Tehnička škola u ZENICI Školska 2011/2012

Maturski rad
Iz organizacije prijevoza robe i putnika

Učenik: Mentor:
- Čeliković Armin - Mr. Ismet Zejnirović, dipl. Ing.saob.
Tehnička škola u ZENICI Školska 2011/2012

Stručno zvanje: Tehničar drumskog saobraćaja

Tema: Organizovati prijevoz prema datom
zadatku

Kandidat: Mentor:
Čeliković Armin - Mr. Ismet Zejnirović, dipl. Ing.saob.
Sadržaj maturskog rada,

1. Uvod...............................................................................................................................5

2. Tekst zadatka................................................................................................................7

3. Prevezeni putnici u toku nedelje - 7 dana....................................................................8

4. Inventarski i radni vozni park......................................................................................9

4.1.Potreban broj obrta u toku dana je:........................................................................9

4.2.Vrijeme trajanja obrta je:........................................................................................9

4.3.Mogući broj obrta jednog autobusa u toku dana.................................................10

4.4.Potreban broj autobusa na radu je:......................................................................10

5. Izmjeritelji rada autobuskog voznog parka...............................................................10

5.1. Autodani autobuskog voznog parka su:...............................................................10

5.2.Koeficijent iskorištenja voznog parka je:..............................................................10

5.3.Koeficijent iskorištenja sposobnog (tehnički ispravnog) voznog parka je:.........11

5.4.Autosati na radu se izračunavaju na sljedeći način:.............................................11

5.5.Koeficijent iskorištenja vremena u 24 sata je:......................................................11

5.6.Koeficijent iskorištenja radnog vremena je:.........................................................11

5.7.Izračunavanje ukupnih autokilometara:...............................................................11

5.8.Koeficijent iskorištenja pređenog puta je:............................................................12

5.9.Koeficijent nultog pređenog puta je:....................................................................12

5.10.Vrijednost eksploatacione brzine je:...................................................................12

 5.11.Srednja dnevna kilometraža se izračunava po obrascu:.....................................12

6. Ostvareni transportni rad je:......................................................................................13

6.1.Srednje rastojanje transporta jednog putnika je:.................................................13

6.2.Srednja dužina vožnje sa putnicima je:................................................................13

6.3.Imamo da je:..........................................................................................................13

6.4.Srednja vrijednost koeficijenta iskorištenja korisne nosivosti autobusa je:.......14

6.5.Srednje vrijeme trajanja dangube u toku vožnje sa putnicima za cio vozni park

je:..................................................................................................................................14

6.6.Interval između autobusa:....................................................................................14

7. Proizvodnost autobuskog voznog parka.....................................................................15

7.1.Radna proizvodnost voznog parka je:...................................................................15

7.2.Puna proizvodnost voznog parka je:.....................................................................15

8. Zaključak.....................................................................................................................16

9. Korištena literatura;....................................................................................................17

10. Mišljenje komisije.....................................................................................................18

1. Uvod

Zbog sve većeg razvoja autbuskog saobraćaja posljednjih godina i njegovog značaja u
prijevozu putnika na međugradskim linijama javlja se potreba za organizovanim
prijemom i otpremom putnika i autobusa na tim linijama.

Kapacitet autobusa u međumjesnom prometu praktično je određen brojem sjedala. U

tom slučaju korisna površina je samo ona na kojoj se nalazi putnik (sjedalo+prostor
za noge), a površine namijenjene ulasku/izlasku putnika ne smatraju se korisnim
površinama jer je stajanje putnika u međumjesnom prometu Zakonom zabranjeno.
U autobusima namijenjenim gradskom i prigradskom prometu svi prostori na kojima
mogu stajati putnici smatraju se korisnim prostorom i uvjetuju kapacitet autobusa.
Suvremeni autobusi na međumjesnim i međunarodnim linijama opremljeni su i
prostorom za ugodnije provođenje vremena kao i sanitarnim prostorom, pa se u tom
slučaju i ti prostori smatraju korisnom površinom.

Autobuska stanica je jedan od najbitnijih elemenata međugradskim linijama jer ona

pruža određene usluge kako prijevoznicima tako i putnicima.

Autobuska stanica mora da sadrži slijedeće elemente:

• Staničnu zgradu
• Perone za polazak autobusa – ukrcavanje putnika
• Perone za odlazak – iskrcavanje putnika
• Parking prostor za autobuse
• Objekat za pranje i održavanje
• Ostali prateči objekti

Pored ovih autobusna stanica treba da posjeduje blisku povezanost sa gradskim

saobraćajem a po mogućnosti sa željeznicom ili aerodromom.
Da bi shvatili zadani problem potrebno je da poznajemo slijedeće pojmove:

• Saobraćajna brzina Vs je srednja brzina kretanja vozila u toku vremena vožnje

i dobija se iz odnosa pređenog puta i vremena vožnje.
• Prijevozna brzina Vp ili Vsp je srednja brzina prijevoženja robe ili putnika
između početne i krajnje stanice.

• Radna proizvodnost je ostavreni transportni rad ili količina prevezene robe,

odnosno broj prevezenih putnika u jedinici radnog vremena (radnog časa) Radana
proizvodnost se može izraziti u t/h – WQ' i u tkm/h – WU'.

• Puna proizvodnost se kao i radna proizvodnost može izraziti u t/h – WQ i u

tkm/h – WU.

• Promet ili obrt predstavlja količinu tereta u t koji se prevozi vozilima u nekom
periodu vršenja (dan, mjesec, godina.)

• Ponavljajući put u vidu proste vožnje je najnepovoljniji sistem kretanja vozila

jer u toku obrta vozilo ima samo jednu vožnju pod teretom s obzirom da se vraća
prazno. Npr. Vozilo koje vozi čelične profile iz Zenice u Travnik.
2. Tekst zadatka

U toku jedne sedmice (Di = 7 dana) potrebno je organizovati prevoz putnika na

relaciji datoj na Skici 1. Zahtjevi putnika za prevozom dati su u Tabeli 1. Prevoz
putnika obavlja se autobusima koji imaju 50 + 2 (mjesta). Radno vrijeme linije u toku
dana je 1530 (h), dok je radno vrijeme autobusa 12 (h). Prvi polazak autobusa u oba
smjera je u 600 (h). Koeficijent neravnomjernosti protoka putnika u posmatranom
periodu je ψ=1(−). Ukupno vrijeme zadržavanja vozila na terminusima i ulasci i
izlasci putnika na stanicama iznosi 1 (h) po obrtu. Srednja saobraćajna brzina na
itinereru iznosi 40 (km/h). Koeficijent tehničke ispravnosti vozila je α T =0 . 8(−) , u
toku dana sva ispravna vozila nalaze se na radu. Garažiranje autobusa se obavlja u
terminalima A i G.

ZA
IZ A B C D E F G
A - 420 595 455 210 280 350
B 1750 - 420 420 665 350 1050
C 700 525 - 350 595 560 630
D 630 490 280 - 350 350 700
E 595 420 245 350 - 840 140
F 490 350 210 630 700 - 1050
G 350 245 140 350 560 420 -

Skica 1: Rastojanja autobuske linije

Potrebno je odrediti:

a) Broj prevezenih putnika u toku nedelje i u toku dana i broj ulazaka i izlazaka
po stanicama i smjerovima kretanja
b) Potreban broj autobusa na radu i inventarski broj autobusa
c) Tehničko eksploatacione izmjeritelje rada autobuskog voznog parka
d) Radni i punu proizvodnost autobuskog voznog parka

Rješenje:
 3. Prevezeni putnici u toku nedelje - 7 dana

Tabela 1, predstavlja prevezene putnike po dionicama i vrijednost ukupnog broja

prevezenih putnika.

ODLAZAK (A – G) POVRATAK (G – A)

Pu Pi Q Li Pkm Stan A B C D E F G Pu Pi Q Li Pkm

2310 0 2310 30 A 420 595 455 210 280 350 0 4515 0 0 0

**
Expr
essi
on is
fault
y **
2905 420 4795 12 B 1750 420 420 665 350 1050 1750 2030 4515 30 135450
**
Expr
essi
on is
fault
y **
2135 1015 5915 28 C 700 525 350 595 560 630 1225 875 4795 12 57540
**
Expr
essi
on is
fault
y **
1400 1225 6090 32 D 630 490 280 350 350 700 1400 1330 4445 28 124460
**
Expr
essi
on is
fault
y **
980 1820 5250 12 E 595 420 245 350 840 140 1610 1260 4375 32 140000
**
Expr
essi
on is
fault
y **
1050 2380 3920 26 F 490 350 210 630 700 1050 2380 420 4025 12 48300
**
Expr
essi
on is
fault
y **
0 3920 0 0 G 350 245 140 350 560 420 2065 0 2065 26 53690
**
Expr
essi
on is
fault
y **
UKUPNO
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Tabela 1: Prevezeni putnici na liniji u posmatranom periodu

Iz Tabele 1, vidi se da je u toku nedelje dana (7 dana) prevezeno:

P=P1 + P 2=10780+10430=21210( putnika)

U tabeli 2, prikazane su potrebe za prevozom u toku dana.

ODLAZAK (A – G) POVRATAK (G – A)

Pu Pi Q Li Pkm Stan A B C D E F G Pu Pi Q Li Pkm

330 0 330 30 ** A 60 85 65 30 40 50 0 645 0 0 0

Expr
essi
on is
fault
y **
415 60 685 12 ** B 250 60 60 95 50 150 250 290 645 30 19350

Expr
essi
on is
fault
y **
305 145 845 28 ** C 100 75 50 85 80 90 175 125 685 12 8220

Expr
essi
on is
fault
y **
200 175 870 32 ** D 90 70 40 50 50 100 200 190 635 28 17780

Expr
essi
on is
fault
y **
140 260 750 12 ** E 85 60 35 50 120 20 230 180 625 32 20000

Expr
essi
on is
fault
y **
150 340 560 26 ** F 70 50 30 90 100 150 340 60 575 12 6900

Expr
essi
on is
fault
y **
0 560 0 0 ** G 50 35 20 50 80 60 295 0 295 26 7670

Expr
essi
on is
fault
y **

0 0 0 0 0 UKUPNO 0 0 0 0 0

Tabela 2: Prevezeni putnici na liniji u toku dana

4. Inventarski i radni vozni park

4.1.Potreban broj obrta u toku dana je:

p d max 870
Z λd = = =17 . 4≈18(obrta/dan )
q 50

gdje je:

q = 50 - broj mjesta u autobusu

4.2.Vrijeme trajanja obrta je:

L AG 140
To=2⋅ ⋅60+t do=t wo +t do=2⋅ ⋅60+60=420+60=
Vs 40
¿ 480( min )=8( h )

4.3.Mogući broj obrta jednog autobusa u toku dana

- s obzirom na radno vrijeme autobusa i vrijeme trajanja obrta je:

Hr⋅60 12⋅60
Z od = = =1. 5(obrta/dan )
To 480
4.4.Potreban broj autobusa na radu je:

Z λd 18
Ar = = =12(vozila )
Z od 1. 5

Kako je zadatkom definisana tehnička ispravnost i da se sva ispravna

vozila - autobusi nalaze na radu to je inventarski vozni park:
Ar 12
Ai= = =15( vozila)
αt 0 . 8

5. Izmjeritelji rada autobuskog voznog parka

5.1. Autodani autobuskog voznog parka su:

AD i = Ai⋅Di=15⋅7=105(autodana i )

AD r = Ar⋅Dr=12⋅7=84 ( autodanar )

AD s=α t⋅AD i=0 . 8⋅105=84 (autodana s )

5.2.Koeficijent iskorištenja voznog parka je:

AD r 84
α= = =0. 80(−)
AD i 105

5.3.Koeficijent iskorištenja sposobnog (tehnički ispravnog) voznog parka

je:

AD r 84
α '= = =1 . 0(−)
AD s 84
5.4.Autosati na radu se izračunavaju na sljedeći način:

AH r =Hr⋅Ar⋅Dr=12⋅12⋅7=1008( autosati r )

Autosati provedeni u vožnji su:

t wo 420
AH W =Z od⋅ ⋅Ar⋅Dr=1 . 5⋅ ⋅12⋅7=882( ausatiW )
60 60

5.5.Koeficijent iskorištenja vremena u 24 sata je:

AH r 1008
ρ= = =0 . 50(−)
24⋅AD r 24⋅84

5.6.Koeficijent iskorištenja radnog vremena je:

AH W 882
δ= = =0 . 875(−)
AH r 1008

5.7.Izračunavanje ukupnih autokilometara:

AK =AK t + AK p + AK n

gdje je:

AK =AK t =Z od⋅ADr⋅2⋅L AG =1. 5⋅84⋅2⋅140=35280(autokm )

AK p =0(autokm p )

AK n =0 (autokmn )
5.8.Koeficijent iskorištenja pređenog puta je:

AK t 35280
β= = =1. 0(−)
AK 35280

5.9.Koeficijent nultog pređenog puta je:

AK n 0
ω= = =0 (−)
AK 35280

5.10.Vrijednost eksploatacione brzine je:

AK 35280
Ve= = =35 . 0(km/h )
AH r 1008

5.11.Srednja dnevna kilometraža se izračunava po obrascu:

AK 35280
K sd = = =420(km/dan )
AD r 84

6. Ostvareni transportni rad je:

 U=L AB⋅p A +L BC⋅pB +LCD⋅p C +L DE⋅p D +L EF⋅p E +L FG⋅p F +

+LGF⋅p'G +LFE⋅p'F +LED⋅p'E+ LDC⋅p 'D +LCB⋅p 'C +L BA⋅p'B=

¿ 69300+57540+165620+194880+63000+101920+

+53690+48300+140000+124460+57540+135450=U 1 +U 2 =

¿ 652260+559440=1211700 ( pkm)

6.1.Srednje rastojanje transporta jednog putnika je:

U 1211700
K sp 1 = = =57 .13( km)
P 21210

6.2.Srednja dužina vožnje sa putnicima je:

AK t
K sp λ =
A Zλ

gdje je:

A Zλ =Ar⋅Dr⋅Z λd =12⋅7⋅18=1512( voznji)

6.3.Imamo da je:

AK t 35280
K st λ= = =23 .33 ( km)
A Zλ 1512

Koeficijent dinamičkog iskorištenja nosivosti autobusa je:

U 1211700
ε= = =0. 687(−)
q⋅AK t 50⋅35280
6.4.Srednja vrijednost koeficijenta iskorištenja korisne nosivosti autobusa

je:

P 21210
γ= = =0 .28 (−)
q⋅A Zλ 50⋅1512

6.5.Srednje vrijeme trajanja dangube u toku vožnje sa putnicima za cio

vozni park je:

AH r − AH W 1008−882
t d= = =0 . 083( h )
A Zλ 1512

6.6.Interval između autobusa:

Hr⋅60 12⋅60
i= = =40(min )
Z λd 18 ili

To⋅60 8⋅60
i= = =40(min )
Nr 12
7. Proizvodnost autobuskog voznog parka

7.1.Radna proizvodnost voznog parka je:

P 21210
W 'P = = =21. 04( p /h r )
AH r 1008

U 1211700
W 'U = = =1202 .08 ( pkm/hr )
AH r 1008

7.2.Puna proizvodnost voznog parka je:

P 21210
W P= = =8. 42( p /h i )
24⋅AD i 24⋅105

U 1211700
W U= = =480 .83 ( pkm/ hi )
24⋅AD i 24⋅105
8. Zaključak

Na osnovu urađenog zadatka lako se mogu analizirati razni parametri i

pokazatelji proizvodnosti voznog parka.

Usluga u saobraćaju oznaćava promjenu nahođenja ljudi i roba, odnosno

svrhovito premještanje dobara sa jednoga mjesta na drugo. Karakteristike
saobraćajne usluge jesu da je to usluga u kojoj se ujedno sučeljavaju i
proizvodnja i potrošnja.

Saobraćajni proces potrebno je sistemski analizirati i optimizirati kako bi se

obavljao transpotrni rad pri minimalnim troškovima što upućuje na mnogo
povoljnih karakteristika kao što su smanjenje zagađenja okoliša, povećanje
sigurnosti, povečana zarada i sl.

Upravo u mome zadatku je dat primjer detaljne analize transpotrnog procesa

prevoza tereta između različitih mjesta.

Ovaj zadatak oslikava realnu sliku i praktičan primjer obavljanja analize

transportnog procesa u cilju optimizacije istog kako bi se mogli uočiti
eventualni problemi i nepravilnosti koji pri tome nastaju.

Budući da je redukcija troškova jedan od ciljeva mnogih kompanija danas, za

očekivati je da će razvoj organizacije prevoza robe(tereta) i putnika dobiti
neke nove smjernice razvoja i napretka u skladu sa razvojem tehnologije.
9. Korištena literatura;

1) Zbirka zadataka iz organizacije i tehnologije drumskog saobraćaja,

Saobraćajni fakultet univerziteta u Beogradu, Mr Ivan Jovanović,
Beograd 1997 god.
2) Sveska za 3 razred srednje Tehničke škole, predmet: Organizacija
prevoza robe i putnika, školska 2010/2011
3) Sveska za 4 razred srednje Tehničke škole, Organizacija prevoza robe i
putnika, školska 2010/2011
4) Organizacija drumskog transporta (Dr. Sc. Lazar Đokić)

Internet izvori

 http://www.viamichelin.com/
 http://www.prometna-zona.com
 http://distancecalculator.globefeed.com