Belirtili ve Belirtisiz

İsim Tamlaması
 isim isim
) (t
a n am
y la
la na
a m n)
(t İlgi, ilişki, alaka
Kenan ‘ın araba sı
(sahiplik)
ev in balkonu
(ilgi/tamlayan eki) (iyelik/tamlanan eki)
 Belirtili İsim Tamlaması
İki isim arasında sahiplik ilişkisi vardır. Birinci isim ve ikinci isim ek
alır.
1. İsim son harf ünlü -nın, -nin 2. isim son harf ünlü -sı, -si
-nun, -nün -su, -sü

2. İsim son harf ünsüz -ın, -in 2. İsim son harf ünsüz -ı, -
i
-un, -ün -u,-ü

1. isim (-ların,-lerin) 2.isim (-ları,-leri)

arabanın anahtarı bahçenin kapısı
Arzu’nun saçı Türkiye’nin başkenti
Ömer’in gitarı sınıfın öğrencileri
Otelin odası masanın örtüsü
Ceketin düğmesi okulun zili
annemin komşusu köyün muhtarı
Unutmuyoruz

Tamlayan Ekleri Tamlanan Ekleri

a,ı → (n)ın a,ı → (s)ı

e,i → (n)in e,i → (s)i

o,u →(n)un o,u →(s)u

ö,ü →(n)ün ö,ü →(s)ü

-ları, -leri
sınıfın tahtası kızın babası
sandalyenin önü kadının kocası
sıranın arkası babanın kravatı
Tamamlayalım
• Televizyonun kumandası siyahtır.
• Türkiye’nin şehri güzeldir.
• Duvarın kenarında çocuklar oynuyor.
• Elmanın kilosu kaç lira?
• Arkadaşın adı ne?
• Gülün kokusu çok güzeldir.
Hatırlıyoruz

k → g, ğ -Ayşe’nin mutluluğu

t→d -gülün rengi

ç→c -dondurmanın tadı

P→b -ağacın yaprakları

-kitabın sayfası
gülün rengi
ağacın yaprağı
toprağın kokusu
kuşun kanadı
kadının önlüğü
çorabın modeli
 Önemli

• Bazen, 1. isim (-nın, -nin, -nun, nün; -ın, -in, -un, -ün) ile

2. isim (-ı, -i, -u, -ü; -sı, -si, -su, -sü) arasına başka kelime giriyor.
Zeynep bahçenin içindeki çiçekleri suluyor.
Türkiye’nin en güzel şehri hangisidir?
Önemli

• Bazen belirtili isim tamlamalarında «–den, -dan ayrılma

eklerini» 1. isimde kullanıyoruz.
Çocuklardan hangisi turuncu saçlıdır?

(Çocukların hangisi)
Yemeklerden birini seç.
(Yemeklerin biri)

yaprak sarma lahmacun karnıyarık

Şimdi konuşalım
(Örnekler söylüyoruz.)
 Belirtisiz İsim Tamlaması
Bu tamlamada
1. İsimde ek yok 2. isimde ı,i,u,ü, sı,si,su,sü,ları,leri ekleri var.
Belirtisiz isim tamlamasını genel adlarda(kavram), yer, kurum,
bölüm ve meslek adlarında(dağ, ova, deniz, okul, bakanlık gibi)
kullanıyoruz.
Belirtisiz isim tamlamalarında sahiplik yoktur. Anlam geneldir.
makyaj kutusu Ege Denizi
çarşamba günü Sağlık Bakanlığı
çilek reçeli Gazi Üniversitesi
yemek masası Tuz Gölü
Kullanımları
• Bir şeyin adını yapıyor.

→bebek arabası, perşembe günü

• Sınıflama,kategori yapıyor.

→ oturma odası, kayısı reçeli

• Kurum, kuruluş, vakıf, cadde ve benzeri adlar yapıyor.

→Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Kızılay Caddesi

gül bahçe gül bahçesi
çay kaşık çay kaşığı
Tamamlayalım
• Oturma odası biraz küçük.
• Spor salonu nerede?
• Kızılay Meydanı çok kalabalık.
• Şu duvar saati çok mu eski?
• Çamaşır makinesi bozuk.
• Ben bilgisayar mühendisi değilim.
• Türk alfabesinde yirmi dokuz harf var.
Şimdi konuşalım
(Örnekler söylüyoruz.)
Meslek Çeşitleri
-Türkçe öğretmeni, öğrencilere Türkçe öğretiyor.
-Çocuk doktoru, çocukları tedavi ediyor.
• İsim tamlamalarının son harfi ünlü

durum eklerinden biri geliyor

(ı,i,u,ü,a,e,da,de, dan,den)

evin kapısından Her zaman

yolcu otobüsüne –n harfi
kuşun kanadında
ağacın dalını
lazım!
«y» olmaz!!!!
Sağlık merkeziye (Yanlış)
Sağlık merkezine (Doğru)