You are on page 1of 30

r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif r[maAm"dNrdKifq&mawmf

rmwdum
earm aw Ak'¨ 0D&w¬K usr;f OD;ed'gef; 1
]usrf;zGJYpnf;rI pmaygif;pk} ●

(avcu© E ¨ u xm) ● pufwyf,mOf 0efwif trsm;oHk; 3


● udk,fawGU&SmMu vlYygy umr tm;udk;&m 9
usr;f pmtrSw-f 17? twGJ-3^5 ● pMum,mOf&ojzihf avmuudk wnfzef
❊ *E¦ 0 if r if ; usrf ; pm&if ;
vdkufaomtcg 15
tvQif ; rygonf U / ● Nidrfoufat;csrf;rIwkdY aygif;pkxm;aom
❊ avmucef ; 0g "r® w m vwk\ Yd urÇm 25
teEÅaus;Zl;awmf&iS f ● pMumrif;\wefckd; udk,fawGUwkd;rdaeaom
ol i grsm;pG m \ / xkv d o
l m; 30
r[maAm"dNrdKifq&mawmfbk&m;BuD;
❊ wpf c k r [k w f wpf c k [ k w f ● udk,fawGU&SmMu vlUAmv "r®tm;rudk; 35
a&;om;pD&iftyfaom ● avmurSm igonfom tBuD;qHk;tjrwfqHk;
Zmwf x k w f Z mwf v rf ; &d S / tomqH;k 38
❊ raumif ; yk H r S D ; aumif ; yk H r S D ; ● usifhwkef;uvnf;trsm;zdkY? yGihfawmhvnf;trsm;
zdo
Yk m 40
pk p nf ; onf r S m &d S / ● O,smOfjcHydkif&SifBuD;rsm;\vkyfxHk; "r®wmyrm 45
❊ ok w rsm;vd k ÓPf y G m ;vd k tcsdefjzifh csdefxm;aom xkdbk&m; 50
pMum&Sif ●

● qifrJwl qifjzLjzpfatmif vkyfvkdY&aumif;&rnf 57


þud k zwf r S w f M unf U /
( puú0wåd u xm ) ● pufESpfck ESifh vlYraem 66
● {[d vmvSnfh? yód &IvSnfh b,fvkdyif {nfhcH
&dSaeaomfvnf; 71
r[maAm"d N rd K if q &mawmf
● usrf;NyD;ed*Hk; 76
● usrf;aygif;tm;vHk; urÜwfzHk; ed*Hk;csKyfvkdufNyD 78

1
pMum&Sif 1 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 2

rMunfnKd Mu/
& Z Æ H - rif ; tjzpf o d k Y ? y w å H - a&muf o G m ;aom?
puú D & anmye
anmye-pMum 0aw;rif;udkum;? oaAÁ 0 Zae Zae-
urÇmah jrqk;H vltm;vk;H wdu Yk yif? &anm
&anm-pMumrif;\? 0oH-
tvdkus? tEk * l-tpOf vdkufygMu&avukef\/
{omyx aAsu &ZÆ m emr emr-þpMumrif ; tjzpf
rnfonfum;? aAm"doawåm a,0Ekacg cg-bk&m;tavmif;
usr;f OD;ed'gef; awmfBuD;yif r[kwfavm/
(puú0wåd uxm) Ak a '¨ g-bk&m;[lonfvnf;? tanm tanm-pMumrif;xm;
wjcm;onf? e -r[kwf/ &anm &anm-pMumrif;[lonfvnf;?
"r®ó puúomrdaum Aka'¨g yóaEém0g tanm
tanm- bk&m;rSwpfyg; wjcm; onf? e -r[kwf/
tyoaEé m aupd / puúó-puf\? a0 rawåm00-uGmjcm; aejcif;rQom/
&ZÆHye puúD&anmywåH oaAÁ0 0oG rE¨*lZae/
{omyx aAsu &ZÆmemr aAm"doawåm ❖

a,0 Ekacg eanm/

"r® ó -w&m;awmf\? puú o mrd a um um-pMum&Sif


jzpfawmfryl gaom? Aka'¨gye
ye-bk&m;&Siu kd m;? aupd-tcsKUd ?
f u
yóaEé m- MunfndKMu\/ aupd-tcsKdUum;? tyoaEé m-

2
3 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 4 5 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

tEG,f jywfawmufusonftxd)wdkifatmifvnf; o,f yrmom .../


aqmifEdkifpGrf;&dS\/ odkYr[kwf okH;q,hfwpfbkHae&mtESHY/ "r®pufEiS hf umrpuf tmEkabmfcsi;f þrQ uGmjcm;\/
odaYk Mumifh þ"r®pufum; tm;vk;H wdt Yk ay: jzefu
Y suv f rT ;f rd;k odkYpOfvQuf umrpuf&dyf cdkvdkufolrsm;um; igwkdY
xm;aom rdk;yrmom/ wnf&m þurÇmtm;jzifh urÇmom;tm;vk;H wdu k af v;wku
d &f Sd
umrpMumum; udprö Ny;D c&D;oGm;&if;uyif tavmif; ajrtqkH;wnf;/
awmfw\ Ykd uHt&mcs rcHz;l aomt&m r&d&S atmif rawGUzl; "r®puf&dyf cdkvIHvdkufygMuolrsm;um; urÇmcsD pum;
pufwyf,mOf 0efwif trsm;okH;
aom tawGU? rawG;zl;aom tawG;? rvkyfzl;aom tvkyf? ajymzdkY aeaeomom t&d,mwdkYom udef;ydkuf&mjzpfojzifh
rajymzl;aom tajym[lí (enf;usOf;uyfoyf udk,fawGU t&d,wdkuf trnfwGifaom tm&SwdkufrSmyif ae&mrESHY/
puf(puú)\ obm0onf vnfywfrIjzpfapjcif;yif
Zmwf rcif; rusif;zl;onf) r&dS&atmif &ifhrmwpfusdyfcef; wpfzef vdkufolrsm;aomfrS tm;vkH;twnfhrxdkif? rcdkifrcHh
jzpf&m "r®puf&Sd pufonfvnf;aumif;? umrpufü &daS om
wef;r0ifrD umvrsm;ü jzpfyiG ahf om bke;f ? uH? wefc;dk wdjYk zifh uefYvefY/ pufESpfyg; rnfodkY uGmjcm;avbdoenf;/
pufonfvnf;aumif; puf[laom oabmpktm;jzifh
jyKp&D ifxm;aom t&mjzpfjcif;aMumifh bkt H m;jzifh þavmu? wpfzef "r®pufyikd f bk&m;&Siu f m; ,kMH unforl sm;tm;
twlwyl if/
þurÇm? þpMum0Vm wpfydkifrQom vSnfhvnfEdkif\/ b0 ,kHvQif,kHoavmufyif tusKd;cHpm;cGifhrsm;udk bkHtm;jzifh
pufobm0csi;f wlaomfvnf; pufa&SU&dS "r® umrwkYd
tm;jzifv h nf; umr? r[*¾Kw?f avmukw&å m ok;H qifw h w Ykd iG f vnf; vlUbkH? ewfbkH? jA[®mhbkH? t&d,mbkHrsm;ESifh xdkbkH
aMumifh xdkpufESpfckwkdY\ oabmoGm;um; rdk;ESifhajryrm
umrrQavmufom o,faqmifEdkifpGrf;&dS\/ ukodkvftaiGU a&mufvQif cHpm;&&m vlcsr;f om? ewfcsr;f om? jA[®mcsr;f om?
uGmjcm;&m\/ "r®pufum; rkd;? umrpufum; ajr/
toufygaom umrjzpf\/ edAÁmefcsrf;om/ pnf;pdrftm;jzifhvnf; umrpnf;pdrf? b0
"r®pMumum; udpöNyD; bkef;awmf? ÓPfawmf? wefcdk;
odaYk Mumifh þumrpufum; wpfyikd wf pfEikd f vSnv hf nf pnf;pdrfrsm;jzifh rGrf;rH xm;aom avmuDpnf;pdrf? psmef
awmfwkdYjzifh jyKpD&ifxm;aomt&mjzpfjcif;aMumifh þurÇm
o,fydk;Edkifaom tvwfpm; pufrsKd;jzpf&um; (bkef;uHjzifh pnf;pdr?f ÓPfpnf;pdrrf sm;jzifh xkrH rT ;f xm;aom avmukw&å m
þpMu0VmrQru omreftm;jzifh pMu0Vmwdu k w
f pfaomif;?
wpfjynfaxmifpdk; w&m;rif;rsKd;um; ti,fwef;pm;0if) \"r®pnf;pdr/f xdrk Qtxd ay;pGr;f Edik af om teEÅprG ;f tm;&Sif
ta&;ay:tm;jzifh pMu0VmteEÅtxdvnf; vSnfhvnf
ya'o&mZf ae0ifbk&ifwdkY\ wpfpdwfwpfa'oydkif ajrjyif jzpf\/
Edkif\/ bkHtm;jzifh b0*f? b0tm;jzifh a*gMwbl (ykxkZOf

3
pMum&Sif 6 7 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 8

umrpufydkif pMum0aw;rif;um; olYt&dyfcdkrsm;udk ya'o(uefYowf) pGrf;tm;&SifrQom/ odkYaMumifh...trsm;wdkYvnf; igwkdYuJhodkYyif tawG;


uH ig;yg;vkHjcHKapojzifh owfjcif;? towfcH&jcif; ponf odpYk ifvsuf "r®pMum,mOfxuf umrpMum,mOfbuf tac:rsm; awG;ac:vmMuNyD;? igwdkYESifhtwlyif tawG;jzifh
'ku©rS uif;vGwf½kHom wwfEdkif\/ xdkuHrsm;udk vkHap&mrS wufpD;olrsm; bmaMumifh rsm;jym;ae&bdoenf;/ ac:í xdt k awG; azmf,&l ef uxmjzifh þodYk wefqmqifrd
a&0ifvmonfyrmaom arwåm u½kPm udk,fcsif;pm wpfzef...xdkESifhwpfqufwnf; tawG;yGm;ae& jcif;yif/
wef;wlxm;pdwf vlwdkif;0,f udk,fpD udef;aeojzifh ESvkH; onfrmS umrpMum&Sif ac: pMum0aw;rif;vnf; þbk&m; xdkodkY tawG;jzifhac:í tawG;udkazmf&mü þurÇm
pdwf0rf; at;csrf;½kHrQ wwfEdkif\/ xdktaMumif;cHrsm;rS jzpfrnfhtavmif;awmfyif/ "r®pMum&Sifac: þbk&m;onf avmuwG i f ; &d S vl w d k Y \ pd w f w G i f ; xm;(ud k , f w G i f ; xm;)
wpfqufwnf;wd;k tusK;d tjzpf jzpfyiG v hf maom udavom vnf; pMum0aw;rif;rS jzpfvmaom bk&m;yif/ obm0rsm;jzpfMuavaom ÓOf? p½dkuf? 0goemtaMumif;
xl? tylpw d Mf urf; aumif;uiftESYH rysUH ESjYH cif;? tylrvGeo
f jzifh odpYk Ofvsuf bk&m;rjzpfru D wpfurÇmvk;H u odro hf rd hf wdkYudk t"duxm;í awG;ac:oifhMu\/
rd;k wdrrf sm; odyof nf;cJuspf a&cJ"mwftjzpfoYkd ra&mufawmh tkH;tkH;vnf; BudKqdkMu\/ ylaZmfMu\/ Mo0g'oHudkvnf; wpfzef xdx k vkd o
l m;wdYk pdww f iG ;f ud,k w
f iG ;f rsm;&dS rsK;d ½d;k
jcif;? rdk;om;wdrfrsm; ae&mjzefYvsuf urÇmajrjyifay:odkY emcHum vdu k ef mMu\/ bke;f &dy?f uH&yd Mf um;odvYk nf; xduk rÇm ADZ? ¤if;wd\ Yk ed,mrudv k nf; 'kw, d t"duxm;í awG;ac:
zsef;yufay;aomaMumifh &moDrSef ae&mrvyf rdk;rSefrSef om; tm;vkH;yif vdkvdkvm;vm; cdkvIHvmMu\/ oifMh u\/
&GmoGef;jcif;? rdk;rSefrSef&GmoGef;ojzifh opfyifawmawmif bk&m;jzpfaom umvwGiu f m; wpfurÇmvk;H rqdx k m; xdktrSDcH vlom;rsm;tay: avhvmokH;oyfonfh
rsm;vnf; pdkajy(jynf)? aumufyJoD;ESHrsm;vnf; jzpfxGef; bd? wdu k wf pfwu kd f jynfwpfjynfw\ Ykd wpfwu kd v f ;Hk wpfjynf enf;wl rSD&ef "r®pMum&Sif bk&m;\obm0w&m; oabm
vmMuawmhum 'gecef;? oDvcef;rsm;yg pnfum;vmawmh vkH;vkH;yif rcdkvIHMucsif/ wpfjynfvkH;rqdkxm;ygESifh rdom; xm;rsm;udkvnf; awG;ac:MunfhoifhMuao;\/ rSD&ef
\/ wpfpkvkH;aomfrSvnf; wpfnDwnf; wpfñTwfwnf; rcdk0if umrpMum&Sif pMumrif;\obm0w&m; oabmoGm;rsm;
xd k t usKd ; quf r sm;rS quf í jzpf a y:vmaom Mucsi/f udkvnf; awG;ac:MunfhoifhMuao;\/
aemufwdk; tusKd;rsm;rSm ypönf;Opömrsm; olvnf;tjynfh? pufESpfyg; rnfodkYuGmjcm;avbdoenf;/ xdt
k m;vk;H odr;f ½k;H í tawG;jzifh ac:,lMunfyh grlum;
udk,fvnf;tjynfh jzpfaeMuí xdkacwf olcdk; "m;jyr&dS/ þa&;&mrsm; igwdkY\tawG;rSm ay:vmaeyg\/ tusK;d w&m;wdrYk nfonf taMumif;ESiu hf if;írjzpfpaumif;
tawG;jzifh pdwfysHUpdwfylrsm; uvljcif;r&dSawmhí xdkacwf ynm&Siw f t Ykd m; ar;jref;wD;acgufvakd om qE´jzpfay:vm\/ [laom bk&m;&Si\ f rdecYf eG ;f awmfEiS t hf nD? xdtk usK;d ay:xif
<uif;aom uHcsdKUrIrsm;vnf; r&dS/ xdkrQom wwfEdkifaom tusKd;rxl;aomt&m jzpfaeívnf; rar;vdkjyef/

4
9 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 10 11 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

vmrI\ taMumif;pkonf wpfcck si;f xGuí f &Si;f jyvmawmh udwfN*dK[fac: e0if;onf usefN*dK[f&SpfvkH;wdkY\ xdpk w d xf m; xm;uwnf;uyif ... ay;vSLcJzh ;l orQ
rnf/ tBu;D trSL;jzpf&m wpfavmuvk;H tay: tBu;D trSL;tjzpf xJrS wd[w d 'f getaMumif;cHukd azmfxw k af ejcif;yif jzpfawmh
avmursujf rif&Sd taumif;wdo
Yk nf olo
Y bm0twdik ;f jzifh OD;aqmifaom bk&m;&Sio f nfvnf; *kPef 0if;udak qmif onf/ aqmufwnfcJhzl;orQxJrS owd? todn§yf oDv
olYoabm olaqmifum aumif;aejcif;rsm;om jzpfaom \/ bk&m;om0ursm;jzpfMuavaom oHCmtm;vkH;vnf; taMumif;cHudk vSefí tusKd;azmfxkwfaejcif;yif jzpfawmh
aMumifh taumif;onf taumif;om/ þ*kPfe0if;udkyifaqmif\/ þurÇmajray:0,f tBuD; onf/
xdktaumif;udk taMumif;cHtjzpfxm;í taumif; trSL; tjzpfjzifh OD;aqmif&rnfh pMum0aw;rif;onfum; pMumrif;avmif; jzpfxdkufoluvnf; wd[dwfyk*¾dKvf
vk d u f p m;um tusKd ; azmf & müum; ÓOf r wl ? p½d k u f u J G xdke0if;udk *kPftxdryGifh oDvtqifhjzifhom (tusifhjzifh jzpfaeaomaMumifhwnf;/ pMum&wem ponfrsm;uvnf;
tMunfhcsif; tjrifcsif; vJGaeMuaom vlom;rsm;yDyD? om) aqmif,lyg\/ e0if;um;twlwl/ t[kwf*kPfESifh wd[dwf taMumif;cHxJrSom azmfxkwf,l&aomaMumifh
tBudKufcsif;vnf;rwl? tvdkufcsif;vnf;rwl? tydkufcsif; vky*f P k rf QomuGm\/ wnf;/
vnf;rwl rwl[laomtajzonf ...oifonfvnf; pMumrif;avmif; aqmufwnfusio hf ;Hk &aom xdek 0*F þü wd[w d 'f geudk OD;pGmpdppfoif\ h / wd[w d u f ok v
kd f
oifhjzpfpOfjzifh n§díMunfh odEdkifavmuf\/ igonfvnf; oDvüyif pMumrif;jzpfxu kd &f m\ bke;f (yknrSjzpfaom ykO;f ) ac: taMumif;cH okH;csufaumif;rsm;jzifh jyKcGifh& 'gewGif
ighjzpfpOfESifh n§díMunfh odEdkifavmufyg\/ orÇmrsm; txift&Sm; yg&dSaeNyD;om;yif/ ...aomreó aomreó
aomreó- udavuif;pif tenfrygaom a&pif
e0*FwiG f tp&Spyf g;um; ud, k uf sio hf v D ? tqk;H wpfy'k f yrm pdwfMunf&dSaejcif;? ÓPorÜ,kwf - owd toduyf
❖ um; pdwu f sio
hf v
D / xdok EYkd pS rf sK;d yl;wJyG g0ifaeacs&m tqk;H &dS pdww f iG ;f &dS wd&pämef ÓOf Zmwfuo kd wfjzwfaejcif;? tocFg
&d u - apwemxufjrufapjcif; *kPfowådudk oGif;ay;
udk,fawGU&SmMu vlYygy umr tm;udk;&m ]]arwåmo[*awe apwom oAÁygP blaw
vdkufjcif;okH;rsKd;/
ok z&d w G m 0d [ m&PH orm'd , mrd -
,if;wdkYudkaxmufqí xdk'ge(xdkoDv)rsKd;onf
pMum&wemudk awmifhwí t"d|mef0if&mü...
arwåmpdwjf zifh owå0gtm;vk;H tay: jzefu
Y suv
f suf ud, k cf si;f pm ajcmufcef;? arwåmvnf; uef;apaom ÓOf½ikd ;f
e0*FoDvac: udk;e0if;udkufoDvonfvnf; wpfckt0if
u aexdkifjcif;udk wnfaqmufyg\/}} wduYk u kd m;jrK§ y?f ud,
k cf si;f pmjynfvh Qr;f ? arwåmvnf;rcef;aom
tygjzpf\/

5
pMum&Sif 12 13 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 14

vlÓ Y Ofaumif; wdu Yk okd m azmfxwk xf m;aMumif; odEikd o f nf/ rjrif/ vkHjcHKa&;yifjzpf\/
odrYk [kwf ...tcsi;f csi;f ysupf ;D aprnft h &mudk tcsi;f csi;f pifppf xdpk Mum&wem qdu k wf nfjcif; vnfjcif;wdu Yk kd xdu k mrtm½küH ckrH ifaeMuolrsm;onf rdr\ d twGi;f
aumif;pm; csrf;omaprnfh t&mjzifh tpm;xdk;jcif;/ &m* a'gorsm;\ qefu Y sibf ufjzpfaom arwåm? xdak rwåmrS Mum; pdwfr0ifpm;jcif;? olwpfyg;twGif;xm; rpOf;pm;jcif;
wpfzef owd? todn§yf oDvwGif &wemh*kPfbuf cJGa0jzmxGufvmaom rdrdaumif;pm;ovdk trsm;vnf; rsm;ESifhtwl jyifytjy t&dyfusavmufom ar;wifxm;
pdwfudk pm;usufay;xm;NyD; "r®*kPfwGif;üom pdwfudkxdef; aumif;pm;apawmh[laom apwemwdkYjzifh rdrdcHpm;cGifh& wwfMu&m ynwfjzifo h m vrf;qk;H aeMuawmh\/ umrtm½kH
ausmif;xm;jcif;? "r®*kPfwGif;&dS olYqdkif&m olYowådrsm; uH&u d m© xkyrf sm;udk ajzcs ay;auR;jcif; 'ge? rdrcd sr;f omovdk wdkY\taESmuf pdwfcavmufjcif;aMumifhvnf; twGif;
tay:üom pdwu f supf m;awmhjcif;? xdo k Ykd usupf m;aeojzifh trsm;vnf ; csrf ; omapawmh [ l a om apwemwd k Y j zif h obm0taMumif; tvQif;yif rodMuawmh/
olq Y ikd &f m&dS olo
Y wåw d \ Ykd oabmESihf obm0txd xd;k 0ifum olwpfyg; cHpm;cGifh& uH &du©mxkyfrsm;udk owfjzwfvk,uf xdok aYkd om tykyBf uKd u, f ifyrm raumif;Mum; acgif;
ododaeawmhjcif;rsm;aMumifh umrtm½kHjyKü jzpfavhjzpfx ponftm;jzifh rzsufqD;jcif; oDv? xdkarwåm um,uH? xm;olrsm;onf pdwaf wGUxuf ud, k af wGUudk ydí k ESpo
f ufMu
&dSaom &,lvdkjcif; qE´? cspfjcif; ayr? wyfrufjcif; &m*wdkY arwåm0pDuH? arwåmraemuHwdkYjzihf jyKpD&ifxm;aom 'ge? \/ rsufjrift&mjzpfojzifh ydkívnf; t,kHxufMu\/
rx<uawmh&um; ...arwåm ponf jrwfaomoabmrsm; oDvrsm;uom pGrf;aqmifom\/ tjcm;jzifh rvnfywf a&S;acwf &JprG ;f owåt d &m vufawGUjyvmaom owf&o J nf?
tvdkvdkyif aeawmhonf/ apEdkif/ jzwf&o J nfqakd om vlprG ;f aumif;wpfa,mufawGUu igwdu Yk kd
pdwfjzpf&m* EIwfjzifh ydwfqdkYenf;? xdkolusef;rmygap pMum&wemudk wnfaqmufjcif;? vnfywfjcif;rsm;udk umuG,fEdkifoltjzpf wpfcJeuf ,kHMunfvmMuawmhum
xkwq f &kd ef rvdNk y/D pdwjf zpfa'go EIwjf zifyh w d q
f eYkd nf;? xdo
k l jzpfapaom xdw k [
d wd 'f ge? wd[w d of v
D wd\
Yk "mwfowård sm; tm;ud;k jcif;ESit hf wl rif;ajrm§ ufjcif;? &wemqufojcif;rsm;
csrf;omygapvnf; qdk&ef rvdkNyD/ udk xkwf,l&efrSm þarwåmpdwf txG#fwyfxm;aom e0*F u? ]ud, k af wGUqdk yk,H }kH [laom xdpk um;udk oufaocHvsuu f
pMum&wemqdkufxdkufaom pMumrif;avmif;\ oDv rSwpfyg; tjcm;r&dNS y/D odrYk [kwf e0*Fov D jzifh a&S;bke;f &dSacsNyD/
twdwfu odkjr§Kyfxm;cJhNyD;aom yg&rD&du©mxkyfrsm;xJwGif a&S;uH ('geoDvuH)rsm;udk xkwf,lí pMumwnfaqmuf umrpMum&wemonf ocFg&pkww Ykd iG f uHocFg&pkjzifh
xd'k ge xdo k vD rsK;d wif;wif;ygae\/ pMum&wem vnfywf jcif;/ wnfaqmufxm;&m jzpfjcif;aMumifh vufjzifv h nf; prf;Munfh
ap&mwGif t"du yg0if&aom uHt&m0if xdk'ge xdkoDv vlom;wkdif;\ tm½kHonf umr*kPfüomwnf\/ í &paumif;\/ rsufpdjzifh Munfhívnf; jrifpaumif;\/
rygvQif ,if;pMumum; wnfzdkYvnf;rjrif? vnfzdkYvnf; vl o m;wd k i f ; \tm;ud k ; jcif ; onf v nf ; umrcH p m;&mü xdu k H ocFg&onf umrudk tm;wd;k jyjcif;? tm;ud;k &jcif; owåd

6
15 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 16 17 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

&dS&m xdkpMum&SifrS tm;rudk;? rnfolUtm;udk;ygtHhenf;/ t"d|mef? omrefuHjzLpkjzifh r&Edkifonfudk owdjyK&rnf/ odaYk Mumifh xdpk Mumrif; &daS eorQ umvywfv;Hk tcsi;f
,ckaomf pdwfjzLpif½kHrQru awmufyvmNyDjzpfaom csi;f owfjzwfni§ ;f qJjcif; uif;a0;jcif;ESit hf wl uHig;yg;vk;H
❖ aMumifh...pMum&wemESifhwuG xdkuf&m&wemrsm;yg vnf; vkjH cKH aeMu\/ tjiif;tckef tcdu k vf nf; uif;a0;ae
vdkufygum qdkufvmNyDqdkygpdkY/ Mu\/ odkYaMumifh w&m;pD&ifa&;jzifh tkyfcsKyf&efvnf; rvdk/
pMum,mOf&ojzifh avmuudk wnfzefvdkufaomtcg xdtk cg olaumif;jyK rif;tjzpf eef;pHum tkycf sKy&f yg wpfzef pMumrif;\'getm; oDvtm;rsm;uvnf;
awmhrnf/ eef;pnf;pdrrf sm;udvk nf; pdwEf vS ;Hk tvdk awmifw h txGufwdk; oefvGef;aomaMumifhvnf;aumif;? ypöKyÜefuH
pMumrif;avmif;onf ...arwåmjzifh pdwfudk jzLpif wkdif; NyD;pD;apaom 0o0wåDewfrsKd;EG,fyrm cHpm;cGifh&vm wdkufoavmuf twdwfuH tvdkufjyif;aeaomaMumifh
apjcif;? u½kPmjzifh udk,f(EIwf)wdkYudk jzLpifapjcif;rsm; apygonf/ vnf;aumif;? uHtusKd;ay;\ pnf;pdrfrsm; olYwGifru
jyKvkyfum Oykofaqmif 0if\/ pdwfjzLpifonfESifh pMum xdkpMumrif; b,frSm tvkyfqif;rnfenf;/ olae&m þurÇmavmuBuD; wpfckvkH;&dS vlESifhowå0g
&wem qdu k v
f m\/ ud, k (f EIw)f jzLpifonfEiS hf rdz&k m;ponf umrtm½kHcif; vdkovdk uGif;qif;jcif;rSwpfyg; olYrSm tm;vk;H wd\ Yk tay:üyif...prf;acsmif;ab;&dS prf;a&usi;f
&wemrsm; qdkufa&mufvm\/ tjcm;tvkyf r&dSawmhNyD/ 'ge oDvac: uHukodkvfwdkY\ onf xGut f m;aumif;vGe;f vSojzifh olw Y iG rf Qru olaY b;&dS
owd todwYdk tNct H &Hjzifh pdwu f jkd zLpifjcif;? pnf;vk;H tvkyo f nf xdrk Qom tusK;d ay;aomaMumifw h nf;/ wpfzef acsmif;wGif;wpfavQmufvkH; txdyif pD;qif; ajy;aqmhae
jcif;jyKav&m xdkpdwf jzLpifjcif;? pnf;vkH;jcif;? wpfcJeuf pMumrif;\ xd'k ge? xdo k v
D wk\ Yd t&deS t
f [kejf yif;vGe;f jcif; onfyrm urÇmjh ynfot l m;vk;H wdyYk g 0ajymom,mapygonf/
odyo f nf;jcif; tjynf&h aSd vrS twdwu f H 'gexky?f oDvxkyf aMumifv h nf;aumif;? at;jraomowå?d jzLpifaomowård sm; odkYaMumifh xdkpMumrif; &dSaeorQ umvywfvkH;
rsm; jrK§ yEf x
HS m;&mqDoYkd wnfrh wfjcif;? vsijf refjcif; t[kew f Ydk xufvGef;jcif;aMumifhvnf;aumif; olYwGifru olae&m awmifhwuif;pGmjzifh pD;yGm;Opömrsm; jzpfxGef;vmaeMuNyD;
jzifh xdk;azmufEdkifpGrf;&dSrnf/ odkYr[kwfu rxdk;azmufEdkif/ þurÇmavmuBuD; wpfckvkH;&dS vlESifhowå0gtm;vkH;wdkY\ aMumifhMurJhjzifhyif xdkOpömpnf;pdrfrsm;udk cHpm;cGifh&&dSaeMu
xdktwdwfuH &du©mxkyfrsm;ESifh ,ck t"d|mefpkwkdYtMum; tay:üyif... rdk;aumif;rdk;\ vTrf;rdk;&GmoGef;jcif;yrm awmh\/ odkYaMumifhvnf; xdkpMumrif; pD;yGm;a&;&m tcif;
wd&pämefb0rsm;pGmjzihf ,kwn f ahH om tvkyrf sK;d pkw H uYkd kd jyKusihf tm;vk;H at;pdak pygonf/ aumif;uifv\ xGe;f yjcif;yrm pDrH&jcif; tvQif;r&dS/
xm;cJ&h m? rJarSmifaom uHnpfxBk u;D udk xd;k azmufí ,ckEiS hf tm;vkH; at;jrom,mapygonf/ xdkrS&aom tm;vyfcGifh tcGifha&; xdkpMumrif;
twdwf tcsw d t
f qufr&d ef qdo k nfrmS omrefov D ? omref tb,fudk tokH;csrnfenf;/

7
pMum&Sif 18 19 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 20

wpfzefvnf; xdkpMumrif;\ 'gepk oDvpk uHrsm;rS aeMuukeaf om y&drmæ Zu(y&dzv kd )f trnfcH tdr&f mraxmif xdak eYEiS n hf tul;wGiu f m; "r®*P k (f &wemh*P k )f tm½k, H jl cif;
yGiahf y:vmaom bke;f wefc;kd tmEkabmfrsm;aMumifh urÇmah jr vlYabmifrSxGuf uHBuD;qufrsm;tm; vdktyf&m&mrsm;jzifh jzifh aeYtzdYk ntzdu Yk ukeo f mG ;aom arwåmtm;rsm;ESiw hf uG
tjyif&dS vlom;tm;vkH;wdkYvnf; pdwfESvkH; tvdk awmifhw jyKpkvkyfauR; uHopfarG;vsufuom .../ ukov ur®yxtm;rsm;udk ¤if;wd\ Yk e,fu;l tMum; tMum;
wdkif; NyD;pD;aeMuawmh&m uHpnf;pdrf cHpm;jcif;? uHay;orQ wpfzef pMumrif;BuD;onfvnf;aumif;? urÇmol wdüYk tm;jznf&h &Sm\/ ae0ifomG ;Ny?D aeYtm½kcH pH w d f pm&if;ydwf
tvkyu f okd m vky&f awmhjcif;rsm;jzifh tcsed u f ek q
f ;Hk Mu&onf/ urÇmom;rsm;onfvnf;aumif; wpfvvQif &SpfBudrfus vdu k Nf y/D
pifMu,faom'ge\ t&dSefowåd rIwfvTifhtm;onf (tzdw-f Oyko)f jzifh Oykoaf qmif0ifMuum? twdwo f v D ESihf xdpk Of ...ud, k af wmfwpfyg;wnf; "r®*P k f tm½k, H &l m
awmifhwjcif;udk uif;a0;apEdkif\/ pifMu,faom oDv\ quf tem*wftxd wd;k wufapaom t|*F e0*Fov D awmf bkeH ef;jyó'f\ txufq;Hk txyfoYkd wufa&mufawmfru l m
t&dSefowåd rIwfvTifhtm;onf aMumifhMujcif;udk uif;a0; rsm; usihfokH;vsufuom... / yloGm;aompdwfudk at;ap&\/ vIyfoGm;aompdwfudkvnf;
apEdik \f / xdu k pH k jyKuwnf;u avmb aomu Mum;0ifrcH? xdkrS<uif;aom tcsdefumvydkif;wdkYonfum; uHwdk;& Nidrfap&\/ ysHUoGm;aom pdwfudkvnf; jyefvnfpkpnf;ay;
apwemt&if;cH uHrQ jyKpkxm;jcif;aMumihf/ umrpnf;pdrfrsm; cHpm;ae½kHrSwpfyg; tjcm;tvkyf[lí &\/
xdpk Mumrif;onfvnf;aumif;? xdu k rÇmol urÇmom; bmwpfckrQ r,fr,f&& r&dSMuNyD/ xdkodkY pdwfjyKjyif&ef wufa&mufavaomtcgwdkif;
rsm;onfvnf;aumif; xdkawmifhwuif;? aMumifhMuuif;? pMumrif;BuD;onf ...,if;twdwfuHjyKpkpOfu rdrdtm½kHcHpm;&m txyfrS txufbkHjrifhodkY wufrnftjyK
taMumif;&if;udk t&if;wnfí þypöuü© vnf; twdwjf rKyf rauGruGm vdkufyg jznfhpGufay;jcif;? rNidKrjiif yg0ifjyKvkyf xdkcHpm;&mtxyfü tajcwnfxm;aom avSum;ckH\
udk pky?f tem*wftzdq Yk kd jrKyo
f nfyh rmaom uHopfrsm; xyfrH ay;jcif;&dSol ewfquf pMuma'0D rdzk&m;BuD;ESifhwuG ,if; avSum;xpfESifh vuf,rf;wdkifodkYta&mufwGif vuf,m
jyKusifhjcif;jzifh tcsdefukefvGefaponf/ twdwfuH jyKpkpOfu apwemwl qE´wltm;jzifh tvkyful vufjzifh vuf,rf;OD;wdik &f m avSum;wkid x f yd u
f kd udik v
f suu f
pMumrif;Bu;D onf yapöuAk'g¨ wku Yd kd qGr;f avmif;jcif;? tm;ay;jcif;? tpm;ul tm;ay;jcif;&dMS uukeaf om olwu Ykd m; vuf,mz0g;wpfzufjzifh avSum;ckH\yxrtxpfay:
qGrf;yifhuyfjcif;rsm;jzifh twdk;tñGefY cHpm;ae&mtMum;rS t&Hrdzk&m;rsm;tjzpf pka0;a&mufvmMu&m rdzk&m;rsm;um; ajcawmfwifvsufu ...
wpfzef uHoGif; t&if;jr§Kyfjcif;trI jyKaeyg\/ pkHvifvSpGm\/ &dSorQaom urÇmhtvSr,frsm; tm;vkH; ]][,f... umr0dwuf oif onfae&mrSm ae&pfcJh
urÇmol urÇmom;rsm;onfvnf; wlaomcE¨m? eD;eD;jzifh jc,fv,S x
f m;aom pMumrif;Bu;D \uHpnf;pdryf if/ awmh/}} ]][,f... Asmyg'0dwuf oifvnf; onfae&mrSm
wlaomtusiw hf jYkd zifh umrMuOfz,f olawmfpifweYdk ,fy,fü xdkuHpnf;pdrfcHpm;jcif;udk aeYjzifh njzifh tcsdefcJG&\/ yif ae&pfcJhawmh/}} ]][,f... 0d[ðo0dwuf oifvnf;yJ

8
21 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 22 23 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

onfae&mrSmyif ae&pfcahJ wmh/}} ]],ck igoGm;rnfh (wufrnf)h xdak rwåm\ qefu Y sibf uf&efoo l nf umr&m*-olY tay: {uefvt kd yfaeaom tajccH 'getm; oDvtm;rsm; bk&m;
ae&monf oifwdkYESifh xdkufwefaom ae&mrsKd;r[kwf/ jypfrmS ;pdwjf zifh vdv
k m;wyfrufaeawmhjcif;? Asmyg'-olt Y ay: jzpf&ef tm;jynfrh jynfh t"d|mefjzifh prf;oyf azmfxw k Mf unfh
jzLpifjrihjf rwfaom t&d,mwdYk ae&mrsK;d om jzpfacsawmh\/ jypfrSm;pdwfjzifh udk,fvdkovdk r&rnfudk pdk;xdwfaejcif;? jcif;yif jzpf\/
odkYaMumifh oifwdkYtm;vkH; onfae&mrSmyif ae&pfcJhMuOD;/}} þESpfyg;onf &efolvuf&if;jzpfNyD; xdkESifhwJGavh&dSaom uHawmfteEÅtxd xd;k 0ifEikd pf rG ;f &daS om ,if;'getm;
onfoyYkd if ouf&v Sd o l ;kH OD;udk trdeaYf y;í ESiaf eonf edruhf soül o0efwjkd cif;? jrifrh m;aeolü remvdjk cif;? wef;wlü oDvtm;rsm; xufoefaeygrS uHcEkd iS u hf v
H kd a0ae,srsm;odYk
yrmaom tmPmoH trdefYawmfjyefjzifh BudKuftm½kHrsm; ,SOfNydKifvdkjcif;rsm;yg yg\/ jzefYum;ay;a0Edkifrnf/
tay: &pf0aJ wG; awG;ay;wwfaom umr0dwuf/ xdBk uKd uf xdkpMumrif;BuD;\arwåmüum; &efolonf rdzk&m; wpfzef xdkuHaumif;udk taMumif;cHxm;vsufuyif
tm½kHrsm; rrdvdkufrnfudk pkd;&drfawG; awG;ay;um aoG;xdk; umrwdrYk S xíjzpfavh&aSd om umr&m* Asmyg'ESpyf g;rQom psmefjzifh wefcdk;awmfteEÅ? ÓPfjzifh ÓPfawmfteEÅ?
wwfaom Asmyg'0dwuf/ xkEd pS cf suw f aYdk Mumifh aoG;wufvm jzpfNyD; 0dwufqdk; okH;rsKd;wkdYuvnf; xdk\ aoG;xdk;rQom/ okH;yg;pkHjzifh bkef;awmfteEÅrsm;udkvnf; jzpfaprnf/ <uif;
awmhum tm½kcH si;f zufowf vk;H axG;&mrS olysuf ud, k yf suf arwåm&efbuf ,if;tcsufudk txufbkHwufí y,fzsuf yg&rDuHpkrsm;udkvnf; jzpfaprnf/
uH½yk uf av;rsm; ysu&f efukd tMux H wk af y;um uHcsi;f wdu k íf onf/ xdk'getm; oDvtm;rsm; prf;oyfazmfxkwfMunfh&m
rdwv f ukd af paom 0d[o ð 0dwuf/ þraemwd;k tqd;k 0dwuf arwåmt&deS jf zifh jyKpx
k m;aom 'gerI? oDvrI xdu k pH w
k Ykd ü ...qdck NhJ y;D rd;k oGe;f ? vom? prf;a&xGuyf rm ud, k w hf iG o
f m
okH;rsKd;wdkYudk rmefaigufxm;cJh&onfqdk\/ udk toufoGif;í puf&wem vnfywfae&&m pMufmrif; ru trsm;zdkYyg jynfhap rdaeygrlum; bk&m;jzpf&ef aocsm
xdkYaemuf wcPrQ rsufpdpkHrSdwf? &wemh*kPf tm½kH \ toufonf arwåmyifwnf;/ oavmuf&dSaeNyDqdk&rnf/
,lpdwfjzifh pdwfudkvnf;acR;odyf? 0dwufqdk;rsm;rSvnf; þodkYjzihf pMumrif;BuD;onf aeYtm½kH ntm½kHwdkY umronf tvdkBuD;&mrS xíjzpfaom obm0
wdwfqdwfapNyD;rS txufbkHodkY wufa&mufcJh\/ cHpm;&mtMum; arwåmjzifh pnf;jcm;vsufu cHpm;&NyD;? aoG;wdk;wpfrsKd;jzpf\/ xdktvdkBuD;udk odu©m"m;pufxJodkY
arwåmonf...t&mtm;vk;H ü ud, k Ef iS t hf rQxm;um arwåmtm;oGif;csdef or®m0dwufjzifh rdpäm0dwuf okH;csufudk oGi;f xnfah y;um tjywf tjywf jzwfawmufí rcsEikd af o;
qufqjH cif;jzifh olo Y wåpd rG ;f xrf;jyavh&\ Sd / zdçk rt&müum; tqufjzwf\/ umrtm;0ifcsed f rdpmä 0dwuf trSm;ok;H csuf orQ tem*grfb0 ra&mufrcsif; wpfpcef; xçaeMurnf
zcifu ud, k o
hf rD;tay:(rdcifu ud, k ohf m;tay:) xm;avh wdkYudk jyefvnftoufquf\/ om/
&daS om apwemrsK;d jzifh olo Y wåpd rG ;f xrf;jyavh&\ Sd / odaYk Mumifh pifppf pMumrif;\tjzpfonf ...bk&m;jzpf&ef umr*kPjf zifh olwpfyg;odYk vdu k v
f zH suq f ;D vdjk cif;onf

9
pMum&Sif 24 25 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 26

vnf; tvdkBuD;jcif;yif/ "r®*kPfjzifh olwpfyg;odkY vdkufvH acsmif;iSifwl ]]vl}}[lí jzpfrvmapEdkif/ vljzpfvmaomfrS


u,fwifvdkjcif;onfvnf; tvdkBuD;jcif;yif/ or®mqE´? Nidrfoufat;csrf;rIwdkY aygif;pkxm;aom vwkdY\urÇm vnf; tNird ;f "mwf raqmifaom vla,mifrQom jzpfvmEdik f
rdpämqE´ESifh or®m0dwuf? rdpäm0dwuf tMum;rS zGm;ajrmuf onf/
vmMu&jcif;rQom uGm\/ tvdkBuD;jcif; [laom obm0 ]]v}}onf ]]vl}}tu©&mudk a&;om;&mü tvGet f a&; ,aeY pMum&Sif rif; ay:xGef;aecsdefwGifum;...
um; twlwlyif/ ygaom ud, k xf nfyif/ xd]k ]v}}\atmuf acsmif;iSirf sm; twdk xdkpMumrif;&dS ]]v}}yrmaom arwåmawmf t&dyfatmuf
bk&m;tjzpfjzifh bmrqdk tukef odvdk? jrifvdkjcif; t&Snf ay:aygufvmaomtcg ]]vl}}[laom tu©&mpOf a&mufaeMu&aom vlom;rsm;yDyD tylvGef;aom &m*?
onfvnf; tvdBk u;D jcif;yif/ bk&m;tjzpfjzifh a0ae,strsm; tyDtjyif ay:xifvmap\/ odkYaMumifh ]]v}}um; y"me a'goponfrsm;r&d/S remvdk 0efwjdk cif;? zufNyKd iv f jkd cif;? rme
tpm; u,fvdk rçvdkjcif;onfvnf; tvdkBuD;jcif;yif/ wnf;/ £óm rpä&d, ponfrsm;vnf;r&dS/
odkYaMumifh pMumrif;tjzpfjzifh bk&m;tjzpf &ifh? r&ifh onfhyrmvQif...urÇmhtusKd;jyK aumif;uif&dS odkYaMumifh...BudKufyl xdk;vGef;rS jzpfyGm;avh&dSaom
(uHyGm; ryGm;) prf;oyfumvtwGif;&dS umr aoG;acsmif;pD; vN*Kd [ef u©wyf rmaom vlom;wd&Yk Sd qE´xuf rydk tvdu k if; Muuf? 0uf ponf owfjzwfpm;ok;H rI/ rBuKd uyf l xd;k vGe;f rSom
wkdufyJG jzpfyGm;aejcif;rsm;udk tqdk;rqdkomNyD/ qdwfae&mrSjzpfaom pdwf\at;jr NidrfoufrI? 0D&d,xuf jzpfymG ;avh&aSd om jcif? Murf;yd;k ponf owfjzwfypfr/I xdEk iS hf
umrum; aoG;tm;udk ud, k w f pfyg;twGuf xkwo f ;Hk rydkaom a'gouif;qdwfae&mrSjzpfaom pdwf\at;jr wpfqufwnf;aom rormpdwx f m;jzifh olwpfyg; ypön;f rsm;
jcif;/ NidrfoufrI? orm"dxuf rydkaom arm[uif;qdwf ae&mrS vSnyhf wf,l vk,jl cif;? olwpfyg;vif olwpfyg; r,m;rsm;ESihf
"r®um; aoG;tm;udk trsm;\trsm;twGuf xkwo f ;Hk jzpfaom pdw\ f at;jrNird o f ufrI odrYk [kwf avmb? a'go? olwpfyg;wdkYESifh rjyKao;aom om;ysKd orD;ysKdrsm; tay:
jcif;/ arm[ [laom yljyif;]]ae}}rsm;tpm; qE´? 0D&d,? orm"d aysmyf g;vdo k jzifh zsuq
f ;D jcif;? apmfum;vdo k jzifh zsuq f ;D jcif;?
[laom pdwx f m;jzifh ]]v}}yrm at;Nird ;f om,maeaom pdwf t&m&mvSnfhpm; ajymqkdjcif;? rl;,pf&rf;um;jcif;rsm;yg
❖ pktpOfrsm;onfvnf; oufrahJ vmuudv k nf;aumif;? ouf&Sd tvdkvdkuif;qdwfaeMuawmh&m urÇmBuD;um; Nidrfouf
avmuudv k nf;aumif; tvSjzifh wefqmqifay;aeacs&m? at;csrf;rIwdkY pkaygif;xm;aom ]]v}}tpif;pif;wdkY\ vrif;
xdpk w
d x
f m;rsK;d uif;u 'getm; oDvtm;rsm;jzifh xdv k o l m; urÇmBu;D wnf;/

10
27 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 28 29 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

vlom;tm;vkH; xdkuHrsm; vkHjcHKaeMuawmhojzifh aumif;rIu aumif;usKd;? raumif;rIu raumif;usKd; rdrdokdY vnf; aumif;twkid ;f vQif twnfjh rifaeMuawmh&m or0g'
&mZ0wfrrI sm;ray:/ odaYk Mumifh &Jr&d?S *wfr&d?S tcsKyaf xmif om wdk;0ifvmrnf[laom xdkMo0g'jzifhyif ,OfNyD;om; 0g'wljzpfaeMu\/
r&dSbJ Nidrfoufat;aq;\/ jzpfaeMu acsNyD/ acwfqdk; acwf,kwfMum;u vlom;rsm;uJhodkY olY
rif;tm;vkH; rif;usifhw&m;rsm;yg vkHjcHKaeMuawmh vludkvlcsif; qkH;r &ojzifh...uRJ? EGm;wdkY qkH;r&mü touf rowfrStjrwf? olYtouf owfrStjrwf[lí
ojzifh wdkif;jynfvk,ufrIray:/ odkYaMumifh ppfom;r&dS? tokH;jyKaom vGefBudK;wJí qJGiif&jcif;? ½dkufykwfíjyKjyif oDvcsi;f tjiif;yGm;p&mr&d/S uHvrHk t S aumif;? uHrvkv H nf;
vufeufr&dSbJ Nidrfoufat;aq;\/ &jcif;? wdkif? opfyif csnfaESmifí 'Pfcwf&jcif;yrmaom aumif;jzifhvnf; oDvuJGxm; 0g'jcm;r&dS/ o'¨gwGif ynm
xdu k mv&dS tkycf sKyaf &;um; pMumrif;Bu;D \ Mo0g'yif aumif;rIü vufxyfoifay;&jcif;? qdk;rIü tcsKyfcsí qifhí MunfhrStrSef? o'¨goufoufjzifh MunfhrStrSefjzifh
wnf;/ xdu k mv&dS tkycf sKyaf &;Oya'um; ig;yg;aom vlusihf n§Of;&jcif;rsm; tvQif;rvdkNyD/ vnf; t,luJGjym;jcif;r&dS/
oDvrsm;yifwnf;/ pMumrif;Bu;D xdo k u
Ykd rÇmcef; vSn&hf müyif pMum,mOf odkYaMumifhvQif t,l oDv wlrQjcif;\ &vm'ftjzpf
xd k w G i f pMumrif ; BuD ; onf tcgtm;avsmf p G m tjynfh rdzk&m;rsm;&dSapvsufu 0JbufvSnfhvnf; toifh? jzifh owfjzwfjcif;tpm; u,fwifjcif;jzifh tcsif;csif;
pMum,mOf pD;eif;vsufu aumif;uifc&D;jzifh urÇmodkY ,mbufvSnfhvnf; toifhjzifh tvdkawmfjynfhap\/ vlü tapmifah &Smuf xm;ay;aeMuavNy/D wrif vdrn f p§ ,
f jl cif;
vSnfhywfum ukodkvfaumif;rIt&mü rarhMu&ef owd jzpfaom pnf;pdrfcHrsm;? ewfüjzpfaom pnf;pdrfcHrsm;yrm rqdkxm;bd? vrf; aumuf&ypönf;udkyif r,lMuawmhNyD/ olY
ay;\/ tukodkvftrI bmwpfckrQ rjyKrdMu&efvnf; owd toifhpDrHNyD;csnf; jzpfae\/ wpfurÇmvkH;udk rdrdbkef;jzifh umr udk,fhumr vk,ufoHk;tpm; apmifhpnf;jcif;jzihf
ay;\/ aygif;½k;H um aumif;pm;apaom apwem? arwåm? oDvwd\ Yk tpm;xk;d vdu k Mf uNy/D tjypfz;Hk uG,jf cif; t<um;azmfxw k jf cif;
xdaYk emuf ukov kd rf jS zpfaom aumif;usK;d wko Yd nfvnf; aus;Zl;um; ¤if;tm; wefjyefaus;Zl;qyfaeMuacsNyD/ tpm; olwpfyg; rppf&bJ ESiyhf if 0efcNH y;D jzpfaeMuNy/D b0ESihf
rd r d x H o d k Y o m jyef v mrnf j zpf a Mumif ; ud k v nf ; aumif ; ? wpfzef xdkvufatmufcH urÇmol? urÇmom;rsm; "r®udk rl;,pfjcif;jzifh arhaysmufjcif;tpm; owdw&m;jzifh
tukov kd rf S jzpfaom qd;k usK;d rsm;uvnf; rdro d o
Ykd m jyefvnf onfvnf;? oDv tusit hf m;jzifv
h nf; ig;yg;aomusi0fh wf tpm;xd;k vdu k Mf uNy/D
qdkufa&mufvmrnfjzpfaMumif;udkvnf;aumif; Mo0g' rsm;udkyif urÇmokH;tjzpf rlxm;um usifhokH;aeMuawmh&m odkYaMumifh vlvQifaumif; ewfaumif;raeomawmh
ay;\/ oroD v tusifhwl jzpfaeMu\/ 'd | d tjriftm;jzifhvnf; &um;...or®ma'0ac: t&d,m0if ewfrsm;uvnf;
"mwfcHjynfhaeMuaom urÇmol urÇmom;rsm;um; raumif;udrk aumif;twkid ;f yif trSejf rifaeMuNy;D ? aumif;udk urÇmBu;D udk xde;f odr;f apmifah &SmufMu&\/ avmuygvac:

11
pMum&Sif 30 31 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 32

avmuapmifhewfrsm;uvnf; urÇmom;rsm;udk tulnD raumif;&mbufü wd;k wufaeolrsm;yif? tE¨Amv tuef;? wGif uHtusKd;ay;rQudkom arQmfapmifhaeawmhrnf/ tarG&
ay;Mu&\/ trdkufrsm;\ bm0wnf;/ jzpfap? olwpfyg;wdkY tay;turf;&jzpfap? bmrqdk uH
pMumrif;Bu;D \ vufatmufcH urÇmjh ynfol jynfom; xdyk x
k Zk Ofw\Ykd obm0 pdwaf e? pdwx f m;onf ... aMumifch sn;f xifaewwf\/ pMumrif;uJo h aYkd om uHaqmif
wdt
Yk zdu
Yk m; ud,
k af wGUtm;jzifh uHw&m;\*kPf ykí
H ,kv
H mMu udk,fhudk,fudk cifrifrItm;BuD;avh&dS\/ odkYaMumifh udk,f bke;f &Si?f uH&iS Ef iS hf wd;k rdaeygaomfum; xdb k ek ;f &dy?f uH&yd Mf um;
awmhum uHaumif;Mum; acgif;xm;vsufuom/ oufom&mudk tNr&J mS Mu\ H / olwpfyg;tay: cifrifrv I nf; rS xGufawmhrnfyif r[kwfNyD/
tm;BuD;aewwf\/ odkYaMumifh tazmfr&dS raewwf/ tm½kH xdpk Mumrif;\ bke;f rd;k ? uHr;kd &GmoGe;f NzKd ;jcif;um; ...
❖ rsm;tay: cifrifrIvnf; tm;BuD;aewwf\/ odkYaMumifh udk,fwdkifxdawGUcGifh&aom udk,fawGUrsufjrifjzpfaeawmhí
Edk;uwnf;u trsKd;rsKd;½Iodae&rS tm;&\/ ÓPfrD? rrD rvdk/ tEdkif& zJorm;vufxJrS a0pkcJG&ykHrsKd;
pMumrif;\wefcdk; udk,fawGUwdk;rdaeaom xdkvlom; xdkwGif...udk,fhudk,fudk cifrifrItm;BuD;avh&dSol jzpfaeí udk,ftm; pdkufxkwfp&mrvdk/ wpfzufu t&dSefcs
onf udk,fhudkvnf; n§m\/ pdwfudkvnf; tvdkvdkuf\/ odkY onfbufu t&dSef& ay;,lenf;jzpfaeí teD;uyfí jyef
pMumrif;\ bke;f uHonf...rd;k ? v? prf;yrm rdrw d iG f aMumifh udk,femrnfhtvkyf? udk,fyifyef;rnfhtvkyfqdk vnf aus;Zl;qyf&efrvd/k uHay;t&omrsm; pdwv f w
G ?f ud, k f
omru urÇmhy&dowfyg pdrfh0if pD;qif;apum aumif;usKd; xrif;udv k Qif rmvGe;f u 0g;rcGUH csi/f xdvk o l m; b,ft&mrqdk vGwf cHpm;cGifh&aeí pdwfcsKyfwnf;p&mvnf; rvdk/ ysif;
umr usKd;zvwdkYudk raMumifhrMu rawmifhrw cHpm;cGifh rvkyfbJ&u b,fvdkaernfenf;/ aomtjyif;orm;rsm;twGuf b,favmuf tm;usp&m
omapcJhykHudk qkdcJhNyD;NyD/ wpfzef pdwu f v kd nf; tvdvk ukd af e&awmhjcif;aMumifh aumif;oenf;/
þrSmwGif...urÇmwGif;&dS ykxkZOf vlom;rsm;\ pdwfBudKuftvkyfrsKd;rSwpfyg; tjcm;rvkyfvdk/ odkYaMumifh wpfzef olwpfyg;tay: cifrifrI tm;BuD;avh&dSol
bm0o½kyf xkwjf yzdYk vdv k mNyx
D if\/ ykxZk Of[o
l nf pdwuf kd wpfzufaumif; raumif;um; taMumif;r[kwfawmh/ xdk onf cdkvIHp&mawGUu ,drf;vdkufvdkuf? cdkvIHvmolawGUu
npfywfatmifvkyf&mü trsm;qkH; vkyfNyD;olrsm;wnf;/ vlom; aoG;qd;k xd;k í pdwx f <u tb,ftvkyu f kd prnfenf;/ odr;f ydu
k f yduk jf zifh tcsed jf ynfh olwpfyg;wd\
Yk pdwjf zifch sn;f om
vlom;[lonf wd&pämefxuf ÓPfydk&dSNyD;? wd&pämefxuf ud,
k u f vkd nf;n§m? pdwaf emufuv kd nf; vku d yf gaeaom aeawmhrnf/
tvkyfwGifus,folrsm;wnf;/ ESpfckaygif;aomf rdrdpdwfudk xdv k o
l m;rsK;d onf uH? ÓPf? 0D&, d tvkycf iG o f ;Hk ok;H XmewdYk xdkodkY olwpfyg;wdkYqD pdwfydkYvTwfxm;jcif;jzifh rdrd\
npfywf&mü trsm;qkH; tokH;jyKNyD; wd&pämefwdkYxuf tZÑwå? A[d'¨(twGif;jyif) um,\ jzpfysuforQ tpkH

12
33 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 34 35 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

tukerf odawmh/ olwpfyg;\tZÑwå A[d'¨ um,\ jzpfae vnf; b0ifEv S ;Hk tylq;Hk aom vIid ;f jzifh zrf;,lcpH m;ae&jcif; vnf oHawmfOD; wifMurnfrSmum; rvJGNyD/
ysufaeykHtpkHudkvnf; tukefrodawmh/ aMumifv h nf;aumif; tm½kw H u
Ykd kd rnfrQcpH m;cHpm; tm;r&Edik /f
xdv k o l m;...cE¨mwGi;f &dS puúeEYf iS chf sD aoaMuysupf ;D odkYaMumifh tm½kHcHpm;cGifh&&mü tm;r&wdkif; a&SUodkY ❖
aeonfrsm;\ taoqkH;rSom aorSef;od&awmhrnf/ wdk;um wdk;um cHpm;cGifh awmif;cHae&awmh&m? Mumaomf
a&SUjzpfEiS hf aemufjzpfwYkd tMum;&dS tysuw f &m; ÓPfr0ifpm; tm½kH\ zrf;pm;jcif;udk cHvdkuf&awmhonf/ olYtm½kHcif udk,fawGU&SmMu vlYAmv "r® tm;rudk;
rdí tjzpfcsnf; xifaernf/ olYü udk,hfü bmudkrQ ÓPf oavmuf olt Y m½k&H iS \
f vufatmuf 0ifa&mufí trIxrf;
'ge oDvwdkY\ uHt&m prf;oyf&m pMumrif;tjzpf
rvdkufrdí pdwfBudKuf&m taumif;xifaeawmhrnf/ ay;ae&jcif;wnf;/
wpfurÇmvkH; odrf;½kH;vsuf bkef;rdk;? uHrdk;wdkY &GmoGef;NzdK;um
odaYk Mumif.h ..xdv k o l m; b0udv k nf; &GrH ek ;f &aumif; xd k o k H ; cif ; pm;&if ; csKyf a omf ...ud k , h f u d k , f u d k
vlom;xk tusK;d o,fy;kd Ny;D aemuf &ifrh mwpfusyd 0f ifjzifyh if
rSe;f rod/ umrudv k nf; &GrH ek ;f &aumif;rSe;f rod/ tvdu k o f ifh cifrifojl zpfap? olwpfyg; cifrifojl zpfap? tm½kpH Of cifrifol
tavmif;awmfb0 yg&rDawmft00 jznfhusifhae&\/
tvsm;oifh cHpm;enf;jzifh wpfb0vlvkH; tokH;csoGm;awmh jzpfap xdktm;vkH; pMumrif;\ bkef;wefcdk;uJhodkYaom rdk;?
umrudk psme(psmef)jzifh vJvS,fum yg&rDjznfhenf;
rnf/ v? prf;wd\ Yk pdjk ynfjcif;? at;jrjcif;? pD;qif;jcif;jzifh rdrt d ay:
vnf;yg\/ umrudk ÓP(ÓPf)jzifh vJv, S u f m yg&rDjznfh
wpfzef tm½krH sm;tay: cifrifrI tm;Bu;D avh&o Sd o l nf tqifoifhusa&mufvmyg rlum;...]]'grS wdkYbk&if}}jzifh
enf;vnf; yg\/
vnf; a&xJ wkwfjcpfí t½kyfa&;&onfyrmaom 0w¬K½kyf cifcsiw f idk ;f cifaeaya&mhrnf/ ]]'grS wdaYk us;Zl;&Si}f }tjzpfjzifh
,if ; umrtay:üyif onf ; cH j cif ; ? arwå m jzif h
rsm;rS yJhus&m vGifhpif&dyfrsm;udkvQif wu,fhvl wu,fh cspfcsifwdkif; cspfaeaya&mhrnf/
wm;jcif;? opömjzifhz,f&Sm;jcif;? oDvjzifh acgif;yg;jcif;?
tawGUxifum 0rf;omp&m&dSu 0rf;om? ½kyf&SifMunfhí 0g;&vGwfaom iSufaysmoD;rSnfh &SmazGay;&müyif
Oayu©mjzifh rm;rm;aejcif; ponfrsm;jzifhvnf; rdrdpdwf
Mobmvufcyk w f ;D enf;yrm jzpfymG ;aeygrnf/ 0rf;enf;p&m tcGHETmNyD;om; jzpfavrS vufcHpm;okH;vdkaom xdkykxkZOf
"r®buf qufxu G v
f m&ef odrYk [kwf ynwfjrifrS y&rwfjrif?
&dSu 0rf;enf;? ½kyf&SifMunfhí usdefqJenf;yrm jzpfyGm;ae vlom;rsm;tzdkY? þpMumrif;rsKd; BuD;pdk;aomacwf jzpfae
tay:,Hord S twGi;f odrsm;odYk wd;k wufvm&ef jznfu h siehf nf;
ygrnf/ cJv
h Qif ]]t&Sirf if;Bu;D urÇmqk;H aomfrS uHawmfrukeyf gapESihf
rsm;yg yg0if\/
xdv k o l m; wpfzuf0w¬K½yk rf v S nf; tylBu;D &mrS vGiphf if bk&m;}}[lívnf;aumif;? ]]t&Sirf if;Bu;D tuREykf w f Ykd ao&Gm
aemufqkH;aom yg&rDjznfhusifh&m\ umvwGifum;
vmaom tyl&yd rf Q jzpfaejcif;aMumifv h nf;aumif;? rdrb d ufrS jyefaomfrS uHawmfrukeyf gESiOhf ;D }}[lívnf;aumif; 0dik ;f 0dik ;f

13
pMum&Sif 36 37 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 38

igtay: tpJG&dS? r&dS? igü cif? rcif prf;oyfaomtm;jzifh onfhtwl arwåm tm;enf;aevQif a'gojzifh 0ifa&muf avmurSm igonfom
eef;pnf;pdrf cHpm;aeusrS awm&od0Yk ifum ud, k ?f pdwf tyif vmolukd ru,fEikd /f aeu©r? cEÅ?D Oayu©m ponf tm;enf; tBuD;qkH; tjrwfqkH; tomqkH;
tyef;cHí usifhMunfhonf/ rwkefvIyf/ aevQifvnf; umr? rme ponfrsm; qJGudkifum 0ifa&muf
oltay: tpJG&dS? r&dS olYü cif? rcif prf;oyfaom vmolrSeforQudk ru,fEdkif/ ]Aka'¨g avmau orkyÜaEém? [dwm, oAÁ ygPDeH}
tm;jzifh om; orD;? om;r,m;rsm;tm; tvSLcHolay:u xdkrStjyef qdk&ygaomf... ]avmutv,fü bk&m;[líjzpfyGifhvmjcif;onf
vSLMunfhonf/ rwkefvIyf/ 'geup ynmtqkH;uswdkif yg&rDawmf q,fpkwdkYudk owå0gtm;vk;H wd\
Yk twGuo
f m/}
0w¬Krsm;tay:üvnf; tpJG&dS r&dS? tNid0if r0if wpfpk wpfpvk Qif ½d;k ½d;k ? ud,
k t
f *Fg?touf[al om b0pnf;pdrf
avmuü bmomrJh vlrsK;d rJh wdik ;f jynfrhJ aexdik o f o
l nf
prf;oyfaomtm;jzifh bmudkawmh rvSLcJhzl;bl; r&dS&av ESifhtrQ? udk,fESifhtrQ? toufESifhtrQ jynfh0aeaom
bk&m;&SifESifh ¤if;\t&d,mom0ursm;yifwnf;/
atmif oufrhJ ouf&Sd 0w¬Krsm;udk &aohyP k mÖ ;BuKd u?f vlBu;D tcgwGiu f m; bmvmvm? vmcsi&f mvm u,fq,frmS csn;f
bk&m;&Sifonf...usifhprSae usifhqkH;odkYwdkif ig[l
BuKd u?f umvom;BuKd u?f umvorD;BuKd u?f uav;BuKd urf sm; om/
aom udk,fhudk,fudk cifrifrItm;BuD;aejcif;udkvnf; yg&rD
txd pDrHum ay;urf;pGefYBuJMunfhonf/ rwkefvIyf/ onfrQtxd cdkifrmawmifhwif;aom bk&m;tjzpfyif
awmftzkHzkHwdkYjzifh bufpkHowfjzwfcJhNyD;jzpf\/ ol[laom
a&epfoludk u,fq,frnfholonf xkda&epfaeol wnf;/
olwpfyg;wdkYtay: wPSmjzifh cifrifrItm;BuD;aejcif;udk
xuf tm;q,fqomvGeaf eygrS a&0,fqif;í tjyif;q,f onfrQtxd jznfhqnf;ay;EdkifpGrf;aom bk&m;tjzpf
vnf;aumif;? 0w¬K ypönf;wdkYtay:ü cifrifrItm;BuD;
,lonfyrm/ yifwnf;/
aejcif;udv k nf;aumif; enf;wl yg&rDawmftzkzH Hk bufpw Hk u
kd f
bk&m;tjzpfjzifh ok;H q,hw
f pfbo
Hk m; tm;vk;H wdt Yk ay: onfrQtxd tEHt G wm cHEikd pf rG ;f aom bk&m;tjzpfyif
jzifh wdkufzsufcJhNyD;jzpf\/
oG m ;a&muf u ,f w if & rnf h tavmif ; awmf o nf v nf ; wnf;/
odkYaMumifh...xdkbk&m;&Sif\pdwfawmfü igrS ig [l
q,fqrQru okH;q,frQ omrS u,fwifEdkifrnfjzpfjcif; ❖
aom tpJrG &d?S olrS ol [laom tNiv d nf;r&d/S xdrk w
S pfquf
aMumifh xdkrQtxd tm;ç prf;oyfMunfhae&jcif;yif/
wnf; ighbmomrS? ighvrl sK;d rS? ighwikd ;f jynfr[S al om uGuMf um;
igüNiad evQif olay:vmaomtcg 0ifa&muf ru,f
rdk; &GmoGef;rsdK;vnf; tvQif;r&dSNyD/
Edik /f olüNiad evQif ig0ifvmaomtcg 0ifa&mufru,fEikd /f

14
39 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 40 41 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

uRwfxdkufol rSefvQif &efolyifjzpfygap oGm;a&muf qd\


k / &Spfaxmif vkH;vkH;/
u,fwifonfom/ uRwx f u kd o
f l rSev f Qif urÇmyif jcm;aeyg þbk&m;&SifESifh om0ursm;rSmrlum; ...þurÇm wpf&mwrf;bk&m;onfvnf; oufawmf&Spfq,f
ap oGm;a&mufu,fwifonfom/ ]]igh&efvkyfvdkY}}qdkum uJhodkYaom urÇmaxmifaomif;wkdYESifhwuG okH;q,hfwpfbkH vk;H vk;H / xdv
k ;Hk vk;H wdt
Yk xJwiG f tcsed \ f aeY&uf 24-em&Dv;Hk vk;H
ypfrxm;cJ/h ]]igh bmom r[kwv f }Ykd } qdu
k mvnf; ypfrxm;cJ/h rnfonfhbkH? rnfonfhae&m vpfvyfonfr&dS tNrJ omap xyfy;kd xnfo h iG ;f um xdt k m;vk;H wdüYk yif a0ae,sw\ Ykd pdwjf zifh
xdt
k m;vk;H wdt Yk ay: tNrvJ Qif oem;pdwu f om 0ifa&mufae \/ tNrJvnf; at;jrjcif;ESifh tvif;udkvnf; ay;EdkifpGrf;&dS om aeawmfrlMu\/
ap&ef r[mu½kPm zvormywfukd tNr0J ifpm;awmfr\ l / \/ teEÅ[laom trnfonf tqkH;r&dS? tydkif;jcm; r&dS bk&m;&Sirf sm;ü trSwrf ahJ eonfr&d/S odaYk Mumifh tcsed f
odaYk Mumifh tmVm0u? emVm*D&w d Ykd b,favmufwu kd f [laom t&m\ oauFwyif r[kwfavm/ jynfh pdwftvkyfvkyfaeaom raemr, ynm&SifBuD;rsm;
wdkuf rkef;pdwfjzifh jyefvnfrcdkuf/ pdÍörmP? a'0'wfwdkY wnf;/
b,favmufNid§K;Nid§K; rkef;pdwfjzifh jyefvSefrxdk;/ u½kPm ❖ xdbk &k m;&Sio f nf tcsed w f u Ykd kd ydik ;f a0vsuu
f avmu
ormywf\aemuf yg&rDawmft[kefwdkY ausmaxmufxm; buf rsufESmrlxm;&m avmuom;wdkY Edk;x&m umv\
aomaMumifhwnf;/ usifhwkef;uvnf; trsm;zdkY? yGifhawmhvnf; trsm;zkdYom wJwt J vdjk zpfaom eHeuft½kPw f ufwiG f ...,aeY rnfol
bk&m;&Sifenf;wl...om;awmfom0ursm; jzpfMu onf uRwx f u kd f cRwx f ukd af eNyeD nf;/xdo k \l tvd?k tBuKd u?f
avaom t&Sifr[mom&dykwå&m ponfrsm;onfvnf; bk&m;&SifwdkYrnfonf ...oufwrf;aph (awmif;yef ÓOf? 0goem? p½dkufu tb,fenf;/ xdkolESifh vdkufzuf&m
¤if;wdkYjznfhtm;ESifh jynfhtm;tvdkufvQif ¤if;wdkY a0ae,s ol r&dbS u
J )aevQif twåukd azmfusL;&ma&mufojzifh twå a'oempOfum; tb,fenf;/ xdek nf; ok;H enf;wdjYk zifh urÇm
uRwfxdkufol rSefu &ef? rdwf rcJGjcm; wpfom;wnf;xm; orm;wdkY vufñId;xdk;p&m jzpfaeaomaMumifh umv aygif; wpfaomif;twGif;&dS avmuom;wGif;? oAÁ ñ k w
oGm;u,frç Mu\/ uRwx f u kd cf sed af phu ae&m eD;a0; rcJjG cm; oufwrf;\ 20% &mcdkifEIef; (wpfodef;wrf;qdk ESpfaomif; ÓPf odoifhonfrSeforQ wpfprusef odapawmfrlaom
oGm;a&mufum u,frçMu\/ avQm?h wpf&mwrf;jzpfu ESpq f ,favQm)h avQmu h m edAmÁ ef0if ÓPfawmf/ tem0&PÓPf rnfonfhae&mrqdk tqD;
v? aewdkYonf þurÇmwpfckrQudkvQif okH;uRef; pHawmfrlNrJjzpf&m... twm;r&dS MunfhEdkifpGrf;&dSaom ÓPfawmfrsm;udk tokH;cs
vif;cdu
k f wpfuRe;f rdu k f EIe;f jzifo h m tvif;udv k nf;aumif;? wpfoed ;f wrf;bk&m;onf oufawmf&pS af omif;vk;H vk;H / awmfru l m arTaESmuf xd;k azmufí (ajrvSepf epfyrm ok;H í)
tyl tat;udkvnf;aumif; jzefYa0ay;ydkYEdkifpGrf; &dSMuonf wpf a omif ; wrf ; bk & m;onf v nf ; ouf a wmf ½IMunfhNrJ jzpfawmfrl\/

15
pMum&Sif 42 43 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 44

þae&m? þurÇmrS þvlom; uRwx f u


kd &f jSd zpfaeNy/D 0ifpm;awmhrnfqdk r0ifpm;rD uyif xdkxdkom0ursm;onf w&m;oH emcHMuum umrpdwf aoG;wdwaf paom0wfwnf;/
xdkodkYodjcif; eHeufaewufjzifh tvif;a&mufonfESifh xdk ]]bk&m;&Sif <uvmawmfryl gu xkid &f efygbk&m;/}}xdo k Ykd Mu&H ,
G f om0w¬duJhodkYaom vuf&if;oufEkwdkYrSmrlum;...
ae&m xdkurÇm&dS xdkvlom;xH oGm;a&mufum twnfhrlvD um rdrdwdkY\a&SU edoD'dkif tydkcif;xm;&NrJ qdk\/ rnfrQ om0w¬jd ynfo?l jynfom;wdo Yk nf ppfwu kd &f if;ukex f w k ?f ukef
oGwfjzifh cRwfay;awmfrlNrJyifjzpf\/ þonfrSm ta0;&dS a0ae,swdkYtay: ta&;xm;í rnfrQajr§mufpm;aom xkwf&if; ppfwdkuf[laom aqmifyk'fyrm tdrfaxmifus
a0ae,swdkYtm; cRwfNrJ"r®wm tcsdefwnf;/ bk&m;ayenf;/ olYwGuf pnf;pdrfrcHpH? trsm;pnf;pdrfcH&ef tcsKycf ef;wGi;f 0,f ud, k 0hf rf;pm ud,
k &f mS ? ud,k thf rd , f m ud, k f
eD;aoma0ae,s (&[ef; om0u ponf)wdkYtwGuf rnfrQtepfemcHaom bk&m;ayenf;/ aqmufvsufuyif owdvufrvTwf ur®|mef;usihf0wfjzifh
um; tcsdefoD;jcm;r&dS/ tNrJvnf; xdkifapmifhraeEdkif/ wpfzef eD;aom om0uwdw Yk iG f omoemawmf\tarG aexdik Mf uav&m n\w&m;yJNG y;D onfEiS hf aeYu rdrw d Ykd awGUod
odkYaMumifh om0uwdkYESifh vdkufzufaom usifhenf;udk OD;pGm rdrdç rdrdwdkY\ o'¨gtajc apwemtaewdkYESifh xkdufwefpGm cJh&onfrsm;udk bk&m;xH tppfcHMu\/
ay;oem;awmfrlvdkuf\/ tcsKdUum; 'gerQavmufom tarGcH,lMu\/ tcsKdUum; bk&m;xHrS jyifay;aomtwkdif;vQif qufvufí
xdkYaemuf tusifh\tyGihfaMumifh &ifh? r&ifh qifjcif oDvavmuftxd tarGcH,lolvnf; &dSMu\/ usio fh ;Hk aexdik Mf uavh&\Sd / bk&m;xHrS wifay;aomtwdik ;f
Munfhawmfrl\/ &ifhaeNyD? yGifhavmufNyDqdkonfESifh csufcsif; xdok aYkd om a0ae,stEkpm;? vufa0cHorm;av;rsm; vQif t&d,mZmwfwGif; csOf;eif;aexdkifavh&dSMu\/
rqdik ;f xdo k al e&m awm odrYk [kwf awmif odrYk [kwf qdwNf ird f twGuf cs;D ajrm§ ufawmfral omtm;jzifh eHeufwikd ;f aemufyg xdkom0w¬djynfol? jynfom;wdkYum; 'getarG? oDv
&dyfoefYodkY <ua&mufawmfrlum usihfpOfESifh ÓPfwdkYtMum; oHCmrsm;ESifhtwl qGrf;cHawmfrlNrJjzpf\/ tarGwdkYjzifh umrtarG &,l½kHrQ r[kwfMubJ orx?
aygif ; ul ; wH w m;yrmaom ok w ÓPf ? pd E Å Ó Pf t zG i f h vuf&if;oufEk xdkvufa0cH 'georm;tkyfpkwkdYum; 0dyóemwdkY\ p&P 0dZÆmtarGwdkYjzifhvnf; "r®tarGudkyg
a'oemawmf ÓPf&nfjrifjh zifh qifí h qifí
h zGiahf y;awmfrNl rJ rdrd rdrdwdkYa'o bk&m;&Sif<uvmawmfrlavwdkif;...eHeuf ,lavh&dSMu&m ,if;wdkYum; wpfcgwnf; ESpfxkyfudkif
jzpf\/ ydik ;f wGif t½kPrf mS qGr;f yd?Yk aeY0,f qGr;f avmif;0wf rcRwMf u/ tarGqdkifrsm;aywnf;/ ,if;wdkYum; wpfckvkyf ESpfckjzpfap
odkYaMumifh bk&m;zGifh ryGifhonfr&dS/ xdkodkY<ua&muf nydkif;wGifum; qDrD;? yef;? a&csrf;ydkY? ausmif;awmfodkY aom z0g;vuf ESpfzufNydKifrsm;aywnf;/
zGiahf y;wwfNrJ &daS cs&mwGif xdx
k o
kd m0ursm; edo'D ikd f (aexdik f vmNrJ0wf rcRwfMu/ odkYr[kwf omoemESifhMuHKBudKuf&m\ vlYtcGifha&;
&mtcif;) cif;csdef r&avmufatmif ½kwfw&uf <uvm xdkpOf ...eHeuf\'geum; bk&m;&SifESifhoHCmtm; wif;jynf, h w
l wforl sm;/
awmfrNl rJ jzpfaeí opfyif&if;jzpfap? awm&dyüf jzpfap? w&m; vkyfauR; arG;jrLjcif;0wfwnf;/ n\'geum; bk&m;xHrS ❖

16
45 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 46 47 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

u ajrqD&nf EIdufí rpm;wwfao;? raomufwwfao; onfEiS hf xdOk ,smOfrLS ;crsm yifajc&if;rSyif rcGmNy/D tyGizhf suf
O,smOf NcHydkif&SifBuD;rsm;\ vkyfxkH; "r®wmyrm txd xdOk ,smOfrLS ; tulvu kd &f onf/ xdo k pfyif olyY ifu,
dk f xuf toD;zsufu ydkívnf; xdckduf? ydkívnf; aemufydk;
obm0tvdu k f ajrqDay: tjrpfpu kd v
f suuf ajrqDü&daS om vdkuf rsm;aejcif;aMumifh... /
bk&m;&Si\ f ...xdk ta0;ae ouf&ifw h t
Ykd ay: jyKpNk rJ olt Y pm;tpm pm;vmwwfNyq D rkd o
S m ajrawmif a&avmif; odkYwdkifvnf;...tcsKdU oD;uif;pjzifhyif avvIyfí
"r®wmawmfudk avhvmvQifaomfvnf;aumif;? teD;ae &yfawmhonf/ jyKwu f s&\/ tcsKUd tn§m&ifrh yS if us;D ? iSuw f t Ykd zsuaf Mumifh
ouf&if?h oufEw k t Ykd ay: jyKpNk r"J r®wmawmfukd avhvmvQif wpfzef xkdrSwpfqifh t&G,f&ifhí yGifhcsdef? oD;csdef ysuu f s&\/ tcsKUd &ifrh mBu;D tjzpfrmS yif tem0ifum ykyu f s
aomfvnf;aumif;? r[mu½kPmawmf\ obm0um; wefvmNyDqdkvQifyif...xdkO,smOfrSL; rdrdysKd;pdkuf ajrvdkuf &\/ yGiw hf ikd ;f ? oD;wdik ;f atmifjrifjzpfxeG ;f vmzdu Yk m; tvGef
twdkif;om;BuD;yif jrifawGUae&ygrnf/ a&ay; jyKpak y;xm;aom xdt k yifrsm;rS xdt k yGiu
hf av;rsm; cufcv J yS gbd/
onfae&m O,smOfrLS ;wpfO;D \taMumif; ykaH qmif;jy udk Munfí h Munfí h vnf; yDwd tm;zk;H wjyKH ;jyKH ;vnf; &daS e\/ xdrk u S seaf om n§mwH&ifu h suf yd;k rzsuaf om toD;rsm;
vdkonf/ O,smOfrSL;onf olydkifqdkifxm;&m ajrrSeforQ ½d;k wHrxS u G f tyGio hf pfw\ Ykd xdt k opfpufpufuav;rsm;udk om qefumwiftjzpf yifjrif0h ,f 0ifx h nfvsuf aeEdik cf iG &hf Sd
tMum;tvyf[lírxm; oD;pm;yifrsm;csnf; pdkufxm;? ysKd; yd;k rzsuf iSurf aqmh&efvnf; xdyk ;kd ? iSuf ponf&efrsm;rSvnf; Muonf/
xm;um ajr&d S o avmuf tyif a yguf a p\/ ajrqD & d S tumtuG,fay;vsufu &dSae\/ O,smOfrSL;BuD;onf xdkO,smOfwGif;rSmyif wJxdk;ae
oavmufvnf; tyifaomufap\/ ajrESifhtyif om;ESifh odkYwdkifvnf;...tcsKdU yGifhOD;puyif a<u\/ tcsKdU awmh\/ eHeufvif;onfESifh O,smOfcif;BuD;twGif; vSnfh
rdcifyrm ,SOfay;xm;\/ yGiv hf wf? tcsKUd yGi&hf ifh t&G,&f a<uus\/ avxef udik ;f vIyf vnfum tyifESifhtoD;wdkY\ wnfaeykHrsm;udkvnf; t&dyf
xdOk ,smOfrLS ; ... rsK;d aphraygufcifu yifysK;d tjzpfjzifh t&GufwdkY\ ykwfcwfjcif;udk rcHEdkifaomaMumifh .../ Munf\ h / wd;k wuf Bu;D xGm;EIe;f udv k nf; tuJMunf\ h / ajc&m
pepfwus a&avmif;ay;\/ ysKd;yiftjzpf a&mufvmvQif tcsKdUum; rdrdudk,fwdkif tn§mcdkifaomaMumifhvnf; vuf&m ysuf rysuf udkvnf; qufvufavhvm\/
vnf; pdu
k yf iftjzpf pepfwus ul;ajymif;um a&avmif;ay; a<uvGifh&modkY xdk;r0if oD;uif;tjzpf tzwfwifvm\/ yGichf sed rf S oD;csed ?f wpfzef oD;csed rf S rSnchf sed o f aYkd &mufvm
\/ pdkufyif tñGefYwdk; tcufvufNzdK;vmvQifvnf; ajr tcsKdUum; O,smOfrSL;\ *½kwpdkuf tumtuG,fvdkufrI Ny/D xdt k csed u f m; O,smOfrLS ;Bu;D tvkyrf sm;&aom tcsed yf if
awmifajr§mufay;um a&avmif;aeyg\/ aMumifhyif a<uvGifh&mxJ a&mryg tzwfwifvm\/ wnf;/
xdo k pfyif olyY ifu, kd of bm0tvdu k f tjrpfpu kd v
f suf xdkpOf tn§mqdkifvsufu oD;uif;cdkifudk jrifvdkuf& xdkO,smOfrSL;BuD; eHeufvif;onfESifh olYvufxJ0,f

17
pMum&Sif 48 49 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 50

wHcsLyg\/ olyY ck;H üum; yvdik ;f wpfv;Hk csw d vf suo f m;yg\/ o'¨g&ifí
h yGivhf mcJyh gaomf opömtxG#f wyfxm;aom tcsed jf zifh csed x
f m;aom xdb
k &k m;
odEYk iS yhf if O,smOf½;kd ayguf ESaYH eatmif avQmuf&Ny/D udik ;f BuKd ? 'geuxm oDvuxm ponf a'oempOfrsm;jzifh oD;vm&ef
&GuMf um;rusef pdu k rf supf jd zifh azGveS &f mS azG&Ny/D tEk? t&if?h jyKpkrGrf;rHawmfrl&jyefyg\/ ]tcsed }f [laom pum;onf umvudv k nf; ñTe;f qd\
k /
trSnfh wduspGm rSwfom;vsufu wGufcsuf ae&NyD/ o'¨g&ifhí 0D&d,? owd ponfwdkYyg qifhqifhvmyg jcifcGufudkvnf; ñTef;qdk\/ ypfrSwfokH; vufeufudkvnf;
þtoD;um; qGwcf sLNy;D onfEiS hf rSnrhf nfh toD;ayyJ aomfum; ...ta0;jzpfNy;D yGio hf ;D &ifrh n
S &hf ef aocsmaeygu ñTef;qdk\/ rnfonfht&mjzifh ñTef;qdkaeae ...
[líwnf;/ þtoD;um; qGwfcsLNyD;aemuf tylaqmif; eHeuft½kPw f ufcsed wf ikd ;f ½IMunfí h tcsed w f ikd ;f oGm;a&muf bk&m;&Sif\ ÓPfpD;pdwfawmfum; avmuom;rsm;
tvkyf tkyaf y;onfEiS hf rSnrhf nft h oD;ayyJ [líwnf;/ þ a[mcRwfawmfrl\/ teD;jzpfNyD; yGifhoD;&ifhrSnfhaeoludkum; buf csed v f sucf sn;f om/ qdck NhJ y;D eHeuft½kPcf if; oAÁnKw
toD;rsm; um; &ifhusufcsdefvdkao;í yifxuf qufxm; tNrJapmifhí tNrJvQifoGm;a&mufum a[mcRwfawmfrl\/ ÓPfawmf tem0&PÓPfawmfBuD;jzifh avmuwGif;odkY
&OD;rnfhtoD;rsm;ayyJ [líwnf;/ avmutwGuf tm½kHjyKí jznfhusifhcJhaom xdkbk&m; csOf;eif;xdk;azmuf 0ifa&mufawmfrlNyD; uRwfxdkufoludk
xdkodkY pepfwus rSwfom;NyD;pD;onfESifh udkif;vnf; onf yGifh&mumvüvnf; tcsdefjynfh avmubufodkYom azG&mS \/ awGUonfEiS hf tcsed jf zifch sed u f m <uoGm; cRwaf wmf
rysuf? t&Gufvnf;rem? olYtn§mESifholYtoD; xD;xnf; rsuEf mS rl\/ rl\/
csn;f ygvmap&ef wHcsL csw d f uRr;f usipf mG jzifh vufxaJ &muf ]]avmurS vGwaf jrmufa&;udpö Ny;D pD;rSom ighaus;Zl; aeNraJ e&müvnf; t½kPq f rG ;f tvSLudk vufcaH wmf
u rSnrhf nft h oD;ESihf tkyu f si;f xJ cPxnfh rSnrhf nfh toD; qyf&m a&mufrnf}}[laomxdpk um;u xdb k &k m;\ xdrk suEf mS rl&jcif;? tEkarm'emw&m; a[mMum;cs;D jri§ ahf wmfr&l jcif;udpö
rsm;udkom a&G;cs,fum csdwfqJG qJG,l\/ wHcsLrS&Sif; yvdkif; rlxm;&mbuf uGufceJay:acsNyD r[kwfavm/ rsm; aqmif&Gufawmfrl\/ NyD;pD;aomf qGrf;cHr<urD *E¨uk#D
jcif;xJoYkd wef;0ifap\/ EkveG ;f aomtoD; tkyí f rSnahf omfrS þum; bk&m;&Sif\ eHeuf t½kPfwuf jyKzG,fudpö wdkufawmfwGif;odkY 0ifa&mufawmfrlum avmuudk ½IarQmf
ydefrSnfh rSnfhrnfhtoD;rsm; vufzsm;ESifhrQ rwdkYNyD/ wnf;/ jcif;? zvormywf0ifpm;jcif;? vdt k yfaom ae&ma'oqDoYkd
bk&m;&Sifonfvnf; xdkO,smOfrSL;BuD;yrm o'¨gr&ifh ❖ wpfudk,fwnf; <ua&mufjcif;? yGifhoifhaom a0ae,stm;
ao;olrsm;tm; 'getarG oDvtarGrsm; ay;oem;awmf zGio
hf ifah omw&m;jzifh zGiahf y;awmfrjl cif;jzifh eHeufyikd ;f tcsed f
rlum a&avmif;jcif;? ajrawmifajr§mufjcif;trI jyKpkawmf ukefvGefap\/
rl\/

18
51 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 52 53 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

xdaYk emuf qGr;f cHcsed f usa&mufvmNyjD zpfojzifh aemufyg wdkYtm; owday;awmfrl\/ aemufq;Hk aomvlom;)rsK;d u yÍömeEÅ&, d uH usL;vGeaf wmh
om0ursm; NcH&Hum NrdKUawmfwGif;odkYaomfvnf;aumif;? xdo k wday;jcif;onf ...vuf&if;wynfrh sm;jzpfMu rnfqJqJ 0ifa&mufí u,fwif&onfvnf;&dS\/ &Hwpfcg
ed*;Hk wGi;f odaYk omfvnf;aumif;? &GmwGi;f odaYk omfvnf;aumif; ygvsufu xdkumvrsm;ESifh MuHKBudKuf&mwGif ay:yGifhavh rm*@DykPÖm;vifr,m;? bm&'GgZykPÖm; ponfrsm; uJhodkY
qGrf;cH<uawmfrl\/ &daS om tuRwt f vGwb f m0 r&MurSmpd;k aomaMumif.h ../ aom wpfcsuftkyfjzifh rSnfhrnfh oD;&ifhBuD;rsm;yrm yg&rD
ausmif;awmfodkY jyefvnfa&muf&dSonfESifh ausmif; xdkrSaemuf ausmif;awmfay: a&mufaomtcgwGif tqifh &ifhaeolrsm;&dS&modkY <ua&mufí cRwf&onfvnf;
awmfay:odkY rwufrD ajcaq;ckHay:ü &yfwefYawmfrlum vnf; ta0;rS teD;rS vma&mufzl;ajrmfMuolrsm;tm; &d\
S /
om0uwdkYu ajcawmftm; aq;aMumoefYpifay;aeMuyg oifh&mtEkarm'emrsm; a[mMum;&aomtcgvnf; &dS\/ pifppf xdkwpfyg;wnf; udef;atmif;&mumvonf
onfudk cH,lawmfrl\/ wpfyg;wnf; udef;atmif;vsufu avmuudk ½IarQmfjcif;? avmuBu;D tm; umvjzif?h csed cf u G jf zif?h ypfrw
S jf zifh csed af om
xdo k Ykd cH,vl suu f yif ]]&[ef;wd.Yk ..onf MuKH awmifh zvormywf 0ifpm;jcif;jzifh aeaomtcgvnf;&dS\/ tcsdefrsKd;yifwnf;/
MuHKcJaom tcGifhxl;BuD;ig;rsKd;udk b,ftcgrS rarhMuav qGrf;pm;csdef usa&mufavaomtcg y&dowfwkdY\ nae aer0ifrD(av;em&DcefY) tcsdefwGifum;...
ESifh/}} rarhoifhaom xdktcGifhaumif;BuD; ig;rsKd; qdkonfrSm- a&SUarSmufrmS yif qGr;f bkO;f ay;awmfr\l / Ny;D aomf qGr;f tEk csK;d a&rsm; ok;H oyfawmfr\ l / Ny;D onfEiS hf *E¨u#k tD jyifbufoYkd
avmurSm bk&m;jzpfyGifhaeaom tcsdeftcgonf arm'emw&m; a[mMum;awmfrl&\/ xGuf<uawmfrlum &[ef;y&dowftm; tzl;cH tawGUcH\/
vnf; rarhaumif;/ avmurSm vlYtjzpf a&mufvm&aom Ny;D aomf wpfaeYcif; wpfyg;wnf; ude;f atmif;jcif;jzifh ar;aomtar;rsm; ajz\/ awmif;aomenf;rsm; ay;\/
tcsed t f cgonfvnf; rarhaumif;/ xdv k jl zpfcsed f o'¨g jzpfyiG hf tcsed v
f eG af p\/ xdwk pfyg;wnf; ude;f atmif;aepOf twGi;f qkH;roifhaomt&mrsm; qkH;r\/
vmaomtcgonfvnf; rarhaumif;/ xdko'¨gjzpfyGifhcsdef rSmyif awmawmifrsm;üvnf;aumif;? opfwpfyif 0g;wpfyif nae ae0ifNy/D vly&dowfrsm; a&mufvmMuNy/D xdv k l
tuRwftvGwf jzpfcGifhomaomtcgonfvnf; rarh &if;rsm;üvnf;aumif;? qdwfNidrf&dyfoefY ae&mrsm;üvnf; y&dowfrsm;onf &[ef;rsm;ESifhtyfpyf&m aq;udk vnf;
aumif;/ xdkrarhaumif;av;rsKd; wdk;rdcsdef wu,ftuRwf aumif ; ? wpf y g;wnf ; {upm&D t jzpf j zif h bk & m;xH r S aumif;? tazsmu f vkd nf;aumif; uyfMu&m bk&m;&Sif tvSLcH
tvGwo f rm;\w&m; emMum;cGi&hf &m tcsed t f cgonfvnf; enf;awmif;um usihfyGm;aeaom &[ef;rsm;xHodkYvnf; awmfru l m ok;H \/ &[ef;rsm;udv k nf; ok;H ap\/ aomufa&
rarhonfxuf rarhaumif;/ xdk'kv’b(tvGef&cJvGef;vS <ua&mufí a[mcRwf&onf vnf;&dS\/ &Hwpfcg t*Fkvd ok;H a&rsm; uyfvLS Mu&mwGiv f nf; tvSLcHawmfr\ l / tvSLcH
aom) tcGit hf cg ig;rsK;d udk aeYpOfaeYwikd ;f yif om0u&[ef; rmvuJhodkYaom ypädrb0du(onfb0onf olYtwGuf ap\/ narSmifpysKd;(ckepfem&DcefY) a&mufvQifyif... yef;

19
pMum&Sif 54 55 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 56
eHo
Y mwdjYk zifh toihjf yifqifxm;&m qDr;D tvif;a&mif wdjYk zifh okdYESifh rdk;aomufydkif;buf ul;xGufvmNyD/ tcsdefrSeforQ avmutwGufcsnf; jzpfaeaom
txl;jyKvyk x f m;&m yv’iaf wmfoYkd <ua&mufawmfrul m xdvk l n\(ESpef m&DrS av;em&DtwGi;f cef)Y aemufq;Hk tydik ;f xdbk &k m;? 'kvb ’ wefz;dk odem;vnfaeMuaom vlom;rsm;u
y&dowfrsm;tm; uRwfxdkufaom a0ae,s uRwfxdkuf&m a&mufonfEiS hf jA[®mb h &Hk Sd tem*grfEiS hf t&d,mjA[®mBu;D rsm; vnf; bk&m;udk jyefcsed af eMu\/ b0ESi"hf r®wefz;kd odem;vnf
a'oemjzifh wefqmqifí a[mawmfrl&\/ qif ; ouf v mMuum zl ; arQmf j cif ; ? ar;avQmuf j cif ; ? aeMuaom ewfrsm;uvnf; bk&m;udk jyefcsdefaeMu\/
vlwdkYw&m;emcsdef NyD;pD;í jyefvnfxGufcGmoGm;Mu emMum;jcif;rsm; jyKvkyfMujyef&m xdkjA[®mrif;BuD;rsm;tm; cPESifh v,wefzdk; odem;vnfaeMuaom jA[®mrsm;u
onfESifh ausmif;awmfwGif;0,f enf;cHum usihfaeMuaom vnf; tzl;cH tawGUcHjcif; ajzMum;ay;&jcif; a[mMum;& vnf; bk&m;udk jyefcsdefaeMu\/
&[ef;awmfrsm;tm; tzl;awGUcH\/ avQmufxm;orQ jcif;rsm; jyKvkyfay;&\/ odkYESifhyif eHeufav;em&Dcif; bk&m;\csed jf cif;um; uRwx f u
kd f ruRwx f u
kd u
f w kd nf;/
ajzMum;ay;&\/ tm½kHrSm;aevQif wnfhay;&\/ tm½kHrSef tm½kHusif;odkY a&mufvm&acsNyD/ vl? ewf? jA[®mwdkY\csdefjcif;um; zl;awGUcsdef &&efudkwnf;/
aeu wGef;ay;&\/ o'¨g 0D&d, wuf<ucdkifrmapaom xdt k cg acwårQ pwkwp¬ smef0ifpm;vsuu f (,if;psmef xdkrQtxd bk&m;&Sifonf a0ae,s (t"duvlom;
a'oemawmfjzifhvnf; vrf;cif;ay;&ao;\/ onf Oayu©m {u*¾wm pdwfESpfrsKd;rQ&dS&m cE¨mESifh avmu rsm;)wdkYtMum; ÓPfusufpm;aeaomfvnf;? avmuom;
ÓOfheufydkif;odkY a&mufvmNyD/ n\wdwfqdwfcsdef tm; pdwfawmfwGif;rSz,f&Sm;í wnfae Munfaeaom rsm;bufrSmrlum; ...
(q,fem&DcefYodkY) a&mufvQifyif ajrtjyif&dS ½ku©pdk;? bkr®pdk; wpfcx k ;D wnf; pdwjf zifh aeEdik jf cif;owåpd rG ;f &d\
S ) rdru
d ,
kd cf E¨m tewåudk twåjzifh twdkuftcHvkyfvQufuvnf;
pol atmufewfrsm; vma&mufz;l arQmjf cif;? ar;avQmufjcif;? \ yifyef;jcif;udk tem;ay;awmfrl\/ aumif;? 'ku©udk okcjzifh twdkuftcHvkyfvQufuvnf;
w&m;em,ljcif;rsm;udk vufcHawmfrlum tzl;awGUcH&\/ NyD;onfESifh...t½kPfusif;csdef0,f avmuBuD;\ aumif; tedpöudk edpöjzifh twkduftcH vkyfvQufuvnf;
ajzMum;ay;&\/ a[mMum;\/ twGif; ,aeY uRwfxdkufolrsm;&dS&modkY tem0&PÓPf aumif; wpfpifaxmifí ajymifavSmifjcif;? wpfpifaxmif&m
oef;acgif,o H Ykd a&mufvmNy/D aumif;uifae odMum; oAÁnKwÓPfawmfjzifh csOf;eif;arTaESmufum MunfhNrJ aemuf vdu k yf gtm;ay;jcif;rsm;jzifh wpfurÇmvk;H rqdx k m;bd?
ewfrif;Bu;D ESiw hf uGaom or®mt,l&Sd ewftrsm; qif;ouf twkdif; Munfhawmfrl&jyefonf/ wpfwu kd f wpfjynfrmS yif vlwidk ;f aph tdrwf ikd ;f aph rck0d ifMu/
vmMuum zl;arQmfjcif;? ar;avQmufjcif;? w&m;emMum;jcif; b,frmS vJ olwu G ?f b,frmS vJ olcsr;f om? b,frmS vJ
rsm;udv
k nf; vufcaH wmfrNl y;D tzl;cH tawGUcH&\/ ajzMum; oloufom/ xdkrQtxd arwåmu½kPmBuD;rm;aombk&m; ❖
&\/ a[mMum;\/ avmu0,f olwpfyg;wnf;&,fom/

20
57 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 58 59 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

rsm;um; zdbk m0 xGe;f um;vm&onf/ tppGm b0jzpfpOfxüJ 0rf;pmxnfhay;u aeomjcif;? xdkifomjcif; a0'em
qifrJwl qifjzLjzpfatmif vkyfvdkY &aumif;&rnf uHaMumifh pdwfaMumifh ½kyf? emrf? cE¨mrsm; jzpfcGifhr&Mu jzpfay:vmaponf/ 0rf;pmrxnf&h u raeomjcif;? rcHom
avao;/ odaYk Mumifh uHtm;jzifh taMumif;cH tusK;d oufukd jcif; a0'emrsm; jzpfyGm;vmapygonf/ xdkpOf aeomjcif;
þwGif...urÇmavmuom;rsm;\ p½dkufvu©Pm jzpfap&mrS wkHYjyefvmaom rdcif zcifvnf; r&dSao;/ a0'emu avmb[laom pdwfudk arG;zGm;ay;NyD;? rae
rsm;udk odzv Ykd v
kd mNy/D wpfqufwnf; ygyurÇmrS umrurÇm tm;vkH;aygif;aomf ...rdrJh? zrJh oHao'Z(tn§D) omjcif ; a0'emuvnf ; a'gopd w f u d k arG ; jrLay;
odkY ul;ajymif;vmykHudkvnf; odzdkYvdkvmNyD/ tMum;rS "mwfav;yg;wdYk vIycf wftm;jzifh tao;pm;owå0g vdu
k yf gawmhonf/
owå0gwdkif;\ b0tponf r&dS&mrSpcJhMu&\/ wpfaumif (wkwf? ys? ydk;? &G) [lí jzpfay:vm&jcif;/ xdrk w
S pfqifh tpm\axmufyift h m;? cE¨m\&ifu h suf
owå0gwdkif;\ b0tponf rod&mrSvnf; pcJhMu&\/ xdkowå0g\ zGHUNzdK;BuD;xGm;EIef;udk OwkrSjzpfaom tm;rsm;udkrSDí tpmrSaoG;? aoG;rStom;? tom;rStqD?
xdkwGif...r&dS&mum; owå0gaumif[lí tvsifu r&dScJh av"mwf tcd;k "mwfrsm;u twGi;f rS tjyifraS e vIaYH qmfay; tqDrStqDcJ? tqDcJrS ½dk;wGif;jcifqD? ½dk;wGif;jcifqDrS
zl ; jcif ; ? tpJ G [ l í vnf ; ,cif u r&d S c J h z l ; jcif ; rsm;yif / jzifh t[m&rSjzpfaom t&omowå&d Sd twdu k t
f cH"mwfrsm; okufaoG;[lí tqifhqifhjzpfay:vmap&m avmbrS
rod&mum; "mwfav;yg;rS pcJJh&jcif;? ½kyfbm0rS pcJh&jcif;? u twGif;rSae e,fcsJUay;jzifh &Sifoefjcif;? BuD;xGm;jcif;udk jzpfaom umrpdwfrsm; x<uvmMuNyD/ avmbrS jzpfaom
t0dZÆmodrS pcJh&jcif;rsm;yif/ jzpfap&ygonf/ &m*pdwfrsm;vnf; x<uvmMu&NyD/
xdkodkYr&dSaom½kyfESifh rodaomemrfwkdY jzpfay:vm&ef odq
Yk akd omf ...xdo
k wå0grsm; cE¨mrS tNrvJ Qif tpm rçbm0ü aoG;cdt k m; ydv
k QvH maomf ,m;,Hjcif;a0'em
rSm twdkuftcHtm;jzifh "mwfoufudk jzpfapEdkifaom ajr? awmif;cHaea&mhrnf/ tpmtwGufvnf; tNrJ aMumifhMu jzpfay:vmNy;D xdak 0'em y,fazsmufvjkd cif;umr? xdak 0'em
a&? av? rD;pkH urÇmrsK;d rSom "mwfaumifac: owå0gtopf pdkuf ae&ygawmhrnf/ y,fazsmufay;Edik pf rG ;f &daS om zdb
k m0ü wyfrufjcif;&m*rsm;
rsm; jzpfcGifh&dS\/ cE¨monf jzpfay:onfrS raorcsif; tvkyfvkyfae uyg qifhyGm;jzpfay:vmMurnf/
xdo k wå0gtopf jzpf&müvnf; ... aoG;tm;t"du onf/ &yfem;jcif;tvQif;r&dS/ xdktcg &SifoefBuD;xGm;vm zdb
k m0üvnf; aoG;cdt k m; jynfNh zKd ;vm½krH Qru avESihf
jzifh touf0ifxm;aom tcH"mwf ajraqmif a&aqmifrsm; ap&ef jyKjyifay;&mrS ukefoGm;aomtm;? jyKjyifay;&mü tcd;k "mwfrsm;uyg x<uvm&um; rçenf;wl umr &m*rsm;
um; rçbm0xG e f ; um;vm&NyD ; avtm; t"d u jzif h tokH;csaomtm;rsm;twGuf tNrJ 0rf;pmjznfhay;ae&yg qifyh mG ;jzpfay:vm&onf/ t½d;k r&dS cE¨mao;rsm;u tm;enf;
touf0ifxm;aom twdkuf"mwf avaqmif? rD;aqmif awmhrnf/

21
pMum&Sif 60 61 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 62

pGmjzpfay:apNyD; t½dk;jynfhcE¨mBuD;orm;rsm;u tiftm; tBuKd uu f sjzifh tjyif okc? twGi;f aomreó a0'emrsm; tBuD ; trS L ;jyKítod ? tawG U ütm;pd k u f o d ? tawG U ü
BuD;rm;pGm jzpfay:vmapjcif;rQom uGmjcm;Murnf/ yGm;pD;apNyD/ tBudKufrusjzifh tjyif'ku© twGif;a'greó ESpfoufod? tawGU ü awGUvdkod rsm;wnf;/
cE¨m&dSvQif cE¨mxdef;odrf; apmifha&Smuf&eftwGuf a0'emrsm; yGm;pD;vmacsNy/D tm½krH rd&mrS tjyifa&m? twGi;f txufyg (ckepfyg;pk ajcmufyg;pk) rsm;wkdYum; pdwfü
tMunf"mwfcu G rf sm; ygvm&onf/ tMunf"mwfcu G pf &Hk u
Sd yg Oayu©ma0'emrsm; yGm;pD;vmaeNyD/ ,SOaf om apwodurf sm;jzpfMuNy;D ? aumif;&mqd;k &m&dS aumif;
tm½kyH &Hk yd rf sm; qkid &f m"mwfcu G o f Ykd ay:xifvmrnf/ tMunf xdak 0'emrsm;aMumifyh if avmbonfvnf; tEkt&ifh pdwf qdk;pdwfrsm; tm;vkH;ESifhyif oufqdkifaeacs&m aemif
"mwfEiS hf tm½kH qk&H mrsm;ü obm0"mwfoufrsm; twJv G u kd f tjyif;taysmhodkYvdkufum avmbpdwftrsKd;rsKd; yGm;vm aumif;pdwfarG;jrLvmvQifvnf; ¤if;wdkUyg0if&rnfom/
ay:xGufvmrnf/ obm0"mwfouf twJGvdkufay:xGuf &ygonf/ a'goonfvnf; tjyif;taysmhodkYvkdufum þüum; avmb? a'go? arm[pdwf udef;wnfvm
vm&mrS xdod ½kyfemrfrsm; xif&Sm;vm&onf/ a'gopdwEf pS rf sK;d xk;d 0ifvmonf/ arm[onfvnf; tm½krH d &mrS raumif;&mbuf touf0ifoGm;aom &m*p½dkuf?
xdktcg ½kyfESpfckxd (tMunf"mwfESifhtm½kH) tod rrdov Ykd u
kd u f m arm[pdwf ESprf sK;d xyfrí H wd;k 0ifvmonf/ a'gop½dkuf? arm[p½dkufrsm; xlajymvmykHudkom jyqdkrnf
wpfcsufay:EIef;wkdYjzifh jrifod Mum;odrSonf olYoabm xdkowå0grsm; xkdpdwfokH;rsKd;wkdYjzifhyif usihfpOfudk jzpf&m xdkwpfq,fhokH;rsKd;vkH;wdkYonfvnf; raumif;p½dkuf
apmaMumay;EdkifpGrf;&dSaom MuHodtxd jzpfay:vmMu jynfwnfvmMuonf/ xdpk w d of ;Hk rsK;d wkjYd zifyh if b,ftm½kH rdrd (raumif;usifh) tm;ay;olrsm; tjzpfom/
awmhrnf/ tod&dSaeMuawmhonf/ xdkpdwfokH;rsKd;wdkYjzifhyif b0\ qdkcJhNyD; xdktao;pm;owå0gav;rsm;\ wpfaeYwm
xdMk uo H od nf jyifywdu Yk tawGUcHpm;aepOf xdak wGU&m uHMur®mudk om,mvmMuawmhonf/ odkYr[kwf ,kwf? umvonf rdrdwdkYcE¨m0,f tNrJjzpfay:aeaom awGa0
tm½kuH kd twGi;f rSae vufcu H m pkpH rf; ok;H oyfq;Hk jzwfay;avh edrfhpdwfrsm;jzifh p½dkuf? ÓOf? 0goemrsm; arG;pm;aeMujcif;/ ai;armjcif; arm[? tpmr& cE¨may: tpm'ku©usojzifh
&dSonf/ xdkMuHodonf tu,fwdwd jyifywdkYu awGUxd xdpk w
d rf sm;udk Nc&H v
H suuf wJzG uf 0ifygaejcif;rsm;um; jzpf&aom rcHr&yfEdkifjcif; a'go? wpfzef tpm&SmazG&
ray;Muavaomtcg rdr\ d raemwGi;f &dS tm½kaH [mif;rsm;udk tawGUütod? tawGUücHpm;od? tawGUürSwo f m;od? tawGU vmjyefojzifh cE¨may: tpm;okcusojzifh jzpf&aom aeom
vSefavSmum jyefajymif;cHpm;avh&dSonf/ üapwemxm;tod? tawGUütwnfod? tawGUü pdk;rdk;od? xdik o
f mjcif; avmbwdu Yk kd t&if;cHí tcsi;f csi;f tjyeftvSef
xdrk Qtxd ½kypf Hk emrfpw Hk jYkd zif(h tawGUtxd tpktH vif tawGUüESvkH;oGif;odrsm;wnf;/ qufqHMu&mrSvnf; xdkokH;rsKd; wpfrsKd;rsKd;wdk;vmaprnf/
0,f) tm½kcH pH m;cGihf &vmNyjD zpfaom xdo k wå0gonfum;... wpfzef tawGUüMuHod? tawGUüokH;oyfod? tawGUü tcsif;csif; roifhrwifh&mrsm;rSvnf; xdkokH;rsKd; wpfrsKd;rsKd;

22
63 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 64 65 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

wdk;vmaponf/ oufwrf;rQcsnf;vnf; r[kwfcJhyg/ xdkumvrsKd;um; acG;? \ obm0txm;rsm;onfum; rysif;aom tjyif;orm;


xdkrSwpfqifhwdk;í rdrd odkYr[kwf tcsif;csif;wdkYudk 0uf? MuufrSr[kwf? vlrSr[kwf? b0rsKd;pkHtukefüyif jzpfcJh wdkYom oGm;cGifh&dSaomvrf;wnf;/}}
rSDvsufu aoG;oGif; tm;pmESifh aoG;vTwftm;jzKef;ac: Muygonf/ xdt k cGit
hf a&;rsK;d um; ,ckrS &,lvo dk nfr[kw?f rjyif;aom tysif;orm;wdkYum; ...oGm;zdkY aeae
tpmpm;jcif; arxkerf 0DS jJ cif;jzifh avmb rS umr&m*? a'go b0tqufquf arQmfvifhvsufucsnf;om/ omom armharQmfMunfh½kHrQyif tcGifhrom/
rSvnf; tmCmw Asmyg' tm;BuD;rsm; wdk;yGm;vmMu xdkrQtpJGemaeaom pdwf,kwfudk pdwfjrwftjzpf owå0gwdkif;wdkY\tay:odkY arm[onf tcsdefjynfh
awmh u m bmrqd k ud k , f B ud K uf z d k Y rBud K uf z d k Y a vmuf y J ajymif;&efrSm? xdkrQwJGvmaom tusifh,kwfudk ,ckrS aeY? n usa&mufaewwfaomaMumifh xdkowå0gwdkY\
odwwfMuawmhrnf/ bmrqdk udk,fBudKuf&m rBudKuf&m ykwfxkwfypf&ef qdkonfrSm qifrJwludk(aygif;tdk;BuD; usifvnf&m b0onfvnf; wd&pämef trsm;qkH;/
aemufyJ vdkufygMuawmhonf/ ay:wifí) qifjzLawmfjzpfvmap&ef c0gonf\ vuf xdwk &d pämefb0 wpf&mavmufrQ arm[tm; jyif;&Sae
odkYjzifh (tpm; umr*kPf? zdk? r cdkvIH umr*kPfjzifh) tyfum jyKjyifay;aponfurS vG,fulOD;rnfxif\/ oavmuf a&mufMu&NyD;rS wpfzufodkY ulnDxm;aom
wpfaeYwm ukefvGefMu&av&m? cE¨mwGif; tyl tykyfESifh þüum; ...omref o'¨g? qE´? 0D&d,tm;rsm;jzifh rQwtm;aMumifh vlYtjzpfum; wpfb0/
aoG;yl avylrsm; aeukeftxd tqrwef pD;qif;aeawmh r&Edkifonfhtjyif ydkwdk;? ydkqdk;vmapEdkifygonf/ omref vlum; xdrk Qtxd jzpfciG &hf tm;enf;vQif xdjk zpfciG &hf
jcif;aMumifh xdu k mrwdYk &SmazGciG hf r&ojzifh tumvqd&k aom ½kyf"mwf? pdwf"mwf cdkifrmjcif;jzifhvnf; r&Edkifonfhjyif vlb Y 0 jzpfvmMu&onfw h ikd f t&G,t
f m;jzifv
h nf; p½duk qf ;kd
numvwGifum; tdyfarmus arm[pdwfxm;jzifh cE¨mudk ydkíyif uJvmapEdkifygonf/ twufrSeforQ tm;pdkufrS wdkYbufuom tm;om\/ tcsdeftm;jzifhvnf; enf;wlyif
vnf; ukpm; tcsdefudkvnf; ausmfvTm;Mu&ygonf/ xdkuf½kHavmuf aygufrnfht&mrsKd; r[kwfavm/ tqif; &d\
S / vljzpfaomfrv S nf; b0wdik ;f taumif;rsK;d wd;k 0ifavh
xdok wå0grsm;ü aeYwiG f avmb? a'goac: &m*p½du k f rSeof rQ arS;omvdu
k f txdu k x f uf ydv
k eG ;f rsK;d yif r[kwaf vm/ r&d/S
a'gop½du k rf sm;u Bu;D pd;k í nwGiu f m; arm[p½du k u
f tNrJ odkYaMumifh tm;BuD;rm;aom o'¨g? qE´? 0D&d, wdkYjzifh
]]tm&'¨ 0D & d a ,ae0? e0avmuk w å & H "r® H ?
BuD;pdk;aeawmhonf/ odkYr[kwf nqdkvQiftdyf? aeYqdkvQif jyKjyif,l&JrSom &m*p½dkufrSo'¨godkY? a'gop½dkufrSynmodkY?
aom eouúm ukodawe *EÅHK}}
tpmpm;pdwf? arxkefpdwfjzifh at;&dyf&SmMuHjcif;/ arm[ p½dkufrS tawG;tac:odkY wufomMurnfjzpf&m
xdb k 0rsK;d um; wpfb0wnf;vnf;r[kw?f wpfurÇm ]]avmukw&å m wpfyg; ud;k yg;[laom "r®pufvnf&m vlom;wdkif; taumif;rvdkcsif/ taumif;vdkcsifonfhwdkif

23
pMum&Sif 66 67 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 68

vlom;wdkif; yifyef;cH rvkyfcsif/ yifyef;cHvkyfcsifonfhwdkif onfhtwlvQif..."r®pufudkvnf;aumif;? "r®puf vufcH cHpm;cGifh&awmhrnf/ xdk"r®pufudkvnf; rsufpdjzifh
rodÓOf tkcH J aeojzifh todr0ifEikd /f tod0ifaeonfw h ikd f &Sif bk&m;\oabmESifh obm0udkvnf; jycJhNyD;NyD/ MunfhcGifhr&? ÓPfrsufpdjzifhom odcGifh&aponf/xdk"r®puf
rjrifbl;aom todrsKd;jzpfaeí tavhrvkyfcsif/ tavh xdkESifhwpfqufwnf;...avmuudkvnf;aumif;? oGm;vrf;ESihf vdu k yf g&usK;d rsm;udv k nf; raemjzifo h m cHpm;cGihf
vkyo f nfwh ikd f tqef;BuKd upf w
d f a&SUuydwaf eí a&SUodrYk wd;k avmutwGif;0if vlYtaMumif;udkvnf;aumif;? ¤if;wdkY &aponf/ odaYk Mumifh "r®pufonf raemr,,mOf (pdwjf zifh
vdck si/f pifwifjzpfay:vmykH ¤if;wdkY\trltusifhrsm;jzifh jycJhNyD;NyD/ om Ny;D aom,mOf)jzpf&um; ud, k vf mxdrS pdwu f odvakd om
tk e f ; oD ; &aomarsmuf j zpf a p? ywå j rm;iarmuf þae&monfum; pufEpS cf Ek iS hf pufo;Hk vdo k l vlwu Ykd kd udk,fawGUcHvdkolrsm; pdwfr0ifpm;/
aumuf&aom arsmufjzpfap vlw\ Ykd twkjrif? twwfoif qufpyfay;aom ae&myifwnf;/ bk&m;tavmif;awmfuikd f umrpMum,mOfum;...
u tokH;uscsif usOD;rnf/ bk&m;&Sifydkif "r®pMum,mOfum; okH;q,fhwpfbkH wdkY igwdkYae&m þajrurÇmtjyifrQom vSnfhvnfoGm;Edkif\/
umrowå0g umr&GmrSvmaom xdkvlom;rsm;um; omru xdb k w
Hk \
Ykd jyifytxd ydaYk qmifEikd pf rG ;f &do
S nf/ odaYk omf ur®Zd'¨dac: uH\wefcdk;tmEkabmfrS xjzpf&aom pMum
yifyef;aom tvkyfqdk r0g;&aom iSufaysmoD;rSnfhaomfrS pwk'o d m tvSLyJq G akd omfvnf; ud,k wf ikd of mG ;a&muf wd;k pm; ,mOfjzpfjcif;aumif; umrudo k m tusK;d jyK\/ trsm;udv k nf;
tcHGyg rpm;vdkMuNyD/ pdwf qHk;r &aomtvkyfqdkvQifvnf; jcif;? 0D&,
d t&if;avmufawmh pdu k xf w k Ef ikd rf o
S m pm;ok;H cGihf xdu k mrtusK;d udo k m wd;k ap\/ uHrsupf jd zifyh if trsm;wdyYk g
rnfrQyif a&SUuae oifoif wav;wpm; rvdkufemcsif &aponfyrm/ jrifEdkifMu\/ pMum,mOfxufokdYum; trsm; wufcGifhr&dS/
MuNy/D xdk"r®pMum,mOfum; odu©mokH;qifhwkdYjzifhvnf; odaYk omf pMum,mOf\ t&dyu f ukd m; vltrsm;vnf; vkyrf ,l
❖ (tjrKyfudk ynmuEkwfí? tvIyfudk orm"duxkwfí? (BudK;pm;r,l)&bJESifh tvdkvdk&ap\/
tjzKwu f ukd m; oDvutkyí f ) tqifq h ifh wufvrS ;f vmcJ&h rdrd uH oufoufcsn;f r[kw?f pMum&Si\ f uHoufjzifh
pufESpfckESifh vlYraem OD;rnf/ udk,fudka&m pdwfudkyg xdef;csKyfí vdk&mta&muf yg aygif;½k;H xm;jcif;aMumifh raumif;rI'pk ½du k f rdrv d nf;rvky/f
ac:aqmifvmcJh&OD;rnf/ ynwfod(trsm;ajymod)tpm; olwpfyg;wdkYtvkyfudkvnf; rcH&/ umrcsrf;omudkum; rdrd
umrpufudkvnf;aumif;? umrpufydkif&Sif bk&m;
y&rwftod(udk,fudk,fwkdif udk,fydkifod)jzifhvnf; vJvS,f vnf;ry,f olwpfyg;wdkYvnf; y,fp&mrvdk/ odkYaomf
tavmif;awmf pMum0aw;rif;\oabmESifh obm0udk
&OD;rnf/ b0ESifhumrusKd;rsm;udkum; rdrd\uHtwdkif;om xdktusKd;cHpm;cGifh&rsm;um; xdkpMumrif;BuD; ewf&GmrpHrD
vnf;aumif; txufu jyqdkcJhNyD;NyD/

24
69 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 70 71 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

uHawmfrukefrD twGif;ydkif;av;rQom/ wufrnfenf;/ umrpMum&SifESifh "r®pMum&Sif rnfolYxH þae&monf pufESpfckESifh vlYraem tuJjzwf&rnfh
vlwo Ykd nfum;...aeYwikd ;f vnf; tpmpm;? aeYwikd ;f cd0k ifrnfenf;/ ae&mwnf;/
vnf; Owk\txdk; cHpm;aecGifh&Mu&m aoG;tm;vnf; þavmuBu;D onf rku d v f ;Hk Bu;D rsm;uom wpfv;Hk Ny;D ❖
aeYwikd ;f wd;k umr½d;k ud;k aygufuv kd nf; aeYwikd ;f avQmufcsif wpfv;Hk zk;H rdaeMu\/ trdu k u f ckd iG ;f tvif;buf csO;f Edik o f l
aeMuygonf/ þwGif tpmudkvnf; twdkif;tqrxm;bJ um; tenf;tusOf;av;rQom/ {[d vmvSnfh? yód ½IvSnfh
pm;ok;H rnf/ a&udv k nf; xifovdck sK;d OD;rnf/ ttdyu f v
kd nf; xdak vmuom;rsm;\ uHMur®mum; ... ydu k u f eG Bf u;D b,fvdkyif {nfhcH&dSaeaomfvnf;
xifoavmuf tdyOf ;D rnf/ xdo k ;Hk csuf uGi;f qufrd oku"f mwf jzifh tkyrf xd m;aom iSurf sm;urS vGwaf umif; vGwOf ;D rnf/
tE¨Dblawm t,Havmaum? wEkauw¬ 0dyóoD
rsm; wtdtdNydKqif;vmawmhonfom/ ,if;wdkYum; trdkufrSajymif; taumif;buf a&mufzdkYum;
oukaPm Zmvrkawåm0? tayÜgo*¾g, *päwd/
odaYk Mumif.h ..tpm;ruf? ttdyrf uf? a&csK;d rufwjYkd zifh tcGifhta&;enf;yg;vSacsao;/
rufokH;ruf qufusaeolrsm;u omrefvlrsm;xuf umr? vlrY aemonf aoG;? onf;ajc? av? ovdyw f \Ykd txd;k
t,Havmaum
vmaum-þavmuBuD;um;? tE¨Dblawm wm-
&m*tm; ydkíx<u Edk;Mum;aernf/ tqGrsm;csnf; cHaeMu&&m todÓPfvnf; yGifhoifh
trdkufwdkYuom zkH;tkyfae\/
xdo k üYl BuKd utf m;Bu;D aevQif b0ifrNird ?f ESv;Hk tdrv f yI f oavmuf ryGifh/ udk,fESifhpdwfudk xdef;csKyfí udk,ftm;
{w¬ - þavmuBuD ; xJ ü ? 0d y óoD - ud k , f w G i f ;
pdwfqdk;pdwfykyfrsm; vIyf&Gvmwwfonf/ xdktcg a&SUrod pdwt f m; tm;xkw&f rnfuv kd nf; rvdv k m;/ rsupf ad &SU tawGU
pdwx
f nfh ud,k t
hf aMumif; ud,
k jf yefMunfah vh&o
Sd o
l nfum;?
aemufrjrif rdkufpdwfBuD; 0ifvmawmhrnf/ ay:rSvnf;,kpH m;/ ud, k f ½kyo f rd ;f pdw½f yk of rd ;f í tNird ;f "mwf
wEk a um
um-rqdkpavmufuav;om/
tpmaoG;x xdrk aem tvIyt f &GaMumifh tBuKd uu f s rQcsnf; udef;aprnfqdku vkH;0rMum;vdk/
wo® m -xdkYaMumifh? ouk a PmPm- ydkufwGif;rd iSuf
cHpm;cGihf &rdaeuvnf; rd;k rjrif avrjrif bmtodrQr0ifNy/D xdv k ol m;rsm;\a&SUod.Yk ..odrYk [kwf oifah &SUod.Yk ..
taygif;txJrS? Zmvrkawåm-ydkufrSwdk;xGufvmcJhEdkifaom
tBuKd uu f s cHpm;cGihf r&avuvnf; rd;k rjrif avrjrif bm bk&m;&SiEf iS hf tavmif;awmfpMum&Sif twl,OS f 0ifvmygu
iSufrnfonf? tayÜ g 00-tifrwd tifrwef &Sm;yg;vSbdodkY?
todrQ r0ifNyD/ oifonf rnfou Yl kd tvsif c&D;OD; BuKd qrkd nfenf;/ oifonf
t,H avmaum
avmaum-þavmuom; xJ r S v nf ; ? o*¾ H -
xdv k rYl aemonf umrpufEiS hf "r®puf rnfonfph ufoYkd rnfo\ l Mo0g'udk cH,rl nfenf;/ oifonf rnfoal y;aom
ewfjynftp edAÁmefusatmifodkYum;? tayÜ g -tenf;
t&omrsm; cHpm;csifygoenf;/

25
pMum&Sif 72 73 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 74

tusOf;rQom? *pä d w d-oGm;omMuay\ wum;/ avmuwGif...bk&m;onf tBuD;qkH; tjrwfqkH; bk&m;\ pMumrif;b0wke;f u rSo D tl m;jzifh wpfurÇm? ay;Edik f
þum; bk&m;&Sif nnf;wGm;aom pum;awmfwnf;/ tomqk H ; jzpf N yD ; ? avmuD t usKd ; ud k vnf ; aumif ; ? &mum; umr? onfrQavmufudkom/ pdwfxm;um; arwåm
umrt&m0,f wPSmOD;pD;\/ xdkwPSm o'¨gbuf avmukw&å m tusK;d udv k nf;aumif;? ypöKyeÜ t
f wGuu f kd vnf; rQom/
rajymif;orQ "r®udk tm;rudk;/ "r®t&m0,f o'¨gOD;pD;\/ aumif;? aemiftwGufudkvnf;aumif; bmrqdk vdko ,ck onfbk&m;\ teEÅpGrf;tm;&SiftjzpfwGifum;
xdko'¨g Edk;xufaeorQ umraMumodkY awmrwdk;/ avmuf w G i f r u vk d o nf x uf tyd k & apaom tewå rSDoltm;jzifhvnf; wpfurÇm vlwpfrsKd;rQru urÇmtm;vkH;
xdok Ykd vluikd rf I ESprf sK;d &daS cs&m...wd&pämefb0 tajc pGrf;tm;&Siftppf jzpf\/ bkHtm;vkH;wdkY\ twGif;tjyifay;Edkif&m? t&omtm;jzifh
wnfurÇmrS pwifxlaxmifvmcJh&aom umrwPSm/ odkYpOfvsuf...,if;bk&m;&Sif\tavmif;awmfb0 vnf; umrokctjyif "r®okc? 0drkwådokc xdkrSyGm;um uH
,aeYvnf; tm½kt H rsK;d rsK;d wdjYk zifh tpmauR;í vufoyfarG; pMum0aw;rif;jzpf umvwkef;u jynftvkH; wdkuftvkH; t&m? psmef t&m? ÓPft&m tm;vk;H tqk;H txdyif/ wpfzef
xm;&aom umrwPSm/ xdktxJ wnfaqmufxm;aom urÇmtvkH; tm;vkH;yif pkpk½kH;½kH; tkH;tkH;uRufuRuf wpfcJ pdwfxm;tm;jzifhvnf; arwåmrQru? u½kPm? rk'dwm?
b0ESifhcE¨muvnf; umrtpmxnfhrS vIyf&Sm;aomtrsKd; eufeufjzifh csO;f uyfjcif;? t½dt k aojyKjcif;? ,kMH unfav;pm; Oayu©mtxdyif/ 0efaqmiftm;jzifh qd&k ygrl &do S rQ touf
jzpfaejcif;rsm;aMumifh o'¨gbuf vufajymif;&efum; &ifMuyf jcif;? cdkudk;jcif; jyKcJhMuoavmuf ,ckum; jzpfrvmNyD/ ESifhcE¨m a0ae,sodkY tNyD;tyfNyD;om;wnf;/
rnf/ olt Y vdu k o
f ifh qufvufvyI &f mS ;olrsm;um; &ifacsmif urÇmwpfcv k ;Hk rqdx k m;bd wdu k w
f pfwukd yf if rESpYH yf/ odpYk OfvQu.f ..pMumrif;b0wke;f u tm;vk;H wpfnD
rnf/ wduk wf pfwu kd f xm;vdu k yf gOD;awmh? jynfwpfjynfyif rESpYH yf/ wpfñGwfwnf; Mo0g'oH emcHcJhoavmuf? onfbk&m;b0
&ifMuyf'Pf MuMhH uchH í H ajymif;olrsm; "r®puf wufciG &hf jynfwpfjynf xm;vdkufygOD;awmh? NrdKUwpfNrdKUyif tm;vkH; ta&mufwGifum; ...tewå obm0Mo0g'udk twåjzifh
onf/ &ifMuyf'Pf vkH;0rcHEdkifolrsm; "r®puf wufcGifhr&/ tdrfaphra&muf/ jyefvSefckcHolrsm;uvnf; 'keJYa';/ 'ku© obm0Mo0g'udk
xdk&ifMuyf'Pf MuHhMuHhcHolrsm;um; udk,fudkvnf;rn§m pMum0aw;rif;tjzpfuvnf; onfbk&m;yJ/ onf okcjzifh jyefvnfacsyolrsm;uvnf; renf;vS/ tedpö
pdwftvdkodkYvnf; rvdkufygol vlenf;pk rQavmufom bk&m;uvnf; pMum0aw;rif;yJ/ odpYk Ofvsuf bmuGmjcm;ae obm0Mo0g'udk edpjö zifh pum;&nfvo k rl sm;uvnf; r&Sm;/
&d&S um; ... "r®pufxuf wufou l m; tenf;tusO;f av; oenf;/ aMomf . .. bk & m;... bk & m; ...ol Y u ½k P m
om/ wpfzef u,fwif pGrf;tm;rsm;üvnf; ... onf b,fvdkxm;xm; trsm;um; todrSwfrjyKcsifMuyguvm;/

26
75 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 76 77 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

olaY rwåm b,fvo kd efoef trsm;um; rcH,v l Mkd uyguvm;/ Muavoenf;/ uo® m-bmhaMumifh? "r®ó qm,m,H-
olY0efaqmifwdkuf b,fvdkyifqdkufqdkuf trsm;um; rvdkuf usrf;NyD;ed*Hk; "r®pMum,mOf\t&dyfxJodkY? rmavaPmodEkacg
cg- rckd0if
csiMf uyguvm;/ csifMuavoenf;/
umró puú y0wåd? umr okcg, 0¡wd !
xdktrsm;um; wPSmrS o'¨godkY rajymif;csifMuao;/ r[maAm"d N rd K if q &mawmf
"r®óp puú 0wåd? oAÁH okcH ,H oma"wd
xdktrsm;um; a'gorSvnf; ynmodkY rajymif;csifMuao;/ 1362 ck E S p f ? wef c l ; vjynf h a usmf 2 &uf a eY
awe[d umr owåmeH? uo®m "r®ó y0awå
xdktrsm;um; arm[rSvnf; udk,fwkdiftawG;tac:odkY armae,sawm? pum;/
rmwmaPmod y&m,aem? avaPmod Ekacg
rajymif;jzpfMuao;/
qm,m,H/ /
xdb
k &k m;\ £pämo, raemr, ywåjrm;&wemuJo h Ykd
umró
umró-pMum,mOfESihf pMum&Sif\? puú y 0wå d-
aom vlcsrf;om? ewf? jA[®mwdkYcsrf;omtjyif "r®t&om?
pufvnfusKd;um;? umrok c g,0¡wd ! - vlUb0\umr?
0drwk då t&omwkEYd iS w
hf uGaom edAmÁ efcsr;f omudk ay;vdo k nfh
okcudkrQ twkd;&ap\/
vufaqmifyPÖm? tarGOpömum; vufrJrSajymif; vuf
"r®ópp-w&m;,mOfEiS fh w&m;&Si\f ? puú0wåd- puf
aumif;jzifh ,lrSom &rnfjzpf&m/
vnfjcif;um;? ,H oAÁH okcH- tMuifcsrf;omjcif;rSeforQ
tif;... bk&m;ESit hf rsm; b,fawmhrsm;rS eD;pyfMuygh/
t00udkvQif? oma"wd- NyD;pD;apEkdif\/
tif;... bk&m;ESio hf o
Yl m;orD;rsm;yif...b,fawmh
awe[d - xkdokdYjzpfvsufESihfyif? umrowå m eH -
rsm;rS twloGm; twlvm aexdkifcGifh&Muygh/
BuKd u&f m&mtaumif;xif BuKd u&f modo
Yk m oGm;vrf;jyifaeMu
ygukefaom owå0gtrsm;wkdYonfum;? "r® ó y0awå-
"r®pufvnfywf&m "r®&wem a0iSae&m yGJcif;xJodkY?
uo®m-bmhaMumif?h rmwmaPmodEkacg cg- ryke;f atmif;csif
Muavoenf;/ rmy&m ,aemod Ekacg cg- rvJavsmif;csif

27
pMum&Sif 78 79 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 80

vdkjcif;udkvnf;? rmyw¬ d -rawmifhwcJhbl;onfrSm trSefyg/ £rd e mm-rSefonfudkum; 0efcH rrSefonfudk jiif;qef&jcif;


usrf;aygif;tm;vkH; urÜwfzkH; ed*kH;csKyfvkdufNyD vmbH p -bkef;vmbfydkrdk pdkajyvdkjcif;udkvnf;? rmyw¬ d - aMumifh? £rd e m -rSefaompum; t&dSt&dStwdkif; ajymMum;
rarQmfvifh½dk; trSefyg/ &jcif;aMumifh? aomt[H -xdkigonf? yw¬ ,mrd-&vdkaom
avcu© a &[d vD y d u H ? tumoð E k ½ l y H "r® H p -aemuf w pf c suf r S m ? aomt[H - xd k i gonf ? qk opömjyKí awmif;yg\/
a,emuma&e aomt[H? rmyw¬d udwåd 'u© m 0g 0g-pmaya&;&m uRrf;ESD;vdr®mjcif;aMumifhvnf;? e- wH-xdk igawmif;vdk&mqkonfum;? a,- a,-pmudv k nf;
,H vmbH? r[kw/f zwf tjrwfvnf;&Sm bmomudv k nf; ,kMH unfMuygukeaf om
e 'u©m ep 0goem? yewxmyd aAm"geH 0goem ,p ,p-a&;om;rIbuf 0goemxufvGef;í tMuif bk&m;om;awmf orD;awmftaygif;wdo Yk nf? vDyduH-
aAm"d,m y*¾PdS wkumarm? ÓaPmyd vnf;? e -r[kwf/ pmud?k yóH -½IMunfv h suuf ? "r®Hyd-pmuajymMum; oabm
0d u od w k a0? yewxmyd-xdo k yYkd if [kwb
f ;l [kwb f ;l ajymifvrd b
f ;l w&m;rsm;udv k nf;? 0dZÑEÅKwd-ud,k yf ikd Ó
f PfoiG ;f &Si;f &Si;f vif;
a, yóH "r®H 0dZÑEÅK? yw¬,mrDwd £rdem/ / ok H ; aeygaomf v nf ; ? a0- a0-trS e f 0 ef c H & ygrl ? aAm"meH - jzifh bGif;bGif;BuD;ayguf xdk;azgufod odMuygapukef[lí/
odxdkufol vltaygif;wdkYtm;? aAm"meH-tod ay;xdkuf igwkoYd nfum; awm&yfurkd DS awm0oDjzifh aeavh&ySd g
avcu© a &[d-rifouftu©&mwdkYjzifh? aeol vltaygif;wdu Yk ?kd aAm"d,mm-opömÓPfjzif?h y*¾PdSwk ukef\/ pma&;&efqE´r&dS? a&;Edkifavmufaom tiftm;
tEk ½ l y H "r® H-w&m;ESifhtvdkufaom? vD y d u H - pmpk umarm
umarm-ulaxmuf ydkYBudK csD;ajr§mufvdkí vnf;aumif;? vnf;r&dS/ a&;vnf;ra&;wwfcJh/ ra&;wwfbJ bmaMumifh
aypka&;&mrIudk? tumoð - pdwfawG;vrf;azmuf rjzpfp aAm"meH-today;xdkufol vltaygif;wdkY\? ÓaPmyd - a&;ovJ ar;p&m&dS\/
avmufjzifh aumufcg axmuf½I pk&if;jyK jyK&if;pk jyKcJhrd todÓPfonfvnf;? 0d u od w k u marm- yGifhapvdkí ajz&Sif;vdkonfrSm ...igwkdYESifh ywfouf pyfquf
pkcJhrdygacsNyD/ vnf;aumif;? avcu© a &[d -pmrsufESmxuf riftus vsuf&dSMuygukefaom bk&m;om;awmf orD;awmfrsm;
aomt[H - pmpk a ypk usrf ; tjzpf jyKpD & if a om tpufwdkYjzifh? vD y d u H -a&;om;rIudk? tumoð -jyKusifhrd olawmfaumif;tpm;pm;wkdYonf NrdKUudkvnf;r0if &GmwGif
xkdigonf? a,etmuma&e
a,etmuma&e-tMuifusrf;i,f usrf;pk cJyh gNy/D vnf; ruyf/ a[majymjcif; jyojcif;rsm;uvnf; tvGef
pD&ifrItwwfjzifh? ud w å H p --xifay:ausmfMum; vlodrsm; £rd e m-xdkxdkusrf;pk þrnfaom a&;om;rIaMumifh? jywfvyf/ onfodkYom uyfuvnf; ruyf jywfuvnf;

28
81 r[maAm"dNrdKifq&mawmf pMum&Sif 82 83 r[maAm"dNrdKifq&mawmf

jywfjzifh a&;&mrrI Oayu©mjyKxm;acsaomf ...


igwdoYk nfvnf; omoemh0ef wm0efraus&m a&muf
awmhrnf/ olwdkYonfvnf; ypönf;omaxmuf tm;udk;
oavmuf c&D; ra&muf &dSacsawmhrnf/
þtcsuf r sm;onf rwwf & mu rwwf p mjzif h
(uyfvmolrsm;tm; a&;ay;&mtwdkif; tzwfckdif;aeaom)
udkif;ESifhuRef; vGef;ysH\tcsufrsm;wnf;/
xdok aYkd &;ojzifh ... c&D;oGm;vm&ma&SU ajcxd;k ozG,f
jzpfaom vl½yI ?f vmbfayg? ausmaf Zm?a>c&H þav;wefwu Ykd kd
igwdkYonf rawmifhwrd/
awmifhwrdonfrSm igwdkYa&;om;ay;ydkYcJhorQ pmay
wdkYudk zwfMum;rdoltm;vkH; pmaytu©&mrsm;udk ÓPfjzifh
xdk;azmufí xdkpmvkH;wdkYaemuf0,f&dS t,ltq a&;&m
tjzmjzmwdkYudk oabmaygufapvdkjcif;yif/
pum;aemufrSmw&m;yg yg;vTmÓPfjzifh Munfhwwf
odwwfMuygap .../

r[maAm"d N rd K if q &mawmf
0e0goD a Ú,s"r® o mrd a x&f

29

You might also like