AD (İSİM) TAMLAMALARI

 En az iki ismin bir araya gelerek kendi aralarında oluşturdukları anlam ilgisi ad tamlaması / isim
tamlaması olarak adlandırılır.
 İsim tamlamalarını oluşturan sözcüklerden birinci olan isme “tamlayan” ve ikinci olan isme
“tamlanan” adı verilir. Tamlayan ve tamlananın kendilerine ait ekleri ve görevleri vardır. Tamlayan
ekleri “-in, -ın, -un, -ün”, tamlanan ekleri ise “-i, -ı, -u, -ü” şeklindedir.
 İsim Tamlamaları genel olarak dört başlıkta incelenir.

1. Belirtili İsim Tamlaması

Bu tamlama çeşidinde tamlayan yani birinci isim ilgi ekini (“-in, -ın, -un, -ün” eklerinden birini),
tamlanan yani ikinci isim ise iyelik ekini (“-i, -ı, -u, -ü” eklerinden birini) almak durumundadır. Belirtili isim
tamlamalarında tamlayanı bulmak için iyelik eki almış tamlanana “neyin? kimin?” sorularını sormamız
gerekir.

 salon-un perde-s-i
 elbise-n-in boy-u
 bakkal-ın çırağ-ı

UYARI: Belirtili isim tamlamalarında bazen tamlayan düşebilir ve söylenmez. Bu tür isim tamlamasına
“tamlayanı düşmüş isim tamlaması” denir.

 Araba-s-ı bozulmuştu. (Onun arabası)

 Boy-u çok kısa. (Onun boyu)

2. Belirtisiz İsim Tamlaması

Tamlayanın yani birinci ismin ek almadığı ancak tamlananın yani ikinci ismin iyelik eki olan “-i, -ı, -
u, -ü” harflerinden birini almasıyla oluşturulan isim tamlaması çeşididir. Tamlayanı bulmak için tamlanana
“ne” sorusu sorulur.

 Türk kahve-s-i
 mutfak havlu-s-u
 sokak çocuğ-u
 3. Zincirleme İsim Tamlaması

Zincirleme isim tamlaması için en az üç (3) ismin birbirine bağlanması gerekmektedir. İsim tamlamasını
bir araya getiren tamlayan ve tamlananın veya her ikisinin isim tamlaması olmasıyla Zincirleme İsim
Tamlaması oluşur.

 Maliye bakanının görevleri

Belirtisiz İT.
Zincirleme İT.

 Öğrencilerin sınav sonuçları

Belirtisiz İT.

Zincirleme İT.

 Teyzemin kızının nişan yüzüğü

Belirtili İT. Belirtisiz İT.

Zincirleme İT.

4. Takısız İsim Tamlaması

Kimi kaynaklar takısız isim tamlamasını yok sayarlar. O kaynaklara göre takısız isim tamlamaları
aslında bir sıfattır. Takısız isim tamlamalarında tamlayan, tamlananın -yani birinci isim ikinci ismin- neyden
yapıldığını ya da neye benzediğini belirtir.

 altın kolye
 plastik kova
 cam vazo