOS PARA SA INYONG MGA PANGARAP AT PAGSISIKAP NA MAIHATID SA PAARALAN ANG INYONG
KAALAMAN NA NAKASULAT SA MUMUNTING PAPEL NA NAGKAROON NG MALAKING BAHAGI SA ATING
UGNAYAN. ANUMAN ANG INYONG MGA PANGARAP AT ADHIKAIN SA BUHAY, LAGI SANANG ALALAHANIN
NA KAMING MGA GURO AY NAGING KASAMA AT PATNUBAY SA INYONG PAG-ABOT NG MGA PANGARAP.
MULI, AKING IPJNAHAHATID ANG MAINIT NA PAGBATI. MARAMING SALAMAT AT MABUHAY KAYO!
Q4 LAS 1
I. PANIMULANG KONSEPTO:
Alamin
Mahalaga ang papel na ginagampanan ng mamamayan sa isang bansa. Ang mga pagbabagong
panlipunan, tulad ng pagkakaroon ng mga imprastruktura, pasilidad, komunikasyon, makabagong
pamumuhay at pag-unlad ng ekonomiya ay dulot ng sipag, talino at kakayahan ng mga mamamayan na
nakatira sa isang bansa. Sa yunit na ito, ating pag-aaralan ang kahalagahan ng pagiging aktibong
mamamayan. Makakatulong ito upang mapalalim ang iyong pag-unawa tungkol sa mga gampanin ng isang
mamamayan sa lipunan.
Panimulang Gawain
Krosalita: Mula sa krosalita ay subukan mong hanapin, sa anomang direksyon, ang mga salita na
tumutukoy sa katangian na dapat taglayin ng isang aktibong mamamayan, pagkatapos isulat ito sa sagutang
papel kung ano ang siyang tinutukoy nito.
F Q U E R T Y D E E G B R A L K
M A K A S A N D A I G D I G A N
P R O D U K S N A Y A B A K A M
M G K A R A N H A Y G D I T A N
O S S V J G G T F B W E R I D E
P I A O A H A R R I H L E N E R
Z T N P I I T A I T R I G G T X
S H A U M L J R E K Y B U F E R
E G A T M A O S D U I E L E R G
H B L O A A S T T D D R A R I U
P I L F K D E R U O S A R A O I
H F P A A S R O G R E T D F T J
T A P A T S A R E P U B L I K A
A M B T A U U F H F T L T T N L
M I R Y O T V H T L E Y U G I A
B P U F L R T U G R R G G A N E
trabaho. 2
_____________ 4. Ito ay tumutukoy sa katapatang-loob at hindi pagtalikod sa pagka-mamamayan ng isang
bansa.
_____________ 5.Isang katangian ng aktibong mamamayan na isinasa-alang ang kagalingan ng sariling
bansa
at ng buong mundo.
Pagkatapos mong alamin ang mga katangiang dapat taglayin ng isang aktibong mamamayan. Ikaw ay
magiging mas handa para sa pag-unawa tungkol sa dalawang pananaw ng pagkamamamayan: ang ligal na
pananaw at lumawak na pananaw.
Suriin
Basahing mabuti ang sumusunod na mga talata upang lumawak ang iyong kaalaman tungkol sa
dalawang pananaw ng pagkamamamayan.
Ligal na Pananaw
Ang konsepto ng citizenship (pagkamamamayan) o ang kalagayan o katayuan ng isang tao bilang
miyembro ng isang pamayanan o estado ay maaaring iugat sa kasaysayan ng daigdig. Tinatayang
panahon ng kabihasnang Griyego nang umusbong ang konsepto ng citizen. Ang kabihasnang Griyego ay
binubuo ng mga lungsod-estado na tinatawag na polis. Ito ay isang lipunan na binubuo ng mga taong may
iisang pagkakakilanlan at iisang mithiin. Ang polis ay binubuo ng mga citizen na limitado lamang sa
kalalakihan. Ang pagiging citizen ng Greece ay isang pribilehiyo kung saan may kalakip na mga karapatan
at tungkulin. Ayon sa orador ng Athens na si Pericles, hindi lamang sarili ang iniisip ng mga citizen kundi
maging ang kalagayan ng estado. Ang isang citizen ay inaasahan na makilahok sa mga gawain sa polis
tulad ng paglahok sa mga pampublikong asembliya at paglilitis. Ang isang citizen ay maaaring politiko,
administrador, husgado, at sundalo.
Dito rin makikita kung sino ang mga maituturing na citizen ng isang estado at ang kanilang mga karapatan
at tungkulin bilang isang citizen.
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF CAMARINES NORTE
Eco Athletic Field, F. Pimentel Ave., Daet, Camarines Norte 4600
camarines.norte@deped.gov.ph
DepEd Camarines Norte
3
Bilang halimbawa, tunghayan ang kasunod na teksto. Ito ay tungkol sa ikaapat na artikulo ng Saligang Batas
ng1987 ng Pilipinas na nagpapahayag ng tungkol sa pagkamamamayan. Iniisa-isa rito kung sino ang
maituturing na mamamayan ng Pilipinas.
ARTIKULO IV
PAGKAMAMAMAYAN
Sanggunian:
Saligang Batas ng 1987 ng Pilipinas. (1987, February 2). Ang Konstitusyon ng Republika
ng Pilipinas 1987.
Sa kabila nito ay maaaring mawala ang pagkamamamayan ng isang indibiduwal. Unang dahilan ay kung siya
ay sasailalim sa proseso ng naturalisasyon sa ibang bansa. Ang ilan sa mga ito ay ang sumusunod:
4
Sa puntong ito ay maliwanag na sa iyo ang konsepto ng citizenship at ang tradisyonal na
pananaw nito. Sa susunod na talata ay iyong matutunghayan kung paano sa pagdaan ng
panahon ay lumawak ang konsepto ng pagkamamamayan. Pansinin ang malaking pagkakaiba ng
tradisyonal at ang pagiging malawak na pakahulugan ng pagkamamamayan.
Pamprosesong Tanong:
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
2. Ano ang pagkakaiba ng ligal na pananaw at lumawak na pananaw?
_______________________________________________________________________________________
5
3. Bakit mahalaga sa isang lipunan ang pagiging aktibo ng mamamayan sa pagkakamit ng kaunlaran ng
bansa?
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Paghahalaw
Lumawak na Pananaw ng
Dahilan ng Pagiging Dahilan ng Pagkawala ng
Pagkamamamayan ayon kay Yeban
Mamamayan Pagkamamamayan
(2004)
Tandaan Natin
Maituturing na ikaw ay isang aktibong mamamayan ng isang bansa kung hindi lamang ang
pagiging tagamasid sa mga pagbabagong nagaganap sa lipunan. Tayo ang bumubuo sa ating lipunan. Tayo
ang nagpapagalaw, nagpapaunlad at naka depende saatin ang ikauunlad nito. Kung kaya mahalaga ang papel
ng isang mamamayan sa lipunan.
Bilang bahagi ng isang lipunan na may mga karapatan at tungkuling dapat gampanan,inaasahan na siya ay
magiging aktibong kalahok sa pagtugon sa mga isyung kinahaharap ng lipunan sa pagpapabuti sa kalagayan
nito.
Dapat ang bawat isa sa atin ay sumusunod sa mgaalituntunin at batas sa loob ng tahanan, paaralan at
maging sa pamayanan.
Ang pagkamamamayan, igigiit ng isangmamamayan ang kaniyang mga karapatan para sa ikabubuti ng bayan.
6
Paglalapat
1. Paano mo nasabing ang mga gawaing inilagay mo sa tsart ay nagpapakita ng pagiging isang aktibong
mamamayan?
______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
2. Gaano kahalaga sa isang lipunan ang isang aktibong mamamayan?
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
B. I-Sanaysay mo na iyan!
Mula sa iyong mga natutunan sa paksa, madalas sa maraming pagkakataon, hindi natin naipamamalas ang
ating pagkamamamayan sa mga hamong panlipunan na ating kinakaharap.
Ngayon, gumawa ka ng isang sanaysay tungkol sa kahalagahan ng pagiging aktibong mamamayan ng isang
bansa at kung paano dapat harapin ang nagbabagong lipunan. Maging malikhain sa paggawa nito.
Answer Key
Panimulang Gawain
1. Makabayan
2. Makatao
3. Produktibo
4. Tapat sa Republika
5. Makasandaigdigan
Pagsusuri
Paghahalaw
Paglalapat
A. Ang sagot ng mga mag-aaral ay nakaayon sa ligal at umawak na pananaw na may kalakip na
paliwanag.
B. Ang sagot ng mga mag-aaral ay nakadepende sa husay ng Paggawa ng sanaysay.
Mga Sanggunian
Department of Education. Araling Panlipunan – Ikalawang Markahan – Modyul 4; Alternative Delivery Mode
https://www.scribd.com/document/390781298/Rubrik-Sa-Pagsulat-Ng-Sanaysay
http://clipart-library.com/
https://www.academia.edu/38373454/COT_3_pptx
Quarter 4 – LAS 2
Alamin
2. Nasusuri ang iba’t ibang paraan na dapat gawin sa mga gawaing pansibiko sa pamayanan at bansa.
Panimulang Gawain
Pagsali sa
organisasyon Pagsunod sa
ng kawang Batas
10
Dito isulat ang sagot:
BINABATI KITA!
Sa bahaging ito, iyong tinukoy ang mga dati mong kaalaman tungkol sa mabuting mamamayan.
Gamitin ang mga dating kaalamang ito para sa mga susunod na gawain, ang PAGSUSURI.
Suriin
Hulaan Mo Ako!
Pag-aralan ang mga larawan na ipinapakita at hulaan kung anong uri ng gawaing pansibiko ito.
1. 2. 3.
5. 6.
4
___________________ _____________________ _______________________
Paghahalaw
Basahin ang kuwento sa ibaba at tulungan si Mang Pepe at ang kanyang mga kapitbahay sa
pagharap sa mga suliranin ng kanilang komunidad.
Limang taon nang nakatira si Mang Pepe sa Barangay Lumang Lipunan. Sa limang taon niyang
paninirahan sa komunidad ay marami nang suliranin ang kanyang napansin. Ang kanilang komunidad
ay may problema sa basura, kawalan ng mga pasilidad sa kalusugan, malubhang pagsusugal ng mga
kabataan, at malnutrisyon sa mga bata. Gusto niyang makatulong upang maresolba ang mga
suliraning ito. Bandang huli ay nagdesisyon si Mang Pepe na kausapin ang kanilang Punong Barangay.
Inilatag at tinalakay niya ang kanyang mga obserbasyon sa kanilang komunidad. Si Ka Siso, ang
bagong halal na Punong Barangay, ay mayroon ding katulad na mga obserbasyon. Dahil dito ay
siniguro niya kay Mang Pepe na tatalakayin niya ito sa mga konsehal ng komunidad.
Matapos ang dalawang linggo, nagpasya ang mga lider-komunidad na magdaos ng pagpupulong at
konsultasyon sa mga residente. Ang bawat opisyal ng komunidad ay naging masigasig sa pag-imbita
sa bawat residente upang dumalo sa mga pulong. Ang kanilang mga pulong ay tumutok sa mga
problema at pangangailangan ng komunidad. Ang lahat ng residente ay nakadalo sa mga pulong.
Tinalakay nila sa pulong ang mga obserbasyon ni Mang Pepe. Ang karamihan sa mga residente ay
mayroon ding ganoong mga obserbasyon at nagnanais na ang mga obserbasyong ito sa kanilang
komunidad ay mabigyang solusyon. Napagtanto nilang lahat na ang mga ito ay suliranin ng kanilang
komunidad at nakaaapekto rin sa kanila at sa kanilang mga pamilya. Nagpasyang kumilos ang mga
lider at residente, kasama na si Mang Pepe upang harapin ang kanilang mga problemang pang-
komunidad. Nagpasya silang magbuo ng mga komite na siyang mangangasiwa para sa bawat
problemang natukoy ng mga tao.
Pamprosesong Tanong:
12
Paglalapat
A. Ilista Mo Na Yan!
1. Bilang isang indibidwal, ilista ang mga pamamaraan na iyong ginawa upang makilahok sa mga
gawaing nagsusulong at nangangalaga sa karapatang pantao. Paano mo ito ginawa?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2. Paano tayo makatutulong ng epektibo sa pag-unlad ng ating pamayanan at bansa?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
B. Gumawa ng isang malikhaing kampanyang biswal. Ilahad ang iyong gagawin kung paano tayo
makatutulong sa lubusang pag-unlad ng ating bansa. Gamiting halimbawa ang larawan na nasa ibaba.
Isulat sa isang kapirasong papel.
Hal.
Makatotohanan at Naipakita/Naipahahayag ng
Makabuluhan makatotohan ang nais
10
ipabatid ng campaign ad at
naaayon sa layunin ng paksa
Malinaw at wasto Malinaw ang mensahe ng ad
10
at wasto ang salitang ginamit
Malikhain Malikhain ang pagkakagawa
at nalampasan ang 20
inaasahang gawains
13
Answer Key
Panimulang Gawain
1. Pagsunod sa Batas
2. Pagbabayad ng tamang buwis
3. Pagtatapon ng wasto ng basura
4. Maglingkod ng maayos sa pinapasukan
5. Pagsali sa organisasyon ng kawang gawa
Ang mga kasagutan ng mag-aaral ay maaaring magkaiba, depende sa uri ng gawain ng mabuting
mamamayan ayon sa kanilang kaalaman
Pagsusuri
Paghahalaw
Ang mga sagot ng mag-aaral ay maaaring magkaiba sapagkat nakabatay ito sa kanilang pag-
unawa mula sa kuwento.
Paglalapat
A. Ang mga sagot ng mag-aaral ay maaaring magkaiba depende sa kanilang karanasan tungkol sa
pagtataguyod ng karapatang pantao.
B. Maaaring magkakaiba ang disenyo ng kanilang ginawang campaign material subalit maaaring
isangguni sa rubrik ang paraan ng ebalwasyon o pagmamarka.
Mga Sanggunian
Department of Education. Araling Panlipunan Grade 10 Learners Module, 2017.
Department of Education, Prototype and Contextualized Daily Lesson Plans (DLP’s) Araling Panlipunan 10,
Mga Kontemporaryong Isyu, Quarter 4
Department of Education. Araling Panlipunan – Ikalawang Markahan – Modyul 4; Alternative Delivery Mode
Learning Activity Sheet in Araling Panlipunan Grade 3
https://www.scribd.com/document/390781298/Rubrik-Sa-Pagsulat-Ng-Sanaysay
http://clipart-library.com/
https://www.academia.edu/38373454/COT_3_pptx