TAKISIZ İSİM TAMLAMASI: Tamlayan ve tamlananın isim tamlaması eklerini(ilgi eki

–ın/-in, iyelik eki –ı/i) almadığı isim tamlaması türüdür. Bu tamlamayı bulurken iki noktaya dikkat ediyoruz:

1- Tamlayan tamlananın neyden yapıldığını(maddesini) belirtecek.

2- Tamlayan tamlananın neye benzediğini belirtecek.

Tamlayan X Tamlanan X

Demir Kapı → Tamlayan tamlananın neyden yapıldığını belirtiyor.

Kiraz dudak →Tamlayan tamlananın neye benzediğini belirtiyor.

Elma yanak → Tamlayan tamlananın neye benzediğini belirtiyor.

Tahta kaşık → Tamlayan tamlananın neyden yapıldığını belirtiyor.

Altın bilezik → Tamlayan tamlananın neyden yapıldığını belirtiyor.

Kabak kafa → Tamlayan tamlananın neye benzediğini belirtiyor.

ZİNCİRLEME İSİM TAMLAMASI: En az üç(3) ismin bir araya gelip anlam bakımından birbirini
tamamlamasıyla oluşan isim tamlamasıdır. İçinde iki(2) isim tamlaması bulabiliyorsak kesinlikle zincirleme
isim tamlamasıdır. Birbirine bağlantılı üç sözcük bulunca mutlaka kontrolümüzü yapalım. Zira araya karışmış
sıfatlar bizim yanlış yapmamıza sebep olmasınlar.

Ağaç-ın kırık kol-u → “Ağacın kolu” belirtili isim tamlamasıdır araya sıfat girmiştir. Burada iki
İ. S İ. isim tamlaması bulamadığımız için bu tamlama zincirleme değildir.

Bahçe kapı-sı-nın yeşil tabela-sı → “Bahçe kapısı” belirtisiz isim tamlaması, “kapısının tabelası” belir-
İ. İ. S. İ. tili isim tamlamasıdır. Burada iki isim tamlaması bulduğumuz için
bu tamlama zincirleme isim tamlamasıdır. Arada sıfat olması
hiçbir şeyi değiştirmez. İki isim tamlaması bulmamız yeterlidir.

Okul müdürünün odası Yanda gördüğünüz örneklerin hepsi zincirleme isim tamlamasıdır.
Tahta masanın ayağı
Akvaryum suyunun sıcaklığı
Su sesinin güzelliği
Keten gömleğin inatçı kahve lekesi