Wika- Kahulugan,

Kahalagahan, Katangian
at Kalikasan

Modyul sa Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
11
Unang Markahan

EMALYN A. YAHIN
Developer

Department of Education • Cordillera Administrative Region

 Republic of the Philippines
DEPARTMENT OF EDUCATION
Cordillera Administrative Region
SCHOOLS DIVISION OF ABRA
Actividad-Economia St., Zone 2, Bangued, Abra

Published by:
Learning Resource Management and Development System

COPYRIGHT NOTICE
2020

Section 9 of Presidential Decree No. 49 provides:

―No copyright shall subsist in any work of the Government of the Philippines.
However, prior approval of the government agency of office wherein the work is
created shall be necessary for exploitation of such work for profit.‖

This material has been developed for the implementation of K-12 Curriculum
through the Curriculum Implementation Division (CID)—Learning Resource
Management Section. It can be reproduced for educational purposes and the source
must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version,
an enhancement or a supplementary work are permitted provided all original work is
acknowledged and the copyright is attributed. No work may be derived from this
material for commercial purposes and profit.

ii
 PAUNANG SALITA

This module is a project of the Curriculum Implementation Division particularly

the Learning Resource Management and Development Unit, Department of
Education, Schools Division of Abra which is in response to the implementation of
the K to 12 Curriculum.

This Learning Material is a property of the Department of Education, Schools

Division of Abra, Curriculum Implementation Division, Learning Resource
Management Section. It aims to improve learners’ performance specifically in
Filipino.

Date of Development : July, 2020

Resource Location : Schools Division of Abra
Learning Area : Filipino
Grade Level : 11
Learning Resource Type : Module
Language : Filipino
Quarter/Week : Q1/W1
Learning Competency/Code : Natutukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng
mga konseptong pangwika. (F11PT- Ia- 85)

iii
 PAGKILALA

Taos- puso ang pasasalamat ng tagabuo sa mga sumusunod na indibidwal

dahil sa kanilang walang humpay na suporta at kontribusyon para tapusin ang
modyul na ito.

Sa kanyang School Head na maunawain at laging handang tumulong at

sumuporta.

Sa DepEd Schools, Learning Resource Management and Development

Center, sa walang katapusang patnubay at gabay.
Sa kanyang pamilya na nagsilbing inspirasyon para mapagtagumpayang
matapos ang modyul na ito.
At higit sa lahat sa Poong Maykapal, sa pagbibigay niya ng determinasyon sa
tagabuo na maisagawa at maisakatuparan ang modyul na ito.

Emalyn A. Yahin
Abra High School

DIVISION LRMDS STAFF:

RIZA E. PERALTA RYNWALTER A. PAA

Librarian II Project Development Officer II

RONALD T. MARQUEZ
Education Program Supervisor for LRMS

CONSULTANTS:

HEDWIG M. BELMES
Chief Education Supervisor Curriculum Implementation Division

CHRISTOPHER C. BENIGNO
OIC- Office of the Assistant Schools Division Superintendent

GLORIA B. BUYA-AO
Schools Division Superintendent

iv
 TALAAN NG NILALAMAN

Pahina
Karapatang Sipi …………………………………………………..……...…..…. i
Paunang Salita………………………………………………………… ii
Pagkilala……………………………………………………. …….…................. iv
Talaan ng Nilalaman……………………………………………………….……. V
Pamagat ng pahina……………………………………………………………… 1
Alamin …………………………………………………………………………. 2
Layunin
Subukin……………………………………………………………… 3
Aralin……………………………………………………………………………… 4
Balikan………………………………………………………………………. 4
Tuklasin……………………………………….……………….…………. 5
Suriin……………………………………...…………. 6
Pagyamanin ………………………………………………………………… 7
Gawain 1………………………………………………………………….. 7
Tayahin1……………………………………………...……………… 8
Gawain 2………………………………………………………………..... 9
Tayahin 2………………………………………………...…………… 10
Gawain 3…………………………………………………………………... 11
Tayahin 3……………………………………………...……………… 12
Isaisip ………………………………………………………………………... 13
Isagawa ……………………………………………………………….……….. 14
Subukin …………………...…………………………………………………….. 15
Karagdagang Gawain……………………………………………….…………... 16
Susi sa Pagwawasto……………………………………………………………. 17
Susi sa Pagwawasto…………………………………………………...……….. 18
Sanggunian………………………………………………………...………. 19
20

v
 Wika- Kahulugan,
Kahalagahan, Katangian
at Kalikasan

Modyul sa Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
11
Unang Markahan

EMALYN A. YAHIN
Developer
 Alamin

Bakit kaya may wika? Mahalaga ba ito? Nabubuhay tayo sa daigdig ng salita
(Fromkin at Rodman, 1983). Sa pagsasalita gumagamit tayo ng wika. Mayaman ang
wika at isa itong malawak na larangan. Hindi nauubos ang mga kaalamang
natututuhan at natutuklasan tungkol sa wika.
Sa modyul na ito, matututunan mo ang tungkol sa wika.
Layunin
 Natutukoy ang kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong pangwika.
(F11PT- Ic- 85)
1. Nakikilala ang mga katangian at kalikasan ng wika.
2. Nakapagbibigay ng sitwasyon gamit ang wika.
3. Nakabubuo ng mga sulatin sa pamamagitan ng wika.

2
 Subukin
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga aytem at piliin ang titik ng
pinakaangkop na sagot.
1. Ito ay kalipunan ng mga salita at ang pamamaraan ng pagsama- sama ng mga ito
para magkaunawaan o makapag- usap ang isang grupo ng tao.
a. kultura b. wika c. paniniwala d. simbolo
2. Alin ang hindi kabilang sa katangian ng wika? Ang wika ay
a. arbitraryo b. balangkas c. katangian d. disenyo
3. Alin sa mga sumusunod na katangian ng wika ang nagpapakita ng kanya-
kanyang lakas at kahinaan. Ang wika ay
a. sinasalitang tunog b. natatangi c. nagbabago d. may antas o lebel
4. Ito ay isinaayos ang mga tunog sa paraang pinagkasunduan ng pangkat ng mga
taong gumagamit nito. Ang wika ay
a. kabuhol ng kultura b. nagbabago c. natatangi d. arbitraryo
5. Alin ang kabilang sa katangian ng wika. Ang wika ay
a. dinamiko at malikhain b. tiyak c. nagbibigay turing d.mabisa
6. Ano ang ibig sabihin ng dinamikong wika?
a. sikat at malakas b. buhay at aktibo c. mahina at nawala d.bago at gamit
7. Alin sa mga sumusunod ang hindi halimbawa na ―ang wika ay sinasalitang tunog
a. natutulog na bata b. iyak ng sanggol c. tilaok ng manok d. ngiyaw ng pusa
8. Alin sa mga sumusnod ang kabilang sa kalikasan ng wika? Ang wika ay may
a. pangungusap b. panturing c. sagot d. ispeling
9. Alin naman ang hindi kabilang sa kalikasan ng wika? Ang wika ay may
a. dalang kahulugan b. sistemang oral-awral c. pagbasa d. ispeling
10. Kapag hindi nagamit ang wika, io ay maaaring_________
a. mawala b. matulog c. maluma d. maiwan
11. Kabuhol ng wika ang _______________
a. simbolo b. kultura c. ambisyon d. prinsipyo
12. Isa sa katangian ng wika ay gamit sa lahat ng __________
a. pagkakataon b. oras c. disiplina d. respeto
13. Walang dalawang wika ang magkatulad, samakatuwid ang wika ay _________
a. natatangi b. nagbabago c. nagagamit d. nababalangkas
14. Kung ang sistemang oral ay pasalita, ano naman ang sistemang awral?
a. pasulat b. panonood c. pakikinig d. pagbasa
15. Ayon sa kanya, ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na
pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng taong kabilang sa
isang kultura.
a. M.A.K Halliday b. H. Gleason c. N. Chomsky d. D. Hymes

3
 Balikan

Ang wika ay bahagi ng ating kultura. Sa isang wika nakikilala ng bayan ang
kanyang ang kultura at natututuhan niya itong angkinin at ipagmalaki. Ito ay
mabisang kasangkapan ng tao sa pakikipag- unawaan sa kanyang kapwa. Ito ay
biyayang galing sa Diyos upang ipaabot ng tao ang kanyang iniisip, nadarama,
nakikita at nararanasan sa kanyang kapaligirang ginagalwan.

Panuto: Mayroon tayong iba’t ibang karanasan sa paggamit ng wika, Ingles man ito
o Filipino. May mga gumagamit ng Filipino para masabing makabayan sila. Ang iba
naman, gumagamit ng Ingles para magpasikat sa kausap nila. Sa hindi lalampas sa
sampung pangungusap, ano ang karanasang hindi mo malilimutan sa paggamit ng
wika?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________

4
 Tuklasin

Panuto: Magbigay ng sitwasyon sa bawat pangungusap.

1. Nagpapakita ang wika ay mahalaga sa pakikipagkomunikasyon sa ibang

bansa.
Sitwasyon:
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

2. Nagpapakita na ang wika ay mahalaga sa pagbubuklod ng pamilya.

Sitwasyon:
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

3. Nagpapakita na ang wika ay may pagkakaisa ang mga mamamayan.

Sitwasyon:
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
4. Nagpapakita na ang wika ay mabisang kasangkapan sa pagtamo at
pagpapalaganap ng karunungan at kaalaman.
Sitwasyon:
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

5. Nagpapakita na ang wika ay mahalaga sa pagkakaibigan.

Sitwasyon:
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

5
 Suriin

Ano nga ba ang wika? Ano ang kahalagahan nito? Ano ang taglay nitong
kalikasan at katangian? Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan
ito ng mga simbolo, tunog at mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais
sabihin ng kaisipan. Ginagamit ang pamamaraang ito sa pagpapaabot ng kaisipan at
damdamin sa pamamagitan ng pagsasalita at pagsulat. Isa rin ito likas na
makataong pamamaraan ng paghahatid ng kaisipan at damdamin at mga hangarin
sa pmamagitan ng isang kaparaanang lumiikha ng tunog, at kabuuan din ito ng mga
sagisag sa paraang binibigkas. Ayon naman kay Gleason, ang wika ay isang
masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at isinasaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit sa komunikasyon ng mga taong nabibilang sa isang
kultura

Kahalagahan ng wika
1. Pakikipag- ugnayan sa tao at sa bawat bansa sa daigdig
2. Naipapakilala natin ang ating kultura
3. Instrumento sa komunikasyon
4. Nagsisilbing tagapag- ingat at tagapaglaganap ng karunungan

Katangian ng wika
1. Ang wika ay sinasalitang tunog
2. Ang wika ay pinili at isinasaayos sa paraang arbitraryo
3. Ang wika ay masistemang balangkas
4. Ang wika ay kabuhol ng kultura
5. Ang wika ay nagbabago
6. Ang wika ay dinamiko at malikhain
7. Ang wika ay gamit sa lahat ng disiplina
8. Ang wika ay natatangi
9. May lebel o antas ang wika

Kalikasan ng wika
1. Pinagsama- samang tunog
2. May dalang kahulugan
3. May ispeling
4. May gramatikal na estruktura
5. Sistemang oral (pasalita) – awral (pakikinig)
6. Pagkawala ng wika
7. Iba- iba ang wika

6
 Pagyamanin

Gawain 1

Panuto: Isulat sa kahon kung ano wika para sa iyo. Tingnan ang una bilang
halimbawa.

instrumento ng

komunikasyon

WIKA

7
Tayahin 1

Panuto: Isulat sa patlang kung ano sa iyong palagay ang naitutulong ng wika sa mga
sumusunod na larangan.

1. Edukasyon
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_____________________________________________________________

2. Siyensiya
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_____________________________________________________________

3. Medisina
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

4. Media
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

5. Musika
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

8
Gawain 2

Panuto: Hanapin ang nakatagong mensahe sa loob ng kahon.

G A M I T I N S R T

W I B A X Z B P A Y

S D L I N A N G I N

V B M N Y O L P L K

G U A T F G J L R S

H J S H S L B M S L

N G X Z K S R H U P

I P A G M A L A K I

P U F A N G V I A K

E W I K A C J W P M

T U L U Y N A T I N

9
Tayahin 2

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat katangian ng wika at ipaliwanag ang
ibig ipakahulugan nito.

Katangian ng wika Kahulugan

Ang wika ay sinasalitang tunog

Ang wika ay pinili at isinasaayos sa

paraang arbitraryo

Ang wika ay masistemang balangkas

Ang wika ay kabuhol ng kultura

Ang wika ay nagbabago

Ang wika ay dinamiko at malikhain

Ang wika ay gamit sa lahat ng disipilina

Ang wika ay natatangi

May lebel o antas ang wika

10
Gawain 3
Panuto: Ipaliwanag ang mga sumusunod na kalikasan ng wika, ayon sa sariling
ideya o pagkakaunawa sa mga ito.

1. Pinagsama- samang tunog

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

2. May dalang kahulugan

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

3. May ispeling
______________________________________________________________
______________________________________________________________
_____________________________________________________________

4. May gramatikal na estruktura

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

5. Sistemang oral (pasalita)- awral (pasulat)

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

6. Pagkawala ng wika
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

7. Iba- iba ang wika

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

11
Tayahin 3

Panuto: Tukuyin ang mga pangungusap kung ito ba ay tama o mali. Isulat ang T
kung tama ang sagot M naman kung mali

____1. Unang natutuhan ang wika sa pamamagitan ng mga tunog na naririnig, hindi
sa mga titik.
____2. Pinagkasunduan ang kaayusan ng mga napiling tunog para sa isang wika,
ganoon din ang bilang ng tunog.
____3. Ang wika ay hindi nagbabago.
____4. Hindi maaaring paghiwalayin ang wika at kultura.
____5. Bawat salita ay may dalang kahulugan sa kanyang sarili lalo’t higit kung
ginagamit na sa pangugusap.
____6. Ang wika ay hindi nawawala kahit hindi na ginagamit o wala ng gmagamit.
____7. Sumasabay sa pagbabago ng panahon ng wika at malaya itong
tumatanggap ng pagbabago upang patuloy na yumaman at yumabong.
____8. May kanya- kanyang lakas at kahinaan din ang wika.
____9. May masistemang balangkas ang wika.
____10. Hindi sa wika nasasalamin ang kultura at pinadaanang kasaysayan ng
isang bansa.

12
 Isaisip

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1. Ano- ano ang kahalagahan ng wika sa iyo bilang isang indibidwal?

2. Ano- ano ang kahalagahan ng wika sa pakikipagkaibigan mo?

3. Ano- ano ang kahalagahan ng wika sa paaralang iyong pinapasukan?

4. Ano- ano ang kahalagahan ng wika sa tahanang iyong tinitirhan?

5. Ano- ano ang kahalagahan ng wika sa lipunang iyong ginagalawan?

13
 Isagawa

Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1. Mahalaga ba sa iyo bilang isang mag- aaral na malaman ang mga katangian
at kalikasan ng wika? Bakit?
______________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

2. Paano mo maipapakita ang pagmamahal mo sa wikang iyong ginagamit?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

3. Paano mo naman pinahahalagahan ang wikang ginagamit ng ibang tao?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

14
 Subukin
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga aytem at piliin ang titik ng
pinakaangkop na sagot.
1. Ito ay kalipunan ng mga salita at ang pamamaraan ng pagsama- sama ng mga
ito para magkaunawaan o makapag- usap ang isang grupo ng tao.
a. kultura b. wika c. paniniwala d. simbolo
2. Alin sa mga sumusunod na katangian ng wika ang nagpapakita ng kanya-
kanyang lakas at kahinaan. Ang wika ay
a. sinasalitang tunog b. natatangi c. nagbabago d. may antas o lebel
3. Alin ang hindi kabilang sa katangian ng wika? Ang wika ay
a. arbitraryo b. balangkas c. katangian d. disenyo
4. Alin ang kabilang sa katangian ng wika. Ang wika ay
a. dinamiko at malikhain b. tiyak c. nagbibigay turing d.mabisa
5. Ito ay isinaayos ang mga tunog sa paraang pinagkasunduan ng pangkat ng
mga taong gumagamit nito. Ang wika ay
a. kabuhol ng kultura b. nagbabago c. natatangi d. arbitraryo
6. Alin sa mga sumusunod ang hindi halimbawa na ―ang wika ay sinasalitang
tunog.
a. natutulog na bata b. iyak ng sanggol c. tilaok ng manok d. ngiyaw ng pusa
7. Ano ang ibig sabihin ng dinamikong wika?
a. sikat at malakas b. buhay at aktibo c. mahina at nawala d.bago at gamit
8. Alin sa mga sumusnod ang kabilang sa kalikasan ng wika? Ang wika ay may
a. pangungusap b. panturing c. sagot d. ispeling
9. Kabuhol ng wika ang _______________
a. simbolo b. kultura c. ambisyon d. prinsipyo
10. Alin naman ang hindi kabilang sa kalikasan ng wika? Ang wika ay may
a. dalang kahulugan b. sistemang oral-awral c. pagbasa d. ispeling
11. Kapag hindi nagamit ang wika, io ay maaaring_________
a. mawala b. matulog c. maluma d. maiwan
12. Isa sa katangian ng wika ay gamit sa lahat ng __________
a. pagkakataon b. oras c. disiplina d. respeto
13. Kung ang sistemang oral ay pasalita, ano naman ang sistemang awral?
a. pasulat b. panonood c. pakikinig d. pagbasa
14. Ayon sa kanya, ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na
pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng taong kabilang
sa isang kultura.
a. M.A.K Halliday b. H. Gleason c. N. Chomsky d. D. Hymes
15. Walang dalawang wika ang magkatulad, samakatuwid ang wika ay _________
a. natatangi b. nagbabago c. nagagamit d. nababalangkas

15
 Karagdagang Gawain

Gawain 1

Panuto: Sumulat ng limang hugot lines tungkol sa wika.

Halimbawa: Pahalagahan mo ang wika mo, tulad ng pagapahalaga ko sa iyo!

Gawain 2

Sa hindi lalampas sa sampung pangungusap sumulat ka ng iyong sariling

adbokasiya tungkol sa wika.

Gawain 3

Panuto: Gumawa ng isang islogan na humihikayat sa mga kabataang tulad mo na

tangkilikin ang ating sariling wika.

Rubriks

Nilalaman 4
Pagkamalikhain 3
May kaugnayan sa paksa 3
Kabuuan 10

16
 SUSI SA PAGWAWASTO

Subukin
1. b
2. d
3. c
4. a
5. a
6. b
7. a
8. d
9. c
10. a
11. b
12. c
13. a
14. c
15. b

Tuklasin
Gawain 1
1. depende sa sagot ng mag- aaral
2. depende sa sagot ng mag- aaral
3. depende sa sagot ng mag- aaral
4. depende sa sagot ng mag- aaral
5. depende sa sagot ng mag- aaral

Pagyamanin
Gawain 1
1. depende sa sagot ng mag- aaral

Tayahin 1
1. depende sa sagot ng mag- aaral
2. depende sa sagot ng mag- aaral
3. depende sa sagot ng mag- aaral
4. depende sa sagot ng mag- aaral
5. depende sa sagot ng mag- aaral

Gawain 2
Gamitin, Linangin at Ipagmalaki ang wika natin

Tayahin 2
1. depende sa sagot ng mag- aaral
2. depende sa sagot ng mag- aaral
3. depende sa sagot ng mag- aaral
4. depende sa sagot ng mag- aaral
5. depende sa sagot ng mag- aaral
6. depende sa sagot ng mag- aaral
7. depende sa sagot ng mag- aaral
8. depende sa sagot ng mag- aaral
9. depende sa sagot ng mag- aaral

17
Gawain 3
1. depende sa sagot ng mag- aaral
2. depende sa sagot ng mag- aaral
3. depende sa sagot ng mag- aaral
4. depende sa sagot ng mag- aaral
5. depende sa sagot ng mag- aaral
6. depende sa sagot ng mag- aaral

Tayahin 3
1. depende sa sagot ng mag- aaral
2. depende sa sagot ng mag- aaral
3. depende sa sagot ng mag- aaral

Isaisip
1. depende sa sagot ng mag- aaral
2. depende sa sagot ng mag- aaral
3. depende sa sagot ng mag- aaral
4. depende sa sagot ng mag- aaral
5. depende sa sagot ng mag- aaral

Isagawa
1. depende sa sagot ng mag- aaral
2. depende sa sagot ng mag- aaral
3. depende sa sagot ng mag- aaral

Subukin
1. b
2. b
3. d
4. c
5. d
6. a
7. b
8. d
9. b
10. c
11. a
12. c
13. c
14. b
15. a

Karagdagang Gawain
Gawain 1. depende sa sagot ng mag- aaral
Gawain 2. depende sa sagot ng mag- aaral
Gawain 3. depende sa sagot ng mag- aaral

18
 SANGGUNIAN

Aurora E. Batnag et al Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino

( Rex Book Store, Inc. 2016)
Donna Fortes, Powerpoint Presentation, Mass Training of Teachers, DMMSU Agoo,
La Union 2017
https://teksbook.blogspot.com
www.essayworld.com>essay
https://phil.news.ph2019/07/23
memafilipino.blogspot.com>017/09
https://www.slideshare.net>mobile
https://phil.news>2020/04/06
https://www.coursehero.com>file
https://www.scribd.com
https://www.slideshare.net>mobile

19
For inquiries or feedback, please write of call:
Department of Education
Cordillera Administrative Region
Schools Division of Abra
Address: Actividad-Economia St., Zone 2, Bangued, Abra
Telephone No.: (074)614-6918
e-mail: abra@deped.gov.ph
Website: http://www.depedabra.com
LRMS Website: https://lrmsabra.blogspot.com

20