Rozklad Materialu Dla Klasy 7 PDF

MATERIAŁY POMOCNICZE DLA NAUCZYCIELA
DO PRZYGOTOWANIA ROZKŁADU MATERIAŁU – KLASA 7

Temat lekcji Materiał Wymagania szczegółowe w odniesieniu do podstawy Wymagania szczegółowe zoperacjonalizowane
programowej (*wymagania z podstawy programowej Uczeń:
dotyczącej klas 4–6)
Uczeń:
U ŹRÓDEŁ
My spadkobiercy
1 Podręcznik: II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
Źródło – wyraz U źródeł, s. 7  rozumie dosłowne i przenośne znaczenie  odróżnia znaczenie dosłowne i przenośne
wieloznaczny. wyrazów w wypowiedzi; rozpoznaje wyrazy wyrazów w wypowiedzi
wieloznaczne; rozumie ich znaczenie w tekście  zna związki frazeologiczne z wyrazem źródło
oraz świadomie wykorzystuje do tworzenia  wyjaśnia metaforyczne znaczenie wyrazów
własnych wypowiedzi – II.2.4* w związku frazeologicznym i powiedzeniach
 rozpoznaje związki frazeologiczne, dostrzega
ich bogactwo, rozumie ich znaczenie w tekście
oraz świadomie wykorzystuje do tworzenia
własnych wypowiedzi – II.2.4*
III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje opowiadanie z mottem w formie
danej formy gatunkowej kompozycję oraz związku frazeologicznego lub powiedzenia
zasady spójności językowej tekstu – III.1.3
1 Podręcznik: I. Kształcenie literackie i kulturowe. Czytanie tekstów kultury
Jesteśmy Agnieszka  wykorzystuje w interpretacji tekstów  wymienia przykłady wpływu kultury
spadkobiercami Suchowierska, Piękna literackich elementy wiedzy o historii i kulturze śródziemnomorskiej na kulturę europejską
przeszłości. Helena i początki, s. 8 – I.1.10
IV. Samokształcenie
 rzetelnie, z poszanowaniem praw autorskich  podaje znaczenie i pochodzenie swojego
korzysta z informacji – IV.1 imienia, wykorzystując informacje ze słownika
wyrazów obcych lub innych źródeł
 określa okoliczności stosowania łacińskich
powiedzeń i cytatów
1 Podręcznik: II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie słownictwa
Porównanie Hezjod, Narodziny  dostrzega zróżnicowanie słownictwa – II.2.1  porównuje przekład tekstu z jego parafrazą
opowieści bogów (Theogonia) III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
1
o mitycznych (fragment), s. 11; Nikos  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  opowiada treść mitu o początkach świata,
początkach świata. Chadzinikolau, formach gatunkowych: opowiadanie – III.2.1* korzystając z podanego schematu
Bogowie i ludzie, s. 14  wykonuje przekształcenia na tekście cudzym,  dokonuje swobodnej przeróbki tekstu
w tym parafrazuje – III.2.2 mitologicznego
1 Podręcznik: I. Kształcenie literackie. Czytanie utworów literackich

Wyobrażenie Słowiańskie bogi  rozpoznaje czytany utwór jako mit – I.1.3*  zna wyobrażenie Prasłowian na temat
Prasłowian (na podstawie książki powstania świata
o powstaniu świata. Tadeusza Linknera),  identyfikuje postaci bogów słowiańskich
s. 17  porównuje greckie i prasłowiańskie
wyobrażenie o powstaniu świata
II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
 zna sposoby wzbogacania słownictwa – II.2.3  dochodzi etymologii imion bogów słowiańskich
III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  prezentuje panteon słowiański (w dowolnej
formach gatunkowych: opowiadanie (twórcze) formie)
– III.2.1  redaguje opowiadanie o powstaniu świata
1 Podręcznik: I. Kształcenie literackie. Czytanie utworów literackich
Pochwała Stwórcy Jan Kochanowski, ***  charakteryzuje podmiot liryczny – I.1.9*  charakteryzuje podmiot liryczny
i Jego dzieła w [Czego chcesz od nas,  rozpoznaje rodzaje literackie: liryka; określa  zna pojęcia: liryka, podmiot liryczny, hymn,
pieśni Jana Panie…], s. 21 cechy charakterystyczne dla poszczególnych pytanie retoryczne, wiersz sylabiczny, pieśń,
Kochanowskiego. rodzajów i przypisuje czytany utwór do hymn
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. odpowiedniego rodzaju – I.1.1  analizuje budowę wiersza sylabicznego
Kształcenie literackie.  rozróżnia gatunki liryki, w tym: pieśń, i wymie-  określa cechy pieśni
Liryka i gatunki nia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy  opisuje obraz poetycki
liryczne, s. 107 gatunkowe czytanych utworów – I.1.2  przyporządkowuje utwór do gatunku
 zna i rozpoznaje w tekście literackim: pytanie literackiego
Ćwiczenia. Liryka
retoryczne oraz określa ich funkcję – I.1.4*  określa postawę podmiotu lirycznego
i gatunki liryczne, s. 4
 określa tematykę oraz problematykę utworu –  opisuje adresata lirycznego
I.1.12*
 wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji – I.1.1*
II. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
 określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3  określa tematykę wypowiedzi lirycznej
 tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporząd-  redaguje wypowiedź uzasadniającą
kowaną wypowiedź, stosując odpowiednią do  opisuje nastrój utworu z wykorzystaniem
danej formy gatunkowej kompozycję i układ podanego słownictwa
2
graficzny; rozumie role akapitów w tworzeniu
całości myślowej wypowiedzi – III.1.3*
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy
i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu
rozprawki oraz innych tekstów argumentacyj-
nych – III.1.4
1 Podręcznik: I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Odkrywamy Szkoła pisania. Opis  interpretuje dzieła sztuki (obraz) I.2.3  odpowiada na pytania do tekstu
tajemnice obrazu obrazu. Wyrażanie  wyszukuje w tekście potrzebne informacje –  porównuje opisy obrazu
Williama Blake’a. opinii – William Blake I.2.1*
Stworzenie świata, s. 24 III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
 gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy  gromadzi informacje do opisu obrazu
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. potrzebny do tworzenia wypowiedzi – III.1.2  odróżnia twierdzenia od argumentów
Czytanie ze zrozumie-  wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy  redaguje tekst na komputerze, wprowadzając
niem. Symbol, s. 4; i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu zmiany edytorskie
Formy wypowiedzi. rozprawki oraz innych tekstów
Opis obrazu. argumentacyjnych – III.1.4
Wyrażanie opinii, s. 25 III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
 formułuje pytania do tekstu – III.2.3*  formułuje pytania na temat obrazu
Ćwiczenia. Opis
obrazu, s. 6  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis obrazu, korzystając z podanego
formach gatunkowych: opis – III.2.1* słownictwa
 redaguje własną opinię na temat dzieła sztuki
i ją uzasadnia
1 Podręcznik: II. Kształcenie językowe. Komunikacja językowa i kultura języka
Fonetyka – nauka Fonetyka. Przypom-  rozumie pojęcia: głoska, litera, sylaba – II.3.5*  rozumie pojęcia: fonetyka
o dźwiękach nienie podstawowych  zna pojęcia: głoska, samogłoska, spółgłoska,
mowy. pojęć, s. 28 sylaba, litera
 rozumie funkcję litery i w wyrazie
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1.
Fonetyka. Przypomnie-
nie podstawowych
pojęć, s. 72
Ćwiczenia. Fonetyka,
s. 9
1 Podręcznik: I. Kształcenie literackie i kulturowe. Czytanie utworów literackich
Szukanie własnych Katarzyna Marciniak  charakteryzuje bohaterów w czytanych  porównuje postaci, wykorzystując podane
dróg Dobroczyńca ludzkości, utworach – I.1.9* słownictwo
3
wyznacznikiem s. 30  wskazuje i omawia wątek główny – I.1.1*  rozpoznaje wątek zbrodni i kary
człowieczeństwa. II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
 rozpoznaje w wypowiedziach związki frazeolo-  stosuje podane związki frazeologiczne w opisie
giczne, dostrzega ich bogactwo, rozumie ich postępowania i postawy Prometeusza
znaczenie oraz poprawnie stosuje w wypowie-
dziach – II.2.5*
 opowiada o przeczytanym tekście – III.2.5*  wyjaśnia powstanie człowieka według mitologii
 redaguje notatki – III.2.4* greckiej
 rozumie znaczenie wyrazu prometeizm
 odnosi do współczesności postawę Prometeusza
Rodowód człowie- Stworzenie człowieka  recytuje utwór literacki w interpretacji zgodnej  rozpoznaje wiersz wolny
ka w świetle (fragment Księgi z jego tematem i stylem – I.1.12  dokonuje interpretacji głosowej wiersza
biblijnej Rodzaju), s. 34 II. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
i współczesnej  rozumie swoistość tekstów kultury  omawia cechy wiersza wolnego
opowieści. Michał Anioł przynależnych do: literatury – I.2.8*  porównuje fragment Biblii z wierszem
Stworzenie Adama,
fresk z kaplicy
Sykstyńskiej, XVI w.,
s. 34
Roman Branstaetter
Stworzenie człowieka,
s. 35
Źródła i znaczenie Skarbiec języka.  rozpoznaje w wypowiedziach związki frazeolo-  zna źródła frazeologizmów, np. mitologia,
związków Pochodzenie giczne, dostrzega ich bogactwo, rozumie ich Biblia, literatura, historia
frazeologicznych. frazeologizmów, znaczenie oraz stosuje w wypowiedziach –  rozpoznaje frazeologizmy pochodzenia
s. 36 II.2.5* mitologicznego, biblijnego
 rozumie dosłowne i przenośne znaczenie  wyjaśnia znaczenia związków frazeologicznych
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. wyrazów w wypowiedziach – II.2.4*  poprawia błędy językowe we frazeologizmach
Skarbiec języka.
 stosuje frazeologizmy
Frazeologizmy, s. 53
 przypisuje słowom ich znaczenie
1 Podręcznik: I. Kształcenie literacki i kulturowe. Czytanie utworów literackich
Rozprawa Norman Davies  rozpoznaje czytany utwór jako mit – I.1.3*  określa rolę epitetów, porównań i przenośni
historyka Legenda o Europie,  zna i rozpoznaje w tekście literackim: epitety, w tekście
4
z historią – s. 40 porównania, przenośnie oraz określa ich  omawia funkcję podtytułu
Norman Davies funkcje – I.1.4*  wyjaśnia związek mitu z historycznym faktem
o Europie.  omawia funkcję elementów konstrukcyjnych
utworów, w tym podtytułu – I.1.5*
 wykorzystuje w interpretacji tekstów elementy
wiedzy o historii i kulturze – I.1.10
I. Kształceni literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
 dostrzega różnice między literaturą piękną  odczytuje różne teksty kultury (tekst
a literaturą popularnonaukową i określa funkcje popularnonaukowy, mapę, monetę)
tych rodzajów piśmiennictwa – I.1.4  rozumie tekst popularnonaukowy
 wyszukuje w tekście potrzebne informacje –
I.2.1
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  tworzy tekst na podany temat
danej formy gatunkowej kompozycję oraz
zasady spójności językowej między akapitami –
III.1.3
 tworzy plan odtwórczy tekstu – III.2.3*  redaguje plan wydarzeń
Europa jako dom Czesław Miłosz Z okna,  charakteryzuje podmiot liryczny – I.1.9*  charakteryzuje podmiot liryczny
w wierszu s. 44  rozpoznaje czytany utwór jako baśń – I.1.3*  rozpoznaje typowy dla baśni początek utworu
Czesława Miłosza.  zna i rozpoznaje w tekście literackim: epitet,  określa funkcję epitetów w utworze
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. porównanie, przenośnię i określa ich funkcje –  rozpoznaje przenośnie i określa ich funkcję
Czytanie ze zrozumie- I.1.3*  rozpoznaje porównanie i określa jego funkcję
niem. Czytanie tekstu
 wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji – I.1.1*  odwołuje się do wiedzy historycznej
poetyckiego, s. 6;
 wykorzystuje w interpretacji tekstów w interpretacji utworu
Kształcenie literackie.
literackich elementy wiedzy o historii i kulturze
Powtórzenie wiado-
– I.1.10
mości o środkach
poetyckich, s. 111 II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
 dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym  analizuje język wypowiedzi podmiotu
Ćwiczenia. Przypom- rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słow- lirycznego
nienie wiadomości nictwo o ograniczonym zasięgu (np. terminy
o środkach naukowe, kolokwializmy) – II.2.1
stylistycznych, s. 11
5
Sposób na dobrą Szkoła pisania.  dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym  rozpoznaje język polski w grupie języków
notatkę. Notatka, s. 45 rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słow- prasłowiańskich
nictwo o ograniczonym zasięgu (np. terminy
Ćwiczenia. Różne typy naukowe, archaizmy, kolokwializmy) – II.2.1
notatek, s. 13 III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
 redaguje notatki – III.2.4*  tworzy notatki słowne lub słowno-graficzne
 uzupełnia tekst notatki
Śladami cywilizacji
Cechy stylu Pojęcie cywilizacji na  wyszukuje w teście potrzebne informacje –  rozumie tekst naukowy
naukowego na podstawie na podstawie I.2.1  porównuje hasła słownikowe z treścią tekstu
podstawie artykułu artykułu Colina  dostrzega różnice miedzy literaturą piękną naukowego
Powstanie Renfrew Powstanie a literaturą naukową i określa funkcje tych
cywilizacji. cywilizacji, s. 47 rodzajów piśmiennictwa – I.2.4
II. Kształcenie językowe. Komunikacja językowa i kultura języka
Czytanie ze zrozumie-  identyfikuje odbiorcę wypowiedzi – II.3.2*  określa adresata tekstu naukowego
niem. Tekst naukowy III. Tworzenie wypowiedzi.
i popularnonaukowy,  uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  rozmawia na określony temat, korzystając
s. 15 III.1.1 z podanego planu

Czym jest kultura? Skarbiec języka. Hasło  wyszukuje w tekście potrzebne informacje –  rozumie treść hasła słownikowego i encyklo-
encyklopedyczne I.2.1 pedycznego
i słownikowe, s. 49  zna pojęcia: kultura, kultura duchowa, kultura
materialna
 zwraca uwagę na typy definicji słownikowych,  określa cechy charakterystyczne dla hasła
określa ich swoistość – IV.6 słownikowego
Etykieta językowa Kultura wypowiedzi.  rozumie pojęcie grzeczność językowa i stosuje  rozumie pojęcia: kultura języka, etykieta
na co dzień. Etykieta językowa. ją w swoich wypowiedziach – II.3.1 językowa, szablon językowy
Szablon językowy,  rozumie, na czym polega błąd językowy –  w roli określonych nadawców formułuje
s. 51 II.3.3 powitanie, prośbę, podziękowanie, przeprosiny,
gratulacje z zachowaniem kultury języka
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. i etykiety językowej
Skarbiec języka.
6
Kultura języka. Etykieta
językowa. Szablon
językowy, s. 56
Ćwiczenia. Kultura
wypowiedzi. Etykieta
językowa, s. 15
Dlaczego ludzie Fryderyk Zawielski  wyszukuje w tekście potrzebne informacje –  rozumie tekst popularnonaukowy
mierzą czas? Czas i kalendarz, s. 52 I.2.1
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  rozmawia na temat współczesnych kalendarzy
III.1.1*
Podział głosek Fonetyka. Podział  rozpoznaje wyrazy wieloznaczne – II.2.4*  artykułuje głoski nosowe ze względu na
w języku polskim. głosek, s. 55 znaczenie wyrazów
Nauka o języku.  rozumie, na czym polega błąd językowy –  poprawia błędy językowe w związkach
Fonetyka. Podział II.3.3 frazeologicznych
głosek, s. 77 II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
 wykorzystuje wiedzę o różnicach w pisowni  poprawia błędy językowe
samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek
twardych i miękkich, dźwięcznych
i bezdźwięcznych – II.4.3
Uczymy się Platon Pismo i pamięć,  opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala  porządkuje plan wypowiedzi
argumentować s. 58 kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną
własne zdanie. zależność – I.1.7*
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Czytanie ze zrozumie-
niem. Argument,  wyszukuje w tekście potrzebne informacje –  uzupełnia notatkę informacjami z tekstu
kontrargument, s. 8; I.2.1
Formy wypowiedzi. III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
Wypowiedź  wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy  wyraża swoją opinię na podany temat
argumentacyjna, s. 27 i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu  podaje własne argumenty dowodzące
rozprawki oraz innych tekstów argumentacyj- słuszności lub podważające (kontrargumenty)
nych – III.1.4 tezę
7
Historia powstania Agnieszka  rozpoznaje fikcję literacką, rozróżnia i wyjaśnia  wymienia elementy prawdziwe, prawdopodob-
starożytnego Suchowierska Na elementy realistyczne i fantastyczne ne, fantastyczne w tekście opowiadania
miasta utrwalona wycieczce w dawnych w utworach – I.1.2* i komiksie
w komiksie. Tebach, s. 60; Jak  opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala  omawia motyw powstania miast w różnych
powstały Teby – kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną legendach
komiks, s. 61 zależność – I.1.7*  opowiada o wydarzeniach fabuły
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy  uzasadnia podaną tezę
nych – III.1.4
III. Tworzenie wypowiedzi
 tworzy plan odtwórczy tekstu – III.2.3*  tworzy plan działań bohatera
1 Podręcznik: III. Tworzenie wypowiedzi
Jak edytować Szkoła pisania. Jak  redaguje notatki – III.2.4*  redaguje notatkę na komputerze
tekst? edytować tekst, s. 63
 rozwija umiejętność efektywnego posługiwania  formatuje tekst na komputerze ze zgodnie
się technologią informacyjną – IV.9 z zasadami edytorskimi
Jak wznieść Bolesław Prus Faraon  określa w poznanych tekstach problematykę  określa temat rozmowy
świątynię? (fragment), s. 65 egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7
Rozmowa młodego  wykorzystuje w interpretacji tekstów literac-
faraona kich elementy wiedzy o historii i kulturze –
z kapłanem. I.1.10
 przeprowadza wnioskowanie jako element  formułuje wniosek
wywodu argumentacyjnego – III.1.6  uzasadnia własne zdanie na podany temat
 zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje
z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie –
III.1.7
 redaguje notatki – III.2.4*  uzupełnia tabelę informacjami z tekstu
8
 korzysta z informacji zawartych w różnych  gromadzi materiały
źródłach, gromadzi wiadomości, selekcjonuje  wyraża swoją opinię na podany temat
informacje – IV.3*  konfrontuje swoją opinię z poglądem innych
 rozwija umiejętność krytycznego myślenia
i formułowania opinii – IV.8
Przysłowia Skarbiec języka.  wyszukuje w tekście potrzebne informacje –  rozumie przeczytany tekst
mądrością narodu. Przysłowia. Rodzaje I.2.1
błędów frazeolo- II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
gicznych, s. 69
 rozumie dosłowne i przenośne znaczenie  przyporządkowuje przysłowia do objaśnień
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. wyrazów w wypowiedzi – II.2.4* tłumaczących ich sens metaforyczny
Skarbiec języka.  podaje przysłowie pasujące do kontekstu
Przysłowia. Rodzaje II. Kształcenie językowe. Komunikacja językowa i kultura języka
błędów frazeolo-  rozumie, na czym polega błąd językowy –  poprawia błędy we frazeologizmach
gicznych, s. 58 II.3.3
Ćwiczenia.  tworzy logiczną, semantycznie pełną  określa funkcję przysłów w języku
Frazeologizmy i uporządkowaną wypowiedź – III.1.3*
i przysłowia, s. 17
Co symbolizuje Wieża Babel (fragment  rozpoznaje czytany utwór jako legendę, mit –  rozpoznaje cechy legendy i mitu w biblijnej
wieża Babel? Księgi Rodzaju), s. 73 I.1.3* opowieści
 wykonuje przekształcenia na tekście cudzym,  streszcza biblijną opowieść
w tym skraca, streszcza, rozbudowuje
i parafrazuje – III.2.2
 rozwija umiejętność krytycznego myślenia  komentuje wypowiedzi, odwołując się do
i formułowania opinii – IV.8 źródła literackiego
 rozważa słuszność twierdzeń
Opis i interpretacja Szkoła pisania. Opis  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  odczytuje kontekst biblijny w interpretacji
obrazu. i interpretacja obrazu – kich potrzebne konteksty, np. historyczny, dzieła sztuki
Pieter Bruegel Wieża kulturowy, filozoficzny – I.1.11
Babel, s. 74 I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
 interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.2.3  interpretuje obraz Pietera Bruegla Wieża Babel
9
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
Czytanie ze zrozumie-  przeprowadza wnioskowanie jako element  wyjaśnia symboliczne znaczenie elementów
niem. Opis i interpreta- wywodu argumentacyjnego – III.1.6 dzieła sztuki
cja tekstu kultury, s. 11
Ćwiczenia.
Interpretacja tekstu
kultury, s. 19
Rozbieżności Fonetyka. Rozbieżności  zna pojęcie komizmu, rozpoznaje jego rodzaje  rozpoznaje komizm języka
między pisownią między pisownią w tekstach oraz określa ich funkcje – I.1.5
a wymową. a wymową, s. 76 II. Kształcenie językowe. Gramatyka języka polskiego
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1.  rozumie mechanizm upodobnień fonetycznych,  rozpoznaje uproszczenia grup spółgłoskowych
Nauka o języku. uproszczeń grup spółgłoskowych i utraty  rozpoznaje utratę dźwięczności na końcu
Fonetyka. Rozbieżności dźwięczności w wygłosie – II.1.1 wyrazu
między wymową  rozumie rozbieżności między mową a pismem  rozpoznaje upodobnienia pod względem
a pisownią, s. 83 – II.1.1 dźwięczności: ubezdźwięcznienia (wsteczne,
postępowe), udźwięcznienia (wsteczne)
Ćwiczenia. Upodobnie-  nazywa rodzaje upodobnień
nia i inne zjawiska
fonetyczne, s. 22
Konteksty, nawiązania, deformacje
Stworzenie świata Konstanty Ildefons  zna pojęcie komizmu, rozpoznaje jego rodzaje  prezentuje reakcje wywołane przez lekturę –
w zaskakującym Gałczyński Teatrzyk w tekstach oraz określa ich funkcje – I.1.5 własne i wirtualnego odbiorcy
ujęciu. „Zielona Gęś” ma  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  określa nawiązania utworu do wątków
zaszczyt przedstawić kich potrzebne konteksty – I.1.11 biblijnych i uwzględnia je w interpretacji
„Osiem dni  odczytuje elementy humoru w tekście
stworzenia”, s. 79 literackim
 wykonuje przekształcenia na tekście cudzym,  redaguje tekst sztuki z określoną intencją
w tym skraca, streszcza, rozbudowuje, (humor), uwzględniając kontekst biblijny
parafrazuje – III.2.2
Jakie przesłanie Stanisław Lem, Jak  omawia elementy świata przedstawionego –  omawia elementy świata przedstawionego
zostało zawarte ocalał świat; grafiki I.1.1* w opowiadaniu
10
w opowiadaniu Daniela Mroza, s. 80  opowiada o wydarzeniach fabuły – I.1.7*  odpowiadając na pytania, wyszukuje w utworze
Stanisława Lema?  rozpoznaje rodzaje literackie: epika; określa potrzebne informacje i porządkuje je
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. cechy charakterystyczne dla poszczególnych  rozpoznaje intencję wypowiedzi narratora
Kształcenie literackie, rodzajów i przypisuje czytany utwór do (prowokacja, przestroga)
Epika. Gatunki epickie odpowiedniego rodzaju – I.1.1  określa problematykę dzieła
– powtórzenie, s. 115  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  przyporządkowuje utwór do odpowiedniego
kich potrzebne konteksty, np. społeczny – rodzaju literackiego
Ćwiczenia. Epika I.1.11  dostrzega elementy deformacji rzeczywistości
i gatunki epickie,  określa w poznawanych tekstach problematykę w różnych tekstach kultury
s. 25 egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7  określa podobieństwo tematyki dzieła
literackiego i dzieła sztuki
 w interpretacji grafiki uwzględnia kontekst
literacki
I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
 interpretuje dzieła sztuki (grafika) – I.2.3  redaguje interpretację dzieła sztuki
Czy przedmioty Tomasz Trojanowski  rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecio-  określa rodzaj narracji
zapewniają Ostatni Stroiciel osobową oraz wskazuje ich funkcje w utworze
człowiekowi Oktawonu, s. 85 – I.1.10*
szczęście? (lektura I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Refleksje po uzupełniająca)
lekturze fragmentu  znajduje w tekstach współczesnej kultury  podaje przykłady filmów, utworów literackich
powieści Stroiciel. popularnej (np. w filmach, komiksach, z opisem mitologicznego świata
piosenkach) nawiązania do tradycyjnych  tworzy hierarchię wartości
wątków literackich i kulturowych – I.2.7  określa problematykę utworu
 wykorzystuje w interpretacji utworów literac-
kich odwołania do wartości uniwersalnych
związane z postawami społecznymi,
narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje
ich hierarchizacji – I.1.9
 określa w poznawanych tekstach problematykę
egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7
 redaguje notatki – III.2.4*  redaguje kilkuzdaniową notatkę na temat
problematyki utworu
W kręgu ludo- Bolesław Leśmian  charakteryzuje narratora, bohaterów  przedstawia bohaterów literackich
11
wych wyobrażeń – Dusiołek, s. 89 w czytanych utworach – I.1.9*  porządkuje chronologicznie plan wydarzeń
opowieść  ustala kolejność zdarzeń – I.1.7*  charakteryzuje narratora
o przygodzie  rozpoznaje w tekście literackim: neologizm –  rozpoznaje neologizmy w utworze
Bajdały. I.1.4
 wskazuje elementy dramatu (rodzaj): akt,
scena, tekst główny, didaskalia, monolog,
dialog – I.1.3
 uczestniczy w projektach edukacyjnych (np.  projektuje inscenizacje utworu
tworzy różnorodne prezentacje) – IV.4
Analiza Paweł Lekszycki Sim  charakteryzuje podmiot liryczny i bohaterów  przedstawia bohatera lirycznego na tle sytuacji
i interpretacja city, s. 91 w czytanych utworach – I.1.9* lirycznej
utworu Pawła  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  komentuje wypowiedź bohatera lirycznego do
Lekszyckiego Sim kich odwołania do wartości uniwersalnych „ty” lirycznego
city. związane z postawami społecznymi, narodowy-  interpretuje utwór poetycki według dyspozycji
mi, etycznymi i dokonuje ich hierarchizacji –  rozpoznaje kontekst literacki w utworze
I.1.9
 wykorzystuje w interpretacji utworów
literackich potrzebne konteksty – I.1.11
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje interpretację utworu poetyckiego
III.1.3
 uczestniczy w projektach edukacyjnych (np.  tworzy plan teledysku do utworu poetyckiego
tworzy różnorodne prezentacje, projekty
wystaw, realizuje krótkie filmy z wykorzysta-
niem technologii multimedialnych) – IV.4
Redagujemy Stanisław Lem Wierny  rozpoznaje rodzaje literackie: dramat; określa  omawia budowę dramatu
fragment utworu robot (fragment), s. 92 cechy charakterystyczne dla poszczególnych  omawia problematykę utworu
dramatycznego. rodzajów i przypisuje czytany utwór do
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. odpowiedniego rodzaju – I.1.1
Kształcenie literackie,  określa w poznawanych tekstach problematykę
Dramat jako rodzaj egzystencjalna i poddaje ją refleksji – I.1.7
12
literacki, s. 120 III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
 wykonuje przekształcenia na tekście cudzym –  tworzy fragment dramatu, będący kontynuacją
Ćwiczenia. Dramat III.2.2 zdarzeń z udziałem bohaterów utworu
i jego wyróżniki, s. 28
Plakat jako tekst Kuba Sowiński Stres  interpretuje dzieła sztuki (grafika) – I.2.3  interpretuje plakat
kultury – funkcja w pracy – niepewność,
plakatu. zagrożenie, presja,
(reprodukcja), XX w.,  rozpoznaje w wypowiedziach związki frazeolo-  określa sens utworu związkiem
s. 97 giczne, dostrzega ich bogactwo, rozumie ich frazeologicznym
znaczenie oraz poprawnie stosuje w wypowie-  redaguje opowiadanie z użyciem
dziach – II.2.5* frazeologizmów
 rozumie dosłowne i przenośne znaczenie  odczytuje przenośne znaczenie wyrazu w tytule
wyrazów w wypowiedziach – II.2.4*
 redaguje notatki – III.2.4*  tworzy notatkę interpretacyjną o plakacie
 redaguje hasło słownikowe
 korzysta ze słowników ogólnych języka  projektuje plakat na podany temat z określonym
polskiego, także specjalistycznych – IV.5* motywem
 uczestniczy w projektach edukacyjnych (np.  porównuje definicję słownikową pojęcia
tworzy różnorodne prezentacje, projekty z własną definicją
taniem technologii multimedialnych) – IV.4
Odczytanie pisma Eoin Colfer Artemis  charakteryzuje bohaterów w czytanych  identyfikuje bohatera
sposobem na Fowl, s. 98 utworach – I.1.9*  przestawia etapy pracy bohatera do realizacji
poznanie  ustala kolejność zdarzeń i rozumie ich celu
tajemnicy. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. wzajemną zależność – I.1.7*
Tekst naukowy  rozpoznaje gatunki dziennikarskie: artykuł
i popularnonaukowy, i określa ich podstawowe cechy – I.1.5
s. 15
Ćwiczenia. Teksty  wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz  określa różnice między tekstem
naukowe i popular- cytuje odpowiednie fragmenty tekstu popularnonaukowym a literackim
nonaukowe, s. 30 popularnonaukowego – I.2.1
 przeprowadza wnioskowanie jako element  formułuje wnioski na podstawie tekstu
13
wywodu argumentacyjnego – III.1.6 popularnonaukowego i tekstu fabularnego
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje artykuł na podany temat
III.1.3
Artysta komentuje Jerzy Duda-Gracz  interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.2.3  porównuje obrazy o tej samej tematyce według
współczesność, Babel 2 (reprodukcja), dyspozycji
podejmując dialog s. 102  rozpoznaje karykaturalne cechy postaci na
z tradycją. obrazie
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje wypowiedź, interpretując
danej formy gatunkowej kompozycję oraz przedstawioną na obrazie rzeczywistość
III.1.3
Jak poprawnie Fonetyka. Akcent,  rozumie pojęcie: akcent – II.3.5*  czyta na głos, akcentując sylaby zgodnie
akcentować wyrazy s. 103  rozumie i stosuje zasady dotyczące wyjątków z polskimi zasadami
w języku polskim? od reguły polskiego akcentu – II.1.7  podkreśla sylabę akcentowaną
Nauka o języku, Akcent
w języku polskim, s. 88
Ćwiczenia. Akcent
w języku polskim, s. 32
Zebranie Powtórzenie, s. 105
i utrwalenie  rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka,  przyporządkowuje rodzajom literackim ich
najważniejszych dramat; określa cechy charakterystyczne dla wyznaczniki
zagadnień poszczególnych rodzajów i przypisuje czytany  podaje przykłady utworów reprezentatywnych
teoretycznoliterac- utwór do odpowiedniego rodzaju – I.1.1 dla danego rodzaju literackiego
kich poznanych  na osi czasu umieszcza nazwiska twórców
w rozdziale I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
U źródeł.  porządkuje informacje w zależności od ich  rozpoznaje dzieła sztuki po ich fragmencie
funkcji w przekazie – I.2.2  rozpoznaje dzieła literackie po ich fragmencie
 zna pojęcia: liryka, epika, dramat, wiersz
sylabiczny, wiersz wolny, pieśń; parafraza,
przysłowie, neologizm, świat przedstawiony,
14
narracja, podmiot liryczny, pytanie retoryczne,
mit, hymn, frazeologizm
Utrwalenie Sprawdź siebie;  wyszukuje w tekście potrzebne informacje –  wyszukuje informacje w tekście
wiadomości – Antoine de Saint- I.2.1  odczytuje myśl zawartą w utworze
samodzielna praca Exupéry Spotkanie II. Kształcenie językowe. Komunikacja językowa i kultura języka
z fragmentem z kupcem (fragment
powieści Mały Mały Książę), s. 107  rozumie pojęcia: głoska, litera, sylaba, akcent;  dzieli wyrazy na litery, głoski i sylaby
Książę. zna i stosuje reguły akcentowania wyrazów –  zna rolę litery i w wyrazie
II.3.5*  nazywa zjawiska fonetyczne
 wskazuje sylabę akcentowaną
 poprawnie przenosi wyrazy
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  uzasadnia swoje zdanie na podany temat
III.1.3
 rozwija umiejętność krytycznego myślenia  wyraża swoją opinię i ją uzasadnia
Podręcznik: IV. Samokształcenie
Nasz projekt – gra  uczestniczy w projektach edukacyjnych (np.  realizuje projekt
planszowa, s. 109 tworzy różnorodne prezentacje, projekty
ŚLADAMI CYWILIZACJI – DOM
Dom i jego przestrzenie
1 Podręcznik:
Co łączy różne Śladami cywilizacji –  odnosi treści tekstów kultury do własnego  opowiada o swoich doświadczeniach
domy? Zadania dom, s. 110 doświadczenia – I.2.11* związanych z podanym tematem
wprowadzające do II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
tematyki rozdziału.
 rozpoznaje wyrazy wieloznaczne – II.2.4*  wymienia znaczenia wyrazu dom (dosłowne
 rozróżnia synonimy i stosuje we własnych i w przenośni)
wypowiedziach – II.2.8*  formułuje definicje słownikowe podanych
wyrazów
15
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  podaje skojarzenia z wyrazem dom
III.1.1*
Ważne przestrzenie Olga Tokarczuk Czas  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  omawia archetyp domu
domu – na domu, s. 111 kich odwołania do wartości uniwersalnych  wyjaśnia funkcję motywu biblijnego w utworze
podstawie związane z postawami społecznymi, narodowy-
fragmentu książki mi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich
Olgi Tokarczuk. hierarchizacji – I.1.9
literackich potrzebne konteksty – I.1.11
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje opis przestrzeni domu, uwzględniając
danej formy gatunkowej kompozycję oraz jej dosłowne i przenośne znaczenie
III.1.3
 opowiada o przeczytanym tekście – III.2.5*  tworzy notatkę słowno-graficzną, wykorzys-
 tworzy notatki – III.2.4* tując informacje z tekstu i podane dyspozycje
1 Podręcznik: III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
Pośrednio Jacek Podsiadło  uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  rozmawia na podany temat
o bohaterach. Rozdzialik czwarty, III.1.1*
Analiza w którym oglądamy III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
i interpretacja domy sióstr
fragmentów utworu Świniarskich, s. 113  tworzy notatki – III.2.4*  gromadzi informacje wokół tematu
Jacka Podsiadły.  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  cytuje humorystyczne fragmenty tekstu
formach gatunkowych: opis, opowiadanie –  redaguje opis pomieszczenia
III.2.1*  redaguje opowiadanie
 rozwija umiejętność samodzielnej prezentacji  prezentuje wyniki pracy
wyników swojej pracy – IV.6
Każdy ma prawo Zuzanna Orlińska  charakteryzuje bohaterów w czytanych  określa postawy bohaterów
do prywatności. Przeprowadzka, s. 116 utworach – I.1.9*  ocenia zachowanie postaci
Refleksje III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
inspirowane
fragmentem  redaguje notatki – III.2.4*  redaguje humorystyczną notatkę prezentującą
postać literacką
16
powieści Zuzanny IV. Samokształcenie
Orlińskiej.  rozwija umiejętność samodzielnej prezentacji  przygotowuje wystąpienie na podany temat
Jak napisać spójny Szkoła pisania.  określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*  określa temat tekstu
i logiczny tekst? Spójność językowa  nadaje tytuł wyrażający główną myśl tekstu
tekstu, s. 119 III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1.  tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  analizuje tekst pod kątem spójności językowej
Formy wypowiedzi, danej formy gatunkowej kompozycję oraz wypowiedzi
Spójność językowa zasady spójności językowej między akapitami;  określa zabiegi językowe tworzące spójność
tekstu, s. 31 rozumie rolę akapitów jako spójnych całości językową tekstu
myślowych w tworzeniu wypowiedzi  stosuje graficzne znaki spójności tekstu: tytuł
pisemnych – III.1.3 i śródtytuły, akapity, myślnik, średnik,
dwukropek, nawias, wielokropek
 przyporządkowuje tytuły i śródtytuły do
wypowiedzi
 uzupełnia tekst, wprowadzając spójność między
fragmentami wypowiedzi
 redaguje spójny tekst na podany temat
1 Podręcznik: II. Kształcenie językowe. Gramatyka języka polskiego
Analiza Słowotwórstwo.  rozpoznaje wyraz podstawowy i wyraz  rozpoznaje wyraz podstawowy, podstawę
słowotwórcza Podstawowe pojęcia pochodny; rozumie pojęcie podstawy słowotwórczą, formant i wyraz pochodny
wyrazów. i analiza słowotwórcza, słowotwórczej; w wyrazie pochodnym  tworzy wyrazy pochodne
s. 123 wskazuje temat słowotwórczy i formant;  tworzy parafrazę słowotwórczą
określa rodzaj formantu, wskazuje funkcje  dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom  rozpoznaje wyrazy podzielne i niepodzielne
Nauka o języku. pochodnym, rozumie realne i słowotwórcze słowotwórczo
Słowotwórstwo. znaczenie wyrazu – II.1.2
Podstawowe pojęcia,
s. 91
Ćwiczenia,
Słowotwórstwo.
Podstawowe pojęcia,
s. 33
W domu dzieciństwa i młodości
17
Felieton jako Umberto Eco Jakże  charakteryzuje narratora – I.1.9*  analizuje język wypowiedzi narratora
pretekst do cudownie było bawić  rozróżnia narrację pierwszoosobową oraz
rozmowy się pluszowym misiem, wskazuje ich funkcje – I.1.10*
o zabawkach s. 126 I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
i lekturach
 wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz  omawia budowę felietonu, cytując odpowiednie
z dzieciństwa. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1.
cytuje fragmenty tekstu publicystycznego – fragmenty
Kształcenie literackie,
I.2.1  określa cechy felietonu na podstawie tekstu
Formy publicystyczne –
 rozpoznaje gatunki dziennikarskie: felieton,
felieton, s. 123
i określa ich podstawowe cechy– I.2.5
Ćwiczenia. Felieton,  dostrzega różnice między literaturą piękną
s. 35 a publicystyką i określa funkcję tych rodzajów
piśmiennictwa – I.2.4
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy  formułuje argumenty potwierdzające tezę,
i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu odwołując się do utworów literackich
rozprawki oraz innych tekstów argumentacyj- i własnych doświadczeń
nych – III.1.4  redaguje felieton
III.1.7
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla
zasady spójności językowej między akapitami;
rozumie rolę akapitów jako spójnych całości
myślowych w tworzeniu wypowiedzi
pisemnych – III.1.3
Wspomnienia Beata Andrzejczuk  określa w poznawanych tekstach problematykę  omawia sposób przedstawiania wydarzeń
źródłem wiedzy 1 listopada, s. 129 egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7 z przeszłości rodziny na podstawie tekstu
o sobie i bliskich. literackiego i wywiadu internetowego
Analizujemy budowę  rozpoznaje gatunki dziennikarskie: wywiad,  korzysta z informacji na temat genealogii
wywiadu, s. 39 i określa ich podstawowe cechy – I.2.5 z wywiadu
Ćwiczenia. Wywiad,  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  przygotowuje i przeprowadza wywiad
s. 37 formach gatunkowych: wywiad – III.2.1  redaguje opis wspomnień z dzieciństwa
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących
18
formach gatunkowych: opis – III.2.1*
Co to jest rodzina Słowotwórstwo.  rozpoznaje rodzinę wyrazów, łączy wyrazy  rozpoznaje wyrazy tworzące rodzinę wyrazów
wyrazów? Rodzina wyrazów, 131 pokrewne, wskazuje rdzenie – II.1.2  wskazuje rdzeń i oboczności rdzenia
 analizuje budowę wyrazów pochodnych
 porządkuje wyrazy należące do danej rodziny
Nauka o języku.
Rodzina wyrazów, s. 94
Ćwiczenia. Analiza
wyrazów pochodnych,
s. 39
1 Beata Wróblewska I. Kształcenie literackie i kulturowe. Czytanie utworów literackich
Miłość i akceptacja Apolejka i osiołek,  wykorzystuje w interpretacji utworów  interpretuje odwołania do baśni
lekarstwem na s. 133 literackich potrzebne konteksty – I.1.11  rozważa problemy osób niepełnosprawnych,
odmienność –  określa w poznawanych tekstach problematykę odwołując się do przykładów z filmów,
rozważania na egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7 książek, doświadczeń i obserwacji
podstawie III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
fragmentu powieści
Jabłko Apolejki.  wykorzystuje znajomość zasad tworzenia  formułuje argumenty przy wyrażaniu opinii na
argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz dany temat
innych tekstów argumentacyjnych – III.1.4
 rozwija umiejętność krytycznego myślenia  formułuje swoją opinię na określony pogląd,
i formułowania opinii – IV.8 podając argumenty
Uczymy się Szkoła pisania.  redaguje plan kompozycyjny własnej  analizuje temat rozprawki
redagować Rozprawka, cz. 1, wypowiedzi – III.1.2  formułuje tezę
rozprawkę. s. 135  tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje temat rozprawki
danej formy gatunkowej kompozycję oraz  redaguje plan rozprawki
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. zasady spójności językowej między akapitami;  analizuje budowę rozprawki
Formy wypowiedzi, rozumie rolę akapitów jako spójnych całości
Rozprawka, cz. 1, s. 43  podaje argumenty i kontrargumenty do
myślowych w tworzeniu wypowiedzi rozprawki
Ćwiczenia, Rozprawka,  wykorzystuje znajomość zasad tworzenia
cz. 1, s. 42 argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz
19
III.1.7
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje wstępy do rozprawki na podany temat
formach gatunkowych: rozprawka – III.2.1
Dom i dzieciństwo Tadeusz Różewicz  wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji – I.1.1*  interpretuje obrazy poetyckie według
jako temat Kasztan, s. 138  charakteryzuje podmiot liryczny – I.1.9* dyspozycji
poetyckich  zna i rozpoznaje w tekście literackim:  charakteryzuje podmiot liryczny
wspomnień. przenośnię, oraz określa ich funkcję – I.1.4*  odczytuje metaforę
 dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład  porównuje ujęcie tematu w różnych utworach
intersemiotyczny (np. rysunek, drama, spektakl  dokonuje przekładu intersemiotycznego
teatralny) – I.2.12* kolejnych fragmentów wiersza
 określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*
Uniwersalny Michel Piquemal Nauki  uczestniczy w rozmowie na zadany temat,  dyskutuje na podany temat
charakter bajki mędrca, s. 140 wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne  formułuje tezy
Michela Piquemala wzmacniające więź między uczestnikami  formułuje uzasadnienie tezy
pretekstem do dialogu, tłumaczące sens – III.1.1*  wykorzystuje przykłady z literatury, filmu oraz
dyskusji.  rozróżnia argumenty odnoszące się do faktów własnych obserwacji i doświadczeń
i logiki oraz odwołujące się do emocji – w tworzeniu argumentów
III.1.2*
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia
argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz
III.1.7
 odróżnia przykład od argumentu – III.1.5
 rozwija umiejętność samodzielnej prezentacji  zabiera głos w dyskusji – przedstawia swoje
wyników swojej pracy – IV.8 stanowisko wraz z argumentacją
Poznajemy typy Słowotwórstwo. Typy  rozpoznaje wyraz podstawowy i wyraz pochod-  określa klasy wyrazów utworzonych od danych
formantów. formantów. Pisownia ny; rozumie pojęcie podstawy słowotwórczej; formantów
20
z przedrostkami, s. 142 w wyrazie pochodnym wskazuje temat słowo-  rozróżnia wyrazy podzielne słowotwórczo od
twórczy i formant; określa rodzaj formantu, niepodzielnych słowotwórczo
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. wskazuje funkcje formantów w nadawaniu  oddziela formant od podstawy słowotwórczej
Nauka o języku. Typy znaczenia wyrazom pochodnym, rozumie  tworzy wyrazy pochodne za pomocą formantów
formantów, s. 98 realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu,  analizuje złożenia i określa ich funkcję w
rozpoznaje rodzinę wyrazów, łączy wyrazy tekście
Ćwiczenia. Analiza pokrewne, wskazuje rdzenie – II.1.2
wyrazów pochodnych,  zna zasady tworzenia wyrazów złożonych,
s. 39; Pisownia odróżnia ich typy – II.1.3
wyrazów z niektórymi III. Tworzenie wypowiedzi. Ortografia i interpunkcja
przedrostkami  pisze poprawnie pod względem ortograficznym  poprawnie zapisuje wyrazy z przedrostkami
rodzimymi i obcymi, oraz stosuje reguły pisowni – II.4.1*  łączy przedrostki z ich znaczeniem
s. 44
Dom źródłem Aleksander Kamiński  określa w poznawanych tekstach problematykę  porównuje postawy bohaterów literackich
postaw – analiza U Alka i Rudego, s. 145 egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7  porównuje postawy bohaterów literatury faktu
fragmentu Kamieni z okresu II wojny światowej ze współczesnymi
na szaniec I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Aleksandra
Kamińskiego.  dostrzega różnice między literaturą piękną  prezentuje powieść jako przykład literatury
a literaturą naukową, popularnonaukową, faktu
publicystyką i określa funkcje tych rodzajów  wymienia elementy filmowe wskazujące na
piśmiennictwa – I.2.4 nawiązanie do literatury faktu we współczesnej
 znajduje w tekstach współczesnej kultury popu- filmowej adaptacji powieści
larnej (np. filmach) nawiązania do tradycyjnych
wątków literackich i kulturalnych – I.2.7
 rozwija umiejętność samodzielnej prezentacji  prezentuje wyniki swojej pracy na forum
wyników swojej pracy – IV.6  wyraża i uzasadnia swoje stanowisko na
 rozwija umiejętność krytycznego myślenia podany temat według dyspozycji
W obliczu Jan Kochanowski Tren  wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji – I.1.1  określa sytuację podmiotu lirycznego
cierpienia – Treny I, Tren V, Tren VII,  zna i rozpoznaje w tekście literackim: epitet,  omawia sytuację liryczną
Jana Tren VIII, s. 147 porównanie, przenośnię, wyrazy dźwiękonaś-  wskazuje adresata wypowiedzi
Kochanowskiego. (lektura ladowcze, zdrobnienie, uosobienie, ożywienie,  opisuje obrazy poetyckie
obowiązkowa) apostrofę, anaforę, pytanie retoryczne,  rozpoznaje środki stylistyczne
powtórzenie, oraz określa ich funkcję – I.1.4  rozpoznaje cechy trenu w utworze
21
Kopia obrazu Jana  charakteryzuje podmiot liryczny – I.1.9*  recytuje wybrany tren Jana Kochanowskiego
Matejki z 1862, Jan  rozróżnia gatunki liryki, w tym tren, oraz  rozpoznaje tren jako gatunek liryki
Kochanowski nad wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów
zwłokami Urszulki literackich – I.1.2
 interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.2.1  opisuje sposób ukazania uczuć postaci
przedstawionej na obrazie
Tren, s. 126
Ćwiczenia. Gatunki
liryczne. Tren, s. 46
Powroty do domu
Powrót Odyseusza Homer Odyseja  zna i rozpoznaje w tekście literackim: apostrofę  identyfikuje adresata wypowiedzi
do domu tematem (fragmenty), s. 150 – I.1.4*  określa ponadczasowy i uniwersalnych
różnych tekstów  określa w poznawanych tekstach problematykę charakter zachowania postaci
kultury. Powrót Odyseusza do egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.8  rozmawia o sytuacji przedstawionej w utworze
Itaki, tkanina, ok. XVII  objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne w odwołaniu do własnych doświadczeń
w.; Odyseusz wraca do w tekstach – I.1.15*  odczytuje przenośne znaczenie mitu
Penelopy,
 wykorzystuje w interpretacji tekstów doświad- o Odyseuszu
płaskorzeźba, V w.
czenia własne oraz elementy wiedzy o kulturze
p.n.e.
– I.1.16*
Leopold Staff Odys,
s. 153  wyszukuje w tekście informacje wyrażone  odnajduje w tekście fragmenty przedstawione
wprost i pośrednio – I.2.2* na arrasie i płaskorzeźbie
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
Formy wypowiedzi,  tworzy plan odtwórczy tekstu – III.2.3*  redaguje plan wydarzeń
Interpretacja tekstu  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis arrasu
poetyckiego, s. 34 formach gatunkowych : opis – III.2.1*
 rozwija umiejętność prezentacji wyników  prezentuje etapy wędrówki Odyseusza
swojej pracy – IV.8
Jakie uniwersalne Syn marnotrawny  określa w poznawanych tekstach problematykę  omawia cechy postaci, ich motywację i ocenia
treści zawiera (fragment Ewangelii egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.8 ich postępowanie
przypowieść o synu wg św. Łukasza),  objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne  odczytuje symbolikę postaw i zachowania
marnotrawnym? s. 154 w tekstach – I.1.15* postaci w kontekście wiedzy o kulturze
22
 wykorzystuje w interpretacji tekstów doświad-  interpretuje przypowieść w odniesieniu do
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. czenia własne oraz elementy wiedzy o kulturze własnych doświadczeń i obserwacji
Czytanie ze zrozumie- – I.1.16*  zna cechy gatunkowe przypowieści
niem. Porównanie  rozpoznaje czytany utwór jako przypowieść
tekstów kultury, s. 18; oraz wskazuje jego cechy gatunkowe – I.1.3*
Kształcenie literackie. I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Gatunki epickie:
 wyszukuje w tekście informacje wyrażone  rozumie czytany tekst
przypowieść, s. 128
wprost i pośrednio – I.2.2*
 rozpoznaje w wypowiedziach związki frazeolo-  odczytuje znaczenie związku frazeologicznego
giczne, dostrzega ich bogactwo, rozumie ich syn marnotrawny ze słownika
znaczenie oraz poprawnie stosuje  układa zdania ze zwianiem frazeologicznym
w wypowiedziach – II.2.5* syn marnotrawny
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia  formułuje argumenty wskazujące na cechy
argumentów przy tworzeniu tekstów gatunkowe przypowieści
argumentacyjnych – III.1.4
Redagujemy opisy Szkoła pisania. Opis  rozpoznaje czytany utwór jako opowiadanie,  odróżnia opis przeżyć od opowiadania
przeżyć. przeżyć, s. 156 powieść oraz wskazuje jego cechy – I.1.3*  analizuje fragment powieści pod kątem
opisanych doznań i odczuć bohatera, źródła
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. doznań i odczuć, nastroju
Formy wypowiedzi. III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
Opis przeżyć, s. 46
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis przeżyć
Ćwiczenia. Opis formach gatunkowych: opis przeżyć
przeżyć, s. 48 wewnętrznych – III.2.1*
Na ratunek bratu. Anna Onichimowska  określa w poznawanych tekstach problematykę  interpretuje podtytuł opowiadania
Refleksje po Aki. Za ścianą egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.8  omawia problemy ukazane w utworze
lekturze fragmentu (fragment), s. 159  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-
utworu Anny kich potrzebne konteksty, np. kulturowy,
Onichimowskiej. społeczny – I.1.11
 znajduje w tekstach współczesnej kultury popu-  podaje tytuły tekstów kultury będące
larnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) przykładami wzajemnej pomocy innym
nawiązania do tradycyjnych wątków literackich
23
i kulturowych – I.2.7
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis zachowania postaci w określonej
formach gatunkowych: opis – III.2.1* sytuacji
Co powinniśmy Wyrazy złożone  zna zasady tworzenia wyrazów złożonych,  rozumie zasady tworzenia wyrazów złożonych
wiedzieć i nazwy wielowyrazo- odróżnia ich typy – II.1.3
o wyrazach we. Skróty i skrótowce, II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
złożonych oraz s. 163
 zna typy skrótów i skrótowców – określa ich  rozpoznaje złożenia, zrosty, zestawienia
skrótach funkcje w tekście – II.2.1  rozróżnia typy skrótowców: głoskowce,
i skrótowcach? Zeszyt ćwiczeń, cz. 1.
Nauka o języku. Wyrazy  zna sposoby bogacenia słownictwa – II.2.3 literowce, sylabowce (zgłoskowce), skrótowce
złożone. Skróty mieszane
i skrótowce, s. 102  poprawnie odmienia skrótowce
 zapisuje pełne nazwy skrótowców
Ćwiczenia. Nazwy  tworzy zdania ze skrótowcami
złożone, s. 51; Pisownia II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
skrótów i skrótowców,  poprawnie używa znaków interpunkcyjnych:  poprawnie używa kropki w skrótach wyrazów
s. 52 kropki – II.4.2  podaje zasadę pisowni skrótów
 stosuje reguły pisowni – II.4.1  tworzy zdania ze skrótami wyrazów
w mianowniku i przypadku zależnym
W jaki sposób Stefan Żeromski  określa w poznawanych tekstach problematykę  rozmawia o uczuciach bohaterów
Stefan Żeromski Syzyfowe prace egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.8  omawia rolę domu w życiu człowieka
przedstawia (fragment), s. 166 I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
uczucia matki i (lektura
syna? obowiązkowa)  wyszukuje w tekście informacje wyrażone  odnajduje we fragmencie powieści opisy
wprost i pośrednio – I.2.2* zjawisk, obiektów
 odnajduje w tekście fragmenty opisujące
uczucia bohaterów
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis przeżyć we fragmencie
formach gatunkowych: opis przeżyć pamiętnika
wewnętrznych – III.2.1*  redaguje szczegółowy plan wypowiedzi na
 tworzy plan twórczy tekstu – III.2.3* podany temat
Funkcja zdrobnie- Skarbiec języka. Zdrob-  zna i rozpoznaje w tekście literackim: zdrobnie-  rozróżnia zdrobnienia od zgrubień wśród
24
nia i zgrubienia nienie i zgrubienie. nie, zgrubienie, oraz określa ich funkcje – wyrazów nacechowanych ekspresywnie
w tekście. Powtórzenie, s. 169 I.1.4*
II. Kształcenie językowe. Gramatyka języka polskiego
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1.  wskazuje funkcję formantów w nadawaniu  analizuje budowę słowotwórczą wyrazów
Nauka o języku. Wyrazy znaczenia wyrazom pochodnym – II.1.2
nacechowane II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
ekspresywnie. Zdrob-
nienia i zgrubienia,  rozpoznaje słownictwo neutralne i wartościu-  rozróżnia wyrazy nacechowane ekspresywnie
s. 61 jące, rozumie ich funkcję w tekście – II.2.6* od wyrazów neutralnych
 układa zdania z wyrazami nacechowanymi
Ćwiczenia. Wyrazy emocjonalnie
nacechowane ekspre-  określa funkcję zdrobnień i zgrubień w tekście
sywnie. Zdrobnienia literackim
i zgrubienia, s. 54 III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje dialog, stosując zgrubienia i zdrobnie-
formach gatunkowych: opis, dialog – III.2.1* nia w opisie postaci
Przypowieść Hieronim Bosch Syn  interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.2.3  gromadzi słownictwo określające poszczególne
biblijna jako temat marnotrawny, 1500 elementy obrazu
dzieła malarskiego. (reprodukcja), s. 172  odczytuje sytuację przedstawioną na obrazie
w odwołaniu do przypowieści
 analizuje dzieło sztuki, korzystając z informacji
opracowanych na podstawie badań historyka
sztuki
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy  redaguje argumenty
nych – III.1.4
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis przeżyć postaci przedstawionej na
formach gatunkowych: opis przeżyć obrazie w określonej sytuacji
wewnętrznych – III.2.1*  wyraża swoje zdanie na podany temat
25
2 Podręcznik: I. Kształcenie językowe. Elementy retoryki
Czy lepiej Szkoła pisania.  redaguje plan kompozycyjny własnej  formułuje temat rozprawki
mieszkać w domu Rozprawka, cz. 2, wypowiedzi – III.1.2  formułuje tezę
czy w bloku? s. 174  tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  gromadzi argumenty potwierdzające swoje
Rozprawka. danej formy gatunkowej kompozycję oraz stanowisko
Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. zasady spójności językowej między akapitami;  redaguje plan rozprawki
Formy wypowiedzi. rozumie rolę akapitów jako spójnych całości
Rozprawka, cz. 2, s. 49 myślowych w tworzeniu wypowiedzi
Ćwiczenia. Rozprawka,  wykorzystuje znajomość zasad tworzenia
cz. 2, s. 57 argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz
III.1.7
 przeprowadza wnioskowanie jako element
wywodu argumentacyjnego – III.1.6
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  stosuje słownictwo typowe dla rozprawki:
formach gatunkowych: rozprawka – III.2.1 wpływające na spójność wypowiedzi,
porządkujące argumenty, sygnalizujące
wyrażenie opinii, wprowadzające cytat
 redaguje rozprawkę
Ośmieszenie Ignacy Krasicki Żona  charakteryzuje bohaterów w czytanych  przedstawia głównych bohaterów utworu
zachowania modna, s. 175 (lektura utworach – I.1.9*  omawia postawy bohaterów i konsekwencje
i postaw bohaterów obowiązkowa)  wskazuje w utworze bohaterów głównych oraz zmian
w satyrze Ignacego określa ich cechy – I.1.11*  rozpoznaje elementy liryki, epiki, dramatu
Krasickiego Żona Zeszyt ćwiczeń, cz. 1.  określa w poznawanych tekstach problematykę w satyrze
modna. Kształcenie literackie. egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7  omawia karykaturalne zdeformowanie
Gatunki mieszane:
 rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka rzeczywistości przedstawionej w utworze
satyra, s. 131
i dramat – I.1.1  określa źródło ośmieszenia i krytyki postaw
bohaterów
Ćwiczenia. Gatunki
synkretyczne. Satyra, III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
s. 61  wykorzystuje znajomość zasad tworzenia  gromadzi argumenty do dyskusji
argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz
26
 tworzy plan twórczy tekstu – III.2.3*  tworzy plan szczegółowy satyry do planu
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących ramowego
formach gatunkowych: opis – III.2.1*  redaguje opis obiektu i miejsca
Badamy, na czym William Hogarth Przy  interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.2.3  opisuje sytuację przedstawioną na obrazie
polega satyryczny śniadaniu  interpretuje zachowania i gesty postaci
charakter obrazu (reprodukcja), XVIII  dostrzega krytykę twórcy
Williama Hogartha w., s. 181
 interpretuje tytuł dzieła
Przy śniadaniu.
 przeprowadza wnioskowanie jako element  dyskutuje o satyrycznym charakterze dzieła
Funkcja Kultura języka.  rozpoznaje w tekście literackim: eufemizm –  rozpoznaje eufemizm
eufemizmów Eufemizm i prozaizm, I.1.4  rozpoznaje prozaizm
i prozaizmów. s. 183  wyjaśnia znaczenie eufemizmów
II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie słownictwa
Skarbiec języka,  zna sposoby bogacenia słownictwa – II.2.3  tworzy eufemizmy
Eufemizm, s. 66 III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
 rozpoznaje i rozróżnia środki perswazji  rozumie funkcje eufemizmu w manipulacji
Ćwiczenia. Eufemizm i manipulacji w tekstach reklamowych, określa językowej
i prozaizm, s. 63 ich funkcje – III.1.8
Na naszym Barbara Kosmowska  omawia elementy świata przedstawionego –  omawia sytuację przedstawioną w utworze
prywatnym Buba (fragment), s. 185 I.1.1*  omawia relacje między bohaterami
terytorium – relacje  charakteryzuje bohaterów w czytanych  komentuje zachowanie bohaterów
rodzinne oczyma utworach – I.1.9*  wyraża własną opinię na temat zachowania
krytycznej  wyraża własny sąd o postaciach i zdarzeniach – bohatera
nastolatki. I.1.19*
 wyszukuje w tekście informacje wyrażone  cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opowiadanie, list lub kartkę
formach gatunkowych: opowiadanie, list – z pamiętnika na podany temat
27
III.2.1*
Analiza wypowie- Ewa Nowak Spotkanie,  charakteryzuje narratora w czytanych utworach  identyfikuje narratora
dzi i sposobu s. 188 – I.1.9*  określa problematykę utworu
zachowania  rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecio-  analizuje wypowiedzi i zachowania postaci
bohatera powieści Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. osobową oraz wskazuje ich funkcje w utworze  rozpoznaje ironię
Ewy Nowak. Czytanie ze zrozumie- – I.1.10*  rozpoznaje w wypowiedzi sprzeczności między
niem. Odczytujemy  określa tematykę oraz problematykę utworu – dosłownym znaczeniem a intencją wypowiedzi
ironię w wypowiedzi, I.1.12*
s. 22
 charakteryzuje bohaterów w czytanych
utworach – I.1.9*
Ćwiczenia. Ironia, s. 67
 zna pojęcie ironii, rozpoznaje ją w tekstach
oraz określa jej funkcje – I.1.6
I. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
 poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje wypowiedzi bohatera
jąc odpowiednie znaki interpunkcyjne – II.4.2
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis przeżyć wewnętrznych bohatera
formach gatunkowych: opis przeżyć
wewnętrznych – III.2.1*
Rozmawiamy Sławomir Mrożek Na  określa w poznanych tekstach problematykę  rozpoznaje stereotyp w zachowaniu postaci
o stereotypach łonie natury, s. 192 egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7  porównuje przedstawiony w dramacie obraz
w rodzinie.  charakteryzuje bohaterów w czytanych rodziny z własnym wyobrażeniem
Konstanty Ildefons utworach – I.1.9*  omawia sposób budowania stereotypowej
Gałczyński Teatrzyk  wykorzystuje w interpretacji tekstów własne sytuacji
„Zielona Gęś” ma doświadczenie i elementy wiedzy o kulturze –  podaje przykłady stereotypów i ocenia ich
zaszczyt przedstawić I.1.18* krzywdzący charakter
dramat meteorolo-
giczny pt. „Szczęście
rodzinne czyli  tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje pracę na podany temat
Ostrożnie z przekleń- danej formy gatunkowej kompozycję oraz
stwami”, s. 194 zasady spójności językowej między akapitami –
III.1.3
Jak należy Kultura wypowiedzi.  charakteryzuje bohaterów w czytanych  charakteryzuje bohaterów na podstawie ich
traktować Etyka słowa, s. 195 utworach – I.1.9* wypowiedzi i zachowania
28
rozmówcę? O etyce II. Kształcenie językowe. Komunikacja językowa i kultura języka
słowa. Karol Dickens  rozumie, na czym polega grzeczność językowa  wyjaśnia, w czym ujawnia się brak grzeczności
Opowieść wigilijna, i stosuje ją w wypowiedziach – II.3.1 językowej
s. 197 (lektura  rozumie, na czym polega etykieta językowa  rozpoznaje językowe zachowania
obowiązkowa) i stosuje jej zasady grzecznościowe
 rozumie pojęcie: etyka słowa
 analizuje wypowiedzi postaci pod kątem
Skarbiec języka.
językowych zachowań grzecznościowych
Kultura języka. Etyka
 formułuje zasady etykiety językowej
słowa, s. 69
w kontaktach w internecie
Ćwiczenia. Etyka IV. Samokształcenie
słowa, s. 68  rozwija umiejętność krytycznego myślenia  wyraża swoją opinię na temat etykiety
i formułowania opinii – IV.8 językowej w internecie
Co można zrobić, Katarzyna Ryrych  nazywa wrażenia, jakie wzbudza w nim  nazywa uczucia wywołane tekstem
gdy w rodzinie źle Brooklyn, s. 199 czytany tekst – I.1.14*  wymienia bohaterów biorących udział
się dzieje?  charakteryzuje bohaterów w czytanych w wydarzeniach
Omówienie utworach – I.1.9*  nazywa cechy bohaterów, korzystając
fragmentu książki  wskazuje w utworze bohaterów głównych z podanego słownictwa
Król Katarzyny i drugoplanowych i nazywa ich cechy – I.1.11*  omawia relacje między członkami rodziny
Ryrych.
 określa tematykę oraz problematykę utworu –  identyfikuje problemy bohaterów, korzystając
I.1.12* z podanych źródeł informacji
 określa w poznawanych tekstach problematykę  określa przyczyny problemów
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje list z wykorzystaniem podanego
formach gatunkowych: list – III.2.1* słownictwa
Zebranie i utrwale- Powtórzenie, s. 202  rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka,  przyporządkowuje rodzajom literackim ich
nie najważniej- dramat; określa cechy charakterystyczne dla wyznaczniki
szych zagadnień poszczególnych rodzajów i przypisuje czytany  podaje przykłady utworów reprezentatywnych
poznanych w roz- utwór do odpowiedniego rodzaju – I.1.1 dla danego rodzaju literackiego
dziale Śladami  na osi czasu umieszcza nazwiska twórców
cywilizacji – dom.
 porządkuje informacje w zależności od ich  rozpoznaje dzieła sztuki po ich fragmencie
funkcji w przekazie – I.2.2  rozpoznaje dzieła literackie po ich fragmencie
29
 zna pojęcia: prozaizm, eufemizm, epilog,
przypowieść, publicystyka, felieton, wywiad,
satyra, ironia, apostrofa, zgrubienie,
zdrobnienie, tren, stereotyp, archetyp
Sprawdzenie Sprawdź siebie –  wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji – I.1.1*  identyfikuje narratora
opanowania William Wharton Tato,  charakteryzuje podmiot liryczny, narratora oraz  określa typ narracji
wiadomości s. 204 bohaterów w czytanych utworach – I.1.9*  rozpoznaje onomatopeje
i umiejętności  rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecio-  wyjaśnia przenośnię
z zakresu podstawy osobową oraz wskazuje ich funkcje w utworze  charakteryzuje podmiot liryczny
programowej. – I.1.10*  charakteryzuje bohatera lirycznego
 zna i rozpoznaje w tekście literackim: epitet,  określa stosunek podmiotu lirycznego do
porównanie, przenośnię, wyrazy dźwiękonaśla- bohatera lirycznego
dowcze, zdrobnienie, zgrubienie, uosobienie,  rozpoznaje obrazy poetyckie
ożywienie, apostrofę, anaforę, pytanie retorycz-  nazywa środki poetyckie w wierszu
ne, powtórzenie, oraz określa ich funkcje –  określa typ wiersza: sylabiczny/wiersz
I.1.4*
 wyszukuje w tekście informacje wyrażone  rozumie czytany tekst
wprost i pośrednio – I.2.2*  cytuje odpowiednie fragmentu tekstu
 rozumie mechanizm upodobnień fonetycznych,  rozpoznaje wyrazy niepodzielne słowotwórczo
uproszczeń grup spółgłoskowych i utraty  dokonuje analizy słowotwórczej wyrazów
dźwięczności w wygłosie; rozumie rozbieżność  rozpoznaje oboczności słowotwórcze
między mową a pismem – II.1.1  rozpoznaje rodzaje formantów
 rozpoznaje wyraz podstawowy i wyraz pochod-  odróżnia przedrostki od przyrostków
ny; rozumie pojęcie podstawy słowotwórczej;  tworzy rodzinę wyrazów
w wyrazie pochodnym wskazuje temat słowo-
twórczy i formant; określa rodzaj formantu,
wskazuje funkcje formantów w nadawaniu
znaczenia wyrazom pochodnym, rozumie
realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu,
rozpoznaje rodzinę wyrazów, łączy wyrazy
pokrewne, wskazuje rdzeń – II.1.2
 dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym  do wyrazów z języka potocznego podaje ich
słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo odpowiedniki z języka ogólnego
30
o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe,  określa funkcję wyrazów potocznych
archaizmy, kolokwializmy) – II.2.1 w literaturze
II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
 poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  opisuje relacje między osobami z wykorzysta-
danej formy gatunkowej kompozycję oraz niem podanego słownictwa
III.1.3
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje rozprawkę na podany temat
Podręcznik: I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Nasz projekt – wywiad,  rozpoznaje gatunki dziennikarskie: wywiad –  przygotowuje i przeprowadza wywiad
s. 209 I.2.5
Formy wypowiedzi.  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje wywiad
Analizujemy budowę formach gatunkowych: wywiad – III.2.1
wywiadu, s. 39 IV. Samokształcenie
 uczestniczy w projektach edukacyjnych (np.  realizuje projekt
CZŁOWIEK I PRAWO
Najstarsze prawa
Człowiek i prawo. Człowiek i prawo,  stosuje poprawne formy wyrazów odmiennych  stosuje poprawne formy rzeczownika prawo
Ćwiczenia s. 210 – II.1.6 w utartych zwrotach
językowe. II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
 rozumie dosłowne i przenośne znaczenie  rozpoznaje przenośne i dosłowne znaczenie
wyrazów w wypowiedzi; rozumie ich znaczenie związku frazeologicznego
oraz poprawnie stosuje w wypowiedziach –  wyjaśnia znaczenie przenośne związku
II.2.4* frazeologicznego
 rozpoznaje w wypowiedziach związki frazeolo-  podaje przykłady tekstów kultury, kojarzonych
giczne, dostrzega ich bogactwo, rozumie ich
31
znaczenie oraz stosuje we własnych z tematem prawo
wypowiedziach – II.2.5*
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  rozmawia na podany temat, odwołując się do
III.1.1* własnych obserwacji
1 Podręcznik: I. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
Jakie kwestie Kodeks  rozróżnia synonimy, rozumie ich funkcję  gromadzi synonimy wokół pojęcia kodeks
regulował Kodeks Hammurabiego, s. 211 w tekście i stosuje we własnych wypowie-
Hammurabiego? dziach – II.2.8*
Bóg Marduk przekazuje III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
zbiór praw
Hammurabiemu,  tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje opis zabytku kultury materialnej (steli)
fragment steli, XVIII danej formy gatunkowej kompozycję oraz
w. p.n.e. zasady spójności językowej między akapitami –
III.1.3
 tworzy notatki – III.2.4*  redaguje notatkę na podany temat
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  formułuje zasady właściwego postępowania
formach gatunkowych: rozprawka – III.2.1  ocenia prawo (Hammurabiego), uwzględniając
kontekst historyczny
 korzysta ze słowników ogólnych języka  na podstawie informacji ze słownika języka
polskiego – IV.5* polskiego wyjaśnia znaczenie słowa
 rozwija umiejętność krytycznego myślenia prawodawca
1 Podręcznik: II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
Jak umiejętnie Szkoła pisania. Opis  poprawnie używa znaków interpunkcyjnych:  poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne
korzystać z tekstów bibliograficzny. Cytat. kropki, przecinka, cudzysłowu – II.4.2* w opisie bibliograficznym
innych autorów? Cytowanie, s. 213  poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
Formy wypowiedzi.
Opis bibliograficzny.  tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na podany
Cytat. Cytowanie danej formy gatunkowej kompozycję oraz temat, cytując odpowiednie fragmenty tekstu
zasady spójności językowej między akapitami –  wnioskuje, wykorzystując elementy wiedzy
III.1.3 o historii i kulturze
32
 przeprowadza wnioskowanie jako element
 korzysta z informacji zawartych w różnych  uzupełnia tekst, korzystając z różnych źródeł
źródłach, gromadzi wiadomości, selekcjonuje informacji
informacje – IV.3  podaje źródła informacji
 zna i stosuje zasady korzystania z zasobów  sporządza opis bibliograficzny
bibliotecznych (np. w bibliotekach szkolnych
oraz on-line) – IV.4
Dekalog – tekst Dekalog (fragment  interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.2.3  odczytuje tekst literacki i dzieło malarskie
biblijny i jego Księgi Wyjścia), s. 215  porównuje tekst literacki z jego malarską wizją,
średniowieczna uwzględniając środki wyrazu charakterystyczne
ilustracja. Tablica Dziesięciorga dla tych rodzajów twórczości
Przykazań  rozpoznaje biblijne treści w dziele malarskim
(reprodukcja)
 omawia kompozycję, kształt i symbolikę dzieła
Cyceron w obronie Robert Harris  omawia elementy świata przedstawionego –  określa miejsce i czas akcji
sprawiedliwości – Niebezpieczna sprawa, I.1.1*  omawia sytuację opisaną w utworze
czytamy fragment s. 218  charakteryzuje bohaterów w czytanych  charakteryzuje bohaterów, korzystając
powieści utworach – I.1.9* z podanego słownictwa
historycznej Zeszyt ćwiczeń, cz. 2.  opowiada o wydarzeniach fabuły – I.1.7*  porównuje rzymski wymiar sprawiedliwości ze
Roberta Harrisa. Kształcenie literackie.
 wykorzystuje w interpretacji tekstów kultury współczesnym
Rodzaje powieści.
elementy wiedzy o historii i kulturze – I.1.10  rozpoznaje cechy powieści historycznej
Powieść historyczna
 rozpoznaje czytany utwór jako powieść oraz w omawianym tekście
wskazuje jego cechy gatunkowe – I.1.3*
Ćwiczenia. Gatunki
epickie. Powieść III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
historyczna, s. 71  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje rozprawkę na podany temat
Jak rozpoznać Alegoria sprawiedli-  rozpoznaje czytany utwór jako bajkę oraz  objaśnia alegoryczny charakter bajki
alegorię wości, s. 223 wskazuje jego cechy gatunkowe – I.1.3*  wyjaśnia wymowę morału bajki
sprawiedliwości?  objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne  nazywa cechy bohaterów bajki
Ignacy Krasicki Lew w tekstach – I.1.15*
pokorny, s. 224  rozpoznaje w tekście literackim: alegorię,
i określa jej funkcję – I.1.4
33
Czytanie ze zrozumie-  interpretuje dzieła sztuki – I.2.3  rozpoznaje atrybut na ilustracjach
niem. Atrybut. Alegoria  rozumie swoistość tekstów kultury przynależ-
nych do: literatury, sztuk plastycznych – I.2.8*
Ćwiczenia. Symbol II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
i alegoria, s. 73
 rozpoznaje w wypowiedziach związki  stosuje frazeologizmy w wypowiedzi na temat
frazeologiczne oraz poprawnie stosuje alegorii sprawiedliwości
w wypowiedziach – II.2.5*
Powtórzenie Części mowy a części  rozpoznaje w wypowiedziach części mowy  nazywa części mowy
wiadomości zdania. Budowa zdania (czasownik, rzeczownik, przymiotnik,  określa formy gramatyczne części mowy
o budowie zdania pojedynczego. przysłówek, liczebnik, zaimek, przyimek, odmiennych
pojedynczego. Powtórzenie spójnik, partykuła, wykrzyknik) i określa ich  sporządza wykres zdania pojedynczego:
wiadomości, s. 225 funkcje w tekście – II.1.1* nazywa części zdania, określa części mowy,
 odróżnia części mowy odmienne od którymi zostały wyrażone
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. nieodmiennych – II.1.2*
Nauka o języku,  rozpoznaje formy przypadków, liczby, osoby,
Odmienne i nieodmien- czasu, trybu i rodzaju gramatycznego
ne części mowy. odpowiednio: rzeczownika, przymiotnika,
Powtórzenie; liczebnika, czasownika i zaimka oraz określa
Nauka o języku. Części ich funkcję w wypowiedzi – II.1.4*
mowy a części zdania.
 nazywa części zdania i rozpoznaje ich funkcje
Powtórzenie;
składniowe w wypowiedzeniach (podmiot,
Nauka o języku. Budo-
orzeczenie, dopełnienie, przydawka,
wa zdania pojedyn-
okolicznik) – II.1.8*
czego. Powtórzenie
 rozpoznaje w tekście typy wypowiedzeń:
zdanie pojedyncze, rozumie ich funkcję
Ćwiczenia. Części
i stosuje w praktyce językowej – II.1.12*
mowy a części zdania.
Powtórzenie, s. 74;
Przypomnienie podsta-
wowych pojęć z zakresu
składni, s. 78; Budowa
zdania pojedynczego.
Powtórzenie, s. 80
Przy okrągłym Roger Lancelyn Green  omawia elementy świata przedstawionego –  określa czas akcji utworu
stole – Pierwsza Przygoda I.1.1*  wyodrębnia bohaterów utworu
34
symboliczny Okrągłego Stołu, s. 228  charakteryzuje bohaterów w czytanych  określa symbolikę okrągłego stołu
początek rycerstwa. utworach – I.1.9*  omawia sytuację przedstawioną w utworze
 określa tematykę i problematykę utworu –  wyjaśnia znaczenie rytuału
I.1.12*
 rozpoznaje w tekście literackim: symbol
i określa ich funkcję – I.1.4
 wykorzystuje w interpretacji tekstów literac-
kich elementy wiedzy o historii i kulturze –
I.1.10
 poprawnie używa znaków interpunkcyjnych:  potwierdza swoją wypowiedź cytatami
kropki, przecinka, cudzysłowu – II.4.2*
 poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje wypowiedź o charakterze
danej formy gatunkowej kompozycję oraz normatywnym (kodeks)
III.1.3
Współczesny zbiór Zwyczajowe prawo  określa w poznawanych tekstach problematykę  wymienia akty prawne i wydarzenia
praw człowieka. międzynarodowe, s. 231 egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7 historyczne, będące genezą praw człowieka
 wykorzystuje w interpretacji tekstów literac-  określa wpływ II wojny światowej na
Powszechna deklaracja kich elementy wiedzy o historii i kulturze – powstanie Powszechnej deklaracji praw
praw człowieka, s. 232 I.1.10 człowieka
 wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  określa wartości wpisane w Powszechną
kich odwołania do wartości uniwersalnych deklarację praw człowieka
związane z postawami społecznymi, narodo-
wymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich
hierarchizacji – I.1.9
 interpretuje dzieła sztuki – I.2.3  interpretuje satyryczne rysunki w kontekście
 rozumie swoistość tekstów kultury przynależ- Powszechnej deklaracji praw człowieka
nych do: literatury, sztuk plastycznych – I.2.8*  przedstawia w formie rysunku, plakatu,
 dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład komiksu artykuł Powszechnej deklaracji praw
intersemiotyczny (np. rysunek, drama, spektakl człowieka
teatralny) – I.2.12
35
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opowiadanie na podany temat
formach gatunkowych: opowiadanie – III.2.1*  redaguje prace na podany temat
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  tworzy notatkę encyklopedyczną na podany
danej formy gatunkowej kompozycję oraz temat
III.1.3
 tworzy notatki – III.2.4*
 korzysta z informacji zawartych w różnych  gromadzi i selekcjonuje informacje na podany
źródłach, gromadzi wiadomości, selekcjonuje temat
informacje – IV.3*
 rozwija umiejętność krytycznej oceny
pozyskanych informacji – IV.7*
1 Podręcznik: I. Kształcenie językowe. Komunikacja językowa i kultura języka
Zasady poprawnej Kultura wypowiedzi.  rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków  odczytuje niejęzykowe zachowania
komunikacji Grzeczność komunikacji (np. gest, mimika, postawa ciała) – grzecznościowe z ilustracji
niewerbalnej. niejęzykowa, s. 234 I.2.4*  czyta głośno tekst, oddając różne intencje
 stosuje intonację poprawną ze względu na cel  ilustruje dobre i złe zachowania m.in. gestem,
wypowiedzi – I.2.6* siłą głosu, tempem mówienia
Czy słowa Jan Kochanowski Pieśń  zna i rozpoznaje w tekście literackim:  rozpoznaje adresata apostrofy
szesnastowiecz- XIV (Księgi wtóre), apostrofę, oraz określa ich funkcję – I.1.4*  nazywa cechy adresata
nego poety są s. 235  rozpoznaje elementy rytmizujące wypowiedź,  rozpoznaje nawiązania do motywu biblijnego
wciąż aktualne? w tym wers, rym, strofę, refren, liczbę sylab  określa elementy rytmizujące pieśń
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. w wersie – I.1.6*  wyróżnia rymy: żeńskie – męskie, dokładne –
Kształcenie literackie.  rozróżnia gatunki liryki, w tym pieśń, i wymie- niedokładne, gramatyczne – niegramatyczne
Rym. Rodzaje rymów nia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy
gatunkowe czytanych utworów – I.1.2
Ćwiczenia. Rym.
Rodzaje rymów, s. 84
literackich potrzebne konteksty, np. kulturowy
– I.1.11
 objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne
w tekstach – I.1.15*
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje rozprawkę na podany temat
36
Prawa jednostki
Charakterystyka Wisława Szymborska  charakteryzuje podmiot liryczny – I.1.9  charakteryzuje podmiot liryczny
osoby mówiącej Możliwości, s. 237  zna i rozpoznaje w tekście literackim: anaforę,  rozpoznaje anaforę i określa jej funkcję
w wierszu Wisławy oraz określa jej funkcję – I.1.4* w wypowiedzi podmiotu lirycznego
Szymborskiej Zeszyt ćwiczeń, cz. 2.  omawia funkcje elementów konstrukcyjnych  interpretuje tytuł utworu
Możliwości. Kształcenie literackie. utworu, w tym tytułu – I.1.5*
Składniowe środki
 objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne
stylistyczne
 wskazuje wartości w utworze oraz określa
wartości ważne dla bohatera – I.1.20*
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  redaguje deklarację
danej formy gatunkowej kompozycję – III.1.3  tworzy wiersz
 korzysta ze słowników ogólnych języka  korzysta z definicji słownikowej w interpretacji
polskiego – IV.5* tytułu wiersza
Niecodzienna Nancy H. Kleinbaum  opowiada o wydarzeniach fabuły – I.1.7*  omawia motywy postępowania bohatera
lekcja języka Lekcja na dziedzińcu  charakteryzuje bohaterów w czytanych  interpretuje wypowiedź w kontekście
angielskiego (fragment Stowarzy- utworach – I.1.9* przedstawionej sytuacji
z profesorem szenie umarłych  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  ocenia zachowania postaci
Keatingiem. poetów), s. 239 kich odwołania do wartości uniwersalnych
(lektura związane z postawami społecznymi i dokonuje
uzupełniająca) ich hierarchizacji – I.1.9
 wykorzystuje w interpretacji tekstów doświad-
Kadry z filmu
czenia własne i elementy wiedzy o kulturze –
Stowarzyszenie
I.1.18*
umarłych poetów
(1989), reż. Peter Weir
 rozumie swoistość tekstów kultury przynależ-  porównuje tworzywo filmu i literatury
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. nych do: literatury, filmu, sztuk  odróżnia plany filmowe: plan daleki, plan
Czytanie ze zrozumie- audiowizualnych – I.2.8* ogólny, plan pełny, plan średni (amerykański),
niem. Rodzaje planów  rozumie, czym jest adaptacja utworu literac- półzbliżenie, zbliżenie, detal
filmowych kiego (np. filmowa), oraz wskazuje różnice  przyporządkowuje kadrom plany filmowe
między tekstem literackim a jego adaptacją –
I.2.10*
37
 przeprowadza wnioskowanie jako element  dyskutuje: swoje stanowisko popiera
wywodu argumentacyjnego – III.1.6 argumentami, formułuje wnioski
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje list / kartkę z pamiętnika / artykuł na
formach gatunkowych: list – III.2.1* podany temat
Iqbal Masih – mały Francesco D’Adamo  wskazuje w utworze bohaterów głównych  nazywa cechy postaci
wielki człowiek. Iqbal (fragment), s. 242 i drugoplanowych oraz określa ich cechy –
I.1.11*
 dostrzega różnice między literaturą piękną  rozpoznaje cechy literatury faktu
a literaturą naukową, popularnonaukową,
publicystyką i określa funkcje tych rodzajów
 przeprowadza wnioskowanie jako element  formułuje wniosek na temat postawy bohaterów
wywodu argumentacyjnego – III.1.6  rozmawia o decyzjach i motywach
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat – postępowania bohaterów
III.1.1*
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje list oficjalny do instytucji
formach gatunkowych: list – III.2.1*
Pisownia partykuły Pisownia partykuły nie  zna zasady pisowni partykuły nie z różnymi  tworzy rzeczowniki z partykułą nie
nie z różnymi z różnymi częściami częściami mowy – II.4.4  poprawnie zapisuje partykułę nie z rzeczowni-
częściami mowy. mowy. Powtórzenie, kami
s. 244  tworzy stopień wyższy i najwyższy przymiot-
nika z przeczeniem nie
 podaje zasadę pisowni partykuły nie
Nauka o języku.
z przysłówkami, zaimkami, liczebnikami,
Pisownia partykuły nie
wyrazami o znaczeniu czasownikowym
z różnymi częściami
 wyjaśnia łączną pisownię partykuły nie
mowy
z podanymi czasownikami
Ćwiczenia. Pisownia  poprawnie zapisuje partykułę nie z częściami
partykuły nie mowy
38
z różnymi częściami
mowy, s. 86
Co to jest Skarbiec języka.  stosuje poprawne formy wyrazów odmiennych  uzupełnia zdania właściwymi formami
homonim? Homonimy, s. 246 – II.1.6* gramatycznymi homonimów
Stanisław Barańczak
Gruzja  rozumie znaczenie homonimów – II.2.4  rozpoznaje homonimy w utworze
 podaje znaczenia homonimów
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
Skarbiec języka.  pisze poprawnie pod względem ortograficznym  wyjaśnia pisownię wielką i małą literą
Homonimy oraz stosuje reguły pisowni – II.4.1 w homonimach
Ćwiczenia. Homonimy,  tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  tworzy teksty z homonimami w różnych
s. 87 danej formy gatunkowej kompozycję – III.1.3 znaczeniach
Czy reklama może Krzysztof Zanussi  zna i rozpoznaje w tekście literackim:  rozpoznaje personifikację
ograniczać Reklama uosobienie, oraz określa jego funkcję – I.1.4*  nazywa uczucia autora tekstu
wolność? Dyskusja przedawkowana  charakteryzuje narratora – I.1.9*
zainspirowana (fragment), s. 248 I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
felietonem
Krzysztofa  określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*  odczytuje cel artykułu, stanowisko autora
Zanussiego.  wyszukuje w tekście informacje wyrażone  rozumie argumenty autora tekstu
wprost i pośrednio – I.2.2*  odczytuje intencję autora tekstu
 odróżnia informację o faktach od opinii – I.2.6*  rozpoznaje fragmenty o charakterze opinii
 dostrzega różnice między literaturą piękną  omawia sposób przedstawienia opinii przez
a literaturą naukową, popularnonaukową, autora felietonu
publicystyką i określa funkcje tych rodzajów  określa cechy felietonu w omawianym tekście
 rozpoznaje gatunki dziennikarskie: felieton,
i określa ich podstawowe cechy – I.2.5
 identyfikuje wypowiedź jako tekst
informacyjny, publicystyczny lub reklamowy –
I.2.1*
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  przedstawia stanowisko autora felietonu na
danej formy gatunkowej kompozycję – III.1.3 temat reklam
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  dyskutuje na temat tego, czy reklama ogranicza
39
III.1.1* wolność
 wyraża swoje zdanie na temat reklamy
w formie głosu w dyskusji
 przedstawia wybraną reklamę, wyrażając swoje
emocje
Reklama jako Skarbiec języka. Środki  rozpoznaje czytany utwór jako baśń oraz  rozpoznaje cechy baśni w reklamie
komunikat w reklamie i ich wskazuje jego cechy gatunkowe – I.1.3*  podaje przykłady reklam, zawierających
językowy. funkcje, s. 250 nawiązania do różnych stylów i poetyk
Czytanie ze  identyfikuje wypowiedź jako tekst  nazywa środki wyróżniające reklamę spośród
zrozumieniem. Język informacyjny, publicystyczny lub reklamowy – innych komunikatów, korzystając z podanych
i środki w reklamie I.2.1* informacji
 wyszukuje w tekście informacje wyrażone
Ćwiczenia. Język wprost i pośrednio – I.2.2*
i środki w reklamie,  rozumie swoistość tekstów kultury
s. 89 przynależnych do: sztuk plastycznych – I.2.8*
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  tworzy reklamę
danej formy gatunkowej kompozycję – III.1.3
Niepisane prawa
Tajemniczy świat Adam Mickiewicz  charakteryzuje narratora – I.1.9*  omawia problematykę utworu
ballady Adama Świtezianka, s. 253  określa w poznanych tekstach problematykę  omawia związek przyrody z nastrojem utworu
Mickiewicza – (lektura egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7 i decyzjami bohaterów
Świtezianka. obowiązkowa)  określa tematykę i problematykę utworu –  charakteryzuje narratora ballady
I.1.12*
Caspar David Fridrich
 wykorzystuje w interpretacji tekstów doświad-
Mężczyzna i kobieta
obserwujący księżyc,
– I.1.18*
1830–1835
 interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.2.3  opisuje scenerię i atmosferę obrazu
 uzasadnia związek między balladą Mickiewicza
a obrazem Fridricha
 poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje fragmenty ballady
40
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  uzasadnia swoją opinię na podany temat
III.1.1*  odwołuje się do sytuacji życiowych,
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla uzasadniając swoje zdanie
danej formy gatunkowej kompozycję – III.1.3
III.1.7
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis obrazu
Ballada Lilije jako Adam Mickiewicz  opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala  opowiada przebieg zdarzeń w balladzie
wyraz Lilije, s. 257 kolejność zdarzeń – I.1.7*  wymienia cechy gatunkowe ballady
romantycznego  rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu, w tym:
zainteresowania Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. ballada; wymienia ich podstawowe cechy oraz
grozą. Kształcenie literackie. wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów
Gatunki mieszane: – I.1.2
ballada I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Ćwiczenia. Ballada,  określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*  odczytuje przesłanie ballady
s. 92  dokonuje odczytania tekstów kultury poprzez  tworzy ilustrację oddającą nastrój grozy
przekład intersemiotyczny (np. rysunek) – w wybranej balladzie
I.2.12*
 poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje fragmenty tekstu określające funkcję
jąc odpowiednie znaki interpunkcyjne – II.4.2 przyrody w balladzie
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  rozmawia o konsekwencjach niedotrzymania
III.1.1* danego słowa
 tworzy plan odtwórczy tekstu – III.2.3*  redaguje plan wydarzeń przedstawionych
 tworzy notatki – III.2.4* w balladzie
 uzupełnia notatkę na temat ballad Adama
Mickiewicza
41
 korzysta ze słowników ogólnych języka  formułuje przesłanie utworu, korzystając
polskiego – IV.5* z informacji zawartych w słowniku języka
polskiego
Redagowanie Szkoła pisania.  odróżnia mowę zależną i niezależną;  przekształca zdania z mowy niezależnej na
opowiadania na Opowiadanie. Mowa przekształca mowę zależną na niezależną zależną
podstawy ballady zależna i niezależna, i odwrotnie – II.1.6
Adama s. 263 III. Tworzenie wypowiedzi.
Mickiewicza.
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2.  tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opowiadanie według dyspozycji
Formy wypowiedzi. formach gatunkowych: opowiadanie, opis  uzupełnia tekst opisem przeżyć wewnętrznych
Opowiadanie. Mowa przeżyć wewnętrznych – III.2.1* bohatera, stosując mowę zależną
zależna i niezależna  tworzy opowiadania związane z treścią utworu,  redaguje zakończenie historii przedstawionej
np. dalsze losy bohatera, komponowanie w utworze, korzystając z podanego słownictwa
Ćwiczenia. Opowia- początku i zakończenia na podstawie fragmentu
danie. Mowa zależna tekstu lub na podstawie ilustracji – III.2.7*
i niezależna, s. 95
„Są dziwy w niebie Adam Mickiewicz  rozpoznaje rodzaje literackie: dramat; określa  określa nastrój utworu
i na ziemi, Dziady. Cz. II cechy charakterystyczne dla poszczególnych  omawia poczucie sprawiedliwości według
o których nie śniło (fragment), s. 265 rodzajów i przypisuje czytany utwór do moralności ludowej
się waszym (lektura odpowiedniego rodzaju – I.1.1
filozofom” – obowiązkowa)  określa w poznawanych tekstach problematykę
ludowy obrzęd egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7
dziadów. I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
 dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład  przygotowuje inscenizację dramatu
intersemiotyczny (np. spektakl teatralny) –
I.2.12*
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat,  dyskutuje na podany temat
wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne
wzmacniające więź między uczestnikami
dialogu, tłumaczące sens – III.1.1*
 tworzy notatki – III.2.4*  uzupełnia tabelę informacjami z tekstu dramatu
Jak przemawiać, Andrzej Sapkowski  omawia elementy świata przedstawionego –  opisuje świat przedstawiony w utworze fantasy:
42
aby odnieść Kwestia ceny I.1.1* wymienia jego elementy, cytuje fragmenty
zamierzony (fragment), s. 275  rozpoznaje fikcję literacką; rozróżnia i wyjaśnia fikcji fantastycznej
skutek? elementy realistyczne i fantastyczne
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. w utworach, ze szczególnym uwzględnieniem
Formy wypowiedzi. ich w prozie realistycznej, fantastycznonauko-
Przemówienie; wej lub utworach fantasy – I.1.2*
Kształcenie literackie. III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
Literatura fantasy  funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne  określa cel przemówienia i adresata
oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę –  przytacza fragmenty wskazujące na logikę
Ćwiczenia. III.1.1 wywodu
Przemówienie, s. 97;
 tworzy wypowiedź stosując odpowiednią dla  przytacza najważniejsze argumenty
Gatunki epickie.
danej formy gatunkowej kompozycję oraz  wskazuje środki retoryczne i określa ich
Powieść fantasy, s. 99
zasady spójności językowej między akapitami; funkcję
myślowych w tworzeniu wypowiedzi
pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy
(przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych) –
III.1.3
 rozróżnia argumenty odnoszące się do faktów
i logiki oraz odwołujące się do emocji –
III.1.2*
 tworzy notatki – III.2.4*  tworzy notatkę, korzystając z podanego
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących słownictwa
formach gatunkowych: przemówienie – III.2.1  przygotowuje przemówienie w roli bohatera
Wszystko, co Osobowe i bezoso-  rozpoznaje imiesłowy, rozumie zasady ich  określa formy gramatyczne czasowników
musisz wiedzieć bowe formy czasow- tworzenia i odmiany, poprawnie stosuje osobowych
o imiesłowach. nika. Imiesłowy, s. 282 imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie  od bezokoliczników tworzy formy imiesłowów
jego funkcje; przekształca go na zdanie złożone przymiotnikowych (czynny, bierny) i przysłów-
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. i odwrotnie – II.1.4 kowych (współczesny i uprzedni)
Nauka o języku.  rozpoznaje imiesłowy przymiotnikowe
Osobowe i bezosobowe i imiesłowy przysłówkowe
formy czasownika.
 określa formy gramatyczne imiesłowów
Powtórzenie;
przymiotnikowych (przypadek, liczbę, rodzaj)
Nauka o języku. Imie-
 przekształca zdania w wypowiedzenia
słowy;
z imiesłowem przysłówkowym
43
Nauka o języku. II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
Pisownia partykuły nie  rozpoznaje w wypowiedziach związki  uzupełnia frazeologizmy imiesłowami
z imiesłowami frazeologiczne, dostrzega ich bogactwo,
rozumie ich znaczenie oraz poprawnie stosuje
Ćwiczenia. Przypom- w wypowiedziach – II.2.5*
nienie podstawowych II. Kształcenie językowe. Komunikacja językowa i kultura języka
pojęć z zakresu składni,
s. 78; Bezosobowe  rozumie, na czym polega błąd językowy –  poprawia zdania z błędnie użytymi
formy czasownika. II.3.3 imiesłowami
Imiesłów, s. 101 II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
 zna zasady pisowni wyrazów nieodmiennych  pisze poprawnie partykułę nie z imiesłowami
i pisowni partykuły nie z różnymi częściami przymiotnikowymi i imiesłowami
mowy – II.4.4 przysłówkowymi
Przykazania czy Kazimierz Wierzyński  wskazuje wartości w utworze oraz określa  nazywa wartości, o których jest mowa
antyprzykazania? Przykazania, s. 286 wartości ważne dla bohatera – I.1.20* w tekście
Omówienie  wykorzystuje w interpretacji tekstów literac-  omawia rzeczywistość ukazaną w utworze,
wiersza Kazimierza kich elementy wiedzy o historii i kulturze – uwzględniając kontekst historyczny
Wierzyńskiego. I.1.10  określa funkcję parafrazy
 wykorzystuje w interpretacji utworów  określa stosunek osoby mówiącej do
literackich potrzebne konteksty, np. historyczny rzeczywistości przedstawionej w utworze
– I.1.11
 charakteryzuje podmiot liryczny – I.1.9*
 wykonuje przekształcenia na tekście cudzym,  przekształca utwór, zmieniając jego wymowę
w tym skraca, streszcza, rozbudowuje i
parafrazuje – III.2.2
Debata przy Władysław Kopaliński  wykorzystuje w interpretacji tekstów literac-  wskazuje związek między wydarzeniami
okrągłym stole. Okrągły stół, s. 287 kich odwołania do wiedzy o historii i kulturze – historycznymi a legendą
I.1.10
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  uczestniczy w dyskusji w formie obrad
III.1.1 okrągłego stołu
 korzysta z informacji zawartych w różnych  gromadzi informacje na temat obrad okrągłego
44
źródłach, gromadzi wiadomości, selekcjonuje stołu w Polsce w 1989 roku
 rozwija umiejętność krytycznej oceny
pozyskanych informacji – IV.7*
Spór o podatki Terry Pratchett Spór  zna pojęcie ironii, rozpoznaje ją w tekstach  omawia ironiczny charakter tekstu
tematem fragmentu o podatki, s. 288 oraz określa jej funkcję – I.1.6  identyfikuje uczestników sporu
powieści Terry’ego  określa w poznawanych tekstach problematykę  określa istotę konfliktu
Pratchetta. egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7
 odróżnia przykład od argumentu – III.1.5  analizuje przebieg dyskusji między bohaterami:
 przeprowadza wnioskowanie jako element rozpoznaje argumenty i kontrargumenty;
wywodu argumentacyjnego – III.1.6 określa postawę bohaterów, omawia rezultat
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla dyskusji
danej formy gatunkowej kompozycję – III.1.3  redaguje kilkuzdaniową wypowiedź
o ironicznym charakterze
Jak opisać Szkoła pisania. Opis  charakteryzuje narratora – I.1.9*  określa narratora – obserwatora opisu sytuacji
sytuację? sytuacji, s. 290  rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecio-  rozpoznaje elementy statyczne i dynamiczne
osobową oraz wskazuje ich funkcje w utworze w opisie sytuacji
Sydney R. Nolan – I.1.10*  określa wydarzenia główne i towarzyszące
Proces, 1947  określa elementy świata przedstawionego –  wymienia elementy stanowiące scenerię (tło)
I.1.1* sytuacji
Formy wypowiedzi.
Opis sytuacji  rozpoznaje w wypowiedziach części mowy  analizuje opis sytuacji pod kątem języka: części
i określa ich funkcję w tekście – II.1.1* mowy, formy gramatycznej wyrazów
Ćwiczenia. Opis  rozpoznaje imiesłowy – II.1.4
sytuacji, s. 105 III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis sytuacji przedstawionej na
formach gatunkowych: opis – III.2.1* obrazie według dyspozycji
 redaguje opis sytuacji na podany temat
Środki wyrazu Piotr Bednarczyk,  nazywa wrażenia, jakie wzbudza w nim  nazywa swoje wrażenia po przeczytaniu
w komiksie – Maciej Kur Lil i Put. czytany tekst – I.1.14* komiksu
zabawna historia Plusk (fragment), s. 292  charakteryzuje bohaterów w czytanych  określa nastrój utworu
Lila i Puta. utworach – I.1.9*  charakteryzuje bohaterów głównych, drugopla-
45
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2.  wskazuje w utworze bohaterów głównych nowych i epizodycznych według dyspozycji
Czytanie ze zrozumie- i drugoplanowych oraz określa ich cechy –  wymienia zdarzenia budujące akcję utworu
niem. Komizm. Rodzaje I.1.11*  wyjaśnia źródło komizmu sytuacyjnego
komizmu  opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala  omawia związek tytułu z warstwą rysunkową
kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną komiksu
Ćwiczenia. Komizm. zależność – I.1.7*
Rodzaje komizmu,  zna pojęcie komizmu, rozpoznaje jego rodzaje
s. 107 w tekstach oraz określa ich funkcje – I.1.5
 omawia funkcje elementów konstrukcyjnych
utworu, w tym tytułu – I.1.5*
 określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*  określa temat tekstu
 znajduje w tekstach współczesnej kultury  podaje przykłady innych tekstów o tej samej
popularnej (np. w filmach, komiksach, tematyce
piosenkach) nawiązania do tradycyjnych  analizuje zabiegi typowe dla sztuki komiksu
wątków literackich i kulturowych – I.2.7
 charakteryzuje komiks jako tekst kultury;
wskazuje charakterystyczne dla niego cechy –
I.2.7*
 tworzy spójne teksty w następujących formach  redaguje rozprawkę na podany temat
gatunkowych: rozprawka – III.2.1
Czy Wacław ma Aleksander Fredro  określa tematykę i problematykę utworu –  określa temat rozmowy bohaterów, ich
prawo do własnego Zemsta (fragment), I.1.12* stanowiska i motywacje
wyboru? s. 300 (lektura  charakteryzuje bohaterów w czytanych  omawia postawy bohaterów
Omawiamy obowiązkowa) utworach – I.1.9*  omawia budowę dramatu
fragment Zemsty  wskazuje elementy dramatu: akt, scena, tekst
Fredry. główny, didaskalia, monolog, dialog – I.1.3
 dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład  tworzy pracę na temat ograniczenia praw ludzi
intersemiotyczny (np. rysunek, drama, spektakl do decydowania o sobie i swoim życiu we
teatralny) – I.2.12* współczesnym świecie w dowolnej formie
 wykorzystuje w interpretacji tekstów doświad- graficznej
46
– I.1.18*
 odróżnia przykład od argumentu – III.1.5  przytacza argumenty bohaterów
 rozróżnia argumenty odnoszące się do faktów
i logiki oraz odwołujące się do emocji –
III.1.2*
Wypowiedzenie Wypowiedzenie  poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik  układa wypowiedzenia z imiesłowowym
z imiesłowem z imiesłowem zdania i rozumie jego funkcje; przekształca go równoważnikiem zdania ze zdań pojedynczych
równoważnikiem równoważnikiem na zdanie złożone i odwrotnie – II.1.4  przekształca zdania w wypowiedzenia z
zdania. zdania, s. 302 imiesłowowym równoważnikiem zdania
 wykonuje wykresy wypowiedzeń z
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. wypowiedzeniami z imiesłowowym
Nauka o języku. równoważnikiem zdania
Wypowiedzenie
 przekształca zdania złożone w wypowiedzenia
z imiesłowowym
z imiesłowowym równoważnikiem zdania
równoważnikiem
zdania
 rozumie, na czym polega błąd językowy –  poprawia błędy w wypowiedzeniach
Ćwiczenia. Bezosobowe II.2.3 z imiesłowowym równoważnikiem zdania
formy czasownika. II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
Imiesłów, s. 101;  poprawnie używa znaków interpunkcyjnych:  poprawnie stosuje zasady interpunkcji
Wypowiedzenie kropki, przecinka – II.4.2* z wypowiedzeniami z imiesłowowym
złożone. Powtórzenie, równoważnikiem zdania
s. 109; Wypowiedzenie
z imiesłowowym
równoważnikiem
zdania, s. 113
Co zapamiętaliśmy Powtórzenie, s. 304  rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka,  przyporządkowuje gatunkom synkretycznym
i czego się dramat; określa cechy charakterystyczne dla ich wyznaczniki
nauczyliśmy? poszczególnych rodzajów i przypisuje czytany  podaje przykłady utworów reprezentatywnych
Przygotowujemy utwór do odpowiedniego rodzaju – I.1.1 dla danego gatunków synkretycznych (ballada,
się do sprawdzianu. satyra)
 na osi czasu umieszcza nazwiska twórców
i tytuły aktów normatywnych
47
 porządkuje informacje w zależności od ich  rozpoznaje dzieła sztuki po ich fragmencie,
funkcji w przekazie – I.2.2 podaje autorów i tytuły dzieł
 zna pojęcia: komizm, ballada, literatura faktu,
powieść historyczna, homonim, alegoria, cytat,
atrybut, rym, ironia, anafora, dramat,
prozaizm, neologizm
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla  zapisuje refleksje inspirowane aforyzmem
zasady spójności językowej między akapitami;
myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisem-
nych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie
akapitów dłuższych i krótszych) – III.1.3
Utrwalenie Sprawdź siebie –  omawia elementy świata przedstawionego –  określa miejsce akcji
wiadomości Stanisław Lem Czy Pan I.1.1*  wyodrębnia bohaterów
i umiejętności istnieje, Mr. Johns?  charakteryzuje bohaterów w czytanych  przedstawia przebieg wydarzeń
przed (fragment), s. 305 utworach – I.1.9*
sprawdzianem.  opowiada o wydarzeniach fabuły – I.1.7*
 określa tematykę i problematykę utworu –
I.1.12*
 wyszukuje w tekście informacje wyrażone  rozumie przeczytany tekst
 znajduje w tekstach współczesnej kultury
popularnej (np. filmach, komiksach,
piosenkach) nawiązania do tradycyjnych
wątków literackich i kulturowych – I.2.7
 odróżnia mowę zależną i niezależną,  przekształca wypowiedzi bohaterów na tekst
przekształca mowę zależną na niezależną epicki, stosując mowę zależną
i odwrotnie – II.1.6  rozpoznaje imiesłowy: przymiotnikowy
 rozpoznaje imiesłowy, rozumie zasady ich i przysłówkowy
tworzenia i odmiany, poprawnie stosuje  tworzy imiesłowy od czasowników
imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie  przekształca wypowiedzenia, wprowadzając
jego funkcję; przekształca go na zdanie złożone imiesłów przysłówkowy bądź eliminując
48
i odwrotnie – II.1.4 imiesłów przymiotnikowy
 rozumie znaczenie homonimów – II.2.4  rozpoznaje homonimy
 rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl  układa zdania z homonimami w różnych
potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, znaczeniach
publicystyczny – II.2.7  tworzy tekst reklamy w stylu naukowym,
odwołując się do tekstu kultury (powieści,
filmu, komiksu itp.)
 rozumie, na czym polega etykieta językowa,  rozpoznaje zdania odbiegające od etykiety
i stosuje jej zasady – II.3.7* językowej
 identyfikuje tekst jako komunikat; rozróżnia
typy komunikatu: informacyjny, literacki,
reklamowy, ikoniczny – II.3.1*
 zna zasady pisowni wyrazów nieodmiennych  zapisuje partykułę nie z imiesłowami zgodnie
i pisowni partykuły nie z różnymi częściami z zasadami ortograficznymi
mowy – II.4.4
 tworzy spójne teksty w następujących formach  redaguje rozprawkę
gatunkowych: rozprawka – III.2.1
 wykonuje przekształcenia na tekście cudzym,
w tym skraca, streszcza, rozbudowuje
i parafrazuje – III.2.2
Podręcznik: I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
Nasz projekt – gazetka  rozpoznaje gatunki dziennikarskie: wywiad,  przygotowuje i przeprowadza wywiad
szkolna, s. 309 artykuł, felieton – I.2.5
 uczestniczy w projektach edukacyjnych (np.  realizuje projekt – gazetka szkolna
PRZESZŁOŚC DLA PRZYSZŁOŚCI
Patriotyzm i heroizm
49
Co określa naszą Przeszłość dla  określa w poznawanych tekstach problematykę  określa problem przedstawiony we fragmencie
tożsamość? przyszłości, s. 310 egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7 tekstu
Wprowadzenie do II. Kształcenie językowe. Zróżnicowanie języka
tematyki rozdziału  rozpoznaje wyrazy wieloznaczne – II.2.4*  układa zdania z wyrazem wieloznacznym
Przeszłość dla w różnych znaczeniach
przyszłości.
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia  uzasadnia swoje zdanie, korzystając z podanego
argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz słownictwa
innych tekstów argumentacyjnych – III.1.4  rozmawia na podany temat według dyspozycji
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –
III.1.1
 korzysta ze słowników ogólnych języka  odczytuje wieloznaczne znaczenia wyrazu
polskiego – IV.5*
Myśli Jan Paweł II Pamięć  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  rozważa rolę dziedzictwa duchowego w życiu
Jana Pawła II i tożsamość (fragment), kich odwołania do wartości uniwersalnych narodu
inspiracją do s. 311 związane z postawami społecznymi, narodowy-
rozważań mi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich
o dziedzictwie hierarchizacji – I.1.9
kulturowym  określa w poznawanych tekstach problematykę
Polaków. egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7
 rozróżnia synonimy, rozumie ich funkcję  notuje sformułowania synonimiczne do wyrazu
w tekście i stosuje we własnych ojczyzna
wypowiedziach – II.2.8*
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  dyskutuje o polskich wartościach (materialnych
III.1.1* i duchowych) ważnych dla przyszłości
Obraz ojczyzny Cyprian Kamil Norwid  wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji – I.1.1*  nazywa wartości moralne
w wierszu Moja piosnka (II),  objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne  charakteryzuje bohatera lirycznego
Cypriana Kamila s. 313 w tekstach – I.1.15*  identyfikuje podmiot liryczny
Norwida Moja  wykorzystuje w interpretacji utworów  odczytuje znaczenie neologizmów w kontekście
piosnka (II). Jacek Malczewski literackich odwołania do wartości uniwersal- biograficznym i historycznym
Polonia, personifikacja nych związane z postawami społecznymi,  określa funkcję refrenu, rozstrzelonego druku,
50
Polski Odrodzonej, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuje znaków interpunkcyjnych, zdrobnienia
1918 ich hierarchizacji – I.1.9
 charakteryzuje podmiot liryczny i bohaterów
w czytanych utworach – I.1.9*
kich potrzebne konteksty, np. biograficzny,
historyczny, historycznoliteracki – I.1.11
 zna i rozpoznaje w tekście literackim:
zdrobnienie, zgrubienie, oraz określa ich
funkcję – I.1.4*
 interpretuje dzieła sztuki (obraz) – I.1.3  interpretuje personifikację pojęcia przedstawio-
 określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3* ną na obrazie
 odczytuje temat dzieła
 omawia związek tematu z postulatem artysty
 wykonuje przekształcenia na tekście cudzym,  notuje skojarzenia z pojęciem Polska
w tym parafrazuje – III.2.2  tworzy parafrazę wiersza
 tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następu-  redaguje opis przeżyć wewnętrznych
jących formach gatunkowych: opis przeżyć
Budowa sonetu na Adam Mickiewicz  charakteryzuje podmiot liryczny – I.1.9*  charakteryzuje podmiot liryczny
przykładzie utworu Stepy akermańskie,  wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji – I.1.1*  analizuje obrazy poetyckie według dyspozycji
Adama s. 315 (lektura  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  odczytuje kontekst biograficzny w utworze
Mickiewicza. obowiązkowa) kich potrzebne konteksty, np. biograficzny,  wymienia cechy sonetu
historyczny, historycznoliteracki – I.1.11  interpretuje głosowo sonet
 rozróżnia gatunki liryki, w tym: sonet, i wymie-
nia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy
Gatunki liryczne: sonet
gatunkowe czytanych utworów literackich –
I.1.2
Ćwiczenia. Gatunki
 recytuje utwór literacki w interpretacji zgodnej
liryczne. Sonet, s. 116
z jego tematem i stylem – I.1.12
 interpretuje dzieła sztuki (fotografia) – I.2.3  opisuje nastrój fotografii
51
 tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następu-  redaguje opis przeżyć wewnętrznych
jących formach gatunkowych: opis przeżyć
V. Samokształcenie
 korzysta z informacji zawartych w różnych  gromadzi informacje biograficzne o poecie
źródłach, gromadzi wiadomości, selekcjonuje
Kiedy stawiamy Przecinek  poprawnie używa znaków interpunkcyjnych:  podaje zasady interpunkcyjne wypowiedzeń
przecinek w wypowiedzeniu. przecinka – II.4.2 pojedynczych i złożonych
w wypowiedzeniu? Powtórzenie, s. 316  uzupełnia zdania, stosując zasady interpunkcji
 podaje zasady wypowiedzeń z imiesłowami
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. i imiesłowowym równoważnikiem zdania
Nauka o języku,
Przecinek w różnych
typach wypowiedzeń.  określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*  odczytuje problem przedstawiony w utworze
Powtórzenie III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
 tworzy logiczną, semantycznie pełną  tworzy kilkuzdaniową wypowiedź, stosując
Ćwiczenia. Przecinek i uporządkowaną wypowiedź – III.1.3* wypowiedzenia złożone
w wypowiedzeniu.
Powtórzenie, s. 118
Obraz męstwa Adam Mickiewicz  omawia elementy świata przedstawionego –  opisuje świat przedstawiony w utworze według
Polaków w Reducie Reduta Ordona, s. 318 I.1.1* dyspozycji
Ordona Adama (lektura  ustala kolejność zdarzeń i rozumie ich  porządkuje punkty planu
Mickiewicza. obowiązkowa) wzajemną zależność – I.1.7*  charakteryzuje narratora
 charakteryzuje narratora, bohaterów w czyta-  rozpoznaje refleksje narratora
Wojciech Kossak Bitwa nych utworach – I.1.9*  odwołuje się do wiedzy historycznej w interpre-
pod Olszynką
 określa tematykę oraz problematykę utworu – tacji refleksji narratora
Grochowską, 1886
I.1.12*  ocenia postawę bohatera lirycznego
 objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne  omawia kontekst historyczny
Jerzy Kossak, Reduta
Ordona, 1951
I.1.10
52
 wyraża własny sąd o postaciach i zdarzeniach –
I.1.19*
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat –  redaguje kilkuzdaniową wypowiedź oceniającą
III.1.1 postawę bohatera
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje opis sytuacji, wprowadzając wyrazy
formach gatunkowych: opis – III.2.1* oznaczające stosunki przestrzenne, czasowe,
nazywające barwy i cechy
Słynne Polki – Adam Mickiewicz  opowiada o wydarzeniach fabuły i ustala  porządkuje przebieg zdarzeń
Emilia Plater. Śmierć Pułkownika, kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną  opowiada treść utworu
s. 323 (lektura zależność – I.1.7*  charakteryzuje bohatera lirycznego
obowiązkowa)  charakteryzuje podmiot liryczny, narratora,  charakteryzuje bohatera zbiorowego
bohaterów w czytanych utworach – I.1.9*  omawia rolę kobiety w kulturze i społeczeń-
 wykorzystuje w interpretacji utworów literac- stwie XIX w.
 rozwija umiejętność samodzielnej prezentacji  przygotowuje prezentację sławnej Polki
Figury domu
Inwokacja do Pana Adam Mickiewicz Pan  charakteryzuje podmiot liryczny, narratora  ustala kolejność elementów kompozycyjnych
Tadeusza jako Tadeusz (fragment), w czytanych utworach – I.1.9* utworu: apostrofy, wtrącenia, rozbudowanego
wyraz tęsknoty za s. 326  rozpoznaje w tekście literackim: inwokację, porównania, opisu
ojczyzną. i określa ich funkcję – I.1.4  charakteryzuje podmiot liryczny, cytując
Jan Kochanowski Na  recytuje utwór literacki w interpretacji zgodnej odpowiednie fragmenty tekstu
zdrowie z jego tematem i stylem – I.1.12  recytuje utwór, uwzględniając w głosowej
 omawia funkcje elementów konstrukcyjnych interpretacji przerzutnię i średniówkę
utworu – I.1.5*  rozpoznaje aluzję literacką w utworze i określa
jej funkcję
 tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią do  tworzy kilkuzdaniową wypowiedź o charakte-
danej formy gatunkowej kompozycję oraz rze argumentacyjnym
zasady spójnych całości myślowych w tworze-
53
niu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm
akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych
i krótszych) – III.1.3
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy
rozprawki oraz innych tekstów
Sugestia i aluzja – Kultura języka.  wyszukuje w tekście informacje wyrażone  rozpoznaje w wypowiedziach bohaterów aluzję
komunikacja nie Mówienie nie wprost. wprost i pośrednio – I.2.2* i/lub sugestię
wprost. Sugestia i aluzja, s. 328 III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2.  rozróżnia i wskazuje środki perswazji, rozumie  rozpoznaje sugestie i aluzje w wypowiedzi
Czytanie ze zrozumie- ich funkcję – III.1.6*
nie. Aluzja literacka; III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
Skarbiec języka.  tworzy spójne wypowiedzi pisemne w następu-  redaguje dialog z zastosowaniem sugestii lub
Mówienie nie wprost jących formach gatunkowych: dialog – III.2.1 aluzji
Ćwiczenia. Mówienie
nie wprost, s. 120
Omówienie noweli Henryk Sienkiewicz  charakteryzuje bohaterów w czytanych  charakteryzuje bohatera utworu
Henryka Latarnik, s. 331 utworach – I.1.9*  analizuje środki stylistyczne w opisie przeżyć
Sienkiewicza pt. (lektura  wskazuje w utworze bohaterów głównych wewnętrznych
Latarnik – obowiązkowa) i drugoplanowych oraz określa ich cechy –  odczytuje kontekst historyczny i historycz-
charakterystyka I.1.11* noliteracki w utworze
postaci, Zeszyt ćwiczeń, cz. 2.  wyraża własny sąd o postaciach i zdarzeniach –  określa cechy noweli
rekonstrukcja Formy wypowiedzi, I.1.19*  rozpoznaje punkt kulminacyjny noweli
dziejów bohatera. Charakterystyka
I.1.10
Kształcenie literackie,
Gatunki epickie:
nowela
Ćwiczenia.  rozpoznaje czytany utwór jako nowelę oraz
Charakterystyka, wskazuje jego cechy gatunkowe – I.1.3*
s. 122; Gatunki epickie.  omawia funkcje elementów konstrukcyjnych
utworu, w tym punktu kulminacyjnego – I.1.5*
54
Nowela. Powtórzenie, III. Tworzenie wypowiedzi. Elementy retoryki
s. 124  przeprowadza wnioskowanie jako element  dyskutuje o roli utworu w życiu narodu
 tworzy spójne wypowiedzi w następujących  redaguje charakterystykę postaci
formach gatunkowych: opis przeżyć
wewnętrznych, charakterystyka – III.2.1*
Między Ryszard Kapuściński  omawia elementy świata przedstawionego –  charakteryzuje bohatera zbiorowego
bezpieczeństwem Dom Tuaregów, s. 343 I.1.1*  hierarchizuje uniwersalne wartości
a wolnością –  charakteryzuje bohaterów w czytanych
poznajemy utworach – I.1.9*
fragmenty utworu  określa w poznawanych tekstach problematykę
Heban Ryszarda egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7
Kapuścińskiego.
związane z postawami społecznymi, narodo-
wymi, religijnymi, etycznymi, i dokonuje ich
 wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy  uzasadnia swoje zdanie
rozprawki oraz innych tekstów
 tworzy notatki – III.1.4*  tworzy notatkę na podany temat
Czy przesłanie Edward Stachura Ite  charakteryzuje podmiot liryczny w czytanych  charakteryzuje podmiot liryczny
wiersza Edwarda missa Est (pieśń na utworach – I.1.9*  określa sytuację liryczną według dyspozycji
Stachury jest wyjście), s. 346 I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
aktualne do dziś?
Lex Drewiński Rasizm,  określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3  odczytuje przesłanie utworu
XX w.  odnosi treści kultury do własnego doświad-  omawia aktualność utworu
czenia – I.2.11*  wykonuje plakat do fragmentu wiersza
Marian Nowiński  dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład
Współistnienie, XX w. intersemiotyczny (np. rysunek) – I.2.12*
55
 uczestniczy w projektach edukacyjnych – IV.4  opracowuje, przeprowadza, analizuje
i prezentuje wyniki ankiety
Refleksja nad Marcin Świetlicki  charakteryzuje bohaterów w czytanych  charakteryzuje bohatera zbiorowego prozy
współczesną Nowe pogo, s. 348 utworach – I.1.9* poetyckiej
Polską w utworze  objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne  interpretuje metafory
Marcina w tekstach – I.1.15*  interpretuje tytuł utworu
Świetlickiego  zna i rozpoznaje w tekście literackim:  recytuje utwór
Nowe pogo. przenośnię, powtórzenie oraz określa ich
funkcje – I.1.4*
 omawia funkcje elementów konstrukcyjnych
utworu , w tym tytułu – I.1.5*
 recytuje utwór literacki w interpretacji zgodnej
z jego tematem i stylem – I.1.12*
 tworzy notatki – I.2.4*  porównuje dwa utwory
Redagujemy dalszy Andrzej Pilipiuk  charakteryzuje narratora i bohaterów  charakteryzuje narratora – bohatera
ciąg opowiadania Samolot do dalekiego w czytanych utworach – I.1.9*  rozpoznaje elementy fikcji prawdopodobnej
na podstawie tekstu (fragment), s. 349  rozpoznaje fikcję literacką; rozróżnia i wyjaśnia i fikcji fantastycznej
Andrzeja Pilipiuka. (lektura elementy realistyczne i fantastyczne  przypisuje czytany utwór do odpowiedniego
uzupełniająca) w utworach, ze szczególnym uwzględnieniem typu literatury
jej w prozie realistycznej, fantastycznonau-
kowej lub utworach fantasy – I.1.2*
 poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
 tworzy opowiadania związane z treścią utworu,  tworzy dalszy ciąg opowiadania
np. dalsze losy bohatera – III.2.7*
Charakterystyka Sławomir Mrożek Lew,  omawia elementy świata przedstawionego –  określa czas i miejsce zdarzeń
postaw bohaterów s. 354 I.1.1*  charakteryzuje zachowanie bohaterów
56
opowiadania Lew  charakteryzuje bohaterów w czytanych w określonej sytuacji
Sławomira Mrożka. Jan Sztaudynger utworach – I.1.9*
Chorągiewka, s. 356  wykorzystuje w interpretacji utworów literac-
związane z postawami społecznymi, narodowy-
mi, religijnymi, etycznymi i dokonuje ich
 określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*  porównuje wymowę dwu utworów
Debata o miejscu, Tomasz Różycki  określa temat i główną myśl tekstu – I.2.3*  określa tematykę wiersza
w którym Dwanaście stacji.  określa w poznawanych tekstach problematykę  określa problemy egzystencjalne
mieszkamy, Poemat. Stacja egzystencjalną i poddaje ją refleksji – I.1.7
zainspirowana pierwsza: spotkanie II. Kształcenie językowe. Ortografia i interpunkcja
poematem (fragment), s. 356
Tomasza  poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje odpowiednie fragmenty utworu
Różyckiego. jąc odpowiednie znaki interpunkcyjne – II.4.2  porównuje utwory: osoba mówiąca, cechy
utworów, funkcje środków stylistycznych
 tworzy notatki – III.2.4*  tworzy notatkę porównawczą utworów
 uczestniczy w rozmowie na zadany temat,  opisuje swoją miejscowość, jej zalety i wady
wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne  uczestniczy w debacie na temat swojej
wzmacniające więź między uczestnikami miejscowości
dialogu, tłumaczące sens – III.1.1*
1 Podręcznik: I. Kształcenie językowe. Gramatyka języka polskiego
Jak napisać Szkoła pisania.  odróżnia mowę zależną i niezależną,  przekształca fragmenty tekstu eliminując partie
streszczenie? Streszczenie, s. 359 przekształca mowę zależną na niezależną dialogowe
i odwrotnie – II.1.6
Zeszyt ćwiczeń, cz. 2. III. Tworzenie wypowiedzi. Mówienie i pisanie
Formy wypowiedzi.
Streszczenie  tworzy plan odtwórczy tekstu – III.2.3*  wyodrębnia wydarzenia
 wykonuje przekształcenia na tekście cudzym,  fragment tekstu przekształca w krótkie zdanie
Ćwiczenia. w tym skraca, streszcza, rozbudowuje  streszcza tekst
Streszczenie, s. 126 i parafrazuje – III.2.2
Zebranie i utrwa- Powtórzenie, s. 360  rozpoznaje rodzaje literackie: epika, liryka,  przypisuje rodzajom literackim ich gatunki:
lenie najważniej- dramat; określa cechy charakterystyczne dla hymn, pieśń, tren, sonet, opowiadanie, powieść,
szych zagadnień poszczególnych rodzajów i przypisuje czytany nowela, przypowieść, komedia
57
poznanych utwór do odpowiedniego rodzaju – I.1.1  na osi czasu umieszcza nazwiska twórców
w rozdziale  podaje tytuł, autora, czas powstania utworu,
Przeszłość dla tematykę lub znaczący cytat
przyszłości. I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury
 porządkuje informacje w zależności od ich  zna pojęcia: aluzja literacka, inwokacja,
funkcji w przekazie – I.2.2 średniówka, sugestia, przerzutnia, proza
poetycka, język ezopowy, sonet, refren, ballada,
opowiadanie, powieść, nowela, punkt
kulminacyjny
Zadania Sprawdź siebie –  zna pojęcie komizmu, rozpoznaje jego rodzaje  podaje przykłady rodzajów komizmu
sprawdzające Konstanty Ildefons w tekstach oraz określa ich funkcje – I.1.5  objaśnia funkcję komizmu
umiejętność pracy Gałczyński Ballada  charakteryzuje bohaterów w czytanych  charakteryzuje bohatera lirycznego
z tekstem. o trzęsących się utworach – I.1.9*  interpretuje morał utworu
portkach (fragment),  objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne  rozpoznaje zdrobnienia
s. 362 w tekstach – I.1.15*  rozpoznaje prozaizmy
 zna i rozpoznaje w tekście literackim:  rozpoznaje zabiegi słowotwórcze w tworzeniu
zdrobnienie, i określa ich funkcje – I.1.4* nowych wyrazów
 wykorzystuje w interpretacji utworów literac-  omawia uniwersalny charakter utworu
kich odwołania do wartości uniwersalnych  wymienia cechy ballady
związane z postawami społecznymi – I.1.9
 rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu, w tym:
ballada, i wymienia ich podstawowe cechy oraz
wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów
– I.1.2
 poprawnie przytacza cudze wypowiedzi, stosu-  cytuje fragmenty identyfikujące osobę mówiącą
jąc odpowiednie znaki interpunkcyjne – II.4.2  podaje zasady interpunkcyjne dotyczące:
 poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: dwukropka, wykrzyknika, cudzysłowu,
kropki, przecinka, znaku zapytania, znaku nawiasów
wykrzyknienia, cudzysłowu, dwukropka,  poprawnie wstawia znaki interpunkcyjne
średnika, nawiasu – II.4.2*
58

Rozklad Materialu Dla Klasy 7 PDF

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Rozklad Materialu Dla Klasy 7 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MATERIAŁY POMOCNICZE DLA NAUCZYCIELA

DO PRZYGOTOWANIA ROZKŁADU MATERIAŁU – KLASA 7

1 Podręcznik: I. Kształcenie literackie. Czytanie utworów literackich

1 Podręcznik: I. Kształcenie literackie i kulturowe. Odbiór tekstów kultury

You might also like