You are on page 1of 76

ykHESdyfrSwfwrf;

2016-ckEpS ?f rwfv? tkyaf & - 2000/

q|rtBudrf
&efukef pmrlciG jhf yKcsuf - 240^2003 (4)
rsuEf mS zH;k cGijhf yKcsuf - 200^2003 (4)
rif;uGef;q&mawmfbk&m;\
xkwaf 0ol
OD;xGe;f jratmif (NrJ 03845)
0dok'd̈ckESpfyg; - rif;uGef;oGm; 'kw,d ñTeMf um;a&;rSL;csKyf
omoemawmfxeG ;f um; jyefUyGm;a&;OD;pD;Xme
ESifh
tzH;k ESit
hf wGi;f pmom; ykEH ydS wf u
dk f
rif;uGef;oGm;aygif;csKyf a':rdrk t
kd d
ok0PÖo*d yÐ EHk ydS w
f u
dk f
y'krm® vrf;? prf;acsmif;NrKd Ue,f
&efuek f

wefzdk;
("r®'ge)
3 4 rmwdum
5/ r*¾gr*¾ÓP'óe0dok'd¨ 43
- or®oeÓPf 43
- y&dnmoH;k yg;ukjd yjcif; 43
- y&dnmoH;k yg;ukd ÓPfEiS yhf idk ;f jcm;íjyjcif; 45
rmwdum - tm;xkwyf Hk 46
- 11-XmeoH;k oyfyHk 48
- ed'gef; 7 - O',AÁ,ÓPftEk 52
0dok'd¨ ckepfyg; - rif;uGef;oGm; 9 6/ y#dy'gÓP'óe0dok'd¨ 56
1/ oDv0do'k ¨d 10 - O',AÁ,ÓPf&ifh 56
2/ pdwå0dok'd¨ 13 - b*FÓPf 59
- udavomuif;pifaom pdwcf ek pfrsKd ; 15 - b,ÓPf 64
3/ 'd|d0dok'd¨ 20 - tm'De0ÓPf 67
- emr½lyy&dapä'ÓPf 20 - y#dpo ö rkygÜ 'f 12-yg; 70
- ½kyef mrfuyJG Hk 26 - edA'dÁ gÓPf 74
- 'd|pd ifMu,fyu Hk jkd yjcif; 29 - rkÍw
dö u k rswmÓPf 75
- ouúm,'d|d 20-ukjd yjcif; 30 - y#docFgÓPf 76
- zóyÍöuay:ykjH yjcif; 32 - ocFg½kayu©mÓPf 81
4/ ucFg0dw&P0dok'd¨ 34 - vGwjf cif; - vGwaf yguf - jynfph yHk Hk 85
- ypö,y&d*, ¾ ÓPf 34 - ocFg½kayu©mÓPftp r*fÓPfwidk af tmif
- ½kyt f aMumif;ukcd jJG yjcif; 38 jyjcif; 88
- emrftaMumif;ukcd jJG yjcif; 39 7/ ÓP'óe0dok'd̈ 89
- ,krH mS ;aysmufyHk 42 - r*fÓPf 89
- r*frmS ;ç r*freS çf odEidk &f ef 90
- zvormywf 93
rmwdum 5 6 rmwdum
edAÁmefw&m; - rif;uGef;oGm; 94 9/ rkÍw
dö u
k rswmÓPf 127
- edAmÁ ef 12-rsKd ;xifyHk 94 10/ y#docFgÓPf 127
- edAmÁ efxifyHk 60 95 11/ ocFg½kayu©mÓPf 128
- edAmÁ efxifyHk 40 105 12/ tEkavmrÓPf 131
13/ a*gMwblÓPf 132
ÓPfpOf 10 yg; - rif;uGef;oGm; 109 14/ r*fÓPf 133
1/ emr½lyy&dapä'ÓPf 109
- emrf½yk af y:ykH 112 opömav;yg; - rif;uGef;oGm; 136
2/ ypö,y&d*¾[ÓPf 113 - a'oemopömav;yg; 136
- emrf½yk \ f taMumif;ay:ykH 114 - tm½kxH if Oypmopöm 136
3/ or®oeÓPf 115 - tvkyfopöm 137
- ½kyEf iS ehf mrfo;kH oyfyHk 115 - rkcsopöm 138
4/ O',AÁ,ÓPf 117 - opömteuf 16-csuf 139
- ½kyEf iS ehf mrf\tjzpftysuaf y:ykH 117
5/ b*FÓPf 118 owdy|mefw&m; - rif;uGef;oGm; 141
-½kyfemrf\tysufay:ykH 118 - ygVdbmomyGm;ykH 141
6/ b,ÓPf 121 - jrefrmbmomyGm;ykH 143
7/ tm'De0ÓPf 121
8/ edAdÁ'gÓPf 121 "r®pMumw&m; - rif;uGef;oGm; 145
- tmedoif&pS yf g; 121 - a[m&m rmwdum 145
- ½kyef mrfü ab;ç tjypfç Ni;D aiGUykH 122 - t,kwfw&m;ESpfyg; 145
- £&d,mykxaf v;yg;ü ab;ç tjypfç - r*¾if&Spfyg; 147
Ni;D aiGUykH 124 - r*¾ifESpfrsdK; 148
- ½kyef mrfrS vGwv f çdk qifjcifç tnD
tñTw G ½f yI Hk 126
ed'gef; a0urf ; vS L 'gef ; &ef t wG u f ? &nf ½ G , f c suf o nf ysuf u G u f
1310 ckESpf? wydkUwGJvqef; 1 &ufaeUu tif;pdefNrdKUü cJ h y gaMumif ; ? od k U yif j zpf j im;aomf v nf ; / w&m;emy&d o wf
u&ifwUkd \ qlyal omif;Murf;aom ab;'kuw © Udk aMumif?h &efuek Nf rKd U rsm;ajrmifvpS mG aom wynft h aygif;wdUk uawmif;yefMuygojzif?h
y#dywåod moem Ek*[ ¾ toif;csKyBf u;D u rif;uGe;f q&mawmfb&k m; 0dok'¨d 7-yg;rif;uGef;oGm;,ÓPfpOf 10-yg; rif;uGef;oGm;ç
trSL;xm;í aemufygoHCmawmftyg; 20 - vlov D &Siçf a,m*Dç edAmÁ efw&m; rif;uGe;f oGm;wdUk udpk ak ygif;í rif;uGe;f oGm;aygif;csKy-f
40 aygif; (60) wdkUtm;? a&Twd*Hkbk&mBuD;\ ajcawmf&if;odkU y|rtkyu f kd y#dywåo d moemEk*[ ¾ toif;Bu;D u rlyikd jf yKvyk Nf y;D vQif
BudKqdkvmNyD;aemuf? &mZ0wf0efrif; - OD;b&D? rif;uawmf vmvmorQ? rif;uGe;f 0dyóemw&m;udk tm;xkwMf uaom
a':vSz;l wdUk u o'¨gapwem xufoefpmG jzif?h txufygbk&m;Bu;D a,m*Drsm;\ qGrf;p&dwf twGufiJhuGufí xkwfa0&onfudk-
\ paeaxmifhü? rif;uGef;ok"r®mBuD;ç rif;uGef;0gqkdausmif; apwemo'¨ g xuf o ef p G m jzif h vS L 'gef ; Muygrnf h t aMumif ;
tp&Sdaomwnf;ausmif; r@yfrsm;udk aqmufvkyfvSL'gef; av;jrwfpmG wdu k w
f eG ;f tyfygownf;/
ygaMumif ; ? xd k o d k U vS L 'gef ; aom wnf ; ausmif ; r@yf w k d U ü
oDwif;oH;k awmfral ecdu k w f iG f Mo0g'ol'eDpmbGUJ udk ÓPfpOf 10- OD;b&D
yg;? rif;uGef;oGm; [laomtrnfjzifh? ½dkufESdyfça0urf;çvSL'gef;cJh Ouú|
ygaMumif;/ ¤if;aemuf 1311-ckrS 12-ckoUkd tul;wGif 0do'k d¨ 7-
yg;? rif;uGe;f oGm;[laomtrnfjzifh ½du k Ef ydS çf a0urf;ç vSL'gef;cJyh g
aMumif;/ ,ck 1312-ck 13-ck tul;ü udpöt00rsm;jym;vSyg
ojzif?h edAmÁ efw&m; rif;uGe;f oGm;[laom pmapmifukd ½du k Ef ydS f
7 8 ed'gef;
vsuf w pf r sd K ;? &ef u k e f N rd K U a&T w d * H k a pwD a wmf t v,f y pö , H
paeaxmifh&Sd &efukefNrdKU rlvrif;uGef;y#dywådomoemEk*¾[
ed'gef; toif;BuD;\ ,m,Dur®|mef;Xmeü oDwif;oHk;awmfrlvsuf
&efuek Nf rKd U? rlvrif;uGe;f y#dywåo d moemEk*[ ¾ toif;Bu;D rS &So
d nfh q&mawmfoC H mawmf t&Sio f jl rwfrsm;ESiw hf uG a,m*D
1312 -ckESpfu rlydkifjyKvkyfNyD; xkwfa0cJhaom þ ]0dok'¨d rsm;\ qGrf;uGrf;p&dwftwGuf &nfoefumwpfzHk &efukefNrdKU
7-yg; rif;uGef;oGm;} usrf;pmudk a&;om;pD&if awmfrlaom
rlvrif;uGef;y#dywådomoemEk*¾[toif;BuD;u q|rtBudrf
&efuek Nf rKd U? aus;Zl;&Sif rlvrif;uGe;f q&mawmf bk&m;onfum;-
]&[EÅmt&Sif Ak'¨rwnL t|uxmusrf;jyK[k ausmfMum; xkwfa0vdkufygownf;/
awmf r l a om oxH k N rd K U aus;Zl ; &S i f rl v rif ; uG e f ; aZw0ef
q&mawmfbk&m;BuD;\txHawmfwGif 0dyóem ÓPfvrf; trIaqmiftzGJU
tusiphf cef;udk ESpçf vrsm;pGm tm;xk=wfNy;D rS a[menf;twefwef &efukefNrdKU?rlvrif;uGef;y#dywådomoemEk*¾[toif;BuD;
jyenf;t00 ½IrSwfyHk enf;edoswdkUESifh wuG ppfrSefaomrl0g' a&Twd*HkapwDawmftv,fypö,Hpaeaxmifh?
vrf;pOfrsm;udk wdwdususvdkufem usifhoHk; a[mjyawmfrlcJh &efukefNrdKU/
aom wynfBh u;D jzpfayonf/ zkef; -01-371873? 09263650789
xdk &efuek Nf rKd U? aus;Zl;&Sif rlvrif;uGe;f q&mawmfb&k m; Bu;D website - www.mulamingon.com
a&;om;pD & if a wmf r l t yf a om þ 0d o k ' ¨ d 7-yg;
rif ; uG e f ; oG m ;usrf ; onf a,m*D y k * ¾ d K vf r sm; ½I r S w f y G m ;rsm;
tm;xkwfyHkESifh ÓPfay:yHk? udavomuGmyHk? emrf½kyfay:yHk-
tvH k ; pH k w d k U ud k ÓPf t m;'d | xif j rif M uvsuf ed a &m"rS e f
jrwfedAÁmefodkU rsufarSmufjyKyHkwkdUyg pHkvifpGmyg&Sdaomusrf;
jzpfygonf/
odkUygí þ0dok'¨d 7-yg; rif;uGef;oGm;usrf;udk oHo&m
0#f ' k u © r S vG w f a jrmuf v d k M uuk e f a om a,m*D o l a wmf p if
taygif;wdUk vG,v f ifw
h ul Munf½h uI siBhf uEH ikd Mf uap&ef &nf&, G f
9 10 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf

earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'ó


¨
0do'k d̈ 7-yg; rif;uGe;f oGm;
ok'd¨ - [lonfum; pifMu,fjcif;udk qkdvkdonf/ 0dok'd¨ - 1/ oDv0dok'd¨tcPf;
qkdonfum; txl;ojzifh pifMu,fjcif;udk qkdvkdonf/ xkd oDvqkw d mu? 2-ckjym;
pifMu,fjcif;onf 7-rsKd ;&S\ d /
usio hf vD u? wpfcw k pfyg;
7 - rsKd ;[lonfum; -
aqmifov D u? wpfcw k pfyg;
(1) oDvtm;jzifh pifMu,fjcif;wpfrsKd ;?
usio hf vD qkw d mu? pm&dww å &m;
(2) pdwt f m;jzifh pifMu,fjcif;wpfrsKd ;?
aqmifov D qkw d mu? 0g&dww å &m;
(3) t,ltm;jzifh pifMu,fjcif;wpfrsKd ;?
½kad o&rnfo h ul ?kd ½kad o&m
(4) ,kHrSm;jcif;tm;jzifh pifMu,fjcif;wpfrsdK;?
rSwyf g pm&dwmå
(5) r*f [kwo f nfç r[kwo f nfukd todÓPftjriftm;jzifh
ukdif;½Idif;&rnfholukd? ukdif;½Idif;&m
pifMu,fjcif;wpfrsdK;?
rSwfygpm&dwåm
(6) tusifh\ÓPftjrif pifMu,fjcif;wpfrsdK;?
ig;yg;oDv? apmifch P
(7) tod\ÓPftjrif pifMu,fjcif;wpfrsKd ;?
0g&dwåoDvvkH
[l í 7-rsd K ;&S d \ / xk d 7-rsd K ;wk d U wG i f ,ck q k d v wåUH aom
&Spyf g;oDv q,fyg;oDv? apmifch P
0do'k o
¨d nfum; oDv0do'k y¨d ifwnf;/
0g&dwåoDvvkH/
txufygpum;t&oDvqkdjcif;onfum; tavhtusifh
ukdqkdonf/ xkdtavhtusifhonf rd½dk;zvmtm;jzifh usifhaom
tavhtusifhwpfrsdK;? cH,laqmufwnfí usifhaom tavh
tusif h wpf r sd K ;[l í 2-rsd K ;&S d \ / xk d 2-rsd K ;wk d U rS m trd u d k
trdtavsmuf? tzudk tztavsmuf? toufou d m© *kPyf nm
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 11 12 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
BuD ; aomol u k d v nf ; 4if ; wk d U tavsmuf ½k d a ouk d i f ; ½I d i f ; olUtoufudk owf\ç ra&SmifMuOf? olUOpömudk cdk;\ç
OD;ESrd cf sjcif;onf pm&dwo å v D ESijhf ynfph o
Hk nf[k qk&d \/ þpum;ü ra&SmifMuOf? olUom;tdrf&mudk jypfrSm;\ç ra&SmifMuOf? r[kwf
igwkdU Ak'¨bmomvlrsdK;rsm;onf 0g0if0gxGuf q&morm; rw&m; rkom;qkd\ç ra&SmifMuOf? ao&nfao&ufudk aomuf
rdbrsm;ESifhwuG touftm;jzifh vnf;aumif;? *kPftm;jzifh pm;\ç ra&SmifMuOf? ra&SmifMuOfjcif;aMumifh 0g&dwåoDvESifh
vnf;aumif;? odu©mtm;jzifhvnf;aumif;? BuD;ukefaomyk*d¾Kvf rjynfhpkH/ pm&dwåoDvç 0g&dwåoDvESifhrjynfhpkHjcif;aMumifh rdrd
wkUd tm; uefawmhMujcif;onf pm&dwo å v
D [kqv dk o
dk nf/ 0g&dwå uk,d uf rdpmä 'd|jd zpfjcif;aMumifh tm;xkwaf omfvnf; emrf½yk u
f dk
oDvonfum; vltwGuf ig;yg;oDvç &Spfyg;oDv? omraP rod? emrf½kyfukdrodjcif;aMumifh xkdoltm; oów'd|dç Oapä'
twG u f 10-yg;oD v ? &[ef ; awmf r sm;twG u f 227-oG , f 'd|djzpf\/
odu©myk'fwkdUaywnf;/ olwpfyg;Xmeç þavmuü tMuifolonfum; trdtzç
avmuü rd r d X meç ol w pf y g;Xmetm;jzif h 2-yg;/ xk d om;orD;ç armifESrç r,m;ç vif&Sd\[k ,lonfjzpftHh? xkdol
2-yg;wkUd wGif rdrXd meç þavmuü tMuifoo l nf ½kyef mrfuodk \
d / onf u m; avmuynwf t rS e f ork w d o pö m ry,f r zsuf
xk d o l o nf u m; ½k y f e mrf r S w pf y g; yk * d ¾ K vf ç owå 0 gç igç jcif;aMumifh or®m'd|djzpf\/ or®m'd|djzpfjcif;aMumifh xkdol
olwpfyg;ç a,musmf;ç rdef;r r&Sd[k qHk;jzwfaomt,lonf trd ü jyKtyf a om0wf u d k usif h \ / tzüjyKtyf a om0wf u d k
y&rw¦opömjzpf\/ usifh\/ om;ü jyKtyfaom0wfudk usifh\/ orD;üjyKtyfaom
ol w pf y g;Xmeç þavmuü tMuif o l o nf trd r&S d ç 0wfudk usifh\/ armifüjyKtyfaom0wfudk usifh\/ ESrü
tb r&Sçd om; r&Sçd orD; r&Sçd armif r&Sçd ESr r&Sçd vifr&S[ d k jyKtyfaom0wfudk usifh\/ r,m;üjyKtyfaom0wfudk usifh\/
,lrSm;onfjzpftHh? xkdolonfum; avmuynwftrSef orkwd vif ü jyKtyf a om0wf u d k usif h \ / usih f j cif ; aMumif h
opömudk y,fzsufjcif; aMumifh rdpäm'd|djzpf\/ rdpäm'd|djzpfjcif; pm&dwåoDvESifhjynfhpkH\/
aMumifh xkdol trdüjyKtyfaom0wfukd rusifh? tbüjyKtyf olUtoufudkrowfç a&SmifMuOf\/ olYOpömukdrcdk;ç a&Smif
aom 0wfudk rusifh? om;üjyKtyfaom0wfudk rusifh? orD;ü MuOf\/ olUom;tdr&f mukd rjypfrmS ;ç a&SmifMuOf\/ r[kwf rw&m;
jyKtyfaom0wfudk rusifh? armifüjyKtyfaom0wfudk rusifh? rk o m;rqk d ç a&S m if M uOf \ / ao&nf a o&uf u d k raomuf
ES r üjyKtyf a om0wf u d k rusif h ? r,m;üjyKtyf a om0wf u d k rpm;ç a&SmifMuOf\/ a&SmifMuOfjcif;aMumifh 0g&dwåoDvESifh
rusifh? vifüjyKtyfaom0wfudk rusifh? rusifhjcif;aMumifh jynfhpkH\/
pm&dwo å v
D ESihf rjynfph /Hk
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 13 14 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
pm&dwåoDvç 0g&dwåoDv 2-yg;ESifh jynfhpkHjcif;aMumifhvnf; tm½kHudk tm½kHjyKíaeaomol\pdwfonf 0duúrdÜw wkefvIyf&m
aumif;? rdrdukd,fu or®m'd|djzpfjcif; aMumifhvnf;aumif;? us\/ 4if;pdwfudkvJ ypöKyÜefwpfae&mwnf;ü wnfxm;í
0dyóemw&m;udk tm;xkwfonf&Sdaomf ½kyfrSef? emrfrSefudk wk e f v I y f j cif ; rS u if ; vG w f a tmif ½I r S w f & \/ þonf v nf ;
{uef'|d jrifEidk af wGUEkid f Muay\/ t*Fgwpfyg;/
oDv0dok'¨dtcPf;NyD;\/ 3/ wGeUf qkwpf w d v f J ysi;f &dw,fq&dk mü w&m;tm;rxkw0f hH
wGefUaompdwfudk vDepdwf[k qkdonf/ 4if;vDepdwf jzpfay:
2/ pdwå0dok'd¨tcPf; vmaomtcg wGefUjcif;ç qkwfjcif; jzpfygojzifh þtwGefU
tqkwfrS uif;vGwfapjcif;iSm tm;ay;csD;ajr§mufí y,fpGefU
vGeaf jy;pdwv f ?J jyefUvGiw hf ,f Ny;D vQif ½Irw S &f \/ þonfvnf; t*Fgwpfyg;/
ra&mufao;pdwv f ?J wkev f yI w
f ,f 4/ wuf<updwfvJ jyefUvGifhw,f qkd&mü tm;wufvGef;
wGeUf qkwpf w d v f ?J ysi;f &dw,f aompdwfç vkyfvkdç ukdifvkdç tm;xkwfvkdç yGm;rsm;vkdvGef;aom
wuf<updwv f ?J jyefUvGiw hf ,f pdwfudk qkdonf/ þpdwfonf twdy*¾[dwpdwf[k qkd\/
þpdwjf zpfay:vmaomtcg bm0emtm½küH jyefUvGiahf om O'¨pö
ñGwv f eG ;f pdwv f ?J wyfrufw,f jzpfygojzifh xkdwuf<uvGef;aompdwfudk ESdrfcsí jyefUvGifhaom
rñGwv f eG ;f pdwv f ?J ysupf ;D w,f O'¨pöudk y,fpGefU&m\/ þokdU y,fpGefUojzifh jyefUvGifhjcif;
txufyg pdw\ f t*Fg 6-yg;wkUd wGif - 0dau©yokdUra&mufbJ wnfMunfNidrfouf&m\/ þonfvnf;
1/ vGefajy;pdwfqkdonfum; a&mufcJhNyD;ç jzpfcJhNyD;aom t*Fgwpfyg;/
twdwfpdwfudk qkdonf/ xkdtwdwfumv aemufokdUvkdufí 5/ ñG w f v G e f ; pd w f v J wuf r uf w ,f qk d & mü bm0em
½Iaompdwfonf jyefUvGifh&musojzifh xkdjyefUvGifh&musaom tm½kHü ñGwfvGef;aompdwfonf tbdew pdwfñGwfvGef;
pdwuf kd MuOfz,fí ypöKyeÜ f wpfae&mwnf;ü wnfxm;í ½Irw S f ojzifh &m*jzpf&mus\/ þ&m*pdwu f kd orÜZOfqifjcifíjzpfaom
jcif;onf jyefUvGifjhcif; 0dau©yrS uif;vGwf&m\/ þum; &m*uk d y ,f p G e f U ojzif h v nf ; rjyef U vG i f h a tmif jyKvk y f & \/
t*Fgwpfyg;/ þonfvnf; t*Fgwpfyg;/
2/ ra&mufao;pdwfvJ wkefvIyfw,f qkd&mü ra&muf 6/ rñGwfvGef;pdwfvJ ysufpD;w,f qkd&mü rñGwfvGef;
ao;ç rjzpfao;aom tem*wftm½kHudk qkdonf/ xkdtem*wf aompdwfudk tyewpdwf qkdonf/ þ tyewpdwf jzpfay:
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 15 16 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
aomtcg w&m;udk a'gojzpf&musygojzifh bm0emtm½kH tpç pum;av;csuu f
rjzpfEidk af y/ xkpd w
d u
f kd odí a'goudk y,fpeG Uf &m\/ þonfvnf; ygVdawmfusrf;rSxGuf?
t*Fgwpfyg;/ tvnfpum; 2-csuu f
þpdwf\ tjypfajcmufrsdK;wkdUrS vGwfaom tm;xkwfaom t|uxmusrf;rSxGuf?
bm0em yGm;rsm;&mü vkyfenf;usatmif usifhBuHEkdifMuygap
tqHk;pum;wpfcsufu?
ownf;/
#Dumusrf;rSxGuf/
xkd udavompifaom pdwf 7-rsKd ;wkUd wGif -
udavompifaom pdwf 7-rsKd ; 1/ pGefUBuJrIxif udavpifqkd&mü ]'gea0g o*¾Ky|mae
pGeUf BurJ x
I if? udavpif uwHå pm*g"drkwåmeH} ('gea0g o*¾Ky|meH? pGefUBuJaom tvSL
orxedrw d x
f if? udavpif xif j cif ; onf ? pm*g"d r k w å m eH ? pm**k P f u d k ES v H k ; oG i f ; uk e f
tysuv f u©Pmxif? udavpif aomolwUdk \ {uwH?å Oypm& orm"d {uwåwnf;/ wpfenf;/
edAmÁ efux dk if? udavpif {uwH å ? ud a vom tazmf u if ; pd w f w pf u k d , f w nf ; jcif ;
wnfonf? a[mwd jzpf\) [k a[mawmfrljcif;aMumifh pm*g
psmefpw d t f pOf? udavpif
Ekówd*P k u
f kd tm½kjH yKí pGeUf BuçJ ay;urf;ç vSL'gef;aomolwUdk rSm
psmefteD;üyif? udavpif Oypm&orm"d tm½küH y&d,|k mef udavom\ tazmfuif;a0;
½kyef mrfujdk rif? udavpif jcif;udk udavompdwf pifMu,fjcif;wpfrsKd ; qk\ d /
txuf y g ud a vpif a om pd w f 7-rsd K ;wk d U ud k av;rsd K ; 2/ orxed r d w f x if ud a vpif qk d & mü ]orxed r d w å K
wpfykdif;ç 2-rsdK;wpfykdif;ç wpfrsdK;wpfykdif;[k cGJjcm;rSwfom;&\/ y|maeuwå Í ö t"d p d w å m Ek , k w å m eH } (orx ed r d w å K y|meH ?
tpav;rsdK;tykdif;um; ygVdawmfusrf;jrwfrSvmaom pum; tyÜem orxedrdwfxifjcif;onf t"dpdwåmEk,kwåmeH? psmef
&yfrsm;udk qufpyfí xkwfEkwfxm;jcif;yifwnf;/ tv,f tyÜem orm"dudk tm;xkwfukefaom a,m*DwkdU\? {uwHå?
2-rsdK;tykdif;um; t|uxmusrf;jrwfrSvmaom pum;&yf tyÜemorm"d {uwåwnf;/ wpfenf;? {uwHå? udavom
rsm;udk qufpyfí xkwfEkwfxm;jcif;yifwnf;/ tqHk;wpfrsdK; tazmfuif;pdwf wpfu, dk w
f nf;jcif;wnfonf? a[mwd? jzpf\)
tykid ;f udk #Dumusr;f jrwfrv S maom pum;&yfrsm;udk qufpyfí [k a[m&mü psmeftyÜemorm"dukd tm;xkwu f ek af om a,m*D
xkwEf w k xf m;jcif;yifwnf;/ xkUd aMumifh -
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 17 18 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
wkdUtm; tyÜemorxedrdwfxifjcif;onf tyÜemorm"d\ pm&m? OypmESifhwuGjzpfukefaom t|ormywdåa,m? &Spfyg;
y&d,|k mef udavomrS pifMu,fjcif;wpfrsKd ;qk\ d / aom ormywf wkdUonf? pdwå0dok'd¨emr? pdwå0dok'd¨rnf\)
3/ tysufvu©Pmxif udavpifqkd&mü (0,vu©Pk [lí 0dok'd¨r*¾ t|uxmü zGifhqkdaomaMumifh Oypm&orm"d
y|maeuwåÍö0dyóumeH) 0,vu©Pky|meH? ½kyfemrfwkdU\ ES i f h w uG ormywf & S p f y g;wk d U onf pd w å 0 d o k ' d ¨ rnf u k e f \ /
tysufvu©Pmxifjcif;onf? 0dyóumeH? 0dyóema,m*D okdUtwGuf ormywf&Spfyg;wnf;[laom psmefpdwf tpOfonf
wkdU\? {uwHå? 0dyóem{uwåwnf;/ wpfenf;? {uwHå y&d,k|mefudavomrS pifMu,faMumif;udkjyonf/ Oypm&
udavomtazmfuif;pdwf wpfukd,fwnf;jcif; wnfonf? orm"d[k qkdtyfaom psmef\ teD;üyifvnf; y&d,k|mef
a[mwd jzpf\[k a[m&mü 0dyóema,m*Dyk*d¾KvfwkdUtm; udavom pifMu,fjcif;ukjd yonf/
½kyef mrfwUdk \tysuv f u©Pmudk xifaomç jrifaomç awGUaom 7/ ½k y f e mrf u k d j rif ud a vpif qk d & mü ]orx,med u
tm½ko H nf tEko,udavom\ tazmfuif;jcif;udk udavom ó [d Oypm&yÜemab'H orm"d ?H £w&ó cPduorm"d /H
pifMu,fjcif;wpfrsKd ; qk\ kd / orx ,meduó? orx,medu yk*d¾Kvftm;? Oypm&yÜem
4/ edAÁmefukdxif udavpifqkd&mü ]eda&m"ky|mae uwåÍö ab'H? Oypm&ç tyÜemtm;jzifhç uGJjym;aom orm"d H? orm"d
t&d,yk*v ¾ meH} (eda&m"ky|meH? rjzpfbcJ sKyaf om tEkygÜ 'eda&m" 2-rsd K ;ud k ? 0d e m-MuOf í ? u'gpd y d ? wpf & H w pf c grQvnf ; ?
edAÁmefxifjcif;onf? t&d,yk*¾vmeH? r*f0ifç zkdvf0if t&d,m avmuk w å & m "d * arm? avmuk w å & mw&m;ud k &jcif ; onf ?
yk*d¾Kvfpif wkdU\ {uwHå? r*f{uwåwnf;/) wpfenf;? {uwHå? eorÇ0wd? rjzpf/ £w&ó? 0dyóem a,m*D yk*d¾Kvftm;
udavomtazmfuif;pdwf wpfukd,fwnf;jcif; wnfonf? cPduorm"d H? cPduorm"dukd? 0dem? MuOfí? u'gpdyd?
a[mwd? jzpf\[k a[maomaMumifh r*f0ifç zkdvf0if t&d,m wpf & H w pf c grQvnf ; ? avmuk w å & m "d * arm? avmuk w å & m
yk*d¾KvfpifwkdUtm; rjzpfbJcsKyfaom tEkyÜg'eda&m" edAÁmefxif w&m;uk&d jcif;ud?k eorÇ0wd? rjzpf/
jcif;onf tEko, udavom\ tazmfuif;jcif;udk udavom (]0dem eu'gpdyd avmukwå&m "d*arm orÇ0wd} [laom
pifMu,fjcif; wpfrsKd ;qk\ d / #Dum\ a&SU0gusEiS q hf ufpyfí teufay; onf/)
(þav;rsdK;aom udavompifjcif;wkdUudk y#dordÇ'gr*f þokUd r[m#Dumü zGiq hf adk omaMumifh orm"donf Oypm&
ygVdawmfü a[mawmfr\ l )/ orm"dç tyÜemorm"dç cPduorm"d [lí 3-rsdK;&Sd\/ xkd
5-6/psmefpw d t
f pOfuad vpif? psmefteD;üyif udavpifq&dk mü oHk;rsdK;wkdUü Oypm&ç tyÜemorm"d 2-yg;onf orx,medu
]pd w å 0 d o k ' ¨ d e mr oOypm&m t|ormywd å a ,m} (oOy yk*d¾KvfwkdUESifh oufqkdif ay\/ cPdu orm"donf 0dyóem
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 19 20 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
,medu yk*d¾KvfwkdUESifh oufqkdifay\/ cPdu [laom pum;
onf cPi,fukd qkdvkdonf/ þcPi,fqkd&mü 0Dxdpdwf 3/ 'd|d0dok'd̈tcPf;
wkdUwGif pdwfvHk;a& 17-csuf/ cPi,f? 51-csuf qkdaom
pum;ü cPi,f [ l o nf u m; Oyg'f c Pi,f ? XD c Pi,f ? emr½ly y&dapä'ÓPf
bifcPi,f[k 3-rsKd ;&S\ d / pdww f Udk \ jzpfpudk Oyg'f[k qko d nf/ 'd|d0dok'd¨qkd&mü 'd|d[lonfum; t,lukdqkdonf/ ok'd¨
jzpfv,fukd XD? jzpfqHk;udk bif[kqkdonf/ þpdwfwkdU\ Oyg'f qkdonfum; pifMu,fjcif;udk qkdonf/ 0d-qkdonfum; txl;
cP wnfrI oabmonf cPdu orm"drnf\/ XD cP ojzif h [ l a om teuf u k d q k d o nf / þt&mü 0d - [l a om
bifcP twlwl/ 0dyóem½IrSwf&mü Oyg'fESifh bifomvQif Oyom&yk'fonf Oy*päwd [laom jy,k*fuJhokdU Oy [laom
ta&;BuD;vSay\/ Oyg'fum; jzpfrIoabm O',[k qkd\/ Oyom&yk'o f nf oGm;jcif;[laom *rk"mwf\ teufudk txl;
bifum; ysurf o I abm 0,[kq\ dk / þ O',ç 0,udk axmufí jyKouJhokdU 0d-[laom Oyom&yk'fonfvnf; pifMu,fjcif;
0dyóemÓPfpOfwiG f O',AÁ,OmPf[k qk\ d / O',AÁ,um; [laom teufukd txl;jyKonf[k Buq H &m\/
½k y f e mrf t pk H jzpf í tpk H y suf o nf u k d q d k o jzif h 0d y óem BuHykHum; - avmuü orkwdopömtm;jzifh trdç tzç
pdwKå ygÜ 'füygaom oDvç orm"d ynmwkUd wGif orm"dudk qk&d m nDtpfukdç armifç ESrç tp&Sdaomtm;jzifh ,lqjcif;onf
a&mufojzifh jzpfqJ½kyfemrfukd odjrifaeaom a,m*Donf trSefyifjzpf\/ y&rw¦opömtm;jzifh cE¨mç tm,weç "mwf
cPd u orm"d t m½k H ü tEk o ,ud a vom uk e f p if a y\/ tp&So d nfwUdk udk awGUxif odjrifroS mvQif rSe\
f / yk*K¾d vf owå0g
xkUd aMumifh ½kyef mrfujdk rif? udavpif[k qk&d ayonf/ txif u m;rS m ;\/ ok d U twG u f ork w d o pö m tvk d yk * d ¾ K vf
txufygpum; 7-csuw f Udk wGif av;csuaf ompum;onfum; owå0g [laom t,lrS txl;jyKí ½kyfemrf[laom t,ludk
y#d o rd Ç ' gr*f y gVd a wmf r S xG u f o nf / 2-csuf a om pum; xkwfEkwfí ,l&mjzpfaomaMumifh 0d-[laom Oyom&yk'fukd
onfum; 0do'k r¨d *ft|uxmusr;f rS xGuo f nf/ wpfcsuaf om "mwGw¦ 0daoou[k Buq H &m\/
pum;onf u m; r[m#D u musrf ; rS xG u f o nf u d k yk d i f ; jcm; y&rw¦opömtvkdtm;jzifh ½kyfemrfç cE¨m ponfukdjrifrS
rSwo f m; owdxm;&m\/ omvQif 'd|dt,l pifMu,frnfjzpfygaom aMumifh xkd½kyfemrf
pdwå0dok'd¨tcPf;NyD;\/ onf jrifckdufü rsufpdrSmjzpfay:jcif;ç Mum;ckduf ponfwkdUü
em; tp&SdonfrSm jzpfay: jcif;onf obm0½kyfemrfwkdU\
tm½ktH ckud t f wefUjzpfaom oabmwkUd aywnf;/ xko d Udk jzpf&mü
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 21 22 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
rsufpdESifh tqif;[laom ½kyfw&m;udk rSefjyifuJhokdU Oyrm wG,í f ç ñGwí f om jzpf\/ xku d idk ;f wG,rf u I kd &nfí erwDwed mrH/
xm;í jrifjcif;ç awGUjcif;ç cHpm;jcif;[laom emrfw&m; wkUd udk erwd? ñGww f wf\/ £wd? xkUd aMumifh emrH? emrfrnf\[k
t&dyf Oyrmxm;NyD;vQif ½IrSwfykdif;jcm;jcif;[k qkdtyfaom qkdaomaMumifh 0dnmPfukd emrfqkd\/ xdkUtwl a0'emç
owd j zif h yG w f z ef r sm;aomol o nf ½k y f rS e f j yif ü emrf & d y f zówkUd udv k nf; emrf[q k \ dk / jrifw,frw S f qkad om pum;ü 'da|
3-rsdK; wpfrsdK;rsdK;ay:vmygrlum; ½kyfESifhemrfukd ykdif;jcm;aom 'd|rwå Am[d,a'oem vmonfh twkid ;f jrifwek ;f jrifcu dk f
emr½lyy&dapä'ÓPf[k qk&d \/ þw&m;ig;ck pkíay:vmaom trSef &Sad om oabmw&m;udk
jrifw,fç jrifw,f[k txyfxyf rSwfom;yGm;rsm;jcif;onf
rsufpd [kww f idk ;f rSe&f mudk yGm;rsm;onf rnf\/
rsupf çd tqif;\ ½kyrf eS jf yif em;
jrifw,frw S í f yGww f u dk vf Qif em;toH\? ½kyrf eS jf yif
jrifpw
d q f wdk hJ emrf&yd x f if Mum;w,frw S í f ? yGww f u dk v f Qif
zóaMumifv h J emrf&yd x f if Mum;pdwq f w kd ?hJ emrf&yd x f if
zóaMumifv h ?J emrf&yd x f if
a0'emaMumifv h J emrf&yd x f if
a0'emaMumifv h ?J emrf&yd x f if
0dnmPfaMumifv h J emrf&yd x f if/ 0dnmPfaMumifv h ?J emrf&yd x f if/
xk d o k d U xif & mü rsuf p d [ l o nf u m; rsuf p d \ twG i f ; ü xko d Udk xif&mü ,ck vltaygif;wkUd awGUç xifç jrifaeMuaom
taMumwnf;[laom BudK;jzifh aESmifzGJUí xm;tyfaom o oorÇm&em;udk r,lrlí xkdem;\ twGif;ü&Sdaom aMu;eD
orÇm&pu©K[k qkt d yfaom tom;qkid çf tom;wH;k udk r,lrí l vufpGyfuGif;o@mef&Sdaom aomwyom'½kyfMunfrIowdåukd
xkdtwGif;üwnf&Sdaom tm½kHxifvmvQif Munfvifaom em;[k ,l&m\/ toH qkdonfum; xkdMunfaom aomw
oef;OD;acgif;yrmP&Sdaom MunfrIyom'ukdomvQif rsufpd yom'ü xifrItm½kHukd ,l&rnf/ xkdMunfrIem;ç xifrItm½kH
[k ,l&m\/ tqif;qkdonfum; tndKç ta&Tç teDç t0gç 2-yg;pkH wkUd \ jzpfay:aewke;f tcku d w f iG f ñGwí f ç ukid ;f íç ½diI ;f í
teuf ç tjzL tp&S d a om ta&mif t aoG ; wk d U ud k r,l r l í aeaom odro I abmw&m;udk emrf[q k o dk nf/
Munf v if a om pu© K yom'ü xif r I [ k q k d t yf a om tm½k H
oabmuko d mvQif ,l&m\/ jrifpw d q
f o dk nfum; xkpd u©K yom'\
Munfcudk f odro I abmonf xifaom tm½k\ H tay:ü ukid ;f íç
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 23 24 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
ESm zóaMumifvh ?J emrf&yd xf if
ESmacgif;teHU\? ½kyfrSefjyif a0'emaMumifhvJ? emrf&dyfxif
eHw,frw S í f ? yGww f udk v
f Qif 0dnmPfaMumifv h ?J emrf&yd xf if/
eHpwd q
f w dk ?hJ emrf&yd x f if xk d o k d U xif & mü vQmqk d o nf u m; ,ck vl t aygif ; wk d U
zóaMumifv h ?J emrf&yd x f if awG U xif a eMuaom vQmtjym;BuD ; ud k rqk d v k d ? xk d v Qm\
a0'emaMumifhvJ? emrf&dyfxif twGif;ü&Sdaom Mum&Guftzsm;\ jzwfxm;aom o@mefESifh
0dnmPfaMumifv h ?J emrf&yd xf if/ wlaom Zd0Smyom'½kyfü MunfrIoabmudk Zd0Smyom'[k
xkdodkUxif&mü ESmacgif;qkdonfum; ,ck vltaygif;wkdU qkdonf/ xkdMunfrIoabm Zd0Smyom'ü xifvmaom tcsdKç
xifMuç jrifMuaom ESmacgif;tdrfudk r,lrlí xkdESmacgif;tdrf tcsOfç tpyfç tiefç tzefç tcg;udk r,lrlí xifrIoabm
twG i f ; ü qd w f c G m zsm;jywf o @mef & S d a om oabmw&m; w&m;oufoufudk &om½kH[k ,l&m\/ xkdZd0Smyom' &om½kH
udrk íDS jzpfaom yom' tMunfudk Cmeyom'tMunf[k qk\ d / ½kyfrSefjyifudk Munfvifatmif pm;w,fç pm;w,f[k yGwfwkduf
xkdCmeyom'tMunfonf teHUESifhawGUqkHaomtcg MunfrI onf&adS omf zóç a0'emç 0dnmPf [kqt dk yfaom t&dyu
f o
hJ Udk
tm½kjH zpfay:ívm\/ teHUqko d nfum; tarT;tBuKd if toif; aom emrfw&m;wkUd onf xifMuuke\ f /
tjyefU tykyftnD§udk qkdvkdonfr[kwf? MunfrI Cmeyom' udk,f
ESifh xdckdufwkdif;ç xdckdufwkdif; xifaomoabmw&m;udk *E¨m½kH uk,d tf awGU\? ½kyrf eS jf yif
[kqkd\/ þ*E¨m½kHESifh Cmeyom' 2-ckukd ½kyfrSefjyif[kqkd\/ xdw,frw S í f ? yGww f u dk vf Qif
xkd½kyfrSefjyifay:ü eHw,fç eHw,f[k owdjzifh yGwfwkdufzef xdpw d q f w dk ?hJ emrf&yd x f if
rsm;aomtcg zóç a0'emç 0dnmPf[k qkt d yfaom emrfw&m;
zóaMumifv h ?J emrf&yd x f if
3-yg; jzpfay:wmawGukd emrft&dyf xifonf[k qk&d \/
a0'emaMumifv h ?J emrf&yd x f if
vQm 0dnmPfaMumifv h ?J emrf&yd x f if/
vQmt&om\? ½kyrf eS jf yif xko
d Udk xif&mü uk, d qf o dk nfum; ajconf;zsm;ç vufonf;
pm;w,frwS í f ? yGww f udk v
f Qif zsm;ç qHyif tp&So d nfwUdk ü awGUxdcu dk f &mwGif emusOrf u
I if;rJh
pm;pdwq
f wdk ?hJ emrf&yd x
f if aom ae&mrsm;ukd y,f&mS ;í <uif;useaf omae&mwkUd ü xdcu dk f
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 25 26 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
&mwGif odaom oabmw&m;\ jzpfrEI iS ,hf OS af om ae&mXmewkUd ü ½kyfemrfuGJykH
um,yom' uk d , f t Munf & S d o nf [ k qk d & \/ xk d u k d , f rsufpd
tMunfESifhawGUxdaom tm½kHxifrIudk azm|AÁm½kH[kqkd\/ þ rsupf çd tqif;u? wpfcyk J
ukd,ftMunfç azm|AÁm½kH 2-yg;wnf;[laom ½kyfrSefjyifay:ü jrifwphJ w
d u f ? wpfcyk J
xdw,fç xdw,f[k qkdtyfaom ½IrSwfyGm;rsm; yGwfwkdufyg jrifw,frw S &f mü? 2-ckuJG
rsm;aomolwkdUrSm zóç a0'emç 0dnmPf[k qkdtyfaom pdwxf rJ mS xif? ÓPftjrif
emrft&dyf xif&mS ;í ay:aygufvmMuayonf/
rsupf çd tqif;xif? ½kyu f jdk rif
ESvHk; jrifpdwfukdxif? emrfukdjrif
ESv;kH oabm\? ½kyrf eS jf yif 2-yg;pkHudkxif? ½kyfemrfjrif/
odw,frw S í f ? yGww f udk vf Qif
odpw d q f w dk ?hJ emrf&yd xf if em;
zóaMumifv h ?J emrf&yd x f if em;ç toHu? wpfcyk J
a0'emaMumifv h ?J emrf&yd xf if Mum;wJph w d u f ? wpfcyk J
0dnmPfaMumifv h ?J emrf&yd xf if/ Mum;w,frw S &f mü? 2-ckuJG
xkdokdUxif&mü owå0gwkdU\oEÅmefwGif&Sdaom wvuf pdwxf rJ mS xif? ÓPftjrif
qGrf;rQavmufaom aoG;&nf\twGif;ü wnfaom ESvHk; em;ESit
hf oHxif? ½kyu f jdk rif
onf;yGwu f kd r,lrí
l xdo k nf;yGwüf wnf&adS om MunfryI om' Mum;pdwu f x dk if? emrfujdk rif
ukdom ESvHk;½kyf[kaumuf&\/ þpum;onf owdy|mef 2-yg;pkuH x dk if? ½kyef mrfjrif/
t|uxmvmonfhtwkdif; qkdjcif;aywnf;/ oabmqkdonf
um; tMunf½kyfü xifvmrItm½kHudk oabm½kyf[k qkdonf/ ESm
þESv;kH oabm ½kyrf eS jf yifudk odw,fç odw,f [kyw G w
f u
dk zf ef
ESmacgif;teHUu? wpfcyk J
rsm;aomolonf zóç a0'emç 0dnmPf qkdaom emrft&dyf
eHwphJ w
d u
f ? wpfcyk J
jzpfay:ívmay\/
eHw,frw S &f mü? 2-ckuJG
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 27 28 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
pdwxf rJ mS xif? ÓPftjrif ESvHk;
ESmacgif;teHUxif? ½kyfukdjrif ESv;kH oabmu? wpfcyk J
eHpw
d uf x dk if? emrfujdk rif odwphJ w d u f ? wpfcyk J
2-yg;pkHudkxif? ½kyfemrfjrif/ odw,frw S &f mü? 2-ckuJG
pdwx f rJ mS xif? OmPftjrif
vQm
ESv;kH ESio hf abmxif? ½kyu f jdk rif
vQmt&omu? wpfcyk J
odpw d u f x dk if? emrfujdk rif
pm;wJph wd u f ? wpfcyk J
2-yg;pkHudkxif? ½kyfemrfjrif/
pm;w,frw S &f mü? 2-ckuJG xko d Udk OmPfjrif&mü rsupf çd tqif;? em;ç toH? ESmacgif;ç
pdwx
f rJ mS xif? ÓPftjrif teHU? vQmç t&om? uk, d çf tawGU? ESv;kH ç oabmwkUd udq k &dk mü
vQmç t&omxif? ½kyu f jdk rif Munfaomrsufpdç xifaomtqif;? Munfaomem;ç xifaom
pm;pdwu f x dk if? emrfujdk rif toH? Munfaom ESmacgif;ç xifaomteHU? Munfaom vQmç
2-yg;pkuH x dk if? ½kyef mrfjrif/ xif a om t&om? Munf a om uk d , f ç xif a omtawG U ?
MunfaomESv;kH ? xifaomoabmwkUd udk &nfíqko d nf/ jrifwhJ
ukd,f pdwfç Mum;wJhpdwfç eHwJhpdwfç pm;wJhpdwfç xdwJhpdwfç odwJh
uk,
d t f awGUu? wpfcyk J pdwf qkd&mü? jrifaomtckduftwefU odaompdwf? Mum;aomç
xdwphJ w d u f ? wpfcyk J eHaomç pm;aomç xdaomç odaom pdwfrsm;udk qkdonf/
xdw,frw S &f mü? 2-ckuJG þ'Gg&ajcmufyg;ç tm½kHajcmufyg;wnf;[laom ½kyfw&m;wkdUESifh
0dnmPf ajcmufyg;wnf;[laom emrfw&m;wkUd onf olUtcku d f
pdwx f rJ mS xif? ÓPftjrif
twefUESifhol tm;avsmfpGm jzpfay:í jzpfay:í aeonfudk
uk,d çf tawGUxif? ½kyu f jkd rif owdç ynmç 0dyóemjzifh ½IrSwfykdif;jcm; yGm;rsm;ygrsm;aom
xdpw d u f x kd if? emrfujkd rif olwUdk \tm½küH txufygtwkid ;f ½kyEf iS ehf mrf ykid ;f jcm;í xifay
2-yg;pku H x dk if? ½kyef mrfjrif/ awmh\/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 29 30 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
þokdU xifay:onfukd&nfí £'Íö emrH £'Íö ½lyH uk d , f r &S d j cif ; aMumif h twå a ysmuf ? þtwå a ysmuf r I u d k
£'H emr½lyHwd 00w¦aywd/ (£'Íö-þ ñGwfaom oabm twå'd|dcsKyfonf[k qkd&\/ twå'd|dcsKyfjcif;aMumifh xkdtckduf
w&m;onfum;? emrH? emrfwnf;/ £'Íö - þtm½kHüxif twefUüyif owå0g&So d nfç owå0gjywfonfç aoonf[al om
Munfvifaom oabmw&m; onfum;? ½lyH? ½kyfwnf;/ £'H? odrSwfjcif;rSuif;aomaMumifh oów'd|d Oapä''d|d 2-yg;
þoabmw&m; 2-ckonf? emr½lyH? emrf½kyfwnf;/ £wd? ukefonf[k qkd&m\/ oówç Oapä' 2-yg;ukefjcif;aMumifh
þok d U ? 00w¦ a ywd ? yk d i f ; jcm;\/)[k zG i f h q k d M uaomaMumif h ½kyçf a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf wkUd \tay:ü ighu, dk [ f k
emrfESifh½kyfonf ½IrSwfykdif;jcm;aom a,m*D\tm½kH? tvkdvkd ,lrSm;aom ouúm,'d|d 20-vnf;uif;uGmojzifh 62-yg;
xif&mS ;vmyku H kd jyqkjd cif;aywnf;/ aom 'd|dw&m;wkdUokdU uif;pifvGifhaysmuf ra&mufjcif;udk
bkoH ;kH yg;rSvw G af om todtjrif txifÓPfrsKd ;[k qk&d m\/
'd|pd ifMu,fykHudkjyjcif;
jrifavemrf½yk ?f twåcsKyf ouúm,'d|d 20-ukd jyjcif;
csKyyf gaomaMumif?h oófç Opfuek f ½kyf
ukeyf gavjcif; ouúmuif; ½kyuf dk - ig[k,rl mS ;rI
62-uGi;f 'd|&d if; igüvJ - ½ky[ f ,k rl mS ;rI
vGwu f if;rSepf mG ? oH;k bkrH mS / ½kyüf vJ - ig[k,rl mS ;rI
þokdUqkd&mü txufyg jrifrIç Mum;rIç eHrIç pm;rIç xdrIç ½ky&f cdS E¨mudk - ig[kq/dk
odrIwkdUESifh ½kyfESifhemrf tykdif;tjcm; uGJjcm;jywfom;íaeaom
yk*K¾d vw
f Udk rSm igjrifjcif;ç igMum;jcif; tp&Sad om igjzifrh w
S af om a0'em
oabmw&m; wkUd onf uif;a0;yaysmufí oGm;Muavuke\ f / a0'emukd - ig[k,rl mS ;rI
þokdU yaysmufíoGm;aom tckduftwefUudk&nfí igaysmuf igüvJ - a0'em[k,rl mS ;rI
onf [ k qk d & \/ igqd k a ompum;onf uk d , f u k d qk d o nf / a0'emüvJ - ig[k,rl mS ;rI
ukd,fqkdaompum;ukd ygVdvkd twå[k qkdonf/ xkdemrf½kyf
a0'em&Scd E¨mudk - ig[kq/dk
xif a om tck d u f t wef U wk d U ü igr&S d j cif ; aMumif h uk d , f r &S d ?
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 31 32 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
onm zóyÍöu ay:yku H jkd yjcif;
onmudk - ig[k,rl mS ;rI rsufpd
igüvJ - onm[k,rl mS ;rI rsupf w
d pfcw
k nf;uyif? zóyÍöu rxif
onmüvJ - ig[k,rl mS ;rI tqif;wpfcw k nf;uyif? zóyÍöu rxif
onm&Scd E¨mukd - ig[kq/dk 2-yg;wkUd \tMum;uyif? zóyÍöu rxif/
em;
ocFg&
em;wpfcw k nf;uyif? zóyÍöu rxif
ocFg&ukd - ig[k,rl mS ;rI
igüvJ - ocFg&[k,rl mS ;rI toHwpfcw k nf;uyif? zóyÍöu rxif
2-yg;wkUd \tMum;uyif? zóyÍöu rxif/
ocFg&üvJ - ig[k,rl mS ;rI
ocFg&&Scd E¨mukd - ig[kq/dk ESm
ESmacgif;wpfcwk nf;uyif? zóyÍöu rxif
0dnmPf teHUwpfcw k nf;uyif? zóyÍöu rxif
0dnmPfudk - ig[k,rl mS ;rI 2-yg;wkUd \tMum;uyif? zóyÍöu rxif/
igüvJ - 0dnmPf[, k rl mS ;rI
vQm
0dnmPfüvJ - ig[k,rl mS ;rI vQmwpfcw k nf;uyif? zóyÍöu rxif
0dnmPf&cdS E¨mukd - ig[kq/dk t&omwpfcw k nf;uyif? zóyÍöu rxif
þokUd ½lyu©Em¨ ü ,lrmS ;jcif; 4-yg;? a0'emu©Em¨ ç onmu©Em¨ ç 2-yg;wkUd \tMum;uyif? zóyÍöu rxif/
ocFg&u©E¨mç 0dnmPu©E¨mwkdUü ,lrSm;jcif; 4-yg; 4-yg;pDudk
aygif ; aomtm;jzif h uk d , f [ k , l r S m ;aom ouú m ,'d | d 20 ukd,f
jzpfownf;/ uk,
d wf pfcwk nf;uyif? zóyÍöu rxif
tawGUwpfcw k nf;uyif? zóyÍöu rxif
2-yg;wkUd \tMum;uyif? zóyÍöu rxif/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 33 34 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
0w¦K½kyf emrf ½ k y f u k d yk d i f ; jcm;ojzif h emrf q k d a omoabmonf v nf ;
0w¦K½yk x f u J yif? zóyÍöu rxif ocFg&? ½kyfqkdaomoabmonfvnf; ocFg&? þ ½kyfocFg&ç
"r®m,wexJuyif? zóyÍöu rxif emrfocFg& 2-yg;wkdU\ tjywftom; tuGJtjcm;udk jrifaom
taMumif;ukpd í JG yif? zóyÍöu rxif aMumifh ocFg&y&dapä'[kvnf; qk\ d / emrf½yk uf dk ykid ;f jcm;ojzifh
ig[laom twå'd|donf uif;pifvGifhaysmufygojzifh 'd|d0dok'd¨
pnfvufcwfEiS ?hf ½ku d af omoGif
[kvnf; qko d nf/ þum; 'd|0d o d 'k /¨d
ay:xGuv f mwJh toHvydk if
emr½ly y&dapä'ÓPf Ny;D \/
jrifcu dk rf mS vJ ig;yg;xif 'd|d 0do'k t
¨d cPf; Ny;D \/
Mum;cku d rf mS vJ ig;yg;xif
eHcu dk rf mS vJ ig;yg;xif
pm;cku d rf mS vJ ig;yg;xif
xdcu dk rf mS vJ ig;yg;xif 4/ ucFg0dw&P0dok'd̈tcPf;
odcu dk rf mS vJ ig;yg;xif/ ypö,y&d*¾[ÓPf
þokUd xif&mü zóyÍöuqko d nfum;? zóç a0'emç onmç pu©K
apwemç pdwu f kd qkv d o dk nf/ þig;yg;aomw&m;wkUd onf rsupf çd ay:cJhNyD;wJh? ½kyfemrftpOf
tqif;ç jrifpw d ?f em;ç toHç Mum;pdwf tp&Sad omtm;jzifh 'Gg&ç
tm½kçH 0dnmPf oD;jcm;wpfcck w k Udk rS jzpfay:ívmMuonf r[kw?f jrifw,frw S cf u
dk ?f aMumif;ç usKd ;jrif
taMumif;tm;avsmpf mG jrifcu dk çf Mum;cku d çf eHcu
dk çf pm;cku
d çf xdcu
dk çf ypö,y&d*[ ¾ ? ÓPf[x k if
odcu
dk wf Udk ü awGUqkaH omtcg jzpfay:aom w&m;wkUd aywnf;/ a[wktaMumif;vJ? ÓPfrmS jrif
Oyrmtm;jzifh pnf\rsufESmjyifukd vufcwfESifh½kdufaomtcg ypö,taMumif;vJ? ÓPfrmS jrif/
xGuaf y:vmaom toHuo hJ Udk 'Gg&ç tm½kçH 0dnmPfaygif;qkaH om [kq&dk mü emr½lyy&dapä'ÓPfu ay:cJNh y;D aom ½kyw f &m;ç
tcg jzpfaom w&m; 5-ck tpkaywnf;/ emrfw&m; 2-yg;wkUd \taMumif;ukd odr;f qnf;&mü oH;k yg;aom
þokdU emrfESifh½kyfukd tykdif;tjcm;ESifhwuG? ½IrSwfaom umvwkdUwGif ,kHrSm;jcif;uif;aysmufí wnfaomÓPfonf
tm½kHüodjcif;aMumifh emr½lyy&dapä'ÓPf[kvnf; ac:\/ ucFg0dw&P 0dok'd¨rnf\/ ypö,y&d*¾[ÓPf[kvJ qkd\/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 35 36 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
xkdypö,y&d*¾[ÓPfudk jynfhpkHapvkdaom a,m*Dyk*d¾KvfrSm a[wktaMumif;vJ? ÓPfrmS jrif
Oyrmtm;jzif h vd r ® m aom aq;orm;onf tema&m*gud k ypö,taMumif;vJ? ÓPfrmS jrif/
awGUaomtcg xkdtema&m*g\ rlvtajc taMumif;&if;udk
&SmBuHouJhokdUvnf;aumif;? tvGefoem;wwfaom a,musfm; Cme
onf Eke,fí yufvuf omtdyfEkdifaom uav;i,fwpfOD; ay:cJNh y;D wJ?h ½kyef mrftpOf
armfawmfum;ç &xm;wkdUjzifh tpOfrjywfoGm;vmíaeaom eHw,frw S cf u
dk ?f aMumif;ç usKd ;jrif
vrf;qkHç vrf;rç vrf;av;cGü tdyfaeonfukdjrifojzifh þ ypö,y&d*[ ¾ ? ÓPf[x k if
ol i ,f o nf rnf o nf h r d b wk d U u arG ; zG m ;NyD ; ypf x m;aom a[wktaMumif;vJ? ÓPfrmS jrif
om;i,fygvdrfh[k oli,f\rlvtaMumif;jzpfaom rdbwkdU\ ypö,taMumif;vJ? ÓPfrmS jrif/
tay:ü tm½kHouf0if pdwfrSmxifay:vmovkd? xkdUtwl
þtaMumif;udk odrf;qnf;aom ypö,y&d*¾[ÓPfonfvnf; Zd0Sm
ay:cJhNyD;aom ½kyfemrf 2-yg; tusdK;w&m;udkxifjrifojzifh þ ay:cJNh y;D wJ?h ½kyef mrftpOf
½kyfemrf 2-yg; tusdK;w&m;wkdUonfum; tb,ftaMumif;rS pm;w,frw S cf udk ?f aMumif;ç usKd ;jrif
vmoenf;[k taMumif;w&m;udk tm½kHüxifjcif;onf ÓPf ypö,y&d*[ ¾ ? ÓPf[x k if
tjrif[k qk\ d / a[wktaMumif;vJ? ÓPfrmS jrif
a[wk taMumif;qkdonfum; tusdK;ukdjzpfapwwfaom ypö,taMumif;vJ? ÓPfrmS jrif/
ZeutaMumif;udk qkdonf/ ypö, taMumif;qkdonfum;
tusd K ;ud k axmuf y H h a pwwf a om OyxrÇ u taMumif ; ud k um,
qkdonf/ ay:cJNh y;D wJ?h ½kyef mrftpOf
xdw,frw S cf u
dk ?f aMumif;ç usKd ;jrif
aomw ypö,y&d*[ ¾ ? ÓPf[x k if
ay:cJNh y;D wJ?h ½kyef mrftpOf a[wktaMumif;vJ? ÓPfrmS jrif
Mum;w,frw S cf u
dk ?f aMumif;ç usKd ;jrif ypö,taMumif;vJ? ÓPfrmS jrif/
ypö,y&d*[ ¾ ? ÓPf[x k if
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 37 38 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf

re ½kyftaMumif;ukdcGJjyjcif;
ay:cJNh y;D wJ?h ½kyef mrftpOf rsufpd
odw,frSwfckduf? aMumif;ç usdK;jrif rsupf çd tqif;aMumif?h jrifw,fxif
ypö,y&d*[ ¾ ? ÓPf[x k if ½kyt
f aMumif;ç emrftusKd ;? ÓPfrmS jrif
a[wktaMumif;vJ? ÓPfrmS jrif rsupf çd tqif;xif? taMumif;½kyx f if
ypö,taMumif;vJ? ÓPfrmS jrif/ jrifpw
d u f x
kd if? tusKd ;emrfxif/
em;
½kyftaMumif;ay:ykH em;ç toHaMumif?h Mum;w,fxif
rsupf çd tqif;aMumif?h jrifwmyJ ½kyt
f aMumif;ç emrftusKd ;? ÓPfrmS jrif
em;ç toHaMumif?h Mum;wmyJ em;ç toHxif? taMumif;½kyx f if
ESmacgif;ç teHUaMumif?h eHwmyJ Mum;pdwuf x
dk if? tusKd ;emrfxif/
vQmç t&omaMumif?h pm;wmyJ ESm
uk,d çf tawGUaMumif?h xdwmyJ ESmacgif;ç teHUaMumif?h eHw,fxif
ESv;kH ç oabmaMumif?h odwmyJ/ ½kyt
f aMumif;ç emrftusKd ;? ÓPfrmS jrif
ESmacgif;ç teHUxif? taMumif;½kyx
f if
emrftaMumif;ay:ykH eHpw
d u
f xdk if? tusKd ;emrfxif/
oGm;csiv f Udk vJ? oGm;wmyJ vQm
&yfcsivf Udk vJ? &yfwmyJ vQmç t&omaMumif?h pm;w,fxif
xkdifcsifvkdUvJ? xkdifwmyJ ½kyt
f aMumif;ç emrftusKd ;? ÓPfrmS jrif
tdycf siv
f Udk vJ? tdywf myJ/ vQmç t&omxif? taMumif;½kyx f if
pm;pdwuf x
dk if? tusKd ;emrfxif/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 39 40 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
uk, d f tdyf
uk,d tf awGUaMumif?h xdw,fxif
½kytf aMumif;ç emrftusKd ;? ÓPfrmS jrif tdycf sivf Udk vJ? tdyw
f ,fxif
uk,d tf awGUxif? taMumif;½kyx f if emrftaMumif;ç ½kyt f usKd ;? ÓPfrmS jrif
xdpw d uf x
dk if? tusKd ;emrfxif/ tdyvf odk abmxif? taMumif;emrfxif
tdyaf omoabmxif? tusKd ;½kyx f if/
emrftaMumif;udkcGJjyjcif;
oGm; þokdUjrif&mü ½kyftaMumif;ç emrftusdK;qkdonfum; puH©K
oGm;csiv
f Udk vJ? oGm;w,fxif p y#d p ö ½l a y p OyÜ Z Æ w d pu© K 0d n mPH ? aomwÍö y#d p ö
emrftaMumif;ç ½kyt f usKd ;? ÓPfrmS jrif oa'´ p OyÜZÆwd aomw0dnmPH (puH©K p? rsufpdukdvnf;?
oGm;vko
d abmxif? taMumif;emrfxif y#dppö íJG ? ½lay p? tqif; wkUd udv
k nf;? y#dp?ö pGí
J ? pu©K0n
d mPH?
oGm;aomoabmxif? tusKd ;½kyx f if/ jrifjcif;onf? OyÜZÆwd? jzpf\/ aomwÍö? em;ukdvnf;? y#dpö?
pGJí? oa'´ p? toHwkdUudkvnf;? y#dpö? pGJí? aomw0dnmPH?
&yf Mum;jcif;onf? OyÜZw Æ ?d jzpf\/) þokUd tp &Sad om pum;wkUd
&yfcsivf Udk vJ? &yfw,fxif jzifh a[mawmfrlaomaMumifh jrifaomcP rsufpdMunfwmu
emrftaMumif;ç ½kyt f usKd ;? ÓPfrmS jrif pu©K'Gg&? tqif;xifwmu ½lyg½kH? þ 'Gg&ç tm½kH 2-yg;pkHu
&yfvodk abmxif? taMumif;emrfxif taMumif;? jrifwmç awGUwmç cHpm;wmu tusKd ;? taMumif;ESihf
&yfaomoabmxif? tusKd ;½kyx f if/ tusKd ; aygif;qkMH uonf[k xifwo hJ abmu ÓPf? taMumif;
um; ½ky?f tusKd ;um; emrf/
xkdif Mum;aomcP em;Munfwmu aomw'Gg&? toHxif wmu
xkid cf sivf Udk vJ? xkid w
f ,fxif o'´g½k?H þ'Gg&ç tm½kH 2-yg;pku H taMumif;? Mum;wmç awGUwmç
emrftaMumif;ç ½kyt f usKd ;? ÓPfrmS jrif cHpm;wmu tusdK;? taMumif;ESifhtusdK; aygif;qkH Muonf[k
xkid vf odk abmxif? taMumif;emrfxif xifwhJ oabmu ÓPf? taMumif;um; ½ky?f tusKd ;um; emrf/
xkid af omoabmxif? tusKd ;½kyx f if/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 41 42 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
eH a omcP ES m acgif ; Munf w mu Cme'G g &? teH U xif ,kHrSm;aysmufykH
wmu *E¨m½k?H þ'Gg&ç tm½kH 2-yg;pkuH taMumif;? eHwmç awGUwmç
cHpm;wmu tusdK;? taMumif;ESifhtusdK; aygif;qkH Muonf[k jrifavaMumif;usdK;? ,kHrSm;rsdK;
xifwo hJ abmu ÓPf? taMumif;um; ½ky?f tusKd ;um; emrf/ umvukrd w S ?f 16-&yf
pm;aomcP vQmMunfwmu Zd0mS 'Gg&? t&omxif wmu XmerSm - 8? tm½kH - 2
&om½k?H þ'Gg&ç tm½kH 2-yg;pku H taMumif;? pm;wmç awGUwmç ,kHrSm;jcif;&m? wpfckom
cHpm;wmu tusdK;? taMumif;ESifhtusdK; aygif;qkH Muonf[k aysmufysuu f ek u
f if;? tm½k&H iS ;f
xifwo hJ abmu ÓPf? taMumif;um; ½ky?f tusKd ;um; emrf/
ÓPf&if;rSefpGm? ypö,m
xdaomcP uk, d Mf unfwmu um,'Gg&? tawGUxif wmu
azm|AÁm½k?H þ'Gg&ç tm½kH 2-yg;pkuH taMumif;? xdwmç awGUwmç þokdUqkd&mü 0dyóem ½IrSwf&mwGif a,m*Dyk*d¾KvfwkdU\
cHpm;wmu tusdK;? taMumif;ESifhtusdK; aygif;qkHMuonf[k tm½kHü taMumif;ESifhtusdK; xifvmaom tcg twdwfü
xifwo hJ abmu ÓPf? taMumif;um; ½ky?f tusKd ;um; emrf/ ,kHrSm;jcif; 5-yg;? tem*wfü ,kHrSm;jcif; 5-yg;? ypöKyÜefü
odaomcP raemMunfwmu raem'Gg&? odwJhoabm ,kHrSm;jcif; 6-yg;[kqkdtyfaom 16-&yfaomumvudk rSwfí
xif w mu "r® m ½k H ? þ'G g &ç tm½k H 2-yg;pk H u taMumif ; ? ,kHrSm;jcif;vnf; uif;aysmuf\/ XmerSm - 8 qkdonfhtwkdif;
odwmç awGUwmç cHpm;wmu tusdK;? taMumif;ESifhtusdK; bk&m;ü ,kHrSm;jcif;ç w&m;ü ,kHrSm;jcif;ç oHCmü ,kHrSm;jcif;ç
aygif;qkHMuonf[k xifwJhoabmu ÓPf? taMumif;um; tusiühf ,krH mS ;jcif;ç twdwüf ,krH mS ;jcif;ç tem*wfü ,krH mS ;jcif;ç
½ky?f tusKd ;um; emrf/ þum; ½kyt f aMumif;udjk yjcif;wnf;/ ypöKyÜefü ,kHrSm;jcif;ç y#dpöorkyÜg'fü ,kHrSm;jcif;[k qkdtyfaom
oG m ;aomcP oG m ;vk d a omoabmpd w f u taMumif ; ? 8-yg;aom,kHrSm;jcif;onfvnf; aysmuf\/ tm½kH 2-qkdonfh
oGm;aomoabm½kyfu tusdK;? taMumif;ESifhtusdK; aygif;qkH twkid ;f ½kyef mrfü ,krH mS ;jcif;? ½kyef mrf\taMumif;ü ,krH mS ;jcif;?
Muonf[k xifwJhoabmu ÓPf? taMumif;um; emrf? aysmufysuf ukefuif;? tm½kH&Sif;\/ ,kHrSm;jcif;&m? wpfckom
tusd K ;um; ½k y f ? jyef a omcPç vS r f ; aomcP ponf ü qkdonfhtwkdif; ,kHrSm;aomtjcif;t&m 0dpdudpämvnf; aysmuf
twlwlyifrSwf&m\/ ysufukefuif; tm½kH&Sif;awmh\/ þtm½kH&Sif;aom oabmudk
rSwíf rlvÓPf&if;\trnfukd ypö,y&d*[ ¾ ÓPf[k qk\ d /
ypö,y&d*¾[ÓPf NyD;\/
ucFg0dw&P0dok'd¨ tcef;NyD;\/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 43 44 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
aMumifh tm;xkwfaom 0dyóema,m*Dyk*¾dKvf\ 0dyóem
onf ½kyu f vmyfç emrfuvmyf udk tm;xkwjf cif;ü tprnf\/
xkUd aMumifh þ0do'k u ¨d dk ucFg0dw&P0do'k \ ¨d tjcm;rJüh jytyf\/
pifppf tm;jzifh wD&Py&dnm jzpfonf&Sdaomf r*¾gr*¾OmPf
jzpf\/ wD&Py&dnmonfvnf; Ówy&dnm\ tjcm;rJhü
5/ r*¾gr*¾ÓP'óe 0do'k t
¨d cPf; jzpf\/ xkUd aMumifh r*¾gr*¾ÓP'óe0do'k u ¨d dk jynfph aHk pvkad om
a,m*Dyk*d¾Kvfonf ½kyfuvmyf emrfuvmyfukd oHk;oyf&mü
or®oeÓPf
oeÓPf a&S;OD;pGm tm;xkwjf cif;udk jyKtyf\/
y&dnmoHk;yg;udkjyjcif; aemufujyqkdcJhaom avmuDy&dnm oHk;yg;wkdUrSmum;
y&dnmqkwd mu - oH;k ckjym; Ówy&dnmwpfckç wD&Py&dnmwpfckç y[mey&dnmwpfck
Omwy&dnmuvJ - wpfcw k pfyg; oH;k rsKd ;&S\
d / xko
d ;kH rsKd ;ud&k nfí ]tbdnm ynm Ówaw¦ e ÓPH?
wD&Py&dnmuvJ - wpfcw k pfyg; y&dnm ynm wD&Paw¦e ÓPH? y[me ynm y&dpm*aw¦eÓPH}
y[mey&dnmuvJ - wpfcw k pfyg; [k a[mawmfr\ l / xkpd um;oH;k csuw f Udk ü ½kyof nf azmufjyefaom
emr½lyç ypö,ukd - Ówqkd vu© P m&S d \ / a0'emonf cH p m;aom vu© P m&d S \ /
or®oeç O',udk - wD&Pqkd þok d U xk d x k d a om oabmw&m;wk d U \ rd r d v u© P mud k
aumif ; pG m rS w f o nf \ tpG r f ; tm;jzif h j zpf a om ynmonf
b*Ftpç r*fÓPfusatmif - y[meqkd
Ówy&d n mrnf \ / ½k y f o nf rNrJ ? a0'emonf rNrJ ?
xdkodkUqdk&m txufygpum;rsm;ü r*¾gr*¾ÓP'óe0dok'¨d þok d U tp&S d a om enf ; jzif h xk d o bm0"r® w &m;wk d U \
qdkonfum; r*f[kwfonfç r[kwfonfudkodí wnfaom omrnvu©PmokdUwifí jzpfaomvu©PmvQif tm½kH&Sdaom
ÓPfudk r*¾gr*¾ÓP'óe0dok'd¨ÓPf[kqdk\/ xkdÓPfESifh 0d y óemynmonf wD & Py&d n m rnf \ / xk d w &m;wk d U ü
jynfhpHkvdkaom a,m*Dyk*¾dKvfonf ½kyftaygif;ç emrftaygif;[k omvQif edpo ö nm ponfuydk ,fonf\ tpGr;f tm;jzifjh zpfaom
qdktyfaom enf;jy0dyóemudk tm;xkwfjcif;udk jyKtyf\/ vu©PmvQif tm½kH&Sdaom 0dyóemynmonf y[mey&dnm
xdkUaMumifh a,m*Dyk*¾dKvfonf Mobmo tp&Sdaomoabm rnf\/
w&m;wdUk onf jzpfuek of nf&adS omf r*f [kwçf r[kwu f kd odaom
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 45 46 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
y&dnmoHk;yg;udk ÓPfESifhykdif;jcm;íjyjcif; tm;xkwyf Hk
xkdy&dnmoHk;yg;wkdUü ocFg&ukd ykdif;jcm;onfrSpí ypö, tqif;
y&d*[ ¾ ÓPfwidk af tmif Ówy&dnm\ jzpf&mwnf;/ xkd 2-ÓPfü jrifNyD;½kyfemrfawGuvJ - ukefcJhNyD
oabmw&m;wkUd \ rdrv d u©Pmudk xd;k xGi;f odjcif; onfomvQif jrifq½J yk ef mrfawGvJ - ukeaf eqJ
tpd;k & awmh\/ ½kyu f vmyfç emrfuvmyfudk oH;k oyfonfrpS í jrifvwHUå ½kyef mrfawGuvJ - ukerf mS yJ
O',AÁ,ÓPfwkdifatmif wD&Py&dnm\ jzpf&mbkHrnf\/ oH;k oyfqifjcif - ÓPftjrif
xkt d Mum;ü omrnvu©Pmudk xd;k xGi;f í odjcif;onfomvQif jrifNy;D ukx
d if - twdwu f x
dk if
tpd;k &\/ b*FgEkyóem udt k pjyKí txufü y[mey&dnm\ jrifqu J xdk if - ypöKyeÜ x
f if
jzpf&mbkHrnf\/ xkdÓPfrSpí rNrJ[k½Iaomf NrJwJhtrSwfukd jrifvwHUå ukx d if - tem*wfxif/
y,f p G e f U jcif ; ç qif ; &J [ k ½ I a omf csrf ; omwJ h t rS w f u k d toH
y,fpeG Uf jcif;çtpd;k r&[k ½Iaomf tpd;k &aom trSwu f kd y,fpeG Uf jcif;ç Mum;Ny;D ½kyef mrfawGuvJ - ukecf NhJ yD
NiD;aiGUjcif;aMumifh eED´y,f? wyfruf uif;vkdU &m*y,f? Mum;qJ½yk ef mrfawGuvJ - ukeaf eqJ
csKyfwmjrifvkdU jzpfwmy,f? wzefpGefUvkdU wzefy,f? þokdU Mum;vwHUå ½kyef mrfawGuvJ - ukerf mS yJ
tedpöonm tp&Sdaom 7-yg;aom tEkyóemudk tpdk;&\/ oH;k oyfqifjcif - ÓPftjrif
ok d U twG u f þoH k ; yg;aom y&d n m wk d U wG i f ocF g &ud k Mum;Ny;D ukxd if - twdwu f x
dk if
ykdif;jcm;aomemr½lyy&dapä'ÓPfç ½kyfemrf\ taMumif;udk Mum;qJux kd if - ypöKyeÜ x
f if
od r f ; qnf ; aom ypö , y&d * ¾ , ÓPf ? þÓPf 2-yg;ud k Mum;vwHUå ukx d if - tem*wfxif/
a&mufNy;D &Ny;D aom a,m*Dy*k K¾d vo f nf Ówy&dnmudk &Ny;D onf
jzpf y gí þrS w yg;aom y&d n mud k &vk d a &muf v k d a om teHU
a,m*Dyk*d¾Kvfonf wD&Py&dnmjzpfonf&Sdaomf r*¾gr*¾ÓPf eHNy;D ½kyef mrfawGuvJ - ukecf NhJ yD
jzpf\/ wD&Py&dnmonfvnf; nmwy&dnm\ tjcm;rJhü eHq½J yk ef mrfawGvJ - ukeaf eqJ
jzpf\/ xkUd aMumifh xkrd *¾gr*¾ÓP'óe 0do'k u ¨d dk jynfph aHk pvkad om eHvwHUå ½kyef mrfawGuvJ - ukerf mS yJ
a,m*Dyk*d¾Kvfonf ½kyfuvmyf? emrfuvmyfukd oHk;oyf&mü oH;k oyfqifjcif - ÓPftjrif
tm;xkwjf cif; udk jyKtyfayownf;/ eHNy;D ukxd if - twdwu f x
dk if
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 47 48 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
eHqu
J x dk if - ypöKyeÜ x
f if odNy;D ukx
d if - twdwu f x
dk if
eHvwHUå ukx
d if - tem*wfxif/ odqu J xdk if - ypöKyeÜ x
f if
t&om odvwHUå ukx d if - tem*wfxif/
pm;Ny;D ½kyef mrfawGuvJ - ukecf NhJ yD 11 - XmeoH;k oyfyHk
pm;qJ½yk ef mrfawGvJ - ukeaf eqJ jrifjcif;
pm;vwåUH ½kyef mrfawGuvJ - ukerf mS yJ jrifNy;D cku
d u f vJ - jrifqrJ [kwf
oH;k oyfqifjcif - ÓPftjrif jrifqcJ u dk uf vJ - jrifvwHrå [kwf
pm;Ny;D ukx
d if - twdwu f x
dk if twGi;f jrifcu dk u f vJ - tyjrifr[kwf
pm;qJux dk if - ypöKyeÜ x
f if t,kwjf rifcu dk u f vJ - tjrwfjrifr[kwf
pm;vwåUH ukx d if - tem*wfxif/ tMurf;jrifcu dk u f vJ - tEkjrifr[kwf
tawGU ta0;jrifcu dk u f vJ - teD;jrifr[kw/f
xdNy;D ½kyef mrfawGuvJ - ukecf NhJ yD Mum;jcif;
xdq½J yk ef mrfawGvJ - ukeaf eqJ Mum;Ny;D cku
d u f vJ - Mum;qJr[kwf
xdvwåUH ½kyef mrfawGuvJ - ukerf mS yJ Mum;qJcu dk u f vJ - Mum;vwHUå r[kwf
oH;k oyfqifjcif - ÓPftjrif twGi;f Mum;cku d u f vJ - tyMum;r[kwf
xdNy;D ukxd if - twdwu f x
dk if t,kwMf um;cdu k u f vJ - tjrwfMum;r[kwf
xdqu J x dk if - ypöKyeÜ x
f if tMurf;Mum;cku d u f vJ - tEkMum;r[kwf
xdvwHUå ukx d if - tem*wfxif/ ta0;Mum;cku d u f vJ - teD;Mum;r[kw/f
oabm eHjcif;
odNy;D ½kyef mrfawGuvJ - ukecf NhJ yD eHNy;D cku
d u f vJ - eHqrJ [kwf
odq½J yk ef mrfawGvJ - ukeaf eqJ eHqcJ u dk uf vJ - eHvwHUå r[kwf
odvwHUå ½kyef mrfawGuvJ - ukerf mS yJ twGi;f eHcu dk u f vJ - tyeHr[kwf
oH;k oyfqifjcif - ÓPftjrif t,kwef cH u dk uf vJ - tjrwferH [kwf
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 49 50 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tMurf;eHcu dk uf vJ - tEkerH [kwf or®oeÓPf teko,udavomruif;ykH
ta0;eHcudk u f vJ - teD;eHr[kw/f
ukew f o hJ abmaMumifv h ?J rNrbJ ;l uG,f
pm;jcif; aMumuftyfwo hJ abmaMumifv h ?J qif;&J&w,f
pm;Ny;D cku
d u f vJ - pm;qJr[kwf
tESprf &Sw d ohJ abmaMumifv h ?J tpd;k r&bG,f
pm;qJcu dk uf vJ - pm;vwHUå r[kwf
twGi;f pm;cku d u f vJ - typm;r[kwf qifjcifor®oe - ÓPf"r®
t,kwpf m;cku d u f vJ - tjrwfpm;r[kwf tEko,udav - ruif;ay
tMurf;pm;cku d u f vJ - tEkpm;r[kwf jcif;&moH;k oyf - wZfynwf
ta0;pm;cku d u f vJ - teD;pm;r[kw/f y&rwfEiS hf - eD;qH;k rSwf
xdjcif; usr;f jrwf#u D m - rdeUf >ruf&mS /
xdNy;D cku
d u f vJ - xdqrJ [kwf þokdU qkdtyfonfESifhtnD þum; ½kyf? þum; emrf[k
xdqcJ u dk u f vJ - xdvwHUå r[kwf trSwjf yKaomtm;jzifh tpktcJ taygif; vku d o f mjzpfí Oyg'fç
twGi;f xdcu dk u f vJ - tyxdr[kwf XDç bif tm;jzifh ocFwvu©Pm xifw,f rqkd&? obm0
t,kwx f cd u dk u f vJ - tjrwfxrd [kwf vu©PmrQomxifaom ½kyçf a0'emç onmç ocFg&ç 0dnmPf
tMurf;xdcu dk u f vJ - tEkxrd [kwf tpkpwk Udk udk omrnvu©PmokUd wifí Oyg'fç XDç bif ,cktm;jzifh
ta0;xdcu dk u f vJ - teD;xdr[kw/f rxifaomfvnf; aemifxif&ef cE¨memrf½yk o f Udk oGi;f aomfvnf;
twGi;f 0ifrnfvnf; r[kww f wf? cE¨memrf½yk rf v S w
T af omfvnf;
odjcif; rcRwf v G w f r nf v nf ; r[k w f w wf ? wZÆ m ynwf ? y&rwf
odNy;D cku
d u f vJ - odqrJ [kwf tppfr[kwf? r[kwf aomfvnf; y&rwfoabmxifatmif
odqcJ u dk u f vJ - odvwHUå r[kwf ajymvQiaf [mvQif a0g[m&wGiaf om tjcif;t&mud, k al qmifí
twGi;f odcu dk u f vJ - tyodr[kwf jzpfaomtjcif;t&mç ysuaf omtjcif;t&mudk tedp[ ö ?k jzpfjcif;ç
t,kwo f cd u dk u f vJ - tjrwford [kwf ysufjcif;ESifh ESdyfpufaomt&mudk 'ku©[k? rjzpfrDu rjzpfyg
tMurf;odcu dk u f vJ - tEkord [kwf apESifh[k awmifhwr&? jzpfomjzpf&aomfvnf; rysufygapESifh
ta0;odcu dk u f vJ - teD;odr[kw/f [k awmifhwr&? ysufom ysuf& tvkdokdUrvkdufaom tjcif;
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 51 52 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
t&mukd tewå[k ½Ienf;ukdjyaom enf;jyor®oeÓPfukd O',AÁ,ÓPftEk
tm;xkwt f yf\/ wZÆmynwf[k qH;k jzwf&m oufaorSmum; - rsufpd
]w,dar wa,myd tmum&m tobm0 jrifwek ;f rSwcf udk f - jzpfç ysux f if
"r®wmå cE¨y&d,myEém e a[mEd?Å caE¨[d O',AÁ, - ÓPfac:wGif
0dem tEkyvAÇe, D awm cE¨0rd w k må yd e rsupf çd tqif;ukv d J - jzpfç ysuxf if
a[mEd?Å caE¨ye Oyg'g, a0g[m&0aoe jrifpw d uf vkd J - jzpfç ysux f if
vAÇrmem w'g'De0 0dbm0em, 0daoo rsupf çd tqif;jzpfysux f if
um&Pblwm wZÆmynwdå 0daoomwd a0'dwAÁm} ½kyfjzpfysufxif
teuf/ /w,dar - wa,m£ar wa,myd? tbm0g jrifpwd jf zpfysux f if - emrfjzpfysux f if
um& tbd P S y #d y D V emum& t0o0wå e mum& oH k ; yg; 2-yg;pkHjzpfysufxif - ½kyf-emrfjzpfysufxif/
vnf;jzpfukefaom? £artmum&m? þtjcif;t&m tmum& em;
wk d U onf ? tobm0"r® w å m ? oabmw&m; r[k w f o nf \
Mum;wke;f rSwcf u dk f - jzpfç ysuxf if
tjzpf a Mumif h ? cE¨ y &d , myEé m ? cE¨ m ü tusH K ;0if u k e f o nf /
O',AÁ, - ÓPfac:wGif
ea[mEd Å ? rjzpf u k e f / caE¨ [ d ? cE¨ m wk d U ES i f h ? 0d e m? uif ; í?
em;ç toHuv kd J - jzpfç ysux f if
tEkyvAÇeD,awm? r&tyfaomaMumifh? cE¨0drkwåmyd cE¨m
Mum;pdwu f vdk J - jzpfç ysux f if
rS vGwfukef onfvnf;? ea[mEdÅ? rjzpfukef/ caE¨ye? cE¨m
em;ç toHjzpfysux f if
wkdUudkum;? Oyg'g,? pGJí? a0g[m&0aoe? ac:a0: ajymqkd
½kyfjzpfysufxif
aomtvkdtm;jzifh? vAÇrmem? &tyfukefaom? w'g'De00d
Mum;pdwjf zpfysux f if - emrfjzpfysuxf if
bm0em,? tbm0gum& tbdPS y#dyVD emum& t0o0wåem
2-yg;pkHjzpfysufxif - ½kyf-emrfjzpfysufxif/
um& xdo k ;kH yg;aomtjcif;t&m tmum&wkUd \tjypfukd xif&mS ;
pGmjyjcif;\/ 0daoo um&Pblwm? xl;aomtaMumif;jzpfí ESmacgif;
jzpf u k e f a om? wZÆ m ynwå d 0 d a oom? wZÆ m ynwf t xl ; eHwek ;f rSwcf u
dk f - jzpfç ysux f if
wkUd wnf;? £wd? þokUd ? a0'dwAÁm? odtyfuek \ f / O',AÁ, - ÓPfac:wGif
or®oeÓPfNyD;\/ ESmacgif;ç teHUudv k J - jzpfç ysuxf if
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 53 54 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
eHpw
d u f vdk J - jzpfç ysux
f if pdwf
ESmacgif;ç teHU jzpfç ysux f if odwek ;f rSwcf u dk f - jzpfç ysux f if
½kyfjzpfysufxif O',AÁ, - ÓPfac:wGif
eHpw
d jf zpfysux f if - emrfjzpfysux
f if ESv;kH ç oabmudv k J - jzpfç ysuxf if
2-yg;pkHjzpfysufxif - ½kyf-emrfjzpfysufxif/ odpw d u f vdk J - jzpfç ysux f if
vQm ESv;kH ç oabm jzpfysux f if - ½kyjf zpfysuxf if
odpw d jf zpfysux f if - emrfjzpfysux f if
pm;wke;f rSwcf udk f - jzpfç ysux f if
2-yg;pkjH zpfysux f if - ½kyçf emrfjzpfysux f if/
O',AÁ, - ÓPfac:wGif
þokUd 'Gg&ç tm½kH 0dnmPfwUdk ü tjzpfç tysuo f abmw&m;
vQmç t&omudv k J - jzpfç ysuxf if
wkUd onf ½Irw S yf idk ;f jcm;aom a,m*D wkUd \ÓPfü jzpfrçI ysurf üI
pm;pdwu f v
dk J - jzpfç ysux f if
omvQif tm½kHtpOf0ifí xifjrifavawmh\/ tcsdKUa,m*D
vQmç t&mom jzpfç ysux f if
wkUd rSm jzpfç topf ukx d ifjcif;? tcsKd Ua,m*DwUdk rSm ysuçf tukef
½kyfjzpfysufxif
[kxifjcif;?tcsdKUa,m*Drsm;ü jzpftopfysuftukef 2-yg;pkH
pm;pdwjf zpfysux f if - emrfjzpfysux f if
xifMuayuke\ f / xkUd aMumifh -
2-yg;pkHjzpfysufxif - ½kyf-emrfjzpfysufxif/
obm0O',AÁ,
uk,
d f jzpfçtopfxifwmu O',xif
xdwek ;f rSwcf udk f - jzpfç ysux f if ysuçf tukex f ifwmu 0,xif
O',AÁ, - ÓPfac:wGif
2-yg;pkx H ifwmu O',AÁ,xif/
uk,d çf tawGUukv d J - jzpfç ysux
f if
xdpw d u f v
dk J - jzpfç ysux f if jzpfysufopöm 4-yg;
uk,d çf tawGU - jzpfysux f if taMumif;jzpfux dk if - ork',xif
½kyfjzpfysufxif taMumif;ysuu f x dk if - eda&m"xif
xdpw d jf zpfysux f if - emrfjzpfysux f if cPjzpfçysuu f xdk if - 'kux © if
2-yg;pkHjzpfysufxif - ½kyf-emrfjzpfysufxif/ 2-yg;pkjH zpfç ysux f ifç r*¾xif/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 55 56 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
jzpfysuf y#dpöorkyÜg'f taMumif ; jzpf ç xif j cif ; [l a om tEk a vmry#d p ö o rk y Ü g 'f ?
taMumif;jzpfux dk if - tEkvx Hk if taMumif;ysufç xifjcif;[laom y#davmry#dpöorkyÜg'f? cP
taMumif;ysuu f x dk if - y#dvxHk if jzpfç ysux
f ifjcif;[laom y#dpo ö rkyEÜ w
é &m; wkUd onfvnf;aumif;?
cPjzpfç ysuuf x dk if - y#dpxö if/ taMumif ; jzpf x if j cif ; [l a om {uwå e nf ; ? cPjzpf
xifjcif;[laom emewåenf;? taMumif;jzpfç ysux f ifjcif;[laom
jzpfçysuef nf; 4-yg; tAsmyg&enf ; ? taMumif ; jzpf ç xif j cif ; [l a om {0H
taMumif;ukxd if - {uwåxif "r®wmenf;wkUd udk vnf;aumif;? tedpçö 'kuç© tewå[k qdt k yf
cPjzpfuxdk if - emewåxif aom tjzpfçtysuf\ vu©PmwkdUudkvnf;aumif; odumrQ
taMumif;jzpfçysufukdxif jzpfaom a,m*Dyk*d¾Kvfonf 0dyóEkyudúavo 10-yg;\
tAsmyg&xif tnpftaMu; t&dtarS;rS ruif;ao;onfh twGufaMumifh
taMumif;jzpfux dk if - {0H"r®wmxif/ O',AÁ,ÓPf tEkpm;[kq\ dk /
O',AÁ,ÓPftEk Ny;D \/
jzpfysufvu©Pm r*¾gr*¾ÓP'óe0dok'd¨ NyD;\/
jzpftopfux dk if - 'kux
© if
ysut f ukeu f x dk if - tedpx
ö if 6/ y#dy'gÓP'óe 0do'k t
¨d cPf;
2-yg;pku H x
dk ifç tewåxif O',AÁ,ÓPft&ifh
jzpftopfxifwmu - O',yJ þ O',AÁ , ÓPf t &if h u pí b*F Ó Pf ç b,ÓPf ç
ysutf ukex f ifwmu - 0,yJ tm'De0ÓPfç edAdÁ'gÓPfç rkÍödwkurswmÓPfç y#docFgÓPfç
2-yg;pkxH ifwmu - O',AÁ,yJ/ ocF g ½k a yu© m ÓPf [ k qk d t yf a om 0d y óemÓPf & S p f y g;?
þokdU O',AÁÓPfEk tjzpfçtysuf oabmonfum; ukd;ckajrmufaom opömEkavmrduÓPf [laom tEkavmr
taMumif;tjzpfçtysuf? cPtjzpfç tysuf 2-rsdK;wkdUwGif ÓPfwpfyg;? þÓPfudk;yg;ukdjynfhpkHapvkdaom a,m*Dyk*d¾Kvf
taMumif;tjzpf\xifcsuf - ork',opöm? taMumif;tysu\ f onf Oyuú d a vomrS uif ; vG w f a om O',AÁ , ÓPf u k d
xifcsuf - eda&m"opöm? cPjzpfçysufxifcsuf - 'ku©opöm? tpjyKí tm;xkwt f yf\/
2-yg;pkH jzpfç ysux f ifcsuf - r*¾opöm[k opöm 4-yg;ukjd yjcif;?
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 57 58 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
þ O',AÁ,ÓPfukd tm;xkwfjcif;ü tb,ftusdK;&Sd 'ku©ukdjyjcif;
oenf;/ vu©PmudkrSwfjcif;ü tusdK;&Sd\/ tusdK;&SdykHrSm - 'kua© y: 'kuq © ifw h mu? 'ku'© uk y© if
aemuf ü jycJ h a om O',AÁ , ÓPf E k o nf u m; 10-yg;aom 'kua© y: okcqihw f m? 0dy&dPmr'kuy© if
0dyóEkyudúavow&m;wkdUjzifh vl;vJvdrf;usHíaeonf\ jzpfrçI ysurf I ESyd pf ufwmu? ocFg&'kuy© if
tjzpfaMumifh [kwfwkdif;rSefpGm vu©PmoHk;yg;udk aumif;pGm ESyd pf ufwmu? 'kuy© if
rSwjf cif;iSm rpGr;f Ekid b
f J ,ck 0dyóEkyudaú vo rS vGwaf om ESyd pf ufwt
hJ jcif;t&mu? 'kuv © u©Pmyif
O',AÁ,ÓPfonfum; vu©Pmukd aumif;pGmrSwfjcif;iSm ESdyfpufrI½Iwmu? 'ku©mEkyóemyif/
pGrf;Ekdif\/
CeraMuykH
vu©PmrxifykH tpOfawGwv JG Udk vJ - tcJCe raMu
a&SUaemuftpOfpyfvUdk vJ - jzpfçysut f edprö xif taygif;awGwv JG Udk vJ - tcJCe raMu
£&d,mykxrf jywfvUdk vJ - ESyd pf uf'u
k r© xif tm½kaH wGwv JG Udk vJ - tcJCe raMu
Ceav;yg;uyfvUdk vJ - tpd;k r& tewå rxif/ udpaö wGwvJG Udk vJ - tcJCe raMu/

vu©PmxifykH CeaMuykH
a&SUaemuftpOfrpyfvUdk vJ - jzpfçysut f edpx
ö if tpOfawGuv JG Udk vJ - tcJCeaMu
£&d,mykxjf ywfvUdk vJ - ESyd pf uf'u k x© if taygif;awGuv JG Udk vJ - tcJCeaMu
Ceav;yg;ruyfvUdk vJ - tpd;k r& tewåxif tm½kaH wGuv JG Ukd vJ - tcJCeaMu
jzpfçysu½f rHk Q - tedpxö if? jzpfçysuw f hJ tjcm;t&mu? udpaö wGuvJG Udk vJ - tcJCeaMu
tedpövu©Pmxif
ESyd pf uf½rHk Q - 'kux
© if? ESyd pf ufwt
hJ jcif;t&mu raMu 6-ae&m
'ku©vu©Pmxif jrifaomcPwGvJ Udk vJ - tcJCeraMu
tpdk;r&½kHrQtewåxif? tpdk;r&wJhtjcif;t&mu Mum;aomcPwGv J Udk vJ - tcJCeraMu
tewåvu©Pmxif/ eHaomcPwGvJ Ukd vJ - tcJCeraMu
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 59 60 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
pm;aomcPwGv
J Udk vJ - tcJCeraMu tEkyóem 7-yg;
xdaomcPwGv
J Udk vJ - tcJCeraMu tedpx ö ifwek ;f - edpaö ysmuf
odaomcPwGv
J Udk vJ - tcJCeraMu/ 'kux © ifwek ;f - okcaysmuf
tewåxifwek ;f - twåaysmuf
aMu 6-ae&m Ni;D aiGUaewke;f - eED́aysmuf
jrifaomcPuGvJ Udk vJ - tcJCeaMu wyfrufuif;wke;f - wPSmaysmuf
Mum;aomcPuGv J Udk vJ - tcJCeaMu csKyw f mjrifwek ;f - jzpfwmaysmuf
eHaomcPuGvJ Udk vJ - tcJCeaMu wzefpeG Uf wke;f - wzefaysmuf/
pm;aomcPuGv J Udk vJ - tcJCeaMu
xdaomcPuGv J Udk vJ - tcJCeaMu uHuad vom ukeyf Hk
odaomcPuGv J Udk vJ - tcJCeaMu/ tedpjö rifwek ;f - edpaö ysmuf
tewåvu©Pm aysmufwehJ pd ö - qd;k ç aumif;ukef
tpd;k r&wmu - tewåyif ukeyf gavjcif; - jyKjyifuif;
tpd;k r&wJh tjcif;t&mu -tewåvu©Pmyif uif;ygaomaMumihf - usKd ;rjzpf
tpd;k r&rI½wI mu - tewåmEkyóemyif/ ½kyçf emrfa'go - pGeUf cGmypf
O',AÁ,ÓPft&ifh Ny;D \/ wbuftm½kH - 0ifajy;yk/H

'd|ESihf tEG,
b*FÓPf ysuqf çJ csKyw f mu - 'd|ypöuÓ © Pf
tysuxf ifykH ysuNf y;D ç ysuv f wHcå sKyw
f mu
tysujf rifaomaMumifh - tysuxf if\ tEG,ç tEkrmeÓPf
tysux
f ifwmu - b*FÓPf 'd|ypöuq © w
dk mu - rsujf rifu,dk af wGUyJ
tysuq f w
dk mu - ½kyef mrfyJ tEG,ç tEkrmeqdw k mu
tysuxf ifwmu - a,m*DÓPfy/J tpOfBuq H qJ/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 61 62 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
aZmrusykH eda&m"ukd - tjrifÓPfqdk
tjzpfawGraESmvkUd vJ - aZmrusEidk f y#deó
d *¾udk - tpOfÓPfq/dk
tysuo f abmrkUd vJ - 0ka|mrSmxkid f txif
Oyg'fqw dk mvJ - olrrSED idk f
ukew
f o hJ abmukd - txifÓPfqdk
XDqwdk mvJ - olrrSED idk f
ysuwf o hJ abmudk - txifÓPfqdk
y0wåqw dk mvJ - olrrSED idk f
qdww f o hJ abmukd - txifÓPfq/dk
edrw
d q å w dk mvJ - olrrSED idk /f
ysufykH
udavom tazmfuif;ykH uGv J ek ;D wJh - td;k cGuof iG f
tazmfawGuif;vkUd vJ - ysi;f p&mtajc jyefUumBuw J hJ - jrLvkyd if
udavomw&m;uvJ - tm;aysmufvUdk acG a&jyifr;kd ayguf - xdcwfpif
'd|v
d q
l ;kd - jrLtck;d ao ukew f mukv d J - ÓPfrmS jrif
wPSmpufuiG ;f - vGwu f if;yav/ ysuw f mukv d J - ÓPfrmS jrif
NyKd wmukv d J - ÓPfrmS jrif/
ÓPfv,fa&mufyHk ysupf ç v,fç qH;k
tysuEf pS yf g;rdUk - ÓPftm;tv,f pifMu,fpw d jf rwf - ysut f p
tm½kyH suvf J - xif&r,f yGm;rIOayu©m - ysuv f ,frmS
½Ipw
d yf suv f J - xif&r,f Ny;D qH;k bm0em - ysuq f ;kH om/
tjrifEiS hf tpOf ysupf pç ysupf v,fç ysupf qH;k
tedpu ö kd - tjrifÓPfqdk aESmuf&uS yf w
d yf if - eD0&Ppif
'kuç¨ tewåudk - tpOfÓPfqdk npfaMu;rxif - udavpif
edAmÁ efudk - tjrifÓPfqdk tm½küH yif? ysupf - tpxif
0d&m*qkd - tpOfÓPfqdk
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 63 64 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
pifMu,fpwd pf Of - rZÑrd yif 0dyóemcsdef
orxedrw d wf iG f - ola&mufvQif ynmç orm"d 2-yg;\? jrwfcsed w f iG f
ysupf - tv,fxif £a`Ei´ g;\? tav;ukw d if
a&mufaompdwpf Of - rZÑrd yif 0D&,d qkw
d ?hJ abmifuu dk v f Qif
orxedrw d wf iG f - olajy;0if
Oyg'fç qkwd mvJ? rS0D rJ x I if
ysupf - tqH;k xif/
XDç qdw
k mvJ? rS0D rJ x
I if
ysuv
f ,f pç ysuv f ,f v,fç ysuv f ,f qH;k bifç qkw d mvJ? rS0D rJ x
I if/
pdwjf rwfpifMu,f - vspv f sLwG,f b*FÓPf Ny;D \/
ysuv f ,fç tp - rSwu f ek Mf u
edrwd of rxm - a&mufpw d rf mS b,ÓPf
vspv f sLuyfw, G f - ysuv f ,fç v,f ab;xifykH
udavom&if;ç tazmfuif; tysujf rifaomaMumifh - ab;xif\
½Ijcif;vspvf sL - ysuv f ,fç tqH;k ,l/ ab;xifwmu - b,ÓPf
tysuqf wdk mu - ½kyçf emrfyJ
bm0emNyD;qHk;ykH ab;xifwmu - a,m*DÓPfy/J
orm"dç ynm - pkaH omtcg
Ny;D qH;k bm0em - wpfvu©Pm ab;xifrv I u©Pm
£a`Ei´ g;jzm - udavuGm tysuaf wGrsm;vkUd vJ - pdwx f m;rwnf
Ny;D qH;k bm0em - ESpv f u©Pm &wufayGymG ;ovkyd J - ½kyw f &m;udrk DS
txufyg 7 yg; - vH;k vyGm; oGm;wJah e&mrSmvJ - ysuv f Udk rMunf
Ny;D qH;k bm0em - oH;k vu©Pm &yfwahJ e&mrSmvJ - ysuv f Udk rMunf
txufyg 7 yg; - rS0D jJ im; xkid w
f ahJ e&mrSmvJ - ysuv f Udk rMunf
Ny;D qH;k bm0em - av;vu©Pm/ tdyw f ahJ e&mrSmvJ - ysuvf Udk rMunf/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 65 66 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
Oyrm y0wåEiS hf edrw
d å 2-yg;pkaH MumufyHk
oH;k a,mufom;&Sw d hJ - arG;rdcif ysupf ç xifwmu - y0wåuadk Mumuf
rif;'Pfoifv h Udk vJ - uGyrf suv f Qif ysut f qH;k ç xifwmu - edrw d u
å adk Mumuf
om;Bu;D OD;acgif; - ajravsmif;jrif tpçtqH;k xifwmu - 2 yg;pku H adk Mumuf
om;vwfvnfyif; - jzwfqw J iG f y0wåaMumufwmu - 'kuy© J
om;i,farmifvJ - rvGyJ if edrw
d aå Mumufwmu - tedpyö J
ysuq f ½J yk çf emrfwUdk \ - ukew f mjrif 2-yg;pkaH Mumufwmu - tewåy/J
ysuNf y;D ukv d J - jrifonfyif
rysuaf o;ukv d J - jrifonfyif/ tewåtm½kH
&GmysufBuD;vkdxif
wpfenf; Oyrm ewfNrdKUponfuJhokdUyif
rD;wGi;f oH;k ck - jrif&mwGif uif;wmukdjrif
tjypf&o dS rl sm; - usa&mufvQif okOf;wmukdjrif
twkid ;f rod - 'kux © if qdww f mukjd rif
oH;k bkaH &mufjim; - olrsm;yif tapmifrh &Sd - tcsn;f ES;D ukjd rif
'ku0© #fuif; - rvGwu f if;pif/ tewå - ÓPfrmS xif/

umv 3-yg;ü ab;xifyHk rsuaf rSmufEiS hf Buq


H
wapäaMumufovkv d J - aMumufonfrrnf ysuq f aJ Mumufwmu - 'd|ypöuÓ © Pf
ol&aJ Mumufovkv d J - aMumufonfrrnf ysuNf y;D ç ysuvf wHah Mumufwmu
a&SUu½kyçf emrfawGvJ - ysucf NhJ yD tEG,ç tEkrmeÓPf
,ck ½kyçf emrfawGuvJ - ysuaf eonf 'd|çd ypöuq © wdk mu - rsujf rifç uk,
d af wGUyJ
aemif ½kyçf emrfawGuvJ - ysuOf ;D rnf tEG,ç tEkrmeqkw d mu - tpOfBuq H qJ
ykid ;f jcm;½kyH if - aMumufwmjrif/ b,ÓPf Ny;D \/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 67 68 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tm'De0ÓPf wkdUu jr§Lacsmhjcif;wkdUaMumifh 'Gg& 6-yg;wnf;[laom &Gmqdk;ç
&GmysufBuD;okdU ajy;0if&m? tm½kH 6-cPf; [laom olcdk;wkdUu
tjypfjrifykH xzrf;ojzifh tm;ud;k &muif;aomaMumifh a&SUokUd vnf;rajy;Ekid çf
tysujf rifaomaMumifh - tjypfxif\ aemufokdUvnf; rqkwfEkdifbJ ikwfwkwfxkdif tm½kHjyKwfojzifh
tjypfxifwmu - tm'De0ÓPf wpf z uf w nf ; [l a om ed A Á m ef o k d U vS r f ; wuf & avuk e f \ /
tysuqf wdk mu - ½kyef mrfyJ xkdUaMumifh -
tjypfxifwmu - a,m*DÓPfy/J aorSmaMumufvw S hJ - pdwo f ufv,f
bk&ifuaH rSmufoUdk vJ - a&muf&m0,f
Oyrm
,k,yku d af xG; - auR;arG;bG,f
tysujf rifaomaMumifh - ab;[kxif
"mwfBu;D 4 pif; - ay;vku d w f ,f
ab;xifaomaMumifh - tjypfawGjrif
"mwfoabmodwhJ - todÓPfu, G f
bkHBuD;oHk;bkH - rD;ykHoGif
tjypfpaHk ESmvkUd vJ - ajymjyw,f
"mwfBu;D av;tif - a>rBu;D xif
"mwfab;uif;a0; - xGuaf jy;w,f
ig;cE¨mawmh - olowfxm;
cE¨mig;uvJ - olvu dk w
f ,
G f
ajcmufyg;tm,we - &Gmokn
wPSmw&m;uvJ - tem;uqG,f
jyifyolc;kd - rD;awmufrsKd ;
'Gg& 6 yg;okUd vJ - ajy;0ifw,f
7+9 0dnm? owå0g/
tm½kH 6 cPf; - xzrf;r,f
Oyrmtm;jzifh aorSmaMumufaompdwo f nf uHb&k ifxo
H Udk
oG m ;í aojcif ; w&m;\uif ; a0;&muk d awmif ; &rf ; av&m tm;ud;k &muif;vSw,f - pdw&f if;o,f
"mwfBuD; 4-pif;ukday;vkdufaomf "mwf\tjypfoabmudk tazmfawGab;jyKvUdk - rat;olUe,f
od a om tod Ó Pf q &m onf ajymjyojzif h "mwf a b;rS a&SUudak jy;jyefvJ - a&yifv,f
uif ; a0;atmif ajy;&mwG i f "mwf B uD ; 4-yg;wnf ; [l a om aemufoUdk qkwjf yefvJ - &efoUl e,f
]a>rav;pif;} wkUd uvku d jf cif;? cE¨m 5-yg;wnf;[laom olowf wzufurf; - wufvrS ;f edAmÁ efu, G /f
a,musfm; ig;OD;wkdUvkdufjcif;? wPSmw&m;[laom olvQdK
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 69 70 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
"mwfBu;D 4-yg; uku d af oykH igxifwo hJ abmuvJ - oHo&myJ
yx0Duu dk af wmhvJ - Murf;vkUd ao tm;xkww f o hJ abmuvJ - oHo&myJ
tmayguku d af wmhvJ - ,kpd ;D yav b0pyfwo hJ abmuvJ - oHo&myJ
awaZmuku d af wmhvJ - ylavmifae vma&mufwo hJ abmuvJ - oHo&myJ
0ga,muku d af wmhvJ - tykid ;f jywfao
topfjzpfwo hJ abmuvJ - oHo&myJ
"mwfBu;D 4 yg; - a>re*g;awG
þuk,d pf í JG ? tNrw J rf;uku
d í f ao/ usa&mufwo hJ abmuvJ -oHo&myJ
jzpf&wJo h abmuvJ - oHo&myJ
½kyEf iS hf emrf owfyHk tk&d wJo h abmuvJ - oHo&myJ
½kyw
f &m;owfvUdk vJ - emrfw&m;ao
em&wJo h abmuvJ - oHo&myJ
emrfw&m;owfvUdk vJ - ½kyw f &m;ao
½kyyf if½yk cf si;f - owfvUdk ao ao&wJo h abmuvJ - oHo&myJ
emrfyifemrfcsi;f - owfvUdk ao/ pd;k &dr&f wJo h abmuvJ - oHo&myJ
ikad <u;&wJo h abmuvJ - oHo&myJ
olowfxifykH
ylavmif&wJo h abmuvJ - oHo&myJ
cE¨mtcsi;f csi;f owfvUdk vJ - olowfxif
&Sad omcE¨mü olowfxifvUdk vJ - olowfxif/
y#dpo
ö rkygÜ 'f t*Fg 12-yg;
twdwf
olvQdKxifykH
t0dZmÆ qkw
d muvJ - wpfyg;t*FgyJ
0dyóemynmOD;acgif;jywfvUdk vJ - olvQKd xif
ocFg&qkwd muvJ - wpfyg;t*FgyJ/
a,medoUdk uyfvUdk vJ - olvQKd xif/
ypöKyÜef
oHo&m 15-yg;ukd jyjcif;
0dnmPfqw dk muvJ - wpfyg;t*FgyJ
jzpfay:wJo
h abmuvJ - oHo&myJ
emrf½yk q
f w
dk muvJ - wpfyg;t*FgyJ
tpOfpyfwo hJ abmuvJ - oHo&myJ/
oVm,weqkw d muvJ - wpfyg;t*FgyJ/
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 71 72 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
zóqkw d muvJ - wpfyg;t*FgyJ 'kwd,twGJukdawmh - ypöKyÜeftusdK;vkdUqkd
a0'emqkw d muvJ - wpfyg;t*FgyJ wwd,twGu J adk wmh
wPSmqkw d muvJ - wpfyg;t*FgyJ ypöKyeÜ tf aMumif;vkUd qkd
Oyg'gefqw kd muvJ - wpfyg;t*FgyJ pwkwt ¦ wGuJ adk wmh
b0qkw d muvJ - wpfyg;t*FgyJ
tem*wftusKd ;vkUd qkd
tem*wf taMumif;tusKd ;tm;jzifv h J 2-ckx/J
Zmwdqw dk muvJ - wpfyg;t*FgyJ
Z&mr&Pqkw d muvJ - wpfyg;t*FgyJ tvTm 4- yg;
4-yg;
tm;vH;k aygif;awmh 12 yg; t*FgxJ twdwt f aMumif; 5 yg;uvJ - wpfvmT yJ
ypöyeÜ tf usKd ; 5 yg;uvJ - wpfvmT yJ
tjcm;t&m 20
t0dZmÆ ç ocFg&ç wPSmç Oyg'gefç b0 ypöKyeÜ tf aMumif; 5 yg;uvJ - wpfvmT yJ
þig;yg;ukv d J - wwGwJ JG tem*wftusKd ; 5 yg;uvJ - wpfvmT yJ
0dnmPfç emrf½yk çf oVm,weç zóç a0'em tvTmtm;jzifv h J 4-vTmxJ/
þig;yg;ukv d J - wwGwJ JG tpyf 3-yg;
wPSmç Oyg'gefç b0ç t0dZmÆ ç ocFg& av;vTmjzpfaomaMumifh - oH;k pyfyJ
þig;yg;ukv d J - wwGwJ JG
0dnmPfç emrf½yk çf oVm,weç zóç a0'em wpfenf;
þig;yg;ukv d J -wwGwJ JG ocFg&ESihf 0dnmPfuvJ - wpfpyfyJ
tm;vH;k aygif;awmh 20-xJ/ a0'emESihf wPSmuvJ - wpfpyfyJ
b0ESihf ZmwduvJ - wpfpyfyJ
taMumif;tusdK; tpyftm;jzifv h J - oH;k pyfx/J
yxrtwGJukdawmh
twdwt
f aMumif;vkUd qkd
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 73 74 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
rlv 2-yg; usewf &m;taygif;ukd - 0dygu0#f[q
k dk
t0dZmÆ qkw d muvJ - rlvwpfcyk J 0#ftm;jzifv
h J - oH;k yg;xJ/
wPSmqkw d muvJ - rlvwpfcyk J
t0dZmÆ ukad wmh - rodrq
I dk tpyf 3-&yf ÓPfEiS jhf zwfyHk
wPSmukad wmh - wyfrufrq I /dk a0'emESihf wPSmtpyfuadk wmh
0dyóemÓPf ÓPfESifhcGJ
wpfenf; ocFg&ESihf 0dnmPftpyfuadk wmh
twdwftaMumif;tpuvJ a*gMwblÓPfEiS chf JG
t0dZÆmrlvyJ b0ESihf Zmwdtpyfuadk wmh
ypöKyÜeftaMumif;tpuvJ r*fÓPfESifhcGJ/
wPSmrlvyJ tm'De0ÓPf NyD;\/
t0dZmÆ rlvukd - rod[q k dk
wPSmrlvukd -wyfruf[q k dk edAdÁ'ÓPf
tm;vH;k aygif;awmh - rlv 2 cky/J
NiD;aiGUykH
umv 3-yg; tysujf rifaomaMumifv h J - Ni;D aiGU\
t0dZmÆ ç ocFg&u - twdwu f mvyJ Ni;D aiGUwmuvJ - edA'Ád gÓPf
tv,f&pS yf g;u - ypöKyeÜ u
f mvyJ tysuq f wdk muvJ - ½kyef mrfyJ
Zmwdç Z&mr&Pu - tem*wfumvyJ Ni;D aiGUwmuvJ - a,m*DÓPfy/J
umvtm;jzifh - oH;k yg;xJ
NiD;aiGUjcif;vu©Pm
0#f 3-yg; oH;k bkw
H &m;üvJ - wpfyg;rSrvkcd sif
t0dZmÆ ç wPSmç Oyg'gefukd - udavom0#f[q
k dk uk,
d pf wd f 2-yg;uvJ
ocFg&ç ur®b0ukd - ur®0#f[q k dk tysurf sm;vkUd olr&Tif
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 75 76 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
jrifwek ;f ysuv f Udk vJ - olUrSmr&Tif pm;wke;f ysuv f Udk vJ - vGwv f cdk sif
Mum;wke;f ysuv f Udk vJ - olUrSmr&Tif xdwek ;f ysuvf Udk vJ - vGwv f cdk sif
eHwek ;f ysuvf Udk vJ - olUrSmr&Tif odwek ;f ysuv
f Udk vJ - vGwv f cdk si/f
pm;wke;f ysuv f Udk vJ - olUrSmr&Tif rkÍdöwkurswmÓPf NyD;\/
xdwek ;f ysuv f Udk vJ - olUrSmr&Tif
odwek ;f ysuv f Udk vJ - olUrSmr&Ti/f
edA'Ád gÓPf Ny;D \/ y#docFgÓPf
qifjcifykH
tysujf rifaomaMumifh - qifjcif\
rkÍdöwkurswmÓPf qifjcifwmu - y#docFgÓPf
vGwfvkdykH tysuq f wdk mu - ½kyef mrfyJ
tysujf rifaomaMumifh - vGwv f \
dk qifjcifwmu - y#docFgÓPfy/J
vGwv
f w dk mu - rkÍw öd u
k rswmÓPf þy#d o cF g ÓPf t &mü ted p ö a wm tp&S d a om awm
tysuqf w dk mu - ½kyef mrfyJ av;q,fwkdUudk t|uxmq&mjrwfwkdU zGifhqkdawmfrltyfonf
vGwv
f w dk mu - a,m*DÓPfy/J ESifhtnD? tedpöw&m; 10-yg;? 'ku©w&m; 25-yg;? tokb
w&m; 7-yg;? tewåw&m; 5-yg;wkUd udk xkwaf zmfí jyqkad ytH/h
vGwfjcif;vu©Pm
a,med 4 yg;ukv d J - wpfyg;rSorl cif xifcsuf
uk,
d pf w d f 2 yg;rSvJ tedpxö ifcsuf - w&m;q,fyg;
tysurf sm;vkUd - vGwcf sif 'kux
© ifcsuf - w&m; 25
jrifwek ;f ysuvf Udk vJ - vGwv f cdk sif tokbxifcsuf - w&m; 7 yg;
Mum;wke;f ysuv f Udk vJ - vGwv f cdk sif tewåxifcsuf - w&m; 5 yg;/
eHwek ;f ysuvf Udk vJ - vGwv f cdk sif
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 77 78 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tedpö 10-yg; tEkavmr y#dpo ö rkygÜ 'foabmuvJ
tedpqö w dk muvJ - tedpw ö &m; 'ku©w&m;
yavmuqkw d muvJ - tedpw ö &m; tm;vH;k aygif;awmhvJ 7-yg;/
pv qkw d muvJ - tedpw ö &m;
yb*kF qkw d muvJ - tedpw ö &m; onm 4-yg;
t"k0 qkw d muvJ - tedpw ö &m; edpo
ö nm - udavom?
0dy&dPmr qkw d muvJ - tedpw ö &m; t0dZmÆ w&m;udk - Nrw J ,fq/dk
tom&u qkw d muvJ - tedpw ö &m; okconm - udavom?
0db0 qkw d muvJ - tedpw ö &m; wPSmw&m;ukd - csr;f omqk/d
ocFw qkw d muvJ - tedpw ö &m; okbonm - udavom?
r&P qkw d muvJ - tedpw ö &m; wPSmw&m;ukd - wifw h ,fq/dk
tm;vH;k aygif;awmh - tedpx ö ifcsuf twåonm - udavom?
w&m; 10 yg;/ 'd|wd &m;ukd - uk,
d u
hf ,dk qf /dk

'ku©rnfolenf; 'ku© 25-ck


'kuq © w dk mu - b,fw&m; 'kuq
© w
dk muvJ - 'kuw © &m;
jzpfwo hJ abmuvJ - 'kuw © &m; a&m*qkw d muvJ - 'kuw © &m;
wnfwo hJ abmuvJ - 'kuw © &m; *@qkw d muvJ - 'kuw © &m;
ysuw f o hJ abmuvJ - 'kuw © &m; ov’ qkw d muvJ - 'kuw © &m;
uk,d çf pdwf qif;&Jwo hJ abmuvJ-'kuw© &m; tC qkw d muvJ - 'kuw © &m;
aowJo h abmuvJ - 'kuw © &m; tmAm" qkw d muvJ - 'kuw © &m;
½kyef mrfwUdk \ Oyg'fç XDç bifç ocFw þwd qkw d muvJ - 'kuw © &m;
oabmuvJ - 'kuw © &m; Oy'´0 qkw d muvJ - 'kuw © &m;
b, qkw d muvJ - 'kuw © &m;
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 79 80 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
Oyo*¾ qkw d muvJ - 'kuw © &m; tr@eqkw d muvJ - tokbw&m;
twmP qkw d muvJ - 'kuw © &m; 0d½yl qkw
d muvJ - tokbw&m;
tavP qkw d muvJ - 'kuw © &m; 0d*päqw dk muvJ - tokbw&m;
to&P qkw d muvJ - 'kuw © &m; tm;vH;k aygif;awmh tokb 7-yg;/
tm'De0 qkw d muvJ - 'kuw © &m; tewå 5-yg;
tCrlv qkw d muvJ - 'kuw © &m;
y& qkw d muvJ - tewåw&m;
0"u qkw d muvJ - 'kuw © &m;
&dwå qkw d muvJ - tewåw&m;
omo0 qkw d muvJ - 'kuw © &m;
wkpq
ä wdk muvJ - tewåw&m;
rm&mrdo qkw d muvJ -'kuw © &m;
oknqkw d muvJ - tewåw&m;
Zmwd"r® qkw d muvJ - 'kuw © &m;
tewåqw dk muvJ - tewåw&m;
Z&m"r® qkw d muvJ - 'kuw © &m;
tm;vH;k aygif;awmh tewå ig;yg;/
Asm"d"r® qkw d muvJ - 'kuw © &m;
aomu"r® qkw d muvJ - 'kuw © &m; qifjcifrIvu©Pm
y&da'0"r® qkw d muvJ - 'kuw © &m; bkoH ;kH yg;ukv
d J - wpfyg;rSrvkcd sif
Oyg,mo"r® qkw d muvJ - 'kuw © &m; tysuaf wGrsm;vkUd vJ - pdwx f m;uqifjcif
oHuad vodu"r® qkw d muvJ - 'kuw © &m; Nrw
J mukv d J - bmwpfcrk S olrjrif
tm;vH;k aygif;awmh - 'ku© 25/ csr;f omwmukv d J - bmwpfcrk S olrjrif
wifw h ,fwmukv d J - bmwpfcrk S olrjrif
tokb 7-yg; tpd;k &wmukv d J - bmwpfcrk S olrjrif/
tZnqkw d muvJ - tokbw&m;
'k*E¾ q
¨ wdk muvJ - tokbw&m; Oyrmjzifhjyjcif;
aZ*kpq ä w dk muvJ - tokbw&m; a&aeig;ukv d J - zrf;,lr,f oljyif
y#duv l qkw d muvJ - tokbw&m; ig;zrf;wJah qmif;ukv
d J - acsmif;0ücspOf
rdava>rqd;k - ig;rsKd ;xif
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 81 82 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
aqmif;0Edu I o
f iG ;f - vnfyif;wGif ocFg&avmuuvJ - wpfcw k pfyg;
qkyu f idk qf rJ mS vJ - ig;Bu;D yJox l if owå0gtaygif;ukd - owåqdk
a&ay:a&mufawmhrS - a>ra[mufujdk rif wnf&mbkt H aygif;ukd - Moumoqkd
tr,fav; a>rBu;D - Muufo;D xpOf 2-yg;pkt
H aygif;ukd - ocFg&qk/d
aMumufpw d jf zpfvQif - tjypfujdk rif
Ni;D aiGUvsuyf if - vGwv f cdk sif ocFg&ukd jyjcif;
vGwaf Mumif;ukyd if - olqifjcif ocFg&qkw d muvJ? 2-ckjym;
a>rtNr;D uyif - jyefajzpOf owåocFg&uvJ? wpfcw k pfyg;
vuf 2 acsmif;ukyd if - acgif;ay:wif oknocFg&uvJ - wpfcw k pfyg;
oH;k ywftpOf - &rf;arTUvQif yk*K¾d vt
f aygif;ukd - owåocFg&qk/d
jyefuu dk zf Udk yif - olrjrif
oGm;ava>rqd;k - 'kur© sKd ; wdww ¬d Udk \tBuH
vTwNf y;D urf;ay: - ajy;wufaomf edpövJ - olUudkqkd
ajy;vmpOfvrf; - ½IMunfrh eS ;f okcvJ - olUukq d dk
ab;bsr;f tpOf - vGww f mjrif/ twåvJ - olUudq k /dk
y#docFgÓPf Ny;D \/
twåudk jyjcif;
twåqw dk muvJ - 2 ckjym;
ocFg½kayu©mÓPf tZÑwq å w dk muvJ - wpfcw
k pfyg;
A[d'q
¨ w dk muvJ - wpfcw k pfyg;
avmuukd jyjcif; tZÑwu å dk - twåqdk
avmuqkw
d mu - oH;k ckjym; A[d'u¨ dk - twåe, d qk/d
owåavmuuvJ - wpfcw k pfyg;
oumoavmuuvJ - wpfcw k pfyg;
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 83 84 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
wpfenf; twå
twåqw kd muvJ -2 ckjym;
outwåqw kd muvJ - wpfcw k pfyg; ocFg½kayu©mÓPf
y&twåqw kd muvJ - wpfcw k pfyg; tnDtñG tñGw½f yI kH
rdru
d ,
kd u f kd - outwåqkd tysujf rifaomaMumifh - tnDtñGw½f I
olwpfyg;ud, k u f kd - y&twåq/kd tnDtñGw½f w I mu - ocFg½kayu©mÓPf
tysuq f wkd mu - ½kyef mrfyJ
twåed, tnDtñGw½f w I mu - ocFg½kayu©mÓPfy/J
twåe, d qdw k muvJ -2 ckjym;
outwåe, d qdw
k muvJ - wpfcw k pfyg; owdESifh twåy,fyHk
y&twåe, d qdw k muvJ - wpfcw k pfyg; cspof m;armC - armif&mZ
rdrOd pömudk - outwåe, d qdk xifaomowdEiS v hf J - twåy,f
olwpfyg;Opömudk - y&twåe, d qd/k avmuw&m; - okO;f qdwjf im;
aorif;vGev f Ukd vJ - rjrifEikd b
f ,
G f
oknocFg&udk jyjcif; ½kyt
f edpö - ½Ijrifu
oknqdw k muvJ -2 ckjym; avmurSmvJ - okO;f qdww f ,f
y&rw¦on k uvJ - wpfcw k pfyg; a0'emtedpö - ½Ijrifu
ocFg&oknuvJ - wpfcw k pfyg; avmurSmvJ - okO;f qdww f ,f
edAmÁ efonf - y&rwfw&m; onmtedpö - ½Ijrifu
cE¨mig;rSqdwfaomaMumifh? avmurSmvJ - okO;f qdww f ,f
y&rw¦oknqdk/ ocFg&tedpö - ½Ijrifu
cE¨mig;onf? owåocFg&rS avmurSmvJ - okO;f qdww f ,f
qdwaf omaMumif?h ocFg&oknqd/k 0dnmPftedpö - ½Ijrifu
avmurSmvJ - okO;f qdww f ,f
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 85 86 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
Mumzufay:a&muf - rd;k a&ayguf 'ku©
avQmusqif;vdUk vJ - oefU&Si;f w,f ESv;kH oGi;f 'ku© - ab;xifu
MuufawmifaMumn§i;f - rD;NrKd§ uo f iG ;f awmifw h uif;wmrSvJ - xGuaf yguf[,f
wGeUf vdyjf cif;jzifv h J - aumufauGUw,f udavomw&m;rSvJ - vGwaf jrmufw,f
oH;k yg;jzpfjcif; - 0#fbw kH iG ;f tNird ;f rsm;vdUk vJ - wnfMunfw,f/
pdw&f if;[muvJ - rNiw d ,G b f ,G f
Aef;qefaumwGi;f - rkeUf nufoiG ;f tewå
qifah vjcif;ESiv hf J - wlvw S ,f ESv;kH oGi;f tewå - uif;qdwuf
0gbwfcsi;f wGi;f - av;udo k iG ;f ESv;kH oGi;f uif;wmrSvJ - xGuaf yguf[,f
bwfaejcif;ESiv hf J - wlvw S ,f udavomw&m;rSvJ - vGwaf jrmufw,f
½kyef mrf 2 - uGi;f - tm½H&k if; todrsm;vdUk vJ - todÓPfus,/f
odraf rGUjcif;uvJ - xyfw[ l ,f
edAmÁ efat;jcif; - tm½Hw k iG ;f y,fEdkifaomudavom
usqif;jyefrv S J - vGwaf jrmufw,f jzpfNy;D udavomudv k J - ry,fEikd af y
edAmÁ efat;jcif; - tm½Hw k iG ;f jzpfqu J ad vomudv k J - ry,fEikd af y
rusqif;jyefuvJ - ½kyef mrfw, G /f jzpfvwHu h ad vomudv k J - ry,fEikd af y
jzpfciG u hf ad vomudak wmh - y,fEikd o f av/
vGwjf cif; vGwaf yguf jynfph ykH kH
tedpö jzpfcGifh
ESv;kH oGi;f tedpö - ukex
f ifu jzpfciG q
hf w kd muvJ - jzpfpr[kwf
edrw
d u f if;wmrSvJ - xGuaf yguf[,f jzpfciG q
hf w kd muvJ - jzpfv,fr[kwf
udavomw&m;rSvJ - vGwaf jrmufw,f jzpfciG qhf w kd muvJ - jzpfq;kH r[kwf
tqH;k tjzwfrsm;vdUk vJ - ,HMk unfz, G /f jzpfciG q hf w kd mu - jzpfciG [
hf w
k /f
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 87 88 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
jzpfcGifh 3-rsdK; ocFg½kayu©mÓPftp -
ta[mif;jzpfciG u hf akd wmh - r*fÓPfEiS jhf zKwf
r*fÓPfwdkifatmifjyjcif;
topfjzpfciG u
hf akd wmh - 0dyóemESit hf yk f
wpfywf&pfjzpfciG u hf awmh - a'oemo½ky/f jrifwek ;f ysurf I - vspv f sL½I
Mum;wke;f ysurf I - vspv f sL½I
-rsdK;
0k|me*grdeD 33-rs eHwek ;f ysurf I - vspv f sL½I
pm;wke;f ysurf I - vspv f sL½I
tm½kiH g;yg;rSmvJ - xwJw h PSm xdwek ;f ysurf I - vspv f sL½I
ÓPftpm;jzifv h J - ocFg½kayu©m jrifysuo f ;kH csuf - qifu h mwuf
a'oemu - jywJeh mrnf[m av;tysuu f ek f - ig;tpHck sKyf
emewå - emewåow d m 6 + ESihf + 7 tusKd ;jzpf/ / (rE´)
þpum;ü jrifysufoHk;ysufteuf aemufqHk;tysufum;
a0'emw&m;rSvJ - xwJw h PSm
y#dy'g ÓP'óe0do'k \ d¨ 0dyóem pdwKå ygÜ 'ftm½Hk tqH;k jzpf\/
ÓPftpm;tm;jzifv h J - tEkavmrm av;tysuf u k e f o nf qd k o nf u m; a*gMwbl Ó Pf u d k
a'oemu - jywJeh mrnf[m &nfñTef;xm;aomaMumifh ½kyfemrfukefjcif;ç csKyfjcif;rQom
{uwå - {uwåow d m jzpf\/ udavomum; rcsKyfao;bJjzpfaomaMumifh y#dy'g
wr®m,w&m;rSvJ - xwJw h PSm ÓP'óe 0d o k ' ¨ d t m½H k x J o d k U vnf ; ol r 0if ? ÓP'óe
0dok'¨dtm½HkodkUvnf; ra&mufEdkif? ok'¨d 2-yg;wdkU\ tMum;ü
ÓPftpm;tm;jzifv h J - a*gMwblom jzpfí? ok'd̈ rac:a0:avmufaom ppfcsufjzpf\/ ig;tpHkcsKyf
a'oemu - jywJeh mrnf[m [laom ppfcsuçf 6 + ESihf + 7 tusKd ;jzpfaom ppfcsuw f Ukd onfum;
(twr®m) twr®,wm/ ÓP'óe 0do'k rd¨ nf\/
vufonf;uGif;jzifhjyaom (twr®m)um; o'´gusrf;tvdk
y'yl&P? tvuFmusr;f tvdk y'gvuFm& qd\ k /
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 89 90 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
y&duaH Zm ponfukd jyjcif; pm;ysuof ;kH ysuf - qifu h mwuf
y&duaH ZmuvJ - ½kyef mrfrao av;tysuu f ek f - ig;tpHck sKyf
OypmaZmuvJ - ½kyef mrfrao 6 + ESihf + 7 - tusKd ;jzpf/ / (rE´)
tEkvakH ZmuvJ - ½kyef mrfrao xdysuof ;kH ysuf - qifu h mwuf
a*gMwblaZmusawmh - ½kyef mrfao av;tysuu f ek f - ig;tpHck sKyf
r*faZmusrS 2 - yg;pHak o/ 6 + ESihf + 7 - tusKd ;jzpf/ / (rE´)
ocFg½kayu©mÓPf NyD;\/
r*frmS ;ç r*freS f odEikd &f ef
y#dy'gÓP'óe 0dok'¨d NyD;\/
0dyóembHk-cE¨mçemrf½kyfçocFg& tm½Hkonf tm½HkjyKaom
tm;jzifh udavom\twGif;jzpfaom ]tZÑwå}/ edAÁmefonf
7/ ÓP'óe0do'k t
d¨ cPf; tm½Hrk jyKaomtm;jzifh udavomrStyjzpfaomaMumifh ]Am[d&}/
r*fÓPf 0dyóempdwf onf tm½HkjyKaomtm;jzifh udavom\twGif;
taMumif; - udavom? tusKd ; - cE¨m jzpfaom 0dyóembHk cE¨mçemrfç½kyfçocFg& tm½Hkü wnfaom
tpHck sKyw
f mud?k r*fÓPfqkd aMumifh ]tZÑwå|pdwf}/ r*fpdwfonf tm½HkjyKaomtm;jzifh
jrifysuf 2-csu?f qifu h mwuf udavomrStyjzpfaom edAÁmefüwnfaomaMumifh ]Am[d&|
oH;k tysuu f ek f - av;tpHck sKyf pdwf}/
5 + 6 + 7 - tusKd ;jzpf/ / (wdu)© þtZÑwå|çAm[d&|pdwf 2-wdkUwGif tZÑwå|pdwf\ tm½Hk
Mum;ysuo f ;kH ysuf - qifuh mwuf ocFg&udk qifjcifojzifh ¤if;pdwfudk ]r*frSm;} [kodtyf\/
av;tysuu f ek f - ig;tpHck sKyf Am[d&|pdw\ f tm½Hek Ad mÁ efukd qifjcifojzifh ¤if;pdwu
f kd ]r*freS }f
6 + ESihf + 7 - tusKd ;jzpf/ / (rE´) [kodtyf\/
eHysuo f ;kH ysuf - qifu h mwuf edAÁmef
av;tysuu f ek f - ig;tpHck sKyf taMumif;ESifhtusdK;pyfívJ
6 + ESihf + 7 - tusKd ;jzpf/ / (rE´) rjywfjzpfwhJ - ½kyçf emrfawG
vH;k 0jywfuif;ojzifh - csKyNf ird ;f jcif;
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 91 92 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
oabmrQyJ - edAmÁ efay txufr*fo;kH yg;om - vm;&m&So d nf
csKyfNidrf;rI - edAÁmef bk&m;üvJ - ,HMk unfo'¨g
cHpm;rI - zdv k Ó
f Pf w&m;üvJ - ,HMk unfo'¨g
qifjcifrI - r[mypöa0u©PH oHCmüvJ - ,HMk unfo'¨g
tEkvakH ZmuvJ - udavomy[mef vmbfx;kd çvdrv f nfç
r*faZmusawmhrS - trw&wJah omwmyef/ Ncdrf;ajcmufvdkU - r&awmhNyD
aomwmyef\ ypöa0u©PmaZm 5-Budrf aomwmyefpdwfxm; 7-rsdK;
r*faZmqdw k mvJ - uscNhJ yD qlyu G w f &m;udv k J - qifjcifwm
zdvk af Zmqdw k mvJ - uscNhJ yD y|r r[mypöa0u©Pm
edAÁmefudkvJ - &cJhNyD ydwzf ;kH w&m;udv k J - qifjcifwm
,lrmS ;rI - 'd|&d ,fç ,Hrk mS ;rI - 0dpu
d pd mä &,f 'kw,d - r[mypöa0u©Pm
udavom 2 yg;uvJ - y,fcNhJ yD þomoemjyify - r*fr&wm
jypfrmS ;rI - a'go&,f wwd, - r[mypöa0u©Pm
rdu
k rf mS ;rI - arm[&,f oifw h t hJ jypfrS - vsijf rifpmG
wyfrufrI - avmb&,f pwkw¦ - r[mypöa0u©Pm
axmifvmT ;rI - rme&,f 0dyóemtvkyo f m - iJu
h u G wf m
udavom 4 yg;awmh useaf o;onf/ yÍör - r[mypöa0u©Pm
"r®m'gookwfvm aomwmyef\,HkMunfrI w&m;emjcif;ü - rwif;wdrw f m
q|r - r[mypöa0u©Pm
i&JvJ - igra&mufawmhNyD
emwJw h &m;\ - oabmodwm
wd&pämefvJ - igrjzpfawmhNyD
owår - r[mypöa0u©Pm
Nyw
d må vJ - igrjzpfawmhNyD
þ 7 yg;udk - qifjcifwm
tyg,fuszUkd oabmvJ - ighrmS r&SNd yD
aomwmyeftppfrdkUom/
aomwmyefvJ - igjzpfNyD
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; 93 94
zvormywf earmwó b*0awm t&[awm or®morÁK'ó
¨
t&om
rif;taygif;wdUk uvJ - rif;\pnf;pdru
f kd
tpOfcpH m;jcif;üvJ - rwif;wdro
f vdk
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm;
ewftaygif;wkUd uvJ - ewf\pnf;pdru f kd edAmÁ ef 12 - rsKd ; xifykH
tpOfcpH m;jcif;üvJ - rwif;wdro
f vdk t0dZmÆ csKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
t&d,mtaygif;wdUk uvJ - zvormywfukd ocFg&csKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
tpOf0ifpm;jcif;ü - rwif;wdrof vd/k 0dnmPfcsKyx f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
nP'óe 0dok'¨dNyD;\/ emrf½yk cf sKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
oVm,wecsKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
þodkU oDv0dok'¨dç pdwå0dok'¨dç 'd|d0dok'¨dç ucFg0dw&P zócsKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
0dok'¨dç r*¾gr*¾ÓP'óe 0dok'¨dç y#dy'gÓP'óe 0dok'¨dç a0'emcsKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
ÓP'óe0dok'¨d[k qdktyfaom 0dok'¨d 7-yg; ]rif;uGef;oGm;} wPSmcsKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
onf þwGif wpf&yf tNy;D owfownf;/ Oyg'gefcsKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
0do'k d¨ 7-yg; rif;uGe;f oGm; Ny;D \/ b0csKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
ZmwdcsKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif
Z&mr&PcsKyw f mjrif - edAmÁ efÓPfrmS xif/

t0d Z Æ m ,awG 0 bd u © a 0 taoo0d & m* ed a &m"mç


ocF g & ed a &ma"m? ocF g & ed a &m"mç 0d n mP ed a &ma"m?
0d n mPed a &m"mç emr½l y ed a &ma"m? emr½l y ed a &m"mç
oVm,we eda&ma"m? oVm,we eda&m"mç zóeda&ma"m?
zóeda&m"mç a0'emeda&ma"m? a0'emeda&m"mç wPSm
eda&ma"m? wPSmeda&m"mç Oyg'geeda&ma"m? Oyg'geeda&m"mç
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm; 95 96 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
b0eda&ma"m? b0eda&m"mç Zmwdeda&ma"m? Zmwdeda&m"mç vma&mufaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
Z&m r&P aomuy&da'0 'ku© a'greókyg,mom ed½Zk ÑE/dÅ rvma&mufaomoabmudak wmh - ab;at;jrif
{0 arwó au0vó 'kuu © E© ó
¨ eda&ma"m a[mwd/ edAÁmefÓPfrSmxif/
(r[m0g ygVdawmf)/
topfjzpfaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
topfrjzpfaomoabmudak wmh - ab;at;jrif
edAmÁ efxifykH 60 edAÁmefÓPfrSmxif/
jzpfaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif usaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
rjzpfaomoabmudak wmh - ab;at;jrif rusaomoabmudak wmh - ab;at;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
a,m*Dyk*¾dKvf\todÓPf vsifjrefaomyk'fteufudkom
jzpfaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
qd k o nf ? rqd k a omf v nf ; <uif ; aom'k u f y k ' f aumuf c suf
xkwfyHk tm½Hk&SdNyD;rSwf/ rjzpfaomoabmudak wmh - ab;at;jrif
tpOfpyfaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif edAÁmefÓPfrSmxif/
tpOfjywfaomoabmudak wmh - ab;at;jrif tdak omoabmudak wmh - ab;vdUk xif
edAÁmefÓPfrSmxif/ rtdak omoabmudak wmh - ab;at;jrif
edrw
d x f ifaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
edrw
d rf xifaomoabmudak wmh - ab;at;jrif edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/ emaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
tm;xkwaf omoabmudak wmh - ab;vdUk xif remaomoabmudak wmh - ab;at;jrif
tm;rxkwaf omoabmudak wmh - ab;at;jrif edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/ aoaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
b0pyfaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
b0jywfaomoabmudak wmh - ab;at;jrif raoaomoabmudak wmh - ab;at;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm; 97 98 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
pd;k &draf omoabmudak wmh - ab;vdUk xif tEkyywådç tZmwdç tZ&mç tAsm"dç trwHç taomaumç
rpd;k &draf omoabmudak wmh - ab;at;jrif ty&da'a0gç tEkyg,maomwdUk udk acrESiwhf íJG edAmÁ efxifykH 15-
yg; jzpfownf;/
edAÁmefÓPfrSmxif/
jzpfaomoabmudak wmh - 'kux © if
idak <u;aomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
rjzpfaomoabmudak wmh - okcjrif
ridak <u;aomoabmudak wmh - ab;at;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/
tpOfpyfaomoabmudak wmh - 'kux © if
ylavmifaomoabmudak wmh - ab;vdUk xif
tpOfjywfaomoabmudak wmh - okcjrif
rylavmifaomoabmudak wmh - ab;at;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/
edrw
d xf ifaomoabmudak wmh - 'kux © if
þod k U rpd k ; &d r f a om taomuoabmç rid k a <u;aom
ty&d a '0oabmç ryl a vmif a om tEk y g,mo oabm edrw
d rf xifaomoabmudak wmh - okcjrif
&Sdaom oHk;yk'f aumufcsufxkwf&mü &[EÅmyifjzpfaomfvnf; edAÁmefÓPfrSmxif/
taMumif; 10-rsKd ;? tusKd ; 10- yg;wdUk wGif ,ck tusKd ; 5- yg; tm;xkwaf omoabmudak wmh - 'kux © if
wdkU\ Zmwdrjzpfonfr[kwf? jzpfaomaMumifh tjypfrvGwf? tm;rxkwaf omoabmudak wmh - okcjrif
þodkUyif tjypfrvGwfaomfvnf; ]zk|ó avmu"ar®[d? edAÁmefÓPfrSmxif/
pdwHå,ó eurÜwd? taomuH 0d&ZH acrH} [k a[mawmf
b0pyfaomoabmudak wmh - 'kux © if
rlonfudkaxmufí taomuç ty&da'0ç tEkyg,mowdkU\
Zmwd\ ypö,owåd csKyo f nfukd rjzpfaomoabmodUk oGi;f ,l b0jywfaomoabmudak wmh - okcjrif
vQif tjypfvw G of nfyifwnf;/ edAÁmefÓPfrSmxif/
þodkU OyÜg'ç y0wåç edrdwåç tm,l[eç y#doE¨dç *wdç vma&mufaomoabmudak wmh - 'kux © if
ed A Á w å d ç Oyywå d ç Zmwd ç Z&mç Asm"d ç r&Pç aomuç rvma&mufaomoabmukad wmh - okcjrif
y&da'0ç Oyg,mo 15-yk'fwdkUudk b,ESifhwGJí? tEkyÜg'ç edAÁmefÓPfrSmxif/
ty0wåç tedrw d çå tem,l[eç tyÜ#o d Edç¨ t*wdç tedAw
Á çdå
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm; 99 100 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
topfjzpfaomoabmukad wmh - 'kux © if ikad <u;aomoabmukad wmh - 'kux
© if
topfrjzpfaomoabmudak wmh - okcjrif rikad <u;aomoabmudak wmh - okcjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
usaomoabmudak wmh - 'kux © if
þokdU OyÜg'ç y0wåç edrdwåç tm,l[eç y#doEd¨ç *wdç
rusaomoabmukad wmh - okcjrif
edAw
Á çåd Oyywdçå Zmwdç Z&mç Asm"dç r&Pç aomuç y&d a'0ç
edAÁmefÓPfrSmxif/ Oyg,mo 15-yk'w f Udk udk 'kuE© iS w
hf í JG tEkygÜ 'ç ty0wåç tedrw d çå
jzpfaomoabmukad wmh - 'kux © if tem,l[eç tyÜ#o d Edç¨ t*wdç tedAw Á çåd tEkyywdçå tZmwdç
rjzpfaomoabmukad wmh - okcjrif tZ&mç tAsm"d ç trwH ç taomaumç ty&d a 'a0gç
edAÁmefÓPfrSmxif/ tEkyg,maom wkUd udk okcESiw hf ?JG edAmÁ efxifyHk 15-yg;jzpfownf;/
tkad omoabmukad wmh - 'kux © if jzpfaomoabmudak wmh - 0#fwiG ;f xif
rtdak omoabmudak wmh - okcjrif rjzpfaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
emaomoabmukad wmh - 'kux © if tpOfpyfaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif
remaomoabmukad wmh - okcjrif tpOfjywfaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
aoaomoabmudak wmh - 'kux © if edrw
d xf ifaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif
raoaomoabmukad wmh - okcjrif edrw
d rf xifaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
pd;k &draf omoabmukad wmh - 'kux © if tm;xkwaf omoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif
rpd;k &draf omoabmukad wmh - okcjrif tm;rxkwaf omoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm; 101 102 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
b0pyfaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif aoaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif
b0jywfaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif raoaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
vma&mufaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif pd;k &draf omoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif
rpd;k &draf omoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
rvma&mufaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/ ikad <u;aomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif
topfjzpfaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif rikad <u;aomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
topfrjzpfaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/ ylavmifaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif
usaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif rylavmifaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif
rusaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/ þodUk OyÜg'ç y0wåç edrw d çå tm,l[eç y#doE¨çd *wdç
jzpfaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif edAwÁ çdå Oyywåçd Zmwdç Z&mç Asm"dç r&Pç aomuç y&d a0'ç
rjzpfaomabmukad wmh - 0#fuif;jrif Oyg,mo 15 - yk'w f Udk udk omrdoESiw hf í JG tEkygÜ 'ç ty0wåç
edAÁmefÓPfrSmxif/ tedrw d çå tem,l[eç tyÜ#o d E¨çd t*wdç tedAw Á çdå tEkyywåçd
tkad omoabmudak wmh - 0#fwiG ;f xif tZmwdç tZ&mç tAsm"dç trwHç taomaumç ty&da'a0gç
rtkad omoabmukad wmh - 0#fuif;jrif tEk y g,maomwk d U ud k ed & mrd o ES i f h w G J í ed A Á m ef x if y H k 15-
yg;jzpfownf;/
edAÁmefÓPfrSmxif/
jzpfaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
emaomoabmukad wmh - 0#fwiG ;f xif rjzpfaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
remaomoabmukad wmh - 0#fuif;jrif edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm; 103 104 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tpOfpyfaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif jzpfaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
tpOfjywfaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif rjzpfaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
edrw
d xf ifaf omoabmudak wmh - ½kyef mrfxif tdak omoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
edrw
d rf xifaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif rtdak omoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
tm;xkwaf omoabmudak wmh - ½kyef mrfxif emaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
tm;rxkwaf omoabmudak wmh - edAmÁ efjrif remaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
b0pyfaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif aoaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
b0rpyfaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif raoaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
vma&mufaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif pd;k &draf omoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
rvma&mufaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif rpd;k &draf omoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
topfjzpfaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif idak <u;aomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
ropfrjzpfaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif ridak <u;aomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
usaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif ylavmifaomoabmudak wmh - ½kyef mrfxif
rusaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif rylavmifaomoabmudak wmh - edAmÁ efjrif
edAÁmefÓPfrSmxif/ edAÁmefÓPfrSmxif/
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm; 105 106 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
þodUk OyÜg'ç y0wåç edrw d çå tm,l[eç y#doE¨çd *wdç edAwÁ çdå ]Oyo*¾csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
Oyywåçd Zmwdç Z&mç Asm"dç r&Pç aomuç y&da'0ç Oyg,mo pvcsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
15 - yk'fwkdUudk ocFg&ESifhwGJí tEkyÜg'ç ty0wåç tedrdwåç ]yb*kcF sKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
tem,l[eç tyÜ#o d E¨çd t*wdç tedAw Á çdå tEkyywåçd tZmwdç t"k0csKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
tZ&mç tAsm"dç trwHç taomaumç ty&da'a0gç tEkyg ]twmPcsKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
,maomwkUd udk edAmÁ eESiw hf í
JG edAmÁ efxifykH 15-yk'jf zpfownf;/ tavPcsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
þodUk vQif b,ç acrESihf 15 - yk'/f 'kuç© okcESihf 15 yk'/f
]to&PcsKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
omrdoç ed&mrdo ESihf 15 - yk'/f ocFg&ç edAmÁ e ESihf 15 yk'/f
aygif;aomf edAmÁ efxifykH 60 - jzpfownf;/ &dwcå sKywf mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
]wkpcä sKywf mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
edAmÁ efxifykH - 40 okncsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
]tedpcö sKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif ]tewåcsKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
'kuc© sKyw
f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif} tm'De0csKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
]a&m*csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif ]0dy&dPmr"r®csKyfwmjrif} - edAÁmeffÓPfrSmxif
*@csKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif} tom&ucsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
]ov’csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif ]tCrlvcsKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
tCcsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif} 0"ucsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
]tmAm"csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif ]0db0csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
y&csKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif} omo0csKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
]yavmucsKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif ]ocFwcsKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
þwdcsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif} rm&mrdocsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif}
]Oy'´0csKyfwmjrif} - edAÁmeffÓPfrSmxif ]Zmwd"r®csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ f PfrmS xif
b,csKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ f PfrmS xif} Z&m"r®csKyfwmjrif - ]edAÁmeffÓPfrSmxif}
edAÁmefw&m; rif;uGef;oGm; 107 108 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
'kua© wmç a&m*awm tm'De{d auuo®d H caE¨ yOö0o D wd
]Asm"d"r®csKyfwmjrif - ]edAÁmeffÓPfrSmxif}
yOö0oD wd uwGm yOö0o D wd owH 'ku© 0dyóemed}
]r&P"r®csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓf PfrmS xif [k zGiq
hf akd wmfral omaMumifh tedpmö Ekyóemtus,-f 50?
aomucsKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓf PfrmS xif} tewåmEkyóemtus,-f 25? 'kum© Ekyóemtus,-f 125 wkUd \
]y&da'0csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓf PfrmS xif qefUusib f ufukd axmufaomtm;jzifh edAmÁ efxifykH 200 jzpfEikd f
Oyg,mo"r®csKyw f mjrif - ]edAmÁ efÓ
f PfrmS xif} ownf;/
oHuad vodu"r®csKyw f mjrif} - edAmÁ efÓ
f PfrmS xif þwGiaf &GUum; edAmÁ efw&m; rif;uGe;f oGm; Ny;D \/
]yOöua© E¨ tedpaö wm yóaEÅmtEkavmrducH EÅd H
y#dvbwd/ yOöEHé cE¨meH eda&ma"m
edpHö edAmÁ eEÅd yoaEÅm or®weå , d mrH Mouúrwd}/
teuf / yOöu©aE¨? ig;yg;aomcE¨mwdkUudk? tedpö awm?
rNrJ[k? yóaEÅm? ½Iaomolonf/ tEkavmrduH - cEÅd H ?
tEkavmrÓPfudk? y#dvbwd? &\/ yOöEéH cE¨meH? ig;yg;
ukefaom cE¨mwkdU\/ eda&ma"m? csKyfjcif;onf/ edpöH? NrJaom?
ed A Á m eH ? ed A Á m ef w nf ; / £wd ? þod k U ? yóaEÅ m ? jrif a om
olonf/ or®weå , d mr?H r*foUkd ? Mouúrwd? ouf0if\/
þod k U ponf j zif h a[mawmf r l a omaMumif h 40-aom
awmwkdU\ qefUusifbuf 40-wdkUonfum; edAÁmexifyHk 40-
wkdUomwnf;/
]{w¦ [ d ted p ö a wmç yavmuawmç pvawmç
yb*kaF wmç t"k0awm? y/ r&P "r®awmwd {auuo®d H
caE¨'o 'o uwGm ynmo tedpmö Ekyóemed/ y&awmç
&dwaå wmç wkpaä wmç oknawmç tewåawmwdç {auuo®d H
caE¨yOö yOö uwGm yOö0o D wd tewåmEkyóemed/ aoomed
109 110 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tqd;k tm½kaH y:ü odrpI w d u f s&mwpfrsKd ;
taumif;ESit hf qd;k tm½kaH y:ü odrpI w d u
f s&mwpfrsKd ;
earmwó b*0awm t&[awm or®morÁK'ó
¨ taumif;tqdk;ESifh bmrQroufqkdifaom tm½kHay:ü
ÓPfpOf 10 yg; - rif;uGe;f oGm; odrIpdwfus&mwpfrsdK;[k 4-rsdK;&Sd\/
xkd 4-rsdK;wGif -
1/ emr½ly y&dapä'ÓPf 1/ ]taumif ; } tm½k H a y:ü od r I p d w f u syk H r S m 'geç oD v ç
tm;vHk;aomowå0gwkdU\ ]udk,f} [laom ypönf;wpfck? bm0emç orxç 0dyóemukjd yKvyk af om udpw ö Udk ü usae
]pdwf} [laom ypönf;wpfck ESpfckom&Sd\/ xdkESpfckrSmvnf; qJaompdwu f dk qkv d o dk nf/
ud,k [f al omypön;f udk vufñ;Id xd;k í jyygu tMurf;jyif;tm;jzifh 2/ ]tqdk;} tay:ü odrIpdwfusykHrSm olUtoufukd owfjcif;ç
odEdkifyg\/ pdwf[laom ypönf;udk vufñdI;xdk;ívnf;rjyEdkif? olUOpömukdckd;jcif;ç olwpfyg;tdrf&m jypfrSm;jcif;ç rkom;
rjyEdkifjcif;aMumifh r&Sd[kvnf; rajymqdkEdkifaMumif;udk od& qkdjcif;ç ol&maomufjcif; paom raumif;rIwkdUudkjyKvkyf
yg\/ þrjyEd k i f a om pd w f u d k qH k ; r&ef cJ , Of ; aMumif ; ud k &mudpw ö Udk ü pdwu f squ J dk qkv d o
dk nf/
bk&m;&Sifuvnf; wpfavmuvHk;udk pdwfuqGJaqmifaeonf/ 3/ ]taumif;ESifhtqdk;} a&maomtay:ü odrIpdwfusyHkrSm
wpfavmuvH;k udk pdwu f jyKjyifaeonf[k a[mawmfr\ l / cdk;íç wdkufíç cdkufíç vk,ufí&aom ypönf;OpömwkdUjzifh
þqHk;r&efcJ,Of;aom pdwf\aexkdif&mudk &SmazG&efrSm vSL'gef;jcif;? ay;urf;jcif;trIukd jyKvyk af omudpw ö Ukd ü odrI
um; pdw&f adS omowå0gwdik ;f wdUk \ wm0efyif jzpfonf/ pdw\ f pdwu f squ J kd qdv k o kd nf/
aexdkif&mum; oifwkdU wpfpHkwpfckaom tvkyfudpöudk jyKvkyf 4/ ]taumif;tqdk;ESifh bmrQroufqkdif} aom tay:ü odrI
aomtcg jyKvk y f & mXmewk d U ü jyKvk y f o nf h t rl t &mawG u d k pdwfusykHrSm Oyrmvlwpfa,mufonf udpöwpfckckjzifh
tpOfwpdkuf vdkufívdkufí odaeaom oabmawGonf c&D;oGm;aomtcg vrf;wGifawGUjrif&aom ausmufcJç
pdwyf ifr[kwf ygavm/ xdo k ad eaomoabmawGonf oif wkUd \ ovJç jrufru Id çf xif;acsmif; ponfwUdk udk rawGUonfum;
jyKvk y f & mud p ö t 00wd k U \tay:ü usa&muf a eaom od r I r[kwf awGU\/ awGUaomfvnf; xkdypönf;wkdU\tay:ü
pdwfawGyifjzpfay\/ þodrIpdwfudk tjzLç teD[krcGJjcm;bJ tjypfrjrif tcspfr0ifovdk? xkdUtwl jrifrIç Mum;rIç eHrIç
odrpI wd \ f us&mXmeudo k m cGjJ cm;íjyygtH/h pm;rIç xdrIç odrIwkdUwGif jriftm½kHü pdwfa&mufwkef;?
taumif;tm½kaH y:ü odrpI w d u
f s&mwpfrsKd ; Mum;rIç eHrçI pm;rIç xdrçI odrw I Udk onfvnf; r&Sod nf r[kwf
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 111 112 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
&S\
d / &Sad omfvnf; 4if;wkUd \tay:ü tjypfvnf; rjrifç vHk;vkH;ryg&mokdUjzpfap usa&mufaom a&S;pdwfukd aemufpdwf
tcspv f nf;r0ifojzifh taumif;tqd;k ESihf bmrQ roufqidk [ f k jzifhvkdufíMunfh½I owdjyKonf&Sdaomf ig\pdwfonf ,ck
qkvd odk nf/ wpfem&DtwGi;f ü raumif;&mokUd rsm;rsm;a&mufí aumif;&mokUd
xko d Ukd 4-XmewkUd ü usa&mufíaeaom odrpI w d uf dk tvG,f enf ; enf ; om a&muf y gwum;[k pd w f u k d p d w f c sif ; jyef í
qH;k tm;jzifh qH;k r&menf;rSm pdwo f nf wnf&mç rS&D m&Srd o S mvQif &SufaMumufaomoabmtm;jzifh raumif;&mokdUoGm;aom
wnf&mç rS&D mwkUd \tay:üusa&mufNr"J r®wmjzpfyg\/ okUd twGuf a&S U pd w f u k d aemuf p d w f u roG m ;ES i f h [ k rajymaomf v nf ;
þpmukd zwfaeaom oif\pdwfrSm pmwpfvHk;ç wpfvkH;wkdU\ ajymouJhokdU? raumif;bufokdUoGm;aompdwfonf tvkdvkd
tay:ü pdww f Udk onf wnfíaeonf r[kwyf gavm/ wGeUf qkwo f nfudk uk, d w f idk f awGUBuKcH pH m;&ygvdrrhf nf/
pmwpfvHk;ç wpfvHk;wkdU\tay:ü pdwfom rwnfcJhygvQif tusdK;r&Sd&mokdUoGm;aom pdwfonfvnf; tusdK;r&SdrSef;
b,fenf;eJUrQ þpmukd qHk;atmif oifzwfEkdifrnfr[kwf/ odvmojzifh tusdK;&Sd&mokdUom ajymif;ívmonfukdvnf;
okUd ygí ,ckpmzwfaeaomcPwGiyf if oif\pdwo f nf pmvH;k ü ukd,fwkdifawGUBuKHcHpm;&ygvdrfhrnf/ bk&m;ç w&m;ç oHCmç
wnf & m&S d a yonf / pmvH k ; awG \ tay:rS o mvQif pd w f u s 'geç oDvç bm0emESihf rpyf&mokUd oGm;aompdwo f nf bk&m;ç
aeonf[k qkd&ay\/ pmvHk;awG\tay:ü OD;pGmusaeaom w&m;ç oHCmç 'geç oDvç bm0em tp&Sad om aumif;rIuo k v
dk f
a&S;pdwfukd aemufpdwfjzifh ]ig\pdwfonf pmvHk;rsm;tay:ü wkdUokdU csOf;uyfrSDwG,fívmonfukdvnf; ukd,fwkdifawGBuKH
usa&mufaeonf} [k xyfíod&rnf/ þenf; twkdif;jyKvkyf cHpm;&ygvdrfhrnf/
&ef oifrh mS 0efav;vdrrhf nf r[kwaf y/ emrf½kyfay:ykH
xkdUtwl pm;aomtcgrSmvnf; pm;&mü OD;pGmusaom
þokdU pdwfus&mç us&mwkdUü a&SUpdwfukd aemufpdwfu
a&S;pdwfukd aemufpdwfjzifh xyfíod&ef ukdvnf; cJ,Of;rnf
vkdufívkdufí odygrsm;aomoifhtm; pdwfus&mu wpfckyJ?
r[kwfay/ vSL'gef;ç ay;urf;aom tcgwkdUüvnf; vSL'gef;ç
pdwqf wdk mu wpfcyk [ J ?k pdwu
f swidk ;f ç uswidk ;f usaomae&mESihf
ay;urf ; vk d a om a&S ; pd w f u k d aemuf p d w f j zif h x yf í od & ef
uswphJ w d f ESpcf k uGjJ ym;í tykid ;f tjcm; xifvmvdrrhf nf/
twGufrSmvnf; ykdírcJ,Of;Ekdifawmhay/ þokdU pdwfuswkdif;ç
xkt d csuüf pdwu f s&mxifwmukd ½kyx f ifwm? pdwx f ifwmu
uswkdif; a&S;pdwfukd aemufpdwfjzifhodaomtvkyfukd vkyfaom
emrf x if w m? ½k y f x if w mud k ½l y y&d a pä ' ? emrf x if w muk d
oift h m; tusKd ;cHpm;&ykrH mS -
emry&dapä'? ESpyf g;pkx H ifwmudk emr½lyy&da'ä'ÓPf[k qk\ d /
aumif;&mokdUjzpfapç qdk;&mokdUjzpfapç taumif; tqdk;
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 113 114 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
2/ ypö,y&d*[
¾ ÓPf emrfonf/ ½laye? ½kyrf S okn?H qdw\ f / ½ly?H ½kyo
f nf/ emare?
txufyg emr½lyy&dapä'ÓPf jzpfay:vm&jcif;onfum; emrfr/S okn?H qdw\ f [kqadk om aMumifh -
pdwf\ ]us&m} ]us&m} ukdom rSwfom; ykdif;jcm;aeojzifh ½kyu f rdk í
DS vJ - emrfjzpfw,f
jzpfay:vmaom tm½kx H ;l ç tm½kjH rwf[k qkyd gonf/ emrfurdk í DS vJ - ½kyjf zpfw,f
xkdtm½kHxl;ç tm½kHjrwf\ trSeftrSm; a0zefykdif;jcm;&efrSm rSaD om½kyu f vJ - emrfrq S w d wf ,f
rSaD omemrfuvJ - ½kyrf q S w d wf ,f
pd w f q k d a om emrf o abmonf b,f t cgrS wnf & mr&S d u
emrfpm;csiv f Udk vJ - ½kyu f pm;w,f
rjzpfEkdifaomoabmrsdK;jzpf\/ 4if;\wnf&m ½kyfoabmESifh emrfaomufcsiv f Udk vJ - ½kyu f aomufw,f
,SOfwGJrSomvQif aeEkdif\/ okdUtwGuf pdwf\us&moabm emrfajymcsiv f Udk vJ - ½kyu f ajymw,f
w&m;[lorQukd ½kyf[kqkd\/ pdwfukd emrf[kqkd\/ xkdpum;udk emrfjyKcsiv f Udk vJ - ½kyu f jyKw,f
usr;f *efrsm;üvnf; - þokdU emrfESifh½kyf(0g)pdwfESifh pdwfus&m wjcm;pDxifae
emrH? emrfukd/ edóm,? rSDí/ ½lyH? ½kyfonf? y0wåwd? aom oifhrSm emrfESifh½kyfom ½IrSwfckduf xifae&mü yk*d¾Kvf
jzpf\/ ½ly?H ½kyu f ?dk edóm,? rSí D ? emrH? emrfonf/ y0wåw?d &Sd\[k rSm;aomt,l'd|dç owå0g&Sd\[k rSm;aomt,l'd|d
jzpf\/ emró? emrf\/ cg'dwk umrwm,? cJvkdonf\ uif;pifí oGm;ygojzifh 'd|0d o d 'k [¨d q
k odk nf/
tjzpfaMumifh? ½lyH? ½kyfonf/ 'g'wd? cJ\/ emró? emrf\/
yd 0 d w k u mrwm,? aomuf v k d o nf \ tjzpf a Mumif h ? ½l y H ? ½kyfemrf\ taMumif;ay:ykH
½kyfonf/ yd0wd? aomuf\/ emró? emrf\/ Asm[&dwk þokdU pdwfESifhpdwfus&m ESpfXmeukd uGJjcm;íxifaeaom
umrwm,? pum;qkdvkdonf\tjzpfaMumifh? ½lyH? ½kyfonf/ oifrh mS oGm;aomtrlt&mwpfcw k nf;üyif oGm;csiw
f mu wpfcyk ?J
Asm[&wd ? pum;qk d \ / emró? emrf \ / £&d , myxH ? oGm;wmu wpfcyk ?J oGm;csiw f mu oGm;wmr[kw/f oGm;wmuvJ
oGm;jcif;ç &yfjcif;ç xkid jf cif;ç tdyjf cif;[kqtdk yfaom £&d,mykxu
f dk oGm;csif wmr[kwf[k oGm;aomtrlt&mukd tukefodjrif
uayÜ w k u mrwm,? jyKvk d o nf \ tjzpf a Mumif h / ½l y H ? ÓPfrmS xif/
½kyof nf/ £&d,myxH? oGm;jcif;ç &yfjcif;ç xkid jf cif;ç tdyjf cif;[k xko d Udk xif&mü oGm;csiwf mu taMumif;jzpf\/ oGm;wmu
qkdtyfaom £&d,mykxfukd? uayÜwd? jyK\[lívnf;aumif;? tusdK;jzpf\/ oGm;csifaomtaMumif; ukd ypö, ac:onf/
½lyH? ½kyfum;/ tnH? wjcm;/ emrH? emrfum;/ tnH? wjcm;/ odrf;qnf;wmukd y&d*¾[ ac:onf/ xkdUaMumifh ypö,y&d*¾[
emr½lyg? emrfESifh½kyfonf/ toHrdóm? ra&maESmukef/ emrH? ÓPf ay:onf[k qk&d onf/
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 115 116 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
3/ or®oeÓPf &yfqJcPü ,ckrlum; &yfwkef;yJ? aemufuvnf; &yf
oGm;csifwm bmaMumifh taMumif;jzpf&oenf;/ oGm;csif cJNh y?D a&SUukv d nf; &yfvwHUå / xkid q f cJ Pü ,ckru l m; xkid w f ek ;f yJ?
aompd w f o nf oG m ;aomtrl t &muk d roG m ;ç oG m ;atmif aemufuvnf; xkid cf NhJ y?D a&SUukv d nf; xkid v f wHUå /
aphaqmfwu dk wf eG ;f íay;aomaMumifh taMumif;[k qkod nf/ tdyqf cJ Pü ,ckru l m; tdyw f ek ;f yJ? aemufvnf; tdycf NhJ y/D
oG m ;aomtrl t &m bmaMumif h tusd K ;jzpf & oenf ; / a&SUukv d nf; tdyv f wHUå [k udpw ö pfcçk wpfcw k Udk ü wke;f ç NyçD vwHUå ç
oGm;aomtrlt&monf xkdaphaqmfwkdufwGef; íay;aom [k oHk;csufç oHk;csufxifonfudk or®oeÓPf ay:onf[k
pdwfurSjzpfay:vmaomaMumifh tusdK;[kac:onf/
qk\ d / wke;f ç qkwd mu ypöKyeÜ -f jzpfq?J NyçD qkw d mu twdwjf zpfNy;D ?
okdUtwGuf oGm;qJcPwGif oGm;csifaomtaMumif;w&m;
ESifh oGm;aomtusdK;w&m; ESpfyg; avmufukdom odaeaom vwH å U ç qk d w mu tem*wf jzpf v wH å U ? xk d p um;ud k
oif\tm½kHü oGm;csifaomtaMumif;w&m;ukdvnf; b,fol usr;f *efwUdk üvnf; -
urS rjyKay/ oG m ;aomtusd K ;w&m;uk d v nf ; b,f o l u rS twDwm em*w ypöKyÜEémeH? twdwfç tem*wfç ypöKyÜefü
rcHpm;/ oGm;csifaomoabmw&m;ESifh oGm;wJhoabmw&m; jzpf u k e f a om/ "r® m eH ? w&m;wk d U ud k / oH c d y d w G m ? csH K ;í/
ESpfyg;oufoufaMumifhom oGm;wmyJ[kxifjcif;onf trSef 0 0w¦maeynm? ykdif;jcm;aomynmonf/ or®oaeÓPH?
xifonf[q k \dk / usr;f *efüvnf; - or®oeÓPfrnf\[k a[mawmfral omaMumifh -
ur®ó? taMumif;ukd/ um&aum? jyKwwfaomolonf/ jzpfNy;D cku
d u f vJ - jzpfqrJ [kwf
ewd¦? r&Sd/ 0dyguóp? tusdK;ukdvnf;/ a0'aum? cHpm; jzpfqcJ u dk uf vJ - jzpfvwHUå r[kwf
wwf a omol o nf / ewd ¦ ? r&S d / ok ' ¨ " r® m ? ouf o uf a om
twGi;f jzpfcu dk u f vJ - tyjzpfr[kwf
w&m;wkdUonf/ y0wåEdÅ? jzpfukef\/ {a0wH {0H {wH? þokdU
jrifjcif;onf/ or®'óeH? trSejf rifjcif;aywnf;/ tMurf;jzpfcu dk u f vJ - tEkjzpfr[kwf
t,kwjf zpfcu dk u f vJ - tjrwfjzpfr[kwf
½kyfESifhemrf oHk;oyfykH ta0;jzpfcu dk u f vJ - teD;jzpfr[kwf
þokUd pdwu f s&mç us&mwkUd ü owdxm;í rSwo f m;aeaom xifavor®oe - ÓPf"r®
oifhrSm oGm;qJcPü ,ckrlum; oGm;wkef;yJ? aemufuvnf; tEko,udav - ruif;ay
oGm;cJNh y/D a&SUukv
kd nf; oGm;vwHUå /
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 117 118 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
jcif;&moH;k oyf - wZfynwf ypö K yÜ E é m eH ? ypö K yÜ e f j zpf u k e f a om/ "r® m eH ? ½k y f w &m;
y&rwfEiS hf - eD;qH;k rSwf emrfw&m;wkUd ud/k 0dy&dPmrmEkyóaeynm? azmufjyefonf[k
usr;f jrwf#uD m - rdeUf >ruf&mS / ½Iaomynmonf? O',AÁ,m Ekyóaeynm? O',AÁ,m
EkyóemÓPf rnf\/
ar;/ / bmawG j zpf y suf w muk d jrif r S o mvQif O',AÁ ,
4/ O',AÁ,ÓPf ÓPf[k qk&d rnfv/J
½kyfESifhemrf\ tjzpftysufay:ykH ajz/ / ½kyçf emrfawG jzpfç ysuw f mukd jrifro
S mvQif O',AÁ,
þokdU pdwfus&mç us&mwkdUü owduyfí ½IrSwfaeaom ÓPf[k qko d nf/
oifhrSm usaompdwf\tpç usaompdwf\ tqHk;ukdvnf; ar;/ / b,f ½kyfç b,femrfawG tjzpftysufukd jrifrS
ÓPfü tuGi;f om;çtuGi;f om;awGUjrifxif&mS ;pGm odvmvdrrhf nf/ O',AÁ,ÓPf ac:oenf;/
pd w f u swJ h a e&m\tpç pd w f u swJ h a e&m\tqH k ; uk d v nf ; ajz/ / Oyrm-toHMum;cku d çf toHEiS hf Mum;aompdwf ESpcf k
ÓPfrmS tuGi;f om;ç tuGi;f om; xif&mS ;pGm odvmvdrrhf nf/ &Sd&mwGif toH\tp xifwmu ½kyf\tp O',
usaompdwf\tpukd odjcif;uawmh jzpfaomoabmudk tjzpfxifwm? toH\tqHk;xifwmu ½kyf\tqHk;
odjcif;[kqkdonf/ þjzpfaomoabmudk odjcif;onf pdwf\ 0,(0g)A, tysufxifwm? toH\ tpç tqHk;
O',uk d od o nf r nf \ / usaompd w f \ tqH k ; uk d od j cif ; xifwmu ½kyf\tjzpfç tysuf O',AÁ,ÓPf
uawmh ysufaomoabmudk odonf[k qkd\/ þysufaom xifwm/
oabmuk d o d j cif ; onf 0,[k od o nf r nf \ / pd w f u s&m
Xme\tpokdU odjcif;uawmhvJ jzpfaomoabmukd odonf
rnf\/ þjzpfaomoabmukd odjcif;ukd O',ç [kq&dk jyef\/ 5/ b*FÓPf
pdwu f s&mXme\tqH;k udk odjcif;uawmhvJ ysuaf omoabmukd ½kyfemr
mrff\tysufay:ykH
odonfrnf\/ þysuaf omoabmukd odjcif;uawmhvJ 0,[k
þokUd pdwu f s&mç us&mwkUd ü owduyfí ½Irw S af om oifrh mS
qk&d jyef\/ þokUd tjzpfEiS t hf ysuu
f dk odjrifwmukd O',AÁ,ÓPf
ay:onf[k qk\ d / usr;f *efrsm;üvnf; - usaompdw\ f ysuo f mG ;rIç us&m Xme\ ysuo f mG ;rIç ckwif ckusç
ckwif ckuek çf ckwif ckysuçf ckwif ckNyKd ç ckwifç ckcsKyf [k pdwuf sorQ
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 119 120 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tvH k ; pk H u k d tuk e f r <uif ; tysuf c snf h y J [ k xif v if ; pG m toGm;ysufykH
odjrifay:aygufvmvdrhfrnf/ oGm;-oGm;w,f rSwo f jzifh oGm;aomtrlt&mü ukew f ,fç
usaompdw\ f tysuu f emrfysuw
f m? us&mXme\ tysuu f ysufw,fç NydKw,fç csKyfw,f[líom xifjrifukef\/ xkdokdU
½kyfysufwm? ESpfyg;pkHwmu ½kyfç emrf ysufwm? ysufonf[k xifjrif&mü ukefwmç ysufwmç NydKwmç csKyfwmu tedpö?
xifwmu a,m*DÓPf[k qk&d \/ usr;f *ef;rsm;ü vnf; - ukefw,fç ysufw,fç NydKw,fç csKyfw,fxifwmu tedpö
tm&r® P y#d o cF g ? tm½k H t ysuf u k d od j rif í ? b*F g Ek xif w m? ted p ö x if a ewk e f ; ed p ö w &m; aysmuf \ / 'k u ©
yóaeynm? tysuf[k½Iaomynmonf? 0dyóaeÓPH/ xif a ewk e f ; ok c w&m; aysmuf \ / tewå xif a ewk e f ;
0dyóemÓPfrnf\/ twåw&m; aysmuf\/ NiD;aiGUaewkef; eED´w&m; aysmuf\/
rwyfrufwkef; &m*w&m; aysmuf\/ csKyfwmjrifaewkef;
auG;rIü ysuyf Hk jzpfysuw f &m; aysmuf\/
b,ÓPf\ a&S;OD;pGm b*FÓPfukd tm;xkwfí on þokdU ½IrSwfqJaom oif\tm½kHrSm a&yGufuJhokdUvnf;
u©E¨m\t& auG;ç auG;onf[laom trSwfukd ysuf\[k aumif;ç wHvQyfuJhokdUvnf;aumif;ç a&tpOf pD;usouJhokdU
½Iaom 0dyóempdwfjzpf\/ aemuf 0dyóempdwfjzifh ysuf\ vnf ; aumif ; ç rD ; tvQH wuf < uouJ h o k d U vnf ; aumif ;
[k ½Iaom a&SU0dyóem pdwu f dk ysu\
f [k wpfzef½\ I / þokUd uk e f o nf ç ysuf o nf ç Nyd K onf ç csKyf o nf [ k rjywf j rif í
tp&Sdaom Ówç ÓP ESpfyg;pkH\ tysufukd½Iaomenf;jzifh aeonfukd b*FÓPfxifonf[k qkd&\/ t&yfysufç ttdyf
edpo
ö nmç okconmç twåonmç eED&´ m*ç ork',ç tm'ge ysuçf txkid yf suf wkUd üvnf; enf;wlyifjzpf\/
qefUusifbuf udavomwkdUukdvnf; w'*Fy[meftm;jzifh
y,fí - cE¨mom ysuyf Hk
w'*Fy[mef qefUusifbuf udavomcsKyfojzifhvnf; þuJo h Udk aomtysuw f Udk onfum; cE¨m 5-yg;wkUd \ysujf cif;ç
b0wzef cE¨memrf½kyf w'*FcsKyfaom edAÁmefukd tm½kHjyKí NyKd jcif;ç ukejf cif;ç csKyjf cif;wkUd aywnf;/ cE¨m 5-yg;wkUd \ysujf cif;rS
twdwçf tem*wfç ypöKyeÜ f oH;k yg;aom umvü jzpfaom cE¨m wyg;aom w&m;r&SdNyD/ þcE¨m 5-yg;wkdU\ysufjcif;ukd ao
emrf½yk \
f ysuaf om oabmudk a&yGuf wHvQuu f ohJ Udk rSwí
f onf[k qk\ d / &Gu J dk pdeof mG ;jzifah zmufaomtcg toifh tm;jzifh
ab;xifonfw h idk af tmif ½Ijcif;onf b*FÓPfrnf\/ ½IjrifouJhokdU owdESifhjynfhpkHaom oifonf xkdcE¨m 5-yg;
½kyef mrfw&m;wkUd \ tysuu f dk jrif&m\/
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 121 122 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf

6/ b,
b,ÓPf ÓPf trwó? aojcif;uif;aom edAÁmefokdU/ ywdå,m? a&muf
jcif;iSm? b*FgEkyóD? tysuf[k½IjrifEkdifaom tavhoabm
7/ tm'De0ÓPf &Sdaom/ tm'dwåapvód&olyarm? rD;avmifaom OD;&pf
8/ edAÁd'gÓPf acgif;aygif; OD;acgif;vQif Oyrm&Sad om/ rke?d &[ef;onf/w[d H
tmedoif &Spyf g; ba*F? xkt d ysuüf ? ykeyÜKe?H tzefwvJv?J or®oaw? oH;k oyf&m\/
£ud-{0H? þokUd / ayg&mPm? a&S;q&mwkUd onf/ tm[k? qku d ek Nf y/D
þokdU tvHk;pkHaom ½kyfemrfcE¨m ocFg&wkdUonf ysufpD;
ukef\ç ysufpD;ukef\[k rjywf½Ijrifaom oifhtm; b0ü ½kyef mrfü ab;ç tjypfç Ni;D aiGUykH
t,lrSm;ukdy,fjcif;ç toifhü wyfrufaomwPSmukd pGefUjcif;ç tysujf rifaomaMumifh ab;xif\
tcgcyfodrf; 0dyóem ukdtm;xkwfjcif;ç toufarG;jcif;ü ab;xifwmu - b,ÓPf
pifMu,fjcif;ç pdk;&drfaMumifhusaysmufjcif;ç taMumufuif;jcif;ç tysuq f wdk mu - ½kyef mrfyJ
onf;cH Ekdifaom pdwfESvHk;ukd&jcif;ç arGUavsmfjcif;ç rarGUavsmf ab;xifwmu - a,m*DÓPfyJ
jcif;ü onf;cHEidk jf cif;[kqt dk yfaom þtusKd ; 8-yg;ESihf jynfph Hk tysujf rifaomaMumifh - tjypfxif\/
aom b*FgEkyóemÓPfu&dk \/ tjypfxifwmu - tm'De0ÓPf
þokdU *kPftm;jzifh jrwfaom tusdK; 8-yg;ukd jrifí
tysuq f wdk mu - ½kyef mrfyJ
aojcif;uif;aom edAÁmefokdUa&mufjcif;iSm tysufxifatmif
½IjrifEkdifaom tavhoabm&Sdaom a,m*Donf OD;&pfacgif; tjypfxifwmu - a,m*DÓPfyJ
aygif; OD;acgif;ü rD;avmif ouJhokdU xkdtysufw&m;ü tzef tysujf rifaomaMumifh - Ni;D aiGU\/
wvJvJ oH;k oyfymG ;rsm;&m\/ Ni;D aiGUwmu - edA'Ád gÓPf
£rmed t|*¾KPrkwrå med? tysuq f wdk mu - ½kyef mrfyJ
'domG w[d H or®oaw ykeyÜKe?H Ni;D aiGUwmu - a,m*DÓPfy/J
tm'dwaå pvód&olyarm rke?d þokUd qkt d yfonfEiS t hf nD b*FÓPfjzifh ½ItyfNy;D aom tysu&f dS
b*FgEkyóD trwó ywd, å mwd/ aom twdwçf tem*wfç ypöKyeÜ çf ½kyef mrfç cE¨mwkUd ü tpwGif
*k P rk w å r med ? *k P f t m;jzif h jrwf u k e f a om/ £rmed ab;xifjcif;iSm tv,fütjypfxifjcif;iSm tqH;k ü Ni;D aiGUjcif;iSm
t|tmedoo H med? þ 8-yg;aom tmedoif wkUd uk/d 'domG ? jrifí/ rkÍw
öd u
k rswmÓPf\ a&S;OD;pGm ]tm'De0ÓPf} ukd tm;xkwt f yf\/
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 123 124 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
ocFg&u©E¨m\t& wkdufwGef;EdI;aqmf wpfpkHwpfckjyKvkdaom tpm omrd o 'k u © ? þum; tjypf r &S d a omol ol o wf
apwemç tm;xkwaf omoabm-ab;ç tm;rxkwaf om oabm- a,musfm;\ "m;pmr[kwfouJhokdU tm;rxkwfaomoabm
ab;at;ç tm;xkwaf omoabm-qif;&Jç tm;rxkwaf omoabm- avmu0#f udavomwkUd \ tpmr[kwf ed&mrdoedAmÁ ef/
csrf;omç tm;xkwfaomoabm-0#ftpmç tm;rxkwfaom þokdU tqHk;ü tm;xkwfaomoabmukd tjypf&Sdaomol
oabm - 0#ftpmr[kw/f olowfa,musfm;\ "m;pmjzpfouJhokdU avmu0#fudavom
þok d U tp&S d a omenf ; jzif h þum; ol o wf a ,musf m ; wkdU\ tpmxifaomtjcif;t&m NiD;aiGUbG,f[k½Iaom edAdÁ'g
uJ h o k d U tm;xk w f a omoabm-ab;ç b,ç 'k u © ? þum; ÓPf? tm;rxkwfaom oabmukd tjypfr&Sdaomol olowf
olowfa,musfm;\vufrS vGwfaomoluJhokdU tm;rxkwf a,musfm;\ "m;pmr[kwfouJhokdU avmu0#f udavom
aomoabm-ab;at;ç acrmç edAmÁ ef/ wkUd \ tpmr[kw[ f x
k ifum tjcif;t&m arGUavsmzf , G f edAmÁ ef
tpü tm;xk w f a omoabmuk d ol o wf a ,musf m ; [k½aI om oEdyÅ 'ÓPf/
uJhokdU ab;xifaomtjcif;t&m ab;[k½Iaom b,ÓPf? þok d Y tpü b,ÓPf - oEd Å y 'ÓPf ? tv,f ü
tm;rxkwfaomoabmukd olowfa,musfm;\vufrS vGwf tm'De0ÓPf - oEdyÅ 'ÓPf? tqH;k ü edA'Ád g ÓPf - oEdyÅ '
aomoluo hJ Udk ab;at;xifaom tjcif;t&m ab;at;½Iaom ÓPf? tpkt H pkH ÓPfo;kH yg;wkUd \tm½kjH zpfaom ]'kuE© iS hf edAmÁ ef}
oEdÅy'ÓPf/ ukd OyÜg'tpç Oyg,mo tqHk;&Sdaom 15-yg;aom 0w¦Kukd
þum; tjypf&Sdaomol towfcH&ouJhokdU tm;xkwf vTwv f o
dk nfw h idk af tmif ½Ionfrnf\/
aomoabm qif;&J'ku©? þum; tjypf r&Sdaomol towf
rcH & ouJ h o k d U tm;rxk w f a omoabm csrf ; omed A Á m ef / £&d,mykxf 4-yg;ü ab;ç tjypfç Ni;D aiGUykH
tv,fü tm;xkwfaom oabmukd tjypf&Sdaomol towf oGm;jcif;ç &yfjcif;ç xkdifjcif;ç tdyfjcif;[k qkdtyfaom £&d
cH o uJ h o k d U qif ; &J x if a om tjcif ; t&m tjypf [ k ½ I a om ,mykxf 4-yg;wkdUü owduyfí ½IrSwfaom oif\tm½kHrSm
tm'De0ÓPf/ tm;rxkwfaomoabmukd tjypfr&Sdaomol a&yGuo f uJoh Udk vnfaumif;çwHvQyo f uJo h Udk vnf;aumif;ç rD;tvQH
towfrcH&ouJhokdU csrf;omxifaom tjcif;t&m csrf;om wuf<uouJhokdU vnf;aumif; ukefonfç ysufonfç NydKonfç
edAmÁ ef[½k aI om oEdyÅ 'ÓPf/ csKyfonf[k xifygrsm;aom oifonf oGm;aomtrlt&m
þum; tjypf & S d a omol ol o wf a ,musf m ;\ "m;pm oGm;ç oGm;onf[k rSwf&mü ukefwmjrifojzifh ab;xif\/
jzpfouJo h Udk tm;xkwaf omoabm avmu0#f udavomwkUd \ ab;xifwmukd b,ÓPfq/dk ukew f m jrifojzifh tjypf xif\/
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 125 126 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tjypfxifwmukd tm'De0ÓPfq/dk ukew f mjrifojzifh Ni;D aiGU\/ ½kyef mrfrS - vGwv f çdk qifjcifç tnDtñTw½f yI Hk
Ni;D aiGUwmukd edA'dÁ gÓPfq/dk &yfjcif;ç xkid jf cif;ç tdyjf cif;wkUd üvnf; tysujf rifaomaMumihf - vGwv f \
dk
enf;wlyifrSwf&m\/ vGwv f w dk mu - rkÍw öd u
k rswmÓPf
oGm;aomcP oGm;ç oGm;w,f rSwfojzifh ukefwmjrif tysuq f w dk mu - ½kyef mrfyJ
aomaMumifh ab;xif&mü ukefjcif;tpOfu 'ku©xifwm?
vGwv f w dk mu - a,m*DÓPfyJ
'ku©xifojzifh y0wåab;/ ukefjcif;tqHk;u - tedpöxifwm?
tedpx ö ifojzifh edrw d aå b;/ tpOfEiS hf tqH;k xifwmu tewå tysujf rifaomaMumifh - qifjcif\
xifwm? tewåxifojzifh 2-yg;pkaH b;/ ab;xifíom tjypf qifjcifwmu - y#docFgÓPf
jrif w m? tjypf j rif w mu tm'D e 0ÓPf / tjypf j rif í om tysuq f w dk mu - ½kyef mrfyJ
NiD;aiGUwm? NiD;aiGUwmu edAdÁ'gÓPf/ þokdU b,ç tm'De0ç qifjcifwmu - a,m*DÓPfyJ
edAdÁ'g oHk;ÓPfwkdUonf trnftm;jzifhuGJaomfvnf; oabm tysujf rifaomaMumifh - tnDtñGw½f I
wpfcw k nf;om jzpfMuuke\ f / tnDtñGw½f w I mu - ocFg½kayu©mÓPf
,mp b,wk y|maeynm ,Íö tm'D tysuq f w dk mu - ½kyef mrfyJ
ea0ÓPH ,mp edA'Ád g £ar "r®m{uw¦m? tnDtñGw½f w I mu - a,m*DÓPfy/J
AsÍeÆ ar0 emeEd/Å þokUd qk&d mü atmufyg tm'De0ÓPfEiS hf xiftyfNy;D aom
ab;ç xiftyfNyD;aom tjypfç xiftyf NyD;aom NiD;aiGUbG,f
teuf/ / ,mp b,wk y|maeynm? tMuif b,wk
&Sad om OyÜg'tpç Oyg,mo tqH;k &Sad om 15-yg;aom 0w¦Kudk
y|meÓPfvnf;wyg;/ ,Íö tm'Dea0ÓPH? tMuif tm'D
tpüvG w f v k d j cif ; iS m ç tv,f í vT w f j cif ; \taMumif ; uk d
e0ÓPfvnf;wyg;? ,mpedAÁd'g? tMuif edAdÁ'gÓPfvnf;
qifjcifjcif;iSmç tqHk;üvTwfí tnDtrQ½Ijcif;iSm tEkavmr
wyg;/ £ar"r®m? þw&m;oHk;yg;wkdUonf/ {uw¦m? wlaom
ÓPf\ a&S;OD;pGm ocFg½kayu©mÓPfudk tm;xkwt f yf\/
teuf&Sdukef\/ AsÍÆear0? o'´gomvQif? emeH? rwl/ £wd?
0dnmPu©E¨m\t& pdwf0dnmPf 6-yg;/ jrifaomç Mum;
þokUd / 0kw?åH a[mawmfrt
l yf\/
aomç eHaomç pm;aomç xdaomç odaom oabm rjrifç
rMum;ç reH ç rpm;ç rxd ç rod v k d / jrif a omç Mum;aomç
eHaomç pm;aomç xdaomç odaom oabm rNrJç qif;&Jç
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 127 128 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tpdk;r&ç rwifhw,f? jrifaomç Mum;aomç eHaomç pm;aomç
11/ ocFg½kayu©mÓPf
xd a omç od a omoabm igr[k w f ç igh O pö m r[k w f ? þok d U
tp&Sad omenf;jzifh - þum; vifEiS u hf mG &Si;f aomrde;f r? olUr,m; ighr,m;r[kwçf
vifrq S w d o
f uJo
h Udk jrifaomç Mum;aomç eHaomç pm;aomç xdaomç
9/ rkÍw
dö u
k rswmÓPf odaomoabm igr[kwf? ighOpömr[kwf oknw? tqHk;ü
þum; rapmif h p nf ; aomrd e f ; r a,musf m ;wyg;ES i f h rapmifph nf;aom rde;f rü uGm&Si;f Ny;D í tjypfudk rvk?d tusKd ;ukrd jyK?
aygif;zufouJhokdU jrifaomç Mum;aomç eHaomç pm;aomç ighr,m;r[kw[ f k tnDtrQ ½Iaom a,musmf ;uJo h Udk jrifaomç
xd a omç od a omoabm ed p ö ç ok b ç ok c ç twå o nmç Mum;aomç eH a omç pm;aomç xd a omç od a omoabmü
udavomESifh aygif;bufaom oHudavo? tpü rapmifh aMumufjcif;ç ESpo f ufjcif;ukyd ,fí rke;f bG,u f rdk vk?d cspbf , G u
f rdk jyK?
pnf;aom rde;f rukd uGm&Si;f vkad om a,musmf ;uJo
h Udk jrifaomç igr[k w f igh O pö m r[k w f [ k tnD t rQ½I a om tjcif ; t&m
Mum;aomç eHaomç pm;aomç xdaomç odaomoabmukd ocFg½kayu©mÓPf/
vGwfvkdaom rjrifç rMum;ç reHç rpm;ç rxdç rodvkdaom þok d U tpü rk Í ö d w k u rswmÓPf ? tv,f ü y#d o cF g
tjcif;t&m rkÍw dö u
k rswmÓPf/ ÓPf? tqHk;ü ocFg½kayu©mÓPf 3-yg;wkdU\ tm½kHjzpfaom
oHudavoç om'De0ç oknwukd 0du©rÇeudavomuGm&Sif;?
10/ y#docFgÓPf r*fESifhuif;aom 0dyóem y&d0ofukd aqmufwnf? edAÁmef
þum; rapmif h p nf ; aomrd e f ; r a,musf m ;wyg;ES i f h jynfurf;wpfzuf vSrf;wufaom tEkavmrÓPf jzpfonf
aygif;zufí tjypf&SdouJhokdU jrifaomç Mum;aomç eHaomç wkid af tmif ½Ityf\/
pm;aomç xdaomç odaomoabm edpöç okbç okcç twå þokdU ab;xifç tjypfjrifç NiD;aiGUygrsm;aomolonf
onmç udavomESifh aygif;bufí tjypf&Sdaom om'De0? oG m ;aomcPç oG m ;ç oG m ;w,f r S w f o jzif h vG w f v k d ?
tv,fü rapmifhpnf;aomrdef;rESifh uGm&Sif;jcif;\taMumif; vGwv f adk omaMumifh rkÍw dö u k rswmÓPf? vGwv f o dk jzifh rvTwçf
ukd &Smaom a,musfm;uJhokdU jrifaomç Mum;aomç eHaomç vGwfatmif qifjcifaomaMumifh y#docFgÓPf? rvGwfojzifh
pm;aomç xdaomç odaomoabmESihf vGwjf cif;\ taMumif; tnDtñGw&f adS omaMumifh ocFg½kayu©mÓPf[k qk&d \/ &yfç xkid çf
rNrJç qif;&Jç tpdk;r&ç rwifhw,f[k qifjcifaomtjcif;t&m tdyçf jrifç Mum; ponfwUdk üvnf; twlwyl if/
y#docFgÓPf/
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 129 130 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
,m p rkÍw dö u
k rswm ,m p y#docFg rjzpfay:wJh edAÁmef
Ekyóem ,m p ocFg½kayu©m £ar "r®m OyÜga'g ocFg&mwd b,wky|maeynm
{uw¦m? AsÍeö ar0 emeEd/Å tm'Dea0 ÓPH/ tEkygÜ a'g edAmÁ eEdÅ oEdÅ
teuf/ / ,mp rkÍdöwkurswm? tMuif rkÍdöwkurswm ya'ÓPH/
ÓPfvnf;wyg;/ ,mp y#docFg Ekyóem? tMuify#docFg teuf/ / OyÜga'g? jzpfaomoabmonfum;? ocFg&m?
EkyóemÓPfvnf;wyg;/ ,mp ocFg½kayu©m? tMuifocFg ocFg&wkdUwnf;/ £wd? þokdU/ b,wky|maeynm? ab;
½kayu©mvnf; wyg;/ £ar"r®m? þw&m;oHk;yg;wkdUonf/ &Sd\[kxifaom ynmonf/ tm'Dea0ÓPH? tjypfxifaom
{uw¦m? wlaomteuf&Sdukef\/ AsÍöear0? o'´gonfom ÓPfrnf\/ tEkyÜga'g? rjzpfaomoabmonfum;? edAÁmeH?
vQi?f emeH? rwl/ £wd? þokUd / 0kw?åH a[mawmrltyf\/ edAÁmefwnf;/ £wd? þokdU/ acrmwky|maeynm? ab;r&Sd[k
xifaomynmonf/ oEdyÅ a'ÓPH? edAmÁ efxifaomÓPfrnf\/
½kyfemrfcsKyfykH
½kyef mrf&u dS - tysu&f dS tpOfjywfwJh edAÁmef
½kyef mrfr&Su d - tysurf &Sd y0wHå ocFg&mwd b,wky|me ynm
tysuq f w dk mu - tjzpfuvm tm'Daea0ÓPH/ tyÜ0wHå edAmÁ eEdÅ oEdÅ
tjzpfqw dk mvJ - ½kyef mrfyJ ya'ÓPH/
tjzpf½kyfemrfray:u teuf/ / y0wHå? tpOfrjywfaomoabmonfum;?
tysuf½kyfemrfray: ocFg&m? ocFg&mwkdUwnf;/ £wd? þokdU? b,wky|maeynm?
rjzpfay:wmuvJ - edAmÁ efyJ ab;&S d \ [k xif a omynmonf / tm'D e 0ÓPH ? tjypf
jzpfay:jcif;u - ½kyef mrfyJ xif a omÓPf rnf \ / ty0wH å ? tpOf j ywf a omoabm
rjzpfay:jcif;u - edAmÁ efyJ onfum;? edAÁmeH? edAÁmefwnf;/ £wd þokdU/ acrwky|mae
tpOfpyfjcif;u - ½kyef mrfyJ ynm? ab;r&S d [ k xif a omynmonf / oEÅ d y a'ÓPH ?
tpOfjywfjcif;u - edAmÁ efyJ edAÁmefxifaomÓPfrnf\/
edrwd xf ifjcif;u - ½kyef mrfyJ
edrwd rf xifjcif;u - edAmÁ efy/J
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 131 132 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
edrw
d rf xifwhJ edAmÁ ef ES i f E S i f pd w f 0 d n mPf tod o abmü tEk o , y&d , k | me
edrw
d åH ocFg&mwd b,wk y|mae ynm b0wpfzef cE¨memrf½kyf w'*FtEkyÜg'csKyfaomaMumifh edAÁmef
tm'Dea0 ÓPH/ tedrw d åH edAmÁ eEdÅ oEdÅ uJhokdU tEko, y&d,k|mef b0wpfzef cE¨memrf½kyf orkapä'
ya'ÓPH/ tEkygÜ 'csKyv f Qif edAmÁ efyifwnf;[k tm½kjH yKí -
teuf/ / edrdwHå? igxifaomoabmonfum;? ocFg&m? rsuf a rS m uf q wf q wf rcsKyf a o;&um; wyf t yf r jrif
ocFg&mwkUd wnf;/ £wd? þokUd / b,wky|maeynm? ab;&S\ d rSwf½kHyif rSwfíay;tyfaom a*gMwblÓPf ESifh rjcm;rjywf
[kxifaom ynmonf/ tm'Dea0ÓPH? tjypfxifaomÓPf pyftyfç a&muftyfaom tpOf&Sdaomr*fÓPfESifhwpfNydKifeuf
rnf\/ tedrw d ?åH igrxifaomoabmonfum;? edAmÁ eH? edAmÁ ef twdwfç tem*wfç ypöKyÜef 3-wefaom avmuDcE¨mwkdUü
wnf;/ £wd? þokUd / acrwky|maeynm? ab;r&S[ d k xifaom tEko,ç y&d,|k mef b0wpfzef cE¨memrf½yk f orkapä' tEkygÜ '
ynmonf/ oEdyÅ a'ÓPH? edAmÁ efxifaomÓPfrnf\/ csKyfaom edAÁmefukdtm½kHjyKí rsufarSmufqwfqwf wyftyf
12/ tEkavmrÓPf xifxif r*fÓPfjrifojzifh -
tEkavmrÓPfESifh orÜ,kwfjzpfckduf tZÑwåtrnf&aom
þok d U ocF g ½k a yu© m ÓPf j zif h cG m tyf N yD ; aom 0d u © r Ç e
r[mukov dk af Zm pdwKå ygÜ 'f ocFg& w&m;onf tEkavmr ÓPfjzifh
udavom? aqmufwnftyfNyD;aom 0dyóem y&d0of&Sdaom
A[d't ¨ & &Spyf g;aom XmewkUd wGif 'kuo © pömukv
d nf; odjrifEidk \
f /
23-yg;aom aum|mo? 15-yg;aom 0w¦KwkdU\t& 5-yg;
ork',opömukdvnf; odjrifEkdif\/ eda&m"opömç r*¾opömukd
aom cE¨mwkdUwGif 0dnmPu©E¨\ t& wpfpdwfjzpfaom 'Gg&
rodrjrifEidk /f twdwcf E¨mç tem*wfcE¨mç ypöKyeÜ f cE¨mukv d nf;
6-ayguf wpf a yguf a yguf r S t xG u f ? zG w f E S i f h w l a ompd w f ?
odjrifEkdif\/ y#dpöorkyÜg'f\ taMumif;w&m;ç tusdK;w&m;
0d n m todoabmukd rNrJ[k ocFg½kayu©mÓPfjzifh ½INyD;
ukvd nf; odjrifEidk \ f /
onfraS emuf tpOfojzifah &muftyfaom r*fÓPf\ a&S;OD;pGm
a*gMwblÓPf? a*gMwblÓPf\ a&S;OD;pGm tEkavmrÓPfukd
13/ a*gMwblÓPf
tm;xkwí f -
a*gMwblÓPfESifh orÜ,kwfjzpfckduf tZÑwåtrnf&aom
tpç tv,fç tqHk; 3-yg;vHk;&aumif;aom tEkavmr
r[mukov dk af Zm pdwKå ygÜ 'focFg&w&m; onf a*gMwblÓPfjzifh
ÓPfjzifh ocFg½kayu©mÓPfonf rNrJ[k ½ItyfNyD;aompdwf
A[d't¨ & &Spyf g;aomXmewkUd wGif eda&m"opömwpfyg;uko d mvQif
0dnmPftodoabmukdyif rNrJç rNrJç rNrJ[k 3-Budrfwkdifwkdif
odjrifEkdif\/
½Iaom tEkavmrÓPfESifh wpfNydKifeuf rNrJ[k½Iaom tm½kH
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 133 134 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
14/ r*fÓPf qkdjcif;ç ol&mukd aomufjcif; paom raumif;rI tukokdvf
r*f Ó Pf E S i f h orÜ , k w f j zpf c k d u f tZÑwå trnf & aom trIwUdk onf r&Sad wmhbJ ½kyef mrf\ rjzpfbcJ sKyaf om þedAmÁ ef
r*faZm pdwåKyÜg'fw&m;onf r*fÓPfjzifh jzpfckduf tZÑwåt& w&m;omvQif rSef\/ þw&m;rSwyg; trSefr&SdawmhNyD[k
r*¾opömukdvnf; odjrifEkdif\/ A[d'¨t& 'ku©opömç ork', rdrdonf t,lrSefawGUaom edAÁmefü ,kHrSm;aompdwftjrpfyg
opö m ç ed a &m"opö m ç twd w f c E¨ m ç tem*wf c E¨ m ç ypö K yÜ e f jywf o jzif h tyg,f b k H ç tyg,f b 0ok d U ra&muf a wmh N yD [ k
cE¨mç y#dpöorkyÜg'f\taMumif;w&m; tusdK;w&m;ukdvnf; xkod \
l pdwrf mS wnfawmh\/
odjrifEkdif\/ pdwfrSmwnfykH
r*¾ or*Ø ó ÓPH ? 'k a u© a ywH ÓPH ?
pdwfrSmwnfaom pum;onf ra&GUrajymif;wmukdqkdonf/
'k u © o rk ' a,aywH ÓPH ? 'k u © e d a &ma"aywH
b,f v k d r a&G U ajymif ; oenf ; / oif o nf vl j zpf o nf u pí
ÓPH ? 'k u © e d a &m"*grd e D , m y#d y 'g,aywH
pm;&if;vJvlç oGm;&if;vJvlç ajym&if;vJvlç b,ftrIudkrqkd
ÓPH/
jyKvyk &f if;vJ vly[ J k xifaeaom oif\pdwo f nf wpfcgwpf&H
teuf/ / r*¾ or*Øó? r*fESifhjynfhpkHaomol\/ ,H
a&GUajymif;í igonf acG;rsm;jzpfava&mhovm;? okdUr[kwf
ÓPH? tMuifr*fÓPfonf/ twd¦? &Sd\/ {wH ÓPH? xkd
EG m ; paom wd & pä m ef r sm;jzpf a va&mh o vm;[k wpf c grQ
ÓPfonf/ 'kau©yÓ d PH? 'kuo © pömukv d nf;od\/ {wH ÓPH?
ratmufarhb;l wmukd pdwrf a&GUrajymif;[k qk\ d /
xkÓd Pfonf? 'kuo © rk'a,ydÓPH? 'ku\ © taMumif; ork',
opömukv d nf; od\/ {wH ÓPH? xkÓ d Pfonf/ 'kue© ad &ma"yd tyg,fra&mufykH
ÓPH? 'ku©\csKyf&m eda&m"opömukdvnf; od\/ {wH ÓPH? xkUd twl ½kyef mrfwUdk \ rjzpfay:bJcsKyaf om edAmÁ eftm½ko
H Udk
xkdÓPfonf/ 'ku©eda&m"*grdeD,m y#dy'g,ydÓPH? 'ku©\ wpfcgwpfacgufrQ awGUbl;ç a&mufbl; aomol\ pdwfonf
csKy&f m edAmÁ efoUdk a&mufaMumif; tusirhf *¾opömukv d nf; od\/ vnf; igonf tyg,fokdUrsm;a&mufOD;rSmvm;? ra&mufawmh
bl;vm;qkw d m 'd[G pdwf onf tukeaf ysmufuif;Ny;D pm;&if;vJ
ig;yg;oDv vkyH Hk tyg,fra&muf? oGm;&if;vJ tyg,fra&muf? &yf&if;ç xkid &f if;ç
þokUd ½kyef mrfwUkd \ rjzpfay:bJ csKyaf omtm½koH Udk wpfBurd f tdyf&if;vJ tyg,fra&muf[k pdwfütNrJxifaeonfukd qkd\/
rQavmuf a&mufbl;ç &bl;aomolrSm olUtoufukdowfjcif;ç þokUd pdwüf tyg,fwcH g;ydwNf y[ D k tNrJ wnfaeaom yk*K¾d vu f dk
olUOpömukdcdk;,ljcif;ç olwpfyg;tdrf&mukdjypfrSm;jcif;ç rkom;ukd aomwmyefyk*d¾Kvf[kqkd\/
ÓPfpOf 10 yg; rif;uGe;f oGm; 135 136
usrf;*efüvnf; oAÁtyg,'Gg&med? tvHk;pkHaom tyg,f earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'ó
¨
wHcg;wkdUudk? yd'[wd? ydwf\[lí vnf;aumif;/ {0H? þokdU/ opömav;yg; rif;uGe;f oGm;
taeum edoo H 'g,aue? rsm;aomtmedoifuadk y;wwfaom/
aomwmywdåra*¾e? aomwmywdår*fESifh/ or®,kwHå? ,SOfaom a'oem opömav;yg;
ÓPH? ÓPfu/dk aomwmywdrå a*¾ÓPEÅ?d aomwm ywdrå *fÓPf opömqkw d muvJ - av;ckjym;
[lí/ 0kpw ö ?d qktd yf\/ 'kuo © pömqkwd muvJ - wpfcw k pfyg;
þum; ]aomwmyefy*k K¾d v}f jzpfywHk nf;/ ork',opömqkw d muvJ - wpfcw k pfyg;
ou'g*grfyk*d¾Kvf? tem*grfyk*d¾Kvf? &[EÅmyk*d¾Kvfjzpf&ef eda&m"opömqkw d muvJ - wpfcw k pfyg;
ukdvnf; þenf;twkdif;om tm;xkwf& onf/ O',AÁ, r*¾opömqkw d muvJ - wpfcw k pfyg;
ÓPf u pí ay:yk H o mxl ; \/ þok d U aom pum;tpOf j zif h txufygpum;t& qkt d yfaom 'kuo© pömç ork', opömç
ÓPfpOf 10-yg; rif;uGe;f oGm; onf ed*;kH urÜwf tqH;k owf\/ eda&m"opömç r*¾opöm[laom opöm 4-yg; w&m; wkUd onf
þum; - bk & m;&S i f \ a'oemuú r enf ; tpOf w G i f wif í a[m
igwkUd Ak'b ¨ mom - w&m;0g'\ awmfrltyfaom a'oemtpOfukd opömukd ac:qkdtyfaom
tqH;k tusihf - tqH;k tvkyf aMumifh a'oemopöm[k qk\ d /
tqH;k w&m; - tqH;k pum;
tqHk;vrf;aywnf;/ tm½kx
H if - Oypmopöm
ÓPfpOf 10-yg; rif;uGe;f oGm; Ny;D \/ yGm;rIç owdxif - r*¾opömyif
0dyóemÓPf 10-yg;o½kyfrSm or®oeÓPfrS ay:rIç ½kyef mrfxif - 'kuo
© pömyif
tEkavmrÓPftxd a&wGuf&efjzpfonf/ y,frçI avmbxif - ork',opömyif
csKyrf çI wPSmxif - eda&m"opömyif
þvuFmt& cGJa0íjy&efukdum; yGm;rIowdxifqkd&mü
r*¾if&Spfyg;w&m;wkdUonf or®m'd|dç or®mouFyÜç or®m0gpmç
or®mur®EÅç or®mtmZD0ç or®m0g,mrç or®mowdç or®m
orm"d[k &SdMuukef\/ xkdokdU&Sd&mü trSefjrifjcif;ukd or®m'd|d
opömav;yg; rif;uGef;oGm; 137 138 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
[kqo dk nf/ trSeBf ujH cif;ukd or®mouFy[ Ü q
k odk nf/ trSeaf jymqkd rkcsopöm
jcif ; uk d or® m 0gpm[k qk d o nf / trS e f t rI j yKjcif ; uk d yGm;rIç owdxif - r*¾opömyif
or®mur®EÅ qko d nf/ trSet f oufarG;jcif;ukd or®mtmZD0 qko d nf/ ay:rIç ½kyef mrfxif - 'kuo © pömyif
trSev f UkH vjyKjcif;ukd or®m0g,mr qko d nf/ trSef atmufarhjcif; y,frçI avmbxif - ork',opömyif
ukd or®mowdqo dk nf/ trSew f nfonfudk or®morm"dqo dk nf/ csKyrf çI ½kyef mrfxif - eda&m"opömyif
xkdokdUqkd&mü þr*¾if&Spfyg;w&m;wkdUonf r*¾opömom þokdUqkd&mü ]csKyfrI½kyfemrfxif - eda&m"opömyif] [k
jzpfMuukefaomaMumifh ½kyfemrfü trSef yGm;rItm½kHxifaom qk d a ompum;? aemuf u jyqk d c J h a om Oypmü ]csKyf r I
owdukd r*¾opömxJokdUoGif;í zGJUpnf;&ygojzifh r*¾opöm[k wPSmxif - eda&m"opömyif} [k qkcd ahJ ompum; 2-&yfwUdk wGif
qk\d / þxifaom owdjzifh yGm;rsm;aom r*¾opömukd txyfxyf wPSmcsKyfjcif;ESifh 'ku©csKyfjcif; 2-rsdK;jzpf\/ xkd 2-rsdK;wkdUü
½IrwS zf efrsm;aomolonf ½kyef mrfw&m; xif&mS ; ay:xifvmvdrhf ]a,m wóma,0 wPS m , taoo0d & m* ed a &ma"m
rnf/ xkad y:vmaom ½kyef mrfonfum; rnfol enf;? 'kuo © pöm rkwdå temva,mpma*g - y#deó d a*¾g} [lívnf; ]wPSmcsKy&f m
yifwnf;/ edAÁmefukd} jrwfpGmbk&m; a[m\/ ]'ku©eda&m" *grdeD y#dy'g
½k y f e mrf ' k u © awG U ygrsm;aomol o nf xk d ½ k y f e mrf ' k u © ü t&d,opHö} [lívnf; 'ku©csKyf&m edAÁmefukd jrwfpGmbk&m;yif
wyfrufzG,fç ESpfoufzG,fç wG,fwmzG,f jzpfaom wPSm a[m\/ xkdokdUyif a[maomfjim;vnf; ork',opömwPSm
avmb r&SdEkdifonfum; trSefyifjzpf\/ r&Sdukdqkdojzifh &Sdae aMumifhom 'ku©opöm ½kyfemrfjzpfonf[k a[mawmfrlonfh
aom wPSmavmbukd ork',opöm[k qkd\/ xdkavmb twkid ;f ork',opöm csKyjf cif;onf taMumif;csKyrf Qom jzpfay
wPSm ork',opöm\ csKy&f muku d m; eda&m"opöm[k qk\ d / onf/ 'kuo © pömcsKyjf cif;onf tusKd ;csKyrf Qomjzpfayonf/
xkt
d aMumif;ç tusKd ; 2-yg;wkUd wGif tusKd ;onf taMumif;
tvkyfopöm ESirhf uif;? taMumif;r&Su d tusKd ;w&m; rjzpfEidk af y/ jzpfaom
r*¾opömyGm;rS - 'kuo
© pömay: tusdK;vnf; wpfzefrjzpfu taMumif;vnf; wpfzefrjzpf
'kuo
© pömay:rS - ork',opömy,f Ekid af y/ okUd twGuf tusKd ;ESihf taMumif;onf qufpyfíae\/
y,fwohJ rk', - eda&m" tusd K ;um; rsuf a rS m uf t m½k H o mjzpf \ / taMumif ; um;
rsuu f ,G t
f m½kH omjzpf\/ Oyrm - vlwpfa,mufxo H Udk awGUvkd
aomaMumifhoGm;\/ oGm;aomol\vrf;wGifjzpf&m oGm;aom
opömav;yg; rif;uGef;oGm; 139 140 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
tjcif;t&mukdum; tawGUcHrnfholonf rjrifEkdifç rawGUEkdif?
ork',opöm - 4
tawGUcHrnfo h \l rsuaf rSmufoUdk a&mufí oGm;a&;qkcd iG jhf yKae
tm;xkww f o hJ abmuvJ - ork',yJ
onfuo dk m jrifEidk çf awGUEkid o
f vkd -
taMumif;qkw d o
hJ abmuvJ - ork',yJ
þOyrmü oGm;aomol\vrf;wGif b,fç nm wpfvSrf;pD
uyfNiwd ohJ abmuvJ - ork',yJ
oGm;vmrIum; taMumif;w&m;? oGm;vmojzifh rsufESmpkHnD
ydwyf ifwo hJ abmuvJ - ork',yJ
ajymqkad erIum; tusKd ;w&m;? xkUd twl ork',opömac:aom
ork',ó - tm,l[ea|mç ed'gea|m
wPS m avmbum; taMumif ; w&m;? 'k u © o pö m
oHa,m*a|mç yvdaAm"a|m? wxa|m/
ac:aom ½kyef mrfum; tusKd ;w&m;/ wkid yf if&efomG ;aomol\
vmcJah om vrf;c&D;tpOfudk twkid yf ifc&H olonf rjrifEidk o f vkd eda&m"opöm - 4
ork',opömtaMumif;w&m; csKyfonfukdvnf; rjrifEkdifay/ uRwv f w
G w f o hJ abmuvJ - eda&m"yJ
wkdifyif&mü rsufESmpkHnD wpfOD;ESifhwpfOD; 'd| rsufarSmuf uif;qdww f ohJ abmuvJ - eda&m"yJ
awG U jrif & ovd k tusd K ;jzpf a om 'k u © o pö m csKyf N id r f ; aom rjyKjyifwo hJ abmuvJ - eda&m"yJ
oabmukdom rsufarSmufjyKEkdifayvdrfhrnf/ xkdpum;onf raowJo h abmuvJ - eda&m"yJ
]edAÁme opdäud&d,mp {wH r*Fv rkwårH} [laom a'oem eda&m"ó - edó&Pa|mç 0da0ua|mç
awmfEiS v hf nf; uku d n f \
D / tocFwa|mç trwa|m? wxa|m/
r*¾opöm - 4
opömteuf 16-csuf xGuaf jrmufwo hJ abmuvJ - r*¾yJ
'kuo © pöm - 4 taMumif;qkw d o hJ abmuvJ - r*¾yJ
ESyd pf ufwo hJ abmuvJ - 'kuy© J jrifEidk w
f ohJ abmuvJ - r*¾yJ
jyKjyifwo hJ abmuvJ - 'kuy© J Bu;D rSL;wJo
h abmuvJ - r*¾yJ
ylavmifwo hJ abmuvJ - 'kuy© J r*¾ó - ed,smea|mç a[wka|mç
azmufjyefwo hJ abmuvJ - 'kuy© J 'óea|mç tm"dyaw,sa|m? wxa|m/
'kuó © - yDVea|mç ocFwa|mç opömav;yg; rif;uGe;f oGm; Ny;D \/
oEÅmya|mç 0dy&dPmra|? wxa|m/
141 142 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
earm wó b*0a wm t&[awm or®morÁK'ó
b*0awm ¨ ]a0'emEkyóem} owdy|mefw&m;onfvnf; okca0'em
owdy|mefw&m; rif;uGef;oGm; wpf r sd K ;ç 'k u © a 0'emwpf r sd K ;ç t'k u © r ok c a0'emwpf r sd K ;ç
omrd o ok c a0'emwpf r sd K ;ç ed & mrd o ok c a0'emwpf r sd K ;ç
ygVdbmom yGm;ykH omrdo'kua© 0'emwpfrsKd ;ç ed&mrdo'kua© 0'emwpfrsKd ;ç omrdo
um,*wmowduydk mG ;rS - okbonmy,f t'k u © r ok c a0'emwpf r sd K ;ç ed & mrd o t'k u © rok c a0'em
a0'em*wmowduydk mG ;rS - okconmy,f wpfrsKd ; þokUd aom a0'emw&m;wkUd üvnf;aumif;/
pdw*å wmowduydk mG ;rS - edpoö nmy,f ]pdwåmEkyóem} owdy|mefw&m;onfvnf; o&m*pdwfç
"r®*wmowduydk mG ;rS - twåonmy,f/ 0Dw&m*pdwfç oa'gopdwfç 0Dwa'gopdwfç oarm[pdwfç
þok d U qk d & mü owd y |mef w &m;onf um,mEk y óem 0D w arm[pd w f ç oH c d w å p d w f ç 0d u d © w å p d w f ç r[*¾ w pd w f ç
owd y |mef ç a0'emEk y óem owd y |mef ç pd w å m Ek y óem tr[*¾wpdwfç oOwå&pdwfç tEkwå&pdwfç orm[dwpdwfç
owdy|mefç "r®mEkyóem owdy|mef[k 4-yg;jzpfownf;/ torm[d w pd w f ç 0d r k w å p d w f ç t0d r k w å p d w f þok d U aom
xkd 4-yg;wkUd wGif pdwfw&m;wkdUüvnf;aumif;/
]um,mEk y óem} owd y |mef o nf v nf ; tómoç ]"r®mEkyóemç owdy|mefw&m;onfvnf; eD0&Pw&m;
yómo? xGufavç 0ifavukdrSwfí yGm;rsm;aom um,m 5-yg;ç Oyg'gefcE¨m 5-yg;ç tZÑwdåu Am[d&m,we 6-yg;ç
Ekyóemowdy|mefwpfrsdK;/ £&d,mykxf 4-yg; oGm;jcif;ç opöm 4-yg; þokdUaom oabmw&m;wkdUüvnf;aumif;/
&yfjcif;ç xkdifjcif;ç tdyfjcif; ukdrSwfí yGm;rsm;aom um,m xifaomowdEiS hf ½Irw S f yGm;rsm;tm;xkwaf om a,m*Dy*k K¾d vt f m;
Ekyóemowdy|mefwpfrsdK;/ auG;jcif;ç qefUjcif; tp&Sdonfukd uk d , f ü owd x m;í yG m ;rsm;ygvQif wif h w ,f \ [l a om
rSwfí yGm;rsm;aom um,mEkyóem owdy|mefwpfrsdK;/ okb trSw&f adS om onmtrSwo f nf uGmjywfawmh\/
yljcif;ç at;jcif; tp&SdonfukdrSwfí yGm;rsm;aom um,m aemufujyqkdcJhNyD;aom a0'emw&m;wkdUü yGm;rsm;rSwfom;
Ekyóem owdy|mefwpfrsdK;/ qHyifç arG;nif;paom 32-yg; aom a,m*D o nf cH p m;rI a 0'em[l o rQ csrf ; omok c [k
aom aum|mouk d rS w f í yG m ;rsm;aom um,mEk y óem xifrw S af om trSwrf mS ;onm udavomonfvnf; jywf uGmí
owdy|mefwpfrsdK; þig;rsdK;ESifhwuG od0xd 9-ykdif;rSvmaom &Si;f awmh\/ 4if;tjyif aemufujyqkd xkx d pdk w
d wf Udk \ jzpfay:rIukd
od0xdu 9-rsdK;[k qkdtyfaom um,mEkyóemowdy|mef Munf½h rI w S o
f m; owdxm;í yGm;rsm;rjywf txyfxyftm;xkwf
14-yg;wkdUudkvnf;aumif;/ aomolrmS pdwo f nfNr\J ç pdwo f nf wnf\ [laom trSwrf mS ;
owdy|mefw&m; rif;uGe;f oGm; 143 144 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
ed p ö o nmaysmuf u if ; í vG w f a jrmuf E k d i f \ / xk d r S w yg; vnf;aumif;? 1-vaomfvnf;aumif;? 15-&uf aomfvnf;aumif;
txuf a zmf j yyg eD 0 &P paom oabmw&m;wk d U ud k tm;xkwfu txufygzkdvf 2-yg; cHpm;&yg\/ 15-&ufum;
½Irw S yf mG ;rsm;aomolrmS b,ft&mrqkd xkx
d jdk yKvyk rf w
I Udk ü ighu,
dk çf tcsd e f r sm;onf x if t H h ? 7-&uf E S i f h y if txuf y gzk d v f 2-
igh[mç ighOpöm[k tpOfpGJvrf; rjywfwrf;jzpfay:íaeaom yg;cH p m;&aMumif ; uk d usrf ; jrwf o wd y |mef w G i f bk & m;&S i f
twåonm udavomonf y,fuGmjywfjcif;jzifh ½kyfodrf;jcif; ukd,fawmfjrwf a&TEIwfawmfrS wyftyfrdefU>rufawmf rlcJhyg\/
okUd a&muf&avawmhownf;/ okdUtwGuf aomuw&m;ç y&da'0w&m;rS vGwfajrmufvkd
MuukefaomolwkdUonfvnf;aumif;? 'ku©w&m;ç a'greó
jrefrmbmom yGm;ykH w&m;wk d U \ csKyf j cif ; iS m tvk d & S d M uuk e f a om ol w k d U onf
uk,d üf owdxif - okbonmpif vnf;aumif;? edAmÁ efqadk om tocFw"mwf jrwfaom w&m;udk
a0'emüowdxif - okconmpif &jcif;ç a&mufjcif;ç rsufarSmufjyKjcif;iSm tvkd&SdMuukefaom
pdwüf owdxif - edpo ö nmpif olwUdk onfvnf;aumif; þ 4-yg;aom um,ç a0'emç pdwçå
oabmüowdxif - twåonmpif "r®[q k tkd yfaom owdy|mefwUdk udk aeUnrjywf yGm;rsm;tm;xkwf
þ 4-yg;aom owdy|mefw&m;ukd vHkUvr,kwf ckepfESpf Mu&mownf;/
wkdifwkdif BudK;yrf;tm;xkwfaom olawmfpif taygif;wkdUonf owdy|mefw&m; rif;uGef;oGm; NyD;\/
2-yg;aomzkv d w f Udk wGif wpfyg;yg;aomzkv d of Udk &Ekid çf a&mufEidk \
f /
(0g) tem*grf &[EÅm wkdifatmif jzpfEkdif\[kqdkvdkonf/
ckepfESpfqkdonfum; ESpfy&dapä'rsm;vGef;vSojzifh yg&rDorÇm&
aemufcH &Syd gu 6-ESpaf omfvnf;aumif;? 4-ESpaf omfvnf;aumif;?
3-ES p f a omf v nf ; aumif ; ? 2-ES p f a omf v nf ; aumif ; ?
1-ESpfaomfvnf;aumif; tm;xkwfum txufygzkdvf 2-yg;
cHpm;&yg\/ 1-ESpfrlum; tcsdef ykdif;jcm; rsm;ao;ygrl yg&rD
taMumif ; uH & if h o ef a om yk * d ¾ K vf r sm;jzpf y gu 7-vaomf
vnf;aumif;? 6-v aomfvnf;aumif;? 5-vaomfvnf;aumif;?
4-vaomfvnf;aumif;? 3-vaomfvnf;aumif;? 2-vaomf
145 146 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
þokdUqkd&m a'oemtpOfrSm t,kwfw&m; 2-yg;[lonf
um; ig;yg;tm½kH umr*kPfukd tNrJ cHpm;avh&Sdaom oabm
earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'ó
t&[awm ¨ w&m;wkUd udk t,kww f &m; wpfyg;[kq\ dk / þt,kww f &m; jzifh
jyKusirhf vwf rjywfaeaom olonfvnf; r*fzv dk ef Ad mÁ ef qkad om
"r®pMumw&m; rif;uGe;f oGm; udavomaoaMumif;w&m;udk rawGUç rjrifç rxif Ekid af omaMumifh
a[m&m rmwdum umrokcvdu ’ mEka,m* t,kww f &m;[k qkad wmfral csonf/
jynfemrnfu - Am&mP wpfckaom t,kwfw&m;um; a&ikwfç rD;vIHç wkH;ckefç
Z,fckwfjcif; paom udavompdwfryGm; &atmif jyKvkyfjcif;?
awmemrnfu - rd*'g, xd k r S w yg; ]yÍö w y} ac:aom tusif h o nf u m; rD ; av;yk H
a[mwJb h &k m;u - a*gwr zkdí tvGefjyif;xefaom aeylt&SdefwGif xkdifvsufusifhjcif;[k
w&m;emrnfu - "r®puú qkt d yfaom 5-yg;aom tyl'Pfudk onf;cHí jyKusiahf ewke;f wGif
w&m;OD;awGUwmu - aum@n/ udavomw&m;rwd;k yGm;[k t,l&o dS jzifh uk,
d yf ifyef;jcif; cH&aom
þokdUqkdtyfESifhtnD igwkdU\oHk;vlUocif bk&m;&Sifonf twåuv d rxmEka,m* tusiw hf nf;[laom t,kww f &m; wpfc/k
aumZmouú&mZf 103-ckEpS f 0gqkd vjynfah eUü Am&mPoDjynf þt,kwfw&m; 2-ckukd usifhBuHaeygrlum; r*fzkdvfedAÁmef
rd*'g0keaf wmü aum@nç 0yÜç b'd, ´ ç r[memrfç tóZd [k r&wmrSeaf omaMumifb h &k m;&Sio f nf {ueftm;jzifh y,fawmfr\ l /
qktd yfaom yÍö0*Di¾ g;OD;wkUd tm; "r®pMumw&m;OD;ukd a[mawmfrl þt,kwfw&m; 2-yg;wkdU\ tv,fvrf;aMumif;jzpfaom
avownf;/ vrf;BuD;onfum; rZÑdry#dy'gvrf;[k ac:\/ þrZÑdrvrf;\
tusifhonfvnf; tvGefyifqef;Mu,fvSojzifh omrefÓPf
t,kww f &m; 2-yg;
&Sdaom yk*d¾KvfwkdUrSm ouf0if,kHMunfEkdif&efvnf; (0g) odEkdifç
t,kww f &m; 2-yg;ukv d J - bk&m;uy,f jrifEkdif&efvnf; tvGefyifcJ,Of;aomtusifhjrwfjzpf\/ þ
"r®pMumw&m;ukv d J - a[mMum;w,f tusifh jrwfw&m;onf tjcm;r[kwf? r*¾if&Spfyg; jrwfw&m;
rZÑrd vrf; - tusiq hf ef;Mu,f BuD;yifjzpfayawmh\/
r*¾i&f pS yf g; - jrwfw&m;tv,f/
"r®pMumw&m; rif;uGe;f oGm; 147 148 rif;uGef;oGm;aygif;csKyf
r*¾if&Spfyg; tpkta0; jzpfygaomaMumifh orm"du©E¨m[k qkdonf/ þ
or®m'd|rd *¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f cE¨moH;k yg;ukq
d o
dk jzifh r*¾i&f pS yf g;[k od&onf/
or®mouFyrÜ *¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f
or®m0gpmr*¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f oDvu©E¨m r*¾ifoHk;yg;ESifh orm"du©E¨m r*¾ifoHk;yg; 4if;
or®mur®ErÅ *¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f ajcmufyg;aomw&m;wkdUonf wnfMunfrI orm"dESifh tquf
or®mtmZD0r*¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f tpyfjzpfaeygojzifh orx[kqkd&onf/ <uif;aomynmu©E¨
or®m0g,r r*¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f ü&Sdaom r*¾if 2-yg;onf odrI½kyfemrftm½kHü qufpyfaeyg
or®mowdr*¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f
ojzifh 0dyóem[kq&dk onf/ orxESi0hf yd óem? orm"dEiS hf ynm
or®morm"dr*¾iu f vJ - w&m;jrwftv,f
þokdUqkd&mü or®m'd|d[lonf trSefjrifjcif;ukdqkdonf/ 2-yg; pkHonfudk bm0emcsdef[kqkd\/ þokdU bm0em csdefwGif
or®mouFy[ Ü ol nf trSeBf ujH cif;ukd qko d nf/ or®m0gpm[lonf wifía0zefEidk af omaMumifh r*¾i&f pS yf g;w&m; udk jrwfaomw&m;ç
trSeaf jymqkjd cif;ukq d o dk nf/ or®mur®E[ Å o
l nf trSejf yKjcif;ukd xl;aomw&m;ç tv,ftvwfvrf;udk wef;wef;rwfrwfoGm;
qkdonf/ or®mtmZD0[lonf trSeftoufarG;rIudk qkdonf/ Ekid af om w&m;[k qko d nf/
or®m0g,mr[lonf trSeftm;xkwfjcif;udk qkdonf/ or®m
owd [lonf trSefatmufarhjcif;ukd qkdonf/ or®morm"d
[lonf trSefwnfjcif;ukd qkdonf/ okdUtwGuf or®m'd|d r*¾if 2-rsKd ;
trS e f j rif j cif ; qk d w m pum;ü tvG e f ü jrif o nf [ l í vnf ; r*¾iq
f w
dk mu 2-rsKd ;&Sd
rqk&d m/ t,kwüf jrifonf [lívnf; rqk&d m/ tv,ftvwfü 0dyóemr*¾iu f - wpfrsKd ;&Sd
jrifaom tjrifro S mvQif jrwfaomjrifjcif;[k qk&d ygonf/ avmukw&å mr*¾iu f - wpfrsKd ;&Sd
xkdpum;wkdUwGif or®m'd|dç or®mouFyÜr*¾if 2-yg;onf
0dyóemr*¾it f m½ku H - ocFww&m;
ynm\tpkta0;jzpfygaomaMumifh ynmu©E¨m[kqkdonf/
or®m0gpmç or®mur®EÅç or®mtmZD0r*¾if 3-yg;onf oDv\ avmukw&å mr*¾it f m½ku
H - tocFww&m;
tpk t a0;jzpf y gaomaMumif h oD v u© E ¨ m [k q k d o nf / or® m ocFwqkw d mu - ½kyef mrfw&m;
0g,mrç or®mowdç or®morm"dr*¾if 3-yg;onf orm"d\ tocFwqkw d mu - edAmÁ efw&m;
"r®pMumw&m; rif;uGe;f oGm; 149
txufygvuFmt& r*¾if&Spfyg;w&m;onfum;
y#dy'g ÓP'óe0dok'd¨twGif;ü tm½kHtm;jzifh
usqif;í yGm;rsm; tm;xkwf&aom 0dyóemr*¾if
wpfrsdK;? ÓP'óe 0dok'd¨ twGif;ü tm½kHtm;jzifh
usqif;í edAÁmeukdrsufarSmufxifxif odjrifaom
r*¾iw
f pfrsKd ;[k 2-rsKd ;&S\
d / xkd 2-rsKd ;wkUd wGif y#dy'g ÓP
'óe0do'k t ¨d wGi;f ü tm½ku H sqif;aom r*fonfum;
avmukw&å m orkapä'y[mefjzifh udavomukd ry,f
jzwf&ao;aomaMumifh w'*Fr*f[v k nf;ac:\/

"r®pMumw&m; rif;uGe;f oGm; Ny;D \/

You might also like